5-77 | 5-77 |
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Deze week is al voor de vierde maal in een zeer korte periode actie gevoerd op de luchtmachtbasis Kleine Brogel. De actievoerders protesteren tegen de nucleaire NAVO-oefening Steadfast Noon, die van 15 tot 26 oktober plaatsvindt en erin bestaat te oefenen op het vervoer en het laden en lossen van kernwapens.
Die oefening gebeurt blijkbaar geregeld. In 2011 vond ze bijvoorbeeld op de Nederlandse vliegbasis Volkel plaats. Daar namen zowel Nederlandse, Belgische, Italiaanse als Turkse gevechtsvliegtuigen aan deel. Aanvankelijk werd ze dit jaar in Duitsland gepland, maar blijkbaar is ze verplaatst naar Kleine-Brogel.
Deze oefeningen zijn strijdig met het internationaal recht. Het Internationaal Gerechtshof heeft zulke oefeningen immers op 18 juli 1996 als totaal onaanvaardbaar bestempeld, want kernwapens kunnen geen onderscheid maken tussen burgers en militairen.
Bovendien zijn die kernwapens totaal overbodig: er is geen vijand, de wapens zijn verouderd en ze kunnen niet buiten Europa worden gebruikt. Tactische kernwapens die alleen met F-16's kunnen worden verplaatst en niet verder gaan dan Polen, zijn niet langer zinvol.
Zijn deze wellicht prijzige, doch overbodige oefeningen te verantwoorden in budgettair krappe tijden?
Kan de minister bevestigen dat tussen 15 en 26 oktober onder andere op de luchtmachtbasis Kleine Brogel de NAVO-oefening Steadfast Noon georganiseerd wordt en dat Belgische militairen hieraan meewerken? Is die oefening gericht op het verplaatsen, laden en lossen van kernwapens? Hoe kan de minister dat rijmen met de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof, dat acties die betrekking hebben op de mogelijke inzet van kernwapens veroordeelt als strijdig met het internationaal recht en het werkelijke gebruik ervan klasseert als oorlogsmisdaad? Hoe is deze oefening te verzoenen met het Belgische beleid, dat, zoals uitdrukkelijk vermeld in het regeerakkoord, gericht is op nucleaire ontwapening? Wordt hiermee geen verkeerd signaal gegeven in het kader van de wereldwijde inspanning voor een kernwapenvrije wereld?
De heer Pieter De Crem, minister van Landsverdediging. - De oefening Steadfast Noon is een jaarlijkse cross servicing. Die oefening houdt in dat luchtmachteenheden van verschillende NAVO-partners zich op eenzelfde NAVO-vliegveld ontplooien om gezamenlijke vliegoperaties uit te voeren. Dit jaar was België gastland voor deze oefening. Naast Belgische F-16's hebben ook vliegtuigen van Nederland, Duitsland, Italië en de Verenigde Staten aan deze oefening deelgenomen. Tijdens de oefening worden zendingen van het type combined composite air operations gevlogen. Dat zijn multinationale formaties van verschillende types vliegtuigen die gemeenschappelijke operaties uitvoeren, in dit geval vliegoperaties.
De F-16-vluchten die tijdens deze oefening worden uitgevoerd, maken deel uit van de standaard trainingsactiviteiten die zijn opgenomen in ons jaarlijks vliegplan F-16. Als lid van de NAVO oefent België alle NAVO-scenario's.
Het advies van het Internationaal Gerechtshof heeft niet de draagwijdte die de heer Anciaux eraan geeft. Het advies is veel genuanceerder. Deze discussie kan echter moeilijk in een plenaire vergadering naar aanleiding van een mondelinge vraag worden gevoerd. In het korte tijdsbestek kan ik niet ingaan op alle aangehaalde punten. Ik ben wel bereid om daarover in een commissievergadering een gedachtewisseling aan te gaan.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - De minister antwoordt niet echt op mijn vraag. Hij geeft toe dat die oefening plaatshad. Hij beweert echter ook dat de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof, die al dateert van 1996, veel genuanceerder is. Dat is niet waar. Het Internationaal Gerechtshof heeft uitdrukkelijk gesteld dat het gebruik van tactische kernwapens strijdig is met het internationaal recht en als oorlogsmisdaad moet worden omschreven. Dat is volgens mij heel duidelijk.
Oefeningen met die tactische kernwapens kunnen niet meer worden verantwoord. Iedereen weet immers dat die wapens alleen tegen de eigen bondgenoten kunnen worden ingezet. Bovendien is het in deze tijd van budgettaire beperkingen niet aanvaardbaar dat België nog geld besteedt aan oefeningen met wapens die door het Internationaal Gerechtshof als onwettig worden beschouwd.