6‑1

Belgische Senaat

Buitengewone Zitting 2014

Plenaire vergaderingen

Donderdag 3 juli 2014

Openingsvergadering

6‑1

Sénat de Belgique

Session extraordinaire 2014

Séances plénières

Jeudi 3 juillet 2014

Séance d’ouverture

Voorlopig verslag

 

Nog niet goedgekeurd door de sprekers.
Niet citeren zonder de bron te vermelden.

Compte rendu provisoire

 

Non encore approuvé par les orateurs.
Ne pas citer sans mentionner la source.

Inhoudsopgave

Sommaire

Onderzoek van de geloofsbrieven en eedaflegging van de senatoren aangewezen door het Vlaams Parlement, van de senatoren aangewezen door het Parlement van de Franse Gemeenschap, het Waals Parlement en de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement en van de senator aangewezen door het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap. 3

Commissie voor het Onderzoek van de Geloofsbrieven. 3

Geldigverklaring van de geloofsbrieven en eedaflegging. 4

Regeling van de werkzaamheden. 17

Ontslag en benoeming van regeringsleden. 17

Brussels Hoofdstedelijk Parlement 17

Verenigde Vergadering van de Gemeenschappelijke gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement 18

Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie. 18

Vergadering van de Franse Gemeenschapscommissie. 18

Waals Parlement 18

Parlement van de Franse Gemeenschap. 18

Parlement flamand. 18

Parlament der Deutschsprachigen Gemeinschaft 19

Berichten van verhindering. 19

Bijlage. 19

Zetelverdeling voor de door het Vlaams Parlement aangewezen senatoren. 19

Zetelverdeling voor de door het Parlement van de Franse Gemeenschap, het Waals Parlement en de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement aangewezen senatoren. 22

 

Vérification des pouvoirs et prestation de serment des sénateurs désignés par le Parlement de la Communauté française, le Parlement wallon et le groupe linguistique français du Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale, des sénateurs désignés par le Parlement flamand et du sénateur désigné par le Parlement de la Communauté germanophone. 3

Commission de Vérification des Pouvoirs. 3

Validation des pouvoirs et prestation de serment 4

Ordre des travaux. 17

Démission et nomination de membres du gouvernement 17

Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale. 17

Assemblée réunie de la Commission communautaire commune du Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale. 18

Assemblée de la Commission communautaire flamande. 18

Assemblée de la Commission communautaire française. 18

Parlement wallon. 18

Parlement de la Communauté française. 18

Vlaams Parlement 18

Parlament der Deutschsprachigen Gemeinschaft 19

Excusés. 19

Annexe. 19

Répartition des sièges pour les sénateurs désignés par le Parlement flamand. 19

Répartition des sièges pour les sénateurs désignés par le Parlement de la Communauté française, le Parlement wallon et le groupe linguistique français du Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale. 22

 

Voorzitter: de heer Rik Daems

(De vergadering wordt geopend om 15.06 uur.)

Présidence de M. Rik Daems

(La séance est ouverte à 15 h 06.)

Onderzoek van de geloofsbrieven en eedaflegging van de senatoren aangewezen door het Vlaams Parlement, van de senatoren aangewezen door het Parlement van de Franse Gemeenschap, het Waals Parlement en de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement en van de senator aangewezen door het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap

Vérification des pouvoirs et prestation de serment des sénateurs désignés par le Parlement de la Communauté française, le Parlement wallon et le groupe linguistique français du Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale, des sénateurs désignés par le Parlement flamand et du sénateur désigné par le Parlement de la Communauté germanophone

De voorzitter. – De vergadering is geopend.

Ik verzoek mevrouw Anne Lambelin en de heer Jean-Jacques De Gucht, die als jongste leden van de vergadering met mij het voorlopig bureau vormen, naast mij plaats te nemen.

De Senaat vergadert heden, overeenkomstig artikel 2 van het koninklijk besluit van 25 april 2014 houdende bijeenroeping van de kiescolleges voor de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers en bijeenroeping van de nieuwe Kamers.

Vandaag komt de Senaat voor het eerst samen in zijn nieuwe hoedanigheid, zoals die vorm heeft gekregen in de wetten met betrekking tot de zesde staatshervorming. We beleven dus een historisch moment.

Het is mij dan ook een grote eer de buitengewone zitting 2014, die de start geeft van de nieuwe instelling, voor geopend te verklaren.

M. le président. – La séance est ouverte.

Je prie Mme Anne Lambelin et M. Jean-Jacques De Gucht qui, en tant que plus jeunes membres de l’assemblée, forment avec moi le bureau provisoire, de prendre place à mes côtés.

Le Sénat se réunit aujourd’hui en vertu de l’article 2 de l’arrêté royal du 25 avril 2014 portant convocation des collèges électoraux pour l’élection de la Chambre des représentants, ainsi que convocation des nouvelles Chambres.

Le Sénat se réunit aujourd’hui pour la première fois en sa nouvelle qualité, telle qu’elle a été définie dans les lois relatives à la 6e réforme de l’État. Nous vivons donc un moment historique.

C’est dès lors un grand honneur pour moi de déclarer ouverte la session extraordinaire de 2014, qui marque le départ de la nouvelle institution.

Commissie voor het Onderzoek van de Geloofsbrieven

Commission de Vérification des Pouvoirs

De voorzitter. – Overeenkomstig artikel 3 van het Reglement, vormen de zeven oudste leden in jaren de commissie voor het Onderzoek van de Geloofsbrieven.

M. le président. – Conformément à l’article 3 du Règlement, les sept membres les plus âgés sont appelés à former la commission de Vérification des Pouvoirs.

Het zijn de heren Brotchi, Peumans en Bourgeois, de dames Vienne en Zrihen, en de heren Wahl en Mampaka Mankamba.

Il s’agit de MM. Brotchi, Peumans et Bourgeois, Mmes Vienne et Zrihen, et MM. Wahl et Mampaka Mankamba.

Bij de Senaat zijn de dossiers aanhangig betreffende de aanwijzing van de senatoren door de Gemeenschaps- en Gewestparlementen, naar aanleiding van de verkiezing van hun leden door het kiezerskorps op 25 mei 2014.

Overeenkomstig artikel 4 van het Reglement, stel ik voor deze dossiers voor onderzoek te verzenden naar de commissie voor het Onderzoek van de Geloofsbrieven, die verslag moet uitbrengen aan de Senaat.

Le Sénat est saisi des dossiers relatifs à la désignation des sénateurs par les Parlements de Communauté et de Région, à la suite de l’élection de leurs membres par le corps électoral le 25 mai 2014.

Conformément à l’article 4 du Règlement, je vous propose d’envoyer ces dossiers à la commission de Vérification des Pouvoirs, qui aura à faire rapport au Sénat.

Het Bureau heeft de bewijsstukken ontvangen betreffende de zetelverdeling en de aanwijzing van de senatoren, alsook de bezwaarschriften waartoe deze aanleiding hebben gegeven.

Le Bureau est saisi des pièces justificatives concernant la répartition des sièges et la désignation des sénateurs ainsi que des réclamations auxquelles celles-ci ont donné lieu.

De Parti du Travail de Belgique heeft een klacht ingediend tegen de beslissing van de griffier met betrekking tot de zetelverdeling voor de deelstaatsenatoren.

Le Parti du Travail de Belgique a déposé une réclamation contre la décision du greffier relative à la répartition des sièges pour les sénateurs des entités fédérées.

Ik verzoek de leden van de commissie onmiddellijk te vergaderen in zaal E, teneinde tot het onderzoek van de dossiers over te gaan.

Je prie les membres de la commission de se réunir immédiatement dans la salle E, afin de procéder à l’examen des dossiers.

De heer Philippe Henry (Ecolo). –

M. Philippe Henry (Ecolo). – Il s’agit d’une étape très importante pour l’installation de notre assemblée. Nous devons donc être particulièrement vigilants quant au respect des règles en matière de validation des pouvoirs.

Il est essentiel d’éviter qu’une personne soit à la fois juge et partie. Or nul n’ignore qu’un membre de cette commission est concerné par la question du cumul d’un mandat communal et d’un mandat de sénateur de communauté ou de région.

Il me semblerait dès lors normal, comme ce fut par ailleurs le cas dans d’autres assemblées, que cette personne se déporte de la discussion sur ce point-là.

De voorzitter. –

M. le président. – Comme vous le savez, il appartient à la commission, constituée conformément au Règlement, de décider si une personne peut ou non participer à la délibération. Je suis certain que son président, M. Brotchi, tranchera ce point en toute sagesse.

Ik stel voor de vergadering te schorsen totdat de commissie voor het Onderzoek van de geloofsbrieven haar werkzaamheden zal hebben beëindigd. (Instemming)

Je propose de suspendre maintenant la séance jusqu’à ce que la commission de Vérification des pouvoirs ait terminé ses travaux. (Assentiment)

(De vergadering wordt geschorst om 15.11 uur. Ze wordt hervat om 16.45 uur.)

