|
5-84COM
|
5-84COM
|
|
Sénat de Belgique
|
Belgische Senaat
|
|
Session ordinaire 2010-2011
|
Gewone Zitting 2010-2011
|
|
Commission
des Relations extérieures et de la Défense
|
Commissie
voor de Buitenlandse Betrekkingen en voor de Landsverdediging
|
|
Mardi 28 juin 2011
|
Dinsdag 28 juni 2011
|
|
Séance du matin
|
Ochtendvergadering
|
|
|
|
|
Annales
|
Handelingen
|
|
|
|
|
Sommaire
|
Inhoudsopgave
|
|
Demande
d’explications de M. Patrick De Groote au ministre de la
Défense sur «l’inventaire des heures supplémentaires
prestées par des sous-officiers et des volontaires à l’armée»
(nº 5-952)
Demande
d’explications de M. Bert Anciaux au ministre de la
Défense sur «les possibilités de détruire des dépôts
d’armes non surveillés en Libye» (nº 5-779)
Demande
d’explications de M. Bert Anciaux au ministre de la
Défense sur «la discipline des militaires en mission à
l’étranger» (nº 5-994)
Demande
d’explications de Mme Vanessa Matz au ministre de la
Défense sur «les femmes à l’armée» (nº 5-1017)
Demande
d’explications de M. Bert Anciaux au ministre de la
Défense sur «la corrélation entre des paracommandos et des
bandes criminelles» (nº 5-1097)
|
Vraag
om uitleg van de heer Patrick De Groote aan de minister
van Landsverdediging over «de inventarisatie van de gepresteerde
overuren door onderofficieren en vrijwilligers in het leger»
(nr. 5-952)
Vraag
om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de minister van
Landsverdediging over «de kansen op vernietiging van onbewaakte
wapendepots in Libië» (nr. 5-779)
Vraag
om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de minister van
Landsverdediging over «de tucht bij militairen op buitenlandse
missies» (nr. 5-994)
Vraag
om uitleg van mevrouw Vanessa Matz aan de minister van
Landsverdediging over «vrouwen in het leger» (nr. 5-1017)
Vraag
om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de minister van
Landsverdediging over «de correlatie tussen paracommando’s en
criminele bendes» (nr. 5-1097)
|
|
Présidence
de M. Karl Vanlouwe
(La
séance est ouverte à 10 h 20.)
|
Voorzitter:
de heer Karl Vanlouwe
(De
vergadering wordt geopend om 10.20 uur.)
|
|
Demande
d’explications de M. Patrick De Groote au ministre de la
Défense sur «l’inventaire des heures supplémentaires
prestées par des sous-officiers et des volontaires à l’armée»
(nº 5-952)
|
Vraag
om uitleg van de heer Patrick De Groote aan de minister
van Landsverdediging over «de inventarisatie van de gepresteerde
overuren door onderofficieren en vrijwilligers in het leger»
(nr. 5-952)
|
|
M. Patrick
De Groote (N-VA). – À la suite d’une fuite, nous avons
eu connaissance d’un inventaire des heures supplémentaires
prestées par des sous-officiers et des volontaires des quatre
composantes – terre, air, marine, médicale – et de quelques
directions générales, inventaire qui révèle un nombre total
énorme de 185 000 heures supplémentaires.
Comment
le ministre réagit-il à cette information ? Quelle est la
marge budgétaire disponible pour payer ces heures
supplémentaires ? Quel est le montant nécessaire pour
les payer toutes ?
Depuis
quand les heures supplémentaires s’accumulent-elles
systématiquement ?
Quand
le groupe de travail chargé d’étudier le problème des heures
supplémentaires a-t-il été installé ? Comment est-il
constitué ? Les conclusions sont-elles déjà connues ?
Dans l’affirmative, quelles sont-elles ? Dans la négative,
quand peut-on espérer les premiers résultats ? Quelles
options le groupe de travail a-t-il proposées ?
Quelles
solutions le ministre préconise-t-il ?
|
De heer Patrick
De Groote (N-VA). – Een uitgelekte inventaris van de
uitstaande overuren bij onderofficieren en vrijwilligers van de
vier componenten: land-, lucht-, marine-, medische en van enkele
algemene directies, komt uit op het enorme totaalcijfer van
185 000 overuren.
Hoe reageert
de minister hierop? Hoeveel budgettaire ruimte is er om de
overuren uit te betalen? Om hoeveel geld gaat het als alle
overuren zouden worden uitbetaald?
Sinds
wanneer worden de overuren systematisch opgestapeld?
Wanneer werd
de werkgroep die het probleem van de overuren bestudeert,
geïnstalleerd? Hoe is die samengesteld? Zijn de conclusies al
bekend? Zo ja, wat zijn ze? Zo neen, wanneer kunnen de eerste
resultaten worden verwacht? Welke opties heeft de werkgroep
aangereikt?
Welke
oplossingen schuift de minister zelf naar voren?
|
|
M. Pieter
De Crem, ministre de la Défense. – Les chiffres cités
dans les médias concernent l’excédent d’heures du personnel
qui travaille en équipes, et plus particulièrement au service
de la garde professionnelle. Le système de 38 heures par semaine
ne s’applique pas à ces militaires. Leurs heures
supplémentaires sont déduites du nombre d’heures à prester
l’année suivante. Ils ne bénéficient d’aucune compensation
financière.
Le
problème est apparu il y a dix ans, lors de l’introduction de
la garde professionnelle et son ampleur n’a véritablement été
cernée qu’en 2008. On a constaté à l’époque un excédent
de 80 000 heures supplémentaires pour les gardes de la base
aérienne de Kleine Brogel. Ce phénomène a connu une évolution
très rapide. Le 1er mai 2011, il subsistait
encore 153 880 heures supplémentaires au total. Les 185 000
heures en question correspondent à 0,25% du nombre total annuel
d’heures prestées à la Défense ou à la prestation annuelle
complète de 100 militaires sur le total actuel de 35 000
membres du personnel.
Deux
tiers de ces heures supplémentaires ont été prestées par la
garde de Kleine Brogel. En raison de la pénurie de personnel et
des missions à l’étranger, les agents de sécurité n’ont
pas pu prendre suffisamment de jours de récupération. Pour
remédier au problème, on a entre-temps porté les effectifs de
210 à 273 membres du personnel.
Les
quartiers de Bourg-Léopold et de Burcht se trouvent actuellement
dans la phase transitoire de la garde professionnelle à la garde
organique, ce qui contribuera également à la réduction du
nombre d’heures supplémentaires prestées.
On
a envisagé de rembourser totalement ou partiellement ces
prestations en vue de comprimer plus rapidement le volume
d’heures supplémentaires. Les organisations syndicales ont été
préalablement consultées de manière informelle par
l’état-major. Il est finalement apparu que le personnel
n’était pas demandeur de cette solution. Si les militaires
changent d’avis, les décisions nécessaires seront prises. Une
telle opération ne constituerait vraisemblablement pas un
problème budgétaire insoluble.
|
De heer Pieter
De Crem, minister van Landsverdediging. – De cijfers die in
de media zijn vermeld over de ‘te veel gepresteerde uren’,
hebben betrekking op het personeel dat in ploegen werkt. Het gaat
hoofdzakelijk om het personeel van de professionele wacht. Voor
die militairen is het systeem van de 38 uren per week niet van
toepassing. Hun overuren worden het volgende jaar in mindering
gebracht van de te presteren uren en voor hen is er geen
mechanisme van financiële compensatie.
De toename
van gepresteerde uren is tien jaar geleden begonnen met de
invoering van de professionele wacht. Het probleem werd volledig
in kaart gebracht nadat eind 2008 bleek dat het personeel van de
wacht van de luchtmachtbasis van Kleine-Brogel 80 000
overuren had en dat dit fenomeen zeer snel evolueerde. Op
1 mei 2011 waren er in totaal nog 153 880 te veel
gepresteerde uren. Om enig concreet idee te hebben wat dat
betekent kan ik u zeggen dat de 185 000 uren waarvan sprake
0,25% betekenen van het totale aantal werkuren die per jaar bij
Defensie worden gepresteerd. Dat komt overeen met de volledige
jaarprestatie van honderd militairen op momenteel een totaal van
35 000 personeelsleden.
De wacht op
de luchtmachtbasis van Kleine-Brogel is goed voor twee derde van
die uren. Door personeelsgebrek en buitenlandse opdrachten konden
de beveiligingsmensen onvoldoende recuperatiedagen nemen. Om dat
te verhelpen werden de effectieven ondertussen opgetrokken van
210 naar 273 personeelsleden.
