5-88COM

Sénat de Belgique

Session ordinaire 2010-2011

Finances et Affaires économiques

Mardi 5 juillet 2011

Séance de l’après-midi

5-88COM

Belgische Senaat

Gewone Zitting 2010-2011

Financiën en Economische Aangelegenheden

Dinsdag 5 juli 2011

Namiddagvergadering

Compte rendu provisoire

Non encore approuvé par les orateurs.
Ne pas citer sans mentionner la source.

Voorlopig verslag

Nog niet goedgekeurd door de sprekers.
Niet citeren zonder de bron te vermelden.

 

Sommaire

Inhoudsopgave

Demande d’explications de M. André du Bus de Warnaffe au ministre du Climat et de l’Énergie sur «le dépassement de la norme de concentration en particules fines dans l’air» (n° 5-867)

Demande d’explications de M. Bert Anciaux au ministre du Climat et de l’Énergie sur «le torpillage de la politique climatique européenne par le nouveau président de l’UE» (n° 5-1135)

Demande d’explications de M. Bert Anciaux au ministre du Climat et de l’Énergie sur «la décision de l’Allemagne d’arrêter définitivement d’utiliser l’énergie nucléaire» (n° 5-1019)

Demande d’explications de Mme Cindy Franssen au ministre du Climat et de l’Énergie sur «l’impact de l’introduction de compteurs d’énergie intelligents sur les tarifs du réseau de distribution» (n° 5-947)

Demande d’explications de M. Ludo Sannen au ministre du Climat et de l’Énergie sur «les tarifs d’injection pour le réseau à haute tension» (n° 5-962)

Demande d’explications de Mme Lieve Maes au ministre du Climat et de l’Énergie sur «le nombre de fuites de gaz et les différences régionales» (n° 5-987)

Demande d’explications de Mme Cindy Franssen au ministre du Climat et de l’Énergie sur «le lien entre les dettes de téléphonie mobile et les dettes de crédit» (n° 5-1015)

Demande d’explications de M. Peter Van Rompuy au ministre du Climat et de l’Énergie sur «la recommandation de la Commission européenne en matière de concurrence sur le marché de l’énergie» (n° 5-1075)

Demande d’explications de M. Richard Miller au ministre du Climat et de l’Énergie sur «la suppression de la tabelle ou mark-up dans le secteur des livres» (n° 5-584)

Vraag om uitleg van de heer André du Bus de Warnaffe aan de minister van Klimaat en Energie over «de overschrijding van de norm voor de concentratie van fijn stof in de lucht» (nr. 5-867)

Vraag om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de minister van Klimaat en Energie over «het kelderen van de Europese klimaatpolitiek door de nieuwe EU-voorzitter» (nr. 5-1135)

Vraag om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de minister van Klimaat en Energie over «de beslissing van Duitsland om definitief met het gebruik van kernenergie te stoppen» (nr. 5-1019)

Vraag om uitleg van mevrouw Cindy Franssen aan de minister van Klimaat en Energie over «de impact van de invoering van slimme energiemeters op de distributienettarieven» (nr. 5-947)

Vraag om uitleg van de heer Ludo Sannen aan de minister van Klimaat en Energie over «de injectietarieven voor het hoogspanningsnet» (nr. 5-962)

Vraag om uitleg van mevrouw Lieve Maes aan de minister van Klimaat en Energie over «het aantal gaslekken en de verschillen per gewest» (nr. 5-987)

Vraag om uitleg van mevrouw Cindy Franssen aan de minister van Klimaat en Energie over «het verband tussen schulden voor mobiele telefonie en kredietschulden» (nr. 5-1015)

Vraag om uitleg van de heer Peter Van Rompuy aan de minister van Klimaat en Energie over «de aanbeveling van de Europese Commissie inzake de concurrentie op de energiemarkt» (nr. 5-1075)

Vraag om uitleg van de heer Richard Miller aan de minister van Klimaat en Energie over «het afschaffen van de «tabelle» of «mark-up» in de boekensector» (nr. 5-584)

Présidence de M. Frank Vandenbroucke

(La séance est ouverte à 14 h 18.)

Voorzitter: de heer Frank Vandenbroucke

(De vergadering wordt geopend om 14.18 uur.)

Demande d’explications de M. André du Bus de Warnaffe au ministre du Climat et de l’Énergie sur «le dépassement de la norme de concentration en particules fines dans l’air» (n° 5-867)

Vraag om uitleg van de heer André du Bus de Warnaffe aan de minister van Klimaat en Energie over «de overschrijding van de norm voor de concentratie van fijn stof in de lucht» (nr. 5-867)

M. André du Bus de Warnaffe (cdH). – Monsieur le ministre, au mois d’avril, la presse signalait que la Belgique devrait être référée devant la Cour européenne de Justice pour non-respect des valeurs limites de qualité de l’air applicables aux particules fines.

Notre pays a déjà reçu deux avertissements, le premier en 2009, le deuxième en 2010, pour la même raison. Si des mesures ont été prises, elles ne sont manifestement pas suffisantes.

Serait-il possible d’obtenir un bilan actualisé de la situation en rapport avec les objectifs de réduction par secteur définis à la page 32 du plan d’action 2009-2012 de la contribution fédérale à la lutte contre la pollution de l’air ?

Pourriez-vous préciser les mesures effectivement prises et, le cas échéant, celles qu’il est prévu de prendre à la suite des avertissements de la Cour européenne ?

De heer André du Bus de Warnaffe (cdH). –

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. – Les objectifs de la Belgique en matière de qualité de l’air découlent de nos engagements européens et internationaux. Le nombre de trente-cinq jours de dépassements autorisés de la concentration en PM 10 a été dépassé dans seize zones sur les soixante et une zones dans lesquelles des mesures sont effectuées. Cette situation s’explique par la conjugaison de conditions météorologiques défavorables et de difficultés à maîtriser les émissions issues de sources mobiles, principalement le transport et le chauffage résidentiel et tertiaire.