(La séance, suspendue à 15 h 11, est reprise à 16 h 45.)

Geldigverklaring van de geloofsbrieven en eedaflegging

Validation des pouvoirs et prestation de serment

De voorzitter. – Aan de orde is het onderzoek van de geloofsbrieven van de senatoren die door de Gemeenschaps- en Gewestparlementen werden aangewezen naar aanleiding van de verkiezing van hun leden door het kiezerskorps op 25 mei 2014.

M. le président. – L’ordre du jour appelle la vérification des pouvoirs des sénateurs désignés par les Parlements de Communauté et de Région, à la suite de l’élection de leurs membres par le corps électoral le 25 mai 2014.

Het woord is aan mevrouw Zrihen en de heer Peumans om voorlezing te doen van het verslag van de commissie voor het Onderzoek van de Geloofsbrieven.

La parole est à Mme Zrihen et M. Peumans pour donner lecture du rapport de la commission de Vérification des Pouvoirs.

Mevrouw Olga Zrihen (PS). –

Mme Olga Zrihen (PS). – Mesdames et messieurs, je vous donne lecture du projet de rapport de la commission de Vérification des pouvoirs, en charge de la vérification des pouvoirs des sénateurs désignés par le Parlement flamand, par le Parlement de la Communauté française, par le Parlement wallon et le groupe linguistique français du Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale, ainsi que du sénateur désigné par le Parlement de la Communauté germanophone.

Votre commission a pris connaissance du procès-verbal du 4 juillet 2014 émanant du greffier du Sénat concernant la répartition des sièges pour les sénateurs désignés par le Parlement flamand. Ce procès-verbal est annexé au présent rapport.

Votre commission a dès lors pris connaissance des listes envoyées, le 1er juillet 2014, par le président du Parlement flamand au greffier du Sénat, en application de l’article 212 du Code électoral. Les formations politiques présentes au Parlement flamand, entre lesquelles les sièges ont été répartis, ont désigné sur ces listes les parlementaires suivants comme sénateurs.

Pour la formation politique A : Mme Ingrid Lieten, Mme Katia Segers, Mme Güler Turan et M. Bart Van Malderen.

Pour la formation politique B : M. Geert Bourgeois, Mme Cathy Coudyser, Mme Annick De Ridder, Mme Lieve Maes, M. Philippe Muyters, M. Jan Peumans, Mme Elke Sleurs, M. Wilfried Vandaele, M. Karl Vanlouwe et M. Ben Weyts.

Pour la formation politique C : Mme Ann Brusseel, M. Rik Daems, M. Jean-Jacques De Gucht et Mme Martine Taelman.

Pour la formation politique D : Mme Elisabeth Meuleman et M. Wouter Vanbesien.

Pour la formation politique E : Mme Karin Brouwers, Mme Sonja Claes, Mme Bianca Debaets, Mme Sabine de Bethune, Mme Cindy Franssen, M. Peter Van Rompuy et M. Johan Verstreken.

Pour la formation politique F : M. Guy D’Haeseleer et Mme Anke Van dermeersch.

Votre commission a constaté que le nombre de sénateurs désignés par formation politique correspond au nombre de sièges attribués par le greffier du Sénat aux formations politiques, conformément à l’article 210octies du Code électoral.

Votre commission a également constaté que deux des sénateurs désignés par le Parlement flamand étaient, au jour de leur élection, domiciliés dans la région bilingue de Bruxelles-Capitale. Il s’agit de Mme Brusseel et de Mme Debaets. En conséquence, il est satisfait au prescrit de l’article 67, §2, alinéa 1er, de la Constitution.

Votre commission estime superflu d’examiner l’éligibilité des sénateurs désignés par le Parlement flamand, ce dernier ayant déjà procédé à pareil examen.

Votre commission a dès lors l’honneur de vous proposer d’admettre comme membres du Sénat les personnes désignées par le Parlement flamand.

De heer Jan Peumans (N‑VA). – Uw commissie heeft kennis genomen van het proces-verbaal van de griffier van de Senaat van 4 juni 2014 betreffende de zetelverdeling voor de door het Parlement van de Franse Gemeenschap, het Waals Parlement en de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement aangewezen senatoren. Het proces-verbaal is als bijlage bij dit verslag gevoegd.

Bij brief van 26 juni 2014 hebben de heren Peter Mertens en Michaël Verbauwhede een bezwaarschrift ingediend dat betrekking heeft op die zetelverdeling.

Luidens het proces-verbaal van 4 juni 2014 mag de politieke formatie G, de kandidatenlijsten van PTB‑GO! voor de verkiezing van het Waals Parlement en van PTB*PVDA‑GO! voor de verkiezing van de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement, niet deelnemen aan de zetelverdeling, omdat ze niet voldoet aan de in artikel 210decies, paragraaf 2, van het Kieswetboek bepaalde voorwaarde. De verzoekers vragen dat de beslissing van de griffier wordt herzien en dat een zetel wordt toegekend aan hun politieke formatie.

De verzoekers vragen eveneens om door de commissie te worden gehoord. Uw commissie is van mening dat de door de verzoekers in hun bezwaarschrift aangevoerde middelen voldoende duidelijk zijn en door de commissie kunnen worden onderzocht zonder dat het nodig is de verzoekers te horen.

De door de verzoekers aangevochten beslissing van de griffier van de Senaat is in het proces-verbaal van 4 juni 2014 als volgt gemotiveerd: “Overeenkomstig artikel 210decies, paragraaf 2, van het Kieswetboek mogen enkel politieke formaties die zowel bij de verkiezing van het Waals Parlement als bij de verkiezing van de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement ten minste vijf procent behalen van het algemeen totaal van de geldig uitgebrachte stemmen, deelnemen aan de zetelverdeling. Aangezien het totaal van de geldig uitgebrachte stemmen voor de verkiezing van de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement 409.048 bedraagt en de lijst 18, PTB*PVDA‑GO!, 15.777 stemmen behaalt, voldoet de politieke formatie G niet aan die voorwaarde en neemt ze bijgevolg niet deel aan de zetelverdeling.”

In hun eerste middel betogen de verzoekers dat de beslissing van de griffier berust op een verkeerde interpretatie van artikel 210decies, paragraaf 2, van het Kieswetboek. Volgens hun lezing van de bepaling bedraagt de kiesdrempel voor een politieke formatie vijf procent van de som van de bij beide verkiezingen, voor het Waals Parlement en de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement, geldig uitgebrachte stemmen. Aangezien hun politieke formatie meer dan vijf procent van het totaal van de bij de twee verkiezingen samen uitgebrachte stemmen heeft behaald, mocht ze volgens de verzoekers niet worden uitgesloten van de zetelverdeling.

Uw commissie stelt vast dat, zelfs indien zou worden aangenomen dat de tekst van artikel 210decies, paragraaf 2, van het Kieswetboek, op zichzelf beschouwd aanleiding kan geven tot verschillende interpretaties, de parlementaire voorbereiding van het artikel, met inbegrip van het advies van de afdeling Wetgeving van de Raad van State, geen enkele twijfel laat bestaan over de bedoeling van de wetgever om de vijfprocentdrempel bij elk van beide verkiezingen afzonderlijk in te stellen. We kunnen hierbij onder meer verwijzen naar de stukken van de Senaat nr. 5‑1744/1, p. 6; nr. 5‑1744/2, p. 10‑11; en nr. 5‑1744/5, p. 7. Bijgevolg heeft de griffier van de Senaat, door op basis van de in het proces-verbaal vermelde vaststellingen de politieke formatie van de verzoekers uit te sluiten van de zetelverdeling, artikel 210decies, paragraaf 2, van het Kieswetboek correct toegepast.

In hun tweede en derde middel betogen de verzoekers dat artikel 210decies, paragraaf 2, van het Kieswetboek, in de interpretatie dat de vijfprocentdrempel voor beide verkiezingen afzonderlijk geldt, een schending inhoudt van enerzijds artikel 68, paragraaf 1, derde en vierde lid, en anderzijds de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.

Volgens de verzoekers heeft de grondwetgever, wanneer hij de wetgever in artikel 68, paragraaf 1, derde en vierde lid, heeft opgedragen het stelsel van evenredige vertegenwoordiging te bepalen met toepassing waarvan de zetels van de deelstaatsenatoren van de Franse taalgroep worden verdeeld, daarbij niet de machtiging gegeven om een bijkomende kiesdrempel vast te stellen. Door de vaststelling van die kiesdrempel heeft de wetgever een verschil in behandeling ingesteld dat nadelig is voor kleine partijen. Bovendien treft de kiesdrempel enkel Franstalige politieke formaties. Volgens de verzoekers heeft de wetgever voor dat dubbele verschil in behandeling geen objectieve en redelijke verantwoording gegeven en schendt artikel 210decies, paragraaf 2, van het Kieswetboek, zoals het bij de zetelverdeling is toegepast, bijgevolg de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.

