5-28COM
|
5-28COM
|
Sénat de Belgique
|
Belgische Senaat
|
Session ordinaire 2010-2011
|
Gewone Zitting 2010-2011
|
Commission
des Finances et des Affaires économiques
|
Commