8‑8

Belgische Senaat

Gewone Zitting 2024‑2025

Plenaire vergaderingen

Vrijdag 28 maart 2025

Ochtendvergadering

8‑8

Sénat de Belgique

Session ordinaire 2024‑2025

Séances plénières

Vendredi 28 mars 2025

Séance du matin

 

Handelingen

Annales

 

Inhoudsopgave

Sommaire

 

Voorstel van resolutie betreffende de sekse- of genderapartheid ten nadele van vrouwen in Afghanistan sinds augustus 2021 (van mevrouw Viviane Teitelbaum en de heren Gaëtan Van Goidsenhoven, Philippe Dodrimont en Jean‑Paul Wahl; Doc. 8‑56) 3

Bespreking. 3

Voorstel tot invoeging van een artikel 85/1 in het reglement van de Senaat, met betrekking tot de interne melding van inbreuken op het recht van de Europese Unie (Doc. 8‑93) 16

Bespreking. 16

Voorstel van resolutie met betrekking tot Oekraïne (van de heer Gaëtan Van Goidsenhoven c.s.; Doc. 8‑94/1) 16

Bespreking. 16

Inoverwegingneming van voorstellen. 36

Stemmingen. 36

Voorstel van resolutie betreffende de sekse- of genderapartheid ten nadele van vrouwen in Afghanistan sinds augustus 2021 (van mevrouw Viviane Teitelbaum en de heren Gaëtan Van Goidsenhoven, Philippe Dodrimont en Jean‑Paul Wahl; Doc. 8‑56) 36

Voorstel tot invoeging van een artikel 85/1 in het reglement van de Senaat, met betrekking tot de interne melding van inbreuken op het recht van de Europese Unie (Doc. 8‑93) 37

Voorstel van resolutie met betrekking tot Oekraïne (van de heer Gaëtan Van Goidsenhoven; Doc. 8‑94) 37

Overlijden van een oud‑senator 44

Regeling van de werkzaamheden. 44

Berichten van verhindering. 44

Bijlage. 45

Votes nominatifs. 45

In overweging genomen voorstellen. 56

Ontslag en benoeming van regeringsleden. 56

Grondwettelijk Hof – Arresten. 57

Grondwettelijk Hof – Prejudiciële vragen. 60

Grondwettelijk Hof – Beroepen. 61

Parket voor de verkeersveiligheid. 61

Arbeidsauditoraten. 61

Rechtbanken van eerste aanleg. 62

Arbeidsrechtbanken. 62

Algemene vergaderingen van de vrederechters en de rechters in de politierechtbanken. 62

Ondernemingsrechtbanken. 63

Europese Centrale Bank. 64

Europees Parlement 64

 

Proposition de résolution relative à l’apartheid sexuel ou de genre des femmes en Afghanistan depuis août 2021 (de Mme Viviane Teitelbaum et MM. Gaëtan Van Goidsenhoven, Philippe Dodrimont et Jean‑Paul Wahl ; Doc. 8‑56) 3

Discussion. 3

Proposition d’insertion, dans le règlement du Sénat, d’un article 85/1 relatif au signalement interne des infractions au droit de l’Union européenne (Doc. 8‑93) 16

Discussion. 16

Proposition de résolution relative à l’Ukraine (de M. Gaëtan Van Goidsenhoven et consorts ; Doc. 8‑94/1) 16

Discussion. 16

Prise en considération de propositions. 36

Votes. 36

Proposition de résolution relative à l’apartheid fondé sur le sexe ou le genre des femmes en Afghanistan depuis août 2021 (de Mme Viviane Teitelbaum et MM. Gaëtan Van Goidsenhoven, Philippe Dodrimont et Jean‑Paul Wahl ; Doc. 8‑56) 36

Proposition d’insertion, dans le règlement du Sénat, d’un article 85/1 relatif au signalement interne des infractions au droit de l’Union européenne (Doc. 8‑93) 37

Proposition de résolution relative à l’Ukraine (de M. Gaëtan Van Goidsenhoven et consorts ; Doc. 8‑94) 37

Décès d’une ancienne sénatrice. 44

Ordre des travaux. 44

Excusés. 44

Annexe. 45

Naamstemmingen. 45

Propositions prises en considération. 56

Démission et nomination de membres du gouvernement 56

Cour constitutionnelle – Arrêts. 57

Cour constitutionnelle – Questions préjudicielles. 60

Cour constitutionnelle – Recours. 61

Parquet de la sécurité routière. 61

Auditorats du travail 61

Tribunaux de première instance. 62

Tribunaux du travail 62

Assemblées générales des juges de paix et des juges aux tribunaux de police. 62

Tribunaux de l’entreprise. 63

Banque centrale européenne. 64

Parlement européen. 64

 

 

Voorzitter: de heer Vincent Blondel

(De vergadering wordt geopend om 10.08 uur.)

Présidence de M. Vincent Blondel

(La séance est ouverte à 10 h 08.)

 

De voorzitter. – De agenda zoals vastgesteld door het Bureau werd elektronisch meegedeeld.

Zijn er opmerkingen?

M. le président. – L’ordre du jour établi par le Bureau a été communiqué par voie électronique aux sénateurs.

Y a‑t‑il des observations ?

 

De heer Gaëtan Van Goidsenhoven (MR). – Op basis van artikel 54, 3, eerste lid van het reglement van de Senaat, verzoek ik het voorstel van resolutie met betrekking tot Oekraïne (Doc. 8‑94) onmiddellijk in de plenaire vergadering te behandelen.

M. Gaëtan Van Goidsenhoven (MR). – En vertu de l’article 54, 3, alinéa 1er, du règlement du Sénat, je demande que nous examinions immédiatement, au cours de cette séance plénière, la proposition de résolution relative à l’Ukraine (Doc. 8‑94).

 

De voorzitter. – De tekst van dit voorstel van resolutie werd elektronisch medegedeeld. Met toepassing van artikel 54, paragraaf 3, eerste lid, van het reglement van de Senaat, kan onze vergadering inderdaad dit voorstel van resolutie in overweging nemen en onmiddellijk behandelen. Ik stel dus eerst voor het voorstel van resolutie in overweging te nemen.

M. le président. – Le texte de cette proposition de résolution a été communiqué par voie électronique. En vertu de l’article 54, 3, alinéa 1er, du règlement du Sénat, notre assemblée peut effectivement prendre cette proposition de résolution en considération et l’examiner immédiatement. Je vous propose donc d’abord de prendre en considération la proposition de résolution.

 

(Instemming)

(Assentiment)

 

Vervolgens stel ik voor het aan onze agenda toe te voegen.

Ensuite, je propose de l’ajouter à notre ordre du jour.

 

(Instemming)

(Assentiment)

 

Voorstel van resolutie betreffende de sekse- of genderapartheid ten nadele van vrouwen in Afghanistan sinds augustus 2021 (van mevrouw Viviane Teitelbaum en de heren Gaëtan Van Goidsenhoven, Philippe Dodrimont en Jean‑Paul Wahl; Doc. 8‑56)

Proposition de résolution relative à l’apartheid sexuel ou de genre des femmes en Afghanistan depuis août 2021 (de Mme Viviane Teitelbaum et MM. Gaëtan Van Goidsenhoven, Philippe Dodrimont et Jean‑Paul Wahl ; Doc. 8‑56)

 

Bespreking

Discussion

 

(Voor de tekst aangenomen door de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden, zie doc. 8‑56/4.)

(Pour le texte adopté par la commission des Affaires institutionnelles, voir document 8‑56/4.)

 

De voorzitter. – Ik herinner u eraan dat de commissie een nieuw Frans opschrift heeft aangenomen: proposition de résolution relative à l’apartheid fondé sur le sexe ou le genre des femmes en Afghanistan depuis août 2021.

M. le président. – Je vous rappelle que la commission a adopté un nouvel intitulé en français : proposition de résolution relative à l’apartheid fondé sur le sexe ou le genre des femmes en Afghanistan depuis août 2021.

 

Mevrouw Goedele Liekens (Open Vld), rapporteur. – Het voorstel van resolutie betreffende de sekse- of genderapartheid ten nadele van vrouwen in Afghanistan werd ingediend op 28 november 2024. De commissie voor de Institutionele Aangelegenheden besprak het voorstel tijdens haar vergadering van 24 maart jongstleden en stemde er die dag ook over.

De indienster, mevrouw Teitelbaum, verduidelijkte dat het voorstel van resolutie de sekse- of genderapartheid in Afghanistan aanklaagt en tegelijk ook bestrijdt. De feiten zijn natuurlijk gekend. In augustus 2021 trokken de NAVO‑strijdkrachten en hun bondgenoten zich na 20 jaar militaire aanwezigheid uit Afghanistan terug en kwamen de taliban opnieuw aan de macht. Het gevolg was een zeer snelle en verontrustende achteruitgang van de mensenrechten en meer specifiek van de vrouwenrechten. Het gaat niet zomaar om een achteruitgang van de vrouwenrechten, maar echt om een georganiseerd en geïnstitutionaliseerd systeem van onderdrukking puur op basis van het geslacht. Het systeem is bedoeld om vrouwen en meisjes van het openbare leven uit te sluiten en hun fundamentele rechten te ontzeggen. Het resultaat is duidelijk. Sinds augustus 2021 hebben de taliban een echte genderapartheid uitgerold. Op korte termijn en op een uiterst gewelddadige manier hebben ze de fundamentele rechten van meisjes en vrouwen in het land ingeperkt met een hele reeks decreten en dagelijks komen er ook nog decreten en beperkingen bij. Kortom, het talibanregime controleert elk aspect van het leven van de vrouwen – met wie ze moeten trouwen, hoe ze zich moeten kleden – beperkt hun bewegingsvrijheid en sluit hen uit van elke deelname aan het openbare leven. Al die geïnstitutionaliseerde schendingen van de fundamentele rechten komen neer op genderapartheid, zoals de heer Bennett, de speciale VN‑rapporteur over de mensenrechtensituatie in Afghanistan, afgelopen augustus nog heeft bevestigd.

Voor mevrouw Teitelbaum hebben de Belgische parlementsleden de plicht om iets te doen aan deze onduldbare situatie. De resolutie vraagt de federale regering dan ook om in samenwerking met de deelstaten en in overeenstemming met het rapport van de speciale VN‑rapporteur en de werkgroep discriminatie en op verzoek van de Ligue du droit international des femmes een rapport op te stellen over sekse- of genderapartheid als geïnstitutionaliseerd systeem van discriminatie, segregatie, vernedering en uitsluiting van meisjes en vrouwen. Dat rapport is natuurlijk geen eindpunt. Het moet resulteren in aanvullende normen en instrumenten en strengere wettelijke sancties en maatregelen op internationaal niveau om een einde te maken aan dit systeem. Mevrouw Teitelbaum benadrukt dat de diplomatieke inspanningen moeten worden opgevoerd, dat er meer druk moet worden uitgeoefend op de taliban, meer bepaald met gerichte sancties, en dat alle internationale hulp afhankelijk moet worden gemaakt van het eerbiedigen van de grondrechten.

Tijdens de bespreking in de commissie werden er amendementen ingediend. Ik verwijs daarvoor graag naar het schriftelijk verslag.

Het geamendeerde voorstel van resolutie werd eenparig aangenomen door de elf aanwezige leden.

Mme Goedele Liekens (Open Vld), rapporteuse. – La proposition de résolution relative à l’apartheid sexuel ou de genre des femmes en Afghanistan a été déposée le 28 novembre 2024. La commission des Affaires institutionnelles l’a examinée et votée lors de sa réunion du 24 mars dernier.

L’auteure de la proposition de résolution, Mme Teitelbaum, a précisé que ce texte dénonce l’apartheid sexuel ou de genre en Afghanistan et lutte en même temps contre ce phénomène. Les faits sont bien entendu connus. En août 2021, les forces de l’OTAN et leurs alliés se sont retirés de l’Afghanistan après 20 ans de présence militaire, et les talibans sont revenus au pouvoir. Cela a provoqué un recul très rapide et inquiétant des droits humains et, plus particulièrement, des droits des femmes. Il ne s’agit pas simplement d’un recul des droits des femmes, mais bien d’un véritable système organisé et institutionnalisé d’oppression purement basée sur le sexe. Le système vise à exclure les femmes et les filles de la vie publique et à les priver de leurs droits fondamentaux. Le résultat est clair. Depuis août 2021, les talibans ont mis en place un véritable apartheid de genre. Très rapidement, et avec une brutalité sans nom, ils ont restreint les droits fondamentaux des filles et des femmes dans le pays en adoptant toute une série de décrets, qu’ils n’ont ensuite cessé de compléter en ajoutant chaque jour de nouvelles restrictions. En résumé, le régime taliban contrôle tous les aspects de la vie des femmes – quelle personne elles doivent épouser, quels vêtements elles doivent porter) – limite leur liberté de mouvement et les exclut de toute participation à la vie publique. Toutes ces violations institutionnalisées des droits fondamentaux équivalent à un apartheid de genre, comme l’a encore confirmé en août dernier M. Bennett, le rapporteur spécial des Nations unies sur la situation des droits humains en Afghanistan.

Pour Mme Teitelbaum, les parlementaires belges ont le devoir de remédier à cette situation intolérable. La résolution demande donc au gouvernement fédéral d’établir, en collaboration avec les entités fédérées et conformément au rapport du rapporteur spécial des Nations unies et du groupe de travail sur la discrimination, et suivant la demande de la Ligue du droit international des femmes, un rapport sur l’apartheid sexuel ou de genre en tant que système institutionnalisé visant à discriminer, ségréguer, humilier et exclure les femmes et les filles. Ce rapport ne constituera bien entendu pas un point final. Il devra déboucher sur des normes et des instruments complémentaires, et sur des sanctions et mesures légales plus strictes au niveau international, afin de mettre un terme à ce système. Mme Teitelbaum insiste sur la nécessité d’intensifier les efforts diplomatiques, d’accroître la pression sur les talibans, notamment au moyen de sanctions ciblées, et de subordonner toute aide internationale au respect des droits fondamentaux.

Des amendements, qui sont consultables dans le rapport écrit, ont été déposés lors de la discussion en commission.

La proposition de résolution amendée a été adoptée à l’unanimité des 11 membres présents.

 

Mevrouw Viviane Teitelbaum (MR). – Drie jaar geleden, in augustus 2021, keek de wereld vol afschuw toe hoe de taliban Kaboel heroverden en de macht grepen. Dit leidde tot een snelle en alarmerende verslechtering van de mensen- en vrouwenrechten. Sindsdien glijdt de situatie van Afghaanse vrouwen verder af voor de ogen van de hele wereld.

Het talibanregime beperkte zich niet tot het inperken van vrouwenrechten: voor de Afghaanse vrouwen en meisjes gaat het niet zomaar om een achteruitgang van vrouwenrechten, maar om een waar georganiseerd en geïnstitutionaliseerd systeem van onderdrukking op basis van geslacht. Dit systeem is bedoeld om vrouwen en meisjes uit te sluiten van het openbare leven, hen hun fundamentele rechten te ontzeggen en, in fine, hen uit de samenleving te wissen. Ze kunnen niet meer naar school of de universiteit, ze mogen niet meer werken, ze mogen niet meer voor zichzelf of voor anderen zorgen, ze mogen zich niet meer alleen verplaatsen of zelfs maar naar een park gaan. Ze moeten volledig bedekt zijn als ze het huis verlaten en zelfs een masker voor hun mond doen. Ze mogen hun stem niet meer laten horen in het openbaar, zingen of luidop voorlezen. De talibanregering heeft Afghanistan in een enorme gevangenis veranderd voor de helft van de bevolking, die nu onzichtbaar en stil is.

Er moet een internationale reactie komen en we moeten deze misdaad benoemen: apartheid op basis van geslacht of gender. Apartheid als bepaald door het internationaal recht is niet beperkt tot ras. Het Internationale Verdrag van 1973 betreffende de bestraffing van de misdaad van apartheid en het Statuut van Rome van het Internationaal Strafhof definiëren apartheid als een geïnstitutionaliseerd systeem van systematische onderdrukking en overheersing door één groep over een andere groep en met de intentie dat systeem te bestendigen.

Voor Annie Sugier, voorzitster van de Ligue du droit international des femmes, ligt de gelijkenis van Zuid‑Afrika met Afghanistan of Iran voor de hand. In beide gevallen is er sprake van een geïnstitutionaliseerd systeem dat gebaseerd is op scheiding en ongelijkheid, met andere woorden, de definitie van apartheid. De VN, internationale juristen en mensenrechtenorganisaties erkennen nu dat in Afghanistan exact hetzelfde gebeurt als bepaald in deze definitie. Het gaat niet alleen om een rist misogyne wetten, het is een bestuurssysteem dat vrouwen wil uitwissen. De speciale VN‑rapporteur over de mensenrechtensituatie in Afghanistan, Richard Bennett, heeft het duidelijk gezegd: de institutionalisering van de onderdrukking van vrouwen in Afghanistan is niet zomaar discriminatie, het is genderapartheid, een systeem dat dient om vrouwen uit te sluiten, te domineren, te terroriseren.

Het verbod om te studeren treft momenteel meer dan 80 % van de meisjes in het land. Ze mogen niet naar de universiteit en door het verbod om te werken moeten vrouwen weg uit overheidsdiensten, ondernemingen en humanitaire organisaties, wat hen economisch afhankelijk en onzichtbaar maakt. Het verbod op bewegingsvrijheid is net zo meedogenloos: ze mogen niet reizen zonder een mannelijk familielid of een binnenlandse vlucht nemen zonder begeleider, ze mogen zelfs niet alleen op straat lopen. Het verbod om te spreken en gehoord te worden is een volgende stap naar uitwissing.

In oktober 2024 verbood een nieuwe richtlijn hen zelfs om naar andere vrouwen te luisteren in het openbaar. Uiteindelijk is het verbod om te bestaan een onverbiddelijke realiteit geworden. Vrouwen worden levend ingemetseld in hun huizen, in een systeem dat de helft van de bevolking tot schimmen herleidt. Het is niet uit onwetendheid en het is geen beperking of onvermogen, geen absurditeit, het is barbarij.

Door dit allemaal te verbieden worden niet alleen de fundamentele rechten geschonden, de gevolgen zijn tragisch en meteen voelbaar. De explosieve stijging van het aantal gedwongen huwelijken is een van de meest dramatische gevolgen. In 2023 was bijna 30 % van de meisjes jonger dan 18 jaar al gehuwd, waarvan bijna 10 % jonger dan 15. Soms worden ze al op zesjarige leeftijd verkocht aan oudere mannen om hun familie te voeden. Deze jonge meisjes krijgen geen onderwijs en worden opgesloten in huis waar ze dienstmeisjes of seksslavinnen worden. Door het verbod op toegang tot gezondheidszorg en gedwongen huwelijken stijgt het aantal vroegtijdige zwangerschappen. Volgens UN Women zal tegen 2026 het aantal verplichte zwangerschappen met 45 % toenemen en de sterfte in het kraambed met 50 %.

Bovendien verklaart 68 % van de Afghaanse vrouwen dat ze aan ernstige mentale problemen lijden. Op 27 maanden tijd werden 140 zelfmoorden bij vrouwen geregistreerd, maar het werkelijke aantal zullen we nooit kennen. In een maatschappij waar vrouwen geen stem meer hebben, wordt immers zelfs over hun dood gezwegen. We zijn getuige van een ware femicide door de Staat, een misdaad met als enige doel het uitwissen van één geslacht uit de maatschappij.

Wij mogen niet als toeschouwers staan toekijken. Daarom vraagt onze resolutie de federale regering om van de Verenigde Naties te eisen dat ze genderapartheid erkennen als een misdaad tegen de menselijkheid. We moeten hardere sancties treffen tegen de taliban en de eerbiediging van de rechten van vrouwen en meisjes moet een essentiële voorwaarde zijn in onze omgang met de taliban op alle vlak, ook over humanitaire kwesties. Afghaanse vrouwenactivisten die gevaar lopen, moeten beter opgevangen en beschermd worden en bovenal moeten we consequent de legitimiteit van een regime dat vrouwen tot slaven maakt, verwerpen en elk compromis met een dergelijk regime weigeren.

Afghaanse vrouwen kunnen nergens schuilen en worden het slachtoffer van groepsverkrachting en marteling als ze in de gevangenis zitten. De taliban hebben immers alle mechanismen ontmanteld die vrouwen beschermen tegen huiselijk geweld, dat wijdverspreid is.

Momenteel is Afghanistan het meest vijandige land ter wereld voor vrouwen. Net als de moedige Afghaanse vrouwen die, na de invoering van de wet die hen verplicht hun gezicht te verbergen en hen monddood maakt, zichzelf filmden terwijl ze aan het zingen waren, is het onze plicht om te handelen.

Zoals Richard Bennett, de speciale VN‑rapporteur over de mensenrechtensituatie in Afghanistan, die voor de Mensenrechtenraad verklaarde dat het door de taliban geïnstitutionaliseerde systeem van onderdrukking op basis van gender, een misdaad tegen de menselijkheid is, moeten we actie ondernemen. We mogen echter niet vergeten dat ook in Iran vrouwen systematisch worden onderdrukt.

We moeten een krachtige daad stellen, weigeren om op ons niveau medeplichtig te zijn aan deze situatie en eisen dat deze misdaad wordt erkend en bestreden. De genderapartheid moet worden erkend en beëindigd. Deze strijd voor vrouwenrechten in Afghanistan, maar ook in Iran en wereldwijd, is een strijd voor de universele mensenrechten, een strijd voor rechtvaardigheid en waardigheid.

Ik wil mijn collega’s van de overige fracties die ons hebben gesteund en amendementen hebben ingediend, bedanken. U draagt ertoe bij een sterke tekst op te stellen en ik hoop dat we die tekst vandaag samen kunnen goedkeuren.

Mme Viviane Teitelbaum (MR). – Il y a trois ans, en août 2021, le monde regardait avec effroi les talibans reprendre Kaboul et s’emparer du pouvoir, entraînant une régression rapide et alarmante des droits humains et des droits des femmes. Depuis, la situation des femmes afghanes continue de se détériorer sous les yeux du monde entier.

Le régime des talibans ne s’est pas contenté de restreindre les droits des femmes : pour les femmes et les filles de ce pays, il ne s’agit pas d’une simple régression, mais d’un véritable système organisé et institutionnalisé d’oppression fondée sur le sexe, qui vise à exclure les femmes et les filles de la vie publique, à les priver de leurs droits fondamentaux et, in fine, à les effacer de la société. Elles ne peuvent plus aller à l’école, à l’université, elles ne peuvent plus travailler, elles ne peuvent plus se soigner ni soigner les autres, elles ne peuvent plus se déplacer seules ni même se rendre dans un parc. Elles doivent se couvrir entièrement lorsqu’elles quittent leur domicile, jusqu’à mettre un masque sur la bouche. Elles ne peuvent plus faire entendre leur voix en public, chanter ou lire à voix haute. Le gouvernement des talibans a transformé l’Afghanistan en une immense prison pour la moitié de sa population, invisibles, elles sont désormais silencieuses.

Il faut une réponse internationale et nous devons nommer ce crime pour ce qu’il est : un apartheid fondé sur le sexe ou le genre. L’apartheid tel que défini par le droit international n’est pas limité à la race. La Convention internationale de 1973 sur la répression du crime d’apartheid et le Statut de Rome de la Cour pénale internationale définissent l’apartheid comme un système institutionnalisé de domination et d’oppression systématique d’un groupe sur un autre, dans l’intention de maintenir ce système.

Pour Annie Sugier, présidente de la Ligue du droit international des femmes, le parallèle entre l’Afrique du Sud et l’Afghanistan ou l’Iran s’impose. Il y a, dans les deux cas, un système institutionnalisé qui se fonde sur une séparation et une inégalité, c’est‑à‑dire la définition même de l’apartheid. L’ONU, des juristes internationaux, des organisations de défense des droits humains reconnaissent aujourd’hui que ce qui se passe en Afghanistan correspond exactement à cette définition. Ce n’est pas une simple série de lois misogynes, c’est un système de gouvernance fondé sur l’effacement des femmes. Le rapporteur spécial des Nations unies sur la situation des droits de l’homme en Afghanistan, Richard Bennett, l’a clairement exprimé : l’institutionnalisation de l’oppression des femmes en Afghanistan n’est pas une simple discrimination, c’est un apartheid de genre, un système conçu pour exclure, pour dominer, pour terroriser les femmes.

L’interdiction d’étudier touche aujourd’hui plus de 80 % des filles du pays. L’accès à l’université leur est interdit, et l’interdiction de travailler a contraint les femmes à quitter les administrations, les entreprises et les organisations humanitaires, les condamnant ainsi à la dépendance économique et à l’invisibilité. L’interdiction de circuler est tout aussi implacable : elles ne peuvent pas voyager sans un homme de leur famille, ni prendre un vol intérieur sans tuteur, ni même marcher seules dans la rue. L’interdiction de parler et d’être entendues est un pas de plus vers l’effacement.

En octobre 2024, une nouvelle directive leur a même interdit d’entendre d’autres femmes dans l’espace public. Enfin, l’interdiction d’exister est devenue une réalité implacable. Elles sont emmurées vivantes chez elles, dans un système qui réduit une moitié de la population à l’état de fantômes. Ce n’est pas par ignorance et ce n’est ni une déficience, ni même une carence ou une absurdité, c’est une barbarie.

Ces interdictions ne sont pas seulement des atteintes aux droits fondamentaux, elles ont des conséquences tragiques et immédiates. L’explosion des mariages forcés et précoces en est l’une des plus dramatiques. En 2023, près de 30 % des filles de moins de 18 ans étaient déjà mariées, dont près de 10 % avant l’âge de 15 ans. Parfois, elles sont vendues dès l’âge de 6 ans à des hommes plus âgés pour nourrir leur famille. Privées d’éducation, ces jeunes filles sont enfermées dans des foyers où elles deviennent des servantes ou des esclaves sexuelles, et l’interdiction de l’accès aux soins et les mariages forcés font exploser le nombre de grossesses précoces. D’après ONU Femmes, d’ici 2026, les grossesses forcées augmenteront de 45 % et la mortalité maternelle de 50 %.

De plus, 68 % des femmes afghanes déclarent souffrir de détresse mentale sévère et 140 suicides de femmes ont été recensés en 27 mois, sans compter tous ceux dont nous n’aurons jamais connaissance. Car, dans une société où les femmes n’ont plus de voix, même leur mort est passée sous silence. On assiste à un véritable féminicide d’État, un crime dont la seule finalité est l’effacement d’un sexe du corps social.

Dès lors que nous ne pouvons pas rester spectatrices ou spectateurs, notre résolution demande au gouvernement fédéral d’exiger des Nations unies la reconnaissance de l’apartheid fondé sur le genre ou le sexe comme crime contre l’humanité. Nous devons durcir les sanctions contre les talibans et faire du respect des droits des femmes et des filles une condition essentielle à notre niveau d’engagement avec les talibans dans tous les domaines, y compris dans le cadre humanitaire. Nous devons renforcer l’accueil et la protection des militantes afghanes en danger et, surtout, nous devons faire preuve de cohérence en refusant toute légitimité et tout compromis avec un régime qui asservit les femmes.

Les femmes afghanes n’ont plus nulle part où se réfugier et sont victimes de viols collectifs et de tortures lorsqu’elles sont emprisonnées. Les talibans ont démantelé en effet tous les mécanismes destinés à les protéger des violences domestiques, qui sont extrêmement répandues.

Aujourd’hui, l’Afghanistan est le pays le plus hostile au monde pour les femmes. À l’instar de ces Afghanes courageuses qui, dans la foulée de la promulgation de la loi qui leur impose de cacher leur visage et de taire leur voix, se sont filmées en train de chanter, nous avons le devoir d’agir.

À l’instar de Richard Bennett, le rapporteur spécial de l’ONU sur la situation des droits de l’homme en Afghanistan, qui a déclaré devant le Conseil des droits de l’homme que le système institutionnalisé d’oppression fondée sur le genre, instauré par les talibans, est constitutif d’un crime contre l’humanité, en n’oubliant pas qu’en Iran aussi, la répression contre les femmes est systémique, nous devons agir.

Nous devons poser un acte fort, refuser à notre niveau d’être complices de cette situation et exiger que ce crime soit reconnu et combattu. Il faut reconnaître et mettre fin à l’apartheid fondé sur le sexe. Ce combat pour les droits des femmes en Afghanistan, mais aussi en Iran et partout dans le monde, est un combat pour les droits humains universels, un combat pour la justice et la dignité.

Je tiens à remercier les collègues des autres formations politiques qui nous ont soutenus et qui ont déposé des amendements. Vous contribuez à faire de ce texte un texte fort, et j’espère que nous pourrons le voter ensemble aujourd’hui.

 

De heer Johan Deckmyn (Vlaams Belang). – In Afghanistan zet de brutale onderdrukking van de vrouw zich ongenadig verder. Met een recente zogenaamde deugdwet, zorgden de taliban er zelfs voor dat vrouwen niet enkel hun volledige lichaam en gezicht moesten bedekken, maar dat ook hun stem in het openbaar niet meer te horen mag zijn. Collega Teitelbaum heeft ook uitvoerig andere voorbeelden gegeven van mensenrechtenschendingen in Afghanistan.

Laten we duidelijk zijn: vrouwenrechten verdwenen in Afghanistan sinds de val van Kaboel in 2020‑’21. Toen de Amerikaanse troepen werden teruggetrokken, was het de bedoeling om er een vredesproces op gang te trekken tussen alle betrokken partijen in Afghanistan, maar daar wrong natuurlijk het schoentje. Want zoals te verwachten was, trokken de taliban in de nasleep van de vredesonderhandelingen het laken naar zich toe. Er werd een streng islamitisch fundamentalistisch regime op poten gezet.

De situatie in Afghanistan is eigenlijk niet uitzonderlijk. We moeten immers durven opmerken dat overal waar de islam aan de macht komt, mensenrechten en de rechten van minderheden en vrouwen in het bijzonder in het gedrang komen. Deze resolutie heeft de verdienste hierop te wijzen, waarbij de nadruk ligt op de rechten van vrouwen en meisjes die deze rechten verloren hebben, nu de islam daar aan de macht komt.

Deze situatie is ook een waarschuwing in het kader van de islamisering die ook in ons land in opmars is. Het begint met de hoofddoek en eindigt met een boerka. Vrouwen worden geweerd uit het sociale leven en het straatbeeld, worden verhinderd naar school te gaan of een opleiding te genieten en zijn uiteindelijk niets meer dan het bezit van hun vader of hun man.

Laat dit een les zijn voor de verdedigers van de hoofddoek in ons land. Ik kan alleen maar vaststellen dat alle partijen die vroeger gepleit hebben voor de scheiding tussen Kerk en Staat, de laatste decennia de laïciteit waarvan ze ooit voorstanders waren, ondermijnen omwille van de zogenaamde demografische veranderingen.

Het is geen toeval dat regeringscommissaris Ihsane Haouach, die enkele jaren geleden door de regering werd aangesteld, liet optekenen dat de scheiding tussen Kerk en Staat in het licht van de veranderende demografie moest worden bekeken. Ze bevestigde met andere woorden dat waar de islam aan de macht komt er aan de mensenrechten wordt geknaagd. Dat ze daarna ontslag moest nemen, was dan ook niet meer dan logisch. Ik hoop dat alle partijen hier lessen uit trekken.

Wij zijn het uiteraard eens met deze resolutie. Alleen is het jammer dat de rol van de fundamentalistische islam niet explicieter wordt genoemd. Erger nog, zelfs het begrip islam vind ik niet terug in de resolutie, wat toch bijzonder vreemd is. Het is alsof wat in deze resolutie staat, niets met de islam te maken heeft. Voor het Vlaams Belang is dat te terughoudend ten aanzien van het Afghaanse fundamentalistische islamitische regime. Afghanen zijn net zoals vele volkeren in de islamitische wereld het slachtoffer van de islam. De taliban zijn het symptoom. Dat moeten we durven benoemen. Desalniettemin zal het Vlaams Belang het voorliggende voorstel van resolutie goedkeuren.

M. Johan Deckmyn (Vlaams Belang). – En Afghanistan, la répression brutale des femmes se poursuit implacablement. En adoptant récemment une loi dite de vertu, les talibans ont même veillé non seulement à ce que les femmes soient obligées de couvrir la totalité de leur corps et de leur visage, mais aussi à ce qu’elles ne puissent plus faire entendre leur voix en public. Mme Teitelbaum a également donné de nombreux autres exemples de violations des droits humains en Afghanistan.

Soyons clairs : les droits des femmes ont disparu en Afghanistan depuis la chute de Kaboul en 2020‑21. Après le retrait des troupes américaines, l’objectif était que toutes les parties concernées d’Afghanistan entament un processus de paix, mais c’est là que la situation s’est envenimée. Comme on pouvait s’y attendre, dans la foulée des négociations de paix, les talibans se sont approprié tous les pouvoirs et ils ont mis en place un régime islamique fondamentaliste.

En fait, la situation en Afghanistan n’est pas exceptionnelle. Nous devons en effet oser signaler que partout où l’islam arrive au pouvoir, les droits humains, et en particulier ceux des minorités et des femmes, sont menacés. La présente résolution a le mérite de souligner cette situation, en mettant l’accent sur les droits que les femmes et les filles ont perdus depuis l’arrivée au pouvoir de l’islam.

Cette situation est également un avertissement face à la poussée d’islamisation qui sévit également dans notre pays. Cela commence par le foulard et cela se termine par une burqa. Les femmes sont exclues de la vie sociale et de l’espace public, elles sont empêchées d’aller à l’école ou de suivre une formation, et ne sont finalement plus rien d’autre que la propriété de leur père ou de leur mari.

Il faut que cela serve de leçon aux défenseurs du foulard dans notre pays. Je ne peux que constater que tous les partis qui, auparavant, prônaient la séparation de l’Église et de l’État ont, au cours des dernières décennies, mis à mal la laïcité qu’ils recommandaient autrefois, à cause de prétendus changements démographiques.

Ce n’est pas un hasard si la commissaire du gouvernement, Ihsane Haouach, désignée il y a quelques années par le gouvernement, a fait observer qu’il fallait examiner la séparation de l’Église et de l’État sous l’angle de l’évolution démographique. En d’autres termes, elle a confirmé que lorsque l’islam arrive au pouvoir, il sabre dans les droits humains. Et quoi de plus logique qu’elle fût ensuite obligée de démissionner. J’espère que tous les partis en tireront les leçons qui s’imposent.

Nous souscrivons bien entendu au texte de cette résolution. Nous regrettons toutefois qu’il ne cite pas de façon plus explicite le rôle de l’islam fondamentaliste. Pire encore, je ne retrouve même pas la notion d’islam dans la proposition de résolution, ce qui est quand même très étrange. C’est comme si ce qui est dénoncé dans cette résolution n’avait rien à voir avec l’islam. Pour le Vlaams Belang, c’est faire preuve de trop de retenue vis‑à‑vis du régime fondamentaliste islamiste afghan. Comme de nombreux peuples du monde islamique, les Afghans sont précisément les victimes de l’islam. Les talibans sont le symptôme. Nous devons oser nommer les choses. Le Vlaams Belang approuvera néanmoins la proposition de résolution à l’examen.

 

Mevrouw Alice Bernard (PVDA‑PTB). – Vandaag nemen we stelling tegen een grove en systematische onrechtvaardigheid. In Afghanistan lijden vrouwen onder een geïnstitutionaliseerde onderdrukking, een vorm van sekse- of genderapartheid: ze krijgen geen toegang tot onderwijs, mogen niet werken en worden volledig geweerd uit de openbare ruimte. Al decennialang zijn ze de eerste slachtoffers van de oorlogen, buitenlandse interventies en politieke instabiliteit die het land hebben verwoest. Tegen die achtergrond van geweld, discriminatie en uitsluiting, is de onderdrukking van de Afghaanse vrouwen niet nieuw, maar sinds 2021 kent ze een ongeziene brutaliteit, zoals ook in de voorliggende resolutie wordt benadrukt.