M. Jan Peumans (N‑VA). –

 

Votre commission fait remarquer que, contrairement à ce qu’affirment les requérants, l’instauration de seuils électoraux additionnels a bel et bien fait l’objet d’une justification lors des travaux parlementaires sur les nouvelles dispositions du Code électoral (rapport de la commission pour les Affaires institutionnelles, doc. Sénat, no 5‑1744/5, pp. 28‑30). Indépendamment de cela, dans le cadre de la validation des opérations aboutissant à la composition du Sénat, ce dernier n’est pas compétent pour se prononcer sur les objections de principe mettant en cause la constitutionnalité des lois qui règlent cette composition.

Dans leur quatrième moyen, les requérants soutiennent que l’article 210decies, §2, du Code électoral, dans l’interprétation selon laquelle le seuil électoral de 5% est requis séparément dans chacune des deux élections, constitue une violation de l’article 3 du Protocole no 1 à la CEDH. Le double seuil électoral a pour conséquence qu’une formation politique qui obtient plus de 50% des votes pour l’élection du Parlement wallon mais moins de 5% pour l’élection du groupe linguistique français du Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale n’est pas représentée au Sénat. Ce faisant, l’article 210decies, §2, du Code électoral, viole l’article 3 du Protocole no 1, qui assure « la libre expression de l’opinion du peuple sur le choix du corps législatif ».

Comme il l’a déjà été dit à propos des objections de constitutionnalité, dans le cadre de la validation des opérations aboutissant à la composition du Sénat, ce dernier n’est pas compétent pour se prononcer sur les objections mettant en cause la compatibilité avec des traités internationaux de la législation applicable à ces opérations.

Dans leur dernier moyen, les requérants soutiennent que la procédure de vérification des pouvoirs au Sénat et l’absence de toute voie de recours contre la décision du Sénat sont contraires à la CEDH, ainsi qu’il résulte de l’arrêt Grosaru contre Roumanie de la Cour européenne des droits de l’homme.

Selon l’article 48 de la Constitution, chaque Chambre procède à la vérification des pouvoirs de ses membres et règle les différends y relatifs. Par ailleurs, l’article 231, alinéa 1er, du Code électoral, prévoit que la Chambre des représentants et le Sénat se prononcent seuls sur la validité des opérations électorales.

Il n’appartient pas au Sénat de se prononcer sur la compatibilité avec la CEDH des dispositions constitutionnelles et législatives précitées.

Sur la base de toutes ces considérations, votre commission est d’avis que les objections des requérants à l’encontre de la répartition des sièges pour les sénateurs désignés par le Parlement de la Communauté française, le Parlement wallon et le groupe linguistique français du Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale ne peuvent être admises. Elle propose en conséquence de rejeter la réclamation.

Votre commission a pris connaissance des listes envoyées au greffier du Sénat par les présidents du Parlement de la Communauté française, du Parlement wallon et du Parlement de Bruxelles-Capitale, par lettres datées respectivement du 30 juin et du 1er juillet 2014, du 23 juin 2014 et du 26 juin 2014.

Sur ces listes sont désignés comme sénateurs les parlementaires suivants :

Les sénateurs désignés par le Parlement de la Communauté française sont :

Pour la formation politique A : Mme Christiane Vienne, Mme Nadia El Yousfi, Mme Christie Morreale et M. Patrick Prévot ;

Pour la formation politique B : Mme Valérie Debue, M. Yves Evrard et M. Alain Destexhe ;

Pour la formation politique D : Mme Véronique Waroux et M. Bertin Mampaka Mankamba ;

Pour la formation politique E : Mme Hélène Ryckmans.

Les sénateurs désignés par le Parlement wallon sont :

Pour la formation politique A : Mme Latifa Gahouchi, Mme Anne Lambelin et Mme Olga Zrihen ;

Pour la formation politique B : Mme Christine Defraigne, M. Olivier Destrebecq et M. Jean-Paul Wahl ;

Pour la formation politique D : M. François Desquesnes ;

Pour la formation politique E : M. Philippe Henry.

Les sénateurs désignés par le groupe linguistique français du Parlement de Bruxelles-Capitale sont :

Pour la formation politique A : Mme Véronique Jamoulle ;

Pour la formation politique B : M. Jacques Brotchi.

De heer Jan Peumans (N‑VA). – Uw commissie heeft vastgesteld dat het aantal senatoren dat werd aangewezen per politieke formatie, overeenstemt met het aantal zetels dat door de griffier van de Senaat overeenkomstig artikel 210decies van het Kieswetboek aan de politieke formaties is toegekend.

Uw commissie heeft eveneens vastgesteld dat drie van de door het Parlement van de Franse Gemeenschap aangewezen senatoren deel uitmaken van de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement. Het gaat om mevrouw El Yousfi, de heer Destexhe en de heer Mankapa Mankamba. Bijgevolg is het voorschrift van artikel 67, §2, tweede lid, van de Grondwet, nageleefd.

Uw commissie acht het overbodig de verkiesbaarheid van de door het Parlement van de Franse Gemeenschap, het Waals Parlement en de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement aangewezen senatoren te onderzoeken, aangezien dat onderzoek reeds door de betrokken parlementen is verricht.

Uw commissie heeft derhalve de eer u voor te stellen de personen die door het Parlement van de Franse Gemeenschap, het Waals Parlement en de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement zijn aangewezen, als leden van de Senaat toe te laten.

Ten slotte heeft uw commissie kennis genomen van de brief die de voorzitter van het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap op 26 juni 2014 aan de griffier van de Senaat heeft gezonden. Daarin geeft de voorzitter kennis van de aanwijzing door dit Parlement van de heer Alexander Miesen als senator.

Uw commissie acht het overbodig de verkiesbaarheid van de heer Miesen te onderzoeken, aangezien dat onderzoek reeds door het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap is verricht.

Uw commissie heeft derhalve de eer u voor te stellen de heer Miesen als lid van de Senaat toe te laten.

Artikel 1ter van de wet van 6 augustus 1931 houdende vaststelling van de onverenigbaarheden en ontzeggingen betreffende de ministers, gewezen ministers en ministers van Staat, alsmede de leden en gewezen leden van de Wetgevende Kamers luidt: “Onverminderd de overige grondwettelijke en wettelijke onverenigbaarheden, mogen de senatoren bedoeld in artikel 67, §1, 1º tot 5º van de Grondwet niet tegelijk het ambt van burgemeester, schepen of voorzitter van een openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn uitoefenen.”.

Uw commissie heeft er kennis van genomen dat een aantal van de aangewezen senatoren het mandaat van burgemeester, schepen of OCMW‑voorzitter bekleden, maar zich verhinderd hebben verklaard in de uitoefening van dat mandaat.

M. Jan Peumans (N‑VA). –

 

L’exercice d’un mandat parlementaire est un droit politique. L’incompatibilité s’analyse comme une restriction légale à l’exercice d’un droit politique et partant, d’une liberté publique. Selon les principes généraux du droit, toute atteinte à une liberté fait l’objet d’une interprétation restrictive. Le régime d’incompatibilité de fonction doit dès lors être interprété limitativement.

L’article 1er ter de la loi du 6 août 1931 interdit l’exercice simultané des fonctions de bourgmestre et de sénateur d’entités fédérées. Les bourgmestres empêchés n’exercent pas les fonctions maïorales. Il s’agit là de l’essence même de la notion d’empêchement. Ils ne peuvent poser aucun acte ressortissant à la fonction de bourgmestre ni engager la commune. Le même raisonnement s’applique aux échevins et aux présidents de CPAS.

Zelfs indien wordt aangenomen dat de tekst van artikel 1ter onvoldoende duidelijk is en dat de bepaling toch als een absolute onverenigbaarheid van functies moet worden beschouwd omdat de federale wetgever niet voorziet in een schorsingsregeling en een terugkeerrecht, wijst uw commissie erop dat zowel de Vlaamse als de Waalse decreetgever, die bevoegd zijn om het statuut van de lokale mandatarissen te regelen, wel degelijk hebben voorzien in de mogelijkheid voor de burgemeester, de schepen en de OCMW‑voorzitter om zich voor de duur van de uitoefening van hun parlementair mandaat verhinderd te verklaren in de uitoefening van het lokale mandaat.

Om die redenen is uw commissie van mening dat artikel 1ter van de wet van 6 augustus 1931 er niet aan in de weg staat dat een verhinderd burgemeester, schepen of OCMW‑voorzitter het mandaat van deelstaatsenator uitoefent.