En 2009 déjà, nous savions que certaines exigences en matière de qualité de l’air ne seraient pas rencontrées, notamment les règles concernant les émissions prévues par la directive 2001/81 relative aux polluants atmosphériques et aux polluants relatifs à la qualité de l’air.

J’ai présenté un plan d’action pour lutter contre la pollution de l’air en m’attelant à mieux encadrer la mise sur le marché des appareils de combustibles de chauffage. L’effet des différents arrêtés royaux relatifs à la performance environnementale des appareils de chauffage est patent. Les émissions de NOx devraient diminuer de trente pour cent d’ici à 2020. Une étude du même type, concernant cette fois les engins mobiles non routiers, devrait débuter dans le courant du premier semestre 2012.

Je vous renvoie au secrétaire d’État à la Mobilité en ce qui concerne les engins routiers et la mise en œuvre des réglementations européennes, et au ministre des Finances en ce qui concerne la fiscalité des carburants et des véhicules de société et les réductions fiscales à l’achat des véhicules.

La conférence interministérielle de l’environnement a fait procéder à l’analyse des mesures fédérales liées au transport. Une prochaine conférence sera saisie d’une note sur l’état d’avancement des mesures régionales liées à la mobilité afin de disposer d’un rapport complet. Une concertation formelle s’ensuivra.

La situation est certes encore loin de satisfaire aux exigences européennes en termes de concentration en particules et en termes d’émissions d’oxyde d’azote mais les mesures prises par l’autorité fédérale auront un effet à moyen et à long termes. Elles ne représentent que la plus petite part dans l’effort national restant à accomplir, qui relève essentiellement des compétences des régions.

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. –

M. André du Bus de Warnaffe (cdH). – Je vous remercie pour votre réponse. Le document relatif à la contribution de l’État fédéral à la lutte contre la pollution de l’air fait référence aux évaluations et aux méthodes d’évaluation. Il est notamment question d’une évaluation ex post finale qui se tiendra en 2012. Je voudrais savoir si vous serez en mesure de tenir cette évaluation pour 2012.

De heer André du Bus de Warnaffe (cdH). –

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. – Oui, c’est bien ce qui est prévu.

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. –

Demande d’explications de M. Bert Anciaux au ministre du Climat et de l’Énergie sur «le torpillage de la politique climatique européenne par le nouveau président de l’UE» (n° 5-1135)

Vraag om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de minister van Klimaat en Energie over «het kelderen van de Europese klimaatpolitiek door de nieuwe EU-voorzitter» (nr. 5-1135)

M. Bert Anciaux (sp.a). –

De heer Bert Anciaux (sp.a). – Polen is nu voorzitter van de Europese Unie en heeft in de Europese Raad een Europees plan voor een strengere klimaatactie radicaal afgeschoten.

Het plan van de Europese Commissaris voor Klimaatactie voorzag in een drastische vermindering van de CO²-uitstoot in de EU.

Hoe denkt u dat het voorzitterschap de nodige stappen vooruit zal zetten op het vlak van leefmilieu en klimaat, als het in de huidige plannen niet eens meestapt? Hoe zal België daar weerwerk tegen kunnen bieden, liefst samen met andere lidstaten? Of krijgen we de volgende zes maanden een Europese stand still op dit vlak? En vooral, wat gaat u doen tegen de negatieve houding van Polen?

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. –

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. – Ik ben net als u zeer ontgoocheld door wat zich op de Leefmilieuraad heeft afgespeeld. Niettemin wil ik dit in het juiste perspectief plaatsen. Het Poolse verzet was niet gericht tegen een verwijzing naar de ‘mijlpalen’ voor 2030, 2040 en 2050, maar tegen een verwijzing naar een 25 % interne reductiedoelstelling in 2020. Dit is niet nieuw en sluit aan bij de Poolse houding in het dossier ‘beyond 20%’ tijdens het Belgische voorzitterschap.

Ik vrees dat we in dit dossier inderdaad helaas niet veel goeds van het Poolse voorzitterschap moeten verwachten, in het bijzonder met het oog op de opvolging van de commissiemededeling met analyses op lidstaat- en sectorniveau over een opschaling van de reductieinpanningen ‘beyond 20 %’. Nochtans was het vooral Polen dat op deze analyses had aangedrongen. Niettemin zal ik er bij de Poolse collega’s op aandringen dat ze hun verantwoordelijkheid als EU-voorzitterschap respecteren en dit dossier agenderen.

Persoonlijk zal ik blijven pleiten voor een opstap naar de 30 %. De voordelen hiervan in termen van energiebevoorradingszekerheid, technologische ontwikkeling, het creëren van duurzame werkgelegenheid, enzovoorts, zijn voldoende aangetoond. Ik weet mij hierin bovendien gesteund door de resolutie die enkele weken geleden werd goedgekeurd in de Kamer van volksvertegenwoordigers.

Ook op het vlak van energiebezuiniging zal ik ervoor blijven pleiten dat België in de EU zou verdedigen dat verplichte energieefficiëntiedoelstellingen worden opgelegd aan de lidstaten, zodat het enorme potentieel dat daarin schuilt, niet alleen in termen van emissiereductie, maar ook in termen van economische ontwikkeling en werkgelegenheid, daadwerkelijk wordt gerealiseerd.

Samen met Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Spanje en andere vooruitziende landen moeten we het terrein verder effenen om onder het EU-voorzitterschap van Denemarken in de eerste helft van 2012 de juiste beslissingen te kunnen nemen, mede gebaseerd op de bijkomende analyses die aan de Commissie gevraagd werden.

De Poolse blokkering is dan ook zonder meer een negatief signaal voor de internationale onderhandelingen, die zich in een patstelling bevinden, doordat alle partijen zich ingraven in hun voorwaardelijke lage ambitiedoelstelling en niemand als eerste de stap zet om het eigen ambitieniveau op te schroeven, terwijl net dit de weg zou kunnen vrijmaken voor anderen om te volgen.

