Groep van Wijzen presenteert zijn conclusies aan de federale regering
17/01/2025
Op vrijdag 17 januari heeft de Groep van Wijzen, opgericht op initiatief van de federale regering, zijn aanbevelingen in de Senaat voorgesteld. In de aanbevelingen worden een aantal initiatieven opgesomd die moeten worden genomen naar aanleiding van de betrokkenheid van de Belgische spoorwegen bij de organisatie van deportatiekonvooien die meer dan 25.000 Joden, Roma, politieke gevangenen en dwangarbeiders naar de kampen brachten tijdens de Tweede Wereldoorlog. De groep deed 30 aanbevelingen aan de regering over hoe we collectief, waardig en integer de verantwoordelijkheid kunnen dragen voor deze donkere bladzijde uit onze geschiedenis.
In december 2023 heeft een studie van CegeSoma (het Studiecentrum voor Oorlog en Samenleving van het Rijksarchief), uitgevoerd op gezamenlijk verzoek van de Senaat en de Minister van Mobiliteit, concrete elementen aan het licht gebracht over de betrokkenheid van de Belgische spoorwegen bij de deportatie van Joden, Roma, politieke gevangenen en dwangarbeiders tijdens de Tweede Wereldoorlog. In het kader van deze onthullingen en aangezien deze feiten een collectieve historische verantwoordelijkheid inhouden, heeft de federale regering, op voorstel van de minister van Mobiliteit, een Groep van Wijzen opgericht die zich moet buigen over de opvolging van de conclusies van deze studie.
De Groep van Wijzen kreeg een mandaat om rond drie gebieden te werken: het bekendmaken van de waarheid, de overdracht verzekeren en vormen van herstel voorstellen.
De Groep van Wijzen die bestond uit twaalf leden met uiteenlopende achtergronden op vlak van geslacht, leeftijd, taal, profiel en gevoeligheden, kwam tussen 27 maart en 25 november 2024 tien keer achter gesloten deuren bijeen. Hij werkte volledig onafhankelijk, met logistieke steun van de Senaat.
De Groep baseerde zich op de conclusies van de historische CegeSoma-studie, op hoorzittingen met belanghebbenden en op schriftelijke adviezen. Hij onderzocht in het bijzonder Belgische en buitenlandse precedenten op het vlak van trauma erkenning en herstel. Hij heeft geluisterd naar belanghebbenden om suggesties te formuleren voor acties die moeten worden ondernomen op het gebied van herstel voor de slachtoffers en de overdracht en verspreiding van de historische waarheid. De resultaten van hun werk werden vastgelegd in het rapport dat op vrijdag 17 januari werd voorgesteld.
In zijn conclusies deed de Groep van Wijzen dertig aanbevelingen, gericht op concrete en haalbare acties. Deze omvatten de voortzetting, uitbreiding en financiering van herdenkingsinitiatieven, de verbetering van het statuut van de slachtoffers, het aanbieden van officiële verontschuldigingen door de NMBS, de uitwerking van verschillende communicatie-initiatieven gericht op het grote publiek en in het bijzonder op de jongere generatie, met het oog op de bewustmaking van de realiteit die door de historische studie aan het licht wordt gebracht, de ontwikkeling van educatieve instrumenten, enz. De Groep benadrukt het belang van de versterking van de coördinatie van de bestaande maatregelen en initiatieven op het vlak van herdenking, onderwijs en de versterking van het burgerschap, evenals de evaluatie ervan.
De Groep van Wijzen heeft deze aanbevelingen voorgelegd aan de huidige regering en roept op om ze uit te voeren. Ze moeten worden opgenomen in de volgende Algemene Beleidsverklaring.
Meer informatie is terug te vinden op deze pagina's.