 

De voorzitter. – Ik dank de rapporteurs voor dit verslag. Vraagt iemand het woord?

M. le président. – Je remercie les rapporteurs pour ce rapport. Quelqu’un demande-t-il la parole ?

De heer Philippe Henry (Ecolo). –

M. Philippe Henry (Ecolo). – Je souhaiterais intervenir sur trois points.

Primo, je regrette que mon groupe n’ait pas eu le loisir de proposer un candidat sénateur bruxellois puisque les grands groupes démocratiques francophones du Parlement de la Fédération Wallonie-Bruxelles et du Parlement bruxellois se sont accordés sur une répartition qui ne nous permettait plus, dans le respect de la loi fédérale, que de proposer deux candidats wallons.

Nous considérons qu’il s’agit là d’une interprétation abusive. Notre lecture des textes est différente. Je constate d’ailleurs qu’il n’existe pas de répartition mécanique et qu’avoir un sénateur de communauté ou de région bruxellois aurait permis davantage de diversité tout en étant plus conforme à l’esprit de la réforme institutionnelle et de la constitution du Sénat. Je regrette par conséquent qu’il n’en soit pas ainsi.

Secundo, je voudrais avoir réponse à ma question sur la situation d’incompatibilité concernant directement une personne. Comment la commission a-t-elle traité ce point ?

Tertio, je m’étonne que les conclusions de la commission s’écartent de l’analyse juridique effectuée par les services du Sénat, une analyse qui me paraissait extrêmement pointue. Elles ne correspondent pas à la règle qui était applicable aux sénateurs de communauté avant la réforme du Sénat. Je ne comprends donc pas bien pourquoi, tout à coup, il est possible de détenir un mandat au niveau local, même en étant empêché, tout en exerçant un mandat de sénateur de communauté ou de région.

De heer Wouter Van Besien (Groen). – Ik wens iets te zeggen over het verslag van de rapporteurs in verband met de interpretatie van het cumulverbod. De juridische dienst van de Senaat stelt in haar nota klaar en duidelijk dat de onverenigbaarheden voor parlementsleden in beginsel absoluut zijn. Enkel wanneer de wetgever uitdrukkelijk voorziet in een schorsingsregeling annex terugkeerrecht is de onverenigbaarheid relatief. Dat beginsel is helder. Het gaat niet over vervangingen of verhinderingen. Het is duidelijk: wie in de Senaat zetelt, kan geen schepen of burgemeester zijn. Wie wel een van die functies bekleedt, moet ontslag nemen.

Ik betreur dat de eerste beslissing die de vernieuwde Senaat neemt, al op een creatieve interpretatie steunt. Er worden manieren gezocht om de kantjes eraf te lopen, om het niet te nauw te nemen met de principes waarop de wet is gebaseerd. Het principe is dat er geen terugvalmogelijkheden moeten worden ingebouwd bij de keuze voor een nationaal mandaat.

Bij de onderhandelingen over de staatshervorming vond Groen inzake politieke ethiek een bondgenoot in de NV‑A. De politieke ethiek was overigens het enige punt van overeenkomst tussen onze partij en de NV‑A. Ik merk dat we al bij de eerste vergadering die bondgenoot zijn kwijtgespeeld. Wij zullen het rapport op dat punt niet goedkeuren.

M. Wouter Van Besien (Groen). –

Mevrouw Katia Segers (sp.a). – Wat de beslissing met betrekking tot de onverenigbaarheid betreft, is onze fractie ook van mening dat de wet heel duidelijk is. Volgens ons is er sprake van absolute onverenigbaarheid tussen het ambt van senator en een lokaal uitvoerend mandaat en kan daarover geen discussie bestaan.

De Senaat heeft blijkbaar wel de mogelijkheid om zelfstandig te oordelen en creatief om te gaan met de interpretatie van de wetgeving. Wij willen daar geen politieke zaak van maken, maar als nieuwbakken senator vind ik die creativiteit betreurenswaardig. Persoonlijk heb ik, zoals trouwens ook collega’s van andere fracties, de wet eenduidig nageleefd en heb ik onmiddellijk ontslag genomen als schepen in Liedekerke. Ik wilde de burger immers een heel helder, correct en eenduidig signaal geven dat deze mandaten onverenigbaar zijn. Ik zal mij bijgevolg bij de stemming onthouden.

Mme Katia Segers (sp.a). –

Mevrouw Anke Van dermeersch (VB). – Vlaams Belang is bezorgd om de gang van zaken en wil een voorbehoud formuleren. Daarom zullen mijn collega en ik ons bij de stemming onthouden.

Het gaat ons daarbij niet om de postjespakkerij, cumuls en onverenigbaarheden.

Door de goedkeuring van het onderzoek van de geloofsbrieven moeten we ons ook uitspreken over de geldigheid van de verkiezingen, conform artikel 48 van de Grondwet en Hoofdstuk 1 van ons reglement. Toch plaatst dit ons voor een fundamenteel probleem. Op grond van de voornoemde regels zijn we bevoegd om te oordelen en geschillen over onszelf te beslechten, zonder dat daar een rechter bij betrokken wordt en zonder dat de mogelijkheid bestaat om in beroep te gaan tegen de beslissingen die hier genomen worden over de geldigheid van de verkiezingen.

We zijn dus zowel rechter als partij. Dat gaat in tegen de democratische beginselen in een rechtsstaat. Het is onaanvaardbaar dat we op die manier moeten te werk gaan.

De bevoegdheid die ons krachtens artikel 48 van de Grondwet en Hoofdstuk 1 van ons reglement wordt gegeven, is ook volgens internationale instellingen een probleem. De Raad van Europa stelt al vele jaren dat dit niet kan. Ook in het Vlaams Parlement werd al verwezen naar het arrest Grosaru van 2 mei 2010 van het EHRM. Willen we de democratie, de mensenrechten en de internationale rechtspraak ernstig nemen, dan hadden we al lang maatregelen moeten nemen om deze regels aan te passen.

Sinds het arrest Grosaru zijn er al tweemaal parlementsverkiezingen geweest op basis van deze regels. Geen enkele partij hier aanwezig heeft tot nog toe iets gedaan om dat euvel te verhelpen. Traditionele partijen liggen daar blijkbaar minder wakker van dan van de verdeling van postjes of van cumuls en onverenigbaarheden.

De preconstituante heeft in 2010 artikel 48 van de Grondwet helaas niet voor herziening vatbaar verklaard. Ook de institutionele meerderheid van de partijen die de zesde staatshervorming hebben vormgegeven, maakte geen gebruik van de mogelijkheid om via artikel 195 van de Grondwet toch artikel 48 van de Grondwet te kunnen wijzigen. Het afgelopen voorjaar vertikte ook de preconstituante van 2014 om dat artikel op te nemen in de lijst van voor herziening vatbaar verklaarde grondwetsartikelen, ofschoon wij daarop hadden aangedrongen. Ik vrees dus dat dit probleem ook de komende jaren niet kan worden opgelost.

Er is onwil bij de traditionele partijen om die schending van de mensenrechten ongedaan te maken. Het goedkeuren van verkiezingen is immers geen technische aangelegenheid, maar een eminent politieke aangelegenheid. Vlaams Belang wil niet meespelen in deze vaudeville van het status quo, die door het EHRM wordt veroordeeld. Wij zullen er blijven op aandringen dat deze situatie wordt genormaliseerd.

Vlaams Belang blijft gekant tegen deze illegale manier van werken van de traditionele partijen en blijft de legitimiteit ervan ten aanzien van het Vlaamse volk betwisten.

Een verkozene van het Vlaams Belang zweerde bij de eedaflegging in de Kamer getrouwheid aan Vlaanderen en het Vlaamse volk. Ook mijn collega en ik zullen bij onze eedaflegging in de Senaat onze trouw aan Vlaanderen en aan het Vlaamse volk in gedachten houden. Wij zullen blijven strijden voor de mensenrechten en voor een billijke toepassing van de wetgeving. Daarom ook zullen we ons bij de stemming over de conclusies van het verslag onthouden.

Mme Anke Van dermeersch (VB). –

Mevrouw Annick De Ridder (N‑VA). – Er zijn uiteenlopende juridische interpretaties over de vraag of de onverenigbaarheid betrekking heeft op de functie zelf of over de uitoefening van de functie. Naast het advies van de Juridische Dienst van de Senaat zijn er nog andere adviezen.