Door deze resolutie goed te keuren, bekrachtigen we onze gehechtheid aan de fundamentele waarden van de mensenrechten en de strijd tegen apartheid in al haar vormen. Maar kunnen we deze resolutie aannemen en tegelijk onze ogen sluiten voor andere situaties waarin dezelfde beginselen met voeten worden getreden? We kunnen geen dubbele standaarden hanteren. We kunnen de sekse- of genderapartheid in Afghanistan niet veroordelen en tegelijk onze ogen sluiten voor wat er in Palestina gebeurt. Israël wordt door tal van internationale organisaties en experten in het internationaal recht beschouwd als een staat die een apartheidssysteem ten aanzien van het Palestijnse volk toepast. Als we echt willen opkomen voor de mensenrechten, moeten we consequent zijn. We kunnen niet de onderdrukking van de Afghaanse vrouwen aan de kaak stellen en tegelijk zwijgen over de misdaden tegen de Palestijnse vrouwen en het Palestijnse volk. We kunnen niet de ene apartheid veroordelen en de andere tolereren.

De PVDA‑PTB zal deze resolutie dus steunen, want ze is juist en noodzakelijk, maar we roepen de Senaat tegelijk op om voor geen enkele vorm van apartheid de ogen te sluiten en de mensenrechten, overal ter wereld, met dezelfde kracht te verdedigen.

Mme Alice Bernard (PVDA‑PTB). – Nous allons aujourd’hui prendre position contre une injustice profonde et systématique. En Afghanistan, les femmes subissent une oppression institutionnalisée, une forme d’apartheid de genre, privées d’éducation, interdites de travail et effacées de l’espace public. Depuis des décennies, elles sont les premières victimes des guerres, des interventions étrangères et de l’instabilité politique qui ont ravagé leur pays. Entre violences, discriminations et exclusions, l’oppression des femmes afghanes ne date pas d’hier, mais, comme le souligne la résolution à l’examen, elle atteint un niveau d’extrême brutalité depuis 2021.

En approuvant cette résolution, nous affirmons notre attachement aux valeurs fondamentales des droits humains et à la lutte contre l’apartheid sous toutes ses formes. Pouvons‑nous adopter cette résolution tout en fermant les yeux sur d’autres situations où ces mêmes principes sont bafoués ? Nous ne pouvons pas avoir une approche à géométrie variable. Nous ne pouvons pas condamner aujourd’hui l’apartheid fondé sur le sexe ou le genre en Afghanistan et fermer les yeux sur ce qui se passe en Palestine. Israël est reconnu par de nombreux organisations et experts du droit international comme un État pratiquant l’apartheid à l’égard du peuple palestinien. Si nous défendons véritablement les droits humains, nous devons être cohérents. Nous ne pouvons pas dénoncer l’oppression des femmes en Afghanistan et rester silencieux face aux crimes commis contre les femmes et la population palestiniennes. Nous ne pouvons pas condamner un apartheid et en tolérer un autre.

Le PTB votera donc en faveur de la résolution à l’examen, car elle est juste et nécessaire, tout en appelant le Sénat à ne fermer les yeux sur aucune forme d’apartheid et à défendre les droits humains avec la même vigueur partout dans le monde.

 

Mevrouw Anne Lambelin (PS). – In de eerste plaats wil ik de hoofdindiener van deze tekst bedanken, want vandaag verkeren vrouwen zowat over de hele wereld in uiterst dramatische situaties, maar dat is in het bijzonder het geval in Afghanistan, waar de situatie volledig is verslechterd. Het is onze verantwoordelijkheid om onze ogen niet te sluiten voor het geweld dat vrouwen in dit land wordt aangedaan.

Ik betreur daarentegen dat bepaalde fracties de rechten van de vrouw gebruiken om een bepaalde gemeenschap te stigmatiseren. We moeten niet alles over dezelfde kam scheren. Voor mij is het belangrijk om dit eerst aan te stippen voor ik tot de kern van mijn uiteenzetting kom.

“In Kaboel heeft een kat tegenwoordig meer vrijheid dan een vrouw. De kat kan gaan en staan waar hij wil. Een klein dier als een eekhoorn kan rondhuppelen in een openbaar park, een vogel kan er zingen, maar Afghaanse vrouwen en meisjes mogen dat niet.” Met die woorden wilde actrice Meryl Streep, die afgelopen september was uitgenodigd voor de Algemene Vergadering van de VN, haar steun betuigen aan de Afghaanse vrouwen in ballingschap en wilde ze de extreme levensomstandigheden van vrouwen en meisjes sinds de taliban opnieuw aan de macht zijn, benadrukken en aan de kaak stellen.

Vóór augustus 2021, zoals blijkt in de documentaire The Sharp Edge of Peace, die tijdens die bijeenkomst in de Verenigde Naties werd getoond, waren Afghaanse vrouwen erin geslaagd toegang te krijgen tot onderwijs en geleidelijk deel te nemen aan het openbare leven. Maar vier jaar later zijn ze alles verloren.

Afghaanse vrouwen hebben geen vrijheid van vereniging, ze hebben geen vrijheid van meningsuiting, ze mogen zich niet te ver van hun eigen huis begeven zonder begeleiding van een mannelijk familielid. Ze mogen niet meer studeren of werken, behalve in een paar zeldzame sectoren. Ze hebben zeer beperkte toegang tot gezondheidszorg en justitie. Ze mogen niet meer naar parken. Ze mogen zelfs niet meer zingen in het openbaar.

Die draconische beperkingen van de rechten van vrouwen en meisjes door de taliban, evenals de willekeurige arrestaties en opsluitingen, gedwongen verdwijningen, verkrachtingen, martelingen en andere vormen van mishandeling, maken in feite deel uit van een systeem van systemische onderdrukking en overheersing van één gender op alle andere, wat veel deskundigen zouden omschrijven als genderapartheid.

Voor zowel de speciale VN‑rapporteur Richard Bennett als de Werkgroep inzake discriminatie van vrouwen en meisjes van de VN‑Mensenrechtenraad is dit systeem van onderdrukking op basis van geslacht, dat door de taliban is geïnstitutionaliseerd, een misdaad tegen de menselijkheid.

Daarom roepen veel ngo’s en experts in internationaal recht, zoals de juriste Helena Kennedy, op om genderapartheid op te nemen in het Verdrag van Rome en in het toekomstige verdrag betreffende de misdaden tegen de menselijkheid. Ze vrezen immers dat het talibanregime, dat in bepaalde internationale kringen steeds meer wordt geaccepteerd en getolereerd, zal blijven en een voorbeeld wordt voor andere Staten.

De situatie van vrouwen in Iran is net zo rampzalig, en dat wil ik hier graag herhalen.

Als, naast de mensenrechtenschendingen en gendergerelateerde misdaden die al strafbaar zijn gesteld door het Internationaal Strafhof, zoals gendergerelateerde vervolging, ook sekse- of genderapartheid strafbaar zou worden gesteld, zouden we de regimes die de rechten van vrouwen en meisjes willen of zouden willen vernietigen, direct ter verantwoording kunnen roepen.

Daarom zal de socialistische fractie dit initiatief steunen, zoals in 2023. Er moet opnieuw een krachtig signaal worden gegeven: er kan geen sprake zijn van normalisering of een compromis met deze criminele tirannie.

We zijn ervan overtuigd dat de internationale gemeenschap zich moet verenigen om verandering te brengen in Afghanistan en een einde te maken aan de langzame verstikking van de helft van de bevolking. Een vrije vrouw is alles wat de taliban haten.

Ik sluit mijn uiteenzetting af met dezelfde bezorgdheid van de speciale VN‑rapporteur, die sinds september vorig jaar Afghanistan niet meer binnen mag. De heer Bennett meldt dat de taliban de doodstraf en lijfstraffen in het openbaar blijven toepassen, wat neerkomt op foltering of mishandeling. Hij geeft aan dat mensen zijn gestraft voor misdrijven als sodomie, homoseksualiteit, het huis ontvluchten of een vrouw daarbij helpen. Dat wijst op de bijzondere risico’s voor de lesbische, homoseksuele en transgendergemeenschap, voor mensen met een andere genderidentiteit en cisgender vrouwen.

Daarom willen we in de tekst ook wijzen op de risico’s waaraan die bevolkingsgroepen worden blootgesteld en ervoor zorgen dat ze in ons land aangepaste bescherming krijgen.

Vandaag vragen we de regering om er binnen de VN‑instanties voor te pleiten sekse- of genderapartheid op te nemen in de lijst van misdaden tegen de menselijkheid. Door het mogelijk te maken een regime dat zich schuldig maakt aan genderapartheid te vervolgen voor het Internationaal Strafhof, wordt een heel volk bevrijd.

We laten de Afghaanse vrouwen niet in de steek. De taliban hebben hun heden ontnomen, wij zullen hen hun toekomst teruggeven; de taliban stopten hen achter de tralies, wij zullen hen hun vrijheid teruggeven.

Mme Anne Lambelin (PS). – Je tiens tout d’abord à remercier l’auteure principale de ce texte, car les femmes subissent aujourd’hui des situations absolument dramatiques un peu partout dans le monde, mais plus particulièrement en Afghanistan, où la situation s’est complètement détériorée. Il en va de notre responsabilité de ne pas fermer les yeux sur les violences subies par les femmes dans ce pays.

Je déplore, par ailleurs, que certains groupes politiques instrumentalisent la cause des femmes pour stigmatiser une certaine communauté. Il ne faut pas tout confondre et il était important pour moi de commencer par ces mots avant d’entrer dans le vif du sujet de mon intervention.

« Aujourd’hui, à Kaboul, un chat a plus de liberté qu’une femme. Il peut aller là où bon lui semble. Un petit animal comme un écureuil pourra gambader dans un parc public, un oiseau pourra y chanter, mais les femmes et les filles afghanes, elles, n’y ont pas droit. » Par ces quelques mots, l’actrice Meryl Streep, invitée en septembre dernier à l’Assemblée générale de l’ONU pour apporter son soutien aux exilées afghanes, voulait mettre sous les projecteurs, pour les dénoncer, les conditions de vie extrêmes des femmes et des filles depuis le retour des talibans au pouvoir.

Avant août 2021, comme le montre le documentaire The Sharp Edge of Peace, présenté lors de cette rencontre au sein des Nations unies, les Afghanes avaient réussi à accéder à l’éducation et à participer progressivement à la vie publique. Mais quatre ans plus tard, elles ont tout perdu.

Les Afghanes n’ont pas la liberté d’association, elles n’ont pas la liberté d’expression, elles ne sont pas autorisées à dépasser un certain périmètre en dehors de leur propre maison sans qu’un membre masculin de leur famille leur serve d’accompagnateur. Elles n’ont plus le droit de s’instruire ni de travailler, sauf dans quelques rares secteurs. Elles ont un accès extrêmement limité aux soins de santé et à la justice. Elles ne peuvent plus se rendre dans les parcs. Elles ne peuvent même plus chanter en public.

Ces restrictions draconiennes imposées par les talibans aux droits des femmes et des filles, de même que le recours aux arrestations et détentions arbitraires, aux disparitions forcées, au viol, à la torture et à d’autres formes de mauvais traitements, relèvent en réalité d’une oppression systémique et d’un système de domination d’un des genres sur tout autre genre, que de nombreux experts voudraient qualifier d’apartheid de genre.

Tant pour le rapporteur spécial de l’ONU, Richard Bennett, que pour le groupe de travail sur la discrimination à l’égard des femmes et des filles du Conseil des droits de l’homme aux Nations unies, ce système d’oppression fondée sur le genre, institutionnalisé par les talibans, serait constitutif d’un crime contre l’humanité.

C’est la raison pour laquelle de nombreuses ONG et de nombreux experts en droit international, comme la juriste Helena Kennedy, demandent l’insertion de l’apartheid fondé sur le genre dans le Traité de Rome ainsi que dans la convention à venir sur les crimes contre l’humanité. Ces acteurs de terrain craignent en effet que le régime taliban, qui est de plus en plus accepté et toléré dans certains cénacles internationaux, ne se pérennise et devienne un exemple pour d’autres États.

La situation des femmes en Iran est tout aussi catastrophique, et je tiens à le rappeler ici.

Si, en plus des violations des droits humains et des crimes fondés sur le genre qui sont déjà réprimés par la Cour pénale internationale, comme la persécution liée au genre, on incriminait aussi l’apartheid fondé sur le genre ou sur le sexe, on pourrait directement amener les régimes qui veulent ou voudraient réduire à néant les droits des femmes et des filles à rendre compte de leurs actes.

C’est la raison pour laquelle, comme le groupe socialiste l’a déjà fait en 2023, nous soutiendrons cette initiative. Il convient à nouveau d’envoyer un signal fort : aucune normalisation, aucune compromission n’est possible avec cette tyrannie criminelle.

Nous sommes convaincus que la communauté internationale doit s’unir pour provoquer un changement en Afghanistan et mettre fin au lent étouffement de la moitié de sa population. Être une femme libre, c’est tout ce que les talibans détestent.

Je terminerai mon intervention avec cette inquiétude partagée par le rapporteur spécial des Nations unies, qui, depuis septembre dernier, est interdit d’entrée en Afghanistan. M. Bennett rapporte que les talibans continuent de recourir à la peine de mort ainsi qu’aux châtiments corporels en public, qui constituent des actes de torture ou de mauvais traitement. Il relate que des personnes ont été punies pour des délits tels que la sodomie, l’homosexualité, la fugue ou l’aide à la fugue d’une femme, ce qui souligne les risques particuliers courus par les communautés lesbienne, gay, homosexuelle et transgenre, par les personnes ayant une identité de genre différente, ainsi que par les femmes cisgenres.

Il nous semblait donc important de préciser également dans le texte les risques que ces populations courent et de veiller à leur offrir une protection adéquate dans notre pays.

Nous demandons aujourd’hui au gouvernement de plaider au sein des instances onusiennes pour que l’apartheid fondé sur le sexe ou sur le genre soit repris sur la liste des crimes contre l’humanité. En permettant la poursuite devant la Cour pénale internationale d’un régime qui se rend coupable d’apartheid fondé sur le genre, c’est tout un peuple qu’on libérera.

Nous ne laisserons pas tomber les femmes afghanes. Les talibans leur ont confisqué leur présent, nous leur rendrons leur avenir ; les talibans les ont mises derrière les barreaux, nous leur rendrons leur liberté.

 

Mevrouw Bianca Debaets (cd&v). – Ik wil mevrouw Teitelbaum bedanken voor dit initiatief.

Sinds de taliban aan de macht zijn gekomen, is het alleen maar bergaf gegaan voor vrouwen en vrouwenrechten. De zogenaamde deugdzaamheidswet was daar helaas een triest dieptepunt van. Naast het feit dat meisjes en vrouwen al lang het recht ontzegd was op opleiding, op werk, om zich te kleden zoals ze willen, mogen ze sinds die deugdzaamheidswet ook niet meer zingen op straat, niet meer dansen, zelfs hun stem in de publieke ruimte niet meer gebruiken. Ze mogen hun stem alleen nog binnenskamers laten horen. Kortom, ze worden eigenlijk gewoon de mond gesnoerd. Ze worden monddood gemaakt.

Gelukkig kwam en komt daar nog altijd wereldwijd protest op. Het is daarom belangrijk dat wij, mannen en vrouwen, onze stem hier wel laten klinken, dat we dat protest tegen dat regime blijven uitspreken, dat wij ook onze solidariteit blijven uitspreken en daarvan blijven getuigen. Ik ben dus blij te kunnen zeggen dat wij vanuit cd&v dit voorstel zullen steunen.

Er is nog iets waarover ik mijn grote verbazing wil uiten. Voor zover ik weet, heb ik de collega’s van Vlaams Belang nog nooit een pleidooi horen houden als het over vrouwenrechten gaat. Tot er nu blijkbaar een link is met de islam, dan is men er als de kippen bij om het wel voor vrouwen op te nemen. Ik kan alleen maar zeggen dat ik hoop dat ze voortaan in alle andere dossiers waar vrouwenrechten gefnuikt worden, waar vrouwenrechten onder spanning komen te staan, ze even verontwaardigd zullen zijn.

Mme Bianca Debaets (cd&v). – Je tiens à remercier Mme Teitelbaum pour cette initiative.

Depuis le retour des talibans au pouvoir, la situation des femmes et de leurs droits n’a fait qu’empirer. La loi sur la promotion de la vertu et la prévention du vice n’a fait qu’ajouter à cette tragédie. Les filles et les femmes qui, depuis longtemps déjà, étaient privées du droit de se former, de travailler et de s’habiller comme elles le désiraient, ne sont depuis lors plus autorisées à chanter en rue, à danser et même à faire entendre leur voix dans l’espace public. Autrement dit, elles sont bâillonnées, réduites au silence.

Fort heureusement, partout dans le monde, des voix se sont élevées et s’élèvent encore pour dénoncer cette situation. Il est donc important que nous, hommes et femmes, nous joignions à ces protestations contre ce régime et que nous continuions à exprimer notre solidarité envers ces femmes. Je me réjouis donc d’annoncer que le groupe cd&v soutiendra cette proposition.

Une chose m’a particulièrement étonnée. Pour autant que je sache, les collègues du Vlaams Belang n’avaient encore jamais tenu de plaidoyer en faveur des droits des femmes. Jusqu’à ce qu’ils sautent sur l’occasion d’un lien à établir avec l’islam pour prendre la défense des femmes. J’espère qu’ils feront preuve de la même indignation dans tous les autres dossiers où il est question d’atteintes aux droits des femmes.

 

Mevrouw Anne‑Catherine Goffinet (Les Engagés). – Sinds augustus 2021 kennen de vrouwenrechten in Afghanistan een brutale en systematische achteruitgang. Vrouwen hebben geen toegang tot onderwijs na de basisschool. Hun aanwezigheid in de openbare ruimte is sterk beperkt, en een zelfstandig beroepsleven uitbouwen, is er voor hen niet bij. Deze vrouwen worden thuis opgesloten en mogen niet met elkaar praten in het openbaar. Dit soort geïnstitutionaliseerde uitsluiting werpt een fundamentele kwestie op, namelijk de erkenning van een systeem van seksuele apartheid.

Als parlementsleden hebben we de verantwoordelijkheid om waakzaam te blijven voor zulke misstanden en ze aan te klagen. Het gaat hier niet om een eenvoudige aaneenschakeling van beperkingen, maar om een echt beleid van marginalisering die meer internationale aandacht verdient.

De VN en verschillende experten, waaronder Amnesty International, spreken nu over een nieuwe vorm van misdaad tegen de menselijkheid. Het is onze plicht om dit groeiend bewustzijn te steunen en hier zelf ruchtbaarheid aan te geven.

We mogen ook niet vergeten dat Afghanistan geen alleenstaand geval is. In Iran worden veel vrouwen met soortgelijke beperkingen geconfronteerd wanneer zij hun vrijheid opeisen. Denk maar aan Ahou Daryaei, de studente die veroordeeld werd omdat ze zich had verzet tegen de strikte hoofddoekplicht. Haar vreedzame en persoonlijke gebaar werd zwaar bestraft en illustreert hoezeer vrouwenrechten in bepaalde regio’s van de wereld onder druk staan.

Die getuigenissen wijzen op een verontrustende tendens die ons niet onverschillig mag laten. Deze resolutie is dan ook niet zomaar een tekst, maar een duidelijk signaal van ons engagement voor de mensenrechten en voor de gelijkheid tussen vrouwen en mannen, fundamentele waarden die ons land altijd heeft verdedigd op het internationale toneel.

Wij zullen deze resolutie dan ook steunen om de stem van de Afghaanse vrouwen te laten weerklinken.

Mme Anne‑Catherine Goffinet (Les Engagés). – Depuis août 2021, les droits des femmes en Afghanistan ont subi un recul brutal et systématique. L’accès à l’éducation est interdit aux femmes au‑delà du primaire. Leur présence dans l’espace public est fortement restreinte et les perspectives d’une vie professionnelle autonome leur sont fermées. Ces femmes sont emmurées chez elles avec interdiction de se parler entre elles dans l’espace public. Cette exclusion institutionnalisée soulève une question fondamentale, celle de la reconnaissance d’un apartheid sexuel.

En tant que parlementaires, nous avons la responsabilité d’être vigilants face à ces dérives, et de les dénoncer. Loin d’être un simple enchaînement de restrictions, cette situation s’apparente à une politique de marginalisation qui mérite une attention internationale renforcée.

L’ONU et plusieurs experts, tels qu’Amnesty International, parlent désormais d’une nouvelle forme de crime contre l’humanité. Il est de notre devoir de soutenir cette prise de conscience et d’y apporter notre voix.

Nous devons aussi garder à l’esprit que l’Afghanistan n’est pas un cas isolé. En Iran, de nombreuses femmes font face à des restrictions similaires lorsqu’elles revendiquent leur liberté. Repensons tout particulièrement à Ahou Daryaei, cette étudiante qui avait été condamnée pour avoir manifesté son opposition à la stricte obligation de porter le voile. Son geste pacifique et personnel lui a pourtant valu une lourde répression, illustrant les entraves à la liberté des femmes dans certaines régions du monde.

Ces témoignages illustrent une tendance qui est préoccupante et qui ne peut nous laisser indifférents. Cette résolution n’est donc pas un simple texte, elle est un signal clair de notre engagement pour les droits humains et l’égalité entre les femmes et les hommes, valeurs fondamentales que notre pays a toujours défendues sur la scène internationale.

Nous soutiendrons donc cette résolution pour porter la voix des femmes afghanes.

 

Mevrouw Kelly Van Tendeloo (Vooruit). – We staan hier vandaag om de onmiskenbare urgentie van het probleem inzake de vrouwenrechten in Afghanistan te onderstrepen. Na decennia van strijd en vooruitgang worden Afghaanse vrouwen opnieuw geconfronteerd met onderdrukking en geweld. Hun fundamentele recht op onderwijs, werk en zelfs zelfbeschikking wordt systematisch geschonden. Er wordt zelfs bepaald wat ze mogen dragen en hoeveel ramen er in hun huizen mogen zijn. Dat aantal is beperkt omdat een man per ongeluk zou kunnen binnenkijken.

Vrouwen zijn de ruggengraat van elke samenleving. Ze zijn moeders, opvoeders en leiders. Hun deelname aan het publieke leven is cruciaal voor de ontwikkeling en stabiliteit van een land. Wanneer we vrouwen onderdrukken, ondermijnen we niet alleen hun eigen rechten, maar ook die van een heel land. Daarom zijn we vandaag blij dat we niet zwijgen. Laten we onze stem verheffen voor de Afghaanse vrouwen die hun leven riskeren voor basisrechten. Laten we de internationale druk verder opvoeren, want als we de onderdrukking van vrouwen in Afghanistan toestaan, zetten we de deur open naar onderdrukking in de hele wereld. Het is een tendens die we jammer genoeg elders zien, denk maar aan de spiking in Kortrijk, zeker niet gelieerd aan een godsdienst, maar gewoon aan mannen. En denk maar aan de Britse influencer Andrew Tate, die effectief scandeerde: “vrouwen horen thuis te zijn, ze mogen niet met de auto rijden en zijn het eigendom van hun man”. Die tendens is er zeker wanneer extremen aan de macht komen, en dat mogen we nooit toelaten. Daarom steunen we met Vooruit voluit deze resolutie.

Mme Kelly Van Tendeloo (Vooruit). – Le problème des droits des femmes en Afghanistan est indéniablement une question urgente. Après des décennies de lutte et de progrès, les femmes afghanes sont à nouveau confrontées à l’oppression et à la violence. Leur droit fondamental à l’enseignement, au travail et même à l’autodétermination est bafoué de manière systématique. On va jusqu’à leur dire ce qu’elles peuvent porter et le nombre de fenêtres qu’elles peuvent avoir dans leur maison. Ce nombre est limité parce qu’un homme pourrait incidemment regarder à l’intérieur.

Les femmes sont l’épine dorsale de toute société. Elles sont des mères, des éducatrices, des guides. Leur participation à la vie publique est cruciale pour le développement et la stabilité d’un pays. Lorsque les femmes sont opprimées, ce sont non seulement leurs droits, mais aussi ceux du pays tout entier qui sont bafoués. C’est pourquoi nous nous réjouissons aujourd’hui de pouvoir parler au nom de ces femmes afghanes et d’être leur porte‑voix à l’heure où elles défendent leurs droits au péril de leur vie. Continuons plus que jamais à faire pression sur la communauté internationale, car tolérer l’oppression des femmes en Afghanistan, c’est ouvrir la porte à l’oppression partout dans le monde. C’est une tendance que nous observons malheureusement ailleurs ; je pense à ces cas de boissons trafiquées à Courtrai, qui ne sont en rien liées à la religion, mais qui sont tout bonnement le fait d’hommes. Je pense aussi à l’influenceur britannique, Andrew Tate, qui a déclaré que la place des femmes était à la maison, qu’elles n’avaient pas le droit de conduire une voiture et qu’elles appartenaient à leur mari. C’est le genre de discours que l’on peut entendre lorsque des partis extrémistes accèdent au pouvoir. Jamais nous ne tolérerons cela. Vooruit soutient donc pleinement cette résolution.

 

Mevrouw Eva Platteau (Ecolo‑Groen). – Ecolo‑Groen staat uiteraard achter deze tekst. Het talibanregime en de genderapartheid zijn absoluut verwerpelijk en onderdrukkend voor meisjes en vrouwen. Dit regime schendt de mensenrechten flagrant en massaal, met als absolute dieptepunt het volledig ontzeggen van onderwijs aan meisjes en vrouwen. Deze vrouwen verdienen al onze steun en daarom is het ook belangrijk dat humanitaire hulp ter plaatse mogelijk blijft. In deze tekst wordt het verlenen van humanitaire hulp, in nauwe samenwerking met onze EU‑partners, gekoppeld aan essentiële voorwaarden waaraan de taliban zich moeten houden inzake de rechten van vrouwen en kinderen. Wij weten uiteraard dat zij dat niet doen. Daarom is het belangrijk dat de tekst vermeldt dat ook steun moet worden verleend aan initiatieven van het middenveld voor de verbetering van de rechten en vrijheden van vrouwen en meisjes in Afghanistan, inzonderheid wanneer zij verband houden met geweld tegen vrouwen. Het is dus belangrijk dat we ook los van het talibanregime ervoor kunnen zorgen dat humanitaire hulp ter plaatse, in samenwerking met ngo’s, mogelijk blijft, want anders laten we die mensen volledig in de steek.

Toch heb ik een aantal bedenkingen bij deze tekst en bij de tussenkomsten van sommigen. Wat ik wel mis in deze tekst, is een verwijzing naar hulp aan de Afghaanse diaspora in Europa en ons land. Ook mis ik uitspraken over en solidariteit met Afghaanse vluchtelingen. Ik stel vast dat deze nieuwe regering en de Arizona‑partijen zich sterk maken dat zij het strengste migratiebeleid ooit zullen voeren. Weten jullie dat dit ook de volledige stopzetting inhoudt van het hervestigingsprogramma van de VN, terwijl dat net de enige manier is voor legale en veilige migratie naar België, waarvan heel veel Afghanen, ook vrouwen en kinderen, gebruik maken?

Gisteren nog stond er een getuigenis in de krant van professor Jan De Volder, verantwoordelijk voor de humanitaire corridors, waarin hij vertelde dat er recentelijk op Zaventem een lijnvlucht was geland met aan boord 46 Afghaanse vluchtelingen. Het ging om 9 families met in totaal 19 kinderen. Zij hebben geen gevaarlijke reis moeten maken over de Turkse bergen en de Middellandse Zee, maar konden naar ons land komen op een veilige en legale manier, met een geldig visum en per vliegtuig, zoals iedereen. Die families waren na de machtsovername door de taliban in 2021 naar Pakistan gevlucht, waar zij jarenlang in barre omstandigheden moesten zien te overleven en voortdurend vreesden voor deportatie naar Afghanistan. Velen van hen, vaak vrouwen, hadden in hun streven naar een democratisch Afghanistan samengewerkt met buitenlandse organisaties, waardoor ze acuut gevaar liepen in hun thuisland.

Dus collega’s, vooral van de Arizona‑partijen, ik roep jullie op om die veilige wegen voor Afghaanse vrouwen en vluchtelingen open te houden, zo niet is deze tekst gewoon loze praat.

In de beleidsverklaring van de nieuwe minister van Asiel en Migratie las ik dat ook gezinshereniging moeilijker gemaakt wordt. Dat betekent dat Afghaanse mannen die hier een vluchtelingenstatus hebben gekregen, het moeilijker zullen hebben om hun kinderen, vrouw, moeder… naar hier te laten komen. Ook dat vind ik een flagrante onrechtvaardigheid en de partijen die vandaag voor deze tekst stemmen, moeten zich dan maar eens afvragen of we vrouwenrechten echt wel zo hoog in het vaandel dragen.

Ook staatssecretaris de Moor van cd&v heeft als een van haar laatste beleidsdaden verklaard dat zij zal inzetten op gedwongen terugkeer naar Afghanistan, een regime waarvan jullie allemaal zeggen dat het verschrikkelijk is. Toch vindt de staatssecretaris van de cd&v het geen enkel probleem om Afghanen niet alleen geen bescherming te bieden in België maar ook nog, in samenwerking met het talibanregime, gedwongen terug te drijven naar dat land. Die mannen zijn niet voor niets gevlucht en willen een toekomst uitbouwen voor hun gezin en hun toekomstige kinderen, onder wie ook meisjes, die heel anders is dan wat hen te wachten staat in Afghanistan.

Ten slotte collega’s, laten we misogynie in het algemeen verafschuwen en veroordelen en niet alleen wanneer het vanuit een bepaalde hoek komt. Ook hier in België en in Europa moeten we waakzaam zijn voor vrouwenhaat. Sommige groeperingen in de samenleving willen vrouwenrechten terugschroeven. We zien meer en meer een conservatieve kijk op genderrollen en ook vanuit extreemrechtse strekking, de manosfeer en influencers als Andrew Tate wordt vrouwenhaat actief verspreid.

Ook in de Verenigde Staten zien we dat de traditionele rol van de vrouw meer en meer wordt gepropageerd en dat in sommige staten het recht op abortus volledig is geschrapt. In de Europese Unie hebben onlangs 1 203 336 mensen een petitie van My Voice, My Choice ondertekend, een collectief van organisaties die veilige toegang tot abortus vragen. Want ook in Europa hebben nog steeds 20 miljoen vrouwen geen toegang tot veilige abortus en daardoor sterven er in landen zoals Polen nog steeds vrouwen door onveilige abortussen. Ook in België kunnen elk jaar meer dan 300 vrouwen die een abortus willen, niet in eigen land worden geholpen.

Ik hoop dus dat alle partijen die vandaag deze resolutie goedkeuren en zich voor vrouwenrechten uitspreken, dat ook zullen doen als het abortusdebat op de agenda staat. Ik kijk daarbij vooral naar cd&v en N‑VA, die dat debat al veel te lang blokkeren. Beide partijen maken nu deel uit van de meerderheid en hebben de mogelijkheid om vrouwenrechten eindelijk echt ter harte te nemen en een vrije stemming hierover in de Kamer toe te staan.

Mme Eva Platteau (Ecolo‑Groen). – Le groupe Ecolo‑Groen soutient évidemment ce texte. Le régime des talibans et son apartheid de genre sont parfaitement abjects et oppressifs pour les femmes et les filles. Les violations massives et flagrantes des droits humains, commises par ce régime, culminent avec l’interdiction pour les filles et les femmes de fréquenter l’école. Ces femmes méritent tout notre soutien, et c’est pourquoi nous devons veiller à ce que l’aide humanitaire continue à être acheminée dans le pays. Ce texte conditionne d’ailleurs l’octroi de cette aide, en étroite coopération avec nos partenaires de l’UE, au respect, par les talibans, d’un certain nombre de conditions essentielles concernant les droits des femmes et des enfants, même si nous savons pertinemment qu’ils n’en tiendront pas compte. C’est pour cela aussi que le texte insiste sur la nécessité de soutenir les initiatives de la société civile visant à améliorer les droits et les libertés des femmes et des filles en Afghanistan, en particulier lorsque ces initiatives sont liées à la lutte contre les violences à l’égard des femmes. Nous devons donc veiller, indépendamment du régime des talibans, à ce que l’aide humanitaire continue à arriver dans le pays, avec le concours des ONG, car à défaut, nous abandonnerons complètement ces personnes à leur sort.

Cela étant, j’ai quelques réserves sur ce texte et sur les interventions de certains collègues. Je déplore que le texte ne dise mot de l’aide à la diaspora afghane en Europe et dans notre pays. Un autre élément qu’il aurait fallu mentionner selon moi, ce sont les déclarations sur les réfugiés afghans et la solidarité envers eux. Je constate que ce nouveau gouvernement et les partis de l’Arizona se targuent de vouloir mettre en œuvre la politique migratoire la plus stricte qui ait jamais été menée en Belgique. Mais savez‑vous que cette politique implique aussi l’arrêt complet du programme de réinstallation des Nations unies, alors que pour de nombreux Afghans, femmes et enfants confondus, il s’agit de la seule possibilité de migration légale et sûre vers la Belgique ?

Hier encore, j’ai lu dans le journal un témoignage du professeur Jan De Volder, responsable des corridors humanitaires, dans lequel celui‑ci disait qu’un vol régulier avait atterri il y a peu à Zaventem avec, à son bord, 46 réfugiés afghans, à raison de 9 familles comptant 19 enfants au total. Pour arriver chez nous, elles n’ont pas dû faire un périlleux voyage à travers les montagnes turques et la Méditerranée, mais ont pris l’avion en toute sécurité et légalité, avec un visa valide, comme tout le monde. Ce sont des familles qui ont fui au Pakistan après l’arrivée au pouvoir des talibans en 2021, pays où elles ont vécu pendant des années dans des conditions précaires et dans la peur d’être renvoyées en Afghanistan. Beaucoup de ces personnes, des femmes en majorité, étaient gravement menacées dans leur pays d’origine pour avoir collaboré avec des organisations étrangères dans leur lutte pour un Afghanistan démocratique.

J’en appelle donc à vous, chers collègues, et singulièrement aux collègues des partis de l’Arizona, pour que nous maintenions ouverte cette route de migration sûre pour les femmes et les réfugiés afghans, sans quoi ce texte perd toute raison d’être.

Dans la déclaration de politique générale de la nouvelle ministre de l’Asile et de la Migration, on peut lire que le regroupement familial sera rendu plus difficile à l’avenir. Cela signifie que les hommes afghans qui ont obtenu chez nous le statut de réfugié auront plus de difficultés à faire venir leurs enfants, leur femme, leur mère, etc. C’est une nouvelle injustice flagrante à l’égard des femmes et qui devrait amener les partis qui soutiennent ce texte à s’interroger sur l’importance réelle accordée aux droits des femmes.

L’ancienne secrétaire d’État cd&v, Mme de Moor, avait déclaré elle aussi qu’elle voulait encourager les retours forcés vers l’Afghanistan, où sévit un régime que nous sommes tous d’accord ici pour qualifier d’horrible. Mais, pour Mme de Moor, il n’y a à l’évidence aucun problème à refuser toute protection aux Afghans en Belgique et à les renvoyer de force dans leur pays, en collaboration avec le régime des talibans. Ce n’est pourtant pas pour rien que ces hommes ont quitté leur pays avec le désir de construire un avenir ailleurs pour leur famille et leurs futurs enfants, dont des filles, un avenir bien différent de celui qu’ils auraient eu en Afghanistan.

Enfin, je lance un appel, chers collègues, afin que nous exprimions notre rejet et notre condamnation de toute misogynie, d’où qu’elle vienne dans le monde. En Belgique et en Europe aussi, nous devons être vigilants dans ce domaine. Il y a en effet, au sein même de notre société, des groupes qui veulent faire reculer les droits des femmes. Une vision conservatrice des rôles de genre fait son chemin et la misogynie aussi gagne du terrain, relayée par les idéologies d’extrême droite, la manosphère et des influenceurs comme Andrew Tate.