Ik neem mij voor om in overleg met gewestelijke en Europese collega’s al het mogelijke te doen opdat de positie van de EU in de aanloop naar de VN-klimaatconferentie van Durban een positief signaal zou geven naar onze onderhandelingspartners. Voor biodiversiteit en bioveiligheid wil ik eraan toevoegen dat de belangrijkste dossiers ofwel onder het voorzitterschap van Denemarken ofwel van Cyprus behandeld worden. Deze dossiers worden opgevolgd in continuïteit met de werkzaamheden gedurende ons voorzitterschap met behulp van de gewesten en in lijn met onze vertegenwoordiging in het bureau van de CBD.

Demande d’explications de M. Bert Anciaux au ministre du Climat et de l’Énergie sur «la décision de l’Allemagne d’arrêter définitivement d’utiliser l’énergie nucléaire» (n° 5-1019)

Vraag om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de minister van Klimaat en Energie over «de beslissing van Duitsland om definitief met het gebruik van kernenergie te stoppen» (nr. 5-1019)

M. Bert Anciaux (sp.a). –

De heer Bert Anciaux (sp.a). – De Duitse regering besliste, mede onder invloed van de recente Japanse kernrampen, om vanaf 2022 geen nucleaire energie meer te produceren. Binnen elf jaar zal ons grootste buurland al zijn kerninstallaties hebben stilgelegd en zijn elektriciteitsvoorziening volledig op andere energiebronnen baseren. De Duitse regering geeft daarmee toe aan het stijgend protest in Duitsland tegen kernenergie.

Het belang van de beslissing kan moeilijk worden overschat, niet alleen politiek, maar ook voor de concrete gevolgen, ook in België voor onze elektriciteitsvoorziening.

Hoe evalueert de minister de beslissing van de Duitse regering? Wat is het effect voor het Belgische energiebeleid? Kan België het voorbeeld van Duistland volgen? Duitsland gaat met die gedurfde maatregel in tegen al wie kernenergie verdedigt of daar belang bij heeft.

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. –

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. –Wij voeren niet rechtstreeks elektriciteit in uit Duitsland. Onze bevoorradingszekerheid komt dus niet in het gedrang. De sluiting van de Duitse kerncentrales kan wel een impact hebben voor België door tijdelijke congestie in de energiestromen te wijten aan infrastructuurproblemen, wat tot prijsverhoging kan leiden.

Belangrijke sluitingen die niet geprogrammeerd zijn in overleg met de transmissienetbeheerders kunnen een nefaste invloed hebben op het gewestelijk evenwicht en zelfs leiden tot stabiliteitproblemen op het transmissienet en op de Europese elektriciteitsmarkt. De beheerders van het Europese transmissienet zijn zich van die situatie bewust. Tijdens de top van 10 juni jongstleden te Luxemburg heb ik mijn bezorgdheid meegedeeld, meer bepaald over het feit dat de massale doorbraak van hernieuwbare energiebronnen enerzijds en de sluiting van sommige productie-eenheden anderzijds een aanpassingsperiode en een coherent en overlegd beleid op Europees niveau zullen vergen.

Volgens de vereniging van de Duitse transmissienetbeheerders zijn er in Zuid-Duitsland nu reeds problemen met de energiebevoorrading op ijskoude winterdagen met een geringe productie van windenergie. De massale energieaanvoer van het noorden naar het zuiden kan niet op elk ogenblik gegarandeerd worden wegens steeds terugkerende en steeds ernstigere congestieproblemen. Bezorgdheid is hier zeker passend, want het risico op een incident of zelfs een black-out op grote schaal wordt almaar groter en zeker omdat nog andere landen het voorbeeld van Duitsland zouden kunnen volgen.

Tegen 16 juni had Entso-E, de vereniging van Europese transmissienetbeheerders een rapport beloofd over "system adequacy forecast summer 2011" waarnaar werd uitgekeken. De aangehaalde problemen zullen daarin grondig bestudeerd zijn en dus beter ingeschat kunnen worden.

De problematiek zal ook besproken worden binnen het Pentalateraal Forum voor Energie. Dat forum heeft onder meer als opdracht het grensoverschrijdende hoogspanningsnet beter te controleren en dankzij de uitwisseling van informatie tussen de regulatoren en de netbeheerders van de deelnemende landen de toekenningmethoden te harmoniseren. Het is een eerstelijnsforum voor bespreking en samenwerking tussen alle relevante partijen, dat kan leiden tot de oprichting van een regionale elektriciteitsmarkt voor West-Europa.

België heeft in 2003 de nucleaire uitstap goedgekeurd. Er volgde wel een debat over de kalender, maar de uitstap is nooit opnieuw in vraag gesteld. Om die uitstap te kunnen plannen, hebben wij uitleg nodig op het niveau van de Europese Unie. Wij wachten vol ongeduld op het debat over de Roadmap 2050, de herbevestiging dat voorrang wordt verleend aan energie-efficiëntie en de ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen. In verband met de nucleaire uitstap wenst België ook een "Energiepact" met de gewesten te sluiten om de sluiting van de centrales te spreiden in functie van de beschikbare vervangingsenergie.

 

Ook de resultaten van de stresstests worden tegen het einde van dit jaar verwacht. De installaties die niet aan alle opgelegde veiligheidsvoorwaarden voldoen zullen worden gesloten. Geen enkele hypothese moet dus van tevoren worden afgewezen. In het kader van de volgende werkzaamheden van de werkgroep Gemix en van de volgende prospectieve studie elektriciteit zal elk scenario in dat verband met de grootste aandacht worden bekeken.

M. Bert Anciaux (sp.a). –

De heer Bert Anciaux (sp.a). – Naar het schijnt zou Duitsland hebben beslist om meer energie te halen uit centrales die energie opwekken uit fossiele brandstoffen. Heeft Duitsland aangekondigd doelstellingen op het gebied van CO2- uitstoot en dergelijke te willen herzien? Heeft de beslissing van Duitsland gevolgen voor het Europese standpunt?