Ik verwijs echter naar de conclusies van de commissie voor het Onderzoek van de Geloofsbrieven. Ze stelt dat zelfs indien wordt aangenomen dat de tekst van artikel 1ter onvoldoende duidelijk is en dat de bepaling toch als een absolute onverenigbaarheid van functies moet worden beschouwd omdat de federale wetgever niet voorziet in een schorsingsregeling en een terugkeerrecht, dan nog is het zo dat zowel de Vlaamse als de Waalse decreetgever, die bevoegd zijn om het statuut van lokale mandatarissen te regelen, wel degelijk heeft voorzien in de mogelijkheid dat een burgemeester, OCMW‑voorzitter of schepen zich voor de duur van de uitoefening van hun parlementair mandaat verhinderd verklaart in de uitoefening van het lokale mandaat.

Dat is duidelijk een nieuw gegeven. De hiërarchie der normen wordt aangepast. Decreten blijken immers voorrang te hebben op federale wetgeving. De regels van de deelstaten worden boven de wet geplaatst. Wij zijn ten zeerste verheugd met die mijlpaal. We zullen ons dus met veel plezier de conclusies van de commissie goedkeuren.

Mme Annick De Ridder (N‑VA). –

De heer Wouter Van Besien (Groen). – Het klopt dat de Vlaamse decreetgever een regeling heeft uitgewerkt met betrekking tot de lokale mandaten. De regels met betrekking tot de uitoefening van het mandaat van senator zijn echter door de federale bijzondere wetgever vastgelegd.

De redenering van mevrouw De Ridder dat de Vlaamse regels blijkbaar voorrang hebben op de federale regels houdt dan ook geen steek.

M. Wouter Van Besien (Groen). –

Mevrouw Annick De Ridder (N‑VA). – De heer Van Besien geeft hiermee de federale interpretatie.

Mme Annick De Ridder (N‑VA). –

De heer Geert Bourgeois (N‑VA). – Ik wil even reageren op de woorden van de heer Van Besien.

Artikel 1ter van de wet van 6 augustus 1931 stelt dat senatoren niet tegelijk het ambt van burgemeester, schepen of voorzitter van een openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn kunnen uitoefenen, “exercer la fonction”. In de parlementaire voorbereiding wordt nergens toegelicht wat daarmee juist wordt bedoeld. De letterlijke interpretatie is dat het mandaat van senator niet tegelijk kan worden uitgeoefend met bepaalde lokale mandaten.

De eminente juristen van de Senaat menen dat het gaat om een onverenigbaarheid van de functies op zich, los van de vraag of die functies al dan worden uitgeoefend. In hun advies steunen zij hun redenering op het feit dat federale wetgeving geen regeling inzake een terugvalpositie bevat. In de regelgeving van de deelstaatparlementen – het Vlaams Parlement en het Waals Parlement – is daarentegen wel in een terugvalregeling voorzien. De Senaat is een senaat van de gemeenschappen, dus de beide regelingen kunnen niet los van elkaar worden gelezen.

De conclusie kan dan ook enkel zijn dat personen die burgemeester, OCMW‑voorzitter of schepen zijn in het Waalse of het Vlaamse Gewest wel de titel van hun functie dragen. Ze oefenen die functie echter niet uit en ze hebben een terugvalpositie.

Dat is de juiste interpretatie. Dat is geen zaak van nieuwe politieke cultuur. De deelstaatsenatoren mogen voor de duur van hun mandaat geen functie uitoefenen zoals bepaald in artikel 1ter van de wet van 6 augustus 1931.

M. Geert Bourgeois (N‑VA). –

Mevrouw Sabine de Bethune (CD&V). – Mijn fractie sluit zich aan bij de conclusies van de commissie.

Artikel 1ter van de wet van 6 augustus 1931 over de onverenigbaarheden bepaalt dat er onverenigbaarheid bestaat voor een senator die tegelijkertijd een mandaat van burgemeester, schepen of voorzitter van het OCMW uitoefent. Dat laatste woord is heel belangrijk. Die persoon kan immers wel titularis blijven, maar dat mandaat niet uitoefenen tijdens zijn/haar ambt in de Senaat. Wanneer men zich verkiesbaar stelt voor een ambt, moet elke beperking in dat verband heel beperkend worden geïnterpreteerd.

Alvorens een beslissing te nemen hebben we de toelichting bij en de bespreking van het voorstel van wet uit 2000 dat aan de grondslag ligt van de thans geldende regeling, grondig onderzocht. Daaruit blijkt dat bij de ratio achter de cumulbeperking de tijdsbesteding van doorslaggevend belang is: beide mandaten zijn op het vlak van werklast niet combineerbaar. Die interpretatie leidt ertoe dat iemand die een lokaal mandaat heeft, daarvan wel titularis kan blijven, maar dat mandaat niet tegelijkertijd kan uitoefenen.

In die optiek zijn de conclusies van de commissie volslagen coherent. We zullen ze dan ook goedkeuren.

Mme Sabine de Bethune (CD&V). –

Mevrouw Martine Taelman (Open Vld). – Ik wil mij namens de VLD‑fractie aansluiten bij de conclusies van de commissie voor het Onderzoek van de Geloofsbrieven. Er zijn geen doorslaggevende juridische argumenten om een cumul te verbieden of mogelijk te maken. Vermits de onverenigbaarheid een inperking van de politieke rechten inhoudt en de autonomie van de deelstaten om hun lokale besturen te organiseren moet worden gerespecteerd, moet volgens ons de federale wet restrictief worden geïnterpreteerd en moet een de cumul mogelijk zijn wanneer een mandataris verhinderd is het lokale mandaat uit te oefenen. Dat heeft niets te maken met het doorbreken van de hiërarchie der normen.

Mme Martine Taelman (Open Vld). –

De heer Philippe Henry (Ecolo). –

M. Philippe Henry (Ecolo). – Je voudrais obtenir une réponse à ma question relative à la manière dont la commission a travaillé.

Mevrouw Christine Defraigne (MR). –

Mme Christine Defraigne (MR). – Je répondrai à M. Henry que la commission a siégé à huis clos. Je crois savoir que l’ambiance y fut excellente.

Nous sommes face à deux analyses juridiques. L’analyse restrictive de la loi de 1931 semble s’imposer. En effet, lorsqu’il s’agit de la restriction d’une liberté fondamentale, on ne peut adopter une interprétation par extension. Par analogie, la loi pénale s’interprète strictement. La loi de 1931 fait bien état d’un exercice des fonctions. Or les bourgmestres et échevins empêchés n’exercent pas ces fonctions.

Monsieur le Président, je vous propose dès lors de mettre au vote les conclusions de la commission car nous avons tous hâte de prêter serment.

De heer Jacques Brotchi (MR). –

M. Jacques Brotchi (MR). – Je remercie tous les membres de la commission de Vérification des pouvoirs pour leurs remarques critiques, constructives et pertinentes, toujours dans une excellente ambiance.

Il m’est aisé de répondre à la question de M. Henry. La personne dont il parle ne s’est prononcée ni sur la forme ni sur le fond. Nous avons simplement eu besoin d’une précision relative à ses qualifications professionnelles. Cette personne ne s’est donc exprimée que sur un point précis mais n’est pas intervenue dans le débat.

De voorzitter. – Ik dank de rapporteurs voor dit verslag.

Wij gaan over tot de stemming bij zitten en opstaan over de besluiten van het verslag.

M. le président. – Je remercie les rapporteurs pour ce rapport.

Nous passons au vote par assis et levé sur les conclusions de ce rapport.

De heer Philippe Henry (Ecolo). –

M. Philippe Henry (Ecolo). – Il existe différents enjeux. Comme le prévoit l’article 44 du Règlement, il serait raisonnable d’organiser un vote séparé sur la question des incompatibilités en ce qui concerne l’exercice simultané d’un mandat local et d’un mandat de sénateur.

De voorzitter. – Het Reglement voorziet in de mogelijkheid om een gesplitste stemming te houden.

Wij stemmen dus eerst over het verslag zonder de elementen van onverenigbaarheden. Daarna zullen we stemmen over de elementen van onverenigbaarheden en ten slotte over het geheel.

M. le président. – Le Règlement permet un vote séparé.

Nous votons d’abord sur la première partie du rapport qui n’aborde pas les incompatibilités. Ensuite nous voterons sur les incompatibilités et finalement sur l’ensemble du rapport.

De voorzitter. – Wij gaan over tot de stemming over de besluiten van het eerste deel van het verslag.

M. le président. – Nous passons au vote sur les conclusions de la première partie du rapport.

  De besluiten van het eerste deel van het verslag worden aangenomen bij zitten en opstaan.

  Les conclusions de la première partie du rapport sont adoptées par assis et levé.

De voorzitter. – Wij gaan nu over tot de stemming over de besluiten van het tweede deel van het verslag, dat betrekking heeft op de onverenigbaarheden.

M. le président. – Nous passons au vote sur les conclusions de la deuxième partie du rapport, qui concerne les incompatibilités.

  De besluiten van het tweede deel van het verslag worden aangenomen bij zitten en opstaan.