Andere
kwartieren, zoals Leopoldsburg en Burcht, zitten in een
overgangsfase van een professionele wacht naar een organieke
wacht, waardoor het aantal te veel gepresteerde uren ook zal
dalen.
Om het
aantal te veel gepresteerde uren sneller te doen dalen werd
overwogen om het geheel of een deel van die te veel gepresteerde
uren uit te betalen. De vakorganisaties werden in dat kader
voorafgaand en informeel door de Staf geconsulteerd. Uiteindelijk
bleek de betaling van die uren niet opportuun omdat het betrokken
personeel geen vragende partij is. Mocht nu blijken dat hierin
verandering zou komen, dan zullen de nodige stappen worden
ondernomen. Budgettaire middelen vinden is wellicht geen
onoverkomelijk probleem.
|
|
M. Patrick
De Groote (N-VA). – Je remercie le ministre pour sa réponse
mais il me manque la composition du groupe de travail et la date
de sa constitution.
Le
ministre a suggéré que les 1 800 nouveaux recrutements
prévus pouvaient être une solution. Où en sont ces
recrutements et qu’en est-il de l’attrition ? La
situation est-elle encore aussi grave que jadis ou s’est-elle
améliorée ?
Dernière
remarque : je constate que les deux tiers des heures
supplémentaires sont effectuées pour le compte de Kleine
Brogel. C’est bien entendu lié à l’importance de son
activité.
|
De heer Patrick
De Groote (N-VA). – Ik dank de minister voor zijn antwoord,
maar ik mis daarin wel informatie over de samenstelling van de
werkgroep en wanneer die is opgericht.
De minister
suggereerde dat een oplossing kan liggen in de 1 800 nieuwe
aanwervingen die in het vooruitzicht zijn. Hoever staat het
daarmee en hoe zit het met de attritie? Is dat nog zo erg als
vroeger of is er beterschap?
Tot slot nog
een opmerking. Ik stel vast dat twee derde van de overuren voor
rekening zijn van Kleine-Brogel. Dat komt uiteraard omdat daar
heel wat bedrijvigheid is.
|
|
M. Pieter
De Crem, ministre de la Défense. – Le groupe de travail,
déjà opérationnel, est composé de représentants du
département « Ressources humaines » et « Opérations
et Entraînement ».
Il
est vrai que les prestations du personnel ont crû de manière
exponentielle car il faut surveiller attentivement l’intérieur
et les abords de Kleine Brogel.
L’attrition
demeure un point délicat. La transformation est à présent
terminée et en juillet, nous atteindrons un cadre global de
quelque 34 000 unités. Pour remédier au problème de la
rotation du personnel, j’ai fait passer le nombre de places
vacantes de 1300 à 2000 comme c’était prévu dans le plan.
Cela devrait adoucir l’impact de l’attrition.
|
De heer Pieter
De Crem, minister van Landsverdediging. – De werkgroep is
samengesteld uit vertegenwoordigers van het departement Human
Resources, maar ook van Operaties en Training. De werkgroep is
operationeel en dat is al een belangrijke vaststelling. Niet alle
werkgroepen zijn immers actief.
Het klopt
inderdaad dat de inzet van personeel daar exponentieel is
toegenomen. Er moet immers nauwlettend worden toegezien op wat
zich voor en achter de afsluiting in Kleine-Brogel bevindt.
Attritie is
en blijft een moeilijk punt. De transformatie is nu voltooid en
in juli bereiken we een totaal personeelsbestand van ongeveer
34 000 eenheden. Om het probleem van het personeelsverloop
te verhelpen heb ik het aantal vacante betrekkingen opgetrokken
van 1300 naar 2000, zoals ook in het plan was opgenomen. Dat moet
de impact van de attritie temperen.
|
|
Demande
d’explications de M. Bert Anciaux au ministre de la
Défense sur «les possibilités de détruire des dépôts
d’armes non surveillés en Libye» (nº 5-779)
|
Vraag
om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de minister van
Landsverdediging over «de kansen op vernietiging van onbewaakte
wapendepots in Libië» (nr. 5-779)
|
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – Cette question date de début avril et
entre-temps la situation a quelque peu évolué en Libye. La
question est cependant encore pertinente.
L’organisation
de droits de l’homme Human Rights Watch a récemment diffusé
sur Internet des photos montrant qu’il y a encore en Libye des
dépôts d’armes non surveillés, souvent situés dans des
zones de guerre. Ces dépôts sont remplis de matériel de guerre
divers, comme des mines anti-chars, des missiles sol-air et des
munitions, souvent de fabrication belge. Ces dépôts sont
naturellement souvent pillés, dans certains cas même pour la
pêche avec mines antichars. Ce dernier usage semble inoffensif,
parfois même utile, mais des dangers beaucoup plus importants
menacent. Certaines armes arrivent facilement dans les mains des
terroristes. Au moyen de missiles à détection de chaleur, ils
peuvent, entre autres, abattre des avions transportant des
passagers.
Tout
cela montre pour la énième fois la perversité du commerce des
armes, associé à une politique étrangère souvent hypocrite de
l’Occident.
Tout
d’abord, des régimes douteux sont armés de manière
excessive ; l’industrie de l’armement s’enrichit. Les
intérêts commerciaux dominent la politique étrangère à
courte vue de différents gouvernements occidentaux, dont celui
de notre pays. Ensuite, ces régimes sont combattus manu militari
par ces mêmes gouvernements occidentaux avec des avions, des
missiles et des bombardements. C’est à nouveau une affaire
financièrement intéressante pour l’industrie de l’armement.
Si un nouveau régime se met en place, ce que tout le monde
souhaite, de nouvelles armes seront naturellement nécessaires.
L’industrie de l’armement ne s’en plaindra pas. Les dépôts
d’armes sont entre-temps dévalisés par des mouvements
incontrôlables. Ces derniers doivent également être combattus.
Ainsi, le carrousel continue à tourner, avec pour seul gagnant
le commerce des armes et pour éternel perdant les personnes qui
souffrent de la guerre, du terrorisme et de la violence.
Le
ministre et par extension l’OTAN sont-ils informés en détail
sur le lieu et le contenu des dépôts d’armes libyens ?
Le ministre a-t-il une idée de la quantité et de la nature des
armes qui sont dérobées dans ces dépôts et du lieu où elles
aboutissent ? Les attaques contre la Libye tenaient-elles
compte de l’existence de ces dépôts ?
Comment
le ministre évalue-t-il le carrousel perfide créé par
l’industrie de l’armement et illustré de manière poignante
en Libye, les soldats belges luttant avec des armes belges contre
des soldats libyens qui combattent avec des armes belges, livrées
avec l’accord des autorités belges ?
Le
ministre compte-t-il mener une concertation à ce sujet avec ses
collègues des régions, qui sont partiellement responsables de
cette politique d’exportation, pour que l’on puisse mettre
fin à ce manège dans notre pays ?
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Deze vraag dateert van begin april en
intussen is er in Libië uiteraard wel één en ander
geëvolueerd. Toch is de vraag nog altijd relevant.
De
mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch plaatste onlangs
foto’s op het internet waaruit blijkt dat er in Libië heel wat
onbewaakte wapenopslagplaatsen zijn, vaak gesitueerd in het
gebied waar de oorlog woedt. Deze opslagplaatsen blijken gevuld
te zijn met zeer divers wapentuig, zoals antitankmijnen,
luchtdoelraketten en munitie, vaak van Belgische makelij.
Uiteraard worden deze opslagplaatsen vaak geplunderd, in sommige
gevallen zelfs voor visvangst met antitankmijnen. Dit laatste
gebruik lijkt ongevaarlijk en soms zelfs nuttig, maar er dreigen
veel grotere gevaren. Bepaalde van deze wapens vinden gemakkelijk
een weg naar terroristen. Met hittezoekende raketten kunnen
terroristen ook passagiersvliegtuigen uit de lucht halen.
Met dit
alles bewijst de wapenhandel, gekoppeld aan een vaak hypocriete
buitenlandpolitiek van het Westen, voor de zoveelste keer zijn
perversiteit.
Eerst worden
bedenkelijke regimes overvloedig bewapend; de kassa rinkelt voor
de wapenindustrie. Commerciële belangen overheersen het
kortzichtige buitenlandbeleid van verschillende Westerse
regeringen, waaronder de Belgische. Daarna worden die regimes
manu militari door diezelfde Westerse regeringen bestreden met
vliegtuigen, raketten en bombardementen. Opnieuw is dat een
interessante financiële aangelegenheid voor de wapenindustrie.