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. –

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. – De CO2-uitstoot zal uiteraard hoger liggen bij de ingebruikname van centrales op basis van fossiele brandstoffen. Duitsland zal meer CO2-quota moeten kopen om de Europese doelstellingen te halen. Dat is de keuze van Duitsland.

M. Bert Anciaux (sp.a). –

De heer Bert Anciaux (sp.a). – Over de CO2-quota wordt dus niet opnieuw onderhandeld?

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. –

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. – Neen.

Demande d’explications de Mme Cindy Franssen au ministre du Climat et de l’Énergie sur «l’impact de l’introduction de compteurs d’énergie intelligents sur les tarifs du réseau de distribution» (n° 5-947)

Vraag om uitleg van mevrouw Cindy Franssen aan de minister van Klimaat en Energie over «de impact van de invoering van slimme energiemeters op de distributienettarieven» (nr. 5-947)

Mme Cindy Franssen (CD&V). –

Mevrouw Cindy Franssen (CD&V). – Een tijd geleden stelde ik de minister een vraag met betrekking tot de impact van de invoering van slimme energiemeters op de distributienettarieven.

Nederland start volgend jaar met de invoering van slimme energiemeters. Ook in de rest van Europa raakt het gebruik van die meters meer en meer ingeburgerd. Vlaanderen en Wallonië staan ook niet stil op dat gebied.

Momenteel wordt de tweede fase van het proefproject in Vlaanderen opgestart: een proefproject waarin zo’n 40.000 slimme meters zullen worden geplaatst en getest. De voordelen van de invoering van slimme meters zijn ondertussen ruim gekend.

Een jaar geleden al drukte ik mijn bezorgdheid uit voor de financiële repercussies van de invoering van de slimme meter. De recente verhoging van de distributienettarieven in Vlaanderen ten gevolge van het grote succes van fotovoltaïsche panelen bewijst hoe gevoelig de elektriciteitsfactuur is voor grote infrastructuurprojecten die verhaald worden op de gebruiker.

De bepaling van de tariefformules en distributienettarieven is een federale bevoegdheid.

Vorig jaar was het standpunt van de minister daarover zeer duidelijk. Hij zag het als zijn plicht als federaal minister om bij de invoering van de slimme meters rekening te houden met de bescherming van de consument en de opdrachten van openbare dienstverlening.

Met het oog op de bescherming van de consument en rekening houdend met het belang van de openbare dienstverlening heeft de minister de Algemene Directie Energie van de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie gevraagd de ontwikkeling en de invoering van de nieuwe slimme meters, evenals de gevolgen ervan voor de verschillende consumenten en marktspelers, diepgaand te onderzoeken.

Die studie moest ook evalueren of het technisch en financieel haalbaar is een individuele teller tegen een concurrentiële prijs ter beschikking te stellen van de eindverbruikers.

De minister gaf aan erop toe te zien dat bij de invoering van slimme tellers de belangen van de consument gevrijwaard blijven.

Wat zijn de conclusies van de studie van de Algemene Directie Energie?

Wat is het resultaat van de evaluatie van het technisch en financieel onderzoek naar de haalbaarheid om een individuele teller tegen een concurrentiële prijs ter beschikking te stellen van de eindverbruikers?

Wat zullen de financiële gevolgen zijn van de invoering van de nieuwe slimme meters? Wat is de geraamde kostprijs van de invoering van de meters?

Wat zullen de gevolgen zijn van de invoering van die meters voor de gebruikers en de marktspelers?

Wat is de stand van zaken van de techniek die zal worden toegepast? Welk advies geeft de minister voor de invoering van de slimme meters?

Hoe zal er bij de invoering aandacht worden gegeven aan de gebruikers met een laag inkomen? Dat is uiteraard mijn grootste bekommernis.

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. –

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. – De studie, die de Algemene Directie Energie bij het departement Electa van de KULeuven heeft aangevraagd, stelt ons niet in staat exacte conclusies te trekken over de financiële impact van de progressieve penetratie van slimme meters in België. Die impact zal sterk afhangen van de verschillende types van meters. De studie komt tot het besluit dat de testfase primordiaal is om de noden, de verwachtingen en de gevoeligheden van de verschillende categorieën gebruikers te bepalen.

De Commissie heeft aan elk land gevraagd een dergelijke studie te maken en voor 3 september 2012 in te dienen. Ter herinnering, de distributie van elektriciteit en gas is een gewestbevoegdheid; de beslissingen zullen dus op gewestelijk niveau worden genomen. De federale overheid heeft in dit dossier vooral een coördinerende rol tussen de verschillende overheden.

 

Binnen ENOVER werd een specifieke werkgroep voor de ontwikkeling van slimme meters opgericht. Verschillende studies door de regulatoren worden uitgevoerd.

Als minister bevoegd voor consumentenzaken is het mijn grote bekommernis dat de invoering van slimme meters niet gebeurt ten nadele van de consument en dat de kosten evenredig worden verdeeld.

Mme Cindy Franssen (CD&V). –

Mevrouw Cindy Franssen (CD&V). – Ik heb inmiddels van Vlaams minister Vandenbossche vernomen dat de financiële impact van de beide fases van het proefproject aan de CREG is voorgelegd en is aanvaard in het kader van de meerjarentarieven van de netbeheerders. Dat betekent dat de kosten voor het proefproject niet zullen worden aangerekend aan de verbruikers die momenteel in het proefproject zitten, maar over alle verbruikers zullen worden verdeeld.

De CREG heeft er met andere woorden mee ingestemd dat de volledige kost op de verbruikers wordt afgewenteld. Aangezien het proefproject kleinschalig is, is de meerkost voor de gebruikers relatief beperkt. Ik vrees echter dat bij een algemene invoering van de slimme meters de kosten aan alle gebruikers zullen worden doorgereken. Dat wou ik nu net vermijden omdat de zwakste gebruikers op die manier mee zullen betalen voor het totale project.