Aux États‑Unis aussi, le rôle traditionnel des femmes est de plus en plus mis en avant et certains États ont aboli totalement le droit à l’avortement. Dans l’Union européenne, 1 203 336 personnes ont signé récemment une pétition lancée par My Voice, My Choice, un collectif d’organisations qui réclame l’accès à l’avortement dans des conditions sûres. Car, en Europe, 20 millions de femmes n’ont toujours pas accès à l’avortement dans des conditions de sécurité optimales. C’est ainsi que dans des pays comme la Pologne par exemple, des femmes meurent encore par suite d’avortements pratiqués dans des conditions précaires. En Belgique, on estime que chaque année, plus de 300 femmes doivent se rendre à l’étranger pour pouvoir bénéficier d’un avortement.

J’espère dès lors que tous les partis qui approuveront aujourd’hui cette résolution et qui se prononcent pour les droits des femmes, adopteront la même attitude quand il s’agira de débattre du droit à l’avortement. Je pense en particulier au cd&v et à la N‑VA, qui bloquent ce débat depuis trop longtemps. Ces deux partis sont aujourd’hui dans la majorité et ont désormais toute latitude pour œuvrer réellement à la défense des droits des femmes et permettre à la Chambre de voter librement sur le sujet.

 

De heer Hajib El Hajjaji (Ecolo‑Groen). – We bespreken hier een belangrijk document dat raakt aan de grondbeginselen waaraan wij sterk gehecht zijn: het internationaal recht, de rechtsstaat, de menselijke waardigheid, gerechtigheid, de gelijkheid tussen vrouwen en mannen, en ook het recht op onderwijs in al zijn dimensies. Dit zijn kostbare democratische rechten die beschermd moeten worden.

Net als de andere democratische fracties in deze assemblee, veroordelen wij de zware, systematische en onvoorstelbare schendingen van de vrouwenrechten in Afghanistan, maar ook in andere landen in de wereld.

We hebben de internationale gemeenschap nodig om verandering teweeg te brengen, en ook België toont zich op dat vlak actief. Niets, noch de instrumentalisering van de politiek, noch die van de religie, kan een rechtvaardiging zijn voor dit structurele geweld tegen vrouwen, dat hen belet een vrij leven te leiden. Dat geweld is ingevoerd door de taliban – die in het verleden door sommige westerse mogendheden werd gesteund – en is gebaseerd op een archaïsch wereldbeeld dat we onvermoeibaar moeten blijven bestrijden, zodat iedereen vrij kan leven.

Ik kan mijn tussenkomst in de huidige context echter niet afsluiten zonder ook stil te staan bij andere plaatsen in de wereld waar de rechten van vrouwen ernstig onder vuur liggen, zoals Congo, Israël en Palestina. In dat verband wil ik de aandacht van de assemblee vestigen op de inhoud van het meest recente VN‑rapport van 13 maart 2025, waarin de systematische aanvallen van de Israëlische regering op de seksuele en reproductieve gezondheidsrechten in Gaza worden belicht. De VN‑onderzoekers hebben die aanvallen als genocidale daden gekwalificeerd. Die situatie werd aangeklaagd door een onderzoekscommissie in opdracht van de VN‑Mensenrechtenraad. Israël heeft die beschuldigingen uiteraard van de hand gewezen. De commissie stelde vast dat de Israëlische autoriteiten de mogelijkheid van de Palestijnen in Gaza, als groep, om kinderen te krijgen, deels hebben vernietigd door de systematische vernietiging van de seksuele en reproductieve gezondheidszorg. Die schendingen komen overeen met twee categorieën van genocidale daden zoals omschreven in het Statuut van Rome en het Genocideverdrag. Daarbij komt de praktijk van het opzettelijk opleggen van leefomstandigheden die erop gericht zijn de fysieke vernietiging van de Palestijnen teweeg te brengen, en het invoeren van maatregelen om geboortes te verhinderen.

Ik zou ook niet kunnen voorbijgaan aan het feit dat er ook Palestijnse groepen of individuen zijn geweest die gewelddaden hebben gepleegd en verkrachtingen hebben begaan bij de Israëlische burgerbevolking, wat eveneens volledig onaanvaardbaar is. We moeten de stem van de slachtoffers aan beide kanten laten horen en daarom willen we hier herhalen dat we collectief waakzaam moeten blijven voor de rechten van vrouwen, zowel in België als elders in de wereld. Daarom zullen wij dit voorstel steunen.

M. Hajib El Hajjaji (Ecolo‑Groen). – Nous examinons un document important sur le plan des principes fondamentaux auxquels nous sommes attachés : le droit international, l’état de droit, la dignité humaine, la justice, l’égalité hommes‑femmes, ou encore le droit à l’éducation dans toutes ses dimensions. Ce sont des droits démocratiques précieux qui doivent être protégés.

À l’instar des autres formations politiques démocratiques au sein de cette assemblée, nous dénonçons les atteintes graves, systématiques et inimaginables aux droits des femmes en Afghanistan, mais aussi dans d’autres pays du monde.

Nous avons besoin de la communauté internationale pour faire changer les choses, et la Belgique aussi se montre active à cet égard. Rien, ni l’instrumentalisation de la politique ni l’instrumentalisation d’une religion, ne peut justifier cette violence structurelle envers les femmes, qui empêche celles‑ci de vivre librement. Cette violence, mise en place par les talibans – dont il faut rappeler qu’ils ont été soutenus par le passé par certains pouvoirs occidentaux – repose sur une vision du monde archaïque qu’il faut combattre sans relâche pour permettre à chacune et à chacun de vivre librement.

Je ne puis toutefois pas clôturer mon intervention dans le contexte actuel sans évoquer les autres endroits dans le monde où les droits des femmes sont gravement attaqués, comme au Congo, en Israël, en Palestine. À cet égard, je souhaiterais porter à la connaissance de l’assemblée le contenu du dernier rapport de l’ONU du 13 mars 2025, qui souligne les attaques systématiques du gouvernement israélien contre les droits en matière de santé sexuelle et reproductive à Gaza. Les enquêteurs de l’ONU ont qualifié ces attaques d’actes génocidaires. Cette situation a été dénoncée par une commission d’enquête mandatée par le Conseil des droits de l’homme de l’ONU. Israël a évidemment rejeté ces accusations. La commission a constaté que les autorités israéliennes avaient détruit en partie la capacité des Palestiniens à Gaza, en tant que groupe, à faire des enfants par le biais de la destruction systématique des soins de santé sexuelle et reproductive. Ces atteintes correspondent à deux catégories d’actes génocidaires dans le Statut de Rome et la Convention sur le génocide. Ajoutons à cela la pratique qui consiste à imposer délibérément des conditions de vie calculées pour entraîner la destruction physique des Palestiniens et à mettre en œuvre des mesures visant à empêcher les naissances.

Je ne pourrais pas non plus passer sous silence le fait qu’il y a eu aussi des groupes ou des individus palestiniens qui ont commis des actes de violence et des viols vis‑à‑vis de la population civile israélienne, ce qui est tout aussi inacceptable. Nous devons faire entendre la voix des victimes dans les deux camps, et c’est pourquoi nous souhaitons rappeler ici que nous devons collectivement être attentifs aux droits des femmes en Belgique et ailleurs dans le monde. Nous soutiendrons dès lors la proposition à l’examen.

 

Mevrouw Goedele Liekens (Open Vld). – Ik wil in eerste instantie collega Teitelbaum bedanken voor het indienen van deze belangrijke resolutie. Ik kan me voorstellen dat veel mensen zich afvragen of alweer een resolutie nog wel zin heeft, en dat leid ik ook af uit de lege banken. Ik bevestig dat het wel degelijk zin heeft. Deze tekst is en blijft belangrijk.

We spreken hier over vrijheid, over het fundamentele recht om jezelf te zijn, om te dromen, om te studeren, om te leren, om een lief te hebben dat je graag ziet, om controle te hebben over je eigen lichaam en je toekomst. Vrijheid betekent dat geen enkele staat, ideologie of religie – en dat gaat niet alleen over de islam maar over alle extremisten – het recht heeft iemand te dwingen tot onderdanigheid, stilte of onzichtbaarheid.

Ik ben zelf een aantal keren in Afghanistan geweest en dat land is uiteraard nooit het walhalla van vrouwenrechten en vrijheid geweest, maar het land was op de goede weg. Je zag steeds meer vrouwen die studeerden, die werkten, die zelfs hoge functies hadden bij de overheid en in het openbare leven, maar dat is helaas verleden tijd sinds 2020‑2021.

Vandaag zien we in Afghanistan een systematische aanval op de vrouwen. We zien een beleid dat meisjes uit de scholen weert. Ik verwijs naar de voorbeelden die al werden opgesomd en die ons kippenvel bezorgen: gedwongen huwelijken, het huis niet mogen verlaten zonder mannelijke toestemming, zelfs het verbod van vrouwenstemmen op radio of televisie. Zo worden vrouwen letterlijk en figuurlijk onzichtbaar gemaakt en wordt hun lichaam letterlijk en figuurlijk gecontroleerd.

Sinds de taliban aan de macht zijn, vanaf eind 2021, hebben zij al zeventig decreten uitgevaardigd, met veelvuldige beperkingen en verboden. Daarvan is de impact al zichtbaar. Tachtig procent van de jonge meisjes gaat niet naar school. Zij worden uitgehuwelijkt en worden op zeer jonge leeftijd zwanger, als ze nog kind zijn, en zoals bekend brengt dat een groot gezondheidsgevaar met zich mee. De kindersterfte en moedersterfte stijgt dramatisch als gevolg van die gedwongen uithuwelijkingen op zeer jonge leeftijd en door gebrek aan toegang tot reproductieve gezondheidszorg. Vrouwen mogen niet buitengaan en geraken geïsoleerd, wat zorgt voor een enorme toename van problemen met de mentale gezondheid. Het aantal zelfmoorden stijgt enorm, vooral bij erg jonge meisjes die in een gedwongen huwelijk moeten stappen.

Kortom, het is dramatisch en je zou kunnen zeggen dat er een zwijgcultuur heerst rond alle vormen van seksueel geweld en verkrachtingen, die massaal plaatsvinden. Maar eigenlijk is het nog erger: het is niet eens een zwijgcultuur, want het wordt zelfs niet als een misdaad beschouwd. Vrouwen zijn van geen tel in het regime van de taliban, die de vrouwen controleren op alle gebied, van kleding tot bewegingsvrijheid, en hen volledig uitsluiten van het openbare leven.

Het is duidelijk dat dit niet zomaar discriminatie is, maar genderapartheid, georganiseerde, systematische onderdrukking van vrouwen en meisjes, alleen omdat ze vrouwen en meisjes zijn. Eigenlijk is dat gendergeweld op staatsniveau, verkrachting als politiek wapen en het inperken van de seksuele en reproductieve rechten als strategie om vrouwen onder de knoet te houden, om ze monddood te maken.

Voor ons liberalen is vrijheid uiteraard een hoog goed en een mensenrecht. Dat geldt ook voor seksuele vrijheid, want wij vinden dat vrouwen baas zijn over hun eigen lichaam. Niemand mag een andere persoon dwingen tot een huwelijk, een sluier, een zwangerschap of tot stilzwijgen.

Dat is de reden waarom we moeten spreken. We kunnen ons afvragen of deze resolutie een groot verschil zal maken. Dat zal wel degelijk het geval zijn, want zwijgen is geen optie, zoals enkele collega’s al aanhaalden. Het zal niet eenvoudig zijn, maar ik herhaal hier wat ik tegen mijn kinderen zeg: moeilijk gaat ook.

We moeten handelen, we mogen niet blijven zwijgen. We moeten ten eerste bikkelhard optreden tegen de taliban: geen diplomatieke erkenning, geen samenwerking en geen toegevingen, zolang de vrouwen in Afghanistan tot slaven worden gemaakt.

Ten tweede moeten we de vrouwen in Afghanistan steunen, op humanitair gebied, maar ook door hen een stem te geven. Daar dient deze resolutie voor.

Het is van wezenlijk belang dat de internationale gemeenschap laat zien dat ze de Afghaanse vrouwen niet in de steek laat. Ik kreeg in Afghanistan vaak de vraag of er nog iemand met hen begaan was. Wij zijn dat wel. Wij zijn de stem die de Afghaanse vrouwen niet meer hebben.

Tot slot: vrijheid is geen gunst, seksuele autonomie is geen luxe, vrouwenrechten zijn geen onderwerp van onderhandeling. Ze zijn de basis van elke vrije samenleving en wij laten de Afghaanse vrouwen niet in de steek.

We steunen deze resolutie dan ook niet alleen, maar juichen ze ook toe.

Mme Goedele Liekens (Open Vld). – J’aimerais tout d’abord remercier Mme Teitelbaum d’avoir déposé cette importante proposition de résolution. Je puis m’imaginer – et je le déduis également du nombre de sièges vides – que beaucoup s’interrogent sur l’utilité d’une énième résolution. Je confirme que le texte qui nous est soumis est utile et important.

Il est ici question de liberté, du droit fondamental d’être soi‑même, de rêver, d’étudier, d’apprendre, d’être avec une personne que l’on aime, d’avoir la maîtrise de son corps et de son avenir. La liberté implique qu’aucun État, ni aucune idéologie ou religion – et je ne parle pas seulement, ici, de l’islam mais de tous les extrémismes – n’a le droit de réduire une personne à la soumission, au silence ou à l’invisibilité.

Je me suis moi‑même rendue plusieurs fois en Afghanistan. Ce pays n’a évidemment jamais été un eldorado des droits des femmes et de la liberté, mais il était sur la bonne voie. De plus en plus de femmes étudiaient et travaillaient, occupant même de hautes fonctions dans l’administration et la vie publique, mais cette époque est malheureusement révolue depuis 2020‑2021.

Aujourd’hui, les femmes sont systématiquement opprimées en Afghanistan et les filles sont tenues à l’écart des écoles. Je pense ici aux quelques exemples déjà évoqués, qui donnent la chair de poule : mariages forcés, interdiction de quitter la maison sans l’autorisation d’un homme et même interdiction de diffuser la voix d’une femme à la radio ou à la télévision. Les femmes sont ainsi invisibilisées et leur corps est contrôlé, au propre comme au figuré.

Depuis leur arrivée au pouvoir fin 2021, les talibans ont déjà promulgué 70 décrets contenant de multiples restrictions et interdictions. 80 % des jeunes filles ne sont pas scolarisées. Elles sont données en mariage et tombent enceintes à un très jeune âge, alors qu’elles ne sont encore que des enfants, avec les risques majeurs que cela entraîne pour la santé. À cause de ces mariages forcés à un très jeune âge et du manque d’accès à la santé reproductive, la mortalité infantile et la mortalité maternelle connaissent une hausse dramatique. Les femmes ne peuvent pas sortir et se trouvent isolées, ce qui engendre une explosion des problèmes de santé mentale. Le nombre de suicides s’envole, en particulier chez les très jeunes filles données en mariage forcé.

Bref, la situation est dramatique. L’on pourrait dire qu’une culture du silence règne sur toutes les formes de violence sexuelle et de viol, commises à grande échelle. Pire encore, elles ne sont même plus considérées comme des crimes. Les femmes sont comptées pour rien par le régime des talibans : elles sont contrôlées dans tous les domaines, depuis les vêtements qu’elles portent jusqu’à leur liberté de mouvement, et sont totalement exclues de la vie publique.

Il est clair qu’il ne s’agit pas de simples discriminations, mais d’un véritable apartheid de genre, d’une oppression organisée et systématique des femmes et des filles, pour la simple et unique raison qu’elles sont des femmes et des filles. C’est en réalité une violence de genre organisée au niveau de l’État, avec le viol comme arme politique et la restriction des droits sexuels et reproductifs comme stratégie pour garder les femmes sous contrôle et les museler.

En tant que libéraux, nous considérons évidemment la liberté comme un bien précieux et un droit humain. Cela vaut aussi pour la liberté sexuelle, car nous estimons que les femmes sont maîtresses de leur propre corps. Personne ne peut forcer une autre personne à se marier, à porter un voile, à être enceinte ou à se taire.

C’est pourquoi nous devons faire entendre notre voix. Nous pouvons nous demander si cette résolution fera une grande différence. Cette résolution sera utile, car se taire n’est pas une option, ainsi que plusieurs collègues l’ont déjà souligné. Ce ne sera pas facile, mais, comme je le dis à mes enfants, difficile n’est pas impossible.

Nous devons agir ; nous ne pouvons pas continuer à garder le silence. Nous devons tout d’abord faire preuve d’intransigeance face aux talibans : aucune reconnaissance diplomatique, aucune coopération et aucune concession tant que les femmes seront réduites en esclavage en Afghanistan.

Deuxièmement, nous devons apporter un soutien aux femmes en Afghanistan, non seulement sur le plan humanitaire, mais aussi en leur donnant une voix. Tel est l’objectif de la proposition de résolution à l’examen.

Il est essentiel que la communauté internationale montre qu’elle n’abandonne pas les femmes afghanes. Lorsque je suis allée en Afghanistan, la question m’a souvent été posée de savoir si quelqu’un se souciait encore de leur sort. Nous nous soucions de leur sort. Nous sommes la voix que les femmes afghanes ont perdue.

Enfin, la liberté n’est pas une faveur ni l’autonomie sexuelle un luxe, et les droits des femmes ne sont pas négociables. Ces principes sont le fondement de toute société libre, et nous n’abandonnerons pas les femmes afghanes.

Non seulement nous soutenons la résolution à l’examen, mais nous l’applaudissons.

 

De voorzitter. – Mevrouw Teitelbaum heeft een amendement ingediend (amendement nr. 8, Doc. 8‑56/5), luidende als volgt:

M. le président. – Un amendement a été déposé par Mme Teitelbaum (amendement no 8, Doc. 8‑56/5). Il est libellé comme suit :

 

“In de Franse tekst van de overwegingen DDD, EEE, FFF en HHH, de woorden “apartheid sexiste” telkens vervangen door de woorden “apartheid sexuel ou de genre”.”

« Dans le texte français des considérants DDD, EEE, FFF et HHH, remplacer chaque fois les mots « apartheid sexiste » par les mots « apartheid sexuel ou de genre ». »

 

Mevrouw Viviane Teitelbaum (MR). – Het gaat gewoon om een technisch amendement om een fout die in de tekst is geslopen te corrigeren.

Mme Viviane Teitelbaum (MR). – Il s’agit simplement d’un amendement technique pour corriger une coquille qui s’était glissée dans le texte.

 

  De bespreking is gesloten.

  La discussion est close.

 

  De stemming over het amendement en over het voorstel van resolutie heeft later plaats.

  Il sera procédé ultérieurement au vote sur l’amendement et sur la proposition de résolution.

 

Voorstel tot invoeging van een artikel 85/1 in het reglement van de Senaat, met betrekking tot de interne melding van inbreuken op het recht van de Europese Unie (Doc. 8‑93)

Proposition d’insertion, dans le règlement du Sénat, d’un article 85/1 relatif au signalement interne des infractions au droit de l’Union européenne (Doc. 8‑93)

 

Bespreking

Discussion

 

Mevrouw Valérie De Bue (MR), rapporteur. – Ik verwijs naar mijn schriftelijk verslag.

Mme Valérie De Bue (MR), rapporteuse. – Je me réfère à mon rapport écrit.

 

Mevrouw Eva Platteau (Ecolo‑Groen). – Ik wil kort signaleren dat de Ecolo‑Groen‑fractie zich bij de stemming over deze tekst zal onthouden. Dat er een klokkenluidersregeling komt, is uiteraard heel goed, maar het gaat om een absoluut minimale omzetting van de Europese richtlijn. Daardoor wordt het personeel in Kamer en Senaat minder goed beschermd dan in andere overheidsdiensten en in sommige gevallen zelfs minder goed dan in de privésector. Daarom zullen we ons bij de stemming onthouden.

Mme Eva Platteau (Ecolo‑Groen). – Je voudrais brièvement signaler que le groupe Ecolo‑Groen s’abstiendra lors du vote de ce texte. Nous nous réjouissons de l’adoption d’une réglementation sur les lanceurs d’alerte, mais estimons qu’il s’agit en l’espèce d’une transposition minimaliste de la directive européenne. Le personnel de la Chambre et du Sénat s’en trouve moins bien protégé que celui des autres services publics et parfois même que le personnel du secteur privé.

 

  De bespreking is gesloten.

  La discussion est close.

 

  De stemming over het voorstel tot wijziging van het reglement van de Senaat heeft later plaats.

  Il sera procédé ultérieurement au vote sur la proposition de modification du règlement du Sénat.

 

Voorstel van resolutie met betrekking tot Oekraïne (van de heer Gaëtan Van Goidsenhoven c.s.; Doc. 8‑94/1)

Proposition de résolution relative à l’Ukraine (de M. Gaëtan Van Goidsenhoven et consorts ; Doc. 8‑94/1)

 

Bespreking

Discussion

 

Mevrouw Alice Bernard (PVDA‑PTB). – De PVDA‑PTB‑fractie vraagt om een stemming punt per punt, verzoek per verzoek, als de assemblee ermee instemt.

Mme Alice Bernard (PVDA‑PTB). – Le groupe PVDA‑PTB souhaiterait que nous votions article par article, demande par demande, si l’assemblée y consent.

 

(Instemming)

(Assentiment)

 

De heer Gaëtan Van Goidsenhoven (MR). – Al drie jaar lang biedt Oekraïne alleen weerstand, in de frontlinie, tegen een van de wreedste legers van onze tijd. Al drie jaar lang betalen de Oekraïners met hun bloed en hun vrijheid. Drie jaar lang hebben we toegekeken hoe Rusland steden en dorpen verwoest, burgers vermoordt, vrouwen verkracht en kinderen ontvoert. Drie jaar lang zeggen we: “wij steunen Oekraïne”.

Maar vandaag moeten we verder gaan, want als we Oekraïne echt steunen, moeten we het helpen om te winnen. We moeten duidelijk maken dat elk vredesakkoord dat de agressie van Moskou legitimeert, onaanvaardbaar is. Als we een echte toekomst voor Oekraïne willen, mogen we ons engagement niet laten verzwakken omdat we ontmoedigd raken.

We zijn hier niet om commentaar te leveren op de geschiedenis, maar om de loop ervan te beïnvloeden. Vandaag staan we voor een keuze: luisteren naar degenen die willen opgeven en in de situatie willen berusten, of luid en duidelijk bevestigen dat we Oekraïne, Europa of onszelf niet zullen verraden.

Dit conflict is een test voor ons, Europeanen, een test voor onze vastberadenheid, onze solidariteit en ons vermogen om te begrijpen wat zich daar afspeelt. Wat zich daar afspeelt, zal onze toekomst hier bepalen. Want, laat het duidelijk zijn, Rusland wil niet alleen Oekraïne onderwerpen, maar wil heel Europa zien bezwijken onder het gewicht van zijn verdeeldheid en zwakte.

De Russische agressie is geen oorlog zoals alle andere. Het is geen conflict tussen staten, geen grensgeschil; het is een meedogenloze en systematische poging om een soevereine Staat te ontmantelen. Het is een oorlogsverklaring aan de grondbeginselen waarop Europa en de internationale orde sinds de Tweede Wereldoorlog zijn gebaseerd. Poetin toelaten om zijn standpunten op te leggen, betekent het recht van de sterkste bekrachtigen, elke dictator de boodschap geven dat hij zijn buurland kan binnenvallen als hij maar genoeg tanks en raketten heeft, en Europa veroordelen tot instabiliteit, onveiligheid en, vroeg of laat, oorlog.

We hebben onszelf te vaak iets wijs gemaakt. In 2014, na de annexatie van de Krim, dachten we dat Poetin zich tevreden zou stellen met dit grondgebied en dat enkele sancties genoeg zouden zijn om hem ervan te weerhouden verder te gaan. In 2022, toen hij zijn offensief op Kiev begon, hoopten we dat diplomatie Rusland op de een of andere manier bij zinnen zou brengen.

In 2023 en 2024 dachten we dat het Oekraïense offensief het verloop van de oorlog definitief zou keren. Intussen zijn we in 2025 en we stellen vast dat de oorlog nog steeds aan de gang is, dat de frontlinies nauwelijks opschuiven, dat het dodental jammer genoeg oploopt, dat de internationale steun wankelt, dat de Verenigde Staten steeds meer aarzelen, en dat Europa wel veel belooft, maar soms treuzelt met het leveren van hulp en het nakomen van al zijn beloften. We zijn in 2025 en sommigen zeggen dat we nu moeten onderhandelen, dat we een akkoord met Moskou moeten bereiken, dat de oorlog veel kost, dat Oekraïne alle noodzakelijke toegevingen moet doen. Maar welke toegevingen zijn dat dan? Moet Oekraïne Donetsk of Loehansk opgeven, moet het aanvaarden dat miljoenen van zijn burgers onder een wrede Russische bezetting leven, moet het de bladzijde omslaan van de bloedbaden in Boetsja, Irpin en Marioepol?

Laten we ernstig zijn, we weten allemaal wat er zou gebeuren als we Oekraïne tot een compromis zouden dwingen dat op een capitulatie lijkt. Het zou een Minsk 3 zijn, een tijdelijke wapenstilstand, een bevriezing van posities die alleen de weg zou vrijmaken voor het volgende Russische offensief over een jaar, over vijf jaar, over tien jaar. We hebben dat al meegemaakt. We hebben gezien wat de Minsk‑akkoorden na 2014 hebben opgeleverd: een sluimerend conflict, onophoudelijke schendingen en vervolgens een grootschalige invasie. Als we Oekraïne laten verliezen, bereiden we onze eigen nederlaag voor.

We staan op een keerpunt. Europa heeft niet langer het recht om naïef te zijn, de geschiedenis maakt ons iets duidelijk. Wat we samen wel of niet doen, zal niet alleen de toekomst van Oekraïne bepalen, maar ook die van onszelf. Want vergis u niet: dit is niet zomaar een conflict tussen twee oorlogvoerende landen, ergens ver weg. Het is een test voor Europa, voor het Westen, maar ook voor België. Wat leert de geschiedenis ons? Dat geen enkele dictatuur uit zichzelf stopt, dat elke toegeving aan een agressor zijn volgende agressie en zijn honger om verder te gaan voedt, dat elke zwakte zijn volgende brutaliteit in zekere zin voedt.

We hebben al te lang gewacht. Pas na de verschrikkingen van Boetsja hebben we begrepen dat onderhandelingen met Poetin helemaal niet mogelijk zijn. Pas na de aanval op de Zaporizja‑centrale begrepen we de ernst van de nucleaire dreiging. Pas na de sabotage van de Europese energie‑infrastructuur beseften we dat ook wij in oorlog zijn, ook al staan onze steden niet in brand.

Vandaag moeten we verder gaan. We moeten onze militaire steun onmiddellijk opvoeren, niet morgen, niet over zes maanden, maar nu. Oekraïne heeft munitie nodig, een luchtverdedigingssysteem, gevechtsvliegtuigen. Het heeft wapens nodig om stand te houden, wapens om vooruit te komen, wapens om te voorkomen dat zijn burgers elke dag sterven.

We moeten onze sancties aanscherpen. Neen, Rusland is niet uitgeteld. Neen, het regime van Poetin wankelt niet. Ja, het heeft kolossale verliezen geleden, maar het compenseert die door terreur of door een oorlogseconomie die wordt gesteund door China, Iran en Noord‑Korea. Zolang Moskou zijn oorlogsinspanningen kan financieren, zolang de Russische bedrijven onze sancties kunnen omzeilen via een doorgang langs derde landen, zal de oorlog helaas doorgaan.

We moeten Oekraïne garanderen dat het lid kan worden van de Europese Unie omdat Europa het zich niet langer kan veroorloven om halverwege te blijven steken, omdat een land dat vecht om onze waarden te verdedigen, bij ons moet worden verwelkomd, omdat dit op de langere termijn het enige signaal is om Rusland duidelijk te maken dat het heeft verloren.

We moeten ons tot slot voorbereiden, want als Oekraïne valt, weet niemand waar Rusland zal stoppen. Sommigen geloven dat de NAVO volstaat om Moskou af te schrikken om zich in een nieuw militair avontuur te storten. Misschien is dat zo, maar jammer genoeg zijn we daar op dit moment niet helemaal zeker van. Als morgen pro‑Russische separatisten opduiken in Estland, Letland, Moldavië en Georgië, wat doen we dan? Sommige van die landen behoren tot de NAVO. Als Moskou morgen onze solidariteit op de proef stelt door een crisis uit te lokken aan de grenzen van Polen of Roemenië, zullen we dan klaar zijn om te reageren?

We moeten iets essentieels begrijpen: we zijn een tijdperk binnengetreden waarin oorlog niet langer een verre hypothese is, maar helaas een tastbare mogelijkheid. Dat betekent dat Europa zich moet herbewapenen, en helaas snel. Het betekent ook dat we onze defensie‑industrie moeten versterken, onze inspanningen moeten bundelen en niet langer moeten wachten tot de Verenigde Staten het werk voor ons doen – ze zijn daartoe duidelijk niet langer bereid. Het betekent dat ook België zijn verantwoordelijkheid moet nemen. De defensiebegroting verhogen is geen luxe, maar een noodzaak in deze tijden. Bijdragen aan de verdediging van Oekraïne betekent investeren in onze eigen veiligheid.

Ik weet dat sommigen van u zeggen dat dit een te alarmistisch discours is, dat dit soort resoluties niet thuishoren in deze assemblee. Maar bedenk dan dat, als we in 2014, 2015 of 2016 dergelijke uitspraken hadden gedaan, we misschien vandaag niet zouden staan waar we nu staan. Bedenk dan hoe de families die al drie jaar worden belegerd, de soldaten die hun leven opofferen aan het front, het nieuws over de steun van de Belgische Senaat zullen verwelkomen. Is dat echt zo nutteloos?

We hebben niet het recht om de vergissingen uit het verleden te herhalen. We hebben het recht, maar ook de plicht, om lucide te zijn. In deze tijden hebben we de absolute plicht om standvastig te zijn. We moeten Oekraïne steunen, niet uit liefdadigheid, niet vanuit ons gevoel, maar omdat het uiteindelijk in ons strategisch belang is. Omdat dit een strijd is voor vrijheid tegen dictatuur, omdat we geen andere keuze hebben als we de vrede op ons continent willen bewaren.

Daarom is de resolutie die ik vandaag indien, nodig. Ze vormt een krachtig, ondubbelzinnig engagement. De resolutie veroordeelt de Russische agressie en haar oorlogsmisdaden ten stelligste. Ze roept op om onze militaire, economische en diplomatieke steun aan Oekraïne op te voeren. Ze vraagt dat België en de Europese Unie de sancties tegen Rusland en zijn bondgenoten verscherpen. Ze bevestigt dat vrede geen boerenbedrog mag zijn waarbij Oekraïne gedwongen wordt zijn grondgebied af te staan om een tijdelijk en illusoir staakt‑het‑vuren te kopen. Tot slot is ze volledig in lijn met de drie resoluties die al tijdens de vorige zittingsperiode door onze assemblee zijn aangenomen en onderstreept ze tegelijkertijd onze standvastigheid.

Daarom vraag ik u met aandrang: laten we deze resolutie aannemen, laten we ons engagement versterken, laten we aan de kant van Oekraïne staan in deze moeilijke, donkere tijden, en laten we ervoor zorgen dat de geschiedenis ons nooit meer zal leren dat we zijn tekortgeschoten in onze plicht tot solidariteit en luciditeit.

M. Gaëtan Van Goidsenhoven (MR). – Trois ans. Cela fait trois ans que l’Ukraine résiste seule, en première ligne, contre l’une des armées les plus brutales de notre époque. Trois ans que les Ukrainiens payent de leur sang et de leur liberté. Trois ans que nous regardons la Russie détruire des villes et des villages, assassiner des civils, violer des femmes et kidnapper des enfants. Trois ans que nous disons : « nous soutenons l’Ukraine ».

Mais aujourd’hui, il faut aller plus loin, parce que si nous soutenons vraiment l’Ukraine, alors nous devons l’aider à gagner. Nous devons dire clairement que tout accord de paix qui légitimerait l’agression de Moscou est inacceptable. Si nous souhaitons un véritable destin pour l’Ukraine, nous devons cesser de mesurer notre engagement à l’aune de notre lassitude.

Nous ne sommes pas ici pour commenter l’Histoire, mais pour peser sur son cours. Aujourd’hui, nous avons un choix à faire : céder aux voix du renoncement et aux sirènes de la résignation ou affirmer avec force et clarté que nous ne trahirons ni l’Ukraine, ni l’Europe, ni nous‑mêmes.

Ce conflit est un test pour nous, Européens, un test pour notre détermination, notre solidarité et notre capacité à comprendre ce qui se joue là‑bas. Et ce qui se joue là‑bas décidera de notre avenir ici. Car, ne nous y trompons pas, ce n’est pas seulement l’Ukraine que la Russie cherche à soumettre, c’est l’Europe tout entière qu’elle veut voir s’effondrer sous le poids de ses divisions et de sa faiblesse.

Soyons clairs : l’agression russe n’est pas une guerre comme une autre. Ce n’est pas un conflit entre États, une dispute de frontière ; c’est une tentative brutale et méthodique de démantèlement d’un État souverain. C’est une déclaration de guerre aux principes mêmes qui fondent l’Europe et l’ordre international depuis la Seconde Guerre mondiale. Laisser Poutine imposer ses vues, c’est valider la loi du plus fort, c’est dire à chaque dictateur qu’il peut envahir son voisin s’il a assez de chars et de missiles, c’est condamner l’Europe à l’instabilité, à l’insécurité et, tôt ou tard, à la guerre.

Nous nous sommes trop souvent raconté des histoires. En 2014, après l’annexion de la Crimée, nous avons pensé que Poutine se contenterait de ce territoire et que quelques sanctions suffiraient à le dissuader d’aller plus loin. En 2022, lorsqu’il a lancé son offensive sur Kiev, nous avons espéré que la diplomatie allait en quelque sorte ramener la Russie à la raison.

En 2023 et 2024, nous avons cru que les offensives ukrainiennes allaient définitivement inverser le cours de la guerre. Et là, nous sommes en 2025, à constater que la guerre continue, que les lignes bougent peu, que les morts s’accumulent malheureusement, que le soutien international vacille, que les États‑Unis hésitent de plus en plus, que l’Europe, qui promet beaucoup, tarde parfois à livrer de l’aide et à tenir tous ses engagements. Nous sommes là en 2025 à entendre des voix nous dire qu’il faut maintenant négocier, qu’il faut trouver un accord avec Moscou, que la guerre coûte cher, que l’Ukraine doit faire toutes les concessions nécessaires. Mais je vous le demande, quelles concessions ? L’Ukraine devrait‑elle abandonner Donetsk ou Louhansk, devrait‑elle accepter que des millions de ses citoyens vivent sous une occupation russe brutale, devrait‑elle tourner la page sur les massacres de Boutcha, d’Irpin, de Marioupol ?

Soyons sérieux, nous savons tous ce qui arriverait si nous poussions l’Ukraine à un compromis aux airs de capitulation. Ce serait un Minsk 3, une trêve temporaire, un gel des positions qui ne ferait que préparer la prochaine offensive russe dans un an, dans cinq ans, dans dix ans. Nous avons déjà vécu cela. Nous avons vu ce que les accords de Minsk ont produit après 2014 : un conflit larvé, des violations incessantes, puis une invasion totale. Aujourd’hui, je vous le dis avec gravité, si nous laissons l’Ukraine perdre, nous préparons notre propre défaite.

Nous sommes à un tournant. L’Europe n’a plus le droit d’être naïve, l’Histoire nous regarde. Ce que nous ferons collectivement ou ne ferons pas décidera non seulement de l’avenir de l’Ukraine, mais aussi du nôtre. Car, ne nous y trompons pas, ce conflit n’est pas un conflit lointain entre deux pays belligérants. C’est une épreuve pour l’Europe, pour l’Occident, mais aussi pour la Belgique. Que nous apprend l’Histoire ? Qu’aucune dictature ne s’arrête d’elle‑même, que chaque concession faite à un agresseur nourrit sa prochaine agression et son appétit d’aller plus loin, que chaque faiblesse nourrit en quelque sorte sa prochaine audace.