Als er straks een nieuw regime komt – wat we vanzelfsprekend
allemaal hopen – vraagt dit uiteraard ook om nieuwe bewapening.
Opnieuw zal de wapenindustrie niet rouwig zijn. De depots met
wapens worden ondertussen leeggeroofd door malafide bewegingen.
Ook die moeten worden bestreden. Zo draait de carrousel alsmaar
door, met als enige winnaar de wapenhandel en als eeuwig
verliezer de mensen die lijden onder oorlogen, terrorisme en
geweld.
Zijn de
minister en bij uitbreiding de NAVO gedetailleerd geïnformeerd
over de locatie en de inhoud van de Libische wapendepots? Heeft
de minister zicht op de hoeveelheid en de aard van de wapens die
uit deze depots zijn geroofd en op de plaats waar ze
terechtkwamen? Hielden de aanvallen op Libië rekening met het
bestaan van die depots?
Hoe
evalueert de minister de perfide carrousel die door de
wapenindustrie wordt gecreëerd en in Libië schrijnend wordt
geïllustreerd, waarbij Belgische soldaten met Belgische wapens
Libische soldaten bevechten die strijden met Belgische wapens,
geleverd met instemming van Belgische overheden? Plant de
minister daaromtrent een overleg met zijn collega’s van de
gewesten, die gedeeltelijk verantwoordelijk zijn voor deze
uitvoerpolitiek, opdat in ons land deze mallemolen kan worden
gestopt?
|
|
M. Pieter
De Crem, ministre de la Défense. – Tout d’abord, je
signale que je ne suis en aucune manière compétent en matière
de production et d’exportation d’armes, ni dans les phases
initiales de production et de livraison ni dans la phase de
contrôle. Je n’ai par conséquence aucun levier pour prendre
la moindre initiative sur ce plan.
Les
lieux de stockage d’armes et de munitions en Libye sont des
objectifs prioritaires car leur destruction diminue fortement la
puissance de feu des forces pro-Kadhafi et contribue de cette
manière à l’établissement de la zone d’exclusion aérienne
et à la protection de la population civile, en d’autres termes
à l’exécution complète de la résolution 1973. La zone
d’exclusion aérienne a été établie peu après une campagne
internationale. Les opérations militaires ont atteint leur but
en ce sens que la capacité d’action de la défense libyenne a
été réduite à néant. Les conséquences politiques de la mise
en œuvre de la résolution relèvent de ma compétence, mais
également de celle de mon collègue des Affaires étrangères.
Je me limite maintenant à la partie strictement militaire de la
réponse à votre question.
Nous
pouvons difficilement évaluer les informations relatives à la
quantité exacte et la nature des armes dont dispose Kadhafi.
Nous pouvons toutefois affirmer que l’armement de Kadhafi n’est
plus utilisable.
Le
jeudi 24 février, j’ai déjà dit en séance plénière à
la Chambre que je n’intervenais pas dans la polémique sur la
place du commerce des armes en Belgique ou sur la question de
savoir quelles autorités doivent octroyer les licences pour
l’exportation d’armes. Depuis 2002, la compétence relative à
ce type d’exportation relève exclusivement des régions et
M. Anciaux sait peut-être encore quels partis faisaient
partie du gouvernement qui a transféré cette compétence aux
régions. L’industrie de l’armement se situe principalement
dans le sud du pays, où nous avons un acteur important avec la
Fabrique nationale de Herstal. À l’époque, on a aussi livré
des Minimi de la FN au Népal, après approbation par ce même
gouvernement fédéral.
Notre
pays supporte-t-il son industrie de l’armement ? Nous
estimons que cette industrie est importante parce qu’elle
procure du travail à de nombreuses personnes et garantit un
important return direct et indirect. Mais si des armes de
fabrication belge sont découvertes dans une armée impliquée
dans un conflit, on en fait toute une affaire !
|
De heer Pieter
De Crem, minister van Landsverdediging. – Vooraf merk ik op
dat ik op geen enkele wijze bevoegd ben voor de wapenproductie en
de wapenexport, noch in de initiële productie- en leveringsfase,
noch in de controlefase. Ik heb bijgevolg geen enkele hefboom om
enig initiatief te nemen op dat vlak.
De wapen- en
munitieopslagplaatsen in Libië zijn prioritaire doelwitten omdat
de vernietiging ervan de vuurkracht van de pro-Kadhafikrachten
sterk vermindert en op die manier bijdraagt tot het afdwingen van
de no-flyzone en tot de bescherming van de burgerbevolking, met
andere woorden tot de volledige uitvoering van resolutie 1973. De
no-flyzone is afgedwongen kort na een internationale campagne. De
militaire operaties hebben hun doel bereikt in die zin dat de
slagkracht van de Libische defensie tot nul is herleid. De
politieke consequentie van de tenuitvoerlegging van de resolutie
is voer voor mijzelf, maar ook voor mijn collega van Buitenlandse
zaken. Ik beperk mij nu tot het strikt militaire deel van het
antwoord op uw vraag.
De
informatie met betrekking tot de precieze hoeveelheid en de aard
van de wapens waarover Kadhafi beschikt, kunnen ook wij moeilijk
evalueren. We kunnen wel stellen dat het wapentuig van Kadhafi
niet meer bruikbaar is.
Op donderdag
24 februari heb ik in de plenaire vergadering van de Kamer
ook al gezegd dat ik niet meedoe aan de polemiek over de plaats
van de wapenhandel in België of over de vraag welke overheden
licenties voor wapenuitvoer moeten toekennen. De bevoegdheid voor
de wapenuitvoer ligt sinds 2002 exclusief bij de gewesten en
de heer Anciaux weet wellicht ook nog welke partijen
deel uitmaakten van de regering die deze bevoegdheid aan de
gewesten heeft overgedragen. De wapenindustrie situeert zich
hoofdzakelijk in het zuiden van het land, waar we met de Fabrique
Nationale van Hertstal een belangrijke speler hebben. Er zijn
destijds ook Minimi’s van FN aan Nepal geleverd, na goedkeuring
van diezelfde federale regering.
Verdraagt
ons land wel zijn wapenindustrie? We vinden deze industrie
belangrijk omdat ze vele mensen werk verschaft en borg staat voor
een grote directe en indirecte return. Maar als er dan wapens van
Belgische makelij worden aangetroffen bij een leger dat in een
conflict is verwikkeld, gaan de poppen aan het dansen!
|
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – Dois-je comprendre que le ministre et
l’OTAN sont effectivement au courant du lieu et du contenu des
dépôts libyens ?
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Begrijp ik het goed dat de minister en de
NAVO wel degelijk op de hoogte zijn van de ligging en de inhoud
van de Libische depots?
|
|
M. Pieter
De Crem, ministre de la Défense. – Les informations que
nous recevons proviennent de la liste des cibles de l’OTAN.
|
De heer Pieter
De Crem, minister van Landsverdediging. – De informatie die
wij krijgen komt van de targetlijst van de NAVO.
|
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – Je répète mes questions tout à fait
simples. Le ministre est-il informé en détail sur le lieu et le
contenu des dépôts libyens ? A-t-il une idée de la
quantité et de la nature des armes qui sont dérobées dans ces
dépôts et chez qui elles ont abouti ?
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Ik herhaal mijn toch zeer eenvoudige
vragen. Is de minister gedetailleerd geïnformeerd over de plaats
en de inhoud van de Libische wapendepots? Heeft de minister zicht
op de hoeveelheid en de aard van de wapens die uit deze depots
zijn geroofd en bij wie ze zijn terechtgekomen?
|
|
M. Pieter
De Crem, ministre de la Défense. – Un des objectifs auquel
nous travaillons avec les F-16 belges est la destruction de ces
dépôts d’armes.
|
De heer Pieter
De Crem, minister van Landsverdediging. – Een van de
doelstellingen waar we met de Belgische F-16’s aan werken, is
de vernietiging van die wapendepots.
|
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – Ont-ils tous été détruits et ne
peuvent-ils par conséquent plus être dévalisés ?
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Zijn ze intussen allemaal vernietigd en
kunnen ze bijgevolg niet meer worden leeggeroofd?
|
|
M. Pieter
De Crem, ministre de la Défense. – Kadhafi étant sur le
point d’utiliser contre son propre peuple les armes stockées
dans ces bunkers et dépôts, une de nos cibles était de les
détruire. Cet objectif a été réalisé, mais je ne sais pas si
c’est à 95 ou 100%.
|
De heer Pieter
De Crem, minister van Landsverdediging. – Omdat Kadhafi op
het punt stond de wapens die in die bunkers en depots opgeslagen
waren, tegen zijn eigen volk te gebruiken, was een van onze
targets die te vernietigen. Die doelstelling is gerealiseerd, al
weet ik niet of dat nu voor 95% is of voor 100%.
|
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – La résolution de l’ONU a donc été
exécutée, la capacité d’action de l’armée libyenne a été
réduite à néant et les dépôts ont été détruits et ne
peuvent plus être dévalisés. C’est une réponse claire.