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. –

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. – Ik heb begrip voor de vrees en de twijfels van mevrouw Franssen, maar ik verwijs naar de bevoegdheid ter zake van de gewesten.

Mme Cindy Franssen (CD&V). –

Mevrouw Cindy Franssen (CD&V). – De minister heeft een coördinerende rol, dus hij kan mijn bekommernis op een Interministeriële Conferentie aankaarten.

Demande d’explications de M. Ludo Sannen au ministre du Climat et de l’Énergie sur «les tarifs d’injection pour le réseau à haute tension» (n° 5-962)

Vraag om uitleg van de heer Ludo Sannen aan de minister van Klimaat en Energie over «de injectietarieven voor het hoogspanningsnet» (nr. 5-962)

M. Ludo Sannen (sp.a). –

De heer Ludo Sannen (sp.a). – We evolueren in België meer en meer naar een decentrale stroomproductie door nieuwe windparken, zonnepanelen, biomassacentrales en warmtekrachtkoppelingsinstallaties. De nieuwe producenten zijn dus bij uitstek de groenestroombronnen die nodig zijn om de groenestroomdoelstellingen te behalen. In tegenstelling tot voorheen wordt dus niet langer alleen op enkele centrale plaatsen, zoals een kerncentrale, stroom op het net geplaatst, maar plaatsen steeds meer kleine stoomproducenten elektriciteit op het net. Wij hebben dus een slimmer netwerk nodig en de ombouw om dit te realiseren heeft uiteraard een kostprijs.

Een belangrijk verschil is dat de groenestroomproducenten hun energie dikwijls rechtstreeks op het distributienet plaatsen, terwijl een grote stroomproducent van bijvoorbeeld kernenergie elektriciteit op het hoogspanningsnet van Elia plaatst.

Via een koninklijk besluit heeft de minister in 2008 injectietarieven ingevoerd voor stroombronnen van ten minste 5 MW die aansluiten op het distributienetwerk. Het is dus een belasting ten laste van de groenestroomproducenten, die kan worden gebruikt voor de modernisering van het distributienetwerk. De CREG heeft vorig jaar een studie uitgevoerd waarin wordt gepleit voor het behoud van de injectietarieven, omdat ze als beleidsinstrument nuttig kunnen zijn. Volgens de CREG moeten wel nog onduidelijkheden worden uitgeklaard.

Feit blijft evenwel dat wie zijn stroom op het hoogspanningsnet of op het middenspanningsnet zet, niets moet betalen en dat wie aan het distributienet levert, wel een injectietarief moet betalen. Kleine producenten van groene stroom zijn dus benadeeld. In beide gevallen gaat het om producenten van elektriciteit. Op welk netwerk ze hun elektriciteit plaatsen, doet eigenlijk niet ter zake. Zij maken er beide gebruik van en beide zullen zij ook kunnen genieten van de omvorming naar een modern distributienet.

Als ook grote stroomproducenten injectietarieven zouden betalen, wordt een vorm van oneerlijke concurrentie tussen de producenten afgebouwd. Dit kan de concurrentie alleen maar ten goede komen. Bovendien moeten producenten worden aangemoedigd hun stroom tegen de laagst mogelijke kostprijs op het net te zetten. Wanneer een belasting verschuldigd is voor het ene net en niet voor een ander, kan dit tot gevolg hebben dat de producenten voor de second best oplossing kiezen en stroom tegen een hogere kostprijs op het net zetten.

Wat is de visie van de minister? Is hij bereid de invoering van injectietarieven voor leveringen aan alle netten te onderzoeken? Is het nuttig daaromtrent advies aan de CREG te vragen?

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. –

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. – Sinds de inwerkingtreding van het derde pakket vallen de tariefstructuren die de injectietarieven omvatten onder de uitsluitende bevoegdheid van de CREG.

De regering heeft deze zaak trouwens al bij de regulator aanhangig had gemaakt. De CREG heeft daarop in juli 2010 een studie gepubliceerd betreffende de aanrekening van injectietarieven voor decentrale producenten in geval van kostenreflectieve aansluitingstarieven en tarifering voor het gebruik van het net. In de besluiten toont de CREG zich voorstander van de mogelijkheid injectietarieven vast te leggen, omdat elke gebruiker van het netwerk hieraan dient bij te dragen.

M. Ludo Sannen (sp.a). –

De heer Ludo Sannen (sp.a). – In zijn antwoord geeft de minister toe dat de CREG verantwoordelijkheid draagt tegenover het Parlement. De CREG heeft echter ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Hoe neemt ze die verantwoordelijkheid op als ze injectietarieven toestaat op het ene net en niet op het andere en de kosten wil verdelen tussen alle stroomproducenten? Ik stel die vraag aan de minister, die evenwel naar de CREG verwijst.

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. –

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. – De Senaat kan de CREG uitnodigen.

M. Ludo Sannen (sp.a). –

De heer Ludo Sannen (sp.a). – Is de CREG al ondervraagd in het Parlement?

M. le président. –

De voorzitter. – Ik moet het antwoord op die vraag schuldig blijven. Het staat ons echter vrij de CREG uit te nodigen.

M. Ludo Sannen (sp.a). –

De heer Ludo Sannen (sp.a). – Dat hoeft niet op korte termijn te gebeuren, maar het zou wel interessant zijn in het kader van het energiedebat in de commissie. Dan kan de CREG zich verantwoorden tegenover het Parlement en kunnen we vragen stellen. Uiteindelijk zal de CREG in sterke mate mee de toekomst bepalen.

M. le président. –

De voorzitter. – Dat is een uitstekend voorstel.

Demande d’explications de Mme Lieve Maes au ministre du Climat et de l’Énergie sur «le nombre de fuites de gaz et les différences régionales» (n° 5-987)

Vraag om uitleg van mevrouw Lieve Maes aan de minister van Klimaat en Energie over «het aantal gaslekken en de verschillen per gewest» (nr. 5-987)

Mme Lieve Maes (N-VA). –

Mevrouw Lieve Maes (N-VA). –Ik stelde u een tijdje geleden een schriftelijke vraag over onder andere het aantal gaslekken per gewest en kreeg daarop van u een uitvoerig antwoord met een onderscheid tussen lekken op de distributieleidingen zelf en op de aftakkingen.