Nous avons déjà trop tardé. Il a fallu l’horreur de Boutcha pour que nous comprenions qu’aucune négociation avec Poutine n’était possible. Il a fallu l’attaque contre la centrale de Zaporijjia pour que nous saisissions la gravité de la menace nucléaire. Il a fallu le sabotage des infrastructures énergétiques européennes pour que nous réalisions que nous étions aussi en guerre, même si nos villes ne brûlent pas.

Aujourd’hui, nous devons aller plus loin. Nous devons renforcer immédiatement notre soutien militaire, pas demain, pas dans six mois, mais maintenant. L’Ukraine a besoin de munitions, d’un système de défense antiaérien, d’avions de combat. Elle a besoin d’armes pour tenir, d’armes pour avancer, d’armes pour éviter que ses concitoyens ne meurent chaque jour.

Nous devons durcir nos sanctions. Non, la Russie n’est pas à bout de souffle. Non, le régime de Poutine ne vacille pas. Oui, il a subi des pertes colossales, mais il compense par la terreur ou par une économie de guerre soutenue par la Chine, l’Iran et la Corée du Nord. Tant que Moscou pourra financer son effort de guerre, tant que ses entreprises pourront contourner nos sanctions en passant par des pays tiers, la guerre, malheureusement, continuera.

Nous devons garantir à l’Ukraine son adhésion à l’Union européenne parce que l’Europe ne peut plus se permettre de rester à mi‑chemin, parce qu’un pays qui se bat pour défendre nos valeurs doit être accueilli parmi nous, parce que c’est le seul signal, à plus long terme, qui puisse dire à la Russie qu’elle a perdu.

Enfin, nous devons nous préparer, car si l’Ukraine tombe, personne ne sait où s’arrêtera la Russie. Certains pensent que l’OTAN suffira à dissuader toute nouvelle aventure militaire de Moscou. Peut‑être. Malheureusement, nous ne pouvons en être pleinement certains à l’heure actuelle. Si demain, des séparatistes prorusses apparaissent en Estonie, en Lettonie, en Moldavie, en Géorgie, que ferons‑nous ? Certains de ces pays sont membres de l’OTAN. Si demain, Moscou teste notre solidarité en provoquant une crise aux frontières de la Pologne ou de la Roumanie, serons‑nous prêts à répondre ?

Nous devons comprendre une chose essentielle : nous sommes entrés dans une ère où la guerre n’est plus une hypothèse lointaine, mais hélas une possibilité tangible. Cela signifie que l’Europe doit se réarmer, et malheureusement vite. Cela signifie aussi que nous devons renforcer notre industrie de défense, mutualiser nos efforts, cesser d’attendre que les États‑Unis fassent le travail à notre place – et manifestement, ils ne sont plus prêts à le faire. Cela signifie que la Belgique aussi doit prendre ses responsabilités. Augmenter son budget militaire n’est pas un luxe, c’est une nécessité marquée par les temps que nous traversons. Contribuer à la défense de l’Ukraine, c’est investir dans notre propre sécurité.

Je sais que certains d’entre vous se disent que ce discours est trop alarmiste, que ce type de résolution n’a pas sa place dans cet hémicycle. Mais demandez‑vous ceci : si nous avions tenu ces propos en 2014, en 2015, en 2016, peut‑être que nous n’en serions pas là aujourd’hui. Demandez‑vous comment les familles assiégées depuis trois ans, les soldats qui se sacrifient au front accueilleront la nouvelle de notre soutien, celui du Sénat de Belgique. Est‑ce réellement si inutile ?

Nous n’avons pas le droit de répéter les erreurs et les égarements du passé. Nous avons le droit, mais aussi l’obligation d’être lucides. Face aux temps que nous traversons, nous avons le devoir absolu d’être fermes. Nous devons soutenir l’Ukraine, non pas par charité, non pas par émotion, mais parce que c’est finalement notre intérêt stratégique. Parce que ce combat est celui de la liberté contre la dictature, parce que nous n’avons pas d’autre choix si nous voulons préserver la paix sur notre continent.

C’est pourquoi la résolution que je dépose aujourd’hui est une nécessité. Elle constitue un engagement ferme sans ambiguïté. Elle condamne avec la plus grande fermeté l’agression russe et ses crimes de guerre. Elle appelle à intensifier notre soutien à l’Ukraine sur les plans militaire, économique et diplomatique. Elle exige que la Belgique et l’Union européenne renforcent les sanctions contre la Russie et ses alliés. Elle affirme que la paix ne peut être un marché de dupes où l’Ukraine serait contrainte de céder ses territoires pour acheter un cessez‑le‑feu temporaire et illusoire. Enfin, elle s’inscrit dans la droite ligne des trois résolutions déjà adoptées par notre assemblée lors de la législature précédente, et souligne notre constance par la même occasion.

Je vous le demande donc avec force : adoptons cette résolution, renforçons notre engagement, restons aux côtés de l’Ukraine en ces heures graves, en ces heures sombres, et que plus jamais l’Histoire ne puisse dire que nous avons manqué à notre devoir de solidarité et de lucidité.

 

De voorzitter. – Door mevrouw Bernard c.s. worden verschillende amendementen ingediend. Het gaat om amendementen nr. 1 tot 4, die als volgt luiden:

M. le président. – Plusieurs amendements sont déposés par Mme Bernard et consorts. Il s’agit des amendements no 1 à 4, rédigés comme suit :

 

Amendement nr. 1:

“In de considerans, punt CC doen vervallen.”

Amendement no 1 :

« Dans les considérants, supprimer le point CC. »

 

Amendement nr. 2:

“In het dispositief, punt VII. 11) doen vervallen.”

Amendement no 2 :

« Dans le dispositif, supprimer le point VII. 11). »

 

Amendement nr. 3:

“In het dispositief, een punt VII. 17) (nieuw) toevoegen, luidende:

“17) de federale regering en de Europese Unie op te roepen om zelf initiatieven te nemen om dit conflict op te lossen via een diplomatieke weg in plaats van in te zetten op militaire steun.””

Amendement no 3 :

« Dans le dispositif, ajouter un point VII. 17) (nouveau) rédigé comme suit :

« 17) de prendre des initiatives et d’appeler également l’Union européenne à en prendre pour résoudre ce conflit par la voie diplomatique au lieu de miser sur l’aide militaire. » »

 

Amendement nr. 4:

“In het dispositief, een punt VII. 18) (nieuw) toevoegen, luidende:

“18) de investeringen in de Organisatie voor veiligheid en samenwerking in Europa (OVSE) op te trekken zodat deze in staat is om zijn rol op te nemen als bemiddelende organisatie om zo snel mogelijk een einde te maken aan deze oorlog en om te werken aan een nieuwe veiligheidsarchitectuur om zo een duurzame vrede te bereiken.””

Amendement no 4 :

« Dans le dispositif, ajouter un point VII. 18) (nouveau) rédigé comme suit :

« 18) d’accroître les investissements dans l’Organisation pour la sécurité et la coopération en Europe (OSCE) afin de lui permettre, d’une part, de jouer son rôle d’organisation médiatrice pour mettre un terme à cette guerre le plus rapidement possible et, d’autre part, d’œuvrer à la mise en place d’une nouvelle architecture de sécurité pour parvenir à une paix durable. » »

 

Door de heer Ben Achour c.s. wordt er ook een reeks amendementen ingediend. Het gaat om amendementen nr. 5 tot 22, die als volgt luiden:

Une série amendements est également déposée par M. Ben Achour et consorts. Il s’agit des amendements 5 à 22, rédigés comme suit :

 

Amendement nr. 5:

“In de considerans, punt S) aanvullen met de woorden “en gelet op de oproepen om de bevroren Russische tegoeden te gebruiken voor de financiering van de hulp bij de wederopbouw en verdediging van Oekraïne;”.”

Amendement no 5 :

« Dans les considérants, ajouter in fine du point S) les mots suivants : « et considérant les appels à utiliser les avoirs russes gelés pour financer l’aide à la reconstruction et à la défense de l’Ukraine ; ». »

 

Amendement nr. 6:

“In de considerans, punt W) aanvullen met de woorden “met inbegrip van de gedwongen deportatie van Oekraïense kinderen naar de Russische Federatie, waarvoor het Internationaal Strafhof krachtens het Statuut van Rome een arrestatiebevel heeft uitgevaardigd tegen president Vladimir Poetin en de Russische kinderrechtencommissaris;”.”

Amendement no 6 :

« Dans les considérants, ajouter in fine du point W) la phrase rédigée comme suit : « y compris la déportation forcée d’enfants ukrainiens vers la Fédération de Russie, acte pour lequel la Cour pénale internationale a émis un mandat d’arrêt à l’encontre du président Vladimir Poutine et de la Commissaire aux droits de l’enfant, en vertu du Statut de Rome ; ». »

 

Amendement nr. 7:

“In de considerans, een punt Wbis) toevoegen, luidende: “gelet op het risico van genocide in Oekraïne, dat door het Internationaal Gerechtshof is erkend in zijn besluit van 16 maart 2022 in de zaak Allegations of Genocide under the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide (Ukraine v. Russian Federation), en op de bewarende maatregelen die in dit verband aan Rusland zijn opgelegd;”.”

Amendement no 7 :

« Dans les considérants, ajouter un point Wbis) rédigé comme suit : « Considérant le risque de génocide en Ukraine, reconnu par la Cour internationale de Justice dans son ordonnance du 16 mars 2022 dans l’affaire Allégations de génocide au titre de la Convention pour la prévention et la répression du crime de génocide (Ukraine c. Fédération de Russie), ainsi que les mesures conservatoires ordonnées à la Russie dans ce cadre ; ». »

 

Amendement nr. 8:

“In de considerans, een punt Ybis) toevoegen, luidende: “overwegende dat Rusland tot dusver niet onder voldoende druk is gezet door de Verenigde Staten om zijn eenzijdige rode lijnen met betrekking tot de contouren van vrede in Oekraïne ter discussie te stellen;”.”

Amendement no 8 :

« Dans les considérants, ajouter un point Ybis) rédigé comme suit : « Considérant que jusqu’à présent, la Russie n’a fait l’objet d’aucune pression suffisante de la part des États‑Unis pour remettre en cause ses lignes rouges unilatérales sur les contours de la paix en Ukraine ; ». »

 

Amendement nr. 9:

“In de considerans, punt AA) vervangen als volgt: “overwegende dat de recente verklaringen en beslissingen van de Amerikaanse regering, met name de opschorting van de militaire hulp aan Oekraïne en van de samenwerking op het gebied van inlichtingen, alsook de uitgesproken wens om elke vorm van steun te koppelen aan economische tegenprestaties, zoals toegang tot Oekraïense delfstoffen, getuigen van een transactionele benadering van het buitenlands beleid, hetgeen in strijd is met de principes van internationale solidariteit, respect voor de soevereiniteit van staten en onvoorwaardelijke steun aan slachtoffers van agressie;”.”

Amendement no 9 :

« Dans les considérants, remplacer le point AA) par ce qui suit : « considérant que les récentes déclarations et décisions de l’administration américaine, notamment la suspension de l’aide militaire à l’Ukraine et de la coopération en matière de renseignement, ainsi que la volonté affichée de conditionner tout soutien à des contreparties économiques, telles que l’accès aux ressources minières ukrainiennes, traduisent une approche transactionnelle de la politique étrangère, contraire aux principes de solidarité internationale, de respect de la souveraineté des États et de soutien inconditionnel aux victimes d’agression ; ». »

 

Amendement nr. 10

“In de considerans punt BB) vervangen als volgt: “overwegende dat vredesonderhandelingen op basis van een territoriaal status quo zouden neerkomen op de bekrachtiging van de schendingen van het internationaal recht door Rusland in 2014 en 2022 en toekomstige aanvallen kunnen aanmoedigen, en overwegende dat enkel een rechtvaardige en duurzame vrede, in overeenstemming met de beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties – met inbegrip van het herstel van de soevereiniteit van Oekraïne en van effectieve rechts- en herstelmechanismen – de stabiliteit op lange termijn op het Europese continent kan garanderen;”.”

Amendement no 10

« Dans les considérants, remplacer le point BB) par ce qui suit : « considérant qu’une négociation de paix fondée sur le statu quo territorial reviendrait à entériner les violations du droit international commises par la Russie en 2014 et 2022, et risquerait d’encourager de futures agressions, et considérant que seule une paix juste, durable et conforme aux principes de la Charte des Nations unies – incluant la restauration de la souveraineté de l’Ukraine et des mécanismes effectifs de justice et de réparation – peut garantir la stabilité à long terme sur le continent européen ; ». »

 

Amendement nr. 11:

“In de considerans, punt CC) vervangen als volgt: “gelet op de verklaring van 3 maart 2025 van de voorzitster van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, waarin het programma “ReArm Europe” werd aangekondigd, dat tot doel heeft 800 miljard euro vrij te maken om de defensiecapaciteit van de Unie te versterken, en overwegende dat geen enkele Europese veiligheidsstrategie het respect voor de principes van sociale rechtvaardigheid, territoriale samenhang en Europese industriële soevereiniteit uit het oog mag verliezen, noch tot stand mag komen ten koste van het Europese sociale model en het EU‑ cohesiebeleid;”.”

Amendement no 11 :

« Dans les considérants, remplacer le point CC) par ce qui suit : » considérant la déclaration de la présidente de la Commission européenne, Ursula von der Leyen, du 3 mars 2025, annonçant le programme « ReArm Europe » visant à mobiliser jusqu’à 800 milliards d’euros pour renforcer les capacités de défense de l’Union, et considérant que toute stratégie de sécurité européenne ne saurait être dissociée du respect des principes de justice sociale, de cohésion territoriale et de souveraineté industrielle européenne, ni s’opérer au détriment du modèle social européen et de la politique de cohésion de l’UE ; ». »

 

Amendement nr. 12:

“In het dispositief een punt IVbis. toevoegen, luidende: “Roept de Verenigde Staten op om sterke diplomatieke druk uit te oefenen op de Russische Federatie om haar te dwingen zich duidelijk te engageren in een vredesproces gebaseerd op het internationaal recht, het respect voor de Oekraïense soevereiniteit en de collectieve veiligheid. Een dergelijke diplomatieke mobilisatie is essentieel om een einde te maken aan de agressie, de stabiliteit in Europa te herstellen en de op regels gebaseerde internationale orde te verdedigen.”.”

Amendement no 12 :

« Dans le dispositif, ajouter un point IVbis. rédigé comme suit : « Appelle les États‑Unis à exercer une pression diplomatique forte sur la Fédération de Russie afin de la contraindre à s’engager de manière claire dans un processus de paix fondé sur le droit international, le respect de la souveraineté ukrainienne et la sécurité collective. Une telle mobilisation diplomatique est indispensable pour mettre un terme à l’agression, rétablir la stabilité en Europe et défendre l’ordre international fondé sur des règles. ». »

 

Amendement nr. 13:

“In het dispositief, in punt V. de woorden “dat die vredesonderhandelingen veiligheidsgaranties moeten omvatten en gebaseerd moeten zijn op een solide basis en niet op een voorlopig staakt‑het‑vuren zoals dat uit de akkoorden van Minsk in 2014” invoegen tussen de woorden “moet worden geëerbiedigd,” en de woorden “en dat bij alle besprekingen”.”

Amendement no 13 :

« Dans le dispositif, dans le point V., insérer les mots « et inclure des garanties de sécurité et reposer sur des bases solides et non sur un cessez‑le‑feu provisoire comme celui des accords de Minsk en 2014 » entre les mots « son propre avenir, » et les mots « et que toute discussion ». »

 

Amendement nr. 14:

“In het dispositief, punt VI. aanvullen met de woorden “met eerbiediging van de principes van solidariteit, Europese strategische autonomie en internationale rechtvaardigheid;”.”

Amendement no 14 :

« Dans le dispositif, compléter le point VI) par les mots « dans le respect des principes de solidarité, d’autonomie stratégique européenne et de justice internationale ; ». »

 

Amendement nr. 15:

“In het dispositief, punt VII. 2) vervangen als volgt: “de onafhankelijkheid, soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne binnen zijn internationaal erkende grenzen actief te steunen, en de inspanningen op het gebied van militaire, economische en technologische hulp aan het land voort te zetten binnen een gecoördineerd Europees kader;”.”

Amendement no 15 :

« Dans le dispositif, remplacer le point VII. 2) par la phrase suivante : « de soutenir activement l’indépendance, la souveraineté et l’intégrité territoriale de l’Ukraine dans ses frontières internationalement reconnues, et de poursuivre les efforts de soutien militaire, économique et technologique à son profit, dans un cadre européen coordonné ; ». »

 

Amendement nr. 16:

“In het dispositief, punt VII. 3) vervangen als volgt: “op te roepen tot de volledige verantwoordingsplicht van de Russische leiders tegenover de internationale justitie, met name voor de oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, en de lopende onderzoeken van het Internationaal Strafhof en het Internationaal Gerechtshof te steunen;”.”

Amendement no 16 :

« Dans le dispositif, remplacer le point VII. 3) par ce qui suit : « d’appeler à la responsabilisation pleine et entière des dirigeants russes devant la justice internationale, notamment pour les crimes de guerre, les crimes contre l’humanité et de soutenir les enquêtes en cours de la Cour pénale internationale et de la Cour internationale de Justice ; ». »

 

Amendement nr. 17:

“In het dispositief, punt VII. 6) vervangen als volgt: “te werken aan de totstandkoming van een versterkt Europees veiligheidskader tegenover de veelvuldige bedreigingen – militaire, cyber‑, informatie- en economische bedreigingen – binnen een logica van strategische autonomie en democratische weerbaarheid;”.”

Amendement no 17 :

« Dans le dispositif, remplacer le point VII. 6) par ce qui suit : « d’œuvrer à la mise en place d’un cadre de sécurité européen renforcé face aux menaces multiformes – militaires, cyber, informationnelles, économiques – dans une logique d’autonomie stratégique et de résilience démocratique ; ». »

 

Amendement nr. 18:

“In het dispositief, punt VII. 7) aanvullen met de woorden “om de afhankelijkheid ten aanzien van leveranciers van buiten Europa te verminderen;”.”

Amendement no 18 :

« Dans le dispositif, compléter le point VII. 7) par les mots « afin de réduire la dépendance aux fournisseurs extra‑européens ; ». »

 

Amendement nr. 19:

“In het dispositief, punt VII. 8) vervangen als volgt: “ervoor te zorgen dat de stijging van de defensie‑uitgaven plaatsvindt binnen een duurzaam begrotingskader, zonder te raken aan de investeringen in openbare diensten en sociale zekerheid, en tegelijkertijd onze Europese technologische en industriële defensiebasis (EDTIB) nieuw leven in te blazen en onze strategische en industriële afhankelijkheid van de Verenigde Staten te verminderen, teneinde een positief technologisch en territoriaal rendement voor België te garanderen;”.”

Amendement no 19 :

« Dans le dispositif, remplacer le point VII. 8) par ce qui suit : « de veiller à ce que l’augmentation des dépenses de défense s’inscrive dans un cadre budgétaire soutenable, sans nuire aux investissements dans les services publics et la sécurité sociale, tout en redynamisant notre base industrielle et technologique de défense européenne (BITDE) et en réduisant notre dépendance stratégique et industrielle vis‑à‑vis des États‑Unis, afin de garantir un retour technologique et territorial positif pour la Belgique ; ». »

 

Amendement nr. 20:

“In het dispositief punt VII. 9) vervangen als volgt: “de verscherping van economische, financiële en individuele sancties tegen de Russische Federatie te steunen, en achter de Europese initiatieven te staan die erop gericht zijn de bevroren Russische tegoeden in beslag te nemen om de wederopbouw van Oekraïne te financieren;”.”

Amendement no 20 :

« Dans le dispositif, remplacer le point VII. 9) par la phrase ainsi rédigée : « de soutenir le renforcement des sanctions économiques, financières et individuelles à l’encontre de la Fédération de Russie, et d’appuyer les initiatives européennes visant à confisquer les avoirs russes gelés afin de financer la reconstruction de l’Ukraine ; ». »

 

Amendement nr. 21:

“In het dispositief, punt VII. 16) vervangen als volgt: “de regering van de Verenigde Staten van Amerika op te roepen Oekraïne duurzaam te blijven steunen, ook op militair en diplomatiek vlak, en tegelijk alle economische voorwaarden of elke bilaterale aanpak af te wijzen die de Oekraïense soevereiniteit en de Europese belangen zou schaden;”.”

Amendement no 21

« Dans le dispositif, remplacer le point VII. 16) par la phrase rédigée comme suit : « d’appeler le gouvernement des États‑Unis d’Amérique à maintenir un soutien durable à l’Ukraine, y compris sur le plan militaire et diplomatique, tout en exprimant le refus de toute conditionnalité économique ou approche bilatérale qui porterait atteinte à la souveraineté ukrainienne et aux intérêts européens ; ». »

 

Amendement nr. 22:

“Het dispositief aanvullen met een punt (nieuw), luidende: “VII. 17) er nog eens op te wijzen dat de Europese Unie elke aanpak op basis van unilaterale concessies of economische tegenprestaties moet afwijzen en kordaat moet optreden bij alle onderhandelingen met de Russische Federatie, en ervoor moet zorgen dat de eensgezindheid van de bondgenoten en de soevereiniteit van Oekraïne bewaard blijven.”.”

Amendement no 22 :

« Ajouter in fine du dispositif, un point nouveau rédigé comme suit : « VII. 17) de rappeler que l’Union européenne doit rejeter toute approche fondée sur des concessions unilatérales ou des contreparties économiques, et faire preuve de fermeté dans toute négociation avec la Fédération de Russie, en veillant à préserver l’unité des alliés et la souveraineté de l’Ukraine. ». »

 

Ik nodig de indieners van deze amendementen uit ze toe te lichten als ze straks het woord krijgen.

J’invite les auteurs de ces amendements à les exposer tout à l’heure, lors de leur intervention.

 

De heer Johan Deckmyn (Vlaams Belang). – Het is inderdaad al drie jaar geleden dat Rusland Oekraïne is binnengevallen en hierbij ook letterlijk grenzen overschreed. De voorliggende resolutie stelt terecht dat de Russische invasie ook een uitdaging is voor de Europese veiligheid. Aan de ene kant wordt nu, los van de Europese Unie, een coalitie van bereidwilligen gecreëerd, op initiatief van Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, waarbij men extra investeringen in Oekraïne voor ogen heeft en bepaalde landen ook bereid zijn om troepen te leveren voor een Europese vredesmacht in Oekraïne.

De bedoeling hiervan is dat de Europese troepen de vrede zouden handhaven. In verschillende Europese landen wordt bijgevolg overleg gepleegd over het scenario waarbij een Europese troepenmacht een eventueel staakt‑het‑vuren zou bewaken. Diverse Europese leiders gaven al aan dit te overwegen.

Een handhaving van de vrede zal uiteraard niet alleen op militair vlak gebeuren, maar vraagt ook logistieke, financiële en andere inspanningen. Er moet trouwens ook aandacht gaan naar de heropbouw van Oekraïne, na het beëindigen van de oorlog.

De resolutie schenkt ook uitgebreid aandacht aan de internationale diplomatieke verhoudingen, waarbij de houding van Rusland en de Verenigde Staten Europa bijwijlen in een moeilijke positie brengt.

De situatie in Oekraïne blijft inderdaad onzeker en is voortdurend in beweging. Een element in deze resolutie waar wij vandaag toch nog vraagtekens bij hebben, zijn de onderhandelingen met betrekking tot de toetreding tot de Europese Unie. Wij vinden immers in deze resolutie de wens terug om Oekraïne volledig in de Europese Unie te integreren door het toetredingsproces voort te zetten. Iedereen weet dat, mocht Oekraïne zich niet in deze situatie bevinden, men vooralsnog die toetredingsonderhandelingen nog niet had opgestart.

We waren eigenlijk niet van plan, meneer de voorzitter, om een gesplitste stemming te vragen, maar we zullen ons dan ook op dit specifieke punt onthouden.

We moeten internationale druk blijven zetten om tot een duurzame oplossing te komen in dit conflict. Dit voorstel van resolutie met betrekking tot Oekraïne is daar een element in. Vlaams Belang zal dit voorstel dan ook steunen, ondanks het voorbehoud dat onze fractie maakt bij de wens tot de snelle integratie van Oekraïne binnen de Europese Unie.

M. Johan Deckmyn (Vlaams Belang). – Cela fait effectivement trois ans déjà que la Russie a envahi l’Ukraine, dépassant ainsi les limites, au propre comme au figuré. La résolution à l’examen souligne à juste titre que l’invasion russe est aussi un défi pour la sécurité européenne. À l’initiative de la France et du Royaume‑Uni, une coalition de volontaires est mise en place en dehors du cadre de l’Union européenne. Par cette coalition, on envisage la possibilité d’intensifier les investissements en Ukraine ; par ailleurs, certains pays sont disposés à fournir des troupes en vue du déploiement d’une force européenne de maintien de la paix en Ukraine.

L’objectif serait que les troupes européennes assurent le maintien de la paix. Une concertation a par conséquent lieu dans plusieurs pays européens sur un scénario dans lequel une force européenne surveillerait un éventuel cessez‑le‑feu. Plusieurs dirigeants européens ont déjà déclaré envisager cette piste.

Une opération de maintien de la paix ne se cantonnerait bien évidemment pas à la dimension militaire, mais exigerait aussi des efforts logistiques, financiers et autres. La reconstruction de l’Ukraine après la fin de la guerre ne doit pas non plus être oubliée.

La résolution accorde également une grande attention aux relations diplomatiques internationales, où les positions de la Russie et des États‑Unis mettent parfois l’Europe dans une posture délicate.

La situation en Ukraine reste incertaine et évolue constamment. La résolution à l’examen contient toutefois un élément sur lequel nous avons encore des interrogations, à savoir les négociations relatives à l’adhésion à l’Union européenne. Le texte exprime le souhait d’intégrer totalement l’Ukraine dans l’Union européenne en poursuivant le processus d’adhésion. Or, personne n’ignore que si l’Ukraine ne s’était pas trouvée dans cette situation, les négociations d’adhésion n’auraient pas encore débuté.

Monsieur le président, nous n’avions pas l’intention de demander un vote scindé, mais nous nous abstiendrons donc sur ce point spécifique.

Nous devons maintenir la pression internationale pour parvenir à une solution durable dans ce conflit. Cette proposition de résolution relative à l’Ukraine y contribue. Le Vlaams Belang la soutiendra donc, malgré la réserve de notre groupe concernant le souhait d’une intégration rapide de l’Ukraine au sein de l’Union européenne.

 

Mevrouw Alice Bernard (PVDA‑PTB). – Wij zijn het eens met een aantal eisen in deze resolutie. Zo veroordelen wij, zoals we van meet af aan hebben gezegd, de inval van Rusland in Oekraïne en de annexatie van een aantal van zijn provincies, en steunen we de oproep tot naleving van de normen van het internationaal recht en het internationaal humanitair recht. Dit betekent echter niet dat we instemmen met de rest van de tekst, en nog minder met de geest ervan.

Deze resolutie sluit aan bij de visie die de voorbije drie jaar werd uitgedragen. Al drie jaar lang horen we hetzelfde verhaal: er moeten geld en wapens naar Oekraïne worden gestuurd totdat het land Rusland heeft teruggedrongen, en pas dan kunnen de onderhandelingen beginnen. Hoewel deze strategie al drie jaar faalt, gaan er vandaag nog steeds stemmen op om ze voort te zetten. Maar waar blijft dan de toekomstvisie? Hoe lang zal het duren voordat we beseffen dat deze strategie gedoemd is te mislukken? Deze oorlog kan niet worden gewonnen. Er zijn twee manieren om een oorlog te beëindigen: door de totale vernietiging van de tegenstander of via diplomatie. Al drie jaar lang beperken we ons tot het sturen van wapens en andere middelen met het oog op een militaire overwinning op Rusland. Intussen zijn er drie jaar voorbijgegaan, en deze strategie heeft ons niet dichter bij vrede gebracht. Daarom vindt de PVDA‑PTB dat het tijd is om diplomatie en dialoog voorrang te geven.

Sinds het begin van de invasie pleiten wij voor een diplomatieke oplossing. Alle andere partijen bestempelden ons als naïef en verweten ons dat we de kant van Rusland kozen. Maar volgens ons schuilt de echte naïviteit eerder in het geloof dat een wapenwedloop de oorlog kan beëindigen. In de resolutie die hier voorligt, wordt opgeroepen om Europa te betrekken bij de onderhandelingen, maar Europa heeft tot nu toe geen enkel initiatief in die richting genomen. Drie jaar later, terwijl er al zoveel doden te betreuren vallen, zijn we nog altijd even ver van vrede verwijderd.

Dat Europa vandaag aan de zijlijn staat, is het gevolg van zijn weigering om onderhandelingsinitiatieven te nemen, maar ook van het optreden van de Verenigde Staten in de afgelopen weken.

Er lopen momenteel onderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne, met de Verenigde Staten als bemiddelaar. Het spreekt voor zich dat we ons vragen mogen stellen bij de beweegredenen van de VS. Ze proberen de vijandelijkheden immers zo snel mogelijk te beëindigen omdat ze daar alle belang bij hebben, met name omdat ze hun aandacht eerder willen richten op China en op de controle over grondstoffen. Maar wat de recente gebeurtenissen duidelijk hebben gemaakt, is dat diplomatie wel degelijk een optie is, aangezien er onderhandelingen aan de gang zijn. Niets weerhoudt Europa er dus van om zelf een onderhandelingsinitiatief te nemen, iets wat het al drie jaar nalaat.

Niemand beweert dat die onderhandelingen eenvoudig zullen zijn of vlekkeloos zullen verlopen, maar elke dag dat we wachten, is een extra dag oorlog.

De visie van een duurzame vrede ontbreekt volledig in de resolutie die vandaag voorligt. De PVDA‑PTB pleit al jaren voor een collectieve veiligheidsarchitectuur die gepaard gaat met duidelijke garanties. We moeten een heldere visie ontwikkelen op de middelen die moeten worden ingezet om vrede te behouden en oorlog te voorkomen. Wij kiezen voor het beginsel van collectieve veiligheid, zoals omschreven door de VN, en wij pleiten voor een geleidelijke evolutie naar een Europees systeem dat is gericht op conflictpreventie, een defensieve strategie en een intensieve diplomatie.

In 1975 vormde collectieve en ondeelbare veiligheid de kern van het proces van Helsinki. Volgens dat beginsel is niemand veilig zolang niet iedereen veilig is. De Akkoorden van Helsinki speelden een belangrijke rol in het verminderen van de spanningen tussen Oost en West in de jaren zeventig en tijdens de Koude Oorlog, en droegen ook bij aan de oprichting van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, de OVSE.

In de resolutie die hier wordt besproken, is geen enkele rol weggelegd voor de OVSE. Deze organisatie wordt opzijgeschoven door degenen die geloven dat bewapening de oplossing is.

Ik wil het ook even hebben over de oproep tot herbewapening, die duidelijk in de tekst naar voren komt. De militaire macht van Rusland is lang niet zo groot als algemeen wordt aangenomen. De Europese NAVO‑lidstaten alleen al – dus zonder de Verenigde Staten en Canada – beschikken over drie keer zoveel tanks, twee keer zoveel gepantserde voertuigen, drie keer zoveel artillerie en twee keer zoveel gevechtsvliegtuigen als Rusland. Die cijfers komen niet van ons of van de vredesbeweging, maar van het International Institute for Strategic Studies, dat allerminst een linkse denktank is.

Zoals we al aangaven, bevat deze resolutie dus onderdelen waarbij we ons kunnen aansluiten, maar ook elementen die wij niet steunen.

Wij hebben vier amendementen ingediend, in de hoop dat zij op uw steun kunnen rekenen. Twee daarvan hekelen de eenzijdigheid van de wapenwedloop en de uitbreiding van de sancties, die de crisis geenszins zullen oplossen. Met de twee andere willen we een visie op een duurzame toekomst aanreiken, door Europa op te roepen om zelf diplomatieke initiatieven te nemen en de rol van de OVSE te versterken.

Mme Alice Bernard (PVDA‑PTB). – Nous approuvons certaines des demandes figurant dans cette résolution. Ainsi, comme nous le répétons depuis le début, nous condamnons l’invasion de l’Ukraine par la Russie et l’annexion de plusieurs de ses provinces, et nous soutenons l’appel au respect des normes du droit international et du droit international humanitaire. Cela ne veut pas dire que nous approuvons le reste du texte, et encore moins son esprit.

Cette résolution s’inscrit dans la continuité de la vision développée ces trois dernières années. Cela fait trois ans, en effet, que nous entendons le même discours : il faut envoyer de l’argent et des armes à l’Ukraine jusqu’à ce que celle‑ci parvienne à repousser la Russie et, après seulement, les négociations pourront commencer. Alors que cette stratégie est un échec depuis trois ans, des voix continuent à s’élever aujourd’hui pour demander que l’on poursuive dans cette voie. Mais où est donc la vision d’avenir ? Combien de temps faudra‑t‑il avant que l’on ne se rende compte que cette stratégie est vouée à l’échec ? On ne peut pas gagner cette guerre. Il y a deux façons de mettre fin à une guerre, soit par la destruction totale de l’adversaire, soit par la diplomatie. Depuis trois ans, on se contente d’envoyer des armes et d’autres moyens pour vaincre la Russie sur le plan militaire. Trois ans ont passé et cette stratégie ne nous a pas rapprochés de la paix. C’est pourquoi le PTB estime qu’il est temps de donner la priorité à la diplomatie et au dialogue.

Depuis l’invasion, nous plaidons en faveur d’une solution diplomatique. Tous les autres partis ont estimé que nous faisions preuve de naïveté et ont considéré que nous étions du côté des Russes. Mais, la naïveté, selon nous, réside plutôt dans l’idée qu’une course à l’armement peut mettre fin à la guerre. La résolution à l’examen demande que l’Europe soit impliquée dans les négociations alors que celle‑ci n’a pris jusqu’à présent aucune initiative dans ce sens. Trois ans plus tard, alors que tellement de morts sont à déplorer, nous sommes toujours aussi éloignés de la paix.

Si l’Europe se retrouve aujourd’hui sur la touche, c’est en raison de son refus de prendre des initiatives de négociation mais aussi des actions menées par les États‑Unis ces dernières semaines.

Des négociations sont en cours entre la Russie et l’Ukraine, les États‑Unis jouant le rôle de médiateur. On peut évidemment s’interroger sur les motivations des États‑Unis. Ils tentent en effet d’obtenir au plus vite la fin des hostilités parce qu’ils y ont tout intérêt, notamment parce qu’ils souhaitent se concentrer en priorité, d’une part, sur la Chine et, d’autre part, sur les ressources en matières premières. Mais, ce que les événements récents ont mis en évidence, c’est le fait que la diplomatie est effectivement une option puisque des négociations sont en cours. Rien n’empêche dès lors l’Europe de prendre elle‑même une initiative en matière de négociations, ce qu’elle ne fait pas depuis trois ans.

Personne ne dit que ces négociations seront faciles et sans obstacle, mais chaque jour passé à attendre est un jour de guerre en plus.

La vision d’une paix durable est totalement absente dans la résolution qui nous est soumise aujourd’hui. Le PTB plaide depuis des années en faveur d’une architecture de sécurité collective, assortie de garanties claires. Nous devons développer une vision claire des moyens à mettre en œuvre pour maintenir la paix et prévenir la guerre. Nous optons pour le principe d’une sécurité collective, tel que formulé par l’ONU, et nous souhaitons une évolution progressive vers un système européen axé sur la prévention des conflits, une stratégie défensive et une diplomatie intensive.

En 1975, la sécurité collective et indivisible était au cœur du processus d’Helsinki, selon lequel personne ne serait en sécurité tant que tout le monde ne le serait pas. Les accords d’Helsinki ont joué un rôle important dans l’apaisement des tensions entre l’est et l’ouest dans les années septante, pendant la guerre froide, et ils ont contribué aussi à la création de l’Organisation pour la sécurité et la coopération en Europe, l’OSCE.

