Pierre Harmel, nestor van de ministers van Staat en erevoorzitter van de Senaat, is na een lang leven op 15 november jongstleden heengegaan.

Pierre Harmel werd geboren in Ukkel op 16 maart 1911, maar zijn familie was eigenlijk afkomstig van Sainte-Cécile in de Gaume. Die streek lag hem na aan het hart, hoewel hij het eerste deel van zijn leven in Luik doorbracht. Zijn hogere politieke ambten noopten hem er later toe zijn geboorteplaats weer op te zoeken en er te wonen.

Zijn vader, Charles Harmel, was ingenieur en zeer geëngageerd in de katholieke werkgeversorganisaties. In de negentiende eeuw spande zijn Franse grootvader, de industrieel Léon Harmel, zich in voor betere werk- en leefomstandigheden voor de arbeiders, samen met andere pioniers van het "sociaal katholicisme". Pierre Harmel erkende dat hij veel te danken had aan de toch wel strenge opvoeding van zijn ouders en aan de Grieks-Latijnse vorming die hij bij de jezuïeten kreeg. Al vroeg toonde hij interesse voor de vorming van de jeugd en voor de politiek.

Kanunnik Vieujean, de latere Kardinaal Cardijn en, nog later, de filosoof Jacques Maritain waren zijn leermeesters.

Zijn studies zette hij voort aan de Universiteit van Luik, waar hij doctor in de rechten werd, licentiaat in de sociale wetenschappen en licentiaat in het notariaat. Hij kreeg er les van twee eminente professoren: rector Léon Graulich, notoir kenner van het burgerlijk recht, en professor Victor Gothot, wiens assistent hij werd gedurende zes jaar, tot aan de oorlog van 1940. Door die functie moest hij zijn oorspronkelijk plan om magistraat te worden, bijstellen. Zijn latere academische en politieke activiteiten bleven steeds gekenmerkt door dezelfde grote soepelheid van geest, verbeelding en voortvarendheid, de uitzonderlijke kwaliteiten die hij bij zijn leermeester zo bewonderde.

Hij nam als reserveofficier deel aan de gevechten in 1940 en opnieuw in 1944 en kreeg het Oorlogskruis. Intussen had hij het diploma behaald van geaggregeerde voor het hoger onderwijs in fiscaal recht, zodat hij zijn lange carrière van gewoon hoogleraar fiscaal recht aan de rechtenfaculteit van de Universiteit van Luik kon beginnen

In 1946 begon zijn politieke "cursus honorum", toen hij voor de jonge Christelijke Volkspartij lid werd van de Kamer van volksvertegenwoordigers. Niet veel later diende hij het belangrijkste voorstel uit zijn hele loopbaan in, het voorstel tot oprichting van het Centrum van onderzoek voor de nationale oplossing van de maatschappelijke, politieke en rechtskundige vraagstukken van de verschillende gewesten van het land, dat al snel het Centrum-Harmel werd genoemd. Hij zette zo de eerste bakens uit voor de culturele autonomie van onze gemeenschappen en de krijtlijnen voor de taalwetten van 1962-1963, de wetten-Gilson. Zijn Nederlandstalige collega’s aanvaardden die jongeman uit Luik heel snel, dankzij zijn – toen niet zo vaak voorkomende – tweetaligheid.

Na vijfentwintig jaar volksvertegenwoordiger te zijn geweest, werd hij in 1971 gecoöpteerd senator. Hij zat achtereenvolgens heel wat verschillende commissies voor. In 1973 werd hij verkozen tot voorzitter van de Hoge Assemblee, een functie die hij gedurende bijna vier jaar bekleedde.

Dankzij de aaneenrijging van succesvolle politieke activiteiten kon hij tussen 1950 en 1973 diverse ministerambten opnemen. Zo werd deze verfijnde en ontwikkelde man, vader van een kroostrijk gezin, gedurende een zittingsperiode minister van Openbaar Onderwijs.

Hij zei daar later over: "C’est une extraordinaire satisfaction que d’être toujours au contact de la jeunesse. Étudiant, assistant, professeur, je n’ai jamais cessé de l’être". Hij had er nog aan kunnen toevoegen dat zijn grote belangstelling voor de jeugd aan de basis lag van de organieke wetten die onder zijn ministerschap werden goedgekeurd teneinde het onderwijssysteem en de onderwijsmiddelen aan te passen aan de toenmalige sociale en economische noden. Zo was er de organisatie van het technisch onderwijs, de democratisering van het onderwijs dankzij de invoering van studiebeurzen en de reorganisatie van de Rijksuniversiteiten van Luik en Gent.

In 1958 speelde Pierre Harmel ook een grote rol in het sluiten van het Schoolpact.

Hij was achtereenvolgens minister van Justitie, van Cultuur en van Openbaar Ambt en werd uiteindelijk eerste minister, een functie die hij jammer genoeg slechts kort uitoefende.

Pierre Harmel, een man van goede wil, die zelf zei dat hij meer van de dialoog hield dan van het conflict, zette zich voluit in als minister van Buitenlandse Zaken. Dankzij zijn genuanceerde inzichten kon hij de gemeenschappelijke noemer van uiteenlopende standpunten ontwaren en benutten. Door zijn onverstoorbaarheid, geduld en welwillendheid beheerste hij de ware kunst van de verzoening, in de overtuiging dat "een compromis geen schande is, als het een middenweg is voor alle gevoelens, passies en overtuigingen van eenieder".

Zodra hij op Buitenlandse Zaken zat, legde hij zich toe op wat de Harmeloefening zou worden genoemd. De context waarin het Atlantisch Bondgenootschap opereerde, was immers sinds 1949 grondig gewijzigd. Tegenover de Sovjetdreiging had het militaire onderdeel van dat pact voorrang gekregen op de politieke, sociale en economische doelstellingen. Door het vertrek van de Fransen uit de geïntegreerde commandostructuur waren de structuren en doelstellingen aan een nieuwe omschrijving toe, waarin de nadruk meer op het beleid zou liggen, zodat de Alliantie tot een niveau zou worden getild dat trouwens verder zou reiken dan het louter militaire. Hij sprak zich dan ook uit voor een Alliantie die op militair vlak sterk stond, maar ook openstond voor de dialoog met de Oost-Europese landen.

De Harmeldoctrine, gebaseerd op de sleutelbegrippen "defensie-détente", werd in 1967 door de NAVO-Raad goedgekeurd. Ze drukte haar stempel op het internationaal beleid van toen en geldt nu nog steeds als model voor beslissingen van de Alliantie.

Dankzij zijn streven naar vrede, zijn toespraken en zijn initiatieven, groeide het prestige van ons land. Hij was ervan overtuigd dat kleinere landen een verzoenende opdracht hebben. Daarom wilde hij dat België, als gastland van de Gemeenschappelijke Markt en de Atlantische Alliantie, een land zou worden met een Europese uitstraling dat sterk vasthoudt aan de solidariteit tussen de staten, een land waar de regionale, nationale en Europese loyauteit hand in hand gaan.

In 1918, toen Pierre Harmel zeven jaar was, maakte hij het luchtbombardement van Luik mee en de vernieling van zijn ouderlijk huis. Op het einde van de Tweede Wereldoorlog, in 1945, verloor hij zijn enige broer, prior van de abdij van Maredsous, in een concentratiekamp. Die familiedrama’s sterkten Pierre Harmel, die een echte vredesapostel zou worden, in zijn onwrikbare overtuiging. Zijn talrijke opdrachten in het buitenland, met name zijn reizen naar Oost-Europa, en zijn inspanningen om de relaties met de Afrikaanse landen te verbeteren, onderstrepen zijn tomeloze inzet voor een wereldwijde detente en een toenadering tussen de volkeren.

Zijn vooruitziend denken, dat gebaseerd was op een optimistische visie op de Oost-Westrelaties die Europa uiteindelijk naar een nieuwe orde van vrede en veiligheid zou voeren, maakte van hem in die tijd een soort van realistische profeet voor wie de geschiedenis op een positieve manier verloopt.

In 1977 gaat hij dan met pensioen en begint een nieuwe levensfase, die langer zal duren dan zijn politieke loopbaan.

In datzelfde jaar wordt hij verkozen tot lid van de Koninklijke Academie van België. Hij zal een indrukwekkende bibliografie nalaten, die verschillende domeinen bestrijkt, vooral juridische en politieke.

In 1973 al was hij benoemd tot minister van Staat en in 1991 kent Koning Boudewijn hem de titel van graaf toe voor de "onschatbare diensten die hij aan het land heeft bewezen".

Er zijn maar weinig mensen die nog tijdens hun leven hun biografie zien verschijnen. In 2004 gebeurde dit met Pierre Harmel, die hier in de Senaat, in aanwezigheid van onze toenmalige voorzitter Anne-Marie Lizin, gehuldigd werd.

"De man die nooit is weggeweest", kopte een Vlaamse krant ooit. En inderdaad: gedurende meer dan drie decennia kon men Pierre Harmel achter zijn bureau vinden, artikelen schrijvend, conferenties voorbereidend, journalisten of studenten ontvangend, … Hij werd vaak geraadpleegd en onderhield contacten met Belgische en buitenlandse vooraanstaanden als Raymond Barre en Vadim Zagladin, adviseur van President Mikhail Gorbatsjov.

Het is onmogelijk het over Pierre Harmel te hebben zonder zijn verknochtheid aan de monarchie te vermelden. In dit verband had hij het vaak over de "hoeksteen van België". Hij overleed op de dag van het Koningsfeest en wierp zich al vanaf de eerste voortekenen van de Koningskwestie op als verdediger van onze staatsvorm. De vriendschap die hem verbond met Koning Boudewijn was legendarisch. Hij liet zich over deze grote vorst ook zeer lovend uit en vergeleek Boudewijn met een "diamantslijper" die zijn volk naar een groter welzijn leidde.

Pierre Harmel was tegelijk professor en politicus: hij zag die activiteiten als een vorm van dienstbaarheid.

Van roeping was hij een pedagoog en als gentleman beschouwde hij de diplomatie als een lange staatsopdracht. Zijn - soms zelfs extreme –discretie en voorzichtigheid beletten hem niet ook scherpzinnigheid aan de dag te leggen. Dit bleek toen hij erin slaagde de Raad van de Navo en de Shape België als basis te laten kiezen.

Hij was ook visionair. Zo sprak hij in 1987, toen hem de Atlantische Prijs werd toegekend, de volgende woorden: "Un tiers de l’humanité ne cesse de croître en nombre dans des pays encore désolés, livrés les uns à des désespoirs tragiques, d’autres à des passions mystiques aux développements incontrôlables." Veertien jaar vóór de gebeurtenissen van 11 september hebben die verklaringen iets weg van een voorspelling...

Met zijn heldere en concrete geest, vindingrijk en systematisch, loyaal en genereus, gaf deze harde werker de indruk een gelukkig en vredig mens te zijn, een humanist, een overtuigde christen die een onwankelbaar vertrouwen had in de mensheid.

Terwijl de man die door sommigen "Eerwaarde Pierre" of "Pierre Harmel de Grote" werd genoemd, sociaal stoutmoedig kon zijn, had hij ook een diep respect voor de instellingen en de mensen die de Staat vertegenwoordigen.

Cultureel zeer onderlegd, met een rijk innerlijk leven, was hij de evenwichtige « wijze man » van de politiek. Hij beschouwde het als een voorrecht de actualiteit zo lang te hebben kunnen volgen – hij maakte de Koningskwestie mee, de institutionele hervormingen, de onafhankelijkheid van Congo, het Schoolpact, het ontstaan van de taalwetten en de evolutie van Europa en het Atlantisch Bondgenootschap – en zo zijn land, Europa en de wereld te hebben kunnen dienen.

In het bureau van Pierre Harmel hing, goed zichtbaar, het bekende gebed van Sint-Franciscus: "Heer, laat mij eenheid brengen waar tweedracht is".

In onze herinnering zal Pierre Harmel voortbestaan als een grote, rechtschapen persoonlijkheid en een staatsman met een uitzonderlijke lotsbestemming. Hij was tevens een belangrijke en trouwe pleitbezorger van het gemeenschappelijk welzijn, zowel in België als in de wereld.

La très longue vie de Pierre Harmel, doyen des Ministres d’État et Président honoraire du Sénat, s’est achevée le 15 novembre dernier.

Pierre Harmel est né à Uccle le 16 mars 1911. Cependant, le berceau de sa famille se situe à Sainte-Cécile, en pays gaumais, région à laquelle il est resté profondément attaché, alors qu’il a habité à Liège la première partie de sa vie. Ses hautes fonctions politiques l’amèneront à rejoindre son lieu de naissance et à y résider plus tard.

Son père, Charles Harmel, ingénieur de profession, fut très engagé dans les mouvements de patrons catholiques. Au dix-neuvième siècle, son aïeul français, l’industriel Léon Harmel, s’évertua à améliorer les conditions de vie et de travail des ouvriers, aux côtés d’autres pionniers du « catholicisme social ». Pierre Harmel reconnaissait devoir beaucoup aussi à l’éducation plutôt sévère de ses parents et à la formation gréco-latine chez les pères jésuites. Très tôt il manifesta un intérêt pour la formation de la jeunesse et la vie politique.

Ses maîtres à penser seront le Chanoine Vieujean, le futur Cardinal Cardijn et, plus tard, le philosophe Jacques Maritain.

Dans le même temps, il poursuit ses études, et c’est à l’Université de Liège qu’il conquit les diplômes de docteur en droit, licencié en sciences sociales et licencié en notariat. Il y bénéficia de l’enseignement de deux professeurs éminents : le Recteur Léon Graulich et le Professeur Victor Gothot, qui en fit son assistant jusqu’à la guerre de 1940, l’amenant ainsi à modifier son projet initial, qui était de devenir magistrat. Plus tard, toutes ses activités académiques et politiques seront marquées du sceau des qualités extraordinaires de souplesse d’esprit, d’imagination et d’allant, qu’il admirait chez son maître.

Officier de réserve, il participe à la campagne de 1940, reprend le combat en 1944 et obtient la Croix de Guerre. Dans l’intervalle, il a conquis le titre d’agrégé de l’enseignement supérieur, ce qui lui permet d’entamer une longue carrière de professeur ordinaire de droit fiscal à la faculté de droit de l’Université de Liège.

C’est en 1946 que commence son « cursus honorum » politique, dans le cadre du jeune Parti social chrétien, quand il devient membre de la Chambre des Représentants. Quasi aussitôt, il dépose la proposition la plus importante de sa carrière. Elle porte sur la création d’un Centre de recherche pour la solution nationale des problèmes sociaux, politiques et juridiques en régions wallonne et flamande, bientôt dénommé Centre Harmel, premier jalon sur la voie de l’autonomie culturelle de nos Communautés et prémices des lois linguistiques de 1962-1963, dites lois Gilson. Ce jeune Liégois sera rapidement apprécié de ces collègues néerlandophones, pour son bilinguisme, assez rare à l’époque.

Après avoir siégé comme député pendant plus de vingt-cinq ans, il fait son entrée au Sénat en 1971, en qualité de sénateur coopté. Il y sera successivement Président de plusieurs commissions. Elu Président de la Haute Assemblée en 1973, il occupera cette fonction pendant près de quatre ans.

Multipliant avec succès les activités politiques, il est amené, entre 1950 et 1973, à occuper différentes fonctions ministérielles. Ainsi, cet homme fin et cultivé, père de famille nombreuse, sera Ministre de l’Instruction publique durant une législature.

Il dira plus tard: « C’est une extraordinaire satisfaction que d’être toujours au contact de la jeunesse. Etudiant, assistant, professeur, je n’ai jamais cessé de l’être ». Il aurait pu ajouter que son intérêt pour la jeunesse fut à la base de grandes lois organiques qui ont vu le jour sous son ministère, concrétisant son souci d’adapter le système et l’équipement éducatifs aux exigences sociales et économiques du moment. On retiendra notamment l’organisation de l’enseignement technique, la démocratisation des études grâce à la création de bourses et la réorganisation des Universités d’Etat de Liège et de Gand.

Plus tard, en 1958, Pierre Harmel jouera un rôle majeur dans la conclusion du Pacte scolaire.

Successivement Ministre de la Justice, des Affaires culturelles, de la Fonction publique, il se verra confier, pour une trop courte durée, la fonction de Premier Ministre.

Homme de bonne volonté, qui disait préférer le dialogue à la confrontation, Pierre Harmel va donner sa pleine mesure en tant que Ministre des Affaires étrangères. Son esprit nuancé lui permettait de découvrir et d’utiliser les communs dénominateurs des diverses positions en présence. Imperturbable, patient, affable, il déploiera un véritable art de la conciliation, persuadé qu’"un compromis n’est pas honteux lorsqu’il fait la moyenne des sentiments et des passions, et des convictions des uns et des autres".

Dès son arrivée au département des Affaires Etrangères, il s’attela à ce qui fut appelé l’« exercice Harmel ». En effet, le contexte de l’Alliance atlantique s’était, depuis 1949, profondément modifié. Face à la menace soviétique, l’aspect militaire du pacte avait été privilégié au détriment de ses objectifs politiques, économiques et sociaux. Confronté au départ de la France du Commandement intégré, il convenait de redéfinir ses structures et ses objectifs, en lui donnant une orientation plus politique (laquelle porterait d’ailleurs l’alliance à un niveau bien supérieur à celui d’une alliance purement militaire). C’est ainsi qu’il se prononça en faveur d’une Alliance certes forte au plan militaire, mais ouverte au dialogue avec les pays d’Europe de l’Est.

La « doctrine Harmel », fondée sur le binôme « défense-détente » fut, dès 1967, approuvée par le Conseil de l’OTAN. Elle marqua profondément la politique internationale de l’époque et inspire toujours les décisions de l’Alliance.

Ses interventions en faveur de la paix, ses discours, ses initiatives, ont accru le prestige de notre pays. Persuadé que les puissances moyennes ont une mission conciliatrice, il souhaitait que la Belgique, terre d’accueil du Marché commun et de l’Alliance atlantique, offre au monde le visage d’un pays européen, fortement attaché à la solidarité interétatique, un pays conjuguant harmonieusement trois sortes de fidélité : régionale, nationale et européenne.

En 1918, à l’âge de sept ans, Pierre Harmel avait vécu le bombardement aérien de Liège et la destruction de la maison familiale. À la fin de la seconde guerre mondiale, en 1945, il perdra son seul frère, Prieur de l’abbaye de Maredsous, qui sera abattu dans un camp de concentration. Ces drames familiaux conforteront Pierre Harmel dans ses convictions profondes, lui qui deviendra un pèlerin de la paix. Les nombreuses missions qu’il effectua à l’étranger (notamment ses voyages en Europe de l’Est), ses efforts en vue d’améliorer nos relations avec les pays africains, mettent en évidence son perpétuel souci d’œuvrer pour la détente au plan mondial et pour le rapprochement des peuples.

Sa réflexion prospective, basée sur une vision optimiste de l’évolution des relations Est-Ouest, conduisant finalement l’Europe vers un nouvel ordre de paix et de sécurité, a fait de lui, en son temps, une sorte de prophète réaliste, pour qui l’Histoire se déroule d’une manière positive.

Commence donc en 1977 une retraite, qui sera d’ailleurs plus longue que sa vie politique.

Elu la même année membre de l’Académie royale de Belgique, il laissera une impressionnante bibliographie dans des domaines divers, essentiellement juridique et politique.

Nommé Ministre d’Etat en 1973, il se verra conférer en 1991, par le Roi Baudouin, le titre de comte, pour les « services éminents qu’il a rendus au pays ».

Peu d’hommes ont vu leur biographie publiée de leur vivant. En 2004, ce fut le cas de Pierre Harmel, qui aux côtés d’Anne-Marie Lizin, alors Présidente du Sénat, fut mis à l’honneur dans nos locaux lors de la présentation de cet ouvrage.

« De man die nooit is weggeweest » a titré un jour un hebdomadaire flamand. De fait, chaque matin, durant plus de trois décennies, Pierre Harmel était à son bureau, rédigeant des articles, préparant des conférences, recevant des journalistes ou étudiants. Il sera consulté maintes fois et entretiendra des contacts avec des personnalités belges et étrangères, telles que Raymond Barre et Vadim Zagladin, conseiller du Président Mikhail Gorbachev.

Il est impossible d’évoquer la figure de Pierre Harmel sans saluer son attachement à la monarchie, qu’il qualifiera plus d’une fois de « clef de voûte » de la Belgique. Lui qui décéda le jour de la Fête du Roi, s’attacha à sauvegarder notre système constitutionnel dès les premiers soubresauts de la Question Royale. L’amitié qui le lia au Roi Baudouin devint légendaire. Les témoignages qu’il laissa de ce grand Souverain sont éloquents : Pierre Harmel compara Baudouin à un « tailleur de diamants » qui aidait son peuple « à mieux être ».

A la fois professeur et homme politique, Pierre Harmel concevait ces activités comme des formes de service.

Pédagogue par vocation, ce gentleman considérait la diplomatie comme une longue mission d’État. Chez lui, la prudence et la discrétion – parfois extrêmes – n’excluaient pas l’habileté, dont il fit d’ailleurs montre en obtenant le transfert en Belgique du Conseil de l’Otan et du Shape.

Il était également visionnaire. Ainsi en témoignent les paroles qu’il prononça en 1987, lorsque le prix Atlantique lui fut décerné : « Un tiers de l’humanité ne cesse de croître en nombre dans des pays encore désolés, livrés les uns à des désespoirs tragiques, d’autres à des passions mystiques aux développements incontrôlables. » Quatorze ans avant les événements du « 11 septembre », ces déclarations étaient prémonitoires…

Esprit clair et concret, inventif et méthodique, loyal et généreux, ce grand travailleur donnait l’image d’un homme heureux et paisible, d’un humaniste, chrétien convaincu, doté d’une confiance inébranlable dans les autres hommes.

Si celui que d’aucuns ont parfois appelé « le Révérend Pierre » ou encore « Pierre Harmel le Grand » était socialement audacieux, il était néanmoins profondément respectueux des institutions et des hommes qui incarnent l’État.

Une vaste culture, nourrie d’une vie intérieure intense lui donnait le bel équilibre d’un véritable sage de la vie politique, qui considérait comme un privilège d’avoir pu vivre tant d’événements, de la Question royale aux réformes institutionnelles, en passant par l’indépendance du Congo, le Pacte scolaire, les lois linguistiques ou l’évolution de l’Europe et de l’Alliance Atlantique, et d’avoir ainsi pu servir son pays, l’Europe et le monde.

Dans le bureau de Pierre Harmel, figurait en bonne place la fameuse prière de Saint François : « Seigneur, là où il y a la discorde, que je mette l’union ».

Dans nos mémoires survivra le souvenir d’une grande figure morale et d’un homme d’État au destin exceptionnel, qui fut aussi un grand et fidèle serviteur de la réconciliation et du bien commun en Belgique et dans le monde.

De voorzitter. – De lijst van de in overweging te nemen voorstellen werd rondgedeeld.

Leden die opmerkingen mochten hebben, kunnen die vóór het einde van de vergadering mededelen.

M. le président. – La liste des propositions à prendre en considération a été distribuée.

Je prie les membres qui auraient des observations à formuler de me les faire connaître avant la fin de la séance.

La déclaration du 26 novembre annonce d’emblée qu’elle se place dans la continuité des précédentes. Peut-être aurait-on aimé un accent plus volontariste et plus énergique sur les grands défis du moment que sont la crise financière, économique et sociale, d’une part, et la crise climatique et le sommet de Copenhague, d’autre part. Malheureusement, ce dernier point fait tout au plus l’objet de deux ou trois lignes. Le gouvernement se borne à annoncer que nous nous situons dans la ligne européenne, quelle que soit celle-ci.

Ensuite, nous avons vu revenir M. Dehaene, à qui une mission importante a été confiée, à savoir trouver une solution au problème qui empoisonne notre vie politique depuis si longtemps. Le fait est que la fonction actuelle, de M. Dehaene ne me permet pas de l’interpeller. C’est donc bien au premier ministre que nous pouvons nous adresser, pour tenter d’éclaircir ce qui fait l’objet du dernier paragraphe de cette courte déclaration qui commence en annonçant que les discussions institutionnelles paralysent le fonctionnement de ce pays depuis trop longtemps. Sur ce point, nous sommes d’accord.

Nous constatons une convergence des partis de la majorité pour une solution négociée et équilibrée aux problèmes institutionnels, particulièrement à celui de Bruxelles-Hal-Vilvorde. Ils ne sont pas les seuls, les partis verts de cette assemblée étant eux aussi favorables depuis longtemps à une telle solution.

Je me limiterai à trois questions qui sont simples à énoncer. Sans doute, les réponses seront-elles plus complexes.

Monsieur le premier ministre, pourriez-vous préciser le périmètre du travail de M. Dehaene et des présidents de partis chargés de mener des négociations sur les problèmes institutionnels et, en particulier, sur le problème de Bruxelles-Hal-Vilvorde ? Chaque parti peut-il se présenter à la table des négociations avec ses propres préoccupations et ses demandes les plus diverses, au risque de surcharger l’agenda et, en conséquence, de réduire fortement les chances d’aboutir ? Le périmètre de ce travail est-il plus restreint tout en excédant celui de l’arrondissement électoral, voire judiciaire de Bruxelles-Hal-Vilvorde ?

Les entités fédérées seront-elles associées au processus vu les éléments pour lesquels elles disposent d’un pouvoir réel ? Je citerai simplement, toujours dans le cadre de Bruxelles-Hal-Vilvorde, la question de l’inspection pédagogique et celle de la nomination des bourgmestres qui ne relèvent pas du pouvoir fédéral mais qui, néanmoins, font partie du problème. Je ne pense pas que l’on puisse jouer les Ponce Pilate et se laver les mains de ces questions en disant qu’elles ne relèvent pas de nos compétences. La situation est encore compliquée par le fait qu’en Région flamande, la majorité, très différente de celle du niveau fédéral, est composée notamment d’un parti nationaliste, la NVA. Or, aujourd’hui encore, M. De Wever a exprimé clairement son opposition à toute solution négociée et son souhait de scission pure et simple l’arrondissement de Bruxelles-Hal-Vilvorde.

Néanmoins, le texte étant flou sur cet aspect des choses, il serait intéressant que vous précisiez si on se limitera à un accord entre partis de la majorité, qui ne demande qu’une majorité simple.