Je
n’ai pas eu la même chose pour le deuxième aspect de ma
question. Il n’est pas exact que seules les régions sont
compétentes pour le commerce des armes. L’achat et la vente
d’armes par l’armée est encore une compétence fédérale.
C’est ce que le ministre m’a un jour répondu lui-même. Le
contrôle du SPF Finances sur le commerce des armes relève
également de l’autorité fédérale. Cette dernière porte
donc une part de responsabilité en la matière. Il est exact que
beaucoup de personnes ne se réveillent que quand le monde entier
dénonce le fait que certains trafics d’armes passent par la
Belgique et que notre pays livre des armes à des régimes
douteux.
Je
ne participe pas à cette indignation sélective. J’ai toujours
été un pacifiste et le resterai sans doute. Le ministre a posé
de manière pertinente la question de savoir si la Belgique
pouvait vivre avec sa propre industrie de l’armement. À cet
égard, nous sommes effectivement quelque peu hypocrites. Le
ministre de la Défense et le gouvernement fédéral doivent
assumer leurs responsabilités. Une réponse à une question
précédente a montré que le SPF Économie est compétent, chose
que le ministre Van Quickenborne ne savait manifestement pas
lui-même. Mais l’ensemble du gouvernement porte aussi une part
de responsabilité en la matière.
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Er is dus uitvoering gegeven aan de
VN-resolutie, de slagkracht van het Libische leger is tot nul
gereduceerd en de depots zijn vernietigd en kunnen dus niet meer
worden leeggeroofd. Dat is een duidelijk antwoord.
Dat heb ik
niet gekregen voor het tweede aspect van mijn vraag. Het is niet
juist dat de gewesten alleen bevoegd zijn voor wapenhandel. De
aan- en verkoop van wapens door het leger is nog altijd een
federale bevoegdheid. Dat heeft de minister mij ooit zelf
geantwoord. Ook de controle van de FOD Financiën op de
wapenhandel is een zaak van de federale overheid. De federale
overheid draagt ter zake dus een verantwoordelijkheid. Het is
juist dat nogal wat mensen pas wakker worden als het voor de hele
wereld duidelijk wordt dat bepaalde wapentrafieken via België
verlopen en dat ons land wapens levert aan bedenkelijke regimes.
Aan die
selectieve verontwaardiging doe ik niet mee. Ik ben altijd een
pacifist geweest en zal dat wellicht ook blijven. De minister
heeft terecht de vraag gesteld of België met zijn eigen
wapenindustrie kan leven. We zijn wat dat betreft inderdaad
enigszins hypocriet. De minister van Landsverdediging en de
federale regering moeten de verantwoordelijkheid op zich nemen.
Uit een antwoord op een vorige vraag bleek dat de FOD Economie
bevoegd is, iets wat minister Van Quickenborne blijkbaar zelf
niet wist. Maar toch draagt ook de hele regering ter zake een
verantwoordelijkheid.
|
|
M. Pieter
De Crem, ministre de la Défense. – L’octroi des licences
d’exportation est une compétence régionale. Le gouvernement
fédéral est compétent pour la vente de matériel de l’armée
et n’a vendu aucun matériel à la Libye. Depuis que l’autorité
fédérale n’exerce plus aucun contrôle sur les licences
d’exportation, les services douaniers et le SPF Finances ne
font en pratique plus aucun contrôle.
|
De heer Pieter
De Crem, minister van Landsverdediging. – De uitreiking van
exportlicenties is een gewestbevoegdheid. De federale regering is
bevoegd voor de verkoop van legermaterieel en ze heeft geen
materieel aan Libië verkocht. Sinds de federale overheid geen
controle meer uitoefent op de exportlicenties, oefenen de
douanediensten of de FOD Financiën in de praktijk geen controles
meer uit.
|
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – Ce n’est pas exact. Le ministre des
Finances a dit qu’il existait un code et que tout ce qui
concerne l’exportation d’armes devait automatiquement être
contrôlé par les services douaniers.
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Dat klopt niet. De minister van Financiën
heeft gezegd dat er een code bestaat en dat alles wat wapenexport
betreft, automatisch verplicht moet worden gecontroleerd door de
douanediensten.
|
|
M. Pieter
De Crem, ministre de la Défense. – Je n’ai jamais
affirmé le contraire.
|
De heer Pieter
De Crem, minister van Landsverdediging. – Ik heb ook nooit
het tegendeel beweerd.
|
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – Si.
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Toch wel.
|
|
M. Pieter
De Crem, ministre de la Défense. – Je veux seulement dire
que les services douaniers n’empêcheront pas cette exportation
d’armes, mais la contrôleront. Depuis que l’octroi des
licences d’exportation est devenu une compétence régionale,
le commerce belge des armes a augmenté de manière
exponentielle.
|
De heer Pieter
De Crem, minister van Landsverdediging. – Ik wil alleen
zeggen dat de douanediensten die wapenexport niet gaan
tegenhouden. Ze zullen wel controleren. Sinds de uitreiking van
exportlicenties een gewestbevoegdheid is geworden, is de
Belgische wapenhandel exponentieel toegenomen.
|
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – C’est exact. À l’exception d’un
seul parti, tout le monde estimait que la matière devait être
transférée. Ainsi, la Flandre peut faire comme si elle menait
une politique stricte d’exportation d’armes. Cependant, ce
n’est pas le cas : la Flandre exporte moins d’armes
« sales », mais bien du matériel de haute
technologie pour l’industrie de l’armement.
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Dat klopt. Op één partij na was
iedereen het erover eens dat de materie moest worden
overgeheveld. Zo kan Vlaanderen doen alsof het een streng
wapenexportbeleid voert. Dat is echter niet zo: Vlaanderen
exporteert minder ‘vuile’ wapens, maar wel hoogtechnologisch
materieel voor de wapenindustrie.
|
|
M. Pieter
De Crem, ministre de la Défense. – Je suis aussi un
pacifiste, mais je peux bien le dissimuler.
|
De heer Pieter
De Crem, minister van Landsverdediging. – Ik ben ook een
pacifist, maar ik kan het goed verbergen.
|
|
Demande
d’explications de M. Bert Anciaux au ministre de la
Défense sur «la discipline des militaires en mission à
l’étranger» (nº 5-994)
|
Vraag
om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de minister van
Landsverdediging over «de tucht bij militairen op buitenlandse
missies» (nr. 5-994)
|
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – Récemment, un officier belge en poste à
Kunduz, en Afghanistan, a perdu le contrôle de ses actes et
provoqué, en état d’ébriété avancé, une bagarre avec des
militaires allemands et la police militaire belge. Le major,
second dans l’ordre hiérarchique des forces armées belges à
Kunduz, s’est révélé incapable de résister aux frustrations
générées, selon lui, par ses multiples missions à l’étranger.
D’après les informations, l’approche de sa mutation
résultant de la restructuration au sein de l’armée a aussi
joué un rôle prépondérant.
Les
scandales impliquant des militaires belges ne sont pas
exceptionnels mais ils sont largement étalés dans la presse. Le
ministre que j’ai d’ailleurs déjà interrogé à ce sujet
m’avait répondu à l’époque qu’il ne disposait pas
d’informations détaillées à ce sujet.
Je
m’étonne tout particulièrement de cette absence de contrôle,
surtout dans une organisation telle que l’armée qui fait de
l’enregistrement et de l’établissement des dossiers un
objectif majeur. Souvent, ces bagarres concernent des militaires
quelque peu « déboussolés » qui noient leur
désespoir dans l’alcool.
Il
en va autrement de l’incident de Kunduz. Il s’agit en effet
ici d’un officier haut gradé ayant de lourdes responsabilités.
L’armée belge applique la règle des « deux canettes »,
la consommation d’alcool étant limitée à deux canettes par
personne. Cette règle est bien entendue contournée avec brio
grâce à toutes sortes de petits trafics. Ce type de déviance
fait probablement partie du charme de la vie militaire, comme
c’était et c’est toujours le cas dans les internats des
écoles secondaires, que j’ai d’ailleurs fréquentés
moi-même pendant huit ans.
On
peut cependant se poser des questions en voyant des officiers
supérieurs se comporter comme des adolescents. Soyons clairs :
je conçois que dans des situations telles que celle de Kunduz,
il puisse y avoir des débordements et je comprends que ces
personnes soient soumises à des pressions et à des exigences
importantes.
