3-139 | 3-139 |
Mevrouw Fauzaya Talhaoui (SP.A-SPIRIT). - Tussen de berichten over de nieuwe asielhervorming door werden we geconfronteerd met twee reportages, van de BBC en van het Nederlandse magazine Netwerk, waaruit bleek dat uitgeprocedeerde Congolese asielzoekers bij aankomst in hun land aan een strenge ondervraging worden onderworpen en slecht worden behandeld. Ze zouden afkoopsommen moeten betalen en zelfs in de cel belanden. Ze zouden er ook afpersing en zelfs mishandeling riskeren. Congo is dus allesbehalve veilig voor hen. Zelfs de Congolese vice-president Azarias Ruberwa bevestigt dat sommige leden van zijn veiligheidsdienst hun boekje te buiten gaan, maar hij ontkent dat het om een bewuste politiek gaat.
In 2003 rapporteerde de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR al dat teruggestuurde vluchtelingen in Congo worden opgepakt en in de gevangenis terechtkomen. Velen van hen worden mishandeld als blijkt dat ze in een ander land asiel hebben aangevraagd. Meestal baseren de Congolese geheime diensten zich op informatie die ze krijgen van Congolese ambassades of zelfs van Europese overheden, om na te gaan of het om asielzoekers gaat. In Nederland loopt nu een onderzoek omdat was gebleken dat Nederlandse autoriteiten op de reisdocumenten van uitgewezen Congolezen expliciet vermelden dat het om asielzoekers gaat. Dat is een flagrante schending van de conventie van Genève.
Zo ontstaat de indruk dat Europa zich op het ogenblik niet veel aantrekt van de situatie waarin gerepatrieerde asielzoekers terechtkomen. Er is een compleet gebrek aan monitoring van de manier waarop de veiligheidsdiensten in Congo met asielzoekers omgaan. Ook ons land bestempelt Congo als een veilig land om vluchtelingen terug te sturen. Nochtans spreekt het verhaal in de BBC-reportage dat tegen: de man die getuigde werd 48 uur ondervraagd. Hij werd geslagen en belandde uiteindelijk in de gevangenis waar hij opnieuw werd mishandeld tot zijn familie hem voor 900 dollar kon vrijkopen.
Ik heb dan ook de volgende vragen voor de minister.
Vluchtelingenwerk Vlaanderen riep dit weekend in een opiniestuk in De Morgen de regering op om vluchtelingen beter te beschermen en pleitte voor een grondiger monitoring van de opvangsituatie in landen zoals Congo. Hoe geschiedt die monitoring momenteel? Wat is de procedure?
Heeft de minister in zijn eigen diensten onderzocht of er over gerepatrieerde asielzoekers gevoelige informatie wordt doorgegeven aan de Congolese autoriteiten?
De journalist van de BBC getuigde dat er geen enkele internationale organisatie is die in Congo een oogje in het zeil houdt en poneert dat het niet veilig is om mensen terug te sturen naar Kinshasa. Is de minister van plan iets te ondernemen, in samenspraak met zijn collega van Buitenlandse Zaken, om ervoor te zorgen dat Congolezen die we naar hun land terugsturen, niet worden mishandeld of afgeperst en zeker niet in de gevangenis terechtkomen?
De heer Patrick Dewael, vice-eerste minister en minister van Binnenlandse Zaken. - Ik benadruk dat de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) bij het organiseren van repatriëringen nooit enige informatie over de asielaanvraag aan de autoriteiten van het land van herkomst meedeelt.
Op initiatief van DVZ wordt uiteraard de situatie in de landen van herkomst van heel nabij gevolgd, in samenwerking met de Belgische ambassade en met de integratieambtenaren die bij DVZ zijn tewerkgesteld. Eigenlijk wordt er proactief gewerkt: repatriëringen worden niet uitgevoerd indien het risico bestaat dat de vreemdeling bij terugkeer wordt onderworpen aan onmenselijke of vernederende behandelingen. Daarnaast kan ik bevestigen dat indien iemand via een beveiligde vlucht wordt gerepatrieerd, er altijd een vertegenwoordiger van de Belgische diplomatieke vertegenwoordiging aanwezig is om de grensformaliteiten op te volgen en mijn diensten op de hoogte te brengen van eventuele onregelmatigheden.
De Belgische overheid zal altijd het respect voor de mensenrechten blijven benadrukken en zal samen met de minister van Buitenlandse Zaken en de Belgische ambassades nagaan in hoeverre de bestaande monitoring moet worden uitgebreid.
Mevrouw Fauzaya Talhaoui (SP.A-SPIRIT). - Ik ben er gerust in dat de Belgische Dienst Vreemdelingenzaken geen informatie doorgeeft aan de Congolese autoriteiten. Nederland doet dat wel, overtreedt daarmee de conventie van Genève en moet daarvoor volgens mij worden veroordeeld.
Het is van cruciaal belang dat er voor de uitgewezen of teruggestuurde asielzoekers opvang bestaat in Kinshasa of elders in Congo. Blijkbaar wordt daarvoor gezorgd door iemand van onze diplomatieke dienst. Hierover wil ik de minister nog vragen of ook andere internationale organisaties er in Congo op toezien dat de gerepatrieerden niet alleen goed aankomen, maar ook dat ze niet worden mishandeld of gefolterd en dat ze worden opgevangen door instanties als het Internationaal Rode Kruis, het UNHCR of andere humanitaire instanties.
De heer Patrick Dewael, vice-eerste minister en minister van Binnenlandse Zaken. - Ik kan bevestigen dat zulks gebeurt.