Mevrouw Freya Piryns (Groen!). – Ik sluit mij aan bij de woorden van de heer Daras. Vorige week aanhoorden wij in de Senaat de regeerverklaring. Het is niet meer dan normaal dat we proberen daarover een debat te voeren, al mogen we er niet over stemmen.

De eerste minister ziet voldoende werk op zich afkomen. Hij moet heel wat crisissen het hoofd bieden, namelijk op financieel, economisch en sociaal vlak. Hij moet een oplossing zoeken voor die crisissen die ons land steeds harder treffen. Er zijn het klimaatvraagstuk en de engagementen in het raam van de conferentie van Kopenhagen, waar deze regering veel meer voor zou moeten doen. Er is ook de crisis in de asielopvang. De eerste minister is toch ook belast met de coördinatie van het migratie- en asielbeleid. Nu het communautaire werk hem uit handen genomen is, kan hij zich misschien met die zaken bezighouden. Helaas is hiervan niets opgenomen in de regeerverklaring van 26 november. De heer Daras heeft terecht gezegd dat dit een doorslagje was van wat we van de heer Van Rompuy hadden gehoord. Het enige initiatief in die regeerverklaring was van institutionele aard. Helaas mag de eerste minister dit zelf niet aanpakken, aangezien de heer Dehaene daarvoor is aangesteld.

We hebben op communautair gebied een oplossing nodig, niet alleen omdat meer coherente bevoegdheidsverdelingen nodig zijn, maar ook omdat zeer belangrijke dossiers door het communautaire gehakketak worden verlamd en daar moet een einde aan komen.

Ik had graag aan de heer Dehaene enkele vragen gesteld, aangezien hij het hele dossier zal coördineren, maar dat kan uiteraard niet. Ik stel mijn vragen dan ook aan premier Leterme.

Wat gaat er met het eerste pakket gebeuren? Dat is nog altijd hangende in de Senaat en werd door meerderheid en oppositie ondertekend. Daarin zit een eerste aanzet tot een meer coherente bevoegdheidsverdeling, maar zolang BHV niet is opgelost, wordt er blijkbaar niet verder aan gewerkt.

Gaat de premier voor een oplossing op lange termijn? Of denkt hij eerder aan een terugkeer naar de vroegere kiesomschrijvingen, om op die manier de facto alles weer op de lange baan te schuiven? Ik kan in elk geval al zeggen dat als dat de bedoeling is, wij niet geïnteresseerd zijn om te helpen.

De heer Louis Ide (Onafhankelijke). – Vandaag waart de geest van Jean-Luc Dehaene rond in deze assemblee. Toen Dehaene eerste minister was, werd er in de Senaat ook niet over de regeerverklaring gedebatteerd. We worden als het ware naar de jaren negentig teruggekatapulteerd.

Wie het voortbestaan van de Senaat ter discussie durft te stellen, wordt door zijn collega’s meestal scheef bekeken. Maar geef toe, de voorstanders van het tweekamerstelsel maken het hun tegenstanders wel erg gemakkelijk door hen alle nodige munitie op een zilveren dienblad aan te bieden. Geen debat, geen vertrouwensstemming en wellicht zal de Kamer straks nog doodleuk het algemeen rookverbod terugdraaien, dat zopas is in Senaat werd goedgekeurd. Een wisselmeerderheid mag niet meer, ook al kost dat duizenden mensenlevens. Waar is de Senaat mee bezig? Het is een existentiële vraag.

De toespraak die ik had voorbereid moest ik dus noodgedwongen snel omturnen naar een mondelinge vraag. De Senaat krijgt dus geen minidebat zoals het land al evenmin een miniregering heeft, zeker niet wat de postjes betreft. Mocht het parlementair pensioen berekend worden op basis van het aantal regeringen dat een parlementslid overleeft, dan had ik nu al genoeg jaren om als parlementslid met pensioen te gaan.

In Italië waren er sinds de Tweede Wereldoorlog zestig regeringen, in België veertig. Sinds juni 2007 waren er in het Italië van Berlusconi twee regeringen, in België vier. Dat zegt genoeg. Na Verhofstadt "Drie", Leterme "Un" en Van Rompuy "Un", krijgen we nu Leterme "Deux". Opnieuw zijn de Vlamingen in de minderheid, zowel in het parlement als in de regering. Wie zei ooit dat zoiets staatsgevaarlijk was?

Koninklijk begeleider Wilfried Martens heeft de weg vrijgemaakt voor de man van "vijf minuten politieke moed" die het gezelschap krijgt van koninklijk commissaris Jean-Luc Dehaene die voor hem BHV zal oplossen. De geest van Dehaene is wel degelijk terug. Het lijkt wel alsof de niet meerderjarige kroonprins die zijn vader moet opvolgen, een voogd krijgt toegewezen. Zelfs de bevoegdheid Institutionele Hervormingen is niet aan de eerste minister toegewezen. De Franstaligen kunnen zich wenden tot vice-eerste minister Reynders, de Vlamingen tot vice premier Vanackere, tenminste als die niet in het buitenland vertoeft, want als die even weinig in het parlement vertoeft als Dehaene, wie zullen de Vlamingen dan moeten ondervragen?

Misschien kan de minister van Buitenlandse Zaken en Institutionele Hervormingen eerst eens naar Québec gaan, dat over een eigen sociale zekerheidsysteem beschikt en waar een taalpolitie opereert die de taalwetgeving controleert en waar de Franstaligen zich op het territorialiteitsprincipe kunnen beroepen.

Jean-Luc Dehaene werkt buiten de regering en het parlement. Hij zal dus niet ondervraagd kunnen worden, maar zijn geest waart wel door de Wetstraat. Zal Jean-Luc Dehaene de eerste minister op de hoogte houden van zijn werkzaamheden? En zal bijgevolg de eerste minister het parlement te woord staan over de vorderingen van Dehaene, want geef toe Jean-Luc is vandaag de vierde of moet ik zeggen de vijfde macht.

De heer Joris Van Hauthem (VB). – De afgelopen dagen werd nogal met het wierookvat gezwierd richting Herman Van Rompuy. Ik wens hem uiteraard al het beste toe in zijn nieuwe functie, maar wil toch enkele kanttekeningen maken.

Herman Van Rompuy begon zijn ambtsperiode met vijf werven: de begroting, de kernenergieproblematiek, het asiel- en migratieprobleem, de staatshervorming, en Brussel-Halle-Vilvoorde.

De begroting is een puinhoop, dat zegt ook de Europese Commissie. De energieproblematiek werd opgelost door van België een kolonie van Frankrijk te maken. Het asiel- en migratieprobleem is helemaal niet opgelost, integendeel, het is verergerd door de oplossingen die men zogezegd heeft voorgesteld. Nu komt de heer Leterme opnieuw aan het roer en resten er nog twee werven, namelijk de staatshervorming en Brussel-Halle-Vilvoorde, maar hij mag er niets mee doen. Drie van de vijf werven zijn zogezegd opgelost en de twee werven die de heer Leterme nog moet afwerken tegen de federale verkiezingen van 2011, mag hij eigenlijk niet aanpakken. In die zin is hij een beetje de configuratie van de draaideurpolitiek: hij komt binnen, gaat weg, hij komt binnen, gaat weg, hij komt opnieuw binnen. Hij is een typisch voorbeeld van iemand die in de politiek uitgroeit tot Vlaams staatsman en uiteindelijk moet en zal vervellen tot Belgisch staatsman.

De heer Dehaene moet blijkbaar het pad effenen om tot een onderhandelde oplossing over BHV te komen. De premier zit daarmee inderdaad een beetje uit de wind. Hij is intussen ook verveld tot Belgisch staatsman, zoals niemand minder dan de heer Moureaux heeft gezegd. Nu is Yves Leterme ‘eindelijk’ premier van alle Belgen, nu is hij eindelijk federaal premier. Ik besluit daaruit dat hij dat vroeger blijkbaar niet was.

Ik vraag me af of wij de regering wel over BHV in de Kamer of de Senaat kunnen ondervragen. Als men over BHV gaat onderhandelen op basis van de voorstellen die in 2005 op tafel lagen, zoals ik hier en daar lees, dan houd ik trouwens mijn hart vast. Ik verwijs hier heel dankbaar naar mevrouw Defraigne die naar aanleiding van het eerste belangenconflict al de Vlaamse toegevingen heeft opgelijst, waardoor die in een officieel document van de Senaat zijn neergeschreven.

Een paar jaar geleden werd ook de Kamer een dag gesloten, omdat het toen weer te vlug dreigde te gaan. Dat is de vervelling van de Vlaamse staatsman Leterme tot de Belgische staatsman Leterme. In de zaak-BHV betekent onderhandelen nog altijd een prijs betalen, ook al weten wij nog altijd niet waarom een prijs zou moeten worden betaald. Als een wetsvoorstel door een meerderheid van een parlement wordt goedgekeurd, dan wordt dat een wet, alleen niet in dit land. Er mogen allerlei breuklijnen zijn tussen meerderheid en oppositie, maar als die meerderheid wordt gevormd door een taalgroep, dan is er plots wel een probleem. De democratie kan in dit land niet functioneren.

De heer Hugo Vandenberghe (CD&V). – We hebben meermaals gedebatteerd over het belangenconflict. Het parlement dat het belang inroept oordeelt over het belang, niet de Senaat die met een belangenconflict wordt geconfronteerd. De redenering van de heer Van Hauthem past in een juridische analyse waarin een onafhankelijk rechter oordeelt of het belang al dan niet terecht wordt ingeroepen. De Senaat is echter een politiek orgaan. Het onderscheid tussen een belangenconflict en een bevoegdheidsconflict is dat degene die het belangenconflict inroept oordeelt over zijn belang, niet de tegenstander ervan.

De heer Joris Van Hauthem (VB). – Een belangenconflict is inderdaad niet hetzelfde als een bevoegdheidsconflict. Het parlement dat het belangenconflict inroept, oordeelt inderdaad zelf over het belang. Toch is het vreemd dat twee parlementen een belangenconflict inroepen en er meteen aan toevoegen dat ze daar eigenlijk geen belang bij hebben. In die context moeten we ons eens buigen over de procedure van het belangenconflict.

Wat is, in het kader van de staatshervorming en van Brussel-Halle-Vilvoorde, uw speelruimte als premier? Gaat u daarin een actieve rol spelen en kunnen we u daarover ondervragen of gaat u alleen de notaris zijn die akte moet nemen van een akkoord dat eventueel tussen de partijvoorzitters en Jean-Luc Dehaene is afgesloten, waarna het parlement dat braaf mag goedkeuren?

M. Philippe Mahoux (PS). – Je voudrais me référer au débat qui a eu lieu à la Chambre à la suite de la déclaration gouvernementale et aux interventions de Thierry Giet. Je souhaiterais toutefois rappeler nos préoccupations. Elles portent sur les problèmes que rencontrent nos concitoyens à cause de la crise.

Les premières concernent l’emploi. Les pertes d’emplois sont de plus en plus importantes et ont de graves conséquences pour la vie des familles et le pouvoir d’achat. Les secondes concernent la sécurité sociale et donc la santé. Il convient bien entendu de maintenir l’équilibre de la sécurité sociale mais aussi de lutter contre le chômage. Les contrôles engendrent un afflux, dans les CPAS, des personnes exclues du chômage. Il s’agit aussi de s’occuper des soins de santé.

La lutte contre ces problèmes et l’amélioration de la situation économique constituent nos priorités. Ce que vivent nos concitoyens est une conséquence de la crise économique et financière. Ils ne sont en rien responsables de cette crise qui est due au monde financier. Il est injuste qu’ils en soient aujourd’hui les victimes.

La conférence de Copenhague débutera bientôt. La politique environnementale et de l’énergie est également une de nos priorités. Elle figure d’ailleurs dans votre déclaration.

De heer Wouter Beke (CD&V). – De aanleiding tot dit debat is de benoeming van Herman Van Rompuy tot president van de Europese Raad. Herman Van Rompuy is zijn politieke loopbaan begonnen in de Senaat. Net als voor België is zijn aanstelling tot president ook voor de Hoge Vergadering een hele eer.

Er zijn heel wat vragen gesteld over de staatshervorming, over Brussel-Halle-Vilvoorde, over de rol van Jean-Luc Dehaene. De antwoorden op al die vragen hebben we de jongste dagen en weken uitvoerig in de kranten kunnen lezen.

Meerderheid en oppositie, Vlamingen en Walen weten dat dit dossier als een zwaard van Damocles boven de Wetstraat en boven de Belgische politiek hangt. Dat probleem moet worden opgelost. Dat kan echter niet in vrijblijvende toespraken, dat kan alleen door te doen zoals het Arabische spreekwoord zegt: "Spreek alleen als je woorden vindt die mooier zijn dan de stilte." Zei Jean-Luc Dehaene in zijn persmededeling niet : "Laat ons in alle stilte werken aan een oplossing."? Dat is wellicht de beste garantie om die oplossing te vinden.

De heer Mahoux heeft beklemtoond dat de financiële crisis ons land op een nooit geziene manier heeft geteisterd. Ze is als een tsunami over ons land geraasd. De bankenexploitatie in België had een van de hoogste exposures en België is dus getroffen als weinig andere landen.

De regering heeft de bankencrisis echter aangepakt zoals het hoort. Ze heeft de crisis bij Fortis, KBC, Dexia aangepakt. Als er vandaag stabiliteit heerst in het bankenlandschap, wat van enorm belang is voor onze economie, dan hebben we dat aan die aanpak te danken.

Naast de financiële crisis heeft de regering ook de economische crisis aangepakt. Ik verwijs naar het interprofessioneel akkoord van vorig jaar, naar herstelmaatregelen zoals de verlaging van de btw in de bouw, die inmiddels is verlengd, en in de horeca, naar de tijdelijke werkloosheid voor de bedienden die broodnodig moet worden verlengd, naar de welvaartsagenda voor kansengroepen die mensen in moeilijkheden helpen en meteen ook de consumptie kunnen aanwakkeren.

Voor 2009 wordt een economische krimp van rond de 3% voorspeld. Bij de opmaak van de begroting werd voor 2010 een lichte groei van 0,4% vooropgesteld. Voorspellingen van gerenommeerde instellingen als de OESO zijn gunstiger en mikken op bijna 1%.

Verwezen werd naar de commentaren van de Europese Unie op onze begroting. Die commentaren houden geen rekening met de volgens recente schattingen hoger dan verwachte economische groei en evenmin met de grotere inspanningen die de deelentiteiten in dit land zich hebben voorgenomen. Een betere groei en grotere inspanningen vormen de basis voor de tweejarenbegroting 2010-2011, op zich al een factor van stabiliteit.

Dankzij de tijdelijke maatregelen die wij hebben getroffen, namelijk de tijdelijke werkloosheid van bedienden, en dankzij permanente maatregelen, zoals de tijdelijke werkloosheid van arbeiders, kunnen we dit opvangen. Het is met die buffer dat ons land vandaag resultaten boekt. België is een internationale middenmotor inzake werkloosheidsniveau, namelijk 7,9 procent, en kent een redelijk zwakke stijging van de werkloosheid. Die stijging zal de volgende weken, maanden, of zelfs jaren nog toenemen en moet ons bijzonder alert maken voor ons economisch beleid en voor ons beleid inzake de arbeidsmarkt en de werkgelegenheid.

Wij doen het echter beter dan het Europees gemiddelde. We doen het even goed als Duitsland en Nederland, maar beter dan Frankrijk en Luxemburg.

Dat is de uitdaging van de volgende maanden en jaren voor de regering. Ze kan en mag die echter niet alleen aangaan. Ze moet dat doen samen met de andere overheden in dit land, samen met de gewesten en gemeenschappen, samen met de sociale partners, de arbeidsbemiddeling en met opleiding. Niet tegen elkaar, maar met elkaar.

Mijn boodschap vandaag luidt dat we dit samen kunnen doen : werknemers en werkgevers, Vlaanderen, Wallonië, Brussel en federale overheid. We kunnen de economische crisis en de werkgelegenheidscrisis, die langer zal duren dan de economische crisis, niet efficiënt aanpakken als we elkaar tegenwerken.

Mme Dominique Tilmans (MR). – Il y a quelques semaines à peine, le 13 octobre, nous saluions le travail du gouvernement qui, malgré un climat économique difficile, confirmait son intention de s’engager dans la voie d’un retour rapide à l’équilibre budgétaire tout en poursuivant l’application du plan de relance. Ce retour à l’équilibre budgétaire devait, selon le premier ministre Herman Van Rompuy, être atteint en 2015. C’était la déclaration d’intention d’un homme dont les qualités de chef de gouvernement ont séduit nos voisins européens au point de lui confier le poste de premier président du Conseil européen. C’est du reste une nomination que le pays salue et dont nous sommes évidemment très fiers.

Monsieur le premier ministre, vous voilà donc de retour à la tête du gouvernement. Soyez assuré que ma formation politique se réjouit de la transition rapide de gouvernement et du ton de votre déclaration gouvernementale.

Vous décrivez sans ambiguïté une politique de continuité qui accorde la priorité au domaine socio-économique. Il est évident que la continuité politique est essentielle dans ces temps difficiles de crise économique et financière.

Le gouvernement a mené ces derniers mois un processus de réforme dans une série de matières et nous souhaitons que le travail se poursuive.

Les budgets pour 2010 et 2011 – jumeler ces deux budgets est d’ailleurs une excellente initiative – posent les fondements de la relance grâce à des mesures fiscales et sociales.

Il faut mettre ces mesures en œuvre, continuer à soutenir l’activité économique, lutter contre les pertes d’emplois et voir comment créer d’autres emplois. Là est l’urgence.

Je voudrais enchaîner avec une remarque sur les différentes annonces faites par des ministres ou des secrétaires d’État sur des sujets qui ne figurent pas dans la déclaration gouvernementale. Cela fait désordre. Il serait bon que cela s’arrête.

Le MR se félicite de ce que, dans votre déclaration, se marque une volonté de mettre en œuvre dans des délais très brefs les mesures de redressement. Je pense notamment au plan sur le chômage temporaire pour les employés et à la réduction du taux de TVA dans la construction et dans le secteur Horeca.

Nous ne sommes pas insensibles au fait que vous reconnaissiez le rôle moteur essentiel des PME dans le maintien et le redéploiement de l’activité économique. Bien entendu, nous accueillons très favorablement votre intention de poursuivre la mise en place du plan PME préparé par la ministre Laruelle.

Je pense aussi à la baisse des charges sur le travail qui reste plus que jamais prioritaire pour le MR. Cette baisse peut être compensée par une politique de chasse systématique des fraudes sociales et fiscales et par la mise en œuvre d’une taxation des comportements nuisibles à l’environnement.

L’énergie et le climat requièrent des décisions dynamiques et responsables. Nous devons donc progressivement transformer en espoir ce qui est aujourd’hui angoisse. C’est ce que nous attendons de notre gouvernement qui, dans quelques jours, se rendra à Copenhague et devra montrer ses ambitions dans un domaine où les décisions engagent l’avenir des générations futures.

J’en viens aux indépendants et, de façon générale, à leur statut social. Il conviendra de poursuivre le travail entrepris depuis plusieurs années. C’est une question de dignité pour des milliers de travailleurs, petits artisans ou commerçants encore trop discriminés.

Comme nous l’avons dit, les priorités du gouvernement sont d’ordre socio-économique. C’est aussi le fait des partenaires sociaux qui devront s’entendre pour aboutir à un nouvel accord interprofessionnel 2010-2011, lequel devra constituer un équilibre entre ces priorités.

En matière de justice, la volonté de moderniser en profondeur l’appareil judiciaire et son fonctionnement est ambitieuse et louable. Toutefois, la réorganisation globale du paysage judiciaire est un travail d’envergure qui exigera énormément de temps, d’énergie et de moyens. Mon groupe se demande dès lors si, absorbés par cette entreprise « octopussienne », nous ne passerons pas de nouveau passer à côté des attentes légitimes de nos concitoyens et des acteurs de la justice.

Les problèmes sont légion, et la nécessité de les résoudre se fait de plus en plus sentir. Je pense entre autres à la lenteur des expertises, des procédures civiles et pénales, à la non-exécution des peines d’emprisonnement de moins de trois ans, aux audiences blanches ou encore au problème de la surpopulation carcérale.

Nous souhaitons dès lors que la politique judiciaire annoncée se focalise aussi sur le quotidien des gens afin de leur redonner confiance en la justice.

Enfin, il est indispensable de redéfinir les mécanismes applicables en matière de droit disciplinaire. Plusieurs piste ont déjà été évoquées. Il faudra bien sûr choisir sans tergiverser car il est temps d’agir.

En ce qui concerne la politique d’asile et de migration, nous notons la poursuite des efforts déjà entamés et nous nous en réjouissons parce que la situation actuelle est humainement inacceptable.

Sur le plan international, le grand événement sera belge. Il s’agit de la présidence européenne au second semestre de 2010. Avec les coprésidences espagnole et hongroise, nous allons engager de grands projets pour l’avenir. Je pense entre autres à la sortie de la crise économique et financière qui nécessite une très bonne coordination des plans nationaux et la mise en vigueur des décisions prises à Pittsburgh sur la réforme du secteur bancaire.

Un deuxième grand projet, toujours à titre d’exemple, concerne l’énergie et le climat, à la suite de la conférence de Copenhague. Les engagements européens sont ambitieux : réduction de 20 % des émissions de CO2, voire de 30 % si les autres pays nous suivent dans cet effort. Il faudra transformer les impératifs écologiques en opportunités économiques pour l’emploi et nos entreprises.

Je terminerai par le volet institutionnel, la pierre dans notre jardin, le clou dans notre chaussure. Dans votre intervention, vous n’avez consacré que quelques lignes à nos problèmes institutionnels. Malheureusement, ces derniers n’ont jamais quitté l’enceinte parlementaire depuis le début de cette législature, et même bien avant, ce qui a d’ailleurs amené le Sénat à rappeler systématiquement mais avec des termes d’une diplomatie très recherchée que leur solution ne peut résider que dans la négociation. Celle-ci sera donc le fait de M. Dehaene et des présidents des partis de la majorité invités à proposer et à dégager une solution équilibrée.

La vraie négociation ne résidera ni dans les exigences démesurées des uns ni dans les refus obstinés des autres. Elle demande bien plus que cinq minutes de courage politique.

Dans le cadre de ces négociations, les réformateurs prendront leurs responsabilités. Comme dans toutes les négociations institutionnelles précédentes, nous participerons à la confection d’une nouvelle Belgique fédérale dans un esprit constructif. Nous jouerons ouvertement la carte de la loyauté. Il s’agira d’une loyauté à l’égard de nos interlocuteurs, mais aussi et surtout par rapport à nos valeurs et convictions. Il faudra nous convaincre que toute avancée institutionnelle, quelle qu’elle soit, tend vers la confirmation ou la reconnaissance accrue des droits fondamentaux et libertés de chaque citoyen, fût-il membre d’une minorité culturelle, linguistique ou autre.

Pour les réformateurs, il ne pourra y avoir de nouveau cadre institutionnel qui n’assure pas une coexistence pacifique et harmonieuse de tous, au sein d’une communauté donnée, en garantissant à chacun le respect de son identité de citoyen, ce qui vise l’exercice de ses droits politiques. C’est le défi que les négociateurs devront relever d’ici le printemps prochain.

De heer Pol Van Den Driessche (CD&V). – In dit korte debat wens ik toch de MR en meteen ook de hele regering te feliciteren.

De minister van Ontwikkelingssamenwerking behoort tot de MR en het verheugt mij dat deze regering nog eens bevestigd heeft dat ze bij haar voornemen blijft om 0,7 procent van het bnp aan ontwikkelingssamenwerking te besteden, ook al wordt ons land met enorme financiële problemen geconfronteerd.

De heer John Crombez (sp.a). – Over BHV, de staatshervorming en Jean-Luc Dehaene hebben we het nu al genoeg gehad en ik denk dat we inderdaad allemaal trots mogen zijn dat we de eerste Europese president hebben. Ik wil het echter vooral hebben over wat hij achterlaat.

Ik wil het hebben over de taken waarmee de nieuwe premier belast wordt, namelijk de sociaal-economische problemen oplossen en de begroting in evenwicht brengen. Op dit moment gaat het over het herwinnen van het vertrouwen, dat van de mensen omdat de consumptie sterk gedaald is en de spaarquote gigantisch gestegen is en dat van de bedrijven, want hoewel de heer Beke het heeft over een heropleving en meer groei, zien we net het omgekeerde.

Ondanks de zegekreten werden de laatste maanden opnieuw een recordaantal faillissementen geregistreerd. Men mag dan wel spreken over een heropleving, maar het aantal faillissementen neemt nog steeds toe en niet in de minst belangrijke sectoren. De bouwsector bijvoorbeeld heeft nog nooit zoveel faillissementen gekend als in de laatste weken. Stilaan komen we dus tot het besef dat meer maatregelen nodig zullen zijn om het vertrouwen te doen terugkeren. De hamvraag is echter welke antwoorden de regering zal bieden. Ik heb vaak gehoord dat het economisch slecht gaat, dat we midden in een crisis zitten, dat er massaal veel afdankingen zijn en dat er volgend jaar nog een pak werklozen bij zullen komen, maar dat we ons niet moeten forceren omdat de toestand in onze buurlanden nog slechter is.

Daarnaast hebben ook de sociale partners dringende bijkomende maatregelen gevraagd. Voorlopig krijgen ze geen antwoord. Ook dat helpt het vertrouwen niet vooruit.

Vervolgens wil ik het over de begroting hebben. We hebben een record gevestigd door drie maal na elkaar door Europa teruggefloten te worden. Toch is er volgens de minister van Financiën geen probleem, wat overigens zijn standaardantwoord is. De minister van Begroting daarentegen oordeelt dat we dit signaal niet mogen negeren. Nochtans vormt de begroting de basis om het vertrouwen terug te winnen. Als die begroting de komende twee jaar nergens wordt aangepast, zal de rentelast met een miljard euro per jaar toenemen. Bijgevolg zal de federale regering de sociale partners of de bedrijven in moeilijkheden moeten uitleggen dat er niets kan gebeuren omdat er geen middelen zijn. Intussen lopen de rentelasten wel op met een miljard euro per jaar.

