5-42COM

5-42COM

Commission des Finances et des Affaires économiques

Annales

MERCREDI 23 FÉVRIER 2011 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Demande d'explications de M. Bert Anciaux à la ministre de la Fonction publique et des Entreprises publiques sur «la restructuration de bpost» (nº 5-373)

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Eind januari kondigde bpost een ingrijpende herstructurering aan. Hierbij moet heel wat personeel afvloeien en worden vele werknemers gedwongen te verhuizen van lokale postkantoren naar grote sorteercentra. bpost verwacht tegen 2015 een daling van het volume geadresseerde post met meer dan 20% en tegelijkertijd een stijging van de bedrijfskosten met meer dan 200 miljoen. Zonder drastische tegenmaatregelen leidt dat, althans volgens het persbericht, tot een aderlating op de bedrijfsresultaten van 600 miljoen euro. Daarom plant bpost de komende vijf jaar een herstructurering, of zoals het bedrijf het eufemistisch uitdrukt, een `geleidelijke evolutie' in de sorteer- en verdeelactiviteiten. De bijbehorende personeelsvermindering lijkt onafwendbaar, maar concrete aantallen noemt bpost niet.

Het persbericht preciseert niet of en hoeveel lokale postkantoren er verdwijnen. Bpost vermeldt een totale investering van om en bij 200 miljoen euro. Het grootste deel van de reorganisatie wordt afgerond tussen 2015 en 2017. Bpost verklaart ook dat het `zoals in het verleden' met de vakbonden over de hervormingen zal overleggen. Dat overleg komt mijn inziens echter vrij laat. De vakbonden klagen intussen dat ze helemaal niet betrokken werden bij het plan. Er heerst heel wat onduidelijkheid en ongerustheid onder het personeel. Niemand weet waar, hoe, wanneer of in welke omstandigheden en tegen welke vergoeding hij zijn job de komende jaren zal moeten uitoefenen. Volgens de vakbonden blijft het nationale management halsstarrig vasthouden aan het nieuwe strategische plan en weigert het systematisch elke onderhandeling of toegeving. Ik heb dan ook de volgende vragen.

Hoe is het plan tot stand gekomen? Vanaf wanneer en op welke wijze werden de vakbonden erbij betrokken? Waarom leeft er zoveel onduidelijkheid bij het personeel? De vakbonden stellen vast dat er geen sociaal plan bestaat om de herstructurering te begeleiden. Is de minister het met mij eens dat zo'n plan, gezien de grote impact op het personeel, op korte termijn broodnodig is? Wat betekent het herstructureringsplan voor de tewerkstelling in het bedrijf en in ons land, aangezien bpost toch de grootste werkgever in ons land is?

Welk effect heeft de herstructurering op het aantal postkantoren in België? Kan de minister mij waarborgen dat het plan geen impact zal hebben op de universele dienstverlening van bpost, meer bepaald de kwaliteitsvolle postbedeling, op permanente basis, over het hele grondgebied en tegen prijzen die voor iedereen toegankelijk zijn? Kan de minister mij waarborgen dat de bevolking niet het slachtoffer wordt van een verslechtering van de postdiensten, zowel op het vlak van de postbedeling als op dat van de ontvangst en de dienstverlening aan het loket?

Mevrouw Inge Vervotte, minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven. - Ik kan bijna op al de vragen `ja' antwoorden, maar ik zal iets concreter zijn.

Het strategisch plan werd een tijdje geleden door de raad van bestuur goedgekeurd. Bpost was van oordeel dat daarover moest worden gecommuniceerd. Er werd dus over het bestaan van het strategisch plan en de doelstellingen ervan al gecommuniceerd nog vóór er een zicht was op de concrete gevolgen ervan voor de werknemers.

Ik begrijp dat daardoor ongerustheid ontstaat en dat vakbonden de garantie willen dat daarover onderhandeld zal worden en dat ze inspraak krijgen. Iedereen ervaart de veranderingen natuurlijk op zijn of haar manier. Sommige werknemers ervaren ze als een verbetering, andere als een achteruitgang.

Ik wil eerst herinneren aan de context waarin bpost in de toekomst zal moeten werken. In 2005 is een aandeelhoudersovereenkomst gesloten met privépartners. Sindsdien moet bpost hiermee rekening houden.