Comment
le ministre explique-t-il qu’un officier supérieur, deuxième
dans l’ordre hiérarchique en mission à l’étranger, ait un
tel comportement hystérique incontrôlé ? Combien de fois
depuis 2006 l’armée a-t-elle dû intervenir à l’encontre
d’officiers s’étant méconduits ?
Le
ministre estime-t-il, comme moi, que ce cas ne met pas tant en
évidence des failles individuelles que le dysfonctionnement d’un
système ? Le ministre peut-il tolérer qu’un officier
supérieur accumule des frustrations et des problèmes sans que
son entourage le remarque, au point qu’il présente un
comportement violent et dangereux ? Je trouve
particulièrement préoccupant que son entourage n’ait rien
remarqué.
Comment
se fait-il que les officiers supérieurs qui portent
indéniablement une lourde responsabilité dans de telles
missions ne bénéficient pas d’un suivi psychologique plus
minutieux ? Le ministre reconnaît-il que l’armée manque
gravement à ses devoirs dans la gestion de son personnel ?
Que
compte-t-il faire à l’avenir pour s’attaquer plus
efficacement à ce type de dérapages et assurer un suivi
psychologique, même ci cela ne résoudra pas tous les
problèmes ? Le ministre explique-t-il ce dérapage par le
fait que l’armée considère que les officiers ne sont pas des
individus fragiles et attend d’eux une résistance surhumaine ?
Il se pourrait en effet qu’elle leur réserve un encadrement et
un suivi différents que pour le simple soldat.
Comment
le ministre évalue-t-il l’efficacité de la politique en
matière d’alcool lors des missions à l’étranger ? Le
ministre reconnaît il que cette politique sert surtout à sauver
les apparences mais que dans la pratique, cette règle est
facilement transgressée ?
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Onlangs verloor een Belgische
stafofficier in Kunduz, Afghanistan, de controle over zijn
handelen en veroorzaakte hij stomdronken een rel met Duitse
militairen en met de Belgische Militaire Politie. De majoor,
tweede in bevel bij de Belgische strijdkrachten in Kunduz, bleek
niet bestand te zijn tegen zijn frustraties, die volgens hem
werden veroorzaakt door de vele buitenlandse missies. Ook zijn
aanstaande mutatie ingevolge de herstructurering binnen het leger
speelde, volgens de berichten, een doorslaggevende rol.
Schandalen
met Belgische militairen zijn niet uitzonderlijk, al worden ze in
de pers wel breed uitgesmeerd. Al eerder ondervroeg ik de
minister hierover en hij antwoordde toen dat hij over geen
gedetailleerde informatie beschikte.
U weet dat
ik me bijzonder verbaasde over dit gebrek aan monitoring, zeker
in een organisatie zoals het leger, die van registratie en
dossieropbouw een hoofddoelstelling maakt. Vaak gaat het om
vechtpartijen van manschappen die even worden ‘losgelaten’ en
dan hopeloos ten onder gaan in alcoholmisbruik.
Het voorval
in Kunduz ligt anders. Het gaat hier immers om een officier met
een hoge graad en dito verantwoordelijkheid. Het Belgische leger
blijkt een ‘two cans’-beleid te hanteren; de maximale
alcoholconsumptie wordt beperkt tot twee blikjes per persoon.
Deze regel wordt uiteraard con brio ontweken met allerlei sluip-
en sluikverkeer. Wellicht hoort dit soort deviant gedrag tot de
charme van het militair zijn, zoals dat ook gebruikelijk was en
is op internaten met middelbare scholieren. Ik was acht jaar op
internaat en ik kende ook de sluip- en sluikwegen.
Als ook
topofficieren zich blijkbaar probleemloos te buiten gaan aan dit
soort puberaal gedrag, moeten er echter vragen worden gesteld.
Voor alle duidelijkheid: ik kan me wel degelijk voorstellen dat
het in omstandigheden zoals in Kunduz wel eens tot uitbarstingen
komt en ik heb begrip voor de druk en de bijzonder hoge eisen die
aan de mensen daar worden gesteld.
Hoe
verklaart de minister dat een topofficier en tweede in bevel op
een buitenlandse missie zich op een totaal ongecontroleerde en
hysterische wijze gedraagt? Tegen hoeveel officieren moest het
leger sinds 2006 optreden wegens wangedrag?
Deelt de
minister mijn mening dat dit geval niet zozeer het falen van een
mens blootlegt, dan wel het disfunctioneren van een systeem? Kan
de minister aanvaarden dat een topofficier blijkbaar bijzonder
veel frustraties en problemen opstapelt zonder dat zijn omgeving
dat merkt, zodat dit kan leiden tot gewelddadig en gevaarlijk
gedrag? Vooral het feit dat zijn omgeving dat niet heeft gezien,
baart mij zorgen.
Hoe komt het
dat topofficieren, die op dergelijke missies onmiskenbaar een
grote verantwoordelijkheid dragen, niet accurater en
nauwlettender psychisch worden gevolgd? Beaamt de minister dat
het leger hier schromelijk faalt in zijn personeelszorg?
Hoe zal de
minister dit soort ontsporingen in de toekomst meer adequaat
aanpakken en psychische zorg garanderen, al weet ik wel dat goede
psychische zorg niet alle problemen kan opvangen? Verklaart de
minister deze ontsporing vanuit het feit dat het leger de
officieren niet als kwetsbaar beschouwt en van hen een
vanzelfsprekende bovenmenselijke kracht veronderstelt? Het zou
namelijk kunnen dat er een andere vorm van begeleiding en
opvolging is voor officieren dan voor gewone soldaten.
Hoe
beoordeelt de minister de effectiviteit van het alcoholbeleid bij
buitenlandse missies? Beaamt de minister dat dit beleid vooral
als windowdressing functioneert, maar dat het in de praktijk vlot
wordt overtreden?
|
|
M. Pieter
De Crem, ministre de la Défense. – Depuis que nous sommes
présents en Afghanistan, environ 10 000 militaires belges,
dont quelques centaines d’officiers, ont accompli des missions
sur le terrain.
Je
ne puis me prononcer sur les faits de Kunduz, une enquête
judiciaire étant actuellement en cours.
Depuis
2006, un seul officier s’est vu infliger une mesure statutaire
pour des faits commis à l’étranger. C’est, j’insiste,
l’unique fois en cinq ans pour l’ensemble de nos opérations
militaires à l’étranger.
L’encadrement
de notre personnel durant les opérations est et reste l’une de
nos préoccupations majeures et notre objectif. Durant les
opérations à l’étranger aussi, mon premier souci est de
veiller à ce que nos militaires puissent, compte tenu des
facteurs extérieurs, accomplir leur mission dans des
circonstances optimales.
Chaque
opération militaire est encadrée par une équipe psychosociale
composée de conseillers en opérationnalité mentale, les COM,
de travailleurs sociaux des services sociaux, les SSD, de
psychologues et psychothérapeutes du Centre de santé mentale et
du Centre de psychologie de crise. Le COM assure la coordination
de l’équipe.
Le
concept de soutien psychologique et psychosocial comporte un
accompagnement pendant toute la durée de la mission, avant,
pendant et après le déploiement effectif, le but étant
d’éviter autant que possible les problèmes – la prévention
primaire –, de détecter au plus tôt les problèmes et de
s’y attaquer sur-le-champ – la prévention secondaire, – et
de mettre en œuvre un traitement spécialisé afin d’éviter
les effets à long terme – la prévention tertiaire.
Un
conseiller en opérationnalité mentale est prévu pour les
missions de longue durée à l’étranger, en fonction de
l’estimation des risques et de l’importance du détachement
envoyé. La plupart des pays de l’OTAN travaillent de la même
manière. Lors de la préparation d’une mission, on insiste
auprès des commandants militaires sur l’importance de leur
rôle dans la résistance psychologique de leurs collaborateurs
et on s’attache à leur prise en charge psychosociale en tant
que dirigeants.
La
défense donne constamment des directives claires concernant la
politique en matière d’alcool durant les missions à
l’étranger, le contrôle de la consommation d’alcool chez
les militaires étant du ressort du commandant sur le terrain.
Le
respect des directives en vigueur ne va pas toujours de soi dans
un environnement multinational, le détachement étant composé
de différentes nationalités dont les coutumes peuvent différer.
Tous les pays ne se montrent pas aussi sévères que la Belgique.
Nos recommandations ne sont pas non plus suivies par tous les
autres. À Kunduz, par exemple, le contrôle est compliqué par
la présence d’un grand nombre de débits de boissons non
belges à l’intérieur du camp. Ce camp est d’ailleurs placé
sous commandement allemand.