Wat ik helemaal ongelooflijk vind, is dat ik de heer Beke hoor verkondigen dat alles wel zal meevallen omdat de voorspellingen een sterkere groei in het vooruitzicht stellen dan eerst werd aangenomen. Met de voorspellingen die ik de voorbije weken heb gezien, kan de situatie echter in beide richtingen evolueren.

Ik hoor ook dat de budgettaire toestand wel meevallen omdat ‘entiteit 2’ het waarschijnlijk beter zal doen. Men bedoelt daarmee dat de Vlaamse regering ervoor gekozen heeft om sneller terug te keren naar het begrotingsevenwicht. De Vlaamse regering waarvoor de partij van de heer Beke trouwens de minister-president levert, maakt dus de omgekeerde redenering: de begroting moet snel in orde gebracht worden zodat het vertrouwen bij de bevolking terugkeert, zelfs als de economie niet snel opnieuw zou aantrekken.

De heer Crombez vraagt zich af wat er nu moet gebeuren. Ik zou die vraag aan hem willen stellen. Sommige collega’s van de sp.a zeggen dat er een sterker keynesiaans beleid moet worden gevoerd, dat meer aan deficit spending moet worden gedaan en dat er meer in de economie moet worden geïnvesteerd. Andere van zijn collega’s zeggen dat de begroting ontspoort, dat de regering geen maatregelen neemt en alles op zijn beloop laat. Ik denk dat de regering heel goed weet wat ze moet doen. Ik had gehoopt dat ook de oppositie, en zeker de sp.a, dat zou weten.

De heer John Crombez (sp.a). –Ik herhaal gewoon dat de regering Leterme I bij haar aantreden gezegd heeft dat er een structureel evenwicht was.

Wat de alternatieven betreft, waarover we al een discussie hebben gehad in de commissie voor de Financiën en voor de Economische Aangelegenheden, hebben wij voorgesteld meer middelen voor de economie te zoeken die de begroting niet bezwaren. Ik heb gevraagd die discussie niet uit te stellen. Ik wacht echter nog altijd op de voortzetting van de discussie. Ik heb in een opiniestuk in de krant van de heer Beke meer gelezen dan in zijn inbreng in de discussie. Ik kan alleen maar vaststellen dat we de minister van Financiën hebben gevraagd of het mogelijk is meer uit te geven zonder de begroting te bezwaren, zonder de staatsschuld te doen stijgen. Hij heeft geantwoord dat het moeilijk, maar niet onmogelijk is. Ik roep de heer Beke, als voorzitter van de bevoegde commissie, dan ook op de discussie voort te zetten en onze oplossingen te bespreken.

De heer John Crombez (sp.a). – CD&V houdt er al enkele jaren een speciale rekenmethode op na. Zij redeneren dat als een gebouw wordt verkocht en er dan huur voor moet worden betaald, die twee elementen de netto-rekening vormen. De huur moet inderdaad worden betaald, maar de lagere rentelast brengt CD&V nooit in rekening. Vragen over de opbrengst, de vermindering van de rentelasten en de kostprijs werden een paar jaar geleden al in het parlement beantwoord.

CD&V was erg gekant tegen de verkoop van het pensioenfonds van Belgacom. Nochtans is het personeel heel blij met die overname. Zonder dat zou het bedrijf vandaag zware problemen hebben gekend.

De heer John Crombez (sp.a). – De verkoop werd toen uitgevoerd door minister Reynders. De huidige federale premier heeft als Vlaams minister-president ook in de kerstvakantie een gebouw van Kind&Gezin verkocht.

De belangrijkste vraag is nu echter welke antwoorden de huidige toestand vereist. De faillissementen halen recordniveaus. In de sector bouw neemt het aantal faillissementen nog altijd toe, hoewel men zegt dat maatregelen werden genomen. Het aantal ontslagen loopt op en de sociale gesprekspartners vragen een antwoord. Tot nog toe krijgen ze nul op het rekest. Na drie jaar immobiliteit wordt nu geld teruggetrokken uit het Zilverfonds: dat is evenmin een goed teken voor de uitbetaling van de pensioenen in de toekomst.

M. Francis Delpérée (cdH). – Le temps m’étant compté, j’entrerai directement dans le vif du sujet. Je m’adresserai donc à vous, monsieur le premier ministre, sans autre précaution oratoire en rappelant, en quelques mots, nos préoccupations, nos attentes, oserais-je dire, nos espoirs.

À ce stade de la discussion, trois mots me viennent à l’esprit : confiance, discipline et engagement.

La confiance, d’abord : il ne s’agit pas seulement de la confiance arithmétique qu’une assemblée parlementaire peut accorder à un gouvernement pour lui permettre de prolonger son existence et son action, mais d’une confiance beaucoup plus fondamentale, une confiance politique qui fait dire au cdH qu’il entend poursuivre sur la voie engagée depuis deux ans par le gouvernement et par vos prédécesseurs.

Je le précise : la confiance ne va pas sans la continuité. Je veux ici rendre hommage à l’action qui a été menée par Wilfried Maertens et aux initiatives qu’il a prises pour permettre, en quelques jours, d’assurer les transitions, les relais et le passage de témoin.

J’ajoute, si vous me le permettez, que la confiance va dans les deux sens. Je vous demande donc aussi d’avoir confiance dans le Sénat, notamment dans l’exercice de la fonction législative qui lui revient. Je le dis à un moment où certains de vos ministres oublient l’article 77 de la Constitution, notamment les dispositions qui veulent que le bicamérisme soit, dans un certain nombre de cas, égalitaire. Considérer que la Chambre a toujours la possibilité d’avoir le dernier mot, c’est une dérive que nous ne pouvons cautionner et nous vous demandons de redresser la barque, à bâbord comme à tribord.

La discipline, ensuite : en tant que constitutionnaliste, je ne peux que me féliciter de la démarche qui a été accomplie par le Roi, le 25 novembre dernier, et qui a consisté à rédiger trois arrêtés royaux dont deux portent, à juste titre, votre signature. Je sais que certains de mes collègues, y compris dans les milieux universitaires, ont déjà préconisé une voie plus simple, à savoir le remplacement du premier ministre sortant par le premier ministre entrant, les autres ministres restant au balcon.

Ce n’était pas une bonne solution. La discipline constitutionnelle a été parfaitement respectée. Elle me paraît importante parce qu’elle montre, jusque sur les parchemins signés par le Roi, que le premier ministre est le patron de l’équipe. Celui-ci s’en va, comme Herman Van Rompuy, pour d’excellentes raisons ? L’équipe disparaît.

Un autre premier ministre entre en fonction, par exemple, vous, monsieur le premier ministre ? L’équipe doit être reconstituée, même si pour l’essentiel, ce sont les mêmes hommes et les mêmes femmes qui composent l’équipe exécutive.

Le système a sa logique. Je n’ai pas de conseil à vous donner, monsieur le premier ministre, mais soyez le patron et tenez en mains votre majorité, non seulement gouvernementale mais aussi parlementaire. Organisez les concertations nécessaires et veillez à leur correcte exécution. Ces derniers jours ont vu émerger quelques dissonances : les cigarettes, les assises, les projets qui traînent dans une assemblée alors que l’essentiel du travail a été accompli par l’autre. Ces atermoiements sont quelque peu décevants pour ceux qui voudraient donner à l’institution sénatoriale un peu plus de tonus. Vous pouvez nous aider. Nous pouvons vous aider.

Vous avez demandé, à juste titre, discrétion et retenue à votre majorité sur ce point. Je ne manquerai pas à cette règle de déontologie, moi encore moins que d’autres.

Vous, vous avez promis de reprendre ce dossier, avec les présidents de parti, dans le courant de l’année prochaine. Quand ? « Au printemps », avez-vous dit, comme le chante Jacques Brel.

Je vous souhaite donc un bon hiver, en espérant qu’à Pâques, ce dossier complexe aura pu être débroussaillé. « Noël au balcon, Pâques au tison », dit un vieux proverbe français. Autrement dit, il doit être possible d’avancer avec le groupe Dehaene. Cependant, le gouvernement et les partis de la majorité devront, un jour ou l’autre, se ressaisir de ce dossier brûlant.

Le cdH collaborera activement à la recherche de solutions cohérentes, équilibrées et, bien entendu, démocratiques. Autant nous disons « non » à tout ce qui sépare et à tout ce qui appauvrit, autant nous sommes prêts à dire « oui » à tout ce qui libère, à tout ce qui unit, à tout ce qui nous rend plus solidaires. Comme hier, comme aujourd’hui et, pourquoi pas, comme demain.

Mevrouw Lieve Van Ermen (LDD). – Groot was mijn verbazing toen we vorige week in de Senaat geen actualiteitendebat mochten organiseren. Het is nog nooit voorgevallen dat een dergelijk debat zeven dagen werd uitgesteld. Niet alleen kregen de Kamerleden de regeringsverklaring als een lauwe soep opgediend, nadat ze eerst naar de pers was gelekt. De regeringsverklaring ging dus eerst naar de kiezer als krantenlectuur en pas nadien naar de vertegenwoordigers van het Volk voor een debat. Voor de Senaat is de soep niet alleen koud, maar ook al bedorven. Ook is ze nog maar een slokje waard: amper vijf minuten spreektijd per fractie na een week wachten.

Mevrouw Lieve Van Ermen (LDD). – Daar weet ik het fijne niet van. Het blijft toch vreemd dat parlementsleden een week moeten wachten op een belangrijk debat over een regeringsverklaring. Ik pleit dan ook voor de oprichting van een werkgroep ad-hoc "Waarheen gaat ge Senaat? Quo vadis Senatus?"

Worden de senatoren zo niet monddood gemaakt? Het doet me denken aan het incident van een jaar geleden toen ’s nachts, bei nacht und nebel, de sloten van het plenaire halfrond in de Kamer werden vervangen om te verhinderen dat de parlementsleden de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde zouden goedkeuren.

(op fluistertoon) Ik zal wat stiller spreken, want misschien weet de eerste minister het nog niet. Het gaat niet goed met ons Belgenland. Internationale concerns vertrekken, er vallen massale ontslagen en ondertussen stromen duizenden asielzoekers, die nog niet weten dat het hier niet goed gaat, massaal het land binnen. Iedereen weet dat geen sociaal paradijs kan worden gebouwd op een economisch kerkhof.

De directies van grote bedrijven vertellen waarom ze vertrekken: te hoge lonen gekoppeld aan indexaanpassingen, administratieve rompslomp… Onlangs gaf de CEO van Daikin, Manatsugu Minaka, in het blad Vacature nog een toelichting. Wat doet de premier hieraan? Er is nood aan een kordate koerswijziging. Er is nood aan een kapitein met visie.

Ik zeg dit met des te meer klem omdat de Senaat vandaag nog eens beledigd wordt door de Kamer, die van plan is om het algemeen rookverbod op de helling te zetten. We herinneren allemaal de discussies die we in dit huis hebben gevoerd over het verstrengen van het rookverbod. Tijdens de bespreking heb ik gewezen op de verantwoordelijkheid van de fracties - vooral van de meerderheid - die de verstrenging van het ontwerp onder applaus hebben goedgekeurd, om het vervolgens in de Kamer te laten bekrachtigen. Helaas, we merken dat we ondanks alle moeite misschien opnieuw moeten beginnen. Wanneer we niet oppassen, wordt de het rookverbod helemaal niet verstrengd. Dat zou bijzonder betreurenswaardig zijn.

Ik zeg dit met zoveel woorden omdat ik, toen ik in de kranten over de evolutie van dit dossier las, vreesde dat de bespreking van de regerings-verklaring overbodig zou worden. Het zag ernaar uit dat de regering van eerste minister Leterme weer eens zou vallen, tijdens haar eerste week al.

Gezien de korte tijdspanne tussen de twee regeringsverklaringen begrijp ik dat de eerste minister dit maal bijzonder bondig geweest is.

Ik heb de verklaring met veel aandacht aanhoord en ben eens nagegaan wat ik bij de vorige regeringsverklaring, van ondertussen Europees president Van Rompuy, gezegd heb. Op de opmerking van de premier dat drie van de vijf werven afgewerkt waren, antwoordde ik dat de werven toch misschien best een nieuwe architect kregen. De werven die zogezegd klaar waren, zijn immers bijzonder kaduuk afgewerkt.

Bij wonder werden mijn woorden bewaarheid: we hebben een nieuwe architect. Yves Leterme zit weer op de plaats van de eerste-minister en ik wens hem oprecht succes toe, maar hij zal dan wel de vijf werven die zijn voorganger heeft uitgestippeld, allemaal opnieuw en geleidelijk moeten aanpakken.

In de tweede werf zou de begroting in orde worden gebracht. Eens te meer vernemen we dat de Europese Unie de regering terugfluit en vraag strenger te zijn voor zichzelf. Ik ga het debat niet overdoen dat collega Crombez daarnet met veel meer kennis van zaken heeft gevoerd, maar ik vraag de regering wel met veel aandrang niet zomaar de raad van Didier Reynders te volgen en zich niets van Europa aan te trekken. In het belang van de komende generaties moet de regering de begroting in orde brengen.

Ook de werf asiel en migratie is zeer kaduuk en staat op instorten. De afgelopen weken werden we geconfronteerd met mensen die op straat moesten slapen en voor wie er nog altijd geen echte oplossingen zijn.

De heer Geert Lambert (Onafhankelijke). – Met die kieshervorming heb ik geen uitstaans. Er is een ander probleem. Ik hoop dat u zich niet verschuilen achter een juridisch probleem om een politiek probleem op te lossen. Dat is de essentie. Men kan natuurlijk altijd alles oplossen; daarom is Jean-Luc Dehaene aangesteld. Hij moet alles ontmijnen en als volwaardige loodgieter dit dossier oplossen. Indien hij de twee werven, de staatshervorming en Brussel-Halle-Vilvoorde, onafhankelijk van elkaar tot een goed einde wil brengen, dan wens ik hem alle succes, maar ik denk dat dit gewoon onmogelijk is.

De heer Geert Lambert (Onafhankelijke). – ik heb nog niet de kans gekregen.

We hebben belangrijke maanden voor de boeg. Ik vind het bijzonder interessant te lezen hoe de regering denkt zichzelf het leven gemakkelijker te kunnen maken door aan Jean-Luc Dehaene te vragen tegen Pasen een oplossing te vinden voor een heikel probleem waarvoor zelfs nog geen aanzet van een oplossing is.

Ik vind het bizar dat de minister die uiteindelijk in deze assemblee en in de Kamer de voorstellen om het probleem Brussel-Halle-Vilvoorde op te lossen zal moeten verdedigen, ook Buitenlandse Zaken onder zijn hoede heeft. Ik vraag me af hoe in godsnaam minister Vanackere het dossier Brussel-Halle-Vilvoorde zal verdedigen, terwijl hij terzelfder tijd het Europees voorzitterschap moet begeleiden.

Deze regering heeft maar één ambitie, namelijk de premier met Pasen op het staatsmanschap laten wijzen en zeggen dat ons land een slechte beurt zal maken mocht de regering over het dossier Brussel-Halle-Vilvoorde vallen.

Het begrip "continuïteit" stond centraal in dit debat. Voor de enen betekent het dat alles bij het oude blijft, voor de leden van de meerderheid betekent het kwaliteit van het beleid. Ik onderschrijf die tweede interpretatie.

We zitten in een fase in de bancaire crisis die het vertrouwen van de spaarder heeft aangetast, en die zich nu vertaalt in minder consumeren, minder investeren en meer sparen en waarbij de vertraging van de groei zich laat voelen op de arbeidsmarkt.

We hebben een consistent begrotingsbeleid gevoerd, tegelijk de groeikracht van onze economie behouden en ook een bijzondere inspanning gedaan om de koopkracht vooral van de zwaksten te verbeteren.

Nous prendrons donc la décision du Conseil Ecofin au sérieux, mais nous n’accomplirons pas – sur deux ans, par exemple – un effort supplémentaire équivalant à 0,7 % du PIB.

De groei zou volgend jaar best kunnen meevallen. Indien dat het geval is, zullen we die ‘meevallers’ uiteraard aanwenden om te proberen een zo goed mogelijk antwoord te geven aan de opmerkingen van de Europese Unie.

Een ander dossier dat op tafel ligt, is dat van Kopenhagen. Maandag beginnen de besprekingen, met vooral ministeriële pleidooien op het einde van de week nadien en hopelijk een goed slot op 17 en 18 december. Ik denk dat de Europese Unie in het algemeen en België in het bijzonder zeer sterk verantwoordelijkheid op zich nemen.

Wanneer andere continenten echter niet bereid zijn die inspanningen te leveren gaan we natuurlijk niet de competitiviteit van onze economie slachtofferen op het altaar van Kopenhagen. Vandaag is er echter een goede kans op resultaat. Ons land zal binnen het Europese kader en ook in Kopenhagen alles doen om een goed resultaat te bereiken.

Het is niet alleen belangrijk dat België en Europa doelstellingen naar voor hebben geschoven in Kopenhagen, maar ook dat we geloofwaardig zijn. Op minstens twee vlakken zijn we geloofwaardig. Een eerste vlak betreft de inspanningen die minder ontwikkelde economieën moeten leveren voor het bereiken van een reductie van de CO₂-uitstoot met twintig procent. De Europese Unie heeft enkele weken geleden gezegd dat ze bereid is om op een solidaire manier die inspanningen mee te financieren. Dat is geen abstracte belofte. We hebben berekend dat die belofte structureel ongeveer honderd miljard euro per jaar kost. De Europese lidstaten hebben zelfs onderling zo goed als een akkoord bereikt over de spreiding van het bedrag van honderd miljard euro over de 27 lidstaten, en zelfs over de verdeling tussen de bijdragen van de privé en de publieke sector. Europa is inzake Kopenhagen mede onder Belgische impuls ambitieus, heeft geloofwaardigheid en is solidair met de ontwikkelingslanden die deze extra lasten moeten dragen.

Il faut dire à la population que les sacrifices qui lui sont demandés auront des résultats et que nous sommes capables de renverser la vapeur et de rencontrer les objectifs fixés, dont certains sont très ambitieux.

Over de grenzen van meerderheid en oppositie heen is een oplossing voor de opvang van vluchtelingen een prioriteit op humanitair vlak.

Ik ga de dossiers niet punt per punt behandelen. Op vlak van Justitie is de hervorming ingezet. De Atomiumwerkgroep boekt resultaten. Deze week is trouwens in de Senaat een stap dienaangaande gedaan.

De passage over BHV, komt ook voor in de persmededeling van het Paleis bij afronden van de opdracht van Wilfried Martens. Jean-Luc Dehaene heeft de ruimste mogelijkheden om in verband met BHV een voorstel te formuleren met betrekking tot het kiesarrondissement en het gerechtelijk arrondissement. Als hij klaar is met zijn voorstel, zal de werkgroep van partijvoorzitters het onder leiding van de eerste minister behandelen. We volgen de vorderingen die Jean-Luc Dehaene maakt en zullen zien welke meerderheden hij kan vinden.

M. José Daras (Ecolo). – C’est délibérément que j’ai centré mon propos uniquement sur l’hypothèque communautaire. Bien sûr, les autres sujets sont très importants et ils ont d’ailleurs été abordés par des collègues. Le fait est que nous n’avons reçu aucune réponse quant au dossier communautaire. On nous présente en quelque sorte une boîte noire. Nous ignorons ce qu’elle contiendra et ce qu’il en sortira.

Si cela ne m’empêchera pas de dormir dans les prochains mois, j’estime que cette technique de la « surprise » est dangereuse. On prévoit de rechercher d’abord un accord entre les partis de la majorité avant de tenter ensuite de convaincre d’autres partis si on le juge nécessaire. L’expérience nous apprend que ce procédé est généralement voué à l’échec.

Mevrouw Freya Piryns (Groen!). – Mijnheer de eerste minister, u legt opnieuw de nadruk op continuïteit. Dat pas niet voor een regering die al 34 ministers en staatsecretarissen heeft gekend. Misschien moet ze nu maar eens op zoek gaan naar wat rustige vastheid eigenlijk betekent. Rustige vastheid komt er vandaag wellicht op neer dat u uw ploeg bijeenhoudt en ervoor zorgt dat alle regeringsleden dezelfde ambities voor het land delen. Ik vrees echter dat dit niet haalbaar is.

U roept de continuïteit in om met een flauw afkooksel van het beleid van uw voorganger naar het parlement te komen. Als nieuwe eerste minister zou u misschien beter prioriteiten vastleggen, bijvoorbeeld resultaten boeken inzake armoedebestrijding en echt ambitieuze doelstellingen voor Kopenhagen vooropstellen. Dat doet u echter niet.

Ik ben blij dat u eindelijk erkent dat de opvang van asielzoekers in dit land een absolute humanitaire ramp is. Ik hoop dat u daaraan echt iets doet. Gewoon uw best blijven doen zal niet volstaan. U zult actief moeten tussenbeide komen. Op uw kabinet blijven in de hoop dat ooit een burgemeester het initiatief neemt om een asielcentrum in zijn gemeente te openen, zoals staatssecretaris Courard doet, is een achterhaalde strategie. U moet ter plaatse gaan en uw ministers tot handelen aanzetten.

In het communautaire dossier sluit ik me aan bij collega Daras en bij wat collega Lambert heeft gezegd, maar…

Mijnheer de eerste minister, ik wens u een prettige voortzetting van uw agenda en veel continuïteit...

Mevrouw Freya Piryns (Groen!). – Mijnheer de voorzitter, u hebt zich bij herhaling opgewonden als sommigen de werking van de Senaat op de korrel nemen, maar dit is weer een voorbeeld van hoe het absoluut niet mag zijn.

We hebben met zijn allen een week gereflecteerd over die regeringsverklaring. De premier is vorige week hierheen gekomen, we hebben onze tijd genomen, want we wilden blijkbaar niet op zaterdag vergaderen. We hebben terecht gereflecteerd, want eigenlijk hebben we er toch niets over te zeggen.

De heer Joris Van Hauthem (VB). – Eigenlijk wou ik de eerste minister nog iets zeggen, maar die is nu weggelopen… Ik had dit willen zeggen : wat het institutionele, het dossier van Brussel-Halle-Vilvoorde betreft, heeft hij gewoonweg niet geantwoord. Hij gaat er vanuit dat Jean-Luc Dehaene dat wel zal oplossen en dat wij dat hier zullen goedkeuren. Dat bevestigt ons vermoeden dat die zaak in slechte handen is en dat de democratie in dit land niet meer kan spelen. De kieswetgeving is geen wetgeving waarover met een bijzondere meerderheid moet worden gestemd. Er zijn aspecten van onze staatshuishouding waarover met een tweederdemeerderheid en met een meerderheid in beide taalgroepen moet worden gestemd, om de ene taalgroep niet tegen de andere op te zetten. De kieswetgeving behoort daar niet toe.

Misschien is het een oplossing de kieswetgeving ook die status te geven. Dat is niet zo en dus werkt de democratie in dit land niet.

De heer Leterme is verveld van Vlaams staatsman tot Belgisch staatsman.

De heer Louis Ide (Onafhankelijke). – Daarnet had ik het over de geest van Dehaene die hier rondwaart. Nu hebben we de geest van Leterme die hier rondwaart.

Frappant in de repliek van de eerste minister was dat hij als Vlaams minister-president de koppeling maakte tussen het sociaal-economische en het communautaire, terwijl hij dat nu als premier volledig loskoppelt. Dit is ware schizofrenie. BHV en de staatshervorming zijn compleet geëlimineerd. Nochtans hangt het sociaal-economische samen met het communautaire. Als we spreken over werk, dan hebben we het in de Franse Gemeenschap over jongerenwerkloosheid en in de Vlaamse Gemeenschap over werkloosheid van ouderen. Dat vergt beleid op maat.

Mme Dominique Tilmans (MR). – À l’occasion du lancement de la campagne « sécurité des généralistes », Mme Onkelinx a rappelé les mesures en cours dans le cadre de l’organisation des gardes, dont la mise en place du projet pilote 1733 de dispatching central se déroulant actuellement à Bruges ainsi que dans le Hainaut.

Ce projet qui enregistre l’activité de médecine générale durant les périodes de garde doit, à terme, analyser s’il est faisable de mettre en place un dispatching de la médecine générale durant la garde.

Les cercles de médecine générale qui collaborent à ce projet pilote sont appelés à remettre un rapport à l’issue du projet. Un comité d’accompagnement établi au sein du SPF santé publique est appelé à assurer le suivi du projet.

Selon le journal Le généraliste, la centralisation des appels d’urgence et de garde médicale devrait entrer en vigueur en 2010. Je me réjouis d’autant plus de cette nouvelle que j’avais déposé une proposition de résolution visant à étendre l’expérience pilote 1733 aux zones dites rurales, avec une expérience prioritaire dans la province du Luxembourg. L’expérience pilote se déroulant actuellement uniquement dans des zones urbaines, il serait intéressant de développer cette initiative dans des zones dites rurales, plus particulièrement dans la province du Luxembourg qui souffre d’un grave problème de pénurie de médecins généralistes.

La centralisation des appels d’urgence et de garde médicale entrera-t-elle bien en vigueur en 2010 ? Si oui, à quel moment de l’année ? Cette centralisation générale sera-t-elle précédée d’une extension du projet pilote dans la province du Luxembourg ? Si oui, quand ?

La ministre dispose-t-elle déjà d’informations sur le déroulement du projet 1733, notamment via le comité d’accompagnement établi au sein du SPF Santé publique ?

M. Stefaan De Clerck, ministre de la Justice. – Je vous lis la réponse de la ministre.

L’organisation de la mise en œuvre d’un système d’appel unifié national pour la médecine générale est un projet assez vaste qui ne peut être réalisé en une année. Les aspects techniques, légaux, humains et la gestion du changement constituent des étapes difficiles à mettre en œuvre.

En 2010, j’ai prévu une extension aux deux provinces de Hainaut et à la Flandre occidentale, tandis que le projet sera initié au Luxembourg. Ensuite, sous réserve que les conclusions des expériences en cours soient positives, la législation sera adaptée et le projet sera déployé dans les autres provinces et à Bruxelles.

Les rapports des expériences pilotes sont en cours d’élaboration; je n’en disposerai que dans deux mois. Les informations actuelles se limitent au volume des appels, ce qui n’est pas encore suffisant. Je me permets donc de réserver ma réponse pour février prochain.