Voor de lekken op de distributieleidingen blijkt dat er in Vlaanderen in 2008 3,55 en in 2009 2,80 lekken per 100 km waren; voor Wallonië bedroegen die cijfers respectievelijk 6,25 en 4,44 en voor het Brussels gewest 7,69 en 8,07.

Voor de aftakkingen zijn er geen per gewest opgesplitste cijfers beschikbaar, alleen globale. Deze cijfers daalden van 2,55 naar 2,36 per 1000 aansluitingen.

De cijfers voor 2010 waren nog niet beschikbaar.

Dit alles roept toch nog een aantal bijkomende vragen op.

Wat zijn de voornaamste oorzaken van deze gaslekken ?

Hoe verklaart de minister het opvallend verschil in het aantal lekken per gewest ?

Welke investeringen of beleidsinstrumenten worden momenteel geïmplementeerd of ontwikkeld om het aantal gaslekken verder te verminderen ?

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. –

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. – Gaslekken op een hoofdleiding of een aftakking kunnen verschillende oorzaken hebben. Ze kunnen onder meer te wijten zijn aan het materiaal zelf, aan de situatie van de installaties ten aanzien van andere gebruikers van de ondergrond, aan de aansluitingselementen of afsluiters of aan het optreden van derden, zoals het uitrukken of aansluiten op de gasleiding per vergissing, bijvoorbeeld.

De agressie vanwege derden is verantwoordelijk voor een groot deel van de ernstige lekken met schade aan de leidingen, en vormt dus een groot risico voor de openbare veiligheid. De reden daarvoor is te vinden in de voorgeschiedenis van de netten: densiteit, datum van aanleg, gebruikte materialen, enz.

 

Het koninklijk besluit van 28 juni 1971 betreffende de te nemen veiligheidsmaatregelen bij de oprichting en de exploitatie van installaties voor gasdistributie door middel van leidingen, schrijft met betrekking tot de distributeur verschillende maatregelen voor om de risico’s zoveel mogelijk te beperken: een goede gaskwaliteit, om de beschadiging van de leidingen te voorkomen, een gasodorisatie voor een snelle opsporing van lekken, aanleg op voldoende diepte, kathodische bescherming op de stalen leidingen om corrosie te voorkomen, eisen voor de buizen en hulpinrichtingen, testen en controles in de fabrieken van de buizen en hulpinrichtingen, periodieke controle van de installatie ten einde aanwijzingen van lekken op te sporen, systematische opsporing van lekken door ervaren personeel en volgens een beproefde techniek en de verplichting voor derden die in de omgeving van de leidingen werken om alle nodige maatregelen te nemen om het goede behoud van de installaties te garanderen.

De federale administratie staat in voor de volgende controles: toezicht op de werven waar nieuwe leidingen worden aangelegd om na te gaan of het koninklijk besluit wordt nageleefd, toezicht op de werven van derden die zich onder de leidingen bevinden en systematisch onderzoek door de administratie van elk incident of ongeval om de oorzaken ervan op te sporen en in voorkomend geval de nodige maatregelen te nemen om de veiligheid te verbeteren.

Mme Lieve Maes (N-VA). –

Mevrouw Lieve Maes (N-VA). – Ik dank u voor het antwoord. Ik heb nog een kleine bijkomende vraag. Heeft het systematisch onderzoek van de ongevallen geleid tot het geven van bijkomende instructies?

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. –

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. – Ik zal mijn diensten vragen u hiervan op de hoogte te brengen.

Demande d’explications de Mme Cindy Franssen au ministre du Climat et de l’Énergie sur «le lien entre les dettes de téléphonie mobile et les dettes de crédit» (n° 5-1015)

Vraag om uitleg van mevrouw Cindy Franssen aan de minister van Klimaat en Energie over «het verband tussen schulden voor mobiele telefonie en kredietschulden» (nr. 5-1015)

Mme Cindy Franssen (CD&V). –

Mevrouw Cindy Franssen (CD&V). – Onlangs publiceerde de Nationale Bank van België een interessante studie over het verband tussen betalingsachterstanden voor mobiele telefonie en betalingsachterstanden voor krediet. De conclusies van deze studie geven ons een meer gedetailleerd beeld van het profiel van mensen met betalingsachterstand.

Algemeen kan worden gesteld dat het profiel van mensen met betalingsachterstand voor mobiele telefonie in grote mate overeenstemt met het profiel van mensen met kredietschulden. Betalingsachterstanden inzake mobiele telefonie blijken volgens de studie met andere woorden een goede indicator te zijn voor latere betalingsachterstanden inzake krediet. Deze informatie kan mogelijk dienen als knipperlicht en betalingsproblemen sneller signaleren, zodat er bij overmatige schuldenlast vroegtijdiger of preventiever kan worden opgetreden.

Hoe verklaart de minister de verschillende profielen van mensen met betalingsachterstand en de oververtegenwoordiging van mannen?

Hoe verklaart hij de relatief kleinere kredietbedragen bij wanbetalers?

Plant hij beleidsinitiatieven die gevolg geven aan de conclusies van de studie van de NBB? Heeft hij over de resultaten van de studie gecommuniceerd met de gemeenschappen? Zal er met hen overleg komen met het oog op gezamenlijke initiatieven?

De kredietgever en de kredietbemiddelaar moeten op basis van de Wet op het consumentenkrediet aan de consument die om een kredietovereenkomst verzoekt de juiste en volledige informatie vragen die zij noodzakelijk achten om de financiële toestand en de terugbetalingsmogelijkheden van de consument te beoordelen. Zij zijn hiervoor, behalve wat kredieten betreft, grotendeels afhankelijk van de gegevens afkomstig van de kredietaanvrager zelf. Acht de minister het in deze context opportuun om de kredietgevers ook toegang te verlenen tot de registratiegegevens over wanbetalingen die bijgehouden worden door de operatoren? Is dit mogelijk? Kunnen deze registratiegegevens op deze wijze niet een nuttig instrument zijn in de strijd tegen de overmatige schuldenlast?