À
propos de l’incident de Kunduz, mon collègue allemand, le
secrétaire d’État Christian Schmidt, a immédiatement accepté
mes excuses et il a une fois de plus souligné la bonne
collaboration entre les militaires belges et allemands à Kunduz.
|
De heer Pieter
De Crem, minister van Landsverdediging. – Sinds we in
Afghanistan zijn, hebben ongeveer 10 000 Belgische
militairen, waaronder enkele honderden officieren, daar ter
plaatse opdrachten vervuld.
Ik kan me
niet uitspreken over de feiten in Kunduz. Het federaal parket
voert daarover momenteel een gerechtelijk onderzoek.
Sinds 2006
werd aan één officier een statutaire maatregel opgelegd voor
feiten gepleegd in het buitenland. Ik benadruk dat op 5 jaar tijd
en voor al onze militaire operaties in het buitenland aan één
officier een statutaire maatregel werd opgelegd.
De
ondersteuning van ons personeel in operaties is en blijft één
van onze grootste bekommernissen én een doelstelling. Ook in
buitenlandse operaties is het mijn eerste betrachting ervoor te
zorgen dat de uitgestuurde militairen, rekening houdend met de
omgevingsfactoren, in de beste omstandigheden hun taak kunnen
opnemen.
Elke
militaire operatie wordt ondersteund door een psychosociaal team,
dat bestaat uit psychologen, raadgevers mentale operationaliteit,
de zogenaamde RMO’s, maatschappelijk werkers van de sociale
diensten, de SSD, en psychologen en psychotherapeuten van het
Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) en het Centrum
Crisispsychologie (CCP). De coördinatie gebeurt door de RMO.
Het
psychologische en psychosociale steunconcept voorziet in een
begeleiding gedurende de hele cyclus van de opdracht, zowel voor,
tijdens als na de effectieve ontplooiing. Het doel is
psychosociale problemen zoveel mogelijk te vermijden – de
zogenaamde primaire preventie –, de problemen zo snel
mogelijk te ontdekken en ze meteen aan te pakken – de
secundaire preventie –, te zorgen voor een deskundige
behandeling zodat gevolgen op lange termijn kunnen worden
vermeden of beperkt – de tertiaire preventie.
Bij
zendingen van lange duur in het buitenland wordt een
psychologisch raadgever mentale operationaliteit, een RMO,
meegestuurd, afhankelijk van de risico-inschatting en van de
omvang van het gestuurde detachement. De meeste NAVO-landen
werken op gelijkaardige wijze. Tijdens de voorbereiding van een
zending worden de militair commandanten erop gewezen hoe
belangrijk hun rol is voor de mentale weerbaarheid van hun
medewerkers en is er bovendien aandacht voor de psychosociale
zelfzorg als leidinggevende.
Defensie
geeft voortdurend duidelijke richtlijnen inzake het alcoholbeleid
tijdens buitenlandse missies. In buitenlandse missies is de
commandant ter plaatse verantwoordelijk voor de controle van het
alcoholgebruik door de militairen. Het respecteren van de
bestaande richtlijnen is niet altijd vanzelfsprekend in een
‘multinational compound’, een internationaal samengesteld
detachement met eventueel onderling verschillende gewoontes. Niet
alle landen treden even streng op als België. Onze aanbevelingen
worden ook niet door alle anderen opgevolgd. In het geval van
Kunduz wordt de controle inderdaad bemoeilijkt door de
aanwezigheid van een groot aantal niet-Belgische
drankgelegenheden binnen het kamp waar alcohol kan worden
geconsumeerd. Het kamp in Kunduz is bovendien onder Duits
commando geplaatst.
Met
betrekking tot het incident in Kunduz heeft mijn Duitse collega,
staatssecretaris Christian Schmidt, onmiddellijk mijn
verontschuldigingen aanvaard en nogmaals de uitzonderlijk goede
samenwerking tussen de Belgische en de Duitse militairen in
Kunduz benadrukt.
|
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – J’ai compris que l’incident de Kunduz
faisait l’objet d’un suivi et que la situation sur le terrain
ne permettait pas toujours de prendre des mesures contraignantes.
L’essentiel est qu’un encadrement psychosocial solide soit
prévu non seulement pour les soldats mais aussi pour les
officiers. Le ministre m’a convaincu que tel était le cas.
L’encadrement psychologique et psychiatrique est primordial à
l’armée tout comme dans l’ensemble de la société. Cet
encadrement pourrait encore s’améliorer.
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Ik heb begrepen dat het geval in Kunduz
verder wordt opgevolgd. Ik begrijp dat de situatie ter plaatse
niet altijd een afdwingbaar beleid mogelijk maakt. Het
belangrijkste is dat er over het algemeen een sterke
psychosociale begeleiding is, niet alleen voor soldaten, maar ook
voor officieren. De minister heeft me ervan overtuigd dat dit het
geval is. Psychologische en psychiatrische begeleiding is zeer
belangrijk in het leger en trouwens ook in de maatschappij in het
algemeen. Die begeleiding kan nog beter.
|
|
Demande
d’explications de Mme Vanessa Matz au ministre de la
Défense sur «les femmes à l’armée» (nº 5-1017)
|
Vraag
om uitleg van mevrouw Vanessa Matz aan de minister van
Landsverdediging over «vrouwen in het leger» (nr. 5-1017)
|
|
Mme Vanessa
Matz (cdH). – Un article paru le 19 mai 2011 dans
les journaux du groupe Sudpresse fait état d’une diminution du
nombre de femmes dans l’armée et de la difficulté pour
celles-ci de s’intégrer dans un environnement qualifié de
« très macho ». Selon cet article, les femmes
progressent moins vite dans la carrière et, à l’état-major,
« elles ne sont pas les bienvenues ».
Je voudrais
donc poser ces quelques questions.
Quels sont
le nombre et le pourcentage actuels de femmes présentes à
l’armée ? Quels étaient ces chiffres voici dix ans ?
Si une évolution est constatée, comment s’explique-t-elle ?
Des mesures
particulières sont-elles prises en vue d’augmenter le nombre
de femmes et de garantir un juste déroulement de carrière ?
Dans l’affirmative, lesquelles et quel est leur impact ?
Dans la négative, pourquoi ?
Le monde
militaire est décrit comme étant « très macho ».
A-t-on enregistré des plaintes pour cause de discrimination ou
de harcèlement ? Dans l’affirmative, quel en est le
nombre et quelle suite leur a-t-elle été donnée ?
|
Mevrouw Vanessa
Matz (cdH). – In een artikel dat op 21 mei 2011
verscheen in de kranten van de krantengroep Sudpresse, wordt
melding gemaakt van een daling van het aantal vrouwen in het
leger en van de problemen die zij hebben om zich te integreren in
een omgeving die als ‘zeer macho’ wordt bestempeld. De
vrouwen zouden minder snel carrière maken en zouden ‘niet
welkom zijn’ in de legerstaf.
Hoeveel
vrouwen zijn er op dit ogenblik in het leger? Wat is het
percentage vrouwen in het leger? Wat waren die cijfers tien jaar
geleden? Hoe kan een eventuele evolutie worden verklaard?
Werden
speciale maatregelen genomen om het aantal vrouwen in het leger
te verhogen en ervoor te zorgen dat hun carrière normaal
verloopt? Zo ja, welke en met welke gevolgen? Zo neen, waarom
niet?
De
militaire wereld wordt als ‘zeer macho’ omschreven. Werden
klachten geregistreerd wegens discriminatie of pesterijen? Zo ja,
hoeveel en welk gevolg werd eraan gegeven?
|
|
M. Pieter
De Crem, ministre de la Défense. – Au 1er juin 2011,
la Défense comptait 2 602 femmes sur un total de 33 448
militaires, ce qui représente 7,8%. En 2001, les femmes
représentaient 7,98% de la population militaire. Le pourcentage
est passé à 8,37% en 2008, puis a légèrement diminué.
Comme le
personnel masculin, les femmes doivent répondre à un certain
nombre de conditions pour être recrutées. La Défense ne veut
ni instaurer de discrimination positive ni déterminer de quotas.
Le fait que
seuls 8% des militaires soient des femmes ne signifie nullement
qu’il existe une inégalité de traitement entre femmes et
hommes au sein de la Défense.
La Défense
a d’ailleurs pris, en matière d’infrastructures,
d’équipement et de bien-être, des mesures destinées à
l’ensemble de son personnel. Je pense notamment à la création
de crèches et à l’aménagement du temps de travail, qui
permettent de mieux combiner vie professionnelle et vie de
famille.