  Les conclusions de la deuxième partie du rapport sont adoptées par assis et levé.

De voorzitter. – Wij gaan nu over tot de stemming over de besluiten van het verslag in zijn geheel.

M. le président. – Nous passons au vote sur les conclusions de l’ensemble du rapport.

  De besluiten van het verslag worden aangenomen bij zitten en opstaan.

  Les conclusions du rapport sont adoptées par assis et levé.

De voorzitter. – Ik roep de leden van wie de geloofsbrieven geldig zijn verklaard uit tot senator.

M. le président. – Je proclame sénateurs, les membres dont les pouvoirs ont été déclarés valides.

De voorzitter. – Ik roep de leden van wie de geloofsbrieven geldig zijn verklaard uit tot senator.

M. le président. – Je proclame sénateurs, les membres dont les pouvoirs ont été déclarés valides.

Ik verzoek de door het Vlaams Parlement aangewezen leden de grondwettelijke eed af te leggen.

Je prie les membres désignés par le Parlement flamand de prêter le serment constitutionnel.

  De dames Ingrid Lieten, Katia Segers en Güler Turan, de heren Bart Van Malderen en Geert Bourgeois, de dames Cathy Coudyser, Annick De Ridder en Lieve Maes, de heren Philippe Muyters en Jan Peumans, mevrouw Elke Sleurs, de heren Wilfried Vandaele, Karl Vanlouwe en Ben Weyts, mevrouw Ann Brusseel, de heren Hendrik Daems en Jean-Jacques De Gucht, de dames Martine Taelman en Elisabeth Meuleman, de heer Wouter Vanbesien, de dames Karin Brouwers, Bianca Debaets, Sabine de Bethune en Cindy Franssen, de heren Peter Van Rompuy, Johan Verstreken en Guy D’haeseleer, en mevrouw Anke Van dermeersch leggen de eed af.

  Mmes Ingrid Lieten, Katia Segers et Güler Turan, MM. Bart Van Malderen et Geert Bourgeois, Mmes Cathy Coudyser, Annick De Ridder et Lieve Maes, MM. Philippe Muyters et Jan Peumans, Mme Elke Sleurs, MM. Wilfried Vandaele, Karl Vanlouwe et Ben Weyts, Mme Ann Brusseel, MM. Hendrik Daems et Jean-Jacques De Gucht, Mmes Martine Taelman et Elisabeth Meuleman, M. Wouter Vanbesien, Mmes Karin Brouwers, Bianca Debaets, Sabine de Bethune et Cindy Franssen, MM. Peter Van Rompuy, Johan Verstreken et Guy D’haeseleer, et Mme Anke Van dermeersch prêtent serment.

De voorzitter. – Ik verzoek de leden aangewezen door het Parlement van de Franse Gemeenschap, door het Waals Parlement en door de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement, de grondwettelijke eed af te leggen.

M. le président. – Je prie les membres désignés par le Parlement de la Communauté française, le Parlement wallon et le groupe linguistique français du Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale, de prêter le serment constitutionnel.

  De dames Nadia El Yousfi, Latifa Gahouchi, Véronique Jamoulle, Anne Lambelin en Christie Morreale, de heer Patrick Prévot, de dames Christiane Vienne en Olga Zrihen, de heer Jacques Brotchi, de dames Valérie Debue en Christine Defraigne, de heren Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Yves Evrard, Jean-Paul Wahl, François Desquesnes en Bertin Mampaka Mankamba, mevrouw Véronique Waroux, de heer Philippe Henry, en mevrouw Hélène Ryckmans leggen de eed af.

  Mmes Nadia El Yousfi, Latifa Gahouchi, Véronique Jamoulle, Anne Lambelin et Christie Morreale, M. Patrick Prévot, Mmes Christiane Vienne et Olga Zrihen, M. Jacques Brotchi, Mmes Valérie Debue et Christine Defraigne, MM. Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Yves Evrard, Jean-Paul Wahl, François Desquesnes et Bertin Mampaka Mankamba, Mme Véronique Waroux, M. Philippe Henry, et Mme Hélène Ryckmans prêtent serment.

De voorzitter. – Ich bitte das Mitglied des Parlaments der Deutschsprachigen Gemeinschaft den verfassungsmäßigen Eid zu leisten:

M. le président. – Ich bitte das Mitglied des Parlaments der Deutschsprachigen Gemeinschaft den verfassungsmäßigen Eid zu leisten:

Ik verzoek het lid aangewezen door het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap de grondwettelijke eed af te leggen.

Je prie le membre désigné par le Parlement de la Communauté germanophone de prêter le serment constitutionnel.

  De heer Alexander Miesen legt de eed af.

  M. Alexander Miesen prête serment.

De voorzitter. – Ik geef deze leden akte van hun eedaflegging en verklaar hen aangesteld in hun mandaat van senator.

M. le président. – Je donne à ces membres acte de leur prestation de serment et les déclare installés dans leur mandat de sénateur.

Ich bestätige diesen Mitgliedern ihre Eidesleistung und erkläre Sie zu ihrem Amt eingesetzt.

Ich bestätige diesen Mitgliedern ihre Eidesleistung und erkläre Sie zu ihrem Amt eingesetzt.

(Algemeen applaus)

(Applaudissements sur tous les bancs)

Regeling van de werkzaamheden

Ordre des travaux

De voorzitter. – Ik stel voor dat wij op 10 juli e.k. om 15 uur opnieuw vergaderen voor het onderzoek van de geloofsbrieven en de eedaflegging van de gecoöpteerde senatoren.

Ik verzoek u mij zo spoedig mogelijk de lijsten bedoeld in artikel 220 §5, van het Kieswetboek te bezorgen.

M. le président. – Je propose que nous nous réunissions le 10 juillet prochain à 15 heures pour la vérification des pouvoirs et la prestation de serment des sénateurs cooptés.

Puis-je vous demander de me faire parvenir au plus vite les listes visées à l’article 200 §5 du Code électoral ?

De zetelverdeling van de gecoöpteerde senatoren is als volgt:

La répartition des sièges pour les sénateurs cooptés est la suivante :

Voor de Nederlandse taalgroep :

Pour le groupe linguistique néerlandais :

  Politieke formatie A (sp.a): 1

  Politieke formatie B (N‑VA): 2

  Politieke formatie C (Open Vld): 1

  Politieke formatie D (Groen): 1

  Politieke formatie E (CD&V): 1

  Formation politique A (sp.a) : 1

  Formation politique B (N‑VA) : 2

  Formation politique C (Open Vld) : 1

  Formation politique D (Groen): 1

  Formation politique E (CD&V) : 1

Voor de Franse taalgroep :

Pour le groupe linguistique français :

  Politieke formatie A: (PS): 1

  Politieke formatie B (MR): 1

  Politieke formatie C (cdH): 1

  Politieke formatie D (Ecolo): 1

  Formation politique A (PS) : 1

  Formation politique B (MR) : 1

  Formation politique C (cdH) : 1

  Formation politique D (Ecolo) : 1

Beste collega’s, vooraleer wij onze vergadering eindigen, lijkt het mij meer dan gepast dat wij, met een kleine attentie, onze erkentelijkheid betuigen aan mijn voorgangster en onze huidige collega Mevrouw Sabine de Bethune, voor de wijze waarop zij de overgang heeft begeleid naar de Senaat in zijn nieuwe gedaante.

Chers collègues, avant de clôturer la séance, il me semble plus qu’opportun d’exprimer, par cette petite attention, notre reconnaissance à mon prédécesseur et notre collègue actuelle, Madame Sabine de Bethune, pour la manière dont elle a accompagné la transformation du Sénat vers sa nouvelle identité.

(De heer Jean-Jacques de Gucht overhandigt mevrouw de Bethune een bloemruiker.)

(M. Jean-Jacques De Gucht offre un bouquet de fleurs à Mme de Bethune.)

Ontslag en benoeming van regeringsleden

Démission et nomination de membres du gouvernement

De voorzitter. – Bij brief van 16 juni 2014 zendt de eerste minister mij een afschrift over van het koninklijk besluit met als opschrift “Regering – Ontslag – Benoeming”.

M. le président. – Par lettre du 16 juin 2014, le premier ministre me transmet une copie de l’arrêté royal portant l’intitulé « Gouvernement – Démission – Nomination ».

Bij brief van 18 juni 2014 zendt de eerste minister mij een afschrift over van het koninklijk besluit met als opschrift “Regering – Ontslag – Benoeming”.

Par lettre du 18 juin 2014, le premier ministre me transmet une copie de l’arrêté royal portant l’intitulé « Gouvernement – Démission – Nomination ».

  Voor kennisgeving aangenomen.

  Pris pour notification.