Sinds 1 januari werkt bpost in een volledig vrijgemaakte markt. De wet van 13 december 2010 heeft het kader en de organisatie van die markt vastgelegd.

Volgens `voorzichtige' voorspellingen zullen de volumes van briefwisseling tegen 2020 met 20% dalen ingevolge de concurrentie van de elektronische communicatiemiddelen en andere operatoren. De kosten van de onderneming zouden tegelijkertijd met 200 miljoen euro stijgen. Als bpost geen maatregelen neemt, betekent dat een potentiële negatieve impact van 600 miljoen euro op het resultaat van de onderneming.

Ik wil hier herhalen dat het antwoord op die uitdaging niet van de regering kan komen. In een geliberaliseerde context kan de overheid geen gunstregime opzetten voor bpost.

Bpost dient dus zijn kosten te rationaliseren en te optimaliseren. Het bedrijf heeft een plan aangekondigd om de organisatie zo efficiënt mogelijk aan te passen aan de volumedalingen. Bpost wenst zijn financiële gezondheid hierbij te handhaven, maar ook de verbintenissen betreffende de universele dienstverlening en het beheerscontract na te komen. Het strategische plan zal dus geen impact hebben op de dienstverlening en zeker geen impact hebben op de dienstverlening aan het loket van postkantoren.

De rationalisering zal zonder naakte ontslagen gebeuren. Bpost heeft mij verzekerd dat het ook in begeleidende maartregelen voorziet voor werknemers waarvan de taken aangepast worden.

Het personeel heeft de afgelopen jaren aanzienlijke inspanningen geleverd en verdient hiervoor onze erkenning. De mensen op het terrein hebben diepgaande hervormingen van het bedrijf en het behoud en zelfs de verbetering van de kwaliteit van de dienstverlening mogelijk gemaakt. Het management is erin geslaagd, met behulp van alle werknemers, om een verlieslatende onderneming om te vormen tot een modern en rendabel overheidsbedrijf.

Wanneer er nu opnieuw bijkomende inspanningen worden gevraagd, begrijp ik dat dit onrust oproept bij het personeel, vooral omdat er nog heel wat zaken uitgeklaard dienen te worden rond de onderhandelingstafel.

Het is mijn overtuiging dat iedereen begaan is met de toekomst van het bedrijf en ook rekening wil houden met de veranderende marktomstandigheden.

Dat geldt ook in de omgekeerde richting. Wanneer die omstandigheden positiever evolueren dan oorspronkelijk verwacht en geschat, kan het personeel ook hiervan de vruchten plukken. Dat is altijd mijn standpunt ter zake geweest en ik wil hierover transparant zijn.

Het staat buiten kijf dat naar oplossingen moet worden gezocht via de onderhandelingen in het kader van het sociaal overleg. Ik ben het niet eens met de stelling van sommige parlementsleden dat ik zelf de onderhandelingen moet voeren. Daar ben ik pertinent tegen, maar ben wel bereid daarbij te faciliteren.

De organisatie van een goede sociale dialoog is in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van het bedrijf zelf. Topman de heer Thijs heeft zich daartoe trouwens ook persoonlijk geëngageerd. Het sociaal overleg is opnieuw hervat. Er werd ook een onderhandelingsagenda vastgelegd voor de volgende weken. Dat is een positieve evolutie. Ik wil dat bpost ook in de toekomst een gezond overheidsbedrijf en tegelijkertijd een aantrekkelijke werkgever kan zijn. Dat heb ik in het overleg ook naar voren gebracht.

We hebben bepaalde prognoses en doelstellingen, maar daarnaast stellen we vast dat in bepaalde regio's sommige vacatures niet worden ingevuld. Ook dat verdient de nodige aandacht van bpost. Dus naast de projecten over modernisering en kostenefficiëntie moet het bedrijf ook een aantrekkelijke werkgever willen blijven.

Ik zal het dossier samen met alle betrokken partijen van dichtbij volgen. Ik ben ervan overtuigd dat men via de onderhandelingstafel tot oplossingen zal komen waarin iedereen zich kan terugvinden, zoals afgesproken in de onderhandelingskalender.