Mme Dominique Tilmans (MR). – La ministre annonce que le projet pilote pourrait être étendu à la province du Luxembourg et je m’en réjouis.

Je note que nous attendons les conclusions de l’expérience en cours pour le mois de février prochain.

M. Franco Seminara (PS). – L’annonce de nombreuses suppressions d’emplois au sein de l’entreprise MD Verre, à Ghlin, près de Mons, est à la fois douloureuse et surprenante.

Il s’agit d’une décision pénible car la direction évoque un licenciement collectif de 89 personnes, soit un tiers du personnel. Près de 90 familles seraient ainsi touchées de plein fouet.

En outre, l’annonce du lancement d’une procédure Renault à l’égard des travailleurs est d’autant plus surprenante que rien ne laissait présager de tels licenciements.

En effet, connue précédemment sous la dénomination « Manufacture du Verre », l’entreprise a été reprise en septembre 2007 par le groupe espagnol Vidrala, l’un des leaders européens du secteur, et avait fait l’objet d’importants investissements pour un montant de près de 35 millions d’euros.

Fin 2008, l’entreprise a effectivement investi dans un nouveau four de cuisson qui permet de réduire la consommation de l’énergie utilisée au cours du processus de production, afin de placer la filiale wallonne aux meilleurs standards de qualité, d’efficience et de rentabilité.

Aussi, dans ce contexte, Mme la ministre imaginera aisément la stupeur des travailleurs de la société qui ne comprennent pas une telle décision de restructuration.

Mes questions sont donc les suivantes.

Alors que le programme d’investissements présenté par la direction lors de la reprise de l’entreprise en 2007 couvre une période allant jusqu’en février 2010, ne pense-t-elle pas, comme l’estiment les syndicats, que la décision de la direction est prématurée ?

Diverses pistes telles que le recours au chômage économique ne devraient-elles pas être davantage prises en considération avant de penser au licenciement collectif ?

M. Stefaan De Clerck, ministre de la Justice. – Je vous lis la réponse de la ministre.

J’ai demandé à l’administration du SPF Emploi que le conciliateur social, M. Blaimont, intervienne afin d’envisager avec les partenaires les pistes de solutions encore possibles dans la situation difficile que nous connaissons aujourd’hui, et notamment, un éventuel recours au chômage économique.

Mevrouw Ann Somers (Open Vld). – Op het ogenblik wachten ongeveer 3.000 personen al vier jaar op een definitieve beslissing over hun naturalisatiedossier. Het zijn allemaal dossiers waarover het parket van Antwerpen advies moet geven aan de kamercommissie voor de Naturalisaties over woonplaats, huwelijk, taal, enzovoort. Eind 2005 heeft het Antwerpse parket een advies gegeven in lijstvorm, en niet individueel zoals de kamercommissie vraagt.

De minister van Justitie heeft op 12 maart in de Senaat verklaard dat een onderhoud had plaatsgevonden tussen de kamercommissie voor de Naturalisaties en het parket van Antwerpen om de problemen inzake vormvereisten op te lossen. Er was een ontwerptekst klaar en de minister zei dat het de goede richting uitging. Een oplossing zou niet lang uitblijven en de minister zou dit schriftelijk meedelen. Meer dan acht maanden later is er nog steeds geen definitieve oplossing voor die toekomstige burgers van ons land. Men kan dat moeilijk behoorlijk bestuur noemen.

Werden ondertussen nog concrete initiatieven genomen? Zo ja, wanneer en wat is het resultaat daarvan?

Werd een oplossing gevonden. Zo ja, welke?

Zo neen, wanneer mogen we een oplossing verwachten?

De heer Stefaan De Clerck, minister van Justitie. – Zoals ik al vroeger heb geantwoord op vragen van mevrouw Lanjri, heb ik het college van procureurs-generaal en de kamercommissie voor de Naturalisaties voorgesteld een vereenvoudigd systeem uit te werken voor de adviezen van de parketten. Daarbij werd een standaard vragenlijst opgesteld.

In februari werd een voorstel van standaard vragenlijst overhandigd aan de commissie voor de Naturalisaties. De commissie heeft enkele wijzigingen aangebracht en ik heb dat punt laten plaatsen op de agenda van het college van procureurs-generaal van 30 april. Eind mei heeft het college van procureurs-generaal mij een ontwerp van omzendbrief bezorgd, alsook een definitieve versie van het ontwerp van standaard vragenlijst. Dit alles werd op 12 juni overgezonden naar de commissie voor de Naturalisaties. Eind september heb ik van de commissie een positief advies gekregen. Bij brief van 9 oktober heb ik het college op de hoogte gebracht en gevraagd de nieuwe procedure toe te passen.

De heer Hugo Vandenberghe (CD&V). – Het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding werd opgericht bij wet van 31 januari 2007, maar was medio 2008 nog niet operationeel. Bij wetswijziging van 24 juli 2008 werden in artikel 13 van voornoemde wet een tweede en derde lid toegevoegd, vanuit de overweging dat het "niet de bedoeling kan zijn dat het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding zich in de plaats stelt van de onderwijsinstellingen die afhangen of erkend zijn door de Gemeenschappen. Integendeel moet het de intentie zijn van het Instituut om maximaal samen te werken met deze instellingen en met hen maximaal een aantal opleidingen te organiseren. Immers sedert enkele jaren hebben tal van onderwijsinstellingen inspanningen geleverd op het vlak van beroepsopleidingen en bijzondere programma’s opgezet gericht op beroepsbeoefenaars binnen de rechterlijke organisatie. Het zou ongepast zijn deze kennis, expertise en ervaring niet te benutten.’

Voor de uitvoering van gerechtelijke opleidingsprogramma’s die het Instituut aanbiedt, wordt voor drie vierde van het totaal jaaraanbod lesuren een beroep gedaan op onderwijsinstellingen die afhangen van of gefinancierd worden door de Gemeenschappen en op erkende instellingen die bevoegd zijn op het vlak van de beroepsopleiding. Naargelang van de behoeften kan de raad van bestuur, op gemotiveerd voorstel van de directeur, beslissen de verhouding onder bepaalde wettelijke voorwaarden en voor bepaalde categorieën aan te passen.

Ook moet ten minste drie vierde van het totale bedrag dat het Instituut jaarlijks besteedt aan de betaling van inschrijvingsgelden ten voordele van bepaalde categorieën, worden besteed aan programma’s aangeboden door de voormelde onderwijsinstellingen. Naargelang van de behoeften kan de raad van bestuur, op gemotiveerd voorstel van de directeur, beslissen deze verhouding aan te passen, zonder dat ze lager mag zijn dan twee derde.

Werd in 2009 het quotum van drie vierde gerespecteerd, zowel wat betreft het totaal jaaraanbod lesuren als het quotum aan betaalde inschrijvingsgelden?

Zo neen, welke behoeften werden op gemotiveerde wijze door de directeur ingeroepen om hiervan af te wijken?

De heer Stefaan De Clerck, minister van Justitie. – Het quotum zal in 2009 niet bereikt worden, zelfs niet als men in december nog een inhaalbeweging zou maken. De leidende ambtenaren van de onderwijsdepartementen van de drie gemeenschappen zijn wel lid van de raad van bestuur en dus betrokken bij een permanent overleg, maar ze kunnen geen instructies geven aan die onderwijsinstellingen.

Rekening houdend met de moeizame start van het Instituut en het gebrek aan samenwerking met de gemeenschappen en de gewesten, heeft de raad van bestuur vastgesteld dat het niet mogelijk was om dit jaar nog te beantwoorden aan de door de wet van 24 juli 2008 gestelde vereisten.

De heer Hugo Vandenberghe (CD&V). – Als het quotum niet is gerespecteerd, betekent dat dan dat de drievierdeverplichting op geen enkele wijze is nageleefd, onvoldoende is nageleefd of bij benadering is nageleefd?

De heer Stefaan De Clerck, minister van Justitie. – De prestaties die voor 2009 geleverd zijn, hebben betrekking op 124 lesdagen in het kader van de opleiding van de magistraten en 179 lesdagen in het kader van de opleiding van personeel. Ik beschik wel over het aantal uren, maar heb geen informatie over welke instellingen die uren hebben aangeboden. Alleszins werd de drievierdeverplichting niet nageleefd. Alleen de basisopleidingen werden gerealiseerd.

De heer Pol Van Den Driessche (CD&V). – Professor Dirk De Wachter van het Psychiatrisch instituut Sint-Jozef van de KU Leuven vroeg onlangs in De Morgen aandacht voor de problematische gevolgen van cannabisgebruik. Volgens steeds meer wetenschappers blijkt dat de zogenaamde onschuldige softdrug immers een nefaste uitwerking kan hebben.

De drugwetgeving van 1921 inzake cannabis veranderde herhaaldelijk de jongste jaren.

In 2003 werd de wetgeving nog eens aangepast. Het bezit, ook voor persoonlijk gebruik, van cannabis bleef een misdrijf. De overheid stipuleerde echter dat er niet langer een proces-verbaal zou worden opgemaakt voor meerderjarigen - behalve in geval van verstoring van openbare orde of verzwarende omstandigheden - voor het bezit van cannabis voor persoonlijk gebruik. De vaststelling van bezit van cannabis geeft ook geen aanleiding meer tot inbeslagname ervan. Het gedoogbeleid is sindsdien een feit. Ik vind dat dit moet worden herbekeken.

Deelt de minister de mening dat de regelgeving inzake cannabisgebruik moet worden aangepast in het licht van de jongste wetenschappelijke bevindingen? Moeten het bezit en gebruik van cannabis strenger worden bestraft? En zo ja, welke initiatieven zult hij daartoe nemen?

Tegelijk pleit ik ervoor meer mensen en middelen in te zetten om de drugspreventie te verbeteren en te verhogen. Dat is echter een bevoegdheid van de gemeenschappen.

De heer Stefaan De Clerck, minister van Justitie. – Er zijn inderdaad verontrustende studies en gegevens over de gevolgen van cannabisgebruik op de gezondheid. Ook stellen hulpverleners vast dat het aantal cannabisgebruikers toeneemt. De toename van het gebruik in de gevangenissen is een ander probleem waarover ik de jongste dagen vragen krijg.

De kwaliteit van de cannabis die momenteel op de markt is, verschilt duidelijk van de kwaliteit van de cannabis die in de jaren zestig werd verkocht. We kunnen niet langer spreken over een softdrug, maar wel over een harddrug met ernstige gevolgen voor de gezondheid.

Wat de regelgeving betreft, moet vooreerst worden opgemerkt dat cannabis conform de opeenvolgende internationale verdragen volgens de Belgische drugswetgeving nog altijd een illegale drug is. Het bezit van illegale drugs is en blijft strafbaar. In België bestaat geen gedoogbeleid in de zin van een decriminalisering, het niet langer beschouwen van cannabisbezit als een strafbare gedraging.

Tijdens de vorige regeerperiode is wel gepoogd om de strafbare gedraging waarop een strafrechtelijke sanctie staat, in de praktijk te depenaliseren bepaalde strafbare feiten niet langer te verbaliseren en aldus wettelijk te verhinderen dat het openbaar ministerie die gedraging kon vervolgen.

Het Grondwettelijk Hof heeft de wetgever terecht teruggefloten, zodat we zijn teruggekeerd naar de toestand van voor de wetswijziging, waarbij telkens een proces-verbaal dient te worden opgesteld voor elk feit van cannabisbezit, zelfs in het geval van een meerderjarige die slechts een gebruikershoeveelheid bij zich heeft voor eigen gebruik. Alle strafbare feiten inzake drugs worden dus geregistreerd en minstens wordt een vereenvoudigd proces-verbaal opgemaakt. Er kan dus nog altijd worden gereageerd.

Hierover is in het verleden heel wat foutieve communicatie verspreid, waardoor bij de bevolking een verkeerde perceptie is ontstaan. Het zogenaamde gedoogbeleid bestaat er enkel in dat een gedifferentieerd vervolgingsbeleid wordt gevoerd. Overigens pasten de parketten ook vroeger al een dergelijk beleid toe, lang voor er sprake was van een zogenaamd gedoogbeleid.

Ook bij andere strafrechtelijke fenomenen is het gebruikelijk om met betrekking tot de strafbare feiten bepaald in de wet, in een richtlijn een gedifferentieerd vervolgingsbeleid te bepalen op grond van van een aantal parameters die nader bepaald worden.

De gemeenschappelijke richtlijn van de minister en het college van procureurs-generaal van 2005 bepaalt dat aan het bezit door een meerderjarige van een hoeveelheid cannabis of één geteelde plant voor persoonlijk gebruik de laagste prioriteit in het vervolgingsbeleid wordt gegeven.

Inbreuken met verzwarende omstandigheden, zoals verstoring van de openbare orde, aanzetten tot gebruik en gebruik door minderjarigen, vallen hier niet onder en hebben dus alvast een hogere prioriteit.

Er zijn niet alleen nieuwe medische gegevens. Ook werd het proefproject Proefzorg geïmplementeerd. Hierin worden drugsgebruikers in een zo’n vroeg mogelijk stadium naar de hulpverlening doorverwezen. Er zijn dan twee verschillende trajecten: een korte proefzorg met een verwijzing naar de hulpverlening en een lange met een behandeling. Er zal dan ook opnieuw moeten worden geëvalueerd welke strafrechtelijke reactie aan drugsgebruik moet worden gegeven.

Er werden twee studies gemaakt over het project. De eerste, in opdracht van de POD Wetenschapsbeleid met als titel "Onderzoek naar essentiële en bijkomende randvoorwaarden voor interactie tussen justitie en hulpverlening", werd op 5 oktober 2009 afgerond. De tweede studie werd gevraagd door de dienst Strafrechtelijk Beleid, DSB, en is eveneens voltooid. Beide studies worden inmiddels geanalyseerd en besproken, zowel intern binnen mijn beleidscel, als met de DSB en andere relevante partners.

Belangrijk is tot slot dat er verder een geïntegreerd drugsbeleid wordt gevoerd, gericht op effectieve ontrading, via preventie, hulpverlening en ook repressie. Om tot een consequent ontradingsbeleid te komen, moeten alle partners rond de tafel zitten. De oprichting van de algemene cel Drugs is daarvoor zeer belangrijk. De eerste interministeriële conferentie Drugs is gepland op 25 januari 2010. Ook daar zal deze problematiek aan bod komen. Een adequate aanpak van de drugsproblematiek vereist immers dat de verschillende partners nauw samenwerken in een consequent beleid van preventie, hulpverlening en repressie. Daarbij moet ook de netwidening vermeden worden.

Inzake drugsproductie, drugshandel en de aanpak van cannabisplantages is gekozen voor een resoluut repressieve aanpak. Ook Nederland kiest daar nu voor en past dus zijn gedoogbeleid op dat vlak aan. Coffeeshops voor eigen inwoners blijven er wel bestaan en dat is bij ons uiteraard niet het geval.

De heer Pol Van Den Driessche (CD&V). – Ik ben natuurlijk blij dat de minister met de problematiek zeer begaan is, samen met velen onder ons verontrust is over bepaalde ontwikkelingen en werkt aan een nieuwe evaluatie en mogelijk een nieuwe omzendbrief.

Mme Anne-Marie Lizin (Indépendante). – Je viens de me rendre au Liban et en Syrie où j’ai rencontré le bureau politique du Hamas. Lors d’un débat très dur mais intéressant, j’ai appris que la présidence suédoise rencontre régulièrement les représentants du Hamas et que le ministre espagnol, M. Moratinos, avait gardé des contacts très fréquents avec eux.

Ma question porte toutefois sur le volet libanais. J’ai eu l’occasion de rencontrer les responsables de notre armée à Tibnin, dans le Sud-Liban. Ils font un travail fantastique en déminant des terrains qui ont été remplis de mines antipersonnel et de bombes à fragmentation par l’armée israélienne, lors de sa dernière invasion du Liban en 2006. Cette armée a d’ailleurs fourni le plan des dépôts de mines. Celui-ci n’est certes peut-être pas précis à cause des vents et des pluies, mais il est un signe de la reconnaissance, par l’armée israélienne, de sa responsabilité évidente.

Or, quand le DOVO, le service de déminage de l’armée belge, intervient en Belgique pour déminer des munitions des guerres 1914-1918 ou 1940-1945, il envoie aux personnes responsables – villes ou personnes privées – une facture. Il s’agit d’une décision de notre armée et on peut la qualifier de normale.

Dès lors, pourquoi assure-t-on les déminages au Liban à titre gracieux, aux frais de la communauté internationale et en l’occurrence de la Belgique ? Les autres corps d’armée présents dans le Sud-Liban assurent d’autres missions. Le déminage est une activité incontestablement liée au dépôt de mines par l’armée israélienne.

Depuis quelques mois, le budget de la Force intérimaire des Nations unies au Liban (FINUL) diminue et les opérations de déminage sont dès lors de moins en moins nombreuses. C’est dommage pour la population qui apprécie le déminage des champs. On dénombre depuis juin 2006 28 morts et 247 blessés victimes des mines israéliennes.

L’armée israélienne est la quatrième ou la troisième du monde, signe des performances correctes, échange des informations avec nos services et accepte des collaborations militaires. Il s’agit donc d’une armée correcte. Pourquoi dès lors ne pas lui facturer le travail ?

M. Pieter De Crem, ministre de la Défense. – Je vais faire référence à ma réponse du 12 juin 2008 à la question écrite n°49 de M. le deputé Wouter De Vriendt. Cette réponse concernait le même sujet.

Vous êtes allée sur place, madame la sénatrice. Vous avez donc pu vous rendre compte de la situation dans la région où nous avons la responsabilité du déminage et où se trouvent nos compagnies du Service d’enlèvement et de destruction d’engins explosifs, qu’elles soient de Meerdaal ou de Langemarkt.

L’enlèvement des armes à sous-munitions israéliennes fait partie de l’action globale de l’ONU, en exécution de la résolution 1701 du Conseil de sécurité du 11 août 2006.

Notre pays s’est engagé dans cette action et fournit entre autres du personnel pour le déminage. Les coûts et les conditions de la participation étaient connus à l’avance. L’ONU compense en partie les frais exposés par la Belgique dans ce cadre. Cela représente entre un tiers et la moitié de nos frais.

La Belgique n’a aucun lien bilatéral juridique ou contractuel avec l’État d’Israël, avec le Liban ou quelque pays que ce soit pour cette action. Nous ne pouvons donc pas réclamer un remboursement de ces frais en dehors du cadre de l’ONU.

Néanmoins, j’ai bien entendu votre suggestion. Je me chargerai d’en faire part aux représentants du DPKO lorsque je les rencontrerai à Bruxelles. Cependant, ainsi que vous l’avez indiqué, l’action pourrait être plus efficace si elle ne souffrait d’un manque de budget.

De heer John Crombez (sp.a). –In een tijd waarin uitgaven terecht worden afgewogen heb ik een vraag over een reis van de minister. Het doel van de reis interesseert me niet zozeer. Als de minister het nuttig en nodig acht bilaterale contacten te leggen, ongeacht of die nabij een waterval of op een wijnboerderij doorgaan, heb ik daar geen vragen bij.

Dat ik beschik over deze details, heeft een eenvoudige verklaring. Defensie verstuurde een fax naar de militaire luchthaven, maar men duwde één cijfer verkeerd en de fax kwam op een andere plaats terecht.

Waarom plande de minister een vlucht over meerdere dagen met een A330? Dit toestel werd geleased in Portugal als noodzakelijke vervanging bij operaties en zou nu meer dan een week niet beschikbaar zijn. Waarom koos men voor een toestel met een capaciteit van ongeveer 270 personen?

Hoeveel fuel verbruikt dit toestel per vlieguur?

Hoeveel passagiers zouden de trip maken, 270 of minder?

Wat kost het onderhoud per uur van dit toestel?

De heer Pieter De Crem, minister van Landsverdediging. – Ik dank de voorzitter voor deze aanvulling.

Ik moet nu een antwoord geven op een vraag over iets dat niet is doorgegaan. Het enige wat is doorgegaan is de fax door het faxapparaat, en dan nog op een verkeerde bestemming. Ik zal het nummer niet laten natrekken, maar aan de heer Crombez of degene die hem de fax heeft overhandigd een technische informatie geven over de specificiteiten van het toestel. Ik meen zelfs dat er volgende week in de Kamer een gelijkaardige vraag op de agenda staat.

Als België als kleine en betrouwbare partner opnieuw een rol kan spelen, komt dat zeker ook omdat we als klein land een zekere zichtbaarheid opzoeken en er ook in slagen om aan te tonen dat men in het buitenland op ons land en zijn defensie kan rekenen.

De heer Crombez stelt geen vragen bij de zin van de verplaatsingen. Ik dank hem dan ook voor het in mij gestelde vertrouwen en voor het feit dat hij bevestigt dat deze reis, net als alle andere, zin had. Er zullen er nog vele volgen, nu België op de drempel staat van het Europese voorzitterschap. Het was belangrijk dat ik, overigens in opdracht van premier Van Rompuy, in contact zou komen met mijn collega’s, niet alleen van de Europese Unie, maar ook daarbuiten, die voor ons partners zijn of kunnen worden.

Ik zal de heer Crombez een aantal gegevens bezorgen over de actieradius en het verbruik van het toestel.

Hij weet zonder twijfel dat er vroeger en ook tijdens deze regeerperiode nog verplaatsingen zijn geweest, waaraan ook leden van de sp.a-fractie hebben deelgenomen, wat ongetwijfeld het beste bewijs is dat die verplaatsingen nuttig zijn. Ik wil het niet zover drijven dat ik hem een lijst zal bezorgen met verplaatsingen in vorige regeerperioden en onder vorige ministers, waarvan sommige slechts van heel ver te maken hadden met het departement, maar veel meer met andere zaken, zoals partij aangelegenheden. Ik zal dat niet doen.

De grote besparingsoperatie waar het departement Defensie voor staat, mag men niet aan deze kwestie koppelen. Als lid van de oppositie zou ik vooral een andere discussie aansnijden. Ik zou de vraag stellen of de corebusiness die mijn departement vandaag aanpakt, met name de buitenlandse operaties, wel zinvol is. Als we meerderheid en oppositie daarover tot een consensus zouden kunnen komen, zou dat een zinnige discussie zijn.

Het evaluatierapport van het internationaal energieagentschap rond het Myrrha-project is duidelijk. Het stelt dat volledig groen licht moet worden gegeven aan het project, inclusief de fondsen, voor het maken van een gedetailleerd ontwerp.

Verder lees ik dat het energieagentschap het Myrrha- project innovatief en opwindend vindt. Het zou tevens uniek zijn in de wereld.

Op mijn mondelinge vraag antwoordde de minister dat hij op basis van dit definitieve rapport een nota voor de ministerraad zou klaarstomen. Ik citeer : "Als de beslissing positief is, wat ik nu natuurlijk nog niet weet, moeten in 2010 voor Myrrha misschien geen verwaarloosbare, maar toch ook nog geen overdreven grote sommen op de begroting worden uitgetrokken. De grote uitgaven komen er pas vanaf 2014".

Is de nota voor de ministerraad klaar? Wat zal de minister zijn collega’s in de ministerraad aanbevelen, gelet op het positieve rapport van het energieagentschap?

Wat is de timing? Zal er vlug duidelijkheid zijn? Ook het Europees niveau, dat ook zijn financieel steentje zal bijdragen, vraagt duidelijkheid.

Welke som denkt de minister bij een positieve beslissing in te schrijven in de begroting voor 2010?

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. – Het definitieve rapport van de onafhankelijke groep van experts van het Nucleair Energie Agentschapwas me aanvankelijk beloofd tegen eind november. Het heeft evenwel enige vertraging opgelopen door omstandigheden eigen aan de groep experts en het agentschap. Het zal vlak vóór Kerstmis beschikbaar zijn. Ik zal het dan aan het SCK-CEN bezorgen zodat het kan reageren.

Vermoedelijk begin volgend jaar zal de onafhankelijke groep experts zijn besluiten en aanbevelingen aan de interkabinettenwerkgroep voorstellen. Het kabinet van de eerste minister, de vice-eersteministers, de minister en de staatssecretaris van Begroting en mijn kabinet zijn daarin vertegenwoordigd. Tegen die tijd zal ook een ontwerpnota over het Myrrha-project voor de ministerraad voorbereid zijn. De interkabinettenwerkgroep zal de ontwerpnota bijschaven en aanpassen tot een consensus wordt bereikt over de aanbevelingen aan de ministerraad. Zolang de interkabinettenwerkgroep vergadert, kan ik niets zeggen over de inhoud van die aanbevelingen. We zullen alleszins een voorwaardelijke beslissing nemen, want op basis van het project in zijn huidige vorm kunnen we het SCK-CEN geen carte blanche geven. We zullen in alle geval rekening houden met de aanbevelingen van de onafhankelijke groep experts.

Het ligt niet in mijn bedoeling het Myrrha-project te laten aanslepen. Ik zal proberen om zo vroeg mogelijk een beslissing van de Ministerraad te bekomen en in elk geval vóór de begrotingscontrole van 2010.

Bij ongewijzigde economische voorwaarden van het jaar 2009 raamt men de totale kostprijs van het Myrrha-project op 960 miljoen euro. In courante munt, gespreid over een periode van 11 jaar, in de veronderstelling dat het investeringsproject in 2009 zou zijn gestart en bij een jaarlijkse inflatie van 3% raamt men de kostprijs op 1200 miljoen euro. Hoeveel de Schatkist hiervan moet dragen, is vandaag moeilijk te voorspellen. Het is immers de bedoeling een beroep te doen op uitgebreide externe financiering van verschillende oorsprong. Gedacht wordt aan financiering door de Gewesten vanwege de perspectieven op industriële ontwikkeling die het Myrrha-project opent, aan verschillende buitenlandse partners die al belangstelling voor het project hebben getoond en aan bankleningen. Onder meer met het oog op die externe financiering moet de beslissing over Myrrha een voorwaardelijke beslissing zijn: hoe groter de externe financiering, hoe lager de bijdrage van de Schatkist.

Mevrouw Martine Taelman (Open Vld). Ik noteer dat het investeringsproject in 2009 had moeten starten en dat het loopt tot 2013.