Uit vorige studies van de NBB blijkt ook dat mensen met overmatige schuldenlast vaak over geen enkel krediet beschikken. Acht de minister het daarom nuttig om de Centrale voor kredieten aan particulieren bij de NBB uit te breiden met andere schulden zoals energieschulden, huurschulden, telecomschulden en fiscale schulden? Zo ja, op welke wijze kan dit dan het beste gebeuren?

De resultaten van de studie van de NBB tonen aan dat een Preventelregistratie en de duur ervan voorspellende informatie bevatten voor toekomstige betalingsachterstanden met betrekking tot krediet. Om een meer volledig en meer gedetailleerd beeld te krijgen is bijkomend onderzoek nodig. Zal de minister opdracht geven tot verder onderzoek rond dit thema? Zo ja, in welke vorm en met welke specifieke onderzoeksvragen?

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. –

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. – Hetzelfde fenomeen werd ook al vastgesteld bij Schufa in Duitsland. Een onmiddellijke en verifieerbare verklaring hebben we niet, maar de auteurs van de studie vermoeden dat het gaat om een sociaal fenomeen: mannen zijn over het algemeen geneigd grotere risico’s te nemen. Verder is het probleem ook toe te schrijven aan economisch onervaren jongeren die consumptieverslaafd zijn en allerlei zaken op afbetaling aankopen, bestellingen doen via internet die ze pas later moeten betalen en dergelijke, zonder het kredietrisico dat ze daarbij lopen, goed in te schatten.

Een van de voornaamste besluiten van de studie van de Nationale Bank in Working Paper 212 ligt in de vaststelling dat de gezinnen die het hoofd dienen te bieden aan terugbetalingsproblemen, eerst andere types van facturen verkiezen te vereffenen dan die van mobiele telefonie. Als dit type van facturen geïntegreerd zou worden in de databank van de Centrale voor particulier krediet, zullen de kredietaanvragers die moeilijkheden ondervinden, hun gedrag zonder twijfel spontaan aanpassen en bij voorrang hun intercomfactuur vereffenen ten nadele van facturen die ze vandaag prioritair betalen. Daardoor zouden de telecomfacturen hun signaalfunctie verliezen voor het probleem van overmatige schuldenlast. Om die signaalfunctie te behouden, zouden we andere types van facturen moeten beogen, wat onvermijdelijk problemen met de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en veel administratieve rompslomp voor de Nationale Bank en voor de kredietbemiddelaars zal opleveren.

Dat is een van de redenen waarom er ik in dit stadium geen voorstander van ben om de onbetaalde telecomfacturen in de databank van de Centrale voor particulier krediet te integreren. Ik heb de Nationale Bank overigens gevraagd hun studie voort te zetten om de meest gepaste maatregel uit te werken voor een betere bestrijding van overmatige schuldenlast.

Demande d’explications de M. Peter Van Rompuy au ministre du Climat et de l’Énergie sur «la recommandation de la Commission européenne en matière de concurrence sur le marché de l’énergie» (n° 5-1075)

Vraag om uitleg van de heer Peter Van Rompuy aan de minister van Klimaat en Energie over «de aanbeveling van de Europese Commissie inzake de concurrentie op de energiemarkt» (nr. 5-1075)

M. Peter Van Rompuy (CD&V). –

De heer Peter Van Rompuy (CD&V). –Ik heb deze vraag twee weken geleden al gesteld in de plenaire vergadering. Ik stel ze nu opnieuw, omdat we ondertussen de lang verwachte nota van de heer Di Rupo ontvangen hebben. Ik heb deze nota al vlug ingekeken. Op bladzijde 46, denk ik, staat dat men de energieprijzen onder controle wil krijgen door een versterking van de mededingingsautoriteit. Een beetje verder staat er in het punt over duurzame groei iets over de versterking van de CREG en over een studie die men wil bestellen, in samenwerking met de gewesten en de vier regulatoren. Dat is vrij vaag, ook op lange termijn, wat eigen is aan een formateursnota. Ik ben wel blij dat er een studie komt. Voor andere materies, zoals de loonnorm, was uw partij daar tegen. Nochtans hangen beide dossiers nauw samen.

Ik heb twee vragen, omdat de aanbevelingen van de Europese Commissie actie op korte termijn vereisen.

In de aanbeveling is er, meer specifiek wat België betreft, sprake van een probleem van entry barriers. Wat betekent dat exact en wat zult u daaromtrent doen op korte termijn?

De regering heeft een maatregel genomen om de prijssetting strikter te volgen. Enkele weken geleden heeft de Raad van State daarover een advies uitgebracht. Hoe reageert de regering daarop en zal de maatregel nog worden uitgevoerd?

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. –

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. – De omzetting van het derde energiepakket dient zijn volledig beslag te krijgen in de komende maanden, waardoor de tekortkomingen van de huidige geliberaliseerde markt kunnen bijgestuurd worden.

Zoals ik reeds zei in mijn antwoord op uw eerdere vraag om uitleg, zullen de bevoegdheden van de nationale energieregulator, CREG, worden versterkt via de implementatie van het derde pakket, wat voor België concreet via de uitvoering van de wet van 15 april zal gebeuren. De regulator zal hierdoor over de nodige bevoegdheden beschikken om de transport- en distributietarieven volledig onafhankelijk te bepalen.