Le métier
de militaire reste toutefois exigeant, en ce sens que les
missions à l’étranger occasionnent de longues absences, loin
de l’environnement familial.
J’en viens
aux plaintes liées à la discrimination ou au harcèlement.
Depuis 2005, aucune plainte – formelle ou informelle – n’a
été introduite pour cause de harcèlement moral prenant la
forme de discrimination basée sur le sexe. Le personnel reçoit,
à divers échelons, des formations axées sur la diversité,
l’objectif étant un fonctionnement qui prenne en considération
le respect de chacun.
|
De heer Pieter
De Crem, minister van Landsverdediging. – Op 1 juni 2011
waren er bij Defensie 2602 vrouwen op een totaal van 33 448
militairen. Het aandeel van de vrouwen bedraagt dus 7,8%. In 2001
bedroeg dit aandeel 7,98%. Hun aandeel steeg in 2008 tot 8,37% en
is daarna licht gedaald.
Net
als het mannelijke personeel moeten de vrouwen voldoen aan een
aantal rekruteringsvoorwaarden. Defensie wil geen positieve
discriminatie of quota invoeren.
Dat
slechts 8% van de militairen vrouwen zijn, betekent geenszins dat
vrouwen en mannen bij Defensie ongelijk worden behandeld.
Defensie
heeft zowel inzake infrastructuur, uitrusting en welzijn
maatregelen genomen voor het geheel van haar personeel. Ik denk
meer bepaald aan crèches en aan aangepaste werktijden waardoor
beroeps- en gezinsleven beter op elkaar kunnen worden afgestemd.
Het
beroep van militair blijft niettemin veeleisend omdat
buitenlandse missies lange perioden van afwezigheid vereisen.
Sinds
2005 werd geen enkele klacht, noch formeel, noch informeel,
ingediend in verband met morele pesterijen die de vorm aannemen
van discriminatie op grond van het geslacht. Het personeel krijgt
op verschillende echelons informatie over diversiteit opdat bij
de functionering respect wordt opgebracht voor elkeen.
|
|
Mme Vanessa
Matz (cdH). – Je vous remercie de votre réponse. Je
suppose qu’aucun fait particulier n’explique l’augmentation
constatée en 2008, à part, peut-être, les conditions de
recrutement…
J’ai vu
dans une émission de télévision qu’en France, les femmes
pilotes de chasse étaient au nombre de seize. Y en a-t-il en
Belgique ?
|
Mevrouw Vanessa
Matz (cdH). – Ik veronderstel dat voor de toename in 2008
geen bijzondere verklaring is, behalve misschien de
rekruteringsvoorwaarden.
In
Frankrijk zijn er zestien vrouwelijke jachtvliegers. Zijn er ook
in België?
|
|
M. Pieter
De Crem, ministre de la Défense. – Si je ne m’abuse,
elles sont deux, plus une en formation.
|
De heer Pieter
De Crem, minister van Landsverdediging. – Als ik mij niet
vergis zijn er twee en is er één in opleiding.
|
|
Demande
d’explications de M. Bert Anciaux au ministre de la
Défense sur «la corrélation entre des paracommandos et des
bandes criminelles» (nº 5-1097)
|
Vraag
om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de minister van
Landsverdediging over «de correlatie tussen paracommando’s en
criminele bendes» (nr. 5-1097)
|
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – Les paracommandos occupent une place
particulière dans notre armée. Il s’agit indubitablement de
troupes d’élite très bien entraînées et de militaires
polyvalents formés pour des missions très dangereuses et
exigeantes. La formation de paracommando produit des combattants
qualifiés, rompus au maniement des armes, exercés pour
travailler dans des circonstances très difficiles et en parfaite
condition physique. Cette formation attire aussi inévitablement
des personnes qui se reconnaissent dans cette culture du combat
et sont prêtes à en découdre pour acquérir la qualification
tant convoitée.
Toute
armée a, certes, besoins de tels militaires. Récemment, à
l’occasion de l’assaut contre Ben Laden, les Navy SEALs ont
encore prouvé leur efficacité, mais les parlementaires que nous
sommes sont très peu informés des activités de telles troupes,
y compris des belges.
Indépendamment
des nombreuses qualités et du bien-fondé de telles unités,
toute médaille a son revers. Un combattant extrêmement bien
entraîné n’en est pas moins un être humain ayant son
tempérament et sa vision de ses semblables et de la société.
Selon de nombreux récits, les paras et ex-paras font facilement
leur chemin dans les circuits violents de la société civile.
C’est logique, car leur aptitude professionnelle découle du
mariage entre condition physique, efficacité dans l’attaque,
maîtrise de toutes sortes d’armes, en ce qui compris leur
propre corps, et volonté d’utiliser toutes ces compétences.
Lorsqu’ils quittent l’armée, ils sont nombreux, et c’est
compréhensible, à chercher un travail, une occupation ou un
hobby qui correspond à leur formation professionnelle, celle
d’une machine à combattre.
Il
n’est donc pas étonnant de voir apparaître des anciens paras
dans les récentes enquêtes portant sur des bandes criminelles
de motards. La présence d’anciens paracommandos est aussi une
quasi-évidence dans d’autres dossiers criminels, concernant
notamment les milices privées et les circuits obscurs de gardes
du corps et de videurs.
Le
ministre reconnaît-il que la formation de paracommando vise à
produire des combattants extrêmement bien entraînés et aptes à
manier toutes sortes d’armes ? Le ministre admet-il que
ces paracommandos, surtout après avoir quitté l’armée,
échouent souvent dans des circuits où leurs compétences et
leur expérience en matière de combat sont fortement
appréciées ? Le ministre sait-il que ces ex-paras
aboutissent dès lors souvent dans des milieux criminels, ainsi
que le montrent notamment les enquêtes relatives aux bandes de
motards et autres sous-cultures criminelles ?
Dans
quelle mesure la formation de paracommando est-elle axée, non
seulement sur les compétences nécessaires en matière de
combat, mais aussi sur d’importantes valeurs éthiques, morales
et sociales ? Le ministre partage-t-il les doutes que
m’inspirent de nombreux comptes rendus judiciaires ? Dans
quelle mesure et de quelle manière les paracommandos sont-ils
suivis après avoir quitté l’armée ? De quelle façon le
ministre peut-il garantir que la formation de paracommando ne
produit pas systématiquement des individus dangereux pour la
société ? Je ne pense pas que tous les paracommandos
ignorent la frontière entre violence légale et illégale, mais
nous constatons par contre une certaine corrélation. Que fait
l’armée pour circonscrire celle-ci autant que possible ?
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – In ons leger nemen de paracommando’s
een aparte plaats in. Het zijn ongetwijfeld elitetroepen, extreem
getrainde en polyvalente militairen die expliciet gevormd zijn
voor erg gevaarlijke en veeleisende opdrachten. De opleiding van
paracommando leidt tot hooggekwalificeerde vechters, bedreven in
het hanteren van diverse wapens, geoefend om te presteren in zeer
moeilijke omstandigheden en een uitstekende fysieke conditie. Het
kan niet anders of deze opleiding trekt ook mensen aan die zich
in die vechtcultuur herkennen, erdoor worden geprikkeld en bereid
zijn om letterlijk en figuurlijk spitsroeden te lopen om de zo
begeerde kwalificatie van para te verwerven.
Het hoeft
geen betoog dat elk leger dergelijke militairen nodig heeft. Nog
onlangs bewezen de Navy SEALs hun bekwaamheden bij de raid op Bin
Laden, maar wellicht weten ook wij, parlementsleden, maar amper
waarbij dergelijke troepen, ook de Belgische, betrokken zijn.
Naast de
vele kwaliteiten en de relevantie van dergelijke legeronderdelen,
kent iedereen ook de keerzijde van deze medaille. Een extreem
getrainde vechtjas blijft een mens, met een temperament en met
een visie op mensen en samenleving. Heel wat verhalen onthullen
dat paracommando’s, en zeker ook ex-paracommando’s,
gemakkelijk hun weg vinden naar gewelddadige circuits in de
burgermaatschappij. Daarin schuilt een logica, want hun
beroepsbekwaamheid ligt in de combinatie van fysieke paraatheid
en doeltreffende agressie, beheersing van allerlei wapens – ook
hun eigen lichaam – en een bereidheid en zelfs ervaring om al
deze competenties ook te gebruiken. Als ze het leger verlaten,
zoeken velen onder hen, opnieuw helemaal begrijpelijk, een job,
bezigheid of hobby die aansluit bij hun beroepsopleiding: een
vechtmachine.