Ik dring aan op een zeer snelle beslissing. Uitstel laat niet alleen knowhow wegvloeien, maar verhoogt ook het risico op een tekort aan radio-isotopen voor medische beeldvorming, wat ernstige gevolgen kan hebben voor de gezondheidszorg.

De heer Yves Buysse (VB). – In november vorig jaar verschenen in het weekblad P-magazine twee ophefmakende artikels over de problematische veiligheidssituatie in onze hoofdstad, waarbij de politie de oorlog tegen allochtone jongeren en straatbendes dreigt te verliezen. Een aantal politieagenten legde in het weekblad de vinger op de wonde : politiewagens die gehinderd en bekogeld worden bij achtervolgingen, het fysiek aanvallen van politieagenten en ander veiligheidspersoneel, het in brand steken van wagens om nadien de brandweer te molesteren, het dealen van drugs op straat zonder zich maar iets van de politie aan te trekken, het provoceren en achtervolgen van agenten buiten dienst, het aanvallen en bedreigen van hun familie.

Onze fractie liet uiteraard niet na om die problemen in de Senaat voor te leggen aan de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken, die bij monde van mevrouw Turtelboom liet weten dat de feiten geïsoleerde gevallen waren en dat de specifieke problematiek van de Brusselse jeugdbendes zeer actief wordt gevolgd door het parket. Blijkbaar zijn de feiten niet zo geïsoleerd als wordt voorgehouden en schort er ook een en ander aan de kordate aanpak, want naar aanleiding van de recente rellen in Anderlecht en de aaneenschakeling van feiten die verband houden met geweld en bedreiging ten aanzien van politieagenten, werd afgelopen week door de politievakbond VSOA zelfs een stakingsaanzegging ingediend. Naar verluidt geniet een drietal agenten van de zone West speciale bescherming en werd nog onlangs een politieagent met de dood bedreigd.

De voorvallen zijn legio. In De Standaard van afgelopen weekend liet een commissaris van Brussel-Zuid soortgelijke incidenten optekenen en een CD&V-gemeenteraadslid van Anderlecht gaf enkele dagen voordien in diezelfde krant nog te kennen dat de politie niet in staat is om "deze stroom van geweld staande te houden, terug te dringen of op te lossen" en machteloos staat tegenover de georganiseerde jongeren. Voeg daarbij nog de eerder genoemde rellen in Anderlecht en in Vorst, waarbij een politiecommissariaat in brand werd gestoken en twee agenten gewond raakten en je zou voor minder de veiligheid van onze hoofdstad en van onze politie in twijfel trekken.

Hoe komt het dat, ondanks de naar verluidt goede samenwerking met het parket, de bendeleden in het merendeel van de gevallen ongestraft blijven en telkens opnieuw rustig hun gangetje kunnen gaan?

Het geweld in het algemeen en het geweld tegen politieambtenaren en andere veiligheidsdiensten in het bijzonder lijkt niet in te dijken, integendeel. Hoe reageert de minister op de stakingsaanzegging en welke inspanningen zullen worden genomen teneinde de veiligheid van de ordediensten en de Brusselaars te garanderen? Is zij bereid om in meer personeel te voorzien, zoals wordt gevraagd?

Er worden door de minister opnieuw preventieprojecten aangekondigd. Is de minister niet van oordeel dat, waar men zelfs geen respect meer opbrengt voor de politie, er weinig te verwachten valt van vrijblijvende preventielesjes en vermanende vingers? Over welke preventieprojecten gaat het concreet?

Mevrouw Annemie Turtelboom, minister van Binnenlandse Zaken. – In verband met de incidenten die zich de voorbije weken in Brussel hebben voorgedaan, hebben we recentelijk een hele reeks maatregelen genomen. Het gaat om zowel preventieve als repressieve maatregelen.

Het overleg tussen het parket en de politie verloopt vlot. Politieacties kunnen rekenen op een gepaste ondersteuning. Zodra wij wisten wat er in Anderlecht kon gebeuren, hebben wij onmiddellijk versterking gegeven vanuit de federale politie, zowel in manschappen als in materieel.

Mijn credo in verband met de gebeurtenissen in Brussel is samenwerken, samenwerken en nog eens samenwerken.

Onlangs bijvoorbeeld hebben de zes Brusselse politiezones een samenwerkingsprotocol gesloten waardoor ze op elk ogenblik minstens 85 politieagenten kunnen mobiliseren. Dit aantal kan indien nodig tot 200 worden verhoogd.

Er moet ook een intensere samenwerking komen met de preventiediensten, het onderwijs, de spelers op de arbeidsmarkt en de huisvestingsdiensten. Ook de federale en lokale politieke overheden moeten nauwer samenwerken. Dat heb ik de voorbije weken al gestimuleerd. Een goede verstandhouding en samenwerking brengen soms meer heil dan zware, structurele hervormingen.

In verband met een strenge aanpak van het geweld tegen politieambtenaren heeft de wetgever reeds ingegrepen. Dankzij de wet van 20 december 2006 wordt geweld tegen personen die beroepshalve ten dienste staan van het publiek zwaarder bestraft. De verstrengde wetgeving dient wel te worden toegepast en liefst zo snel mogelijk na de feiten. Daarmee geeft men de samenleving het duidelijke signaal dat er met gezagsdragers niet wordt gesold.

Ik ben nu met de minister van Justitie aan het overleggen of wij nog andere maatregelen kunnen nemen om het geweld tegen politiepersoneel te bestrijden. De lokale besturen zouden zich bijvoorbeeld systematisch burgerlijke partij kunnen stellen in zaken waar geweld tegen politiemensen tot een ruim arbeidstijdverlies leidt. We kunnen ook gedurende een beperkte periode een nultolerantie opleggen om de hele veiligheidsketen, van preventie tot repressie, en de betrokken leefgroepen aan te moedigen om na te denken over de huidige samenlevingsvormen en over de relatie van die groepen met de overheid en de politie.

Ik pleit vooral voor een betere coördinatie tussen de preventieplannen en de zonale veiligheidsplannen van de politie.

Preventie is de eerste schakel in de veiligheidsketen en dus van groot belang. Om lokale overheden te ondersteunen bij de uitbouw van dit veiligheidsbeleid geeft de federale overheid financiële ondersteuning. Preventie alleen is uiteraard niet voldoende. Wanneer er rellen ontstaan, moet er snel en repressief worden opgetreden. Wat betreft het afstemmen van de preventie op de veiligheid, ben ik er voorstander van om de geldigheid van beide soorten plannen op vier jaar te brengen. Op die manier worden de zaken voor mijn administratie en voor de gemeenten vergemakkelijkt en kan de preventieambtenaar aanwezig zijn bij de zonale veiligheidsraad.

Ik heb vaak overleg gepleegd met de deelstaten en met de verschillende partners die actief zijn op het vlak van criminaliteitspreventie. Bij de voorbereiding van de volgende cyclus van de strategische plannen heb ik ook het initiatief genomen om, samen met het Brussels Gewest, het integraal overleg inhoud te geven en het preventiebeleid in Brussel te versterken.

Voor mij is het belangrijk dat repressief wordt opgetreden wanneer het nodig is, maar op lange termijn moet ook aandacht worden besteed aan de arbeidsmarkt en het onderwijs.

De heer Yves Buysse (VB). – De minister verwijst veel naar engagementen en plannen. Het belangrijkste is echter dat die politieke wil concreet in daden wordt omgezet op de straat en nadien op het vlak van de vervolging. Dat zijn zaken die de minister blijkbaar steunt.

Mme Christiane Vienne (PS). – L’objectif de la réforme des services de sécurité civile est d’améliorer la sécurité. Plusieurs éléments concourent à atteindre cet objectif, notamment la formation offerte aux sapeurs-pompiers.

Les sapeurs-pompiers sont de plus en plus souvent confrontés à des situations auxquelles ils ne sont pas habitués et qui représentent forcément de nouveaux risques pour eux. Une des inquiétudes sur le terrain est précisément le manque de formation face à ces nouveaux risques. Les sapeurs-pompiers doivent faire face à des situations qu’ils n’ont jamais affrontées et à un manque d’information quant aux nouveaux matériaux.

À titre d’exemple, on peut citer les panneaux photovoltaïques fort répandus depuis quelques années. Contrairement au courant électrique classique, les panneaux photovoltaïques n’arrêtent pas de produire de l’énergie quand on coupe le courant. En cas d’incendie, les sapeurs-pompiers ne savent donc pas comment les mettre hors tension.

Un autre exemple concerne les voitures hybrides. Ces voitures fonctionnant à l’essence et à l’électricité, des câbles électriques passent à certains endroits, notamment dans les portes. Lorsqu’une personne est bloquée à l’intérieur et qu’il faut découper une porte pour l’évacuer, il est pourtant primordial de savoir où passent les câbles électriques et, avant même de chercher les câbles, encore faut-il savoir qu’il s’agit d’une voiture hybride.

Mme Annemie Turtelboom, ministre de l’Intérieur. – La réforme de la sécurité civile est une priorité pour le gouvernement. L’État fédéral ne cesse d’ailleurs d’augmenter ses investissements dans les services d’incendie et ce, malgré un contexte budgétaire difficile.

En 2010, mes priorités seront le matériel, la formation, la connaissance, les centres 112, la prévention des incendies et les zones pré-opérationnelles.

Par ailleurs, l’accent est mis sur une meilleure formation de base et l’organisation de formations spécialisées, destinées à familiariser les sapeurs-pompiers aux nouveaux risques que peuvent présenter, par exemple, les panneaux solaires et les véhicules hybrides.

Le Centre de Connaissances développe actuellement des procédures opérationnelles uniformes ainsi que différents outils, notamment une méthodologie permettant de tirer des leçons des incidents qui se sont produits.

En ce qui concerne les panneaux photovoltaïques, la Brandweervereniging Vlaanderen a organisé, le 14 septembre dernier, un colloque sur ce thème en collaboration avec le Centre fédéral de Connaissances pour la sécurité civile. Des informations nationales et internationales ont été communiquées au cours de ce colloque. Un groupe de travail spécifique sera prochainement mis en place par mes services. Il sera chargé de rédiger un manuel opérationnel uniforme pour les interventions effectuées en présence de panneaux solaires. Mes services prévoient une mise à disposition de ce document pour le deuxième trimestre 2010.

L’objectif est d’obtenir une procédure uniforme d’intervention qui pourra être diffusée à tous les services de secours du pays. Un produit fini est attendu pour octobre 2010.

Concernant la création d’écoles du feu, chaque province a sa propre école du feu. Aucune école supplémentaire ne sera donc créée. Certaines écoles du feu souhaitent développer des infrastructures pratiques. Il est évident que je soutiendrai ces initiatives.

Pour ce qui est de mes priorités, une augmentation budgétaire récurrente et structurelle est prévue. Aussi n’y aura-t-il pas de surcharge pour les communes.

Cette augmentation est essentielle car elle permet de continuer à assurer la protection du citoyen et des pompiers eux-mêmes. Il s’agit d’un point fondamental pour moi.

Nous devons avancer pas à pas, c’est pourquoi je veux instaurer la Commission permanente pour les services d’incendie.

Mme Vanessa Matz (cdH). – Initialement, la norme KUL était l’instrument permettant de répartir la capacité au sein de la police locale et de lui fournir l’appui financier fédéral.

Le point de départ pour la détermination de la norme KUL et l’objectif recherché, à savoir l’octroi d’une subvention équivalente à toutes les zones de police, étaient équitables. Mais quelques années plus tard, il est nécessaire d’adapter la formule ou d’en changer, compte tenu des évolutions dans certaines zones.

D’ailleurs, madame la ministre, à la suite de votre visite dans la Ville de Charleroi, vous avez récemment reconnu la nécessité d’adapter la norme KUL à la situation sur le terrain. À cet égard, vous avez annoncé un marché public qui devrait être passé pour désigner l’université qui sera chargée de définir une nouvelle norme.

Madame la ministre, vos prédécesseurs ont toujours affirmé que la norme KUL faisait l’objet d’une étude par un consortium d’universités et qu’il fallait en attendre les résultats. Même son de cloche de la part du Conseil fédéral de la police qui formule les observations suivantes : « À présent, au terme d’une longue recherche, deux universités sont disposées à développer un nouveau système de normes pour la répartition de la capacité policière. ».

Qu’en est-il du consortium d’universités qui avait en son temps été désigné par M. Dewael pour adapter la norme KUL ? Pourquoi devons-nous passer un nouveau marché public ? Quel est le timing précis pour disposer d’une nouvelle norme de répartition ?

Mme Annemie Turtelboom, ministre de l’Intérieur. – La recherche scientifique menée en 2007et en 2008 poursuivait un triple objectif : analyser les comptes des zones de police, évaluer le mécanisme actuel de financement de la police locale et fournir des pistes de réflexion, voire plus, pour l’adoption de la loi de financement de la police locale.

Vu les objectifs distincts et les compétences attendues pour les atteindre, la tâche a été répartie entre deux universités et une haute école, qui ont travaillé de concert.

Il est apparu que le mécanisme de financement actuel présentait trop de lacunes. Les chercheurs ont recommandé l’abandon de la norme KUL servant de base au financement fédéral, dont le concept même doit être abandonné.

Une unanimité s’est dégagée au sein du consortium académique en faveur d’une formule de financement jugée la plus appropriée, à savoir l’approche fonctionnelle du financement fédéral. Le financement reposerait sur le coût réel des missions locales et fédérales incombant à la police locale.

Les chercheurs ont cependant précisé que cette approche fonctionnelle du financement de la police locale en Belgique ne semblait pas réalisable à court terme, faute de pouvoir disposer des fondements nécessaires.

Un financement fonctionnel suppose de définir au préalable, en toute objectivité, une capacité policière minimale pour l’accomplissement de la fonction de police de base en tenant compte de l’environnement dans lequel la police locale exerce ses missions.

La prochaine recherche scientifique examinera la question en s’appuyant sur les normes d’organisation et de fonctionnement de la police locale et sur une déclinaison de la fonction de police de base en missions et tâches policières.

Il conviendra de confronter les fonctionnalités, tâches et activités policières avec les spécificités de la zone de police dans laquelle elles seront exercées avant de pouvoir estimer le coût de la mise en œuvre de manière réaliste.

À cet égard, la première recherche a délivré d’utiles enseignements. Les règles de comptabilité des zones de polices seront ainsi prochainement adaptées pour garantir la fiabilité et comparabilité des informations financières fournies par les budgets et comptes des zones de police.

La nouvelle recherche scientifique doit s’inscrire dans le prolongement des enseignements tirés par la première sur le financement de la police locale. Il ne s’agit pas de reprendre ce qui aurait été fait de manière insatisfaisante lors de la première recherche mais de poser des jalons pour la concrétisation de ses conclusions.

Mme Vanessa Matz (cdH). – Je remercie la ministre pour sa réponse. Je suis rassurée par le fait que l’on ne recommence pas l’étude sur la révision de la norme KUL mais que l’on concrétise plutôt ce qui a été entrepris par le consortium d’universités. Le système proposé, qui repose sur l’étude des fonctions de base de l’ensemble des zones de police en tenant compte des spécificités de chaque zone me paraît de nature à résoudre les difficultés.

M. Richard Fournaux (MR). – Étant donné l’heure tardive et les nombreux points qui figurent encore à notre ordre du jour, je vais tenter de résumer mon propos.

Sans doute avez-vous également été interpellé par des citoyens, monsieur le secrétaire d’État, au sujet des informations diffusées par la presse concernant la condamnation de Fedasil au paiement d’une astreinte de 250 euros par jour et par personne parce que l’agence n’arrivait pas à héberger d’urgence des demandeurs d’asile.

Ce jugement a été confirmé par une deuxième décision de justice, qui a porté l’astreinte à 500 euros par jour et par demandeur d’asile.

Chacun peut avoir son avis quant à la manière d’organiser l’accueil des demandeurs d’asile dans notre pays. Des critiques peuvent être formulées quant à l’accueil parfois trop tardif de ces personnes dans des conditions décentes. Bref, nous pouvons tous avoir une position différente à cet égard.

Quoi qu’il en soit, deux réactions me semblent devoir être mises en exergue.

D’une part, quand on connaît les efforts déployés par Fedasil, avec la Croix-Rouge et d’autres partenaires, pour trouver des solutions, il est choquant de voir l’agence se faire condamner parce qu’elle n’en fait pas assez.

D’autre part, les montants en question semblent totalement disproportionnés par rapport au coût réel d’un hébergement décent dans notre pays, qu’il s’agisse ou non d’un demandeur d’asile.

M. Philippe Courard, secrétaire d’État à l’Intégration sociale et à la Lutte contre la pauvreté. – Je voudrais tout d’abord évoquer rapidement la situation générale des demandeurs d’asile.

Au mois de novembre 2009, le nombre de personnes à accueillir s’élevait à 19 111. Pour pouvoir gérer cette situation, nous aurions dû disposer de bien plus de 20 000 places d’accueil. En effet, une série de personnes n’ont pu être accueillies et d’autres – environ 1 200 – se trouvent à l’hôtel.

Fedasil reçoit chaque jour de nouvelles demandes d’accueil. Le nombre de demandes augmente de 350 par mois.

Concernant les condamnations et les astreintes, jusqu’à la fin du mois d’octobre 2009, Fedasil parvenait à héberger l’ensemble des personnes concernées : les demandeurs d’asile et les familles illégales, qui avaient obtenu une condamnation, sous peine d’astreinte, et qui ont généralement été accueillies à l’hôtel.

À ce jour, 27.250 euros ont été payés pour ces personnes, après que les avocats des intéressés ont réclamé le paiement de ces astreintes.

Pour mettre fin aux astreintes déjà en cours, Fedasil invite, via leurs conseils, les personnes pour lesquelles il existe une condamnation à payer des astreintes, à se présenter à l’agence, afin de se voir octroyer une place d’accueil. Si les personnes ne se présentent pas, le calcul des astreintes dues pour ces personnes s’arrête donc à la date à laquelle le demandeur d’asile concerné a été invité à se présenter. Dans ce cas également, Fedasil informe les tribunaux concernés de ce que, manifestement, le demandeur d’asile convoqué n’est plus intéressé par un hébergement, de sorte que le paiement de l’astreinte ne se justifie plus.

En ce qui concerne les procédures judiciaires, elles sont introduites sur requête unilatérale par le demandeur, devant le président du tribunal du travail, ce qui signifie que Fedasil n’intervient nullement à la cause. Il est donc impossible pour Fedasil de faire valoir son point de vue auprès du président du tribunal du travail.

J’en viens au contrôle de l’utilisation des montants. Une condamnation de Fedasil relève d’une décision judiciaire. L’agence n’a pas à vérifier si les montants octroyés sont bien utilisés à des fins d’hébergement ou d’achat de nourriture. Les astreintes sont payées aux avocats des requérants ou, le cas échéant, à l’huissier de justice qui instrumente.

Fedasil n’a pas davantage les moyens de contrôler la manière dont les astreintes sont utilisées. Le respect de l’indépendance du pouvoir judiciaire me semble important, comme dans n’importe quelle procédure. Ni Fedasil ni le gouvernement fédéral ne peuvent agir quant aux montants des astreintes, même si je peux partager l’idée que ces montants sont totalement disproportionnés.

Par ailleurs, dans le cadre des dossiers pendants en référé et au fond, Fedasil ne manque pas d’informer les tribunaux sur l’évolution de la situation actuelle et des efforts qui sont entrepris en vue d’y remédier. Il faut espérer que la justice tienne compte de cette approche.

Bien évidemment, je continue, avec Fedasil et les autres partenaires de l’accueil, à travailler à l’ouverture de nouvelles structures d’accueil et à la recherche de mesures destinées à faire face à l’afflux des demandeurs d’asile. Je tiens d’ailleurs à citer l’exemple de Dinant, pour l’excellente collaboration avec les partenaires, dont les pouvoirs locaux. Grâce à votre action, monsieur Fournaux, nous avons tout de même une perspective immédiate de 234 places dans les tout prochains jours. Je tiens à vous remercier d’avoir contribué à résoudre ce problème humanitaire.

M. Richard Fournaux (MR). – Je vous remercie de cette réponse, monsieur le ministre.

De heer Hugo Coveliers (VB). – Het feit dat de minister bijkomende capaciteit zoekt voor de gevangenissen is positief. Wanneer iemand van zijn vrijheid wordt beroofd, moet hij op een humane manier worden behandeld. Sommige mensen zitten liefst alleen in een cel, anderen misschien liever met twee of drie. Er moeten dan ook voldoende eenpersoonscellen zijn voor de gevangenen die dat wensen, en het siert de minister dat hij daarvoor ruimte zoekt.

Er rijzen echter wel een aantal vragen. Ik heb naar de inhoud gekeken van het debat over deze materie in de Tweede Kamer in Nederland. Het debat daar verliep totaal anders dan wat ik lees in het verslag van de commissievergadering in de Senaat, wellicht omdat het debat hier gevoerd werd in de commissie voor de Buitenlandse Betrekkingen en voor de Landsverdediging. In Nederland ging het debat over de vraag in hoeverre het aanvaardbaar is dat een vreemde mogendheid mensen gevangen zet op het grondgebied van een andere staat en wat de geldende rechtsmacht is. Wanneer dit verdrag wordt goedgekeurd, zal de rechtsmacht bestaan uit het verdrag als dusdanig en zal de Nederlandse Staat uiteraard kunnen zeggen dat hij zich beperkt tot de terbeschikkingstelling van ruimte.

Het tweede probleem is dat voor het tuchtrecht het Belgische recht en dus de wet-Dupont zal gelden en de directeur het tuchtrecht naar Belgisch recht zal moeten toepassen. Hoe zal een spanning tussen beide worden opgelost?

Collega Swennen heeft in de commissie een aantal terechte vragen gesteld over de financiering. Ik denk evenmin dat 50 miljoen zal volstaan. De Nederlanders zullen 140 euro per dag per gedetineerde aanrekenen, wat meer is dan de kostprijs in België.

De Nederlandse Staat zal de gedetineerden vanuit Tilburg naar Wortel vervoeren. Wie is aansprakelijk als er tijdens het transport iets gebeurt?

Welke strafuitvoeringsrechtbank zal bevoegd zijn voor de 500 gedetineerden in Tilburg? Zal de strafuitvoeringsrechtbank van Antwerpen die gedetineerden, die gedomicilieerd zijn in Wortel, erbij moeten nemen? Of zal de minister een nieuwe kamer van de strafuitvoeringsrechtbank oprichten? Die nieuwe kamer kan niet in Tilburg zitting houden omwille van het juridische probleem van een rechtsmacht die uitgeoefend wordt in een vreemd land. Wellicht kan zij in Wortel of Merksplas zitting houden.

Ondanks de creatie van 500 nieuwe gevangenisplaatsen, moet de capaciteit omhoog. Het is ook jammer dat men weigert gevangenissen te bouwen op de daartoe best geschikte plaats, namelijk zo dicht mogelijk bij een gerechtshof. Hierdoor wordt niet alleen het ontsnappingsgevaar verminderd, maar zal ook het transport vlotter verlopen. In mijn stad, Antwerpen, had men een nieuwe gevangenis met één tunneltje kunnen verbinden met het nieuwe gerechtsgebouw zodat de gevangenen te voet naar de onderzoeksrechter zouden kunnen gaan. Men kiest echt voor een sportstadion met een winkelcentrum.

In Portland, in de Verenigde Staten, zijn het politiegebouw, het gerechtshof en de gevangenis in één gebouw ondergebracht. Als de minister ervoor kiest om in Ranst of in Puurs een gevangenis te bouwen, dan raken de gevangenen nooit voor de middag in het gerechtshof. De wegen zijn immers dichtgeslibd omdat men blijkbaar geen bruggen wil. Het is overigens ook niet zo humaan om gevangenen over lange afstanden in dergelijke voertuigen te transporteren.

De minister weet dat in Nederland ook gevangenisboten worden gebruikt. Zo ligt er in Dordrecht een boot. Die zijn veel goedkoper dan het huren van de gevangenis in Tilburg. De aankoopprijs van een dergelijke boot bedraagt 28 miljoen euro, maar dan is men wel eigenaar. De minister moet dat spoor toch eens overwegen als hij over niet voldoende gevangeniscapaciteit beschikt en moet wachten op allerlei vergunningen om gevangenissen te bouwen. Hij kan niet blijven gevangenissen huren in Nederland.

Mme Marie Hélène Crombé-Berton (MR). – « On ne peut juger du degré de civilisation d’une nation qu’en visitant ses prisons. » Ce n’est pas moi qui le dis mais Albert Camus. On peut dire qu’à l’aune de cette sentence, la Belgique fait pâle figure.

Le projet de loi que nous sommes invités à voter propose le transfert de détenus belges, exclusivement néerlandophones et tous considérés comme ne présentant pas de risques de dangerosité, vers la prison néerlandaise de Tilburg.

La mesure, certes, sonne comme un aveu d’impuissance mais reconnaissons toutefois que ce projet constitue une première réponse au problème de la surpopulation carcérale. Cette année, le chiffre de 10.500 détenus a été dépassé alors que les prisons belges ont une capacité d’accueil de 8.456 lits seulement.

Espérons que la conclusion du traité qui lie notre pays aux Pays-Bas soit un premier pas vers un redressement général du système carcéral belge. S’il s’agissait simplement d’une mesure temporaire d’une durée de trois ans, destinée à masquer une apathie qui redeviendrait criante passé ce délai, elle aurait complètement manqué son objectif.

La construction de nouvelles prisons et la rénovation des bâtiments existants ont heureusement été décidées et devraient contribuer à faire avancer les choses. Treize nouvelles prisons devraient être érigées et six anciennes supprimées d’ici à 2016.

À ce propos, nous attendons que la Région wallonne délivre au plus vite les permis de bâtir qui sont indispensables à l’érection de ces nouvelles prisons.

La prison est un mal nécessaire et il est indispensable de trouver des pistes, d’abord parce qu’aujourd’hui toutes les peines inférieures à six mois d’emprisonnement ne sont plus exécutées, ce qui donne un sentiment d’impunité, très mauvais à la fois pour la population et pour tous les services qui œuvrent à la répression de la délinquance.

Rappelons-le, éviter la surpopulation des prisons, c’est aussi assurer une sécurité raisonnable à l’intérieur de celles-ci. On sait en effet qu’y sévissent toute une série de trafics, que l’on s’en évade trop souvent et que régulièrement des mouvements de grève y sont déclenchés par des gardiens excédés.