Ook wat de rol van de mededingingsautoriteit betreft, herhaal ik mijn eerdere antwoord. Die rol is inzake het versterken van de concurrentie op de energiemarkt veeleer beperkt. Het betreft een structureel probleem gerelateerd aan de aard van deze markt, waar op het vlak van concurrentieversterking weinig stimulering mogelijk is, behalve bijvoorbeeld door de onteigening van de exploitanten. Dat belet echter niet dat de nationale mededingautoriteit kordaat optreedt in geval van eventuele inbreuken van de spelers op de elektriciteits- en gasmarkt. Aanvullend verwijs ik naar mijn antwoord op uw vierde vraag.

Wat de rol van de Commissie inzake de verbetering van de concurrentie op de Belgische en de Europese energiemarkt betreft, verwijs ik naar de rol die werd toebedeeld aan ACER, het Europees Agentschap voor samenwerking van energieregulatoren, sinds de inwerkingtreding van het derde energiepakket. Dit agentschap, dat operationeel is sinds 3 maart 2011, coördineert het werk van de nationale reguleringsoverheden op Europees niveau en heeft onder meer de opdracht om mee te werken aan het opstellen van Europese netwerkcodes en de nadere regels en voorwaarden inzake nettoegang én bedrijfszekerheid vast te stellen die van toepassing zijn op grensoverschrijdende structuren met inbegrip van het nemen van individuele beslissingen in welbepaalde gevallen. In samenwerking met de Europese Commissie zal het verder ook toezicht houden op de lidstaten, de bevoegde nationale overheden en de interne aardgas- en elektriciteitsmarkt en het Europees Parlement, de Europese Commissie en de nationale overheden over zijn conclusies informeren en de Europese commissie informeren wanneer ACER vaststelt dat de nationale reguleringsoverheid zich niet aan sommige bepalingen van het derde energiepakket conformeert.

M. Peter Van Rompuy (CD&V). –

De heer Peter Van Rompuy (CD&V). – Ik ben wegens de omstandigheden wat afgeweken van mijn vragen die op papier staan. Ik denk dat u het antwoord op mijn twee vragen wel kent. Ik had het gewaardeerd indien de minister op mijn vragen had geantwoord.

Demande d’explications de M. Richard Miller au ministre du Climat et de l’Énergie sur «la suppression de la tabelle ou mark-up dans le secteur des livres» (n° 5-584)

Vraag om uitleg van de heer Richard Miller aan de minister van Klimaat en Energie over «het afschaffen van de «tabelle» of «mark-up» in de boekensector» (nr. 5-584)

M. Richard Miller (MR). – La persistance du mécanisme de la tabelle, sous la forme de la pratique du mark-up, interpelle fortement les différents acteurs du secteur culturel et fait peser sur ces derniers des obligations financières importantes en introduisant une inégalité de traitement entre consommateurs belges et français et ce, en violation totale du droit communautaire.

Le mark-up est critiquable à de nombreux égards mais juridiquement, deux pistes seulement semblent pouvoir être poursuivies.

La première consiste à attaquer cette pratique pour non-respect de la loi sur la concurrence économique. Saisi de cette question, le Conseil de la concurrence n’a pu conclure, faute de preuves, à l’existence d’une entente et à l’abus de position dominante dans le chef des deux sociétés d’édition concernées.

Le second levier me semble être la protection du consommateur, au regard de l’inégalité et de la discrimination subie tant par le lectorat belge francophone que par les libraires francophones installés dans les régions frontalières.

Pensez-vous pouvoir saisir le Conseil de la consommation sur cette question, afin de mesurer l’impact du mark-up sur les consommateurs belges ?

Mme Laanan, ministre de la Culture de la Communauté française, avait annoncé qu’elle interpellerait le gouvernement fédéral sur cette question. Ce contact a-t-il bien eu lieu ?

Un rapport commandé à l’Université de Liège par la même ministre met en évidence trois pistes possibles pour la suppression de cette pratique.

La première consiste en un blocus des livres soumis à un mark-up, solution bien radicale, me semble-t-il.

De heer Richard Miller (MR). –

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. – Ce serait une atteinte à la liberté individuelle (Sourires).

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. –

M. Richard Miller (MR). – En effet !

La deuxième vise à créer un espace linguistique francophone commun à l’ensemble de l’Europe – la Suisse romande étant confrontée au même problème que la Belgique francophone.

La troisième consisterait à créer deux espaces économiques de distribution : un espace restreint, reprenant seulement les libraires labellisés et où aucun mark-up ne pourrait s’appliquer, et un espace élargi où le maintien ou non de ce dispositif incomberait aux distributeurs concernés.

Que pensez-vous, monsieur le ministre, de ces différentes pistes ?

De heer Richard Miller (MR). –

M. Paul Magnette, ministre du Climat et de l’Énergie. – La plupart de vos questions relèvent de la compétence de mon collègue en charge de l’Économie, qu’il s’agisse de la saisine du Conseil de la concurrence, de la question des ententes éventuelles, du contrôle des prix de détail et même de l’avis sur les trois scénarios envisagés par l’Université de Liège. Sur ce dernier point, j’émettrai juste une opinion personnelle : j’espère que cette étude n’a pas été trop coûteuse car elle ne fait guère progresser le débat.

À propos de l’éventualité d’une saisine du Conseil de la consommation à ce sujet, il me paraît que les termes du problème posé par la persistance d’une forme de tabelle ou de mark-up sont bien connus. Le Conseil ne pourrait qu’effectuer le constat posé depuis bien longtemps, à savoir l’existence d’une différence entre le prix pratiqué en France et le prix pratiqué en Belgique pour certains livres rédigés en français.

Quant à la solution à ce problème, elle passe, selon moi, soit par une concertation avec les organes de l’Union européenne, soit par un accord bilatéral avec les autorités françaises, mais ces discussions sont loin d’être neuves.

Je m’arrêterai là car je ne voudrais pas empiéter sur le domaine de compétences de mon estimé collègue en charge de l’Économie.

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. –

M. Richard Miller (MR). – Je lui soumettrai également la question car il est regrettable que les prix soient tellement différents à quelques kilomètres de distance.

De heer Richard Miller (MR). –

(La séance est levée à 15h 15.)

(De vergadering wordt gesloten om 15.15 uur.)