5-65COM

5-65COM

Commissie voor de Financiën en voor de Economische Aangelegenheden

Handelingen

WOENSDAG 4 MEI 2011 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Vraag om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de staatssecretaris voor Mobiliteit over «de controle op de competenties van buschauffeurs» (nr. 5-769)

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Bij een recent busongeval op de E40 in Aalter vielen twee zwaar- en dertien lichtgewonden. Het ging om een schoolbus. De tol van het ongeval had nog veel hoger kunnen zijn. Dagelijks, wekelijks, jaarlijks verplaatsen duizenden bussen met scholieren, toeristen, werknemers enzovoort zich over onze wegen. Ongeacht de slechte staat van die wegen - wegenonderhoud is een gewestbevoegdheid - blijft en blijkt elke deelname aan het verkeer een risicovolle onderneming. Grote groepen mensen vervoeren is bij uitstek een kwetsbare zaak. Daarom twijfelt niemand eraan dat de criteria voor chauffeurs van autobussen beduidend strenger moeten zijn dan die voor chauffeurs van personenwagens.

Momenteel worden chauffeurs van autobussen om de vijf jaar medisch gekeurd door `geaccrediteerde' artsen. Dat lijkt ook helemaal verantwoord, want het gaat over werknemers, dus beroepskrachten, met een opdracht die fysiek en mentaal veeleisend is, met bijzonder veel verantwoordelijkheid tegenover de mensen die ze vervoeren in een steeds gevaarlijker verkeerssituatie.

Het ongeval op de E40 werd wellicht veroorzaakt door het onwel worden van de chauffeur, die tot mijn verbazing 75 jaar oud was. Het is gevaarlijk om zomaar conclusies te trekken en het ongeval oorzakelijk te verbinden aan de gevorderde leeftijd van de chauffeur. Men kan immers op elke leeftijd onwel worden en iedereen kent voorbeelden van bijzonder kranige zeventigers en zelfs tachtigers. Toch mag en kan de vraag van de gevorderde leeftijd niet worden ontweken. Niemand zal betwijfelen dat zowel de fysieke als de mentale vaardigheden en mogelijkheden afnemen op een meer gevorderde leeftijd. Daaromtrent zijn er geen absolute wetmatigheden, maar wel statistische gegevens. Er is dus een voorspelbaar gegeven. Momenteel worden buschauffeurs vanaf hun zestigste niet meer om de vijf, maar wel om de drie jaar medisch gecontroleerd, een beslissing die niet toevallig is genomen.

Ik dacht aanvankelijk trouwens dat de betrokken chauffeur een vrijwilliger was verbonden aan de school, maar het ging om een professionele chauffeur die verbonden was aan een busmaatschappij.

Hoe beoordeelt de staatssecretaris de actuele controles van de fysieke en mentale vaardigheden en competenties van de buschauffeurs? Vindt hij de aard en de frequentie van de controles voldoende om een optimale veiligheid te waarborgen? Beschikt hij over aanwijzingen die strengere of meer uitgebreide controles suggereren? Hoe lang bestaan de controles in hun huidige vorm en evolueren ze mee met de toenemende drukte van het verkeer, de wijzigingen in de constructies van de bussen en andere vervoersmiddelen, de relatief slechte staat van vele wegen enzovoort? Denkt de staatssecretaris aan een verandering van de controles?

Hoe significant vindt de staatssecretaris de leeftijd van de buschauffeur voor de veiligheid? Acht hij de huidige criteria zonder leeftijdsgrens en een driejaarlijkse controle vanaf 60 jaar, voldoende streng om een optimale veiligheid van het bustransport te waarborgen? Overweegt de staatssecretaris een wijziging van de criteria, zoals een maximumleeftijd voor autobuschauffeurs, frequentere en meer aangepaste medische en psychologische controles enzovoort? Zo ja, welke plannen heeft de staatssecretaris met het oog op een optimale veiligheid? Ik weet dat het delicaat is een verband te leggen tussen veiligheid in het verkeer en leeftijd. Ik wil geen algemene uitspraken doen, maar ik hoop dat de staatssecretaris mijn bezorgdheid begrijpt.

De heer Etienne Schouppe, staatssecretaris voor Mobiliteit, toegevoegd aan de eerste minister. - Ik wens geen conclusies te trekken uit het busongeluk zelf. Het gerechtelijk onderzoek zal moeten uitwijzen wat precies de oorzaak was.

Vrachtwagen- en autocarchauffeurs zijn onderworpen aan strengere medische criteria dan gewone bestuurders en ze moeten om de vijf jaar een medisch onderzoek ondergaan. Ingevolge de vakbekwaamheidsregels die gelden sinds 10 september 2008 worden alle chauffeurs om de vijf jaar gecontroleerd, ook de chauffeurs ouder dan 50 jaar. Wanneer de keurende arts bij het vijfjaarlijks onderzoek tot de bevinding komt dat de gezondheidstoestand van de bestuurder niet optimaal is, kan hij die periode wel inkorten, overeenkomstig zijn medische inzichten.

Volgens mij zijn er geen argumenten die de invoering van een leeftijdsgrens voor het besturen van een voertuig, zoals een autobus, rechtvaardigen zolang iemand beschikt over de fysieke en mentale geschiktheid om zo'n voertuig te besturen. Doorgaans gaat het over chauffeurs die zeer veel ervaring hebben en meestal de passende voorzichtigheid aan de dag leggen.

Ongevalsstatistieken wijzen uit dat het vervoer per autocar een van de veiligste transportmiddelen is in ons land. De ongevalsbetrokkenheid van autocarchauffeurs ouder dan 75 jaar is vrijwel nihil, maar dat heeft uiteraard ook te maken met het feit dat er weinig personen zijn die op die leeftijd nog een autobus besturen.

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik begrijp dat de staatssecretaris geen conclusies wil trekken uit het ongeluk en dat hij het gerechtelijk onderzoek afwacht. We moeten inderdaad niet veralgemenen, maar ik vind toch dat we moeten nadenken over de invoering van een maximumleeftijd voor chauffeurs.

Mijn vader bijvoorbeeld moet de jongste tijd geregeld naar het ziekenhuis voor revalidatie. Voor zijn vervoer krijgt hij een tegemoetkoming van het ziekenfonds indien hij een beroep doet op een bepaalde vervoersmaatschappij. Voor die maatschappij rijdt een man van 86 jaar, die mijn vader dus ook al naar het ziekenhuis heeft gebracht. Ik vind het niet meer normaal dat iemand met die leeftijd nog wordt ingeschakeld voor transport van mensen. Misschien is die 86-jarige chauffeur een bijzonder fitte kerel, maar mijn vader verkiest nu toch een taxi.

De voorzitter. - Dat is een persoonlijke anekdote die stemt tot nadenken.