Par ailleurs, la prison doit aussi être, pour les délinquants primaires, un lieu de réinsertion des détenus. Nous insistons dès lors sur la nécessité de construire de nouvelles prisons.

Il existe bien sûr d’autres pistes. Si les prisons des Pays-Bas comptent des cellules inoccupées, c’est notamment en raison d’une politique qui privilégie les peines alternatives, réduit la détention préventive au strict nécessaire et recourt à l’utilisation du bracelet électronique. Aussi nous revendiquons que le bracelet électronique puisse être considéré comme une peine autonome, tout comme les travaux d’intérêt général.

Enfin – et ce n’est pas la moindre des exigences – nous souhaitons que soit garanti un cloisonnement efficace des détenus en fonction des différents types de criminalité et de la durée des peines. Ainsi les inculpés doivent-ils être séparés des condamnés, les jeunes adultes délinquants des criminels lourds, etc.

De heer Guy Swennen (sp.a). – De sp.a-fractie zal om drie redenen tegen de goedkeuring van dit verdrag stemmen.

Ten eerste, zoals collega Coveliers al heeft opgemerkt, hebben wij in de commissie voor de Buitenlandse Betrekkingen en voor de Landsverdediging een hele lijst vragen gesteld. Die vragen waren, net als de antwoorden van de minister, omstandig. Alleen was de omstandigheid van het antwoord op sommige vragen omgekeerd evenredig met de inhoud ervan. Zo zijn, bijvoorbeeld, voor sommige vragen antwoorden aangekondigd en zouden er berekeningen volgen. Onze honger naar vragen en verduidelijkingen is dus niet gestild en dat is een eerste reden om het ontwerp niet goed te keuren.

Ten tweede vinden wij de keuze voor een exclusief verdrag tussen het Koninkrijk België en het Koninkrijk der Nederlanden niet de meest geschikte regeling. Men kan niet tegenspreken dat de Vlaamse Gemeenschap sterk betrokken is. Wij menen dan ook dat een gemengd verdrag met minstens de Vlaamse gemeenschap een betere en logische keuze was geweest.

Voor de derde reden verwijzen wij naar de commentaar en de opmerkingen van het Rekenhof bij het ontwerp van begroting 2010. Voor heel deze operatie werd in de begroting geen krediet ingeschreven. Dat is nog geen doodzonde, mochten we in de verantwoording bij de begroting de reden hiervoor terugvinden. In die verantwoording is het echter tevergeefs zoeken naar een verklaring, wat toch niet de logische gang van zaken is.

M. Francis Delpérée (cdH). – Je vous informe d’emblée que le cdH approuvera le projet de loi qui nous est soumis. Cependant, je tiens à soulever deux questions techniques.

La première concerne l’article 3, paragraphe 3, de la convention qui précise qu’en vue de l’exécution de la convention, la Belgique et les Pays-Bas concluront un accord de coopération. Cet accord de coopération a-t-il déjà été conclu ? Les chambres seront-elles appelées à donner leur assentiment à cet accord de coopération ? On nous dit que ce n’est pas un traité au sens de la Convention de Vienne mais que c’est tout simplement un contrat de droit civil néerlandais. Entre qui ce contrat est-il passé ? Entre le ministre De Clerck et M. Balkenende ou bien entre l’État belge et le Royaume des Pays-Bas ? C’est un phénomène plutôt interpellant parce que c’est une manière de disqualifier les traités internationaux en leur donnant tout simplement la forme d’un contrat, avec la conséquence qu’ils ne sont pas soumis au contrôle démocratique des chambres législatives et, en particulier, du Sénat. Le Conseil d’État s’est montré très sévère sur cette façon de travailler. Je suis conscient qu’il y avait une certaine urgence, ce qui a amené à négocier dans un premier temps la convention, mais il serait regrettable que ce morcellement des tâches conduise à un contournement de l’assentiment parlementaire.

Ma deuxième observation porte sur l’article 24, paragraphe 3, de la convention qui précise que les deux États pourront conclure, le cas échéant, une prolongation de la convention, prolongeant la mise à disposition de l’établissement pénitentiaire au-delà du 31 décembre 2012, jusqu’au 31 décembre 2013.

Mme Zakia Khattabi (Ecolo). – Je ne m’appesantirai pas sur une analyse de cette convention, car cela reviendrait à dire que nous en acceptons le principe même et son préalable qui veut que l’on s’accorde sur l’ouverture de places supplémentaires comme réponse à la surpopulation carcérale.

Or, répétons-le à l’occasion de ce débat, le recours irrationnel à l’augmentation de la capacité carcérale, dans ou en dehors du pays, n’est pas une solution pour lutter contre la surpopulation carcérale. Il s’agit d’une politique d’occultation des causes réelles du problème de surpopulation qui a pour effet de le renforcer. Vous adoptez cette politique malgré les recommandations d’instances internationales pour lesquelles l’augmentation de la capacité carcérale n’est pas une solution.

Les études criminologiques, comme les exemples du passé, démontrent que l’augmentation de la capacité pénitentiaire appelle inéluctablement le remplissage des nouvelles places. Rappelons à cet égard que la construction des établissements pénitentiaires d’Ittre et d’Andenne n’ont pas permis de résorber le « trop-plein » de détenus.

Cependant, il est évident qu’un tel projet demande un réel courage politique qui prenne en compte les éléments suivants : considérer l’emprisonnement comme la « sanction ultime », réduire l’application et la durée des peines, admettre le caractère inacceptable de la surpopulation et envisager, voire assumer, le refus d’augmenter la capacité pénitentiaire.

Mevrouw Lieve Van Ermen (LDD). – LDD zal zich bij de stemming over dit ontwerp onthouden. LDD pleit reeds jaren voor meer gevangeniscapaciteit. Een verdrag met Nederland voor het gebruik van vijfhonderd plaatsen in de gevangenis van Tilburg is echter niet de juiste manier om tot structurele oplossingen te komen. Daarbij kunnen we de volgende bedenkingen maken.

De overplaatsing van vijfhonderd gedetineerden naar Nederland lost het probleem van de overbevolking in onze gevangenissen maar voor een klein stukje op. Vandaag hebben 1.927 gedetineerden geen bed in hun cel.

Het Rekenhof wijst erop dat voor de nieuwe basisallocatie in de begroting geen enkel krediet is ingeschreven. De verantwoordingen bij de ontwerpbegroting vermelden ook niet waarom deze kredieten ontbreken.

De transfer naar de deels leegstaande strafinrichting van Tilburg zou de Belgische staat volgens de Inspectie van Financiën een slordige 30 miljoen euro per jaar kosten. Dat komt neer op 164 euro per gedetineerde per dag. Dat is een pak meer dan de 127 euro die een gevangene in ons land kost.

Er zijn tal van duurzame oplossingen mogelijk om het tekort aan gevangeniscapaciteit op te vangen. LDD wil dat korte gevangenisstraffen, indien het maatschappelijk haalbaar is, worden vervangen door alternatieve sancties zoals werkstraffen, elektronische enkelband en effectieve geldboetes. Verder moet ook worden gedacht aan een meer geïntegreerde samenwerking tussen de overheid en de privésector op alle domeinen van het veiligheidsbeleid. Daarbij bepaalt de overheid in welke mate de gevangenissen worden gebruikt en wordt de privépartner betaald voor de beschikbaarheid van de accommodatie, maar niet voor het aantal gevangenen.

In beschikbare overheidsgebouwen, zoals kazernes, kunnen op korte termijn gevangenissen of heropvoedingskampen voor probleemjongeren worden ingericht.

Mme Christine Defraigne (MR). – L’état de nos prisons, dont Albert Camus disait qu’il était l’aune pour juger notre degré de civilisation, est bien connu depuis longtemps. Le problème de la surpopulation carcérale n’est pas neuf.

Lorsque sous la législature précédente, nous avons débattu de certaines évasions, on a remis sur le tapis le fait que, pendant la législature 1995-1999, le problème était déjà criant. Je ne prétendrai pas, il va de soi, que ce facteur est la seule cause des évasions.

En 2003, lorsque je suis arrivée au Sénat, l’une de mes premières requêtes avait été de constituer un groupe de travail pour réaliser un audit de l’état de nos prisons. J’ignore si cela aurait vraiment été utile car une simple visite effectuée avec certains collègues a suffi pour nous rendre compte que dans notre pays, des citoyens, des êtres humains vivent sous le seuil de la dignité.

Monsieur le ministre, à propos de ce projet de loi portant assentiment à la Convention entre le Royaume de Belgique et le Royaume des Pays-Bas, nous nous trouvons face à une difficulté majeure. En effet, qu’un État ait laissé s’aggraver une situation, l’ait laissé pourrir, et qu’il doive se tourner vers son voisin pour exercer une mission fondamentale pose question. L’État gendarme a ici du plomb dans l’aile.

Qu’un État ne soit plus capable d’assumer ses missions régaliennes les plus fondamentales, à savoir rendre la justice, sanctionner en cas de nécessité et exécuter les décisions de justice, pose également question.

Dans son intervention, Mme Crombé a parlé d’« aveu d’impuissance ». J’estime qu’il s’agit de la déliquescence, du délitement de nos institutions.

Il est vrai qu’avec des si, on mettrait Paris en bouteille. Mais je ne puis m’empêcher de penser : « Si nous nous étions attelés plus tôt à un « masterplan » ; si nous avions fait en sorte que les peines alternatives soient exécutées ; si nous avions fait du bracelet électronique beaucoup plus tôt non pas une simple modalité d’exécution de la peine mais une peine autonome à part entière » et je me dis qu’avec les 120 millions d’euros qui seront consacrés à cette convention qui pourrait, comme l’a laissé entendre M. Delpérée, durer plus de quatre ans, nous aurions pu, me semble-t-il, prendre pas mal de mesures.

Je me réjouis toutefois d’apprendre qu’aucun prisonnier francophone n’ira à Tilburg. C’est du moins ce que vous avez dit, monsieur le ministre, dans votre réponse en commission, ajoutant « en principe ».

Néanmoins je m’interroge sur les droits des détenus, sur l’égalité de traitement et sur les discriminations éventuelles. Les faits pénalement répréhensibles commis dans une prison belge seront sanctionnés en vertu du droit belge. De la même manière, des faits pénalement répréhensibles commis dans une prison néerlandaise seront sanctionnés en vertu du droit néerlandais, d’où une différence de traitement. Vous répondez à cette remarque en annonçant que le directeur sera belge et que les statuts seront comparables. Cela n’a cependant rien à voir ! Les différences de traitement, qui découlent de l’application des principes de droit, posent un problème.

Je ne reviendrai pas sur les explications techniques et pertinentes de M. Delpérée. Je voudrais cependant signaler que dans son avis, le Conseil d’État, qui n’est pas spécialement tendre, souligne que la note d’instructions de recours à la force dans les établissements pénitentiaires doit être annexée à la convention. Pourquoi cette remarque n’est-elle pas suivie ? Si une mutinerie éclate dans cet établissement, appliquera-t-on les mêmes procédures qu’en Belgique ?

Vous me répondrez, monsieur le ministre, que vous avez au moins tenté de trouver une solution, même provisoire. Je vous dirai que le problème n’est pas neuf ; vous étiez déjà ministre de la Justice voici onze ans. Je sais que ce n’est pas en pleurant sur le lait répandu que l’on va faire progresser les choses. Mais quand même ! Je ne peux accepter ce délitement de nos institutions parce qu’on ne sait pas assumer ses missions fondamentales. Avec ces 120 millions d’euros – cinq milliards de francs belges –, il était possible de mener une autre politique, notamment grâce à l’utilisation de bracelets électroniques.

De heer Stefaan De Clerck, minister van Justitie. – Het verdrag over het ter beschikking stellen van Nederlandse gevangeniscellen is iets uitzonderlijks. Het is een methode om een oplossing te vinden voor het probleem van de overvolle gevangenissen. In 1996 al schreef ik een oriëntatienota voor de uitbouw van een strafuitvoeringsbeleid. Op basis van die nota werden heel wat nieuwe initiatieven genomen, alternatieve straffen ingevoerd, het elektronisch toezicht uitgebreid en justitiehuizen opgericht. Binnenkort is er overigens een colloquium rond tien jaar justitiehuizen.

De overbevolking blijft evenwel een aanzienlijk probleem. Er is een structureel tekort aan 2.000 gevangeniscellen.

In 2008 heeft de regering beslist zwaar te investeren in bijkomende capaciteit en een aantal gevangenissen te vervangen omdat ze niet meer beantwoorden aan de minimale normen. Het investeringsdossier loopt en ik wil daar gerust elke week in het parlement verslag over uitbrengen. Ik hoop dat ook de Waalse regering uitzoekt waar nieuwe gevangenissen kunnen worden gebouwd. We moeten wel beseffen dat we ten vroegste tegen 2012 over nieuwe gevangenissen zullen beschikken. In afwachting kunnen we voor ons acuut probleem gebruik maken van Nederlandse cellen. Nederland heeft in het verleden veel meer in gevangenissen geïnvesteerd waardoor straffen met zekerheid werden uitgevoerd en de straffeloosheid is verminderd, en het land uiteindelijk 3000 cellen op overschot heeft.

Wat is er tegen het feit dat België veertig kilometer over de grens een Nederlandse gevangenis tijdelijk gebruikt? Het is geen klassieke, maar en verantwoorde keuze. Het gaat om minimum 500 en maximum 681 plaatsen.

Ik geef kort nog een antwoord op een aantal vragen. Bij een mogelijk conflict tussen het tuchtrecht en het strafrecht zal de directeur contact opnemen met de officier van Justitie, maar het strafrecht primeert. Als er in de gevangenis een delict begaan wordt, zal de Nederlandse autoriteit optreden en zal naar Nederlands strafrecht verder worden vervolgd.

Aangezien de Nederlandse cellen als een verlenging van Wortel worden gezien, is in principe de strafuitvoeringsrechtbank van Antwerpen bevoegd, dat belet echter niet dat gevangenen die van Nederland naar Wortel terugkeren, ingevolge een of andere verdeling voor een andere strafuitvoeringsrechtbank kunnen verschijnen.

Inzake het elektronisch toezicht gebruiken we op het ogenblik de volle capaciteit van het oude contract, dat nog loopt tot maart volgend jaar. Met 1.000 sets op vaste telefoons zitten we vandaag op ons maximum, maar in het contract waarover we op het ogenblik onderhandelen, hopen we dat aantal uit te breiden tot 1.500 sets op mobiele telefoons.

Een van de sprekers stelde een vraag over de pontons. De berekening heeft duidelijk uitgewezen dat die duurder uitvallen. De aankoopprijs alleen al was 30 miljoen euro per ponton en daarop moet je nog een hele infrastructuur organiseren. Als je die pontons bijvoorbeeld naar de haven van Antwerpen laat overkomen en ze daar installeert, dan moet je daarnaast nog een landinfrastructuur organiseren en extra personeel in dienst nemen. Dat zou de kosten uiteraard de hoogte in jagen. En ook dat zou maar een tijdelijke oplossing bieden, want die pontons zijn niet bedoeld voor een langere detentie, maar alleen voor een tijdelijk verblijf van vreemdelingen.

En réponse à Mmes Defraigne et Crombé, j’admets qu’il s’agit effectivement d’un aveu d’impuissance. Nous n’avons pas une capacité suffisante. Nous avons toutefois un plan d’investissement avec la Régie des bâtiments. Il a été décidé de construire sept nouvelles prisons. Mais ces prisons ne seront prêtes au plus tôt qu’en 2012.

Le gouvernement wallon devrait prendre rapidement une décision sur l’emplacement de deux prisons. Pour les deux sites en région flamande, nous avons déjà la décision du gouvernement flamand. Pour la Wallonie nous avons proposé trois sites. Le choix appartient au gouvernement wallon.

Nous avons réalisé une sélection de treize consortiums pour construire deux prisons en Wallonie et deux en Flandre. On doit les informer au plus tôt de la localisation des prisons.

Mais j’ai toute confiance, le ministre wallon compétent prendra rapidement ses responsabilités. Peut-être aujourd’hui ou demain ? J’attends avec impatience.

M. Stefaan De Clerck, ministre de la Justice. – Nous ne ferons rien de plus que ce qui est prévu dans la convention. Nous ne reviendrons devant cette assemblée que si nous nous écartons de la convention. Tout ceci n’empêche que se poursuive le débat sur l’exécution des peines en général : les amendes, le bracelet électronique, etc.

Dan was er nog de vraag naar de manier waarop de gemeenschappen bij het verdrag zijn betrokken en waarom er geen gemengd verdrag is gesloten. Wij hebben die zaak voorgelegd aan de Werkgroep gemengde verdragen bij de FOD Buitenlandse Zaken, die nagaat welke methodiek er bij dergelijke verdragen moet worden gevolgd. Alle overheden zijn daarin vertegenwoordigd en hebben beslist dat er geen gemengd verdrag moest komen, omdat alle rechten zuiver federaal zijn. Voor de rechten en verplichtingen van de gemeenschappen verandert er namelijk niets. De rechten van de Vlaamse Gemeenschap in Wortel blijven onverkort van toepassing op de afdeling gevangen in Tilburg. De opmerkingen van de heer Swennen heb ik overigens al beantwoord in de commissie voor de Justitie.

Wat de begroting betreft, moet gezegd dat het om een groot bedrag gaat, namelijk 30 miljoen. Ik heb in de commissie voor de Justitie al uitgelegd dat de kostprijs per dag in België ook vrij hoog ligt, maar dat men die in Nederland preciezer berekent. De kostprijs van de gebouwen komen daar ten laste van het departement Justitie, de pensioenrechten vallen ten last van elk departement, waardoor de kostprijs per gevangene in Nederland hoger ligt dan bij ons. Als wij onze prijs zouden berekenen zoals in Nederland en het aandeel van de Regie der Gebouwen en de pensioenen zouden meerekenen, dan zou wij ook op een hoger bedrag komen. De prijs die wij in Nederland betalen is dus een correcte prijs.

En ce qui concerne le contrat de coopération, le Conseil d’État a effectivement demandé plus de précisions dans la convention. Dès lors, tous les éléments essentiels ont été ajoutés au texte de base.

Une convention existe effectivement, en application de l’article 3, alinéa 3, mais elle porte sur des détails de la coopération comme les heures d’ouverture, la correspondance, la cantine, etc. Nous devons aussi veiller à ce que les droits belges soient appliqués aux Pays-Bas.

Kazernes zijn geen oplossing. Daarop hoef ik dus niet verder in te gaan.

De keuze voor Nederlandse cellen is tijdelijk, maar noodzakelijk. De beslissing zal maken dat, zo mogelijk vanaf 1 januari, een onhoudbare toestand van overbevolking wordt gelenigd, die weegt op het personeel en de gedetineerden.

De heer Stefaan De Clerck, minister van Justitie. – Aangezien het verdrag nog niet zo lang geleden is ondertekend, kon het bedrag niet worden ingeschreven in de begroting. Bij een volgende begrotingsaanpassing zullen daartoe schikkingen worden getroffen, zoals regelmatig gebeurt op basis van nieuwe besluitvorming.

De heer Hugo Coveliers (VB). – De minister heeft op al mijn opmerkingen geantwoord. Ik noteerde dat hij ervoor zal zorgen dat de strafuitvoeringsrechtbank van Antwerpen meer personeel en eventueel een bijkomende magistraat krijgt.

Ik heb nog één bedenking. Ik hoor al meer dan tien jaar klagen over het gebrek aan capaciteit in onze gevangenissen. Nederland is niet de ideale oplossing. De ideale oplossing bestaat erin de capaciteit in België uit te breiden. Waarschijnlijk heeft de minister gelijk de overcapaciteit in Nederland te benutten. We hebben bovendien de zekerheid dat twee derde van de gevangenisstraf wordt uitgezeten, conform de Nederlandse wetgeving. Dat zal maken dat de strafrechter kortere gevangenisstraffen uitspreekt, waardoor de gevangenispopulatie vermindert.

De heer John Crombez (sp.a). – Mijnheer de voorzitter, ik wil kort toelichten waarom onze fractie tegen het wetsontwerp houdende fiscale en diverse bepalingen zal stemmen.

Bij de laatste bespreking voor de stemming in commissie is nog ruim gediscussieerd over de fiscale aftrek van de sociale dienstencheques. Er werd meer uitleg gevraagd over het voorwerp van de uitzondering. Het is toch belangrijk, als bepaalde dienstencheques geen fiscale aftrek genieten, om zeer precies aan te geven om welke dienstencheques het gaat. Na een lange discussie heb ik een antwoord gekregen, maar nadien heb ik vastgesteld dat de regering op een andere plaats op dezelfde vraag een ander antwoord heeft gegeven.

De heer Hugo Vandenberghe (CD&V). – Phishing is een pest die het internet al enkele jaren teistert. Tot nog toe dook phishing vooral op websites op waaraan cybercriminelen rechtstreeks geld verdienen. Phishing staat bekend als een vorm van oplichting. Criminelen gebruiken het internet om via deze praktijk persoonlijke informatie van derden in hun bezit te krijgen. Ze misleiden de mensen met e-mails en websites die uitingen lijken van bekende en betrouwbare bedrijven. Maar in werkelijkheid zijn het vervalsingen. In die e-mails en op die websites vragen ze bijvoorbeeld naar inloggegevens en/of kredietkaartinformatie.

Sinds begin dit jaar duiken er meer en meer phishingaanvallen op die zich richten op gebruikers van de socialenetwerksite Facebook. Volgens de internetbeveiligingsdienst X-Force van IBM is het aantal phishingaanvallen op het internet de afgelopen maanden verdrievoudigd. Gepikte Facebookaccounts zijn dan ook erg waardevol voor criminelen. Op dit ogenblik lopen twee wereldwijde Facebook-phishingcampagnes, die elk al e-mails naar miljoenen gebruikers hebben gestuurd.

Zijn er relevante cijfers ter beschikking over het aantal phishingaanvallen op het internet, vooral met betrekking tot Facebook?

Acht de minister het aangewezen maatregelen te nemen om de burgers beter te beschermen tegen phishingaanvallen?

De heer Carl Devlies, staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie. – Ik lees het antwoord van minister Declerck.

De politie heeft geen relevante cijfers over het aantal phishingaanvallen op het internet. Softwarebedrijven als Symantec en Kaspersky, of publiek-private organisaties als de Anti-Phishing Working Group (APWG) brengen geregeld rapporten uit die cijfers bevatten over het aantal gedetecteerde phishingsites. Volgens die rapporten zou het aantal gedetecteerde phishingaanvallen nog steeds toenemen.

De Federal Computer Crime Unit (FCCU) van de federale gerechtelijke politie stelt eveneens vast dat de socialenetwerksite Facebook sinds 2009 opvallend vaker dan vroeger voorkomt in meldingen van internauten op het eCops-meldpunt. Het gaat niet allen om meldingen van phishingaanvallen, maar ook om meldingen van gehackte accounts, belaging of stalking, laster en zedenfeiten.

Alertheid en veilig surfgedrag kunnen in veel gevallen slachtoffers voorkomen. De beste maatregel is preventie. Het is duidelijk dat de burger onvoldoende besef heeft van computercriminaliteit en niet weet hoe hij zich daartegen kan wapenen. De FCCU is van oordeel dat er op dat vlak een bijzonder grote nood is aan een nationale of Europese preventiecampagne. Vanuit het oogpunt consumentenbescherming onderneemt de FOD Economie reeds initiatieven.

Op het reactieve vlak focust de FCCU zich op het onmiddellijk offline halen en onderzoeken van phishingsites die gehost worden op servers die zich op het Belgische grondgebied bevinden of waarvan het Top Level Domain ".be" is. In de andere gevallen worden de respectieve buitenlandse politiediensten via Interpol op de hoogte gebracht. De responstijd is in die gevallen dan ook aanzienlijk langer. Zodra de infrastructuur optimaal is, zal het in de nabije toekomst ook mogelijk zijn om, op bevel van een magistraat, de toegang tot phishingsites die zich in het buitenland bevinden te blokkeren voor Belgische internauten. Die infrastructuur wordt momenteel verder ontwikkeld door FedICT waarbij het de bedoeling is ze operationeel te krijgen in de eerste helft van volgend jaar.

De heer Hugo Vandenberghe (CD&V). – In 1998 werd in ons land het Octopusakkoord gesloten waarbij een eenheidspolitie werd tot stand gebracht op twee niveaus, lokaal en federaal.

Op het ogenblik is er dus één federale politie met daarnaast 196 lokale politiezones, waarvan er vijftig slechts één gemeente bestrijken. De Belgische politie stelt momenteel 47.526 personen tewerk, van wie 8000 burgers zonder politiebevoegdheid. Volgens het rapport zijn dit zijn er 14 % meer dan vóór de politiehervorming.

Na tien jaar maakte de Federale Politieraad een evaluatie.

Een vaak gehoorde kritiek is dat de Belgische politie een Mexicaans leger is, met teveel commissarissen. Ons land telt momenteel 585 hoofdcommissarissen, 3300 commissarissen, 8190 hoofdinspecteurs, 23.437 inspecteurs en 1160 agenten. Volgens de regel dient deze verhouding 1 tegenover 3 tegenover 9 te zijn. Ze is nu echter 1 tegenover 2,1 tegenover 6.

Vooral bij de federale politie zouden er teveel leidinggevenden zijn.

Die cijfers roepen natuurlijk vragen op. Ik zou niet graag hebben dat men in het buitenland de indruk krijgt dat Antwerpen op crimineel gebied een zeer gevaarlijke stad is. Ik wil niet dat men de indruk krijgt dat het aantal leidinggevenden bij de politie een rechtstreekse aanwijzing is voor een stijgende criminaliteitsgraad. Wij worden daar vaak op aangesproken.

Acht de minister het aangewezen maatregelen te nemen om het eventueel teveel aan commissarissen in te dijken? Hoe moet dit gedaan worden of hoe kan dit aantal verantwoord worden?

Hoeveel procent van de totale loonkost van de politie bedraagt het loon van de commissarissen? Werd een voldoende financiële reserve aangelegd voor de pensioenen van deze belangrijke groep?

Is de minister het met mij eens dat de ratio 1 tegenover 3 tegenover 9 zou moeten zijn, wat in de toekomst zou moeten leiden tot de beperking van het aantal leidinggevenden?