Aucun rôle n’est dévolu à l’OSCE dans la résolution à l’examen. Cette organisation est mise de côté par ceux qui pensent que l’armement est la solution.

J’aimerais également évoquer l’appel au réarmement, clairement présent dans le texte. La puissance militaire de la Russie est loin d’être aussi importante qu’on ne le croit généralement. Les membres européens de l’OTAN possèdent à eux seuls, donc sans les États‑Unis et le Canada, trois fois plus de chars, deux fois plus de véhicules blindés, trois fois plus d’artillerie et deux fois plus d’avions de chasse que la Russie. Ces chiffres ne sont pas les nôtres ni ceux du mouvement pacifiste, mais ceux de l’Institut international d’études stratégiques, qui n’a rien d’un think tank de gauche.

Comme nous l’avons souligné, la résolution contient donc des éléments auxquels nous pouvons nous rallier, mais également des éléments que nous ne soutenons pas.

Nous avons déposé quatre amendements, en espérant qu’ils pourront compter sur votre soutien. Deux d’entre eux dénoncent le caractère unilatéral de la course aux armements et de l’extension des sanctions, qui ne vont en rien résoudre la crise. Les deux autres visent à insuffler une vision pour un avenir durable, en appelant l’Europe à prendre elle‑même des initiatives sur le plan diplomatique et en intensifiant le recours à l’OSCE.

 

De heer Malik Ben Achour (PS). – Allereerst wil ik de heer Van Goidsenhoven bedanken voor zijn tekst. Het is een belangrijke tekst, niet alleen vanwege het voortduren van de oorlog of omdat Oekraïne elke dag terrein verliest op zijn eigen grondgebied, maar ook omdat de verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten in januari heeft geleid tot een grote geopolitieke omwenteling, waarvan we volgens mij de volledige impact nog niet kunnen inschatten.

We zien nu dat Donald Trump het Russische discours gedeeltelijk heeft overgenomen, en ik denk dat het in Oekraïne – net als in Gaza en Noord‑Kivu – gaat om de toekomst van een op regels gebaseerde wereldorde en de geloofwaardigheid van het internationaal recht. Dit verplicht ons om coherent te zijn.

Na de presentatie van de PVDA‑PTB wil ik u even herinneren aan een principe dat zo oud is als de mensheid zelf: voor oorlog gelden dezelfde regels als voor de sociale strijd. Je kunt niet onderhandelen als de machtsbalans tegen je is. Daarom is het belangrijk om Oekraïne in staat te stellen een gunstiger machtsevenwicht op het slagveld te herstellen, zodat het vanuit een sterke positie de onderhandelingen kan ingaan.

Ik stel nu mijn amendementen voor.

Amendement nr. 5 betreft punt S) van de considerans, dat wij willen aanvullen met de woorden “en gelet op de oproepen om de bevroren Russische tegoeden te gebruiken voor de financiering van de hulp bij de wederopbouw en verdediging van Oekraïne”. Het doel van dit amendement is de aandacht te vestigen op de oproepen van de Baltische Staten, Polen en andere landen dicht bij de Russische grens, die van mening zijn dat in het internationaal recht de inbeslagname van Russische activa mogelijk is als dit wordt beschouwd als een tegenmaatregel. Dit mechanisme geeft staten de mogelijkheid om onder bepaalde voorwaarden te reageren op een schending van het internationaal recht door een andere Staat.

Amendement nr. 6 wil, in de considerans, punt W) aanvullen met de woorden “met inbegrip van de gedwongen deportatie van Oekraïense kinderen naar de Russische Federatie, waarvoor het Internationaal Strafhof krachtens het Statuut van Rome een arrestatiebevel heeft uitgevaardigd tegen president Vladimir Poetin en de Russische kinderrechtencommissaris”. Dit amendement wordt verantwoord als volgt: op 17 maart 2023 heeft Kamer van vooronderzoek II van het Internationaal Strafhof arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen twee personen in het kader van de situatie in Oekraïne: Vladimir Vladimirovitsj Poetin en commissaris Lvova‑Belova. De president van de Russische Federatie en de kinderrechtencommissaris zouden verantwoordelijk zijn voor de oorlogsmisdaden van illegale deportatie van bevolking – kinderen – en illegale overbrenging van bevolking – kinderen – vanuit bepaalde bezette gebieden van Oekraïne naar de Russische Federatie.

Amendement nr. 7 wil in de considerans een punt Wbis) toevoegen, luidende: “gelet op het risico van genocide in Oekraïne, dat door het Internationaal Gerechtshof is erkend in zijn besluit van 16 maart 2022 in de zaak Allegations of Genocide under the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide (Ukraine v. Russian Federation), en op de bewarende maatregelen die in dit verband aan Rusland zijn opgelegd;”.

Amendement nr. 8 strekt ertoe om in de considerans een punt Ybis) toe te voegen, luidende: “overwegende dat Rusland tot dusver niet onder voldoende druk is gezet door de Verenigde Staten om zijn eenzijdige rode lijnen met betrekking tot de contouren van vrede in Oekraïne ter discussie te stellen;”. We stellen inderdaad vast dat de Verenigde Staten tot op heden te weinig druk op Moskou hebben uitgeoefend, zowel op diplomatiek als op economisch vlak. Dit is zeker zo sinds het aantreden van Donald Trump op 21 januari 2025. Rusland kan dus rustig vasthouden aan zijn maximalistische standpunten (zoals het vertrek van Zelensky, de internationale erkenning van de volledige annexatie van de vier oblasten en de Krim, de beëindiging van de sancties en de vrijgave van de bevroren tegoeden, het afzien door Oekraïne van toetreding tot de NAVO, enz.).

Amendement nr. 9 strekt ertoe om punt AA) te vervangen als volgt: “overwegende dat de recente verklaringen en beslissingen van de Amerikaanse regering, met name de opschorting van de militaire hulp aan Oekraïne en van de samenwerking op het gebied van inlichtingen, alsook de uitgesproken wens om elke vorm van steun te koppelen aan economische tegenprestaties, zoals toegang tot Oekraïense delfstoffen, getuigen van een transactionele benadering van het buitenlands beleid, hetgeen in strijd is met de principes van internationale solidariteit, respect voor de soevereiniteit van staten en onvoorwaardelijke steun aan slachtoffers van agressie;”. Het doel van dit amendement is om in de tekst te vermelden hoe de Amerikaanse regering dit conflict wil “oplossen” en om te benadrukken dat het Amerikaanse streven om de hand te leggen op Oekraïense minerale hulpbronnen een manier is om naast Russisch ook Amerikaans imperialisme op te leggen, wat volgens ons niet in overeenstemming is met het internationaal recht.

Amendement nr. 10 strekt ertoe om in de considerans punt BB) te vervangen als volgt: “overwegende dat vredesonderhandelingen op basis van een territoriaal status quo zouden neerkomen op de bekrachtiging van de schendingen van het internationaal recht door Rusland in 2014 en 2022 en toekomstige aanvallen kunnen aanmoedigen, en overwegende dat enkel een rechtvaardige en duurzame vrede, in overeenstemming met de beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties – met inbegrip van het herstel van de soevereiniteit van Oekraïne en van effectieve rechts- en herstelmechanismen – de stabiliteit op lange termijn op het Europese continent kan garanderen;”. Wij willen dit principe hier herhalen.

Amendement nr. 11, het laatste dat betrekking heeft op de considerans, strekt ertoe om punt CC) te vervangen als volgt: “gelet op de verklaring van 3 maart 2025 van de voorzitster van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, waarin het programma “ReArm Europe” werd aangekondigd, dat tot doel heeft 800 miljard euro vrij te maken om de defensiecapaciteit van de Unie te versterken, en overwegende dat geen enkele Europese veiligheidsstrategie het respect voor de principes van sociale rechtvaardigheid, territoriale samenhang en Europese industriële soevereiniteit uit het oog mag verliezen, noch tot stand mag komen ten koste van het Europese sociale model en het EU‑ cohesiebeleid;”. Het zou een grote strategische fout zijn om budgetten die zijn toegewezen aan programma’s inzake het Europees sociaal model en het Europees cohesiebeleid te gebruiken om de militaire inspanning te financieren, omdat het zou neerkomen op een verzwakking van de veerkracht van onze democratieën. Toch moeten wij dit doen om de door de regering‑Trump gewenste onderwerping van Europa aan de Verenigde Staten te voorkomen.

Ik kom nu aan het dispositief en amendement nr. 12, dat ertoe strekt om een punt IVbis) toe te voegen, luidende: “Roept de Verenigde Staten op om sterke diplomatieke druk uit te oefenen op de Russische Federatie om haar te dwingen zich duidelijk te engageren in een vredesproces gebaseerd op het internationaal recht, het respect voor de Oekraïense soevereiniteit en de collectieve veiligheid. Een dergelijke diplomatieke mobilisatie is essentieel om een einde te maken aan de agressie, de stabiliteit in Europa te herstellen en de op regels gebaseerde internationale orde te verdedigen.” Wij verantwoorden dit amendement op dezelfde manier als amendement nr. 8.

Mijn amendement nr. 13 betreft eveneens het dispositief en strekt ertoe in punt V) de woorden “dat die vredesonderhandelingen veiligheidsgaranties moeten omvatten en gebaseerd moeten zijn op een solide basis en niet op een voorlopig staakt‑het‑vuren zoals dat uit de akkoorden van Minsk in 2014” in te voegen tussen de woorden “moet worden geëerbiedigd,” en de woorden “en dat bij alle besprekingen”. We moeten immers constateren dat de Minsk‑akkoorden er niet in zijn geslaagd om een duurzame vrede tot stand te brengen, met name vanwege hun dubbelzinnigheid, en dat de structurele onevenwichtigheid van deze akkoorden in het voordeel van Rusland heeft gespeeld, dat deze akkoorden beschouwde als een instrument om het conflict te bevriezen en een feitelijke situatie te creëren.

In amendement nr. 14 wordt voorgesteld om punt VI) van het dispositief aan te vullen met de woorden “met eerbiediging van de principes van solidariteit, Europese strategische autonomie en internationale rechtvaardigheid;”. Volgens ons is het belangrijk om te bevestigen dat de steun aan Oekraïne via humanitaire hulp en bij de toekomstige wederopbouw steeds de beginselen van solidariteit, Europese strategische autonomie en internationale rechtvaardigheid moet eerbiedigen, vooral nu sommigen de Europeanen aan de zijlijn willen houden.

In amendement nr. 15 wordt voorgesteld om punt VII. 2) van het dispositief te vervangen als volgt: “de onafhankelijkheid, soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne binnen zijn internationaal erkende grenzen actief te steunen, en de inspanningen op het gebied van militaire, economische en technologische hulp aan het land voort te zetten binnen een gecoördineerd Europees kader;”. Op die manier willen we benadrukken dat zowel deze actieve steun als het voortzetten van de inspanningen op het gebied van militaire, economische en technologische hulp aan Oekraïne moet plaatsvinden binnen een gecoördineerd Europees kader, wat niet altijd vanzelfsprekend is.

In amendement nr. 16 wordt voorgesteld om punt VII. 3) van het dispositief te vervangen als volgt: “op te roepen tot de volledige verantwoordingsplicht van de Russische leiders tegenover de internationale justitie, met name voor de oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, en de lopende onderzoeken van het Internationaal Strafhof en het Internationaal Gerechtshof te steunen;”. In dit geval gaat het er opnieuw om het internationaal recht centraal te stellen bij de oplossing van dit conflict. Wie internationaal recht zegt, zegt accountability, wat betekent dat de daders van deze misdaden zich voor de rechter moeten verantwoorden.

In amendement nr. 17 wordt voorgesteld om punt VII. 6) van het dispositief te vervangen als volgt: “te werken aan de totstandkoming van een versterkt Europees veiligheidskader tegenover de veelvuldige bedreigingen – militaire, cyber‑, informatie- en economische bedreigingen – binnen een logica van strategische autonomie en democratische weerbaarheid;”. We willen de aandacht vestigen op de uiteenlopende aard van de aanvallen waarmee de Europese Unie wordt geconfronteerd en waarop ze beter voorbereid moet zijn. Georkestreerde desinformatie en buitenlandse inmengingscampagnes, afkomstig uit China, Rusland, de Verenigde Staten of zelfs Israël, zijn immers concrete bedreigingen in onze samenleving. Dit fenomeen wordt uiteraard nog versterkt door de opkomst van digitale technologieën en artificiële intelligentie.

Amendement nr. 18 strekt ertoe in het dispositief punt VII. 7) aan te vullen met de woorden “om de afhankelijkheid van leveranciers van buiten Europa te verminderen;”. Ook hier speelt er een kwestie van strategische autonomie waarop we sterk de nadruk willen leggen. Deze strategische autonomie impliceert uiteraard dat de Europese industriële basis nieuw leven moet worden ingeblazen.

Amendement nr. 19 strekt ertoe in het dispositief punt VII. 8) te vervangen als volgt: “ervoor te zorgen dat de stijging van de defensie‑uitgaven plaatsvindt binnen een duurzaam begrotingskader, zonder te raken aan de investeringen in openbare diensten en sociale zekerheid, en tegelijkertijd onze Europese technologische en industriële defensiebasis (EDTIB) nieuw leven in te blazen en onze strategische en industriële afhankelijkheid van de Verenigde Staten te verminderen, teneinde een positief technologisch en territoriaal rendement voor België te garanderen;”. Aangezien de verantwoording overeenkomt met die van eerdere amendementen, zal ik die hier niet herhalen.

Amendement nr. 20 strekt ertoe om punt VII. 9) te vervangen als volgt: “de verscherping van economische, financiële en individuele sancties tegen de Russische Federatie te steunen, en achter de Europese initiatieven te staan die erop gericht zijn de bevroren Russische tegoeden in beslag te nemen om de wederopbouw van Oekraïne te financieren;”. Het gaat hier ook om het instellen van gunstige krachtsverhoudingen voor diplomatieke onderhandelingen.

Amendement nr. 21 strekt ertoe om punt VII. 16) te vervangen als volgt: “de regering van de Verenigde Staten van Amerika op te roepen Oekraïne duurzaam te blijven steunen, ook op militair en diplomatiek vlak, en tegelijk alle economische voorwaarden of elke bilaterale aanpak af te wijzen die de Oekraïense soevereiniteit en de Europese belangen zou schaden;” Dit verwijst duidelijk naar het streven van de Amerikaanse regering om Oekraïense mijnbouwbronnen in handen te krijgen, wat wij volstrekt onaanvaardbaar vinden. Men kan niet aan de ene kant de soevereiniteit van het Oekraïense grondgebied verdedigen en ze aan de andere kant ondermijnen door de natuurlijke hulpbronnen in te palmen.

Amendement nr. 22 strekt ertoe om het dispositief aan te vullen met een nieuw punt 17, luidende: “17. er nog eens op te wijzen dat de Europese Unie elke aanpak op basis van unilaterale concessies of economische tegenprestaties moet afwijzen en kordaat moet optreden bij alle onderhandelingen met de Russische Federatie, en ervoor moet zorgen dat de eensgezindheid van de bondgenoten en de soevereiniteit van Oekraïne bewaard blijven.”. Ook dit amendement heeft tot doel om de volledige soevereiniteit van het Oekraïense grondgebied te vrijwaren.

M. Malik Ben Achour (PS). – Je voudrais tout d’abord remercier M. Van Goidsenhoven pour son texte. Il s’agit d’un texte important, non seulement à cause de la perpétuation de la guerre ou parce que chaque jour, l’Ukraine perd du terrain sur son propre territoire, mais aussi parce que l’élection de Donald Trump à la présidence des États‑Unis au mois de janvier a induit un bouleversement géopolitique majeur, dont j’estime que nous ne mesurons pas encore toutes les conséquences.

L’on constate aujourd’hui que Donald Trump a fait sien en partie le narratif russe, et je crois que ce qui se joue en Ukraine – comme, d’ailleurs, à Gaza ou dans le Nord‑Kivu –, c’est l’avenir d’un ordre mondial basé sur des règles, c’est la crédibilité du droit international, raison pour laquelle nous sommes soumis à un devoir de cohérence.

Je voudrais, après la présentation du PVDA‑PTB, rapidement rappeler un principe vieux comme l’humanité : il en va de la guerre comme du mouvement social. Vous ne pouvez pas négocier dans un rapport de force qui vous est défavorable. Il est donc important de permettre à l’Ukraine de rétablir un rapport de force plus favorable sur le terrain de la guerre pour pouvoir engager des négociations en position de force.

J’en viens maintenant à la présentation de mes amendements.

L’amendement no 5 concerne le point S) des considérants, à la fin duquel nous proposons d’ajouter la phrase suivante : « et considérant les appels à utiliser les avoirs russes gelés pour financer l’aide à la reconstruction et à la défense de l’Ukraine ; ». L’objectif de cet amendement est de mettre en lumière la position de plusieurs de nos partenaires, notamment les États baltes et la Pologne, qui estiment qu’en droit international, la saisie des actifs russes est possible si elle est considérée comme une contre‑mesure. Ce mécanisme permet donc aux États de réagir, sous conditions, à une violation du droit international commise par un autre État.

L’amendement no 6 vise à ajouter, à la fin du point W) des considérants, la phrase suivante : « y compris la déportation forcée d’enfants ukrainiens vers la Fédération de Russie, acte pour lequel la Cour pénale internationale a émis un mandat d’arrêt à l’encontre du président Vladimir Poutine et de la Commissaire aux droits de l’enfant, en vertu du Statut de Rome ; ». Cet amendement se justifie de la manière suivante : le 17 mars 2023, la Chambre préliminaire II de la Cour pénale internationale a délivré, en effet, des mandats d’arrêt contre Poutine et contre la commissaire Lvova‑Belova. Le président de la Fédération de Russie et la commissaire aux Droits de l’enfant seraient responsables de crimes de guerre et de déportation illégale de populations, en l’occurrence d’enfants, et du crime de guerre de transfert illégal de populations – une fois encore, d’enfants – dans certaines zones occupées de l’Ukraine vers la Fédération de Russie.

L’amendement no 7 concerne l’ajout, dans les considérants, d’un point Wbis) nouveau rédigé comme suit : « Considérant le risque de génocide en Ukraine, reconnu par la Cour internationale de Justice dans son ordonnance du 16 mars 2022 dans l’affaire Allégations de génocide au titre de la Convention pour la prévention et la répression du crime de génocide (Ukraine c. Fédération de Russie), ainsi que les mesures conservatoires ordonnées à la Russie dans ce cadre ; ».

L’amendement no 8 consisterait en l’ajout d’un point Ybis) qui serait rédigé de la manière suivante : « considérant que jusqu’à présent, la Russie n’a fait l’objet d’aucune pression suffisante de la part des États‑Unis pour remettre en cause ses lignes rouges unilatérales sur les contours de la paix en Ukraine ; ». Force est de constater que jusqu’à présent, les États‑Unis n’ont pas mis suffisamment de pression sur Moscou sur le plan diplomatique ou économique, et cela est particulièrement vrai depuis le 21 janvier 2025 et la prise de pouvoir de Donald Trump. La Russie peut donc confortablement camper sur ses positions maximalistes, que je rappelle ici : le départ du président Zelensky, la reconnaissance internationale de l’annexion complète des quatre oblasts et de la Crimée, la fin des sanctions, la libération des avoirs gelés, la renonciation par l’Ukraine d’adhérer à l’OTAN, etc.

L’amendement no 9 consisterait dans le remplacement du point AA) par ce qui suit : « considérant que les récentes déclarations et décisions de l’administration américaine, notamment la suspension de l’aide militaire à l’Ukraine et de la coopération en matière de renseignement, ainsi que la volonté affichée de conditionner tout soutien à des contreparties économiques, telles que l’accès aux ressources minières ukrainiennes, traduisent une approche transactionnelle de la politique étrangère, contraire aux principes de solidarité internationale, de respect de la souveraineté des États et de soutien inconditionnel aux victimes d’agression ; ». Il s’agit d’intégrer au texte l’approche privilégiée par l’administration américaine de la « résolution » de ce conflit et de souligner ainsi que cette volonté américaine de faire main basse sur les ressources minières ukrainiennes est une manière de superposer l’impérialisme russe à l’impérialisme américain, ce qui ne nous paraît pas conforme au droit international.

Par l’amendement no 10, nous proposons de remplacer le point BB) par ce qui suit : « considérant qu’une négociation de paix fondée sur le statu quo territorial reviendrait à entériner les violations du droit international commises par la Russie en 2014 et 2022, et risquerait d’encourager de futures agressions, et considérant que seule une paix juste, durable et conforme aux principes de la Charte des Nations unies – incluant la restauration de la souveraineté de l’Ukraine et des mécanismes effectifs de justice et de réparation – peut garantir la stabilité à long terme sur le continent européen ; ». Nous tenons ici à réaffirmer ce principe.

Par l’amendement no 11, notre dernier amendement qui concerne les considérants, nous proposons de remplacer le point CC) par ce qui suit : « considérant la déclaration de la présidente de la Commission européenne du 3 mars 2025, annonçant le programme « ReArm Europe » visant à mobiliser jusqu’à 800 milliards d’euros pour renforcer les capacités de défense de l’Union, et considérant que toute stratégie de sécurité européenne ne saurait être dissociée du respect des principes de justice sociale, de cohésion territoriale et de souveraineté industrielle européenne, ni s’opérer au détriment du modèle social européen et de la politique de cohésion de l’UE ; ». Ponctionner les budgets affectés à des programmes liés au modèle social européen et à la politique de cohésion européenne pour financer l’effort militaire serait une erreur stratégique majeure puisque cela reviendrait à affaiblir la résilience de nos démocraties. C’est néanmoins quelque chose que nous devons faire pour éviter cette vassalisation de l’Europe par les États‑Unis, qui est souhaitée par l’administration Trump.

J’en viens maintenant au dispositif et à l’amendement no 12, dans lequel nous proposons d’ajouter un point IVbis) rédigé de la manière suivante : « Appelle les États‑Unis à exercer une pression diplomatique forte sur la Fédération de Russie afin de la contraindre à s’engager de manière claire dans un processus de paix fondé sur le droit international, le respect de la souveraineté ukrainienne et la sécurité collective. Une telle mobilisation diplomatique est indispensable pour mettre un terme à l’agression, rétablir la stabilité en Europe et défendre l’ordre international fondé sur des règles ». La justification de cet amendement rappelle celle que nous avons donnée pour l’amendement no 8.

Mon amendement no 13 concerne également le dispositif et vise à insérer, dans le point V), les mots « et inclure des garanties de sécurité et reposer sur des bases solides et non sur un cessez‑le‑feu provisoire comme celui des accords de Minsk en 2014 » entre les mots « son propre avenir, » et les mots « et que toute discussion ». Force est en effet de constater que les accords de Minsk n’ont pas permis d’établir une paix durable, notamment en raison de leur ambiguïté, et que le déséquilibre structurel de ces accords a joué en faveur de la Russie, qui les a vus comme un instrument pour figer le conflit et créer une situation de facto.

L’amendement no 14 propose de compléter le point VI) du dispositif par les mots « dans le respect des principes de solidarité, d’autonomie stratégique européenne et de justice internationale ; ». Nous pensons qu’il est important de réaffirmer que le soutien à l’Ukraine, par le biais de l’aide humanitaire et dans le cadre de la future reconstruction, devra se faire dans le respect de ces principes de solidarité, d’autonomie stratégique européenne et de justice internationale, et ce à l’heure où certains cherchent à tenir les Européens à l’écart.

L’amendement no 15 consiste à remplacer le point VII. 2) du dispositif par la phrase « de soutenir activement l’indépendance, la souveraineté et l’intégrité territoriale de l’Ukraine dans ses frontières internationalement reconnues, et de poursuivre les efforts de soutien militaire, économique et technologique à son profit, dans un cadre européen coordonné ; ». Nous voulons ainsi souligner que tant ce soutien actif que la poursuite des efforts de soutien militaire, économique et technologique apportés à l’Ukraine doivent se faire dans un cadre européen coordonné, ce qui n’est pas toujours une évidence.

L’amendement no 16 prévoit de remplacer le point VII. 3) du dispositif par la phrase « d’appeler à la responsabilisation pleine et entière des dirigeants russes devant la justice internationale, notamment pour les crimes de guerre, les crimes contre l’humanité et de soutenir les enquêtes en cours de la Cour pénale internationale et de la Cour internationale de Justice ; ». En l’espèce, il s’agit à nouveau de mettre le droit international au cœur de la résolution de ce conflit, et qui dit droit international, dit accountability, ce qui signifie que les auteurs de ces crimes doivent rendre des comptes devant la justice.

L’amendement no 17 vise à remplacer le point VII. 6) du dispositif par la phrase « d’œuvrer à la mise en place d’un cadre de sécurité européen renforcé face aux menaces multiformes – militaires, cyber, informationnelles, économiques – dans une logique d’autonomie stratégique et de résilience démocratique ; ». Nous voulons mettre en lumière le caractère multiforme des attaques auxquelles l’Union européenne est confrontée et auxquelles elle doit mieux se préparer. La désinformation orchestrée et les campagnes d’ingérences étrangères, qu’elles viennent de Chine, de Russie, des États‑Unis ou même d’Israël, sont en effet des réalités concrètes qui affectent notre société, un phénomène bien évidemment amplifié par l’essor des technologies numériques et de l’intelligence artificielle.

L’amendement no 18 vise à compléter le point VII. 7) du dispositif par les mots « afin de réduire la dépendance aux fournisseurs extra‑européens ; ». Ici aussi, il y a un enjeu d’autonomie stratégique sur lequel nous voulons lourdement insister. Cette autonomie stratégique passe évidemment par une stratégie de réindustrialisation à la base de notre continent.

L’amendement no 19 vise à remplacer le point VII. 8) du dispositif par la phrase « de veiller à ce que l’augmentation des dépenses de défense s’inscrive dans un cadre budgétaire soutenable, sans nuire aux investissements dans les services publics et la sécurité sociale, tout en redynamisant notre base industrielle et technologique de défense européenne (BITDE) et en réduisant notre dépendance stratégique et industrielle vis‑à‑vis des États‑Unis, afin de garantir un retour technologique et territorial positif pour la Belgique et pour l’Europe. ». La justification rappelant les justifications d’amendements précédents, je ne la répéterai pas ici.

L’amendement no 20 vise à remplacer le point VII. 9) par la phrase ainsi rédigée : « de soutenir le renforcement des sanctions économiques, financières et individuelles à l’encontre de la Fédération de Russie, et d’appuyer les initiatives européennes visant à confisquer les avoirs russes gelés afin de financer la reconstruction de l’Ukraine ; ». Cela renvoie également à la nécessité d’établir un rapport de force favorable à des négociations diplomatiques.

L’amendement no 21 vise à remplacer le point VII. 16) par la phrase rédigée comme suit : « d’appeler le gouvernement des États‑Unis d’Amérique à maintenir un soutien durable à l’Ukraine, y compris sur le plan militaire et diplomatique, tout en exprimant le refus de toute conditionnalité économique ou approche bilatérale qui porterait atteinte à la souveraineté ukrainienne et aux intérêts européens ; ». Cela renvoie clairement à la volonté exprimée par l’administration américaine de faire main basse sur les ressources minières ukrainiennes, ce qui nous paraît tout à fait inacceptable. On ne peut pas, d’une part, défendre la souveraineté du territoire ukrainien et, d’autre part, la mettre à mal en prenant ses ressources naturelles.

L’amendement no 22 vise à ajouter, à la fin du dispositif, un point rédigé comme suit : « 17. de rappeler que l’Union européenne doit rejeter toute approche fondée sur des concessions unilatérales ou des contreparties économiques, et faire preuve de fermeté dans toute négociation avec la Fédération de Russie, en veillant à préserver l’unité des alliés et la souveraineté de l’Ukraine. ». Cet amendement vise, lui aussi, à renforcer la souveraineté totale du territoire ukrainien.

 

De heer Benjamin Dalle (cd&v). – De cd&v‑fractie steunt deze resolutie. We weten dat het nu een cruciaal moment is voor de vredesonderhandelingen in Oekraïne. Het is om twee redenen ook belangrijk dat wij ons daarover uitspreken. Ten eerste gaat het over onze veiligheid. Het gaat natuurlijk over de veiligheid van de moedige mensen in Oekraïne, maar we weten dat als Rusland vandaag oorlog voert met Oekraïne, het dat morgen ook elders kan doen als het voelt dat het kan. Daarom is het belangrijk dat wij minstens vanuit de Europese landen het signaal geven dat dit voor ons niet aanvaardbaar is, en dat wij dit ook vanuit de Senaat duidelijk zeggen. Ik weet ook, mijnheer de voorzitter, dat u dat signaal van de Senaat ook persoonlijk wil overbrengen in Oekraïne, waarvoor grote dank.

Ten tweede bevestigt het dat we gehecht zijn aan de waarden die ons verenigen, niet alleen in Europa maar ook in heel wat landen in de rest van de wereld, namelijk het respect voor het internationaal recht en de territoriale integriteit van alle landen, maar vandaag zeker in Oekraïne. We weten dat er nu politieke leiders zijn – om Trump niet bij naam te noemen – die dat minder belangrijk vinden en die elke internationale betrekking zien als een transactie. Ons land moet duidelijk maken dat het respect voor de integriteit van een land en voor het internationaal recht altijd onze leidraad is in internationale betrekkingen.

Tot slot ook een opmerking over het respect van de mensenrechten als een deel van onze verdedigingsstrategie. Het klopt dat de federale regering vandaag fors investeert in defensie. Ik denk dat dat belangrijk is, en een cruciaal deel van de veiligheid in ons land, Europa en ook de hele wereld. We moeten echter ook blijven investeren in de verdediging van mensenrechten, niet het minst in het oosten van Europa. Ik heb vorige week namens de Senaat België vertegenwoordigd in een commissievergadering van het Europees Parlement, waar een zeer interessante uitwisseling plaatsvond met vertegenwoordigers van de Verenigde Naties. Ook daar werd bevestigd dat het versterken van de mensenrechten door de Europese Unie, de Raad van Europa en de VN, met steun van de parlementaire vertegenwoordigers van de lidstaten van al die internationale instellingen, ook heel belangrijk is voor het versterken van de veiligheidssituatie in Europa. Ik denk dus dat we die gezamenlijke inspanningen rond defensie en de mensenrechten centraal moeten stellen. Dat zijn een aantal van de redenen waarom de cd&v‑fractie deze resolutie steunt.

M. Benjamin Dalle (cd&v). – Le groupe cd&v soutient la présente proposition de résolution. Nous savons que le moment est crucial pour les négociations de paix en Ukraine. Il importe que nous nous prononcions à ce sujet, et ce pour deux raisons. Premièrement, c’est aussi notre propre sécurité qui est en jeu et pas seulement celle des courageux Ukrainiens. Nous savons que la Russie pourrait demain s’en prendre à d’autres pays que l’Ukraine si elle sent qu’elle peut s’en tirer à bon compte. C’est pourquoi il importe que les pays européens fassent clairement comprendre que cela serait inacceptable, et que notre Sénat s’exprime lui aussi en ce sens. Je sais aussi, Monsieur le président, que c’est également le signal que vous tenez à donner personnellement en Ukraine et je vous en remercie.

Deuxièmement, il faut que nous réaffirmions notre attachement aux valeurs qui nous unissent, non seulement en Europe, mais aussi dans de nombreux autres pays du monde : le respect du droit international et de l’intégrité territoriale dans tous les pays, à commencer par l’Ukraine. Nous savons que certains dirigeants politiques – Trump, pour ne pas le citer – n’y accordent pas autant d’importance et conçoivent toute relation internationale comme une transaction. Notre pays doit affirmer haut et fort que le respect de l’intégrité territoriale et du droit international restera toujours le fil conducteur de nos relations internationales.

Enfin, je voudrais formuler une remarque sur le respect des droits humains en tant qu’élément de notre stratégie de défense. Il est vrai que le gouvernement fédéral investit désormais massivement dans la défense. C’est essentiel pour la sécurité de notre pays, de l’Europe et du monde entier. Nous devons néanmoins continuer à investir également dans la défense des droits humains, en particulier dans l’est de l’Europe. La semaine dernière, j’ai représenté la Belgique au nom du Sénat à une réunion de commission du Parlement européen, où nous avons eu un échange de vues très intéressant avec des représentants des Nations unies. Il y a été rappelé que pour renforcer la sécurité en Europe, il était capital que l’Union européenne, le Conseil de l’Europe et l’ONU consolident les droits humains, avec l’aide des délégués des parlements des États membres de ces institutions internationales. J’estime donc que nous devons faire de ces efforts conjoints en matière de défense et de droits humains une priorité. Voilà quelques‑unes des raisons qui amènent le groupe cd&v à soutenir cette résolution.

 

Mevrouw Marie‑Claire Mvumbi (Les Engagés). – Er zijn al een paar dagen verstreken sinds de trieste derde verjaardag van de Russische invasie in Oekraïne.

Terwijl we ons voorbereiden op de stemming over dit voorstel van resolutie op deze vrijdag 28 maart 2025, moeten we een onweerlegbare waarheid voor ogen houden: Oekraïne is het strijdtoneel van oorlogsmisdaden van ongekende wreedheid. Het bloedbad van Boetsja, dat werd gepleegd tussen 27 februari en 31 maart 2022, blijft een van de meest huiveringwekkende getuigenissen van deze aanvalsoorlog. In deze stad en in andere plaatsen ten noorden van Kiev heeft het Russische leger standrechtelijke executies, massamoorden, verkrachtingen en martelingen gepleegd tegen Oekraïense burgers.

Deze gruweldaden mogen niet worden vergeten en herinneren ons er allemaal aan waarom ons engagement voor Oekraïne niet mag verzwakken.

Deze week is de Top van Riyad afgelopen, en de conclusie is onverbiddelijk: het waren de Verenigde Staten die deze onderhandelingen tot een goed einde hebben gebracht. We kunnen niet ontkennen dat de Europese Unie ondertussen moeite heeft om haar rol als diplomatieke leider waar te maken. Haar invloed wankelt en dat is een realiteit die we niet langer kunnen negeren.

Natuurlijk zijn we verheugd over de geboekte vooruitgang, meer bepaald over het staakt‑het‑vuren met betrekking tot de energie‑infrastructuur en de Zwarte Zee. De opluchting is echter maar tijdelijk, want Rusland stelt steeds meer voorwaarden aan deze onderhandelingen om tijd te winnen.

De Zwarte Zee‑deal zal immers pas van kracht worden na de opheffing van de sancties tegen de Russische Landbouwbank en de andere banken die betrokken zijn bij de handel in het agro‑industriële complex. Rusland eist ook dat deze banken opnieuw worden aangesloten op het internationale betalingssysteem SWIFT. In werkelijkheid kunnen de Verenigde Staten echter niet eenzijdig beslissen om Russische instellingen weer toegang te geven tot het SWIFT‑systeem, een dienst die wordt geleverd door een in België gevestigd bedrijf dat onderworpen is aan Europese wetgeving en de sancties die door de Unie zijn opgelegd.

Bovendien ligt er momenteel nog geen allesomvattend vredesakkoord op tafel, en het is ondenkbaar dat de komende onderhandelingen, die moeten leiden tot een duurzame wapenstilstand en een rechtvaardige vrede, zonder ons, zonder de Europese Unie als prominente speler, plaatsvinden.

Gisteren nog werd in Parijs een cruciale topontmoeting gehouden op initiatief van president Emmanuel Macron. Deze nieuwe bijeenkomst van de coalition of the willing, in aanwezigheid van president Volodymyr Zelensky en de Oekraïense minister van Defensie, bracht vertegenwoordigers samen van 31 landen, waaronder de lidstaten van de Europese Unie, maar ook belangrijke partners zoals het Verenigd Koninkrijk, Noorwegen, IJsland, Turkije, Canada, Australië en Japan.

Het doel van deze top was duidelijk: de militaire steun beter structureren en nadenken over hoe de steun aan Oekraïne er na de oorlog zal uitzien, of het nu gaat om de versterking van het Oekraïense leger of eventueel de inzet van een internationale troepenmacht.