Brussels Hoofdstedelijk Parlement

Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale

De voorzitter. – Bij boodschap van 10 juni 2014 heeft het Brussels Hoofdstedelijk Parlement aan de Senaat laten weten dat het zich ter vergadering van die dag geconstitueerd heeft.

M. le président. – Par message du 10 juin 2014, le Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale a fait connaître au Sénat qu’il s’est constitué en sa séance de ce jour.

  Voor kennisgeving aangenomen

  Pris pour notification

Verenigde Vergadering van de Gemeenschappelijke gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement

Assemblée réunie de la Commission communautaire commune du Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale

De voorzitter. – Bij boodschap van 11 juni 2014 heeft de Verenigde Vergadering van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement aan de Senaat laten weten dat zij zich ter vergadering van die dag geconstitueerd heeft.

M. le président. – Par message du 11 juin 2014, l’Assemblée réunie de la Commission communautaire commune du Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale a fait connaître au Sénat qu’elle s’est constituée en sa séance de ce jour.

  Voor kennisgeving aangenomen.

  Pris pour notification.

Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie

Assemblée de la Commission communautaire flamande

De voorzitter. – Bij boodschap van 12 juni 2014 heeft de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie aan de Senaat laten weten dat hij zich ter vergadering van die dag geconstitueerd heeft.

M. le président. – Par message du 12 juin 2014, l’Assemblée de la Commission communautaire flamande a fait connaître au Sénat qu’elle s’est constituée en sa séance de ce jour.

  Voor kennisgeving aangenomen.

  Pris pour notification.

Vergadering van de Franse Gemeenschapscommissie

Assemblée de la Commission communautaire française

De voorzitter. – Bij boodschap van 12 juni 2014 heeft de Vergadering van de Franse Gemeenschapscommissie aan de Senaat laten weten dat zij zich ter vergadering van die dag geconstitueerd heeft.

M. le président. – Par message du 12 juin 2014, l’Assemblée de la Commission communautaire française a fait connaître au Sénat qu’elle s’est constituée en sa séance de ce jour.

  Voor kennisgeving aangenomen.

  Pris pour notification.

Waals Parlement

Parlement wallon

De voorzitter. – Bij boodschap van 13 juni 2014 heeft het Parlement wallon aan de Senaat laten weten dat het zich ter vergadering van die dag geconstitueerd heeft.

M. le président. – Par message du 13 juin 2014, le Parlement wallon a fait connaître au Sénat qu’il s’est constitué en sa séance de ce jour.

  Voor kennisgeving aangenomen.

  Pris pour notification.

Parlement van de Franse Gemeenschap

Parlement de la Communauté française

De voorzitter. – Bij boodschap van 17 juni 2014 heeft het Parlement de la Communauté française aan de Senaat laten weten dat het zich ter vergadering van die dag geconstitueerd heeft.

M. le président. – Par message du 17 juin 2014, le Parlement de la Communauté française a fait connaître au Sénat qu’il s’est constitué en sa séance de ce jour.

  Voor kennisgeving aangenomen.

  Pris pour notification.

Parlement flamand

Vlaams Parlement

Bij boodschap van 25 juni 2014 heeft het Vlaams Parlement aan de Senaat laten weten dat het zich ter vergadering van die dag geconstitueerd heeft.

Par message du 25 juin 2014, le Vlaams Parlement a fait connaître au Sénat qu’il s’est constitué en sa séance de ce jour.

  Voor kennisgeving aangenomen.

  Pris pour notification.

Parlament der Deutschsprachigen Gemeinschaft

Parlament der Deutschsprachigen Gemeinschaft

Bij boodschap van 26 juni 2014 heeft het Parlament der Deutschsprachigen Gemeinschaft aan de Senaat laten weten dat het zich ter vergadering van die dag geconstitueerd heeft.

Par message du 26 juin 2014, le Parlament der Deutschsprachigen Gemeinschaft a fait connaître au Sénat qu’il s’est constitué en sa séance de ce jour

  Voor kennisgeving aangenomen.

  Pris pour notification.

De voorzitter. – De agenda van deze vergadering is afgewerkt.

De volgende vergadering vindt plaats op donderdag 10 juli om 15 uur.

M. le président. – L’ordre du jour de la présente séance est ainsi épuisé.

La prochaine séance aura lieu le jeudi 10 juillet à 15 h.

(De vergadering wordt gesloten om 17.40 uur.)

(La séance est levée à 17 h 40.)

Berichten van verhindering

Excusés

Afwezig met bericht van verhindering: mevrouw Sonja Claes.

Mme Sonja Claes demande d’excuser son absence à la présente séance.

  Voor kennisgeving aangenomen.

  Pris pour information.

Bijlage

Annexe

Zetelverdeling voor de door het Vlaams Parlement aangewezen senatoren

Répartition des sièges pour les sénateurs désignés par le Parlement flamand

 

Met toepassing van artikel 210quinquies van het Kieswetboek heeft de griffier van de Senaat op donderdag 8 mei 2014 de tabel opgemaakt van de samenhangende kandidatenlijsten voor de verkiezing van het Vlaams Parlement.

En application de l’article 210quinquies du Code électoral, le greffier du Sénat a établi le 8 mai 2014 le tableau des listes correspondantes de candidats pour l’élection du Parlement flamand.

 

 

Formaties   

 

Kieskringen

 

A

B

C

D

E

F

G

Antwerpen

12-sp.a

13-N-VA

7-Open Vld

2-Groen

15-CD&V

3-VLAAMS BELANG

17-PVDA+

Limburg

12-sp.a

13-N-VA

7-Open Vld

2-Groen

15-CD&V

3-VLAAMS BELANG

17-PVDA+

West-Vlaanderen

12-sp.a

13-N-VA

7-Open Vld

2-Groen

15-CD&V

3-VLAAMS BELANG

17-PVDA+

Oost-Vlaanderen

12-sp.a

13-N-VA

7-Open Vld

2-Groen

15-CD&V

3-VLAAMS BELANG

17-PVDA+

Vlaams Brabant

12-sp.a

13-N-VA

7-Open Vld

2-Groen

15-CD&V

3-VLAAMS BELANG

17-PVDA+

Brussel

12-sp.a

13-N-VA

7-Open Vld

2-Groen

15-CD&V

3-VLAAMS BELANG

 

 

Formations   

 

Circonscriptions

 

A

B

C

D

E

F

G

Anvers

12-sp.a

13-N-VA

7-Open Vld

2-Groen

15-CD&V

3-VLAAMS BELANG

17-PVDA+

Limbourg

12-sp.a

13-N-VA

7-Open Vld

2-Groen

15-CD&V

3-VLAAMS BELANG

17-PVDA+

Flandre occidentale

12-sp.a

13-N-VA

7-Open Vld

2-Groen

15-CD&V

3-VLAAMS BELANG

17-PVDA+

Flandre orientale

12-sp.a

13-N-VA

7-Open Vld

2-Groen

15-CD&V

3-VLAAMS BELANG

17-PVDA+

Brabant flamand

12-sp.a

13-N-VA

7-Open Vld

2-Groen

15-CD&V

3-VLAAMS BELANG

17-PVDA+

Bruxelles

12-sp.a

13-N-VA

7-Open Vld

2-Groen

15-CD&V

3-VLAAMS BELANG

 

Op woensdag 4 juni 2014 heeft de griffier van de Senaat overeenkomstig artikel 210octies van het Kieswetboek, op basis van de samenvattende tabellen opgesteld door de voorzitters van de kieskringhoofdbureaus en van het Brusselse gewestbureau, het totale stemcijfer van de politieke formaties berekend.

 

Le 4 juin 2014 le greffier du Sénat a calculé, conformément à l’article 210octies du Code électoral, le chiffre électoral total des formations politiques sur la base des tableaux récapitulatifs rédigés par les présidents des bureaux principaux de circonscription et du bureau régional bruxellois.

 

De politieke formatie A behaalt 587.901 stemmen.

De politieke formatie B behaalt 1.339.943 stemmen.

De politieke formatie C behaalt 594.464 stemmen.

De politieke formatie D behaalt 365.779 stemmen.

De politieke formatie E behaalt 860.685 stemmen.

De politieke formatie F behaalt 248.840 stemmen.

De politieke formatie G behaalt 106.114 stemmen.

Overeenkomstig artikel 68, § 1, tweede lid, van de Grondwet mogen enkel politieke formaties die bij de verkiezing van het Vlaams Parlement minstens een zetel behalen, deelnemen aan de zetelverdeling. De politieke formatie G voldoet niet aan die voorwaarde en neemt bijgevolg niet deel aan de zetelverdeling.

De politieke formaties A, B, C, D, E en F worden toegelaten tot de zetelverdeling.

Met toepassing van artikel 210octies, § 3, van het Kieswetboek, wordt de kiesdeler vastgesteld op 122.955.

Het stemcijfer van de politieke formatie A is 587.901 en geeft recht op 4 zetels.