De heer Carl Devlies, staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie. – Ik lees het antwoord van de minister van Binnenlandse Zaken.

De problematiek is mij goed bekend. Ik heb ze overigens opgenomen in mijn algemene beleidsnota 2010.

Men mag niet vergeten dat de statutaire politiehervorming van 2001 zeer complex was en onvermijdelijk uitmondde in een aantal overgangsregelingen. Sommige daarvan zijn al uitgedoofd, andere nog niet. De meest merkbare daarvan is inderdaad het actuele aantal commissarissen, zowel bij de lokale als bij de federale politie.

Uit de analyses blijkt dat in 2011 en 2012 telkens net geen 200 officieren op pensioen zullen gaan bij de geïntegreerde politie. De twee daarop volgende jaren stijgt dat aantal telkens tot 250. Zo wordt de scheeftrekking jaar na jaar getemperd, maar het zal toch nog wat geduld vergen.

Voor de sectie 17 van de federale begroting 2010 bedraagt de kost van de commissarissen 14,52 % van de totale loonkost.

De vraag van de heer Vandenberghe is des te interessanter daar ook rekening moet worden gehouden met andere HR-aspecten, namelijk de "normale" doorgroeimogelijkheden van het midden- naar het officierskader en de nood aan externe wervingen. Het zou niet van goed beheer getuigen indien de bevorderingskansen van de beste middenkaders worden gefnuikt.

Naast de sociale promotie moet ook de externe werving een kans krijgen om de voeling met de samenleving te behouden. Ik leg die quota jaarlijks vast. Ze liggen nu begrijpelijkerwijze wat lager en het geheel wordt permanent gemonitord.

De voorzitter. – Ik stel voor deze vragen om uitleg samen te voegen. (Instemming)

M. le président. – Je vous propose de joindre ces demandes d’explications. (Assentiment)

Mevrouw Lieve Van Ermen (LDD). – Op dit ogenblik zijn er blijkbaar grote verschillen in zowel de bevoorrading van de griepvaccins als inzake de interpretatie van het begrip risicopatiënt.

Via huisartsen en media was de omschrijving van de ‘risicogroepen’ goed gekend. Dat was noodzakelijk gezien het beperkt aantal vaccins en om zeker te garanderen dat de risicogroepen een vaccin toegediend kregen. Denken we hierbij onder meer aan de chronisch zieken en zwangere vrouwen. Wanneer er in een later stadium voldoende vaccins beschikbaar zouden zijn, kon iedereen die het wenste, een vaccin gaan halen. Nu stellen we echter vast dat ook jonge, gezonde voetballers het vaccin kregen, of waren dat toevallig allemaal jonge vaders?

Worden er tijdens de grote vaccinatiedagen alleen risicogroepen gevaccineerd of krijgt iedereen die zich aanmeldt het vaccin?

Is die controle nog mogelijk wanneer we horen dat er 60 vaccins per uur worden toegediend en dat de toediening door familie gebeurt die niet medisch geschoold is?

Wat de bevoorrading van de vaccins betreft via de apotheek, stellen we vast dat er lukraak wordt besteld en dat het vooral een kwestie is van snel een groot aantal vaccins te bestellen. Op die manier zijn er natuurlijk huisartsen die grote hoeveelheden vaccins hebben, terwijl andere huisartsen amper aan vaccins geraken en op die manier hun risicogroepen niet kunnen vaccineren.

Is de minister hiervan op de hoogte?

Wat gaat de minister aan deze situatie veranderen opdat de risicogroepen toch hun vaccin kunnen krijgen?

De heer Louis Ide (Onafhankelijke). – De huisarts die het vaccin tegen de griep A/H1N1v toedient, mag hiervoor een honorarium van 22,46 euro vragen. Dat bedrag wordt zonder remgeld integraal terugbetaald. De derdebetalersregeling zou een welkome oplossing zijn in deze situatie.

In concreto zijn er heel wat huisartsen die veel vaccins hebben gezet, maar geen euro hebben gezien. Zij gingen ervan uit dat de derdebetalersregeling mogelijk zou zijn. Nu blijkt uit omzendbrief VI nr. 2009/454 van 16 november 2009 van dr. De Ridder dat wie deelnam aan een collectieve vaccinatiecampagne de derdebetalersregeling mag toepassen.

Impliceert dit dat een solo-huisarts die zelf de vaccins toediende, de derdebetalersregeling niet algemeen kan toepassen voor zijn vaccinatiecampagne?

Zo ja, kan een rondzendbrief het mogelijk maken dat er twee verschillende manieren van betaling zijn afhankelijk van de plaats van en omstandigheid waarin het vaccin is toegediend? Zal de Raad van State hiermee akkoord gaan?

De heer Carl Devlies, staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie. – Ik lees het antwoord van de minister.

Aan de vaccinerende artsen is gevraagd alleen de risicopatiënten te vaccineren omdat de bescherming van deze mensen onze prioriteit moet zijn en niet alle vaccins in één keer beschikbaar zijn, maar geleidelijk aan geproduceerd en geleverd worden. De artsen zijn zich goed bewust van dit probleem en meestal doen zij die selectie dan ook naar best vermogen.

Sommige artsen hebben zich niet aan de afspraken gehouden en hebben toch meerdere pakketten bij verschillende apotheken besteld. Grote tekorten zijn er in de praktijk niet geweest en er werden voldoende vaccins geleverd om aan de vraag van de huisartsen te kunnen voldoen.

Ik ben dus niet alleen op de vraag van de huisartsen ingegaan door hen een centrale plaats in de campagne te geven, maar daarenboven heb ik aanvaard dat de vaccinatie zou worden uitgevoerd aan het tarief van de consultatie of het huisbezoek, met 100% terugbetaling voor de patiënt.

De collectieve vaccinatie in de lokale zorgpunten zou het mogelijk gemaakt hebben dat de vaccinatie gratis zou zijn geweest en de artsen een correcte bezoldiging zouden hebben ontvangen. De vaccinatie door de huisartsen in het normale kader van hun praktijk maakt het niet meer mogelijk om de vaccinatie gratis te verstrekken, maar verplicht de patiënt om het geld voor te schieten om zich dan integraal door het ziekenfonds te laten terugbetalen.

De verwarring waarover sprake is te wijten aan het feit dat sommigen foutief concludeerden dat de vaccinatie kon gebeuren onder de regeling van de derde betaler omdat geen remgeld werd geëist. Een huisarts mag de regeling van de derde betaler echter niet algemeen toepassen voor de prestaties (consultaties of bezoeken) tijdens welke hij een vaccinatie heeft toegediend, uitgezonderd voor de wettelijk voorziene uitzonderingen en de situaties met betrekking tot de sociale regeling van de derde betaler.

Een eventuele uitbreiding van het systeem van de derde betaler zou hebben geleid tot heel wat overleg en wetgevende veranderingen, waardoor de invoering van het systeem zou worden vertraagd. Het koninklijk besluit van 10 oktober 1986, dat het systeem van de derde betaler regelt, heeft geen wijzigingen ondergaan die de toepassing van de regeling van de derde betaler mogelijk zou maken bij de prestaties in verband met de vaccinatie tegen de A/H1N1-griep. Het systeem van de derde betaler blijft dus gewoon van toepassing, maar noch ik, noch mijn diensten, hebben ooit gewag gemaakt van een uitbreiding van het systeem.

De heer Louis Ide (Onafhankelijke). – De ziekenfondsen moeten gezond verstand aan de dag leggen. Ze moeten in hun akkoorden rekening houden met de problemen van de huisartsen. Ik ben er trouwens niet van overtuigd dat de Raad van State de redenering van het RIZIV zal volgen om een collectieve vaccinatie als een wachtdienstprestatie te beschouwen.

Men zegt dat het moeilijk is om de regeling van de derde betaler in dit verband in te voeren. Ik dacht dat minister Onkelinx volmachten heeft inzake de grieppandemie. Er zou dan ook geen probleem mogen zijn om een dergelijke regeling via besluit in te voeren.

M. Franco Seminara (PS). – Selon de nombreux observateurs, experts des applications liées à la carte d’identité électronique, cette carte serait un bel outil dont les possibilités d’usage sont ignorées par les citoyens et peu exploitées par les entreprises.

En pratique, la carte d’identité électronique permet de s’identifier en passant par un lecteur de cartes qui lit le contenu de la puce dorée située sur la carte, et d’authentifier des documents ou des processus en entrant son code PIN.

Elle est une clé qui permet d’entrer dans les bases de données des administrations, de consulter les informations relatives au détenteur et de simplifier une foule d’opérations qui prennent aujourd’hui du temps et coûtent de l’argent.

Ainsi, les exemples de simplification des processus existent et vont de l’archivage de documents, notamment comptables, qui, une fois authentifiés – signés –, conservent une valeur légale même s’ils n’existent pas sous forme de papier, à la possibilité d’inscrire de manière conforme à la loi son enfant dans une école, avec un formulaire rempli automatiquement, daté et signé, sans possibilité de contestation ultérieure. L’administration des Finances peut également proposer l’utilisation de la carte d’identité électronique comme mode d’accès aux dossiers personnels des contribuables.

Reste à populariser cet usage et à diffuser largement les lecteurs de cartes qui coûtent une vingtaine d’euros, ce qui n’est manifestement pas le cas à l’heure actuelle.

Aussi, je souhaite poser les questions suivantes :

Comment expliquez-vous ce manque d’entrain de la part des entreprises et des administrations à se doter d’un environnement propice à l’utilisation de la carte d’identité électronique ?

Alors que l’État a déboursé 700 millions d’euros pour que chaque Belge dispose de ce précieux sésame, n’est-ce pas un gâchis de voir toutes les potentialités liées à la nouvelle carte électronique non exploitées à leur juste mesure ?

M. Carl Devlies, secrétaire d’État à la Coordination de la lutte contre la fraude et secrétaire d’État, adjoint au ministre de la Justice. –

Je vous lis la réponse des ministres concernés.

Le SPF Intérieur est responsable de la délivrance des cartes d’identité électroniques tandis que Fedict est responsable du développement et de la promotion de leurs applications.

Depuis l’apparition des cartes d’identité électroniques, les pouvoirs publics et le secteur privé ont développé une multitude d’applications. Voici trois ans, Fedict a commandé une carte géographique interactive de la Belgique indiquant les applications disponibles et leur localisation. Cette carte, qui en est à sa seconde version, peut être consultée sur le site www.eid.be. Le 24 novembre, elle contenait 409 applications.

L’adoption d’un outil entièrement nouveau tel que la carte d’identité électronique suppose un changement des mentalités, tant au sein de la population que dans les services publics ou privés. En 2008, à la demande du SPF Economie, IBM a étudié les possibilités d’utilisation de la carte d’identité électronique. L’étude a abouti à la conclusion qu’il fallait éduquer le citoyen, souvent méfiant. Le changement des mentalités demande du temps.

Deuxièmement, depuis le début de cette année, plus de 8 millions de Belges disposent d’une carte d’identité électronique, ce qui correspond à un taux de pénétration de 99,3 %.

Contrairement à ce que vous indiquez, le coût de la généralisation de cette carte ne s’élève pas à 700, mais à 83 millions d’euros seulement.

Troisièmement, afin d’encourager l’utilisation de la carte d’identité électronique et le développement de nouvelles applications, le département de l’Intérieur et Fedict ont pris conjointement plusieurs initiatives.

Tout d’abord, ils ont organisé l’exposition Living Tomorrow dans la Maison du Futur, à Vilvorde. Pendant trois ans, c’est-à-dire jusqu’en mai 2012, cette exposition présentera les applications existantes, futures ou potentielles de la carte d’identité électronique.

Ils ont aussi organisé un Road show eID, qui s’est déroulé de fin avril à septembre 2009 et durant lequel un bus spécialement décoré a sillonné différentes communes du Royaume pour présenter les applications de la carte. Ce bus était présent lors de plus de 70 manifestations organisées dans les communes : événements sportifs et autres manifestations populaires. Les citoyens et le monde des entreprises ont ainsi eu l’occasion de se familiariser de manière ludique avec les applications de la carte d’identité électronique. Quelque 61 000 visiteurs ont marqué leur intérêt et plus de 37 600 visiteurs ont reçu le kit d’information, composé de cinq brochures et d’un lecteur gratuit.

Un concours a également été organisé, invitant le public à transmettre des idées d’application.

Par ailleurs, une campagne a été lancée sur MSN – 4,5 millions d’utilisateurs en Belgique – afin d’encourager les internautes à indiquer des applications sur la carte interactive.

Le département de l’Intérieur et Fedict soutiennent régulièrement les initiatives visant à distribuer gratuitement des lecteurs de carte, par exemple dans le cadre de la promotion de Tax-on-Web et dans le cadre du package Start2surf@home, actuellement en vente.

Autre initiative : la participation — à l’échelon international — à STORK, une plate-forme visant à promouvoir la collaboration entre les États membres de l’Union européenne qui ont ou développent une carte d’identité électronique.

De heer Louis Ide (Onafhankelijke). – Afgelopen maand maakte de minister de referentiebedragen bekend. Daaruit bleek dat verschillende ziekenhuizen de voorgeschreven limieten hadden overschreden. Ze worden beboet omdat ze in 2006 voor 32 courante ingrepen te veel hebben uitgegeven aan klinische biologie, medische beeldvorming en technische verstrekkingen. Toch konden de ziekenhuizen deze boetes aanvechten door in beroep te gaan.

De heer Carl Devlies, staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie. – Ik lees het antwoord van collega Onkelinx.

Op 34 ziekenhuizen die een bedrag moeten terugstorten, hebben er 12 een betwisting ingediend bij het RIZIV. Het Verzekeringscomité, dat door de wet belast is met de regeling van de betwistingen met betrekking tot de berekening van de terug te betalen bedragen, heeft zich op maandag 30 november 2009 over deze betwistingen uitgesproken.

Het comité heeft 11 van deze betwistingen verworpen, omdat ze geen betrekking hadden op de elementen die in de reglementering zijn opgenomen, maar veeleer op het systeem zelfs. De opmerkingen over het systeem werden aan de werkgroep van de Multipartite doorgespeeld. Die zal voor de analyse en de follow-up zorgen.

De heer Louis Ide (Onafhankelijke). – Ik was blij met het eerlijke antwoord dat de minister me, bij monde van staatssecretaris Schouppe, donderdag 12 november 2009 gaf op mijn vraag 4-1132. Tegelijk verontrustte het antwoord me sterk. In het belang van de volksgezondheid moet er nu een adequate beslissing worden genomen.

Ik kan me namelijk niet van de indruk ontdoen – en ik zeg dit eerder als arts dan als politicus – dat de technologie van pathogeenreductie te snel is ingevoerd. Ik kan begrijpen dat het in theorie een prachtig concept is, vooral in landen waar bloedbanken minder goed zijn uitgerust dan bij ons en waar bijvoorbeeld de prevalentie van HIV enorm hoog is.

Een regering kan echter pas een beslissing nemen als ze over voldoende gegevens en studies beschikt. Ik kan dan ook niet begrijpen dat de minister voor het zomerreces de beslissing nam deze technologie veralgemeend te verplichten vanaf ten laatste augustus 2010, én terug te betalen, terwijl ik haar er in deze assemblee en in de wandelgangen persoonlijk op gewezen heb dat er een zeer belangrijke onafhankelijke studie zat aan te komen waaruit we moeten besluiten voorzichtig te zijn met de veralgemeende invoering en verplichting van het product.

Intussen werden op een internationaal congres van de American Association of Blood Banks voorlopige resultaten voorgesteld. Die zullen ook worden gepubliceerd. Helaas is publiceren in medische tijdschriften een tijdrovende procedure en ik spreek uit ervaring. Dat kan ook niet anders, want experts onderwerpen elk artikel aan een onderzoek. Het kan dan ook gemakkelijk een jaar duren voor het onderzoek van HOVON 82 gepubliceerd geraakt.

De minister zegt te wachten op de definitieve resultaten en wil duidelijk geen rekening houden met wat nu reeds bekend is. Wetend dat het lang kan duren voor de resultaten gepubliceerd zijn, zal ook het Rode Kruis-Vlaanderen, net als zijn Franstalige tegenhanger, deze technologie op een bepaald moment moeten invoeren.

Wil de minister – en dat vind ik het minimum minimorum – dat in het belang van de volksgezondheid uitstellen en wachten op alle gegevens? Want als de voorlopige gegevens van geen tel zijn, lijkt het me toch logisch dat er gewacht wordt op de definitieve gegevens?

Ondertussen werkt de Service francophone du sang van het Croix Rouge de Belgique met het product en zijn er volgens de minister "een aantal bloedingsgevallen in één centrum geweest". Ze zegde dat het voor het merendeel om bloedplaatjes ging die ouder waren dan vijf dagen. Dat vindt men ook in de medische literatuur terug. De kwaliteit van de plaatjes gaat achteruit en dus wordt de grens op vijf dagen gezet. Ik neem aan dat dit een uitleg zou kunnen zijn. Maar aangezien minister spreekt over "de meerderheid van de bloedplaatjes", maak ik me echt wel zorgen.

De heer Carl Devlies, staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie. – Ik lees het antwoord van de minister.

Volgens de Belgische wetgeving kunnen pathogeen gereduceerde bloedplaatjesconcentraten gedurende zeven dagen bewaard worden. Dat komt overeen met de tekst van de Europese richtlijn terzake. Toediening van behandelde bloedplaatjesconcentraten die na minder dan zeven dagen bewaring toegediend werden, voldoen dus aan de bestaande regelgeving. Ondertussen heeft het Federaal Agentschap voor geneesmiddelen en gezondheidsproducten, FAGG, op mijn vraag de bloedinstellingen gevraagd de twee aanbevelingen, die door de Hoge Gezondheidsraad geformuleerd werden, voor pathogeen gereduceerde bloedplaatjesconcentraten toe te passen. Het FAGG heeft daarover een omzendbrief gestuurd.

M. José Daras (Ecolo). – Le sujet est important car l’agglomération de Liège compte plus de 400.000 habitants. Plusieurs réflexions sont actuellement en cours sur la manière d’améliorer les moyens de déplacement. Un réseau de transports en commun structurant pour toute l’agglomération serait souhaitable.

Certains avancent le fait que la remise en service de cette ligne est en projet à la SNCB.

Ce projet existe-t-il vraiment ? Va-t-il se réaliser ? D’autres initiatives envisagent la mise en œuvre d’un réseau de trams, sur la rive gauche ou droite. En l’absence d’une réponse claire sur les intentions de la SNCB, il est difficile d’envisager cette option.

M. Carl Devlies, secrétaire d’État à la Coordination de la lutte contre la fraude et secrétaire d’État, adjoint au ministre de la Justice. –

Je vous lis la réponse de la ministre.

Le projet de remise en service voyageurs de la ligne 125A – Flémalle – Seraing – Liège-Guillemins – doit être examiné à la lumière d’une étude de la SNCB effectuée conformément à l’article 43 du Contrat de gestion de la SNCB relatif à l’application possible du lightrail sur l’infrastructure ferroviaire. Dans l’étude, sept points d’arrêt ont été considérés pour ce corridor de 12,5 kilomètres : Flémalle-Haute, Val-St-Lambert, Seraing, Ougrée, Renory, Kinkempois et Liège-Guillemins.

La SNCB envisagerait l’exploitation de ce corridor au moyen de matériel lighttrain qui devrait présenter les caractéristiques suivantes : matériel roulant ferroviaire, de type automoteur électrique avec une tension d’alimentation de 3000 V, véhicules articulés permettant l’intercirculation et, de préférence, une visibilité sans cloison intermédiaire, avec une capacité de 200 voyageurs environ. Il n’a pas encore été déterminé quel matériel roulant serait utilisé.

L’étude a été effectuée, mais la réalisation n’a pas été décidée. Pour cette raison, il n’y a pas de moyens prévus, ni en investissements ni en exploitation.

Bien que les investissements dans l’infrastructure soient marginaux parce que la ligne 125A est en service, l’analyse économique du modèle d’exploitation défini par la SNCB montre que les taux de couverture des coûts d’exploitation par les recettes variaient entre 28 et 33% selon les caractéristiques du matériel roulant envisagé.

Par ailleurs, une étude socio-économique qui tient également compte des coûts et des recettes liés à la mobilité dans son sens le plus large – accises, coûts externes, etc. – montre que l’usage du corridor pourrait être rentable mais qu’il serait en même temps fortement tributaire de la quantité de voyageurs supplémentaires et du modal shift attendu.

L’amplitude horaire serait de 16 heures, les départs se situeraient entre 6 h et 22 h environ.

La tarification prise en compte dans l’étude est la tarification actuelle du trafic intérieur de la SNCB.

Mme Dominique Tilmans (MR). – De nombreux citoyens nous ont fait part de leur colère face à un phénomène qui semble de plus en plus fréquent, à savoir le dépôt d’un avis de passage en leur absence alors qu’ils étaient chez eux au moment où le facteur dit avoir sonné à la porte et ne pas avoir obtenu de réponse.

Le règlement de La Poste est pourtant formel à ce sujet.

De nombreuses expériences dans le pays montrent que certains facteurs ne prennent plus la peine de sonner à la porte du domicile des gens et laissent directement un avis de passage. Contactée, La Poste reconnaît que ce comportement, bien qu’interdit, est habituel suite à l’utilisation des méthodes de comptages et des normes qui permettent d’augmenter le rendement, Géoroute 2 et 3.

La seule alternative proposée aux citoyens est de porter plainte contre leur facteur. Cet encouragement à la dénonciation et cette réponse sont inacceptables de la part d’un service public. Des personnes âgées ou malades, des mères de familles doivent se rendre dans un bureau de poste, parfois loin de chez eux, avec des horaires d’ouverture inadaptés et des temps d’attente inadmissibles alors qu’elles auraient pu recevoir leur colis à leur domicile.

Ce problème, que vous pouvez attribuer au plan Géoroute, au manque de personnel ou à la surcharge de travail, se pose fréquemment ces derniers mois. Qu’il s’agisse de Louvain-la-Neuve, de Gand, de Thiers à Liège, des Marolles, de Cointe, de Tournai, de Saint-Gilles, il remet crûment en lumière la gestion inadéquate de La Poste.

Depuis l’entrée de CVC dans le capital de La Poste, la qualité du service public a brutalement baissé. Le sommet visible de l’iceberg est la fermeture massive de bureaux de poste : 250 en 2007 et 200 en 2008, alors qu’une enquête d’Eurostat pointe le manque de bureaux en Belgique.

À la place des bureaux fermés, La Poste propose des « points poste » dans des magasins, gares, etc. Des services essentiels, comme les opérations bancaires, n’y sont plus assurés. La direction de La Poste entend réaliser des économies par tous les moyens. Les citoyens ne sont pas dupes : remplacer des bureaux de poste par des points poste, ce n’est pas améliorer le service public.

Une autre évolution tout aussi brutale porte sur les pertes d’emplois. En 2007, pas moins de 1 450 équivalents temps-plein ont été perdus. Par ailleurs, la qualité de l’emploi se détériore.

On ne peut s’empêcher de s’interroger sur la mission de service public que La Poste revendique pourtant.

Quelles sont les instructions communiquées aux postiers concernant le dépôt des avis de passage ?

Quelle sont les solutions à cette situation proposées par la Poste ? Je parle bien entendu de solutions autres que le dépôt d’une plainte à l’encontre du facteur.

Une formation « client » est-elle dispensée aux postiers ?

M. Carl Devlies, secrétaire d’État à la Coordination de la lutte contre la fraude et secrétaire d’État, adjoint au ministre de la Justice. –

Je vous lis la réponse du ministre.

Avant de répondre aux questions, il me semble important de revenir un bref instant sur les considérations relatives à la qualité du service de La Poste.

Au début des années 2000, La Poste se trouvait dans une situation susceptible de compromettre sérieusement son avenir. De profonds changements, à tous les niveaux de l’entreprise, étaient donc indispensables.

Contrairement à ce que Mme Tilmans laisse entendre, la qualité des services de La Poste a bien évolué de manière positive au cours de ces dernières années, comme le prouvent deux indicateurs importants. Ainsi, la distribution dans le délai convenu est passée de 85% en 2003 à 95,3% en 2008 et la satisfaction de la clientèle – clients satisfaits ou très satisfaits des services de La Poste – a évolué de 75% en 2003 à 82% en 2008.

En ce qui concerne le réseau de points de vente, La Poste a développé une stratégie « multi-canaux » principalement caractérisée par la cohabitation de Points Poste, de bureaux de Poste, de magasins de timbres ainsi que de l’e-Shop. Chez nos voisins, certains opérateurs postaux se sont déjà préparés à la libéralisation en réduisant le nombre de bureaux de Poste et parfois, comme c’est le cas aux Pays-Bas, en supprimant purement et simplement leur réseau de bureaux de Poste.

S’il est vrai que les Points Poste n’offrent pas tous les services d’un bureau de Poste, il n’en demeure pas moins qu’ils proposent environ 90% des services d’un bureau de Poste traditionnel. Il y a lieu de noter que les services bancaires ne sont pas considérés comme des services postaux. De plus, ils présentent l’avantage d’heures d’ouverture plus larges que les bureaux de Poste. Une étude réalisée en 2008 a révélé que 79% des clients étaient satisfaits du service offert par les Points Poste.

L’e-Shop, le magasin en ligne de La Poste, a connu au cours de la seule année 2008, une hausse de 30% de commandes.

J’en arrive aux instructions communiquées aux postiers concernant le dépôt des avis de passage. En ce qui concerne la distribution de produits impliquant un contact direct avec le client, il est demandé aux facteurs de sonner à la porte d’entrée de l’habitation et d’attendre un temps raisonnable afin de permettre au client d’ouvrir sa porte. En l’absence de réaction du client, le facteur dépose alors un avis de passage dans la boîte aux lettres.

Il arrive parfois qu’un avis de passage soit déposé dans une boîte aux lettres alors que le client était présent. Il n’est pas juste d’attribuer, dans tous les cas, la responsabilité au facteur. En effet, l’absence de réaction dans un temps raisonnable peut très bien être liée au fait que pour diverses raisons, certains clients n’ont pas entendu le facteur sonner à la porte ou qu’ils aient mis trop de temps pour ouvrir la porte.