België moet ten volle betrokken zijn bij deze denkoefening en onze premier Bart De Wever, die deze top bijwoonde, heeft er gepleit voor meer structuur en een betere coördinatie binnen deze coalitie.

Hij heeft gelijk. Europa moet zichzelf in het licht van de groeiende geopolitieke uitdagingen uitrusten met solide en doeltreffende mechanismen. Europa heeft veel te lang passief toegekeken, maar nu lijkt er langzaam maar zeker een bewustwording te ontstaan. Nu het begint te dagen, is het tijd om te handelen.

In dat opzicht vormt het “ReArm”‑plan van de Europese Unie, dat onlangs werd voorgesteld door de Europese Commissie, een krachtig signaal. Dit plan is bedoeld om de productiecapaciteiten van de lidstaten op het gebied van bewapening te versterken, teneinde de levering van uitrusting aan Oekraïne te versnellen en onze voorraden aan te vullen. Het voorziet ook in Europese financiering om onze defensie‑industrieën te moderniseren, onze aankopen beter te coördineren en strategische afhankelijkheden te vermijden.

Wij geloven dat dit plan een noodzakelijke stap is om ervoor te zorgen dat Europa een geloofwaardige en solidaire veiligheidsspeler kan worden ten aanzien van Oekraïne. Wij zijn ook van mening dat België een volwaardige rol moet spelen in deze dynamiek door actief bij te dragen aan de ontwikkeling van een robuuste en onafhankelijke Europese defensie‑industrie.

Actie ondernemen betekent ook dat we onze geloofwaardigheid op het internationale toneel moeten terugwinnen en vooral dat we onze verplichtingen op het gebied van veiligheid en defensie volledig moeten nakomen. We moeten zo snel mogelijk het streefcijfer van 2 procent van het bbp voor defensie halen, in overeenstemming met de afspraken die binnen de NAVO zijn gemaakt, uiteraard zonder dat dit ten koste gaat van het budget voor gezondheidszorg. Niet alleen onze strategische soevereiniteit staat op het spel, maar ook ons vermogen om strategisch gewicht in de schaal te leggen bij de onderhandelingen.

België is vastbesloten een voortrekkersrol te spelen in deze dynamiek. Onze regering heeft zich ertoe verbonden de Europese pijler binnen de strategische autonomie van de NAVO te versterken. Deze ambitie is geenszins een alternatief voor het Atlantisch Bondgenootschap, maar wil ervoor zorgen dat Europa zijn eigen belangen kan verdedigen en op een meer evenwichtige manier kan bijdragen aan de trans‑Atlantische veiligheid. Wij beschouwen dit als een kwestie van verantwoordelijkheid, maar ook van efficiëntie in het bedwingen van crisissen aan onze grenzen.

Als belangrijk lid van de Europese Unie heeft België een centrale rol te spelen in deze dynamiek. De Amerikaanse steun aan Oekraïne evolueert en zou de Europeanen ertoe kunnen aanzetten hun engagement nog te vergroten. Wij zijn van oordeel dat België zijn inspanningen moet opvoeren, niet alleen door de levering van militaire uitrusting voort te zetten, maar ook door de opleiding van de Oekraïense troepen te versterken. We hebben al een cruciale rol gespeeld bij de training van Oekraïense piloten en militairen. We moeten nog verder gaan om ervoor te zorgen dat Oekraïne effectief weerstand kan bieden tegen de Russische agressie. Onze betrokkenheid beperkt zich niet tot het militaire aspect. We moeten ook een sleutelrol spelen in de economische sancties tegen Moskou, en erop toezien dat ze krachtig en doeltreffend blijven.

België, als thuisbasis van talrijke Europese instellingen, draagt ook de verantwoordelijkheid om de eenheid van de EU‑lidstaten in hun steun aan Oekraïne te waarborgen. Zonder een coherent en vastberaden Europa verzwakken we onze eigen positie tegenover de bedreigingen waaraan ons continent blootstaat.

Ten slotte kan onze steun aan Oekraïne geen enkele dubbelzinnigheid dulden. Deze steun berust op de volledige en onvoorwaardelijke eerbiediging van zijn soevereiniteit en territoriale integriteit. Oekraïne moet als enige heer en meester zijn over zijn toekomst, en er kan geen ander compromis worden aanvaard dan een compromis dat is goedgekeurd door de Oekraïners zelf. Dit is niet alleen een kwestie van internationaal recht, maar ook van een fundamenteel principe: dat van de eerbiediging van naties en hun zelfbeschikkingsrecht. Oekraïne vecht uiteraard om te overleven, maar ook voor de stabiliteit van ons hele continent en de verdediging van onze waarden.

De voorliggende resolutie steunen, is bevestigen dat Europa geen toeschouwer wil zijn bij zijn eigen teloorgang. Hiermee zeggen we luid en duidelijk dat Europa mee aan de onderhandelingstafel wil zitten, en niet overgeleverd wil zijn aan de beslissingen van anderen.

Ik nodig u daarom uit, beste collega’s, om voor deze resolutie te stemmen, in de overtuiging dat onze Europese toekomst ervan afhangt.

Mme Marie‑Claire Mvumbi (Les Engagés). – Quelques jours sont déjà passés depuis le triste anniversaire des trois ans de l’invasion russe en Ukraine.

Alors que nous nous apprêtons à voter cette proposition de résolution en ce vendredi 28 mars 2025, nous devons rappeler une vérité incontournable : l’Ukraine est le théâtre de crimes de guerre d’une brutalité inouïe. Le massacre de Boutcha, commis entre le 27 février et le 31 mars 2022, reste l’un des témoignages les plus glaçants de cette guerre d’agression. Dans cette ville et dans d’autres localités du nord de Kiev, l’armée russe a perpétré des exécutions sommaires, des meurtres de masse, des viols et des actes de torture contre les civils ukrainiens.

Ces atrocités ne peuvent être oubliées et elles rappellent à chacun d’entre nous pourquoi notre engagement envers l’Ukraine ne peut faiblir.

Cette semaine s’est achevé le Sommet de Riyad, et le constat est sans appel : ce sont les États‑Unis qui ont mené ces négociations à bien et à terme. Pendant ce temps, il faut le reconnaître, l’Union européenne peine à affirmer son rôle de leader diplomatique. Son influence vacille et c’est une réalité que nous ne pouvons plus ignorer.

Nous nous réjouissons bien sûr des avancées obtenues, notamment concernant le cessez‑le‑feu sur les infrastructures énergétiques et en mer Noire, mais cela ne constitue qu’un soulagement temporaire, car la Russie conditionne toujours plus ces négociations afin de gagner du temps.

En effet, les accords sur la mer Noire n’entreront en vigueur qu’après la levée des sanctions contre la Banque agricole russe et d’autres banques qui assurent le commerce dans le complexe agro‑industriel. La Russie demande également que ces dernières soient reconnectées à SWIFT, le système de paiements internationaux, mais en réalité les États‑Unis ne peuvent pas unilatéralement décider de reconnecter des institutions bancaires au système de messagerie SWIFT, un service fourni par une entreprise basée en Belgique, soumise aux lois européennes ainsi qu’aux sanctions mises en place par l’Union.

Au‑delà de ce fait, aucun accord de paix global n’est encore sur la table pour le moment, et il est inenvisageable que les prochaines négociations, qui devront notamment mener à une trêve durable et à une paix juste, se déroulent sans nous, sans l’Union européenne comme acteur de premier plan.

Pas plus tard qu’hier, un sommet crucial s’est tenu à Paris sous l’impulsion du président Emmanuel Macron. Cette nouvelle réunion de la coalition des volontaires en présence du président Volodymyr Zelensky et du ministre ukrainien de la Défense a rassemblé des représentants de 31 pays, dont les États membres de l’Union européenne, mais aussi des partenaires clés comme le Royaume‑Uni, la Norvège, l’Islande, la Turquie, le Canada, l’Australie et le Japon.

L’objectif de ce sommet était clair : structurer davantage l’aide militaire et réfléchir à la forme que prendra le soutien à l’Ukraine après la guerre, qu’il s’agisse du renforcement de l’armée ukrainienne ou, potentiellement, d’un déploiement de forces internationales.

La Belgique doit être pleinement impliquée dans cette réflexion et notre premier ministre, Bart De Wever, présent à ce sommet, a plaidé pour plus de structure et plus de coordination au sein de cette coalition.

Il a raison. Face aux défis géopolitiques croissants, l’Europe doit se doter de mécanismes solides et efficaces. L’Europe a beaucoup trop longtemps dormi, mais nous commençons enfin à nous réveiller, lentement mais sûrement. Et maintenant que nous sommes éveillés, nous devons agir.

Dans cette optique, le plan « ReArm » de l’Union européenne, récemment proposé par la Commission européenne, constitue un signal fort. Ce plan vise à renforcer les capacités de production d’armements des États membres dans le but d’accélérer les livraisons d’équipements à l’Ukraine et de reconstituer nos stocks. Il prévoit également un financement européen pour moderniser nos industries de défense, mieux coordonner nos achats et éviter les dépendances stratégiques.

Nous pensons que ce plan est un pas nécessaire pour que l’Europe puisse véritablement devenir un acteur sécuritaire crédible et solidaire de l’Ukraine. Nous pensons également que la Belgique doit pleinement s’inscrire dans cette dynamique en contribuant activement au développement d’une industrie de défense européenne robuste et indépendante.

Agir, c’est aussi regagner notre crédibilité sur la scène internationale et surtout assumer pleinement nos engagements en matière de sécurité et de défense. Nous devons atteindre le plus vite possible l’objectif des 2 % du PIB consacrés à la défense, conformément aux engagements pris au sein de l’OTAN, bien évidemment sans que cela porte atteinte au budget de la santé. Il en va de notre souveraineté stratégique, mais aussi de notre capacité à peser stratégiquement dans les négociations.

En effet, la Belgique entend jouer un rôle moteur dans cette dynamique. Notre gouvernement s’est engagé à renforcer le pilier européen au sein de l’autonomie stratégique de l’OTAN. Loin d’être une alternative à l’Alliance atlantique, cette ambition vise à garantir que l’Europe puisse défendre ses propres intérêts et contribuer de manière plus équilibrée à la sécurité transatlantique. Nous pensons que c’est une question de responsabilité, mais également d’efficacité dans la gestion des crises à nos frontières.

En tant que membre clé de l’Union européenne, la Belgique a un rôle central à jouer dans cette dynamique. Le soutien américain à l’Ukraine évolue et pourrait amener les Européens à accroître encore leur engagement. Nous pensons que la Belgique doit intensifier ses efforts, non seulement en poursuivant la livraison d’équipements militaires, mais également en renforçant la formation des troupes ukrainiennes. Nous avons déjà joué un rôle crucial dans l’entraînement des pilotes et des militaires ukrainiens. Nous devons aller encore plus loin pour que l’Ukraine puisse résister efficacement à l’agression russe. Notre engagement ne se limite pas à l’aspect militaire. Nous devons également être un acteur clé des sanctions économiques à l’encontre de Moscou, en veillant à ce qu’elles restent fortes et efficaces.

La Belgique, siège de nombreuses institutions européennes, a aussi la responsabilité de maintenir l’unité des États membres de l’UE dans leur soutien à l’Ukraine, car sans une Europe cohérente et déterminée, nous affaiblissons notre propre position face aux menaces qui pèsent sur notre continent.

Enfin, notre soutien à l’Ukraine ne peut souffrir d’aucune ambiguïté. Il repose sur le respect total et inconditionnel de sa souveraineté et de son intégrité territoriale. L’Ukraine doit être seule maîtresse de son avenir, et aucun compromis ne saurait être accepté, si ce n’est celui validé par les Ukrainiens eux‑mêmes. C’est une question de droit international, mais aussi de principe fondamental, celui du respect des nations et de leur autodétermination. L’Ukraine se bat bien sûr pour sa survie, mais aussi pour la stabilité de notre continent tout entier et la défense de nos valeurs.

Soutenir la proposition de résolution à l’examen, c’est affirmer que l’Europe ne sera pas spectatrice de son propre affaiblissement. C’est dire haut et fort que l’Europe veut être à la table des décisions, et non à leur merci.

Je vous invite donc, chers collègues, à voter en faveur de cette résolution, avec la conviction que notre avenir européen en dépend.

 

De heer Kris Verduyckt (Vooruit). – De Russische invasie van Oekraïne vormt niet alleen een bedreiging tegenover een soevereine staat, maar ook een directe bedreiging van de Europese veiligheid en stabiliteit. Als toegewijd lid van de Europese Unie en de NAVO heeft België een verantwoordelijkheid om Oekraïne te blijven steunen en de fundamentele principes van het internationaal recht te verdedigen. De gevolgen van deze oorlog zijn immers immens. Tienduizenden slachtoffers, honderdduizenden vluchtelingen, economische ontwrichting en wereldwijde voedselonzekerheid zijn het gevolg. De Belgische steun, zowel humanitair als militair, maakt deel uit van een bredere Europese inspanning om Oekraïne te helpen in zijn strijd voor vrijheid en democratie en het is voor ons dan ook essentieel dat deze strijd wordt voortgezet en versterkt.

Daarnaast heeft dit conflict ook aangetoond dat er een sterkere Europese defensiesamenwerking nodig is. Vooruit zegt al jaren dat we binnen de NAVO‑samenwerking moeten bouwen aan een sterke Europese pijler, ons budget moeten verhogen en de Europese defensie‑industrie moeten versterken. Want we moeten niet naïef zijn. Ik hoor dat partijgenoten van mevrouw Bernard zich afvragen waar we ons druk over maken – Poetin zal immers nog niet meteen in Antwerpen staan. Maar hij zit vandaag al elke dag in de internetkabels van onze bedrijven en overheden! We moeten ons defensiebudget versterken om ervoor te zorgen dat we ons beter beschermen, bijvoorbeeld tegen cyberaanvallen vanuit Rusland. Bouwen aan een veiligheidsstructuur, dus, maar zonder naïef te zijn.

Tot slot mogen we ook de geopolitieke implicaties niet negeren. Rusland probeert de Europese orde te herschrijven door geweld en dreiging. Het is van cruciaal belang dat we als Europa eensgezind blijven en onze steun aan Oekraïne niet laten verzwakken. We zien vandaag immers in sommige Europese regimes pogingen om die eenheid te breken.

Daarom denk ik dat het goed is dat we elk forum in dit land, welke assemblee dan ook, gebruiken om die boodschap uit te drukken en dus gaan wij vandaag deze resolutie steunen. België staat aan de kant van de rechtvaardigheid en de vrede. Wij blijven solidair met Oekraïne voor de veiligheid van Europa, maar ook voor de toekomst van onze democratische waarden. Vooruit zal het voorstel van resolutie dus steunen.

M. Kris Verduyckt (Vooruit). – L’invasion russe en Ukraine constitue une menace non seulement pour un État souverain, mais aussi pour la sécurité et la stabilité en Europe. En tant que membre diligent de l’Union européenne et de l’OTAN, la Belgique a la responsabilité de continuer à soutenir l’Ukraine et à défendre les principes fondamentaux du droit international. Les conséquences de cette guerre sont en effet immenses : des dizaines de milliers de victimes, des centaines de milliers de réfugiés, des déséquilibres économiques et une insécurité alimentaire dans le monde. L’aide de la Belgique, qu’elle soit humanitaire ou militaire, fait partie d’un effort européen plus large visant à soutenir l’Ukraine dans sa lutte pour la liberté et la démocratie et il importe à nos yeux que cette lutte soit poursuivie et renforcée.

Ce conflit a en outre démontré la nécessité d’une collaboration européenne renforcée en matière de défense. Depuis des années déjà, Vooruit affirme que nous devons, au sein de l’OTAN, nous employer à renforcer le pilier européen, accroître notre budget et développer l’industrie européenne de la défense. Il ne faut pas être naïf. Les collègues de parti de Mme Bernard se demandent ce qui nous préoccupe – Poutine n’est pas près d’envahir Anvers. Mais il s’en prend déjà quotidiennement à nos entreprises et autorités à travers les câbles internet ! Nous devons augmenter notre budget de la défense pour que nous puissions mieux nous protéger, par exemple contre les cyberattaques lancées depuis la Russie. Nous devons donc bâtir une architecture sécuritaire, mais sans naïveté.

Enfin, nous ne devons pas ignorer les implications géopolitiques. La Russie tente par la violence et la menace de réécrire l’ordre européen. Il est capital que l’Europe parle d’une seule voix et ne réduise pas son aide à l’Ukraine. Nous voyons en effet que certains régimes européens s’efforcent aujourd’hui de rompre cette unité européenne.

C’est pourquoi il me paraît juste que nous nous servions de tous les forums et assemblées de notre pays pour faire passer ce message et nous soutiendrons donc cette résolution. La Belgique est du côté de la justice et de la paix. Nous restons solidaires de l’Ukraine pour assurer la sécurité de l’Europe et l’avenir de nos valeurs démocratiques.

 

Mevrouw Stephanie D’Hose (Open Vld). – Voor ik mijn uiteenzetting start, wil ik een opmerking maken over de afwezigheid van de voltallige N‑VA‑fractie. Vandaag staan er heel belangrijke internationale resoluties op onze agenda. In tijden dat de geopolitieke wereldorde op stelten staat, moeten wij senatoren hier zijn. We weten allemaal dat de Belgische Senaat internationaal hoog staat aangeschreven. Dat klinkt misschien eigenaardig, omdat de meeste politieke partijen de Senaat willen afschaffen, maar het is nu eenmaal de realiteit. In het buitenland is er aandacht voor de standpunten van de Senaat. Toch beslist de N‑VA om haar boycot voort te zetten, ook al vormen zij de leidende partij in ons land, leveren ze de premier en hebben ze een regeerakkoord gesloten. Ik roep de N‑VA op om consequent te zijn. Als ze vinden dat de Senaat overbodig is en moet worden afgeschaft, dan moeten ze zorgen voor een politiek akkoord en dan kunnen we overmorgen de deuren sluiten. Maar dat gebeurt niet. In het regeerakkoord is opgenomen dat de Senaat in 2029 wordt afgeschaft. Dat betekent dat de Senaat nog enkele jaren zal werken en dat we dus in de commissies en in de plenaire vergadering ons werk moeten doen. Dat betekent ook dat de twee gecoöpteerde senatoren van de N‑VA, die daarvoor worden betaald, hier moeten zijn en werken.

Mme Stephanie D’Hose (Open Vld). – Avant de commencer mon intervention, je souhaiterais faire une remarque sur l’absence du groupe N‑VA dans son ensemble. Des résolutions internationales très importantes sont inscrites à l’ordre du jour de la séance d’aujourd’hui. À l’heure où l’ordre géopolitique mondial est sens dessus dessous, nous devons être présents ici en tant que sénateurs. Nous savons tous que le Sénat de Belgique jouit d’une grande estime au niveau international. Cela peut sembler curieux alors que la plupart des partis politiques veulent supprimer le Sénat, mais c’est tout simplement la réalité. Les prises de position du Sénat sont scrutées à l’étranger. Pourtant, la N‑VA décide de poursuivre son boycott, bien qu’elle soit le parti dominant du pays, qu’elle compte le premier ministre dans ses rangs et qu’elle ait conclu un accord de gouvernement. J’appelle la N‑VA à faire preuve de cohérence. Si elle estime que le Sénat est superflu et doit être supprimé, elle doit nouer un accord politique, et nous pourrons fermer le Sénat après‑demain. Mais il n’en est rien : l’accord de gouvernement prévoit la suppression du Sénat en 2029. Cela signifie que le Sénat fonctionnera encore pendant quelques années et que nous devons donc faire notre travail au sein des commissions et en séance plénière. Cela signifie aussi que les deux sénateurs cooptés de la N‑VA, qui sont payés pour cela, doivent être présents et travailler.

 

(Applaus)

(Applaudissements)

 

Ik wil de collega’s die hier vandaag wel aanwezig zijn, bedanken. Ik wil de collega’s bedanken die wel van mening zijn dat de rechten van de vrouwen in Afghanistan en de rechten van het Oekraïense volk gerespecteerd en verdedigd moeten worden.

En nu over naar het voorstel van resolutie.

Begin deze week werd in Oostenrijk een vrouw gearresteerd die betrokken was bij een grote Russische desinformatiecampagne. Kort voordien lekte de Russische geheime dienst een bericht waarin ze lachend opschepten dat Elon Musk een van hun memes op Twitter had gedeeld. Ook bij ons zijn er concrete aanwijzingen en bewijzen dat de Russen zich met stromannen via sociale media in het publieke debat mengen. Het is glashelder dat ze er alles aan doen om de steun van het Westen aan Oekraïne te ondermijnen. Ze hopen dat ze ons met hun leugens kunnen verzwakken en rekenen op twijfel en verwarring om onze burgers kwaad te maken. Ze gokken erop dat wij politici daardoor bang zullen worden en het Oekraïense volk zullen loslaten.

Nochtans moeten we gewoon naar de feiten kijken en die zijn zeer helder. Sinds 24 februari 2022 voert Rusland een illegale, niet geprovoceerde en niet gerechtvaardigde handelsoorlog en aanvalsoorlog uit in Oekraïne. De fundamentele beginselen van het internationaal recht worden dagelijks op flagrante wijze geschonden. Rusland blijft systematisch de mensenrechten schenden met willekeurige bombardementen op civiele infrastructuur, gedwongen deportaties van Oekraïense kinderen en grootschalige oorlogsmisdaden. Het is heel eenvoudig: er is een dader, Rusland, en er is een slachtoffer, Oekraïne. De leugens van Poetin en de memes van Musk zullen ons daar nooit aan doen twijfelen.

Jullie hebben gelijk, collega’s, dat de wapens moeten zwijgen, maar niet tegen elke prijs. Voor ons liberalen is het belangrijk dat Oekraïne als onafhankelijk land het recht op territoriale integriteit heeft en zelf zijn plek in de wereldorde mag bepalen. Er kunnen geen onderhandelingen over de toekomst van Oekraïne worden gevoerd zonder de Oekraïners zelf. En tot slot zal het Oekraïense volk nu en in de toekomst altijd onze onvoorwaardelijke steun krijgen.

Ook ik ben niet naïef. Wat Rusland en de Verenigde Staten momenteel bekokstoven is een regelrechte bedreiging voor de internationale rechtsorde en onze Europese manier van samenleven. Echt bedreigend zou echter zijn dat we niet langer achter de waarden van vrijheid en internationaal recht staan. Echt bedreigend zou zijn dat we de moed en vasthoudendheid van de Oekraïners gewoon bij het huisvuil zetten. Echt bedreigend zou zijn dat we meegaan in de retoriek van de Russen.

We steunen deze resolutie dus volmondig, omdat we de vrijheid van ons continent steunen.

Je veux remercier les collègues qui, eux, sont présents aujourd’hui. Je tiens à remercier les collègues qui estiment, eux, que les droits des femmes en Afghanistan et du peuple ukrainien doivent être respectés et défendus.

J’en viens maintenant à la proposition de résolution.

Au début de la semaine, on a arrêté, en Autriche, une femme qui était impliquée dans une grande campagne de désinformation russe. Peu de temps auparavant, les services secrets russes ont fait fuiter un message, dans lequel ils se vantaient de ce qu’Elon Musk avait partagé un de leurs mèmes sur Twitter. Chez nous également, il y a des signes et des preuves concrètes que les Russes s’immiscent dans le débat public par l’intermédiaire d’hommes de paille sur les réseaux sociaux. Il est clair comme le jour que les Russes font tout ce qu’ils peuvent pour saper le soutien de l’Occident à l’Ukraine. Ils espèrent pouvoir nous affaiblir avec leurs mensonges et comptent sur le doute et la confusion pour fâcher nos concitoyens. Ils misent sur le fait que nous, responsables politiques, allons nous en effrayer et abandonner le peuple ukrainien.

Nous devons toutefois simplement examiner les faits, et ils sont limpides. Depuis le 24 février 2022, la Russie mène en Ukraine une guerre commerciale et d’agression qui est illégale, non provoquée et injustifiée. Chaque jour, elle viole effrontément les principes fondamentaux du droit international. La Russie viole encore et toujours systématiquement les droits humains en effectuant des bombardements arbitraires sur des infrastructures civiles, en procédant à des déportations forcées d’enfants ukrainiens et en commettant des crimes de guerre à grande échelle. La situation est très simple : il y a un agresseur, la Russie, et une victime, l’Ukraine. Les mensonges de Poutine et les mèmes de Musk ne nous feront jamais douter de cette réalité.

Chers collègues, vous avez raison de dire qu’un cessez‑le‑feu est nécessaire, mais pas à n’importe quel prix. Pour nous, libéraux, il est important que l’Ukraine, en tant que pays indépendant, jouisse du droit à l’intégrité territoriale et puisse définir elle‑même sa place dans l’ordre mondial. Il ne peut y avoir de négociations sur l’avenir de l’Ukraine sans les Ukrainiens. Enfin, le peuple ukrainien aura toujours notre soutien inconditionnel, aujourd’hui comme demain.

Mais je ne suis pas naïve. Ce que la Russie et les États‑Unis mijotent actuellement représente une menace directe pour l’ordre juridique international et notre mode de vie européen. Toutefois, la véritable menace serait que nous ne défendions plus les valeurs de la liberté et du droit international. La véritable menace serait que nous jetions à la poubelle le courage et la ténacité des Ukrainiens. La véritable menace serait que nous adhérions à la rhétorique russe.

Nous soutenons donc pleinement cette résolution, parce que nous soutenons la liberté de notre continent.

 

Mevrouw Eva Platteau (Ecolo‑Groen). – De vorige sprekers hebben al veel zaken gezegd waar ik mij volmondig bij aansluit. Wij steunen ook het Oekraïense volk en vinden het belangrijk dat we onze steun voor het Oekraïense volk blijven uitspreken. Zij verdienen onafhankelijkheid, vrede en vrijheid.

Als ik sommige collega’s hoor, namelijk van de PVDA‑PTB, dan hadden de Oekraïners zich eigenlijk niet mogen verzetten tegen de Russische invasie en tegen Poetin en zat er nu in Kiev een Russisch gezind regime. Ze leven nog steeds in de waan dat diplomatie mogelijk is met iemand als Poetin, aan het hoofd van een leugenachtig regime, die ook een hybride oorlog voert tegen Europa en tegen ons eigen land.

Als jullie zeggen dat in deze tekst geen sprake is van duurzame vrede, dan raad ik jullie aan om de tekst nog eens goed te lezen, want er is wel degelijk sprake van duurzame vrede en van diplomatieke inspanningen. In de conclusie van de toelichting staat immers: “België moet meer dan ooit een sterk standpunt innemen in zijn steun aan Oekraïne, en tegelijk de Europese diplomatieke inspanningen opvoeren om een duurzame vredesoplossing na te streven en de veiligheid van het continent te waarborgen tegenover de Russische ambities.” Op die passage wil ik jullie toch wijzen.

Inzake defensie vindt onze fractie het heel belangrijk dat er Europese samenwerking is, dat het ook een gecoördineerde Europese actie is, dat we niet vanuit paniek handelen, maar dat we verstandig investeren in defensie. We kunnen duidelijk niet meer schuilen onder de veiligheidsparaplu van de Verenigde Staten, met Trump aan de macht. De VS is helaas geen bondgenoot meer van Europa, wat de toekomst van de NAVO ook erg onzeker maakt.

Wat de ingediende amendementen betreft, steunen we de vier amendementen van de PVDA‑PTB‑fractie zeker niet. De 18 amendementen van de PS‑fractie steunen we allemaal, behalve amendement 12 en 21. Daarop zullen we ons onthouden omdat ze te eenzijdig kijken naar Amerika en Amerika een leidinggevende rol toebedelen om de diplomatieke betrekkingen met Poetin en Rusland aan te vangen. We kunnen daar eigenlijk niet meer van uitgaan.

Bij de artikelsgewijze stemming zullen we alle artikelen steunen, behalve artikel 8 waarop we ons zullen onthouden. Mijn collega Hajib El Hajjaji zal dit verder toelichten.

Mme Eva Platteau (Ecolo‑Groen). – Je souscris pleinement à bien des propos tenus par les intervenants précédents. Nous aussi, nous soutenons le peuple ukrainien et jugeons important de continuer à exprimer ce soutien. L’Ukraine mérite l’indépendance, la paix et la liberté.

Lorsque j’écoute certains collègues, du PVDA‑PTB en l’occurrence, les Ukrainiens n’auraient en fait pas dû s’opposer à l’invasion russe et à Poutine et il y aurait aujourd’hui un régime pro‑russe à Kiev. Ces collègues s’imaginent encore que la voie diplomatique est envisageable avec quelqu’un comme Poutine à la tête d’un régime qui ment et qui mène une guerre hybride contre l’Europe et notre pays.

Quand je vous entends dire qu’il n’est pas question de paix durable dans le texte, je vous conseille de le lire encore une fois attentivement, car il y est bel et bien fait mention d’une paix durable et d’efforts diplomatiques. En effet, la conclusion des développements contient la phrase suivante : « Pour la Belgique, il est plus que jamais nécessaire de maintenir une position ferme en soutien à l’Ukraine tout en renforçant les efforts diplomatiques européens pour favoriser une solution de paix durable et garantir la sécurité du continent face aux ambitions de la Russie. » J’attire votre attention sur ce passage.

En matière de défense, notre groupe estime qu’il est très important qu’il existe une coopération européenne ainsi qu’une action européenne coordonnée, et que nous n’agissions pas dans la panique mais que nous investissions intelligemment dans la défense. Il est clair que nous ne pouvons plus nous abriter sous le parapluie sécuritaire des États‑Unis, depuis que Trump est au pouvoir. Les États‑Unis ne sont, hélas, plus un allié de l’Europe, ce qui brouille également l’avenir de l’OTAN.

En ce qui concerne les amendements qui ont été déposés, nous ne soutenons certainement pas les quatre amendements du PVDA‑PTB. Nous soutenons les 18 amendements déposés par le groupe PS, sauf les amendements no 12 et 21. Nous nous abstiendrons lors du vote sur ces deux amendements, car ils s’en remettent trop aux États‑Unis auxquels ils attribuent un rôle moteur en vue d’entamer les relations diplomatiques avec Poutine et la Russie. Nous ne pouvons plus partir de ce principe.

Lors du vote article par article, nous voterons en faveur de tous les articles, à l’exception de l’article 8 au sujet duquel nous nous abstiendrons. Mon collègue Hajib El Hajjaji va préciser notre position.

 

De heer Hajib El Hajjaji (Ecolo‑Groen). – Ook wij zouden graag een stemming per punt zien. Verder zal de Ecolo‑Groen‑fractie zich onthouden bij de stemming over punt 8, waarin wordt gevraagd de financieringswijze van de verhoging van de defensiebegroting vast te stellen. Zoals u vast al heeft begrepen, moeten de door de Arizona‑regering aangekondigde extra middelen, waarmee wij het grondig oneens zijn, worden gefinancierd door nieuwe belastingen of besparingen. Wat ons betreft, en zoals de covoorzitters van Ecolo al hebben aangegeven: als we op zoek moeten gaan naar financiële middelen, dan moeten we die zoeken bij de Russische tegoeden voor de wederopbouw van Oekraïne.

Meer dan de helft van de bevroren Russische tegoeden bevindt zich immers in ons land. Het totale bedrag aan Russische tegoeden in deposito bij Euroclear, een internationaal bedrijf voor het deponeren en verhandelen van effecten in Brussel, bedroeg in 2022 ongeveer 197 miljard euro en genereerde alleen al in de eerste helft van 2023 1,74 miljard euro aan rente. Dit is de verklaring die ik wilde geven met betrekking tot onze onthouding bij punt 8.

M. Hajib El Hajjaji (Ecolo‑Groen). – En effet, nous souhaitons, nous aussi, un vote point par point. Par ailleurs, le groupe Ecolo‑Groen s’abstiendra sur le point 8, qui demande de déterminer les modalités de financement de l’augmentation du budget de la défense. Comme vous l’aurez compris, les moyens supplémentaires qui sont annoncés par le gouvernement Arizona, avec lequel nous avons de profondes divergences, devraient être financés par de nouvelles taxes ou par des restrictions budgétaires. En ce qui nous concerne et comme l’ont précisé les coprésidents Ecolo, s’il faut aller chercher des moyens financiers, il faut le faire dans les avoirs russes pour reconstruire l’Ukraine.

Notre pays est en effet celui qui concentre plus de la moitié des avoirs russes gelés dans le monde. La somme totale des avoirs russes en dépôt chez Euroclear, une société internationale de dépôt et de livraison d’obligations et d’actions à Bruxelles, soit environ 197 milliards d’euros en 2022, a produit 1,74 milliard d’intérêts rien qu’au premier semestre de cette année 2023. Voilà les explications que je voulais donner concernant notre abstention sur le point 8.

 

  De bespreking is gesloten.

  La discussion est close.

 

  De stemming over de amendementen en over het voorstel van resolutie heeft later plaats.

  Il sera procédé ultérieurement au vote sur les amendements et sur la proposition de résolution.

 

Inoverwegingneming van voorstellen

Prise en considération de propositions

 

De voorzitter. – De lijst van de in overweging te nemen voorstellen werd elektronisch meegedeeld.

Zijn er opmerkingen?

Aangezien er geen opmerkingen zijn, beschouw ik die voorstellen als in overweging genomen en verzonden naar de commissies die door het Bureau zijn aangewezen.

M. le président. – La liste des propositions à prendre en considération a été communiquée par voie électronique.

Y a‑t‑il des observations ?

Puisqu’il n’y a pas d’observations, ces propositions sont considérées comme prises en considération et renvoyées à la commission indiquée par le Bureau.

 

(De lijst van de in overweging genomen voorstellen wordt in de bijlage opgenomen.)

(La liste des propositions prises en considération figure en annexe.)

 

Stemmingen

Votes

 

(De naamlijsten worden in de bijlage opgenomen.)

(Les listes nominatives figurent en annexe.)

 

Voorstel van resolutie betreffende de sekse- of genderapartheid ten nadele van vrouwen in Afghanistan sinds augustus 2021 (van mevrouw Viviane Teitelbaum en de heren Gaëtan Van Goidsenhoven, Philippe Dodrimont en Jean‑Paul Wahl; Doc. 8‑56)

Proposition de résolution relative à l’apartheid fondé sur le sexe ou le genre des femmes en Afghanistan depuis août 2021 (de Mme Viviane Teitelbaum et MM. Gaëtan Van Goidsenhoven, Philippe Dodrimont et Jean‑Paul Wahl ; Doc. 8‑56)

 

De voorzitter. – Door mevrouw Teitelbaum werd een amendement ingediend (amendement nr. 8).

Wij stemmen eerst over het amendement.

M. le président. – Un amendement a été déposé par Mme Teitelbaum (amendement no 8).

Nous allons d’abord voter sur l’amendement.

 

Stemming nr. 1

Vote no 1

 

Aanwezig: 42
Voor: 41
Tegen: 1
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 41
Contre : 1
Abstentions : 0

 

  Het amendement is aangenomen.

  L’amendement est adopté.

 

Mevrouw Marie‑Claire Mvumbi (Les Engagés). – Ik heb me vergist. Ik wilde voorstemmen.

Mme Marie‑Claire Mvumbi (Les Engagés). – Je me suis trompée. Je voulais voter pour.

 

De voorzitter. We stemmen nu over het voorstel van resolutie in zijn geheel.

M. le président. Nous votons maintenant sur l’ensemble de la proposition de résolution.

 

Stemming nr. 2

Vote no 2

 

Aanwezig: 41
Voor: 41
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 41
Pour : 41
Contre : 0
Abstentions : 0

 

  Het voorstel van resolutie is aangenomen.

  La proposition de résolution est adoptée.

 

  De resolutie zal worden overgezonden aan de eerste minister, aan de minister van Buitenlandse Zaken, aan de voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers, aan de minister‑presidenten van de Gemeenschappen en de Gewesten en aan de voorzitters van de parlementen van de Gemeenschappen en de Gewesten.