Het stemcijfer van de politieke formatie B is 1.339.943 en geeft recht op 10 zetels.

Het stemcijfer van de politieke formatie C is 594.464 en geeft recht op 4 zetels.

Het stemcijfer van de politieke formatie D is 365.779 en geeft recht op 2 zetels.

Het stemcijfer van de politieke formatie E is 860.685 en geeft recht op 7 zetels.

Het stemcijfer van de politieke formatie F is 248.840 en geeft recht op 2 zetels.

 

La formation politique A obtient 587.901 votes.

La formation politique B obtient 1.339.943 votes.

La formation politique C obtient 594.464 votes.

La formation politique D obtient 365.779 votes.

La formation politique E obtient 860.685 votes.

La formation politique F obtient 248.840 votes.

La formation politique G obtient 106.114 votes.

Conformément à l’article 68, § 1er, alinéa 2, de la Constitution, seules les formations politiques qui obtiennent au moins un siège pour l’élection du Parlement flamand peuvent participer à la répartition des sièges. La formation politique G ne satisfait pas à cette condition et ne participe dès lors pas à la répartition des sièges.

Les formations politiques admises à la répartition des sièges sont les formations A, B, C, D, E et F.

En application de l’article 210octies, § 3, du Code électoral, le diviseur électoral est établi à 122.955.

Le chiffre électoral de la formation politique A est de 587.901 et donne droit à 4 sièges .

Le chiffre électoral de la formation politique B est de 1.339.943 et donne droit à 10 sièges .

Le chiffre électoral de la formation politique C est de 594.464 et donne droit à 4 sièges .

Le chiffre électoral de la formation politique D est de 365.779 et donne droit à 2 sièges .

Le chiffre électoral de la formation politique E est de 860.685 et donne droit à 7 sièges .

Le chiffre électoral de la formation politique F est de 248.840 et donne droit à 2 sièges .

 

De griffier

Le greffier

 

Hugo Hondequin

Hugo Hondequin

 

Zetelverdeling voor de door het Parlement van de Franse Gemeenschap, het Waals Parlement en de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement aangewezen senatoren

 

Répartition des sièges pour les sénateurs désignés par le Parlement de la Communauté française, le Parlement wallon et le groupe linguistique français du Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale

 

Met toepassing van artikel 210quinquies van het Kieswetboek heeft de griffier van de Senaat op donderdag 8 mei 2014 de tabel opgemaakt van de samenhangende kandidatenlijsten voor de verkiezing van het Waals Parlement en de Franse taalgroep van het Brussels Parlement.

 

En application de l’article 210quinquies du Code électoral, le greffier du Sénat a établi le 8 mai 2014 le tableau des listes correspondantes de candidats pour l’élection du Parlement wallon et du groupe linguistique français du Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale.

 

 

 

Formations  

 

Circonscriptions

 

A

B

C

D

E

F

G

H

Nivelles

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Tournai – Ath -Mouscron

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Charleroi

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Mons

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Soignies

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Thuin

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Huy - Waremme

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Liège

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

31-ISLAM

18-PTB-GO!

6-FDF

Verviers

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Arlon – Bastogne - Marche-en-Famenne

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Neufchâteau-Virton

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

 

6-FDF

Namur

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Dinant - Philippeville

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Région de
 Bruxelles - Capitale

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

35- ISLAM

18-PTB*PVDA-GO!

6-FDF

 

Formaties  

 

Kieskringen

 

A

B

C

D

E

F

G

H

Nivelles

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Tournai – Ath -Mouscron

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Charleroi

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Mons

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Soignies

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Thuin

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Huy - Waremme

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Liège

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

31-ISLAM

18-PTB-GO!

6-FDF

Verviers

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Arlon – Bastogne - Marche-en-Famenne

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Neufchâteau-Virton

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

 

6-FDF

Namur

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Dinant - Philippeville

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

 

18-PTB-GO!

6-FDF

Région de
 Bruxelles - Capitale

10-PS

1-MR

16-Parti Populaire

14-cdH

9-Ecolo

35- ISLAM

18-PTB*PVDA-GO!

6-FDF

Op 4 juni 2014 heeft de griffier van de Senaat overeenkomstig artikel 210decies van het Kieswetboek, op basis van de samenvattende tabellen opgesteld door de voorzitters van de kieskringhoofdbureaus en van het Brusselse gewestbureau, het totale stemcijfer van de politieke formaties berekend.

 

Le 4 juin 2014 le greffier du Sénat a calculé, conformément à l’article 210decies du Code électoral, le chiffre électoral total des formations politiques sur la base des tableaux récapitulatifs rédigés par les présidents des bureaux principaux de circonscription et du bureau régional bruxellois.

 

De politieke formatie A behaalt 741.413 stemmen.

De politieke formatie B behaalt 640.595 stemmen.

De politieke formatie C behaalt 107.523 stemmen.

De politieke formatie D behaalt 358.511 stemmen.

De politieke formatie E behaalt 217.847 stemmen.

De politieke formatie F behaalt 10.114 stemmen.

De politieke formatie G behaalt 133.659 stemmen.

De politieke formatie H behaalt 112.378 stemmen.

 

La formation politique A obtient 741.413 votes.

La formation politique B obtient 640.595 votes.

La formation politique C obtient 107.523 votes.

La formation politique D obtient 358.511 votes.

La formation politique E obtient 217.847 votes.

La formation politique F obtient 10.114 votes.

La formation politique G obtient 133.659 votes.

La formation politique H obtient 112.378 votes.

 

Overeenkomstig artikel 68, § 1, vierde lid, van de Grondwet, mogen enkel politieke formaties die zowel bij de verkiezing van het Waals Parlement als bij de verkiezing van de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement minstens een zetel behalen, deelnemen aan de zetelverdeling. De politieke formaties C, F en H voldoen niet aan die voorwaarde en nemen bijgevolg niet deel aan de zetelverdeling.

 

Conformément à l’article 68, § 1er, alinéa 4, de la Constitution, seules les formations politiques qui obtiennent au moins un siège aussi bien pour l’élection du Parlement wallon que pour l’élection du groupe linguistique français du Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale, peuvent participer à la répartition des sièges. Les formations politiques C, F et H ne satisfont pas à cette condition et ne participent dès lors pas à la répartition des sièges.

 

Overeenkomstig artikel 210decies, § 2, van het Kieswetboek, mogen enkel politieke formaties die zowel bij de verkiezing van het Waals Parlement als bij de verkiezing van de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement minstens vijf procent behalen van het algemeen totaal van de geldig uitgebrachte stemmen, deelnemen aan de zetelverdeling. Aangezien het totaal van de geldig uitgebrachte stemmen voor de verkiezing van de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement 409.048 bedraagt en de  lijst 18 “PTB*PVDA-GO!” 15.777 stemmen behaalt, voldoet de politieke formatie G niet aan die voorwaarde en neemt ze bijgevolg niet deel aan de zetelverdeling.

 

Conformément à l’article 210decies, § 2, du Code électoral, seules les formations politiques qui obtiennent au moins cinq pour cent du total général des votes valablement exprimés aussi bien pour l’élection du Parlement wallon que pour l’élection du groupe linguistique français du Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale, peuvent participer à la répartition des sièges. Comme le total des votes valablement exprimés pour l’élection du groupe linguistique français du Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale s’élève à 409.048 et que la liste 18 “PTB*PVDA-GO!” obtient 15.777 votes, la formation politique G ne satisfait pas à cette condition et ne participe dès lors pas à la répartition des sièges.

 

De politieke formaties A, B, D en E worden bijgevolg toegelaten tot de zetelverdeling.


Met toepassing van artikel 210decies, § 3, van het Kieswetboek, wordt de kiesdeler vastgesteld op 91.513,57.

Het stemcijfer van de politieke formatie A is 741.413 en geeft recht op 8 zetels.

Het stemcijfer van de politieke formatie B is 640.595 en geeft recht op 7 zetels.

Het stemcijfer van de politieke formatie D is 358.511 en geeft recht op 3 zetels.

Het stemcijfer van de politieke formatie E is 217.847 en geeft recht op 2 zetels.

 

En conséquence, les formations politiques admises à la répartition des sièges sont les formations A, B, D et E.

En application de l’article 210decies, § 3, du Code électoral, le diviseur électoral est établi à 91.513,57.

Le chiffre électoral de la formation politique A est de 741.413 et donne droit à 8 sièges.

Le chiffre électoral de la formation politique B est de 640.595 et donne droit à 7 sièges.

Le chiffre électoral de la formation politique D est de 358.511 et donne droit à 3 sièges.

Le chiffre électoral de la formation politique E est de 217.847 et donne droit à 2 sièges.

 

De griffier

Le greffier

Hugo Hondequin

Hugo Hondequin