Het is dan
niet verwonderlijk dat ook in de recente onderzoeken naar
criminele motorbendes ex-para’s opduiken. Ook in andere
criminele dossiers, onder andere rond privémilities en de
schimmige circuits van bodyguards en buitenwippers, zijn
ex-paracommando’s bijna een vanzelfsprekendheid.
Beaamt de
minister dat de opleiding tot paracommando beoogt extreem goed
getrainde vechtjassen, bekwaam in het gebruik van vele wapens, af
te leveren? Deelt de minister de analyse dat deze paracommando’s,
zeker na het verlaten van het leger, vaak in circuits verzeilen
waar hun vechtcompetenties en hun gevechtservaring sterk
geapprecieerd worden? Weet de minister dat deze ex-paracommando’s
daardoor ook vaak in criminele milieus belanden, zoals onder
andere blijkt uit onderzoeken naar motorbendes en andere
misdadige subculturen?
In welke
mate focust de opleiding tot paracommando niet alleen op de harde
en noodzakelijke vechtcompetenties, maar ook op belangrijke en
cruciale ethische, morele en maatschappelijke waarden? Deelt de
minister de twijfels hieromtrent, zoals die uit de vele verhalen
uit de juridische praktijk blijken? In welke mate en op welke
wijze worden paracommando’s gevolgd na het verlaten van het
leger? Op welke wijze kan de minister waarborgen dat de opleiding
tot paracommando niet systematisch maatschappijgevaarlijke mensen
aflevert? Voor alle duidelijkheid: het is niet mijn standpunt dat
elke paracommando de grens tussen legaal en illegaal geweld niet
zou kennen. We stellen wel een zekere correlatie vast. Wat doet
het leger om die zo klein mogelijk te houden?
|
|
M. Pieter
De Crem, ministre de la Défense. – Un militaire qui quitte
la Défense est libre de disposer de sa vie, de continuer à
s’épanouir et de travailler pour un autre employeur.
Malheureusement,
on a vite tendance à généraliser certains cas individuels qui
relèvent strictement de la sphère privée. Étant donné le
grand nombre de militaires qui, chaque année, quittent la
Défense, il me paraît très exagéré de considérer ces faits
comme problématiques sur la base d’informations récentes. Des
paroles et des préjugés tels que ceux formulés par M. Anciaux
salissent tous les paracommandos, actuels ou anciens, qui
accomplissent convenablement leur travail et mettent leur
expérience professionnelle au service de la société.
La
formation de paracommando vise tout d’abord à forger le
physique et le caractère. On attend du candidat qu’il soit
disposé et apte à fournir des efforts physiques dans des
conditions difficiles et stressantes et à exécuter
correctement, tant physiquement que mentalement, une mission
dangereuse et exigeante.
Au
cours de la formation de base, tout militaire reçoit des leçons
axées sur les valeurs éthiques, morales et sociales. Dans le
cas des paracommandos, l’accent est mis sur l’acquisition de
l’esprit de corps, sur l’apprentissage de la discipline et du
respect de l’individu et de la hiérarchie, mais aussi des
valeurs morales qui correspondent au statut militaire.
Des
lignes de conduite spécifiques sont édictées au début de
chaque mission et les paracommandos apprennent à n’appliquer
les techniques acquises que dans des situations bien déterminées.
|
De heer Pieter
De Crem, minister van Landsverdediging. – Het staat
iedereen vrij om bij het verlaten van Defensie over zijn eigen
leven te beschikken, het verder uit te bouwen en bij een andere
werkgever aan de slag te gaan.
Jammer
genoeg worden enkele individuele gevallen, waarvan de acties
zuiver tot de privésfeer behoren, snel veralgemeend. Rekening
houdend met het groot aantal militairen dat jaarlijks Defensie
verlaat, lijkt het toch sterk overdreven om, afgaande op de
recente berichtgeving, dergelijke feiten als problematisch te
gaan beschouwen. Dergelijke uitspraken en vooroordelen, zoals
verwoord in de vraag van de heer Anciaux, vormen een
smet voor alle (ex-)paracommando’s die hun werk wel naar
behoren uitoefenen en hun beroepservaring ten dienste stellen van
de maatschappij.
De opleiding
tot paracommando is in de eerste plaats een harde fysieke en
karakteriële vorming, waarbij van de kandidaat wordt verlangd
dat hij of zij bereid en bekwaam is fysieke inspanningen te
leveren in moeilijke en stresserende omstandigheden en zowel
lichamelijk als geestelijk een risicovolle en fysiek veeleisende
opdracht correct uit te voeren.
Tijdens de
basisopleiding van elke militair worden lessen gegeven die
focussen op de ethische, morele en sociale waarden. Tijdens de
opleiding paracommando wordt de nadruk gelegd op het aanleren van
een groepsgevoel, een korpsgeest, discipline en respect voor het
individu en de hiërarchie, en ook voor de morele waarden die in
overeenstemming zijn met het militaire statuut. Bij de
voorbereiding van elke opdracht worden tevens specifieke
gedragsregels uitgevaardigd en wordt de paracommando’s
aangeleerd de door hen verworven technieken enkel in welbepaalde
situaties toe te passen.
|
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – Je ne veux certainement pas stigmatiser
tous les anciens militaires et paracommandos. De nombreux
militaires quittent l’armée chaque année, et pas seulement
des paras. J’estime que les valeurs éthiques, morales et
sociales doivent occuper une place importante dans toutes les
formations.
Je
suis inquiet de l’attitude défensive adoptée d’emblée par
le ministre. Pourquoi n’admet-il pas que la frontière entre
violence légale et illégale est très mince ? Des
personnes sont formées en vue de faire usage – légalement,
certes – de la violence. Pourquoi ne reconnaît-on pas qu’un
usage abusif de cette violence est possible par la suite ?
Certaines personnes admettent ce danger et insistent pour que
l’on accorde, dans la formation de paracommando plus que dans
d’autres, une attention accrue à ce problème, que le ministre
donne l’impression de banaliser.
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Ik wil zeker niet alle oud-militairen of
ex-para’s stigmatiseren. Elk jaar verlaat een groot aantal
militairen het leger; dat cijfer ligt hoger dan het aantal
paracommando’s. Het is goed dat in alle opleidingen aandacht
wordt besteed aan ethische, morele en sociale waarden.
Het
verontrust me wel dat de minister onmiddellijk een defensieve
houding aanneemt. Waarom erkent hij niet dat de lijn tussen
legaal en illegaal geweld flinterdun is? Mensen worden opgeleid
om, weliswaar legaal, geweld te gebruiken. Waarom wordt niet
erkend dat het gevaar bestaat dat die kennis nadien ook kan
worden misbruikt? Er zijn mensen die dit gevaar erkennen en die
benadrukken dat in de paraopleiding, meer dan in andere
opleidingen, meer aandacht aan dit probleem moet worden besteed.
Het probleem mag niet worden gebanaliseerd en de minister wekt nu
wel die indruk.
|
|
M. Pieter
De Crem, ministre de la Défense. – Je ne banalise pas du
tout le problème, mais votre raisonnement s’applique tout
autant aux formations dispensées dans des clubs de sport et dans
d’autres associations.
|
De heer Pieter
De Crem, minister van Landsverdediging. – Ik banaliseer het
probleem helemaal niet, maar het geldt evenzeer voor opleidingen
in sportclubs en in andere verenigingen.
|
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – C’est exact, mais je maintiens que vous
banalisez le problème. Vous devez oser l’admettre. La
connaissance des pratiques violentes donne souvent lieu à des
abus, ainsi que le révèlent les enquêtes judiciaires. Le
ministre doit prendre ce phénomène au sérieux. Des abus se
produisent évidemment aussi à d’autres endroits et le
ministre n’est pas responsable de toute la violence perpétrée
dans le monde. Il doit pourtant prendre ses responsabilités dans
le cadre de l’armée, également dans l’intérêt de ces
ex-paras.
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Dat is juist, maar u banaliseert wel het
probleem. U moet het gewoon durven erkennen. Er zijn in de
juridische praktijk zeer veel aanwijzingen dat het gevaar bestaat
dat kennis van gewelddadige praktijken vaak wordt misbruikt. De
minister moet dat ernstig nemen. Uiteraard is er ook misbruik op
andere plaatsen en is de minister niet verantwoordelijk voor alle
geweld in de wereld. Hij moet binnen het leger wel zijn
verantwoordelijkheid nemen. Dat is ook in het belang van die
ex-para’s.
|
|
(La
séance est levée à 11 h 10.)
|
(De
vergadering wordt gesloten om 11.10 uur.)
|