  La résolution sera communiquée au premier ministre, à la ministre des Affaires étrangères, au président de la Chambre des représentants, aux ministres‑présidents des Communautés et des Régions, ainsi qu’aux présidents des parlements des Communautés et des Régions.

 

Mevrouw Anne‑Charlotte d’Ursel (MR). – Mijn stem werd niet geregistreerd. Ik wilde voorstemmen.

Mme Anne‑Charlotte d’Ursel (MR). – Mon vote n’a pas été enregistré. Je voulais voter pour.

 

Voorstel tot invoeging van een artikel 85/1 in het reglement van de Senaat, met betrekking tot de interne melding van inbreuken op het recht van de Europese Unie (Doc. 8‑93)

Proposition d’insertion, dans le règlement du Sénat, d’un article 85/1 relatif au signalement interne des infractions au droit de l’Union européenne (Doc. 8‑93)

 

Stemming nr. 3

Vote no 3

 

Aanwezig: 42
Voor: 40
Tegen: 0
Onthoudingen: 2

Présents : 42
Pour : 40
Contre : 0
Abstentions : 2

 

  Het voorstel tot wijziging van het reglement van de Senaat is aangenomen.

  La proposition de modification du règlement du Sénat est adoptée.

 

Voorstel van resolutie met betrekking tot Oekraïne (van de heer Gaëtan Van Goidsenhoven; Doc. 8‑94)

Proposition de résolution relative à l’Ukraine (de M. Gaëtan Van Goidsenhoven et consorts ; Doc. 8‑94)

 

De voorzitter. – We stemmen eerst over amendement nr. 5 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons d’abord sur l’amendement no 5 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 4

Vote no 4

 

Aanwezig: 42
Voor: 8
Tegen: 34
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 8
Contre : 34
Abstentions : 0

 

  Het amendement is niet aangenomen.

  L’amendement est n’est pas adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 6 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 6 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 5

Vote no 5

 

Aanwezig: 42
Voor: 42
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 42
Contre : 0
Abstentions : 0

 

  Het amendement is aangenomen.

  L’amendement est adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 7 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 7 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 6

Vote no 6

 

Aanwezig: 42
Voor: 37
Tegen: 0
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 37
Contre : 0
Abstentions : 5

 

  Het amendement is aangenomen.

  L’amendement est adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 8 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 8 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 7

Vote no 7

 

Aanwezig: 42
Voor: 17
Tegen: 20
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 17
Contre : 20
Abstentions : 5

 

  Het amendement is niet aangenomen.

  L’amendement n’est pas adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 9 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 9 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 8

Vote no 8

 

Aanwezig: 42
Voor: 17
Tegen: 20
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 17
Contre : 20
Abstentions : 5

 

  Het amendement is niet aangenomen.

  L’amendement n’est pas adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 10 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 10 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 9

Vote no 9

 

Aanwezig: 42
Voor: 37
Tegen: 0
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 37
Contre : 0
Abstentions : 5

 

  Het amendement is aangenomen.

  L’amendement est adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 1 van mevrouw Bernard c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 1 de Mme Bernard et consorts.

 

Stemming nr. 10

Vote no 10

 

Aanwezig: 42
Voor: 5
Tegen: 37
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 5
Contre : 37
Abstentions : 0

 

  Het amendement is niet aangenomen.

  L’amendement n’est pas adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 11 van mevrouw Bernard c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 11 de Mme Bernard et consorts.

 

Stemming nr. 11

Vote no 11

 

Aanwezig: 42
Voor: 17
Tegen: 19
Onthoudingen: 6

Présents : 42
Pour : 17
Contre : 19
Abstentions : 6

 

  Het amendement is niet aangenomen.

  L’amendement n’est pas adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen nu over punt I van het dispositief.

M. le président. – Nous votons à présent sur le point I du dispositif.

 

Stemming nr. 12

Vote no 12

 

Aanwezig: 42
Voor: 42
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 42
Contre : 0
Abstentions : 0

 

  De bepaling is aangenomen.

  La disposition est adoptée.

 

  Dezelfde stemuitslag wordt aanvaard voor punten II, III en IV van het dispositief. Deze bepalingen zijn aangenomen.

  Le même résultat de vote est accepté pour les points II, III et IV du dispositif. Ces dispositions sont adoptées.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 12 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 12 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 13

Vote no 13

 

Aanwezig: 42
Voor: 15
Tegen: 20
Onthoudingen: 7

Présents : 42
Pour : 15
Contre : 20
Abstentions : 7

 

  Het amendement is niet aangenomen.

  L’amendement n’est pas adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 13 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 13 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 14

Vote no 14

 

Aanwezig: 42
Voor: 17
Tegen: 20
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 17
Contre : 20
Abstentions : 5

 

  Het amendement is niet aangenomen.

  L’amendement n’est pas adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen nu over punt V van het dispositief.

M. le président. – Nous votons à présent sur le point V du dispositif.

 

Stemming nr. 15

Vote no 15

 

Aanwezig: 41
Voor: 41
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 41
Pour : 41
Contre : 0
Abstentions : 0

 

  De bepaling is aangenomen.

  La disposition est adoptée.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 14 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 14 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 16

Vote no 16

 

Aanwezig: 42
Voor: 37
Tegen: 0
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 37
Contre : 0
Abstentions : 5

 

  Het amendement is aangenomen.

  L’amendement est adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen nu over punt VI van het dispositief.

M. le président. – Nous votons maintenant sur le point VI du dispositif.

 

Stemming nr. 17

Vote no 17

 

Aanwezig: 41
Voor: 30
Tegen: 0
Onthoudingen: 11

Présents : 41
Pour : 30
Contre : 0
Abstentions : 11

 

  De bepaling is aangenomen.

  La disposition est adoptée.

 

De voorzitter. – We stemmen over punt VII. 1) van het dispositief.

M. le président. – Nous votons sur le point VII. 1) du dispositif.

 

Stemming nr. 18

Vote no 18

 

Aanwezig: 42
Voor: 42
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 42
Contre : 0
Abstentions : 0

 

  De bepaling is aangenomen.

  La disposition est adoptée.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 15 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 15 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 19

Vote no 19

 

Aanwezig: 41
Voor: 36
Tegen: 0
Onthoudingen: 5

Présents : 41
Pour : 36
Contre : 0
Abstentions : 5

 

  Het amendement is aangenomen.

  L’amendement est adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen over punt VII. 2) van het dispositief.

M. le président. – Nous votons sur le point VII. 2) du dispositif.

 

Stemming nr. 20

Vote no 20

 

Aanwezig: 42
Voor: 37
Tegen: 0
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 37
Contre : 0
Abstentions : 5

 

  De bepaling is aangenomen.

  La disposition est adoptée.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 16 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 16 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 21

Vote no 21

 

Aanwezig: 42
Voor: 42
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 42
Contre : 0
Abstentions : 0

 

  Het amendement is aangenomen.

  L’amendement est adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen nu over punt VII. 3) van het dispositief.

M. le président. – Nous votons à présent sur le point VII. 3) du dispositif.

 

Stemming nr. 22

Vote no 22

 

Aanwezig: 41
Voor: 41
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 41
Pour : 41
Contre : 0
Abstentions : 0

 

  De bepaling is aangenomen.

  La disposition est adoptée.

 

Mevrouw Özlem Özen (PS). – Mijn stem werd niet geregistreerd. Ik wilde voorstemmen.

Mme Özlem Özen (PS). – Mon vote n’a pas été enregistré. Je voulais voter pour.

 

  Dezelfde stemuitslag wordt aanvaard voor punt VII. 4) van het dispositief. Deze bepaling is aangenomen.

  Le même résultat de vote est accepté pour le point VII. 4) du dispositif. Cette disposition est adoptée.

 

De voorzitter. – We stemmen over punt VII. 5) van het dispositief.

M. le président. – Nous votons sur le point VII. 5) du dispositif.

 

Stemming nr. 23

Vote no 23

 

Aanwezig: 41
Voor: 25
Tegen: 0
Onthoudingen: 16

Présents : 41
Pour : 25
Contre : 0
Abstentions : 16

 

  De bepaling is aangenomen.

  La disposition est adoptée.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 17 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 17 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 24

Vote no 24

 

Aanwezig: 42
Voor: 22
Tegen: 20
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 22
Contre : 20
Abstentions : 0

 

  Het amendement is aangenomen.

  L’amendement est adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen nu over punt VII. 6) van het dispositief.

M. le président. – Nous votons à présent sur le point VII. 6) du dispositif.

 

Stemming nr. 25

Vote no 25

 

Aanwezig: 42
Voor: 42
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 42
Contre : 0
Abstentions : 0

 

  De bepaling is aangenomen.

  La disposition est adoptée.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 18 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 18 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 26

Vote no 26

 

Aanwezig: 42
Voor: 14
Tegen: 23
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 14
Contre : 23
Abstentions : 5

 

  Het amendement is niet aangenomen.

  L’amendement n’est pas adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen over punt VII. 7) van het dispositief.

M. le président. – Nous votons sur le point VII. 7) du dispositif.

 

Stemming nr. 27

Vote no 27

 

Aanwezig: 41
Voor: 30
Tegen: 0
Onthoudingen: 11

Présents : 41
Pour : 30
Contre : 0
Abstentions : 11

 

  De bepaling is aangenomen.

  La disposition est adoptée.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 19 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 19 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 28

Vote no 28

 

Aanwezig: 42
Voor: 13
Tegen: 29
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 13
Contre : 29
Abstentions : 0

 

  Het amendement is niet aangenomen.

  L’amendement n’est pas adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen over punt VII. 8) van het dispositief.

M. le président. – Nous votons sur le point VII. 8) du dispositif.

 

Stemming nr. 29

Vote no 29

 

Aanwezig: 42
Voor: 37
Tegen: 5
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 37
Contre : 5
Abstentions : 0

 

  De bepaling is aangenomen.

  La disposition est adoptée.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 20 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 20 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 30

Vote no 30

 

Aanwezig: 42
Voor: 8
Tegen: 34
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 8
Contre : 34
Abstentions : 0

 

  Het amendement is niet aangenomen.

  L’amendement n’est pas adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen nu over punt VII. 9) van het dispositief.

M. le président. – Nous votons à présent sur le point VII. 9) du dispositif.

 

Stemming nr. 31

Vote no 31

 

Aanwezig: 42
Voor: 31
Tegen: 0
Onthoudingen: 11

Présents : 42
Pour : 31
Contre : 0
Abstentions : 11

 

  De bepaling is aangenomen.

  La disposition est adoptée.

 

De voorzitter. – We stemmen over punt VII. 10) van het dispositief.

M. le président. – Nous votons sur le point VII. 10) du dispositif.

 

Stemming nr. 32

Vote no 32

 

Aanwezig: 42
Voor: 42
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 42
Contre : 0
Abstentions : 0

 

  De bepaling is aangenomen.

  La disposition est adoptée.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 2 van mevrouw Bernard c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 2 de Mme Bernard et consorts.

 

Stemming nr. 33

Vote no 33

 

Aanwezig: 42
Voor: 5
Tegen: 37
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 5
Contre : 37
Abstentions : 0

 

  Het amendement is niet aangenomen.

  L’amendement n’est pas adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen over punt VII. 12) van het dispositief.

M. le président. – Nous votons sur le point VII. 12) du dispositif.

 

Stemming nr. 34

Vote no 34

 

Aanwezig: 42
Voor: 42
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 42
Contre : 0
Abstentions : 0

 

  De bepaling is aangenomen.

  La disposition est adoptée.

 

  Dezelfde stemuitslag wordt aanvaard voor punten VII. 13) en VII. 14) van het dispositief. Deze bepalingen zijn aangenomen.

  Le même résultat de vote est accepté pour les points VII. 13) et VII. 14) du dispositif. Ces dispositions sont adoptées.

 

De voorzitter. – We stemmen over punt VII. 15) van het dispositief.

M. le président. – Nous votons sur le point VII. 15) du dispositif.

 

Stemming nr. 35

Vote no 35

 

Aanwezig: 42
Voor: 37
Tegen: 0
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 37
Contre : 0
Abstentions : 5

 

  De bepaling is aangenomen.

  La disposition est adoptée.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 21 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 21 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 36

Vote no 36

 

Aanwezig: 42
Voor: 16
Tegen: 19
Onthoudingen: 7

Présents : 42
Pour : 16
Contre : 19
Abstentions : 7

 

  Het amendement is niet aangenomen.

  L’amendement n’est pas adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen over punt VII. 16) van het dispositief.

M. le président. – Nous votons sur le point VII. 16) du dispositif.

 

Stemming nr. 37

Vote no 37

 

Aanwezig: 42
Voor: 31
Tegen: 5
Onthoudingen: 6

Présents : 42
Pour : 31
Contre : 5
Abstentions : 6

 

  De bepaling is aangenomen.

  La disposition est adoptée.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 3 van mevrouw Bernard c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 3 de Mme Bernard et consorts.

 

Stemming nr. 38

Vote no 38

 

Aanwezig: 42
Voor: 5
Tegen: 32
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 5
Contre : 32
Abstentions : 5

 

  Het amendement is niet aangenomen.

  L’amendement n’est pas adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 22 van de heer Ben Achour c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 22 de M. Ben Achour et consorts.

 

Stemming nr. 39

Vote no 39

 

Aanwezig: 42
Voor: 17
Tegen: 20
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 17
Contre : 20
Abstentions : 5

 

  Het amendement is niet aangenomen.

  L’amendement n’est pas adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen over amendement nr. 4 van mevrouw Bernard c.s.

M. le président. – Nous votons sur l’amendement no 4 de Mme Bernard et consorts.

 

Stemming nr. 40

Vote no 40

 

Aanwezig: 42
Voor: 16
Tegen: 26
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 16
Contre : 26
Abstentions : 5

 

  Het amendement is niet aangenomen.

  L’amendement n’est pas adopté.

 

De voorzitter. – We stemmen ten slotte over het voorstel van resolutie in zijn geheel.

M. le président. – Nous votons enfin sur l’ensemble de la proposition de résolution.

 

Stemming nr. 41

Vote no 41

 

Aanwezig: 42
Voor: 36
Tegen: 0
Onthoudingen: 6

Présents : 42
Pour : 36
Contre : 0
Abstentions : 6

 

  Het voorstel van resolutie is aangenomen.

  La proposition de résolution est adoptée.

 

  De resolutie zal worden overgezonden aan de eerste minister, aan de minister van Buitenlandse Zaken, aan de minister van Defensie, aan de voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers, aan de minister‑presidenten van de Gemeenschappen en de Gewesten, aan de voorzitters van de parlementen van de Gemeenschappen en de Gewesten en aan de voorzitster van de Europese Commissie, vermits de Senaat zich rechtstreeks tot de Europese Commissie kan richten in het kader van de politieke dialoog tussen de nationale parlementen van de lidstaten van de Europese Unie en de Europese Commissie.

  La résolution sera communiquée au premier ministre, au ministre des Affaires étrangères, au ministre de la Défense, au président de la Chambre des représentants, aux ministres‑présidents des Communautés et des Régions, aux présidents des parlements des Communautés et des Régions, ainsi qu’à la présidente de la Commission européenne puisque, dans le cadre du dialogue politique entre les parlements nationaux des États membres de l’Union européenne et la Commission européenne, le Sénat a la possibilité de s’adresser directement à la Commission européenne.

 

De heer Malik Ben Achour (PS). – Ik zou mijn onthouding willen verantwoorden.

Ik wil benadrukken dat mijn fractie deze tekst heeft gesteund, omdat hij erop gericht is om in een kritieke periode de duidelijke steun van de Belgische Senaat voor Oekraïne opnieuw te bevestigen.

Ik heb mij onthouden, omdat sommige van mijn amendementen die drie principes vastlegden niet werden gesteund: het eerste principe was de herbevestiging van de doelstelling van volledige soevereiniteit van Oekraïne over zijn grondgebied, met een verwijzing naar het streven van de Verenigde Staten om de hand op de Oekraïense mineralen te leggen; het tweede principe had betrekking op de kwestie van herinvestering in de defensie‑industrie, die wij steunen op voorwaarde dat dit niet ten koste gaat van investeringen in het beschermende sociale kader dat de veerkracht van de Europese samenlevingen waarborgt; het derde principe betrof de dubbelzinnige en gecompliceerde rol van de Verenigde Staten.

M. Malik Ben Achour (PS). – J’aimerais justifier mon abstention.

Je voudrais souligner que mon groupe a soutenu ce texte, car il vise à réaffirmer, dans une période critique, un soutien clair du Sénat de Belgique à l’Ukraine.

Si je me suis abstenu, c’est parce que certains de mes amendements qui établissaient trois principes n’ont pas été soutenus : le premier principe était de réaffirmer l’objectif de la souveraineté complète de l’Ukraine sur son territoire, avec notamment une référence à la volonté des États‑Unis de faire main basse sur les minerais ukrainiens ; le deuxième portait sur l’enjeu du réinvestissement dans l’industrie de la défense que nous soutenons à condition qu’il ne se fasse pas au détriment de l’investissement dans le cadre social protecteur qui assure la résilience des sociétés européennes ; le troisième concernait le rôle ambigu et compliqué des États‑Unis.

 

De voorzitter. – Ik wil u ervan op de hoogte brengen dat ik, op uitnodiging van de voorzitter van het Oekraïense parlement, samen met andere parlementsvoorzitters binnenkort naar Kiev en Boetsja zal afreizen. Ik zal daar de resolutie overbrengen die we zojuist hebben aangenomen.

M. le président. – Je vous informe qu’à l’invitation du président du Parlement ukrainien, je me rendrai, avec d’autres présidents de parlements, à Kiev et Boutcha tout prochainement. J’y porterai donc la résolution que nous venons d’adopter.

 

Overlijden van een oud‑senator

Décès d’une ancienne sénatrice

 

De voorzitter. – De Senaat heeft met groot leedwezen kennis gekregen van het overlijden van mevrouw Simonne Creyf, oud‑senatrice.

Uw voorzitter heeft het rouwbeklag van de Vergadering aan de familie van ons betreurd gewezen medelid betuigd.

M. le président. – Le Sénat a appris avec un vif regret le décès de Mme Simonne Creyf, ancienne sénatrice.

Votre président a adressé les condoléances de l’Assemblée à la famille de notre regrettée ancienne collègue.

 

Regeling van de werkzaamheden

Ordre des travaux

 

De voorzitter. – De agenda van deze vergadering is afgewerkt.

De volgende vergadering vindt plaats op vrijdag 25 april 2025.

M. le président. – L’ordre du jour de la présente séance est ainsi épuisé.

La prochaine séance aura lieu le vendredi 25 avril 2025.

 

(De vergadering wordt gesloten om 13.00 uur.)

(La séance est levée à 13 h 00.)

 

Berichten van verhindering

Excusés

 

Afwezig met bericht van verhindering: de dames Groothedde, Van Walle, Capoen, Claes, Tombeur en Van Ryckeghem en de heren Coel, Diericx, Dillen, Gryffroy, Pieters, Vanlouwe wegens andere plichten, en de heer Dodrimont, om gezondheidsredenen.

Mmes Groothedde, Van Walle, Capoen, Claes, Tombeur et Van Ryckeghem et MM. Coel, Diericx, Dillen, Gryffroy, Pieters, Vanlouwe, pour d’autres devoirs, et M. Dodrimont, pour raison de santé, demandent d’excuser leur absence à la présente séance.

 

  Voor kennisgeving aangenomen.

  Pris pour information.

 

Bijlage

Annexe

 

 

Naamstemmingen

Votes nominatifs

 

 

Stemming nr. 1

Vote no 1

 

Aanwezig: 42
Voor: 41
Tegen: 1
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 41
Contre : 1
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Blondel Vincent, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Tegen

Contre

 

Mvumbi Luzolo Marie-Claire

 

Stemming nr. 2

Vote no 2

 

Aanwezig: 41
Voor: 41
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 41
Pour : 41
Contre : 0
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Blondel Vincent, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 3

Vote no 3

 

Aanwezig: 42
Voor: 40
Tegen: 0
Onthoudingen: 2

Présents : 42
Pour : 40
Contre : 0
Abstentions : 2

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Blondel Vincent, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Onthouding

Abstention

 

El Hajjaji Hajib, Platteau Eva

 

Stemming nr. 4

Vote no 4

 

Aanwezig: 42
Voor: 8
Tegen: 34
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 8
Contre : 34
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Özen Özlem, Platteau Eva, Witsel Thierry

 

Tegen

Contre

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Blondel Vincent, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul

 

Stemming nr. 5

Vote no 5

 

Aanwezig: 42
Voor: 42
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 42
Contre : 0
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Blondel Vincent, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 6

Vote no 6

 

Aanwezig: 42
Voor: 37
Tegen: 0
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 37
Contre : 0
Abstentions : 5

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Stemming nr. 7

Vote no 7

 

Aanwezig: 42
Voor: 17
Tegen: 20
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 17
Contre : 20
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, Deckmyn Johan, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Maghroud Nawal, Özen Özlem, Platteau Eva, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Van dermeersch Anke, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Witsel Thierry

 

Tegen

Contre

 

Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Scholzen Liesa, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Wahl Jean-Paul

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Stemming nr. 8

Vote no 8

 

Aanwezig: 42
Voor: 17
Tegen: 20
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 17
Contre : 20
Abstentions : 5

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, Deckmyn Johan, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Maghroud Nawal, Özen Özlem, Platteau Eva, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Van dermeersch Anke, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Witsel Thierry

 

Tegen

Contre

 

Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Scholzen Liesa, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Wahl Jean-Paul

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Stemming nr. 9

Vote no 9

 

Aanwezig: 42
Voor: 37
Tegen: 0
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 37
Contre : 0
Abstentions : 5

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Stemming nr. 10

Vote no 10

 

Aanwezig: 42
Voor: 5
Tegen: 37
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 5
Contre : 37 
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Tegen

Contre

 

Ben Achour Malik, Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 11

Vote no 11

 

Aanwezig: 42
Voor: 17
Tegen: 19
Onthoudingen: 6

Présents : 42
Pour : 17
Contre : 19
Abstentions : 6

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, Deckmyn Johan, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Maghroud Nawal, Özen Özlem, Platteau Eva, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Van dermeersch Anke, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Witsel Thierry

 

Tegen

Contre

 

Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Wahl Jean-Paul

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Scholzen Liesa, Van Gestel Raf

 

Stemming nr. 12

Vote no 12

 

Aanwezig: 42
Voor: 42
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 42
Contre : 0
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Blondel Vincent, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 13

Vote no 13

 

Aanwezig: 42
Voor: 15
Tegen: 20
Onthoudingen: 7

Présents : 42
Pour : 15
Contre : 20
Abstentions : 7

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, Deckmyn Johan, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Maghroud Nawal, Özen Özlem, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Van dermeersch Anke, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Witsel Thierry

 

Tegen

Contre

 

Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Scholzen Liesa, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Wahl Jean-Paul

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, El Hajjaji Hajib, Platteau Eva, Van Gestel Raf

 

Stemming nr. 14

Vote no 14

 

Aanwezig: 42
Voor: 17
Tegen: 20
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 17
Contre : 20
Abstentions : 5

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, Deckmyn Johan, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Maghroud Nawal, Özen Özlem, Platteau Eva, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Van dermeersch Anke, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Witsel Thierry

 

Tegen

Contre

 

Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Scholzen Liesa, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Wahl Jean-Paul

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Stemming nr. 15

Vote no 15

 

Aanwezig: 41
Voor: 41
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 41
Pour : 41
Contre : 0
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Blondel Vincent, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 16

Vote no 16

 

Aanwezig: 42
Voor: 37
Tegen: 0
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 37
Contre : 0
Abstentions : 5

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Stemming nr. 17

Vote no 17

 

Aanwezig: 41
Voor: 30
Tegen: 0
Onthoudingen: 11

Présents : 41
Pour : 30
Contre : 0
Abstentions : 11

 

Voor

Pour

 

Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Özen Özlem, Van Gestel Raf, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 18

Vote no 18

 

Aanwezig: 42
Voor: 42
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 42
Contre : 0
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Blondel Vincent, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 19

Vote no 19

 

Aanwezig: 41
Voor: 36
Tegen: 0
Onthoudingen: 5

Présents : 41
Pour : 36
Contre : 0
Abstentions : 5

 

Voor

Pour

 

Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Stemming nr. 20

Vote no 20

 

Aanwezig: 42
Voor: 37
Tegen: 0
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 37
Contre : 0
Abstentions : 5

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Stemming nr. 21

Vote no 21

 

Aanwezig: 42
Voor: 42
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 42
Contre : 0
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Blondel Vincent, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 22

Vote no 22

 

Aanwezig: 41
Voor: 41
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 41
Pour : 41
Contre : 0
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Blondel Vincent, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 23

Vote no 23

 

Aanwezig: 41
Voor: 25
Tegen: 0
Onthoudingen: 16

Présents : 41
Pour : 25
Contre : 0
Abstentions : 16

 

Voor

Pour

 

Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, De Bue Valérie, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Wahl Jean-Paul

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Deckmyn Johan, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Özen Özlem, Slagmulder Kristof, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 24

Vote no 24

 

Aanwezig: 42
Voor: 22
Tegen: 20
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 22
Contre : 20
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Deckmyn Johan, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Maghroud Nawal, Özen Özlem, Platteau Eva, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Witsel Thierry

 

Tegen

Contre

 

Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Scholzen Liesa, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Wahl Jean-Paul

 

Stemming nr. 25

Vote no 25

 

Aanwezig: 42
Voor: 42
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 42
Contre : 0
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Blondel Vincent, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 26

Vote no 26

 

Aanwezig: 42
Voor: 14
Tegen: 23
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 14
Contre : 23
Abstentions : 5

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, D'Hose Stephanie, Deckmyn Johan, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Özen Özlem, Platteau Eva, Slagmulder Kristof, Van dermeersch Anke, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Witsel Thierry

 

Tegen

Contre

 

Blondel Vincent, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Scholzen Liesa, Segers Katia, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Wahl Jean-Paul

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Stemming nr. 27

Vote no 27

 

Aanwezig: 41
Voor: 30
Tegen: 0
Onthoudingen: 11

Présents : 41
Pour : 30
Contre : 0
Abstentions : 11

 

Voor

Pour

 

Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Özen Özlem, Van Gestel Raf, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 28

Vote no 28

 

Aanwezig: 
Voor: 
Tegen: 
Onthoudingen: 

Présents : 
Pour : 
Contre : 
Abstentions : 

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, Deckmyn Johan, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Özen Özlem, Platteau Eva, Slagmulder Kristof, Van dermeersch Anke, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Witsel Thierry

 

Tegen

Contre

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Blondel Vincent, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Scholzen Liesa, Segers Katia, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van Gestel Raf, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Wahl Jean-Paul

 

Stemming nr. 29

Vote no 29

 

Aanwezig: 42
Voor: 37
Tegen: 5
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 37
Contre : 5
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Tegen

Contre

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Stemming nr. 30

Vote no 30

 

Aanwezig: 42
Voor: 8
Tegen: 34
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 8
Contre : 34 
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Özen Özlem, Platteau Eva, Witsel Thierry

 

Tegen

Contre

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Blondel Vincent, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul

 

Stemming nr. 31

Vote no 31

 

Aanwezig: 42
Voor: 31
Tegen: 0
Onthoudingen: 11

Présents : 42
Pour : 31
Contre : 0
Abstentions : 11

 

Voor

Pour

 

Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Özen Özlem, Van Gestel Raf, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 32

Vote no 32

 

Aanwezig: 42
Voor: 42
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 42
Contre : 0
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Blondel Vincent, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 33

Vote no 33

 

Aanwezig: 42
Voor: 5
Tegen: 37
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 5
Contre :37 
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Tegen

Contre

 

Ben Achour Malik, Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 34

Vote no 34

 

Aanwezig: 42
Voor: 42
Tegen: 0
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 42
Contre : 0
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Blondel Vincent, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 35

Vote no 35

 

Aanwezig: 42
Voor: 37
Tegen: 0
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 37
Contre : 0
Abstentions : 5

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Stemming nr. 36

Vote no 36

 

Aanwezig: 42
Voor: 16
Tegen: 19
Onthoudingen: 7

Présents : 42
Pour : 16
Contre : 19
Abstentions : 7

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, Blondel Vincent, Deckmyn Johan, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Maghroud Nawal, Özen Özlem, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Van dermeersch Anke, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Witsel Thierry

 

Tegen

Contre

 

D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Scholzen Liesa, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Wahl Jean-Paul

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, El Hajjaji Hajib, Platteau Eva, Van Gestel Raf

 

Stemming nr. 37

Vote no 37

 

Aanwezig: 42
Voor: 31
Tegen: 5
Onthoudingen: 6

Présents : 42
Pour : 31
Contre : 5
Abstentions : 6

 

Voor

Pour

 

Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul

 

Tegen

Contre

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Onthouding

Abstention

 

Ben Achour Malik, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Özen Özlem, Witsel Thierry

 

Stemming nr. 38

Vote no 38

 

Aanwezig: 42
Voor: 5
Tegen: 32
Onthoudingen: 5

Présents : 42
Pour : 5
Contre :32 
Abstentions : 5

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Tegen

Contre

 

Ben Achour Malik, Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Onthouding

Abstention

 

Deckmyn Johan, Slagmulder Kristof, Van dermeersch Anke, Verheyden Wim, Verreyt Hans

 

Stemming nr. 39

Vote no 39

 

Aanwezig: 41
Voor: 17
Tegen: 20
Onthoudingen: 5

Présents : 41
Pour : 17
Contre : 20
Abstentions : 5

 

Voor

Pour

 

Ben Achour Malik, Deckmyn Johan, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Maghroud Nawal, Özen Özlem, Platteau Eva, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Van dermeersch Anke, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Witsel Thierry

 

Tegen

Contre

 

Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Scholzen Liesa, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Wahl Jean-Paul

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

 

Stemming nr. 40

Vote no 40

 

Aanwezig: 42
Voor: 16
Tegen: 26
Onthoudingen: 0

Présents : 42
Pour : 16
Contre : 26
Abstentions : 0

 

Voor

Pour

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Deckmyn Johan, El Yousfi Nadia, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Özen Özlem, Slagmulder Kristof, Van dermeersch Anke, Van Gestel Raf, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Witsel Thierry

 

Tegen

Contre

 

Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, Goffinet Anne-Catherine, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Wahl Jean-Paul

 

Stemming nr. 41

Vote no 41

 

Aanwezig: 42
Voor: 36
Tegen: 0
Onthoudingen: 6

Présents : 42
Pour : 36
Contre : 0
Abstentions : 6

 

Voor

Pour

 

Blondel Vincent, D'Hose Stephanie, Dalle Benjamin, Debaets Bianca, De Bue Valérie, Deckmyn Johan, De Roo Stijn, Desalle Caroline, Diallo Elhadj Moussa, Durenne Véronique, El Hajjaji Hajib, El Yousfi Nadia, Goffinet Anne-Catherine, Koyuncu Hasan, Lambelin Anne, Liekens Goedele, Maghroud Nawal, Mvumbi Luzolo Marie-Claire, Özen Özlem, Partyka Katrien, Platteau Eva, Scholzen Liesa, Segers Katia, Slagmulder Kristof, Teitelbaum Viviane, Thoron Stéphanie, d'Ursel Anne-Charlotte, Van dermeersch Anke, Van Goidsenhoven Gaëtan, Van Rompuy Peter, Van Tendeloo Kelly, Verduyckt Kris, Verheyden Wim, Verreyt Hans, Wahl Jean-Paul, Witsel Thierry

 

Onthouding

Abstention

 

Ammi Jamila, Ben Achour Malik, Bernard Alice, Burssens Debby, Cocciolo Antonio, Van Gestel Raf

In overweging genomen voorstellen

Propositions prises en considération

 

Voorstellen van resolutie

Propositions de résolution

 

Voorstel van resolutie teneinde meer rekening te houden met milieufactoren in de strijd tegen borstkanker (van de dames Nadia El Yousfi en Anne Lambelin; Doc. 8‑87/1).

Proposition de résolution visant à une meilleure prise en compte des facteurs environnementaux dans la lutte contre le cancer du sein (de Mmes Nadia El Yousfi et Anne Lambelin ; Doc. 8‑87/1).

 

  Commissie voor de Transversale Aangelegenheden – Gemeenschapsbevoegdheden – Gelijke kansen voor vrouwen en mannen

  Commission des Matières transversales – Compétences communautaires – Égalité des chances entre les femmes et les hommes

 

Voorstel van resolutie met het oog op een betere diagnose en behandeling van parentale burn‑out (van de dames Anne Lambelin en Özlem Özen; Doc. 8‑88/1).

Proposition de résolution visant à un meilleur diagnostic et à une meilleure prise en charge du burn‑out parental (de Mmes Anne Lambelin et Özlem Özen ; Doc. 8‑88/1).

 

  Commissie voor de Transversale Aangelegenheden – Gemeenschapsbevoegdheden – Gelijke kansen voor vrouwen en mannen

  Commission des Matières transversales – Compétences communautaires – Égalité des chances entre les femmes et les hommes

 

Ontslag en benoeming van regeringsleden

Démission et nomination de membres du gouvernement

 

Bij brief van 25 februari 2025 zendt de eerste minister een afschrift over van het koninklijke besluit met als opschrift “Regering – Wijziging”.

Par lettre du 25 février 2025, le premier ministre transmet une copie de l’arrêté royal portant l’intitulé « Gouvernement – Modification ».

 

  Voor kennisgeving aangenomen.

  Pris pour notification.