Le client qui n’est pas satisfait du service offert par le facteur peut contacter le service clientèle de La Poste. Une enquête interne est alors menée afin d’identifier l’origine de cette insatisfaction et, le cas échéant, des dispositions nécessaires sont prises pour y remédier.

Une formation de base est donnée aux distributeurs, dans laquelle l’aspect "client" prend une place importante. Dans chaque module de la formation – envois enregistrés, colis, recommandés, changements d’adresses, etc. – l’accent est mis sur l’importance du contact et du service au client.

Enfin, la grande majorité des services contenus dans le contrat de gestion actuel avec La Poste sont des services à la population : distribution avancée des quotidiens, paiement à domicile des pensions ou versements en liquide dans les bureaux de poste, pour ne citer que quelques exemples.

Mme Dominique Tilmans (MR). – Pour ce qui concerne les statistiques de satisfaction, tout dépend de l’endroit où les questions sont posées. Les réponses diffèrent certainement selon que les personnes interrogées se trouvent en milieu urbain ou en zone rurale.

Je note que le service bancaire n’est pas considéré comme une mission de La Poste. Je m’en étonne, car cette dernière propose un tel service.

Enfin, je puis vous citer le cas d’une personne qui a trouvé dans sa boite aux lettres un avis déposé par le facteur, alors qu’elle se trouvait à son domicile. Elle s’est plainte de cette situation à La Poste et cette dernière lui a répondu qu’elle devait porter plainte contre le facteur. C’est plutôt navrant et je ne pense pas que cela témoigne d’une bonne gestion. Georoute a effectivement changé beaucoup de choses.

De heer Louis Ide (Onafhankelijke). – Begin dit jaar lanceerde de minister een eerste versie van het kadaster voor medische beroepen, waarbij ik en met mij vele anderen in het veld veel vragen hadden. Om te beginnen vind ik dat de criteria om als huisarts gekwalificeerd te worden niet echt kloppen. Bovendien gaat het om een kadaster van huisartsen en ontbreken de specialisten in dit bestand.

Ik heb deze kritiek ook al bij het lanceren van het kadaster geventileerd. Dat is nu al een tijdje geleden en ik vraag me af of er intussen al vorderingen zijn in dit dossier.

Wanneer zal de definitieve versie van het kadaster gelanceerd worden?

Is bij de verfijning rekening gehouden met de kritiek uit de sector en van de gespecialiseerde media?

De heer Carl Devlies, staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie. – Ik lees het antwoord van minister Onkelinx.

Vooreerst denk ik dat het belangrijk is te herinneren aan wat het kadaster voor de gezondheidswerkers volgens de wet is: het is een dynamisch instrument dat onder meer alle in België ingeschreven artsen inventariseert. Het bevat de gegevens van de arts, zijn diploma’s, zijn erkenningen, zijn RIZIV-nummer en voor sommigen het beroepsadres.

Dit instrument is thans in een geïnformatiseerde vorm operationeel en men kan er dus van uitgaan dat het kadaster voor 99% afgewerkt is.

De volgende stap zal bestaan in het koppelen van het kadaster aan andere gegevensbanken, bijvoorbeeld die van het RIZIV. Deze essentiële etappe, die verfijndere analyses van het medisch aanbod mogelijk zal maken, zal eind 2010 volledig operationeel zijn.

Opdat het kadaster nu al als basis zou kunnen dienen door het nadenken over de planning, heb ik mijn administratie gevraagd om meerdere analytische studies te lanceren. De eerste studie heeft betrekking op de huisartsen en werd in april laatstleden gepubliceerd. Daarin stelt men vast dat slechts 9200 van de 15.000 huisartsen beantwoorden aan alle erkenningscriteria. Men kan natuurlijk kritiek hebben op die criteria, maar het zijn die criteria die de actieve artsen definiëren, namelijk de artsen die minimum 500 contacten per jaar hebben en die deelnemen aan de wachtdienst van de eerste lijn. Om deze cijfers te verfijnen, heb ik een bijkomende enquête gevraagd bij 6000 huisartsen die als weinig actief worden beschouwd. De resultaten worden verwacht tegen begin 2010.

Ik heb gelijktijdig een enquête over de specialisten gevraagd. Er werden meer dan 1300 vragenlijsten onderzocht en de resultaten zullen omstreeks half januari aan de planningscommissie worden bezorgd. Zodra ik die in mijn bezit heb, zal ik niet nalaten de heer Ide te informeren over de conclusies van de enquête.

De heer Louis Ide (Onafhankelijke). – Ook na het antwoord van de minister blijf ik waarschuwen voor de criteria die bij het opmaken van dit kadaster worden gehanteerd. Uiteraard moet men ook blijven nadenken over de wijze waarop de huisartsengeneeskunde het beste wordt georganiseerd. In plaats van drie huisartsen die overbelast zijn met administratief en ander werk dat geen deel uitmaakt van de kerntaak, zijn twee huisartsen misschien voldoende, op voorwaarde dat er praktijkondersteuning komt in de vorm van administratieve vereenvoudiging, een elektronisch medisch dossier en een praktijkassistent.

De heer Louis Ide (Onafhankelijke). – In het Nationaal Kankerplan vermeldt de minister de oprichting van een hadroncentrum. Ik heb daar altijd hevig tegen geprotesteerd, niet omdat ik tegen deze vorm van behandeling ben, maar omdat ik het weggegooid geld vind. Dergelijk centrum kost hopen geld en het zou amper enkele tientallen mensen per jaar kunnen helpen, terwijl die mensen ook perfect in Zwitserland of Duitsland terecht kunnen. Dat geld kan beter aan andere kankerbestrijdende maatregelen worden gegeven. Mocht de creatie van een hadroncentrum nodig zijn voor onderzoek, moet de ziekteverzekering dat nog niet financieren.

Kan de minister mijn argumentatie dat het geld beter aan andere kankerbestrijdende maatregelen wordt besteed begrijpen?

De heer Carl Devlies, staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie. – Ik lees het antwoord van minister Onkelinx.

De oprichting van een centrum voor hadrontherapie in België is inderdaad een ambitieus project dat een aanzienlijk financiële investering vereist. Om onze inspanningen voor onderzoek en innoverende technologieën bij het bestrijden van kanker voort te zetten, ben ik echter overtuigd van de meerwaarde op lange termijn van een dergelijk centrum in ons land op het gebied van behandeling en onderzoek. De investering in deze veelbelovende techniek is dus geen geldverspilling.

Een dergelijk centrum moet zich niet alleen bezighouden met de behandeling, maar moet ook fungeren als gespecialiseerd onderzoekscentrum. In dat kader is een bijkomende financiering, buiten het RIZIV, noodzakelijk. Gelet op de interesse van Herman De Croo voor dit project en zijn wens om te investeren in de strijd tegen kanker, heb ik hem voorgesteld mij te helpen bij het verzamelen van de medefinanciering die nodig is voor de oprichting van een centrum voor hadrontherapie in ons land. Een van zijn eerste taken zal bestaan in het overleggen met de werkgroep die in het RIZIV werd opgericht om na te denken over een haalbaarheidsstudie over de oprichting van dit centrum. Tot die groep behoren onder meer de leden van het verzekeringscomité, de vertegenwoordigers van het "Belgian Hadrontherapy Center Project" (BHTC), van het KCE en de Stichting tegen Kanker. Dit overleg heeft niet alleen tot doel een stand van zaken op te maken van de vooruitgang van de gesprekken en de verschillende obstakels te definiëren, maar ook de mogelijkheden om vooruitgang in dit project te boeken te bestuderen.

De heer Louis Ide (Onafhankelijke). – Na de griepcommissaris is er nu ook een hadroncommissaris, namelijk Herman De Croo.

De heer Louis Ide (Onafhankelijke). – Op 19 november stelde ik reeds een vraag over de financiële toestand van voetbalclub Excelsior Moeskroen. Toen gaf de heer Chastel namens de staatssecretaris het volgende antwoord. Ik citeer: "De Club is haar verplichting inzake socialezekerheidsbijdragen nagekomen tot en met het tweede kwartaal 2009. Het is nog te vroeg om uitspraken te doen over het derde kwartaal. De socialezekerheidsbijdragen moeten uiterlijk op de laatste dag van de maand volgend op het kwartaal bij de RSZ toekomen: voor het derde kwartaal is dat op 31 oktober. De erkende sociale secretariaten van werkgevers beschikken echter over 20 extra werkdagen: ze kunnen de bijdragen voor het derde kwartaal dus tot 20 november betalen." Ondertussen is die termijn verstreken en dus herhaal ik mijn vraag aan de staatssecretaris. Is voetbalclub Moeskroen zijn financiële verplichtingen nagekomen?

De heer Carl Devlies, staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie. – Ik had al verscheidene malen de gelegenheid om op vragen van senator Ide over dit dossier te antwoorden. Het precieze antwoord dat hij verwacht, zal ik echter schuldig moeten blijven en wel om volgende redenen.

De beslissing over de licentie van Excelsior Moeskroen is opnieuw uitgesteld.

De beroepscommissie van de licenties van de Koninklijke Belgische voetbalbond, de KBVB, kwam op 30 november jongstleden bijeen om de intrekking van de licentie van Excelsior Moeskroen te bespreken, maar de beslissing daarover werd uitgesteld naar een later te bepalen datum.

Tot dat uitstel werd besloten op vraag van Moeskroen omdat de club, naar verluidt, vragen stelde bij de recente aanstelling van twee nieuwe leden van de beroepscommissie. Moeskroen wil duidelijkheid over de manier waarop ze werden aangesteld en vraagt daarover de nodige documenten op.

Daarnaast zal de rechtsgang in het kader van het derdenverzet van de Bond op maandag 7 december voortgezet worden voor de rechtbank van Brussel.

Daarom kunnen we op dit moment nog niet concluderen of Moeskroen zijn licentie zal behouden.

Volgens de pers heeft een Deens investeringsfonds Anderssen Funds bevestigd dat het wil investeren in de Belgische voetbalclub Royal Excelsior Moeskroen en dat op voorwaarde dat de voetbalclub zijn licentie kan behouden en dat de club zich van een vereniging zonder winstgevend oogmerk omvormt tot een naamloze vennootschap. Het Deense fonds zou bereid zijn om 5 miljoen euro te investeren in de overname van Excelsior Moeskroen.

De heer Louis Ide (Onafhankelijke). – Het antwoord in verband met de licentie is eigenlijk materie voor de Koninklijke Voetbalbond en doet dus niet ter zake.

Verder zou ik niet voortgaan op het bericht in de pers dat een Deense investeringsmaatschappij 5 miljoen euro zal storten. Ik zou trouwens nooit ergens in investeren omdat iets in de krant staat.

Moeskroen is een pars pro toto voor heel wat voetbalclubs. Er zijn nog clubs en ik heb al vragen gesteld over de gang van zaken bij FC Antwerp, bijvoorbeeld.

Ik maak mij zorgen over de inkomsten die de schatkist eventueel zal derven als bepaalde verplichtingen niet worden nagekomen bij de fiscus, de BTW, de RSZ, enzovoort. Als de kwartaalbijdragen gestort zijn, krijg ik meestal een positief antwoord. Wanneer ik hoor dat de minister ergens niet op kan antwoorden, dan krijg ik het vermoeden dat een bedrag misschien toch niet gestort is.

Privacy is een argument, maar vennootschappen moeten bij de Nationale Bank van België controleren of een andere vennootschap die opdrachten uitvoert, solvabel is. Ik ben geen econoom of jurist, maar ik weet dat dit moet gebeuren. Men moet nagaan of er RSZ-schulden zijn en in voorkomend geval openstaande facturen minstens voor een deel aan de RSZ betalen. De privacy is dus geen excuus om op zijn beloop te laten.

De heer Carl Devlies, staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie. – Het gaat hier niet over een vennootschap, maar over een vzw. Wanneer het om een vennootschap gaat, kan men wel de balansen raadplegen en is bepaalde informatie beschikbaar, maar niet alle informatie.

Bij een overname, wat heel specifiek is, denkt men natuurlijk aan het belang van de overnemer. Die kan bij de betrokken vennootschap, of in dit geval bij de vzw, alle mogelijke informatie rechtstreeks opvragen.

Mevrouw Lieve Van Ermen (LDD). – In 2001 werd het Zilverfonds gecreëerd. Dit fonds vormt een financiële reserve om de stijging van het aantal gepensioneerden tussen 2010 en 2030 op te vangen. Het Zilverfonds verzekert de uitbetaling van de toekomstige pensioenen, zonder dat de inhoudingen moeten worden verhoogd.

Het Zilverfonds wordt in de eerste plaats gefinancierd met de begrotingsoverschotten van de Staat. De opzijgezette middelen zullen vanaf 2010 worden gebruikt om de verhoging van de pensioenuitgaven te betalen.

De federale regering heeft sinds 2007 echter geen geld meer opzijgezet voor het Zilverfonds. De schuldratio bevindt zich opnieuw in de situatie van het begin van de jaren tachtig. In 2010 zal de schuldratio voor de helft hoger liggen dan men hoopte toen het Zilverfonds boven de doopvont werd gehouden. Het primair saldo flirt voor het eerst in een kwarteeuw met het vriespunt.

‘De regering werd door de huidige economische crisis genoodzaakt haar initiële intenties ten aanzien van het Zilverfonds te beperken’, luidt het. Het fonds krijgt enkel nog de intresten van de schatkistbons die eraan zijn toegewezen. De regering heeft bovendien beslist het bedrag van 738 miljoen euro dat voorzien was voor de begroting van dit jaar uit te geven.

Het Rekenhof suggereert dat de reserves van het fonds niet gebruikt kunnen worden om de vergrijzing op te vangen. Eind volgend jaar zal de schuldgraad immers ruim 100 % van het bruto binnenlands product bedragen. Het Zilverfonds kan maar gebruikt worden als de schuld zakt tot onder 60 %.

Als de wetgever niet alleen voorzien had dat overschotten naar het Zilverfonds moeten vloeien, maar ook een spiegelclausule had opgenomen die bepaalt dat er bij een begrotingstekort onttrekkingen aan het Zilverfonds dienen te geschieden voor hetzelfde bedrag, dan zou het Zilverfonds reeds in 2010, uitgerekend het jaar waarin de pensioensneeuwbal zich in beweging zet, vereffend moeten worden.

Hoe zal de minister het oorspronkelijke concept van het Zilverfonds herzien?

De heer Carl Devlies, staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie. – Ik lees het antwoord van de minister van Begroting.

Onder andere naar aanleiding van de politieke crisis in 2007 en de daaropvolgende economische crisis die in 2008 startte, werden echter geen begrotingsoverschotten meer geboekt, waardoor er ook geen overschotten naar het Zilverfonds konden vloeien.

De zogenaamde Zilverfondswet blijft onverkort van toepassing, zelfs in de huidige situatie waarin de economische en financiële crisis niet alleen de toewijzing van begrotingsoverschotten onmogelijk heeft gemaakt, maar ook de overheidsschuld opnieuw omhoog heeft gejaagd. In de praktijk betekent dit dat er een kleiner dan verwacht kapitaal in het Zilverfonds aanwezig is en dat dit kapitaal later dan verwacht aangesproken zal kunnen worden. De budgettaire kosten van de vergrijzing blijven echter bestaan en worden zelfs jaar na jaar hoger geraamd.

Hoewel het Zilverfonds een belangrijke rol speelde in de strategie van de overheid om de duurzaamheid van de openbare financiën te verzekeren, is het niet het enige element van belang. Het Zilverfonds speelde in het verleden vooral een rol als aansporing om de overheidsfinanciën te saneren, om budgettair klaar te zijn voor de vergrijzingsschok.

Cruciaal voor de financierbaarheid van de kost van de vergrijzing is niet het in het Zilverfonds opgenomen kapitaal, maar wel de vraag of het traject voor de overheidsfinanciën dat de regering vooropstelt, de houdbaarheid op lange termijn garandeert. In die optiek is de procedure voorzien in de wet op het Zilverfonds minstens even belangrijk. De procedure voorziet achtereenvolgens in de raming van de kosten van de vergrijzing door de Studiecommissie voor de Vergrijzing, een advies van de Afdeling Financieringsbehoeften van de Hoge Raad van Financiën en de opmaak van een Zilvernota door de regering.

In haar verslag van september 2009 stelt de Afdeling Financieringsbehoeften van de HRF dat de financiering van het grootste deel van de geraamde budgettaire kosten van de vergrijzing van na 2015 grotendeels verzekerd is, op voorwaarde dat de regering haar genormeerde traject naleeft. Het is precies op dat traject dat de regering haar begrotingsoefening 2010-2011 heeft gestoeld.

Het is dus niet correct om te stellen dat de gepensioneerden in de kou blijven staan, temeer omdat er sinds 2007 verschillende welvaartsaanpassingen van de pensioenen zijn geweest, wat voor alle gepensioneerden, zowel de huidige als de toekomstige, een mooi extra betekent. Daarbovenop werd door de regering beslist om aan bepaalde categorieën van pensioenen een supplementaire verhoging toe te kennen.

De heer Carl Devlies, staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie. – Het Zilverfonds moet geplaatst worden in de context van de begrotingsaanpak. Het Zilverfonds is in wezen een boekhoudkundige constructie waarbij de stijging van de schuld wordt ingeperkt. Er is maar één begrotingsjaar geweest waarin een licht begrotingsoverschot werd gerealiseerd. Alle andere jaren hadden een tekort.

Als dat niveau wordt bereikt, kan opnieuw een nominale stijging van de schuld worden toegestaan en kan weer een beroep worden gedaan op het Zilverfonds. De schuld zal dan toenemen met de bedragen die worden opgenomen. Men moet dus het hele begrotingsbeleid voor ogen houden. Dat diende nu te worden bijgesteld wegens de economische crisis, die grotendeels veroorzaakt werd door de externe bankencrisis.

Mevrouw Lieve Van Ermen (LDD). – Iedereen weet dat fraudedossiers LDD na aan het hart liggen.

Een maand voor de einddatum van de eenmalige regularisatie floreert de handel in valse documenten. Van medische attesten tot arbeidscontracten: op de zwarte markt zijn alle papieren te koop. Sommige werkgevers maken misbruik van de radeloosheid van clandestiene migranten. Dat bevestigt OR.C.A., een organisatie die illegalen juridische bijstand verleent.

Het gaat hier wel degelijk om een strafrechtelijk misdrijf, namelijk schriftvervalsing en nog wel een georganiseerde criminaliteit.

Heeft de minister van Justitie al iets ondernomen om de fraude aan te pakken, die na het generaal pardon welig tiert?

Werd al een omzendbrief verstuurd? Zo ja, naar welke diensten? Zo ja, zijn die diensten op elkaar afgestemd?

De heer Carl Devlies, staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie. – De eerste vragen bestrijken meerdere thema’s: het gebruik van en de handel in valse en/of vervalste documenten, de strafrechtelijke kwalificatie ervan, sociale en fiscale fraude, mensenhandel en het fenomeen van georganiseerde criminaliteit.

Het gebruik van valse en vervalste documenten is inderdaad een strafrechtelijke inbreuk. Het bijzondere van de inbreuk is dat het een enorme faciliterende werking heeft binnen allerlei van vormen van al dan niet zware en georganiseerde criminaliteit. Het gebruik van valse en/of vervalste documenten is dan ook een bijzonder aandachtspunt binnen de strijd van tal van criminaliteits- en onveiligheidsfenomenen (zoals de strijd tegen schijnhuwelijken), zonder dat Justitie hiervoor een specifieke rondzendbrief of richtlijn van strafrechtelijk beleid heeft opgesteld.

De Dienst Vreemdelingenzaken heeft de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst gemeld dat in het kader van de lopende regularisatieprocedure de aanvragers vaak valse documenten gebruiken, onder andere valse arbeidscontracten.

Aangezien een regularisatie van verblijf recht geeft op bijstandsuitkeringen, is het belangrijk dat de auditoraten eveneens geïnformeerd worden, overeenkomstig de omzendbrief over de uitwisseling van informatie tussen parketten en auditoraten en de diensten van de sociale inspectie.

Wat de derde en vierde vraag betreft, moet ik vaststellen dat illegale migranten een kwetsbare groep vormen in de samenleving waardoor illegale immigratie, mensensmokkel, maar ook mensenhandel vaak het speelveld zijn van allerlei dadergroepen, van de kleinste tot de grootste, goed georganiseerde, sterk geprofessionaliseerde, creatieve en criminele organisaties. Wettelijke procedures zoals Schengen-visa van korte duur, het studentenstatuut en schijnhuwelijken met gezinshereniging, worden vaak misbruikt.

De aanpak van de problematiek vormt dan ook in het kader van de uitvoering van het Actieplan 2009 – 2010 van het College voor de strijd tegen de fiscale en sociale fraude een gezamenlijke prioriteit voor Justitie en Binnenlandse zaken. Ook in dit kader is het nuttig te verwijzen naar een ander belangrijk initiatief, dat eveneens past binnen dit actieplan, namelijk Checkdoc.

Checkdoc is een online controlesysteem voor de geldigheid van identiteitsdocumenten, elektronische vreemdelingenkaarten en paspoorten met de bedoeling bij te dragen aan de strijd tegen identiteitsfraude. Hiervoor werd een website (https://www.checkdoc.be/CheckDoc/) ontwikkeld onder leiding van de FOD Binnenlandse Zaken en in samenwerking met de FOD Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, de FOD Mobiliteit en de Federale Politie.

Sinds enkele jaren stelt de CDBV-D (Centrale dienst voor de bestrijding van valsheden) vast dat steeds meer bijlagen (allerlei attesten, verschillende certificaten enzovoort) overgelegd worden in het kader van procedures die uitmonden in een recht.

De deskundigen van de CDBV-D stellen thans geen enkele duidelijke stijging vast van het aantal aanvragen om documenten te onderzoeken, die in het kader van een regularisatieaanvraag zijn voorgelegd. Tijdens een opleiding die de CDBV-D aan alle gemeenten in Waals-Brabant heeft gegeven, werd deze stand van zaken bevestigd.

Tot nu toe zijn bij de bevoegde autoriteiten weinig regularisatiedossiers ingediend. De CDBV-D sluit uiteraard niet uit dat tijdens de regularisatieprocedure valse documenten worden voorgelegd. Die documenten kunnen zowel buitenlands als Belgisch zijn en vragen een specifieke behandeling naargelang van de herkomst ervan: technische analyse, interview, politieonderzoek enzovoort.

De CDBV-D heeft in zijn twee jongste jaarverslagen al vastgesteld dat het voor de eerste lijn, onder meer gemeentepersoneel en politiemensen, steeds moeilijker wordt om valse documenten op te sporen. Die taak is meer en meer voor deskundigen weggelegd. De federale politie, CDBV-D, is dan ook bereid technische bijstand te verlenen of opleidingen te geven aan de eerste lijn.

De minister van Justitie staat volledig achter een geïntegreerde en intregrale aanpak van deze vorm van fraude, waarbij illegale migranten het slachtoffer kunnen zijn van allerlei vormen van uitbuiting. Er moet echter nog op worden gewezen dat de Dienst Vreemdelingenzaken met de regularisatieprocedure belast is. Wanneer in het kader van deze procedure strafrechtelijke inbreuken, zoals valsheid in geschrifte en het gebruik van valse stukken, worden vastgesteld, dan wordt daaraan zowel een gerechtelijk als een administratief gevolg gegeven.

Voor het aanpakken van valse en vervalste documenten in het kader van migratie zijn de Federale Politie en de Dienst Vreemdelingenzaken op elkaar afgestemd. De Centrale Dienst voor de Bestrijding van Valsheden werkt nauw samen met de Dienst Vreemdelingenzaken. Deze samenwerking werd versterkt door een cursus die de CDBV-D organiseerde. Die basiscursus had tot doel de ambtenaren van DVZ meer bewust te maken van de potentiële misbruiken van vreemde identiteits- en reisdocumenten.

Mevrouw Lieve Van Ermen (LDD). – Dit onderwerp ligt me als arts na aan het hart. In de Artsenkrant lees ik het voor de consumenten verontrustende nieuws dat België steeds meer een doorvoerland voor namaakgoederen wordt. In 2008 heeft de Belgische douane een derde meer namaakgoederen in beslag genomen dan in het jaar daarvoor. Dat blijkt uit het jaarverslag van Douane en Accijnzen. Vooral namaakgeneesmiddelen zitten in de lift. Namaakgeneesmiddelen zijn goed voor 36% van alle onderschepte namaakgoederen.

Volgens Douane en Accijnzen is de stijging bij de geneesmiddelen een algemene trend. Ze vormen echter een gevaar voor de volksgezondheid, niet alleen in ons land, maar ook en vooral in de ontwikkelingslanden. De pillen gaan immers vooral naar het Afrikaanse continent. De bevolking is er vaak te arm om gecertificeerde geneesmiddelen te kopen en krijgt bovendien pillen die niet werken of zelfs schadelijk zijn.

Hoeveel namaakgeneesmiddelen werden in 2008 en in 2009 al in beslag genomen?

Beschikt de minister over cijfers die een indicatie geven van de straatwaarde daarvan op de zwarte markten van respectievelijk België en de Afrikaanse ontwikkelingslanden?

Kan de minister de verhinderde transitroutes van de in beslag genomen geneesmiddelen toelichten?

Welke concrete maatregelen neemt de minister om de strijd tegen namaak- en smokkelwaar op te drijven?

De heer Carl Devlies, staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie. – Ik lees het antwoord van minister Onkelinx.

Er werd inderdaad een toename vastgesteld van de verkoop van illegale producten met farmaceutische werking, geneesmiddelen en hormonen, vooral dan via het internet.

De politie tracht de dealers te identificeren door middel van internetrecherche. Dat houdt in dat via open bronnen inbreuken op het niveau van gebruikers en tussenpersonen worden vastgesteld.

Voor nadere informatie ter zake, alsook over de in beslag genomen geneesmiddelen en transitroutes, verwijs ik naar de minister van Justitie.

Voor de inspanningen van de douane verwijs ik naar de bevoegdheid van de minister van Financiën.

De federale politie zal een project rond internetbewaking starten, middels de aanwerving van twee extra personeelsleden gefinancierd door het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) en het Federaal Agentschap voor de Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG).

De voorzitter. – De agenda van deze vergadering is afgewerkt.

M. le président. – L’ordre du jour de la présente séance est ainsi épuisé.