 

Grondwettelijk Hof – Arresten

Cour constitutionnelle – Arrêts

 

Met toepassing van artikel 113 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, geeft de griffier van het Grondwettelijk Hof kennis aan de voorzitter van de Senaat van:

En application de l’article 113 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le greffier de la Cour constitutionnelle notifie au président du Sénat :

 

  het arrest nr. 22/2025, uitgesproken op 13 februari 2025, inzake de beroepen tot vernietiging van het decreet van het Vlaamse Gewest van 14 juli 2023 tot wijziging van de Vlaamse Codex ruimtelijke ordening van 15 mei 2009, het decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges en het decreet van 25 april 2014 betreffende complexe projecten, wat betreft de uitbreiding van de rechtsmacht van de Raad voor vergunningsbetwistingen, ingesteld door Geert Van Grieken en anderen, door het College van de Franse Gemeenschapscommissie, door de Franse Gemeenschapsregering, door de Waalse regering en door Arnout Schelstraete (rolnummers 8173, 8174, 8175, 8178 en 8180);

  l’arrêt no 22/2025, rendu le 13 février2025, en cause les recours en annulation du décret de la Région flamande du 14 juillet 2023 modifiant le Code flamand de l’aménagement du territoire du 15 mai 2009, le décret du 4 avril 2014 relatif à l’organisation et à la procédure de certaines juridictions administratives flamandes et le décret du 25 avril 2014 relatif aux projets complexes, en ce qui concerne l’extension de la juridiction du Conseil du contentieux des permis, introduits par Geert Van Grieken et autres, par le Collège de la Commission communautaire française, par le gouvernement de la Communauté française, par le gouvernement wallon et par Arnout Schelstraete (numéros du rôle 8173, 8174, 8175, 8178 et 8180) ;

 

  het arrest nr. 23/2025, uitgesproken op 13 februari 2025, inzake de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van het Vlaamse kaderdecreet van 14 juli 2023 over de handhaving van Vlaamse regelgeving, ingesteld door het College van de Franse Gemeenschapscommissie, door de Franse Gemeenschapsregering en door de Waalse regering (rolnummers 8177, 8179 en 8181);

  l’arrêt no 23/2025, rendu le 13 février 2025, en cause les recours en annulation totale ou partielle du décret‑cadre flamand du 14 juillet 2023 relatif au maintien de la réglementation flamande, introduits par le Collège de la Commission communautaire française, par le gouvernement de la Communauté française et par le gouvernement wallon (numéros du rôle 8177, 8179 et 8181) ;

 

  het arrest nr. 24/2025, uitgesproken op 20 februari 2025, inzake het beroep tot vernietiging van artikel 2 en artikel 3, 7º, van de wet van 28 juni 2023 tot wijziging van de wet betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, gecoördineerd op 10 mei 2015, teneinde de huidige titel van verpleegkundige aan richtlijn 2005/36/EG te verduidelijken en de basisverpleegkundige en de klinisch verpleegkundig onderzoeker hierin op te nemen, ingesteld door de vzw Algemene Unie van verpleegkundigen van België en anderen (rolnummer 8143);

  l’arrêt no 24/2025, rendu le 20 février 2025, en cause le recours en annulation de l’article 2 et de l’article 3, 7º, de la loi du 28 juin 2023 modifiant la loi relative à l’exercice des professions des soins de santé, coordonnée le 10 mai 2015, en vue d’y préciser l’intitulé actuel du titre d’infirmier conformément à la directive 2005/36/CE et d’y insérer l’assistant en soins infirmiers et l’infirmier chercheur clinicien, introduit par l’ASBL Union générale des infirmiers de Belgique et autres (numéro du rôle 8143) ;

 

  het arrest nr. 25/2025, uitgesproken op 20 februari 2025, inzake de prejudiciële vraag betreffende artikel 533 van het Gerechtelijk Wetboek, zoals dat artikel werd vervangen bij artikel 2 van de wet van 7 januari 2014 tot wijziging van het statuut van de gerechtsdeurwaarders, gesteld door de Franstalige kamer van de tuchtcommissie van gerechtsdeurwaarders van het rechtsgebied van het hof van beroep te Brussel (rolnummer 8149);

  l’arrêt no 25/2025, rendu le 20 février 2025, en cause la question préjudicielle relative à l’article 533 du Code judiciaire, tel que cet article a été remplacé par l’article 2 de la loi du 7 janvier 2014 modifiant le statut des huissiers de justice, posée par la chambre francophone de la commission disciplinaire des huissiers de justice du ressort de la cour d’appel de Bruxelles (numéro du rôle 8149) ;

 

  het arrest nr. 26/2025, uitgesproken op 20 februari 2025, inzake het beroep tot vernietiging van artikel 11 van het Vlaamse decreet van 23 november 2023 tot wijziging van het decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges, ingesteld door Philippe Vande Casteele en Joannes Wienen (rolnummer 8186);

  l’arrêt no 26/2025, rendu le 20 février 2025, en cause le recours en annulation de l’article 11 du décret flamand du 23 novembre 2023 modifiant le décret du 4 avril 2014 relatif à l’organisation et à la procédure de certaines juridictions administratives flamandes, introduit par Philippe Vande Casteele et Joannes Wienen (numéro du rôle 8186) ;

 

  het arrest nr. 27/2025, uitgesproken op 20 februari 2025, inzake de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 12 tot 17, 20 en 46 van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, gesteld door het hof van beroep te Luik (rolnummer 8204);

  l’arrêt no 27/2025, rendu le 20 février 2025, en cause la question préjudicielle relative aux articles 12 à 17, 20 et 46 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail, posée par la cour d’appel de Liège (numéro du rôle 8204) ;

 

  het arrest nr. 28/2025, uitgesproken op 20 februari 2025, inzake de prejudiciële vraag betreffende artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, in samenhang gelezen met artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het hof van beroep te Bergen (rolnummer 8206);

  l’arrêt no 28/2025, rendu le 20 février 2025, en cause la question préjudicielle relative à l’article 162bis du Code d’instruction criminelle, lu en combinaison avec l’article 1022 du Code judiciaire, posée par la cour d’appel de Mons (numéro du rôle 8206) ;

 

  het arrest nr. 29/2025, uitgesproken op 20 februari 2025, inzake het beroep tot vernietiging van artikel 11 van het Vlaamse decreet van 23 november 2023 tot wijziging van het decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges, ingesteld door Philippe Vande Casteele en Joannes Wienen (rolnummer 8241);

  l’arrêt no 29/2025, rendu le 20 février 2025, en cause le recours en annulation de l’article 11 du décret flamand du 23 novembre 2023 modifiant le décret du 4 avril 2014 relatif à l’organisation et à la procédure de certaines juridictions administratives flamandes, introduit par Philippe Vande Casteele et Joannes Wienen (numéro du rôle 8241) ;

 

  het arrest nr. 30/2025, uitgesproken op 20 februari 2025, inzake het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 114 van de wet van 12 mei 2024 houdende diverse fiscale bepalingen (in zoverre het betrekking heeft op paragraaf 3 van rubriek XXXVII van tabel A van de bijlage bij het koninklijk besluit nr. 20 van 20 juli 1970 tot vaststelling van de tarieven van de belasting over de toegevoegde waarde en tot indeling van de goederen en de diensten bij die tarieven), ingesteld door de vzw Beroepsvereniging van de vastgoedsector en anderen rolnummer 8243);

  l’arrêt no 30/2025, rendu le 20 février 2025, en cause le recours en annulation partielle de l’article 114 de la loi du 12 mai 2024 portant des dispositions fiscales diverses (en ce qu’il concerne le paragraphe 3 de la rubrique XXXVII du tableau A de l’annexe à l’arrêté royal no 20 du 20 juillet 1970 fixant les taux de la taxe sur la valeur ajoutée et déterminant la répartition des biens et des services selon ces taux), introduit par l’ASBL Union professionnelle du secteur immobilier et autres (numéro du rôle 8243) ;

 

  het arrest nr. 31/2025, uitgesproken op 20 februari 2025, inzake de prejudiciële vraag betreffende artikel 88, eerste lid, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 13 oktober 2023 tot bepaling van de specifieke regels over de pacht, gesteld door de rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen, afdeling Turnhout (rolnummer 8245);

  l’arrêt no 31/2025, rendu le 20 février 2025, en cause la question préjudicielle relative à l’article 88, alinéa 1er, du décret de la Région flamande du 13 octobre 2023 établissant les règles spécifiques concernant le bail à ferme, posée par le tribunal de première instance d’Anvers, division de Turnhout (numéro du rôle 8245) ;

 

  het arrest nr. 32/2025, uitgesproken op 20 februari 2025, inzake het beroep tot vernietiging van het decreet van het Vlaamse Gewest van 19 april 2024 over de operationalisering van een Vlaamse Nutsregulator, ingesteld door de autonome dienst met rechtspersoonlijkheid Vlaamse Regulator voor de elektriciteits- en gasmarkt en Pieterjan Renier (rolnummer 8288);

  l’arrêt no 24/2025, rendu le 20 février 2025, en cause le recours en annulation du décret de la Région flamande du 19 avril 2024 relatif à l’opérationnalisation d’un Régulateur flamand des services d’utilité publique, introduit par le service autonome doté de la personnalité juridique Vlaamse Regulator voor de elektriciteits- en gasmarkt et Pieterjan Renier (numéro du rôle 8288) ;

 

  het arrest nr. 33/2025, uitgesproken op 27 februari 2025, inzake de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van de wet van 20 december 2019 tot omzetting van richtlijn (EU) 2018/822 van de Raad van 25 mei 2018 tot wijziging van richtlijn 2011/16/EU wat betreft verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen op belastinggebied met betrekking tot meldingsplichtige grensoverschrijdende constructies, ingesteld door de feitelijke vereniging Belgian Association of Tax Lawyers en anderen, door de Ordre des barreaux francophones et germanophone, door de Orde van Vlaamse balies en Alex Tallon en door het Instituut van de accountants en de belastingconsulenten (thans: het Instituut van de belastingadviseurs en de accountants) en anderen (rolnummers 7407, 7409, 7410 en 7412);

  l’arrêt no 33/2025, rendu le 27 février 2025, en cause les recours en annulation totale ou partielle de la loi du 20 décembre 2019 transposant la directive (UE) 2018/822 du Conseil du 25 mai 2018 modifiant la directive 2011/16/UE en ce qui concerne l’échange automatique et obligatoire d’informations dans le domaine fiscal en rapport avec les dispositifs transfrontières devant faire l’objet d’une déclaration, introduits par l’association de fait Belgian Association of Tax Lawyers et autres, par l’Ordre des barreaux francophones et germanophone, par l’Orde van Vlaamse balies et Alex Tallon et par l’Institut des experts‑comptables et des conseils fiscaux (actuellement : l’Institut des conseillers fiscaux et des experts‑comptables) et autres (numéros du rôle 7407, 7409, 7410 et 7412) ;

 

  het arrest nr. 34/2025, uitgesproken op 27 februari 2025, inzake de prejudiciële vragen betreffende artikel 10 van de wet van 22 december 2016 houdende invoering van een overbruggingsrecht ten gunste van zelfstandigen, gesteld door de arbeidsrechtbank te Gent, afdeling Kortrijk (rolnummers 8089 en 8090);

  l’arrêt no 34/2025, rendu le 27 février 2025, en cause les questions préjudicielles concernant l’article 10 de la loi du 22 décembre 2016 instaurant un droit passerelle en faveur des travailleurs indépendants, posées par le tribunal du travail de Gand, division de Courtrai (numéros du rôle 8089 et 8090) ;

 

  het arrest nr. 35/2025, uitgesproken op 27 februari 2025, inzake de prejudiciële vraag betreffende artikel 8, § 1, 2º, c), van de wet van 19 december 1974 tot regeling van de betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van haar personeel, gesteld door de Raad van State (rolnummer 8145);

  l’arrêt no 35/2025, rendu le 27 février 2025, en cause la question préjudicielle relative à l’article 8, § 1er, 2º, c), de la loi du 19 décembre 1974 organisant les relations entre les autorités publiques et les syndicats des agents relevant de ces autorités, posée par le Conseil d’État (numéro du rôle 8145) ;

 

  het arrest nr. 36/2025, uitgesproken op 27 februari 2025, inzake de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 17 en 18 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het beroepsorgaan inzake veiligheidsmachtigingen, veiligheidsattesten en veiligheidsadviezen (rolnummer 8183);

  l’arrêt no 36/2025, rendu le 27 février 2025, en cause la question préjudicielle relative aux articles 17 et 18 du Code judiciaire, posée par l’organe de recours en matière d’habilitations, d’attestations et d’avis de sécurité (numéro du rôle 8183) ;

 

  het arrest nr. 37/2025, uitgesproken op 27 februari 2025, inzake de prejudiciële vraag over artikel 78 van de wet van 5 mei 2014 betreffende de internering, gesteld door het Hof van Cassatie (rolnummer 8195);

  l’arrêt no 37/2025, rendu le 27 février 2025, en cause la question préjudicielle concernant l’article 78 de la loi du 5 mai 2014 relative à l’internement, posée par la Cour de cassation (numéro du rôle 8195) ;

 

  het arrest nr. 38/2025, uitgesproken op 13 maart 2025, inzake de vordering tot schorsing van artikel 30, vierde lid, van de wet van 18 mei 2024 tot regeling van de private opsporing, ingesteld door Filip Scheemaker (rolnummer 8401);

  l’arrêt no 38/2025, rendu le 13 mars 2025, en cause la demande de suspension de l’article 30, alinéa 4, de la loi du 18 mai 2024 réglementant la recherche privée, introduite par Filip Scheemaker (numéro du rôle 8401) ;

 

  het arrest nr. 39/2025, uitgesproken op 13 maart 2025, inzake de beroepen tot gedeeltelijke vernietiging van het decreet van het Vlaamse Gewest van 9 juni 2023 houdende de Vlaamse parken en algemene landschapszorg, ingesteld door de vzw Boerenbond en anderen en door de vzw Natuurlijk Boeren (rolnummers 8127 en 8142);

  l’arrêt no 39/2025, rendu le 13 mars 2025, en cause les recours en annulation partielle du décret de la Région flamande du 9 juin 2023 relatif aux parcs flamands et à la protection générale des sites ruraux, introduits par l’ASBL Boerenbond et autres et par l’ASBL Natuurlijk Boeren (numéros du rôle 8127 et 8142) ;

 

  het arrest nr. 40/2025, uitgesproken op 13 maart 2025, inzake de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 418, eerste lid, en 419, eerste lid, 4º, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (zoals van toepassing voor de aanslagjaren 2015 en 2016), gesteld door het Hof van Cassatie (rolnummer 8147);

  l’arrêt no 40/2025, rendu le 13 mars 2025, en cause la question préjudicielle relative aux articles 418, alinéa 1er, et 419, alinéa 1er, 4º, du Code des impôts sur les revenus 1992 (tels qu’ils étaient applicables pour les exercices d’imposition 2015 et 2016), posée par la Cour de cassation (numéro du rôle 8147) ;

 

  het arrest nr. 41/2025, uitgesproken op 13 maart 2025, inzake de prejudiciële vraag over artikel 7, § 3, van de wet van 27 februari 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan personen met een handicap, gesteld door de Franstalige arbeidsrechtbank te Brussel (rolnummer 8166);

  l’arrêt no 41/2025, rendu le 13 mars 2025, en cause la question préjudicielle concernant l’article 7, § 3, de la loi du 27 février 1987 relative aux allocations aux personnes handicapées, posée par le tribunal du travail francophone de Bruxelles (numéro du rôle 8166) ;

 

  het arrest nr. 42/2025, uitgesproken op 13 maart 2025, inzake de prejudiciële vraag betreffende artikel 51 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door het Hof van Cassatie (rolnummer 8167);

  l’arrêt no 42/2025, rendu le 13 mars 2025, en cause la question préjudicielle relative à l’article 51 du Code des impôts sur les revenus 1992, posée par la Cour de cassation (numéro du rôle 8167) ;

 

  het arrest nr. 43/2025, uitgesproken op 13 maart 2025, inzake de prejudiciële vragen betreffende artikel 368 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door de rechtbank van eerste aanleg Waals‑Brabant (rolnummer 8202);

  l’arrêt no 43/2025, rendu le 13 mars 2025, en cause les questions préjudicielles relatives à l’article 368 du Code des impôts sur les revenus 1992, posées par le tribunal de première instance du Brabant wallon (numéro du rôle 8202) ;

 

  het arrest nr. 44/2025, uitgesproken op 13 maart 2025, inzake het beroep tot vernietiging van artikel 23 van de wet van 6 november 2023 houdende diverse bepalingen inzake gezondheidszorg, ingesteld door de vzw Federale Vereniging voor klinische laboratoria en anderen (rolnummer 8220);

  l’arrêt no 44/2025, rendu le 13 mars 2025, en cause le recours en annulation de l’article 23 de la loi du 6 novembre 2023 portant des dispositions diverses en matière de soins de santé, introduit par l’ASBL Federale Vereniging voor klinische laboratoria et autres (numéro du rôle 8220) ;

 

  het arrest nr. 45/2025, uitgesproken op 13 maart 2025, inzake de beroepen tot vernietiging van artikel 40, 3º, 4º en 6º, van de wet van 11 december 2023 houdende diverse bepalingen inzake pensioenen (wijzigingen van de bijlage van de algemene wet van 21 juli 1844 op de burgerlijke en kerkelijke pensioenen), ingesteld door Roland Vansaingele en door Jean‑Jacques Paris (rolnummers 8239 en 8240).

  l’arrêt no 45/2025, rendu le 13 mars 2025, en cause les recours en annulation de l’article 40, 3º, 4º et 6º, de la loi du 11 décembre 2023 portant des dispositions diverses en matière de pension (modifications de l’annexe de la loi générale du 21 juillet 1844 sur les pensions civiles et ecclésiastiques), introduits par Roland Vansaingele et par Jean‑Jacques Paris (numéros du rôle 8239 et 8240).

 

  Voor kennisgeving aangenomen.

  Pris pour notification.

 

Grondwettelijk Hof – Prejudiciële vragen

Cour constitutionnelle – Questions préjudicielles

 

Met toepassing van artikel 77 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, geeft de griffier van het Grondwettelijk Hof aan de voorzitter van de Senaat kennis van:

En application de l’article 77 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le greffier de la Cour constitutionnelle notifie au président du Sénat :

 

  de prejudiciële vraag over artikel 1 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 16 juni 2006 tot regeling van het aantal studenten in sommige cursussen van de eerste cyclus van het hoger onderwijs, de artikelen 1, 6 en 17bis van het decreet van de Franse Gemeenschap van 29 maart 2017 betreffende de studie geneeskunde en de studie tandheelkunde en het decreet van de Franse Gemeenschap van 20 december 2017 houdende instemming met de bijzondere overeenkomst betreffende de universitaire samenwerking inzake medische vorming tussen de regering van de Franse Gemeenschap van België en de regering van het Groothertogdom Luxemburg, ondertekend te Brussel op 17 juli 2017, enerzijds, en tot wijziging van diverse bepalingen inzake hoger onderwijs, anderzijds, gesteld door de Raad van State (rolnummer 8429);

  la question préjudicielle concernant l’article 1er du décret de la Communauté française du 16 juin 2006 régulant le nombre d’étudiants dans certains cursus de premier cycle de l’enseignement supérieur, les articles 1er, 6 et 17bis du décret de la Communauté française du 29 mars 2017 relatif aux études de sciences médicales et dentaires et le décret de la Communauté française du 20 décembre 2017 portant assentiment à l’Accord particulier relatif à la coopération universitaire en formation médicale entre le gouvernement de la Communauté française de Belgique et le gouvernement du Grand‑Duché de Luxembourg, signé à Bruxelles, le 17 juillet 2017, d’une part, et modifiant diverses dispositions en matière d’enseignement supérieur, d’autre part, posée par le Conseil d’État (numéro du rôle 8429) ;

 

  de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 194/1 en 194/2 van het Vlaamse decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur, gesteld door de arbeidsrechtbank te Antwerpen, afdeling Antwerpen (rolnummer 8430);

  les questions préjudicielles relatives aux articles 194/1 et 194/2 du décret flamand du 22 décembre 2017 sur l’administration locale, posées par le tribunal du travail d’Anvers, division d’Anvers (numéro du rôle 8430) ;

 

  de prejudiciële vragen over artikel 3, § 5, van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, gesteld door de Raad van State (rolnummer 8431);

  les questions préjudicielles relatives à l’article 3, § 5, de la loi du 21 mars 1991 portant réforme de certaines entreprises publiques économiques, posées par le Conseil d’État (numéro du rôle 8431) ;

 

  de prejudiciële vragen betreffende artikel 61, eerste lid, 1º, van de wet van 2 oktober 2017 tot regeling van de private en bijzondere veiligheid, gesteld door de Raad van State (rolnummer 8432);

  les questions préjudicielles relatives à l’article 61, alinéa 1er, 1º, de la loi du 2 octobre 2017 réglementant la sécurité privée et particulière, posées par le Conseil d’État (numéro du rôle 8432) ;

 

  de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 1627, 1628 en 1629 van het Gerechtelijk Wetboek, gelezen in samenhang met artikel 184bis van het Wetboek der registratie‑, hypotheek‑ en griffierechten, gesteld door het hof van beroep te Brussel (rolnummer 8433);

  la question préjudicielle relative aux articles 1627, 1628 et 1629 du Code judiciaire, lus en combinaison avec l’article 184bis du Code des droits d’enregistrement, d’hypothèque et de greffe, posée par la cour d’appel de Bruxelles (numéro du rôle 8433) ;

 

  de prejudiciële vraag betreffende artikel 1096 van het oud Burgerlijk Wetboek, gesteld door de familierechtbank van de rechtbank van eerste aanleg Namen, afdeling Namen (rolnummer 8435);

  la question préjudicielle relative à l’article 1096 de l’ancien Code civil, posée par le tribunal de la famille du tribunal de première instance de Namur, division de Namur (numéro du rôle 8435) ;

 

  de prejudiciële vragen betreffende artikel 11bis, §§ 1 en 2, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld door het hof van beroep te Antwerpen (rolnummers 8437, 8438 en 8439, samengevoegde zaken);

  les questions préjudicielles relatives à l’article 11bis, §§ 1er et 2, du Code de la nationalité belge, posées par la cour d’appel d’Anvers (numéros du rôle 8437, 8438 et 8439, affaires jointes) ;

 

  de prejudiciële vraag betreffende artikel 207, zevende lid, in fine, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (thans artikel 206/3, § 1, in fine, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992), in samenhang gelezen met artikel 444, tweede lid, van hetzelfde Wetboek, gesteld door de Nederlandstalige rechtbank van eerste aanleg te Brussel (rolnummer 8442);

  la question préjudicielle relative à l’article 207, alinéa 7, in fine, du Code des impôts sur les revenus 1992 (actuellement l’article 206/3, § 1er, in fine, du Code des impôts sur les revenus 1992), lu en combinaison avec l’article 444, alinéa 2, du même Code, posée par le tribunal de première instance néerlandophone de Bruxelles (numéro du rôle 8442) ;

 

  de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 1.10, 3.62 en 5.14, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de vrederechter van het tweede kanton Luik (rolnummer 8443).

  les questions préjudicielles relatives aux articles 1.10, 3.62 et 5.14, alinéa 1er, du Code civil, posées par le juge de paix du deuxième canton de Liège (numéro du rôle 8443).

 

  Voor kennisgeving aangenomen.

  Pris pour notification.

 

Grondwettelijk Hof – Beroepen

Cour constitutionnelle – Recours

 

Met toepassing van artikel 76 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, geeft de griffier van het Grondwettelijk Hof kennis aan de voorzitter van de Senaat van:

En application de l’article 76 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le greffier de la Cour constitutionnelle notifie au président du Sénat :

 

  het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van het decreet van het Vlaamse Gewest van 17 mei 2024 tot wijziging van de regelgeving betreffende de omgevingsvergunning wat betreft de invoering van een modulaire omgevingsvergunningsprocedure en het omgevingsbesluit, ingesteld door de vzw Dryade en anderen (rolnummer 8428);

  le recours en annulation partielle du décret de la Région flamande du 17 mai 2024 modifiant la réglementation relative au permis d’environnement en ce qui concerne l’instauration d’une procédure modulaire de permis d’environnement et l’arrêté environnement, introduit par l’ASBL Dryade et autres (numéro du rôle 8428) ;

 

  het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van de wet van 10 maart 2024 tot wijziging van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen inzake het recht op gezinshereniging, ingesteld door de vzw Association pour le droit des étrangers en anderen (rolnummer 8434);

  le recours en annulation partielle de la loi du 10 mars 2024 modifiant la loi du 15 décembre 1980 sur l’accès au territoire, le séjour, l’établissement et l’éloignement des étrangers en matière de droit au regroupement familial, introduit par l’ASBL Association pour le droit des étrangers et autres (numéro du rôle 8434) ;

 

  het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van de wet van 10 maart 2024 tot wijziging van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen wat betreft de aanvraag om toelating tot verblijf wegens staatloosheid, ingesteld door de vzw Nansen en anderen (rolnummer 8436).

  le recours en annulation partielle de la loi du 10 mars 2024 modifiant la loi du 15 décembre 1980 sur l’accès au territoire, le séjour, l’établissement et l’éloignement des étrangers concernant la demande d’admission au séjour pour apatridie, introduit par l’ASBL Nansen et autres (numéro du rôle 8436).

 

  Voor kennisgeving aangenomen.

  Pris pour notification.

 

Parket voor de verkeersveiligheid

Parquet de la sécurité routière

 

Bij brief van 27 maart 2025 zendt de procureur voor de verkeersveiligheid, overeenkomstig artikel 346, § 2, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag 2024 van het parket voor de verkeersveiligheid, goedgekeurd tijdens zijn korpsvergadering van 26 maart 2025.

Par lettre du 27 mars 2025, le procureur de la sécurité routière transmet au Sénat, conformément à l’article 346, § 2, alinéa 2, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement 2024 du parquet de la sécurité routière, approuvé lors de son assemblée de corps du 26 mars 2025.

 

  Neergelegd ter Griffie.

  Dépôt au Greffe.

 

Arbeidsauditoraten

Auditorats du travail

 

Bij brief van 17 maart 2025 zendt de arbeidsauditeur van Halle‑Vilvoorde, overeenkomstig artikel 346 van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag 2024 van het arbeidsauditoraat van Halle‑Vilvoorde, goedgekeurd tijdens zijn korpsvergadering van 17 maart 2025.

Par lettre du 17 mars 2025, l’auditeur du travail de Hal‑Vilvorde transmet au Sénat, conformément à l’article 346 du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement 2024 de l’auditorat du travail de Hal‑Vilvorde, approuvé lors de son assemblée de corps du 17 mars 2025.

 

Bij brief van 18 maart 2025 zendt de arbeidsauditeur van Luik, overeenkomstig artikel 346 van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag 2024 van het arbeidsauditoraat van Luik, goedgekeurd tijdens zijn korpsvergadering van 18 maart 2025.

Par lettre du 18 mars 2025, l’auditeur du travail de Liège transmet au Sénat, conformément à l’article 346 du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement 2024 de l’auditorat du travail de Liège, approuvé lors de son assemblée de corps du 18 mars 2025.

 

  Neergelegd ter Griffie.

  Dépôt au Greffe.

 

Rechtbanken van eerste aanleg

Tribunaux de première instance

 

Bij brief van 11 maart 2025 zendt de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg Oost‑Vlaanderen overeenkomstig artikel 340, § 3, vijfde lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag 2024 van de rechtbank van eerste aanleg Oost‑Vlaanderen, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 11 maart 2025.

Par lettre du 11 mars 2025, le président du tribunal de première instance de Flandre orientale transmet au Sénat, conformément à l’article 340, § 3, alinéa 5, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement 2024 du tribunal de première instance de Flandre orientale, approuvé lors de son assemblée générale du 11 mars 2025.

 

Bij brief van 21 maart 2025 zendt de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg van Waals‑Brabant overeenkomstig artikel 340, § 3, vijfde lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag 2024 van de rechtbank van eerste aanleg van Waals‑Brabant, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 18 maart 2025.

Par lettre du 21 mars 2025, le président du tribunal de première instance du Brabant wallon transmet au Sénat, conformément à l’article 340, § 3, alinéa 5, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement 2024 du tribunal de première instance du Brabant wallon, approuvé lors de son assemblée générale du 18 mars 2025.

 

Bij brief van 24 maart 2025 zendt de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg West‑Vlaanderen overeenkomstig artikel 340, § 3, vijfde lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag 2024 van de rechtbank van eerste aanleg West‑Vlaanderen, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 24 maart 2025.

Par lettre du 24 mars 2025, le président du tribunal de première instance de Flandre occidentale transmet au Sénat, conformément à l’article 340, § 3, alinéa 5, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement 2024 du tribunal de première instance de Flandre occidentale, approuvé lors de son assemblée générale du 24 mars 2025.

 

  Neergelegd ter Griffie.

  Dépôt au Greffe.

 

Arbeidsrechtbanken

Tribunaux du travail

 

Bij brief van 25 februari 2025 zendt de voorzitster van de Nederlandstalige arbeidsrechtbank te Brussel, overeenkomstig artikel 340, § 3, vijfde lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag 2024 van de Nederlandstalige arbeidsrechtbank te Brussel, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 24 februari 2025.

Par lettre du 25 février 2025, la présidente du tribunal du travail néerlandophone de Bruxelles transmet au Sénat, conformément à l’article 340, § 3, alinéa 5, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement 2024 du tribunal du travail néerlandophone de Bruxelles, approuvé lors de son assemblée générale du 24 février 2025.

 

Bij brief van 24 maart 2025 zendt de voorzitter van de arbeidsrechtbank te Leuven, overeenkomstig artikel 340, § 3, vijfde lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat, het werkingsverslag 2024 van de arbeidsrechtbank te Leuven, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 17 maart 2025.

Par lettre du 24 mars 2025, le président du tribunal du travail de Louvain transmet au Sénat, conformément à l’article 340, § 3, alinéa 5, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement 2024 du tribunal du travail de Louvain, approuvé lors de son assemblée générale du 17 mars 2025.

 

Bij brief van 17 maart 2025 zendt de voorzitter van de arbeidsrechtbank van Waals‑Brabant, overeenkomstig artikel 340, § 3, vijfde lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag 2024 van de arbeidsrechtbank van Waals‑Brabant, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 14 maart 2025.

Par lettre du 17 mars 2025, le président du tribunal du travail du Brabant wallon transmet au Sénat, conformément à l’article 340, § 3, alinéa 5, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement 2024 du tribunal du travail du Brabant wallon, approuvé lors de son assemblée générale du 14 mars 2025.

 

  Neergelegd ter Griffie.

  Dépôt au Greffe.

 

Algemene vergaderingen van de vrederechters en de rechters in de politierechtbanken

Assemblées générales des juges de paix et des juges aux tribunaux de police

 

Bij brief van 20 maart 2025 zendt de voorzitter van de algemene vergadering van de vrederechters en de rechters in de politierechtbanken van het arrondissement Limburg, overeenkomstig artikel 340, § 3, vijfde lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag voor 2024 van de algemene vergadering van de vrederechters en de rechters in de politierechtbanken van het arrondissement Limburg, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 14 maart 2025.

Par lettre du 20 mars 2025, le président de l’assemblée générale des juges de paix et des juges aux tribunaux de police de l’arrondissement du Limbourg transmet au Sénat, conformément à l’article 340, § 3, alinéa 5, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement pour l’année 2024 de l’assemblée générale des juges de paix et des juges aux tribunaux de police de l’arrondissement du Limbourg, approuvé lors de son assemblée générale du 14 mars 2025.

 

Bij brief van 26 maart 2025 zendt de voorzitter van de algemene vergadering van de vrederechters en de rechters in de politierechtbanken van het arrondissement Luik, overeenkomstig artikel 340, § 3, vijfde lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag voor 2024 van de algemene vergadering van de vrederechters en de rechters in de politierechtbanken van het arrondissement Luik, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 19 maart 2025.

Par lettre du 26 mars 2025, le président de l’assemblée générale des juges de paix et des juges aux tribunaux de police de l’arrondissement de Liège transmet au Sénat, conformément à l’article 340, § 3, alinéa 5, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement pour l’année 2024 de l’assemblée générale des juges de paix et des juges aux tribunaux de police de l’arrondissement de Liège, approuvé lors de son assemblée générale du 19 mars 2025.

 

Bij brief van 25 maart 2025 zendt de voorzitster van de algemene vergadering van de vrederechters en de rechters in de politierechtbanken van het arrondissement Luxemburg, overeenkomstig artikel 340, § 3, vijfde lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag voor 2024 van de algemene vergadering van de vrederechters en de rechters in de politierechtbanken van het arrondissement Luxemburg, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 21 maart 2025.

Par lettre du 25 mars 2025, la présidente de l’assemblée générale des juges de paix et des juges aux tribunaux de police de l’arrondissement du Luxembourg transmet au Sénat, conformément à l’article 340, § 3, alinéa 5, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement pour l’année 2024 de l’assemblée générale des juges de paix et des juges aux tribunaux de police de l’arrondissement de Luxembourg, approuvé lors de son assemblée générale du 21 mars 2025.

 

Bij brief van 24 maart 2025 zendt de voorzitter van de algemene vergadering van de vrederechters en de rechters in de politierechtbanken van het arrondissement West‑Vlaanderen, overeenkomstig artikel 340¸ § 3, vijfde lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag voor 2024 van de algemene vergadering van de vrederechters en de rechters in de politierechtbanken van het arrondissement West‑Vlaanderen, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 21 maart 2025.

Par lettre du 24 mars 2025, le président de l’assemblée générale des juges de paix et des juges aux tribunaux de police de l’arrondissement de Flandre occidentale transmet au Sénat, conformément à l’article 340, § 3, alinéa 5, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement pour l’année 2024 de l’assemblée générale des juges de paix et des juges aux tribunaux de police de l’arrondissement de Flandre occidentale, approuvé lors de son assemblée générale du 21 mars 2025.

 

  Neergelegd ter Griffie.

  Dépôt au Greffe.

 

Ondernemingsrechtbanken

Tribunaux de l’entreprise

 

Bij brief van 25 maart 2025 zendt de voorzitter van de ondernemingsrechtbank van Antwerpen, overeenkomstig artikel 340, § 3, vijfde lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag voor 2024 van de ondernemingsrechtbank van Antwerpen, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 20 maart 2025.

Par lettre du 25 mars 2025, le président du tribunal de l’entreprise d’Anvers transmet au Sénat, conformément à l’article 340, § 3, alinéa 5, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement pour 2024 du tribunal de l’entreprise d’Anvers, approuvé lors de son assemblée générale du 20 mars 2025.

 

Bij brief van 27 maart 2025 zendt de voorzitter van de ondernemingsrechtbank van Henegouwen, overeenkomstig artikel 340, § 3, vijfde lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag voor 2024 van de ondernemingsrechtbank van Henegouwen, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 24 maart 2025.

Par lettre du 27 mars 2025, le président du tribunal de l’entreprise du Hainaut transmet au Sénat, conformément à l’article 340, § 3, alinéa 5, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement pour 2024 du tribunal de l’entreprise du Hainaut, approuvé lors de son assemblée générale du 24 mars 2025.

 

Bij brief van 26 maart 2025 zendt de voorzitster van de Nederlandstalige ondernemingsrechtbank van Brussel, overeenkomstig artikel 340, § 3, vijfde lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag voor 2024 van de Nederlandstalige ondernemingsrechtbank van Brussel, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 24 maart 2025.

Par lettre du 26 mars 2025, la présidente du tribunal de l’entreprise néerlandophone de Bruxelles transmet au Sénat, conformément à l’article 340, § 3, alinéa 5, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement pour 2024 du tribunal de l’entreprise néerlandophone de Bruxelles, approuvé lors de son assemblée générale du 24 mars 2025.

 

Bij brief van 27 maart 2025 zendt de voorzitster van de ondernemingsrechtbank van Leuven, overeenkomstig artikel 340, § 3, vijfde lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag voor 2024 van de ondernemingsrechtbank van Leuven, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 27 maart 2025.

Par lettre du 27 mars 2025, la présidente du tribunal de l’entreprise de Louvain transmet au Sénat, conformément à l’article 340, § 3, alinéa 5, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement pour 2024 du tribunal de l’entreprise de Louvain, approuvé lors de son assemblée générale du 27 mars 2025

 

Bij brief van 26 maart 2025 zendt de voorzitter van de ondernemingsrechtbank van Luik, overeenkomstig artikel 340, § 3, vijfde lid, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat over, het werkingsverslag voor 2024 van de ondernemingsrechtbank van Luik, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 17 maart 2025.

Par lettre du 26 mars 2025, le président du tribunal de l’entreprise de Liège transmet au Sénat, conformément à l’article 340, § 3, alinéa 5, du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement pour 2024 du tribunal de l’entreprise de Liège, approuvé lors de son assemblée générale du 17 mars 2025.

 

  Neergelegd ter Griffie.

  Dépôt au Greffe.

 

Europese Centrale Bank

Banque centrale européenne

 

Bij brief van 27 maart 2025 zendt de voorzitter van de Raad van toezicht van de Europese Centrale Bank, overeenkomstig artikel 21 van de verordening (EU) nr. 1024/2013 van de Raad van 15 oktober 2013, het jaarverslag van de Europese Centrale Bank over haar toezichtswerkzaamheden in 2024.

Par courrier du 27 mars 2025, le président du Conseil de surveillance prudentielle de la Banque centrale européenne transmet au Sénat, conformément à l’article 21 du règlement (UE) n1024/2013 du Conseil du 15 octobre 2013, le rapport annuel de la Banque centrale européenne sur ses activités prudentielles en 2024.

 

  Verzending naar het Federaal Adviescomité voor Europese Aangelegenheden en de Commissie voor de Transversale Anngelegenheden – Gewestbevoegdheden.

  Envoi au Comité d’avis fédéral chargé des questions européennes et à la Commission des Matières transversales – Compétences régionales.

 

Europees Parlement

Parlement européen

 

Bij brief van 3 maart 2025 zendt de voorzitster van het Europees Parlement aan de Senaat over, de teksten aangenomen door het Europees Parlement tijdens zijn vergaderperiodes van 10 tot 13 februari 2025.

Par lettre du 3 mars 2025, la présidente du Parlement européen transmet au Sénat les textes adoptés par le Parlement européen au cours de sa période de session du 10 au 13 février 2025.

 

  Neergelegd ter Griffie.

  Dépôt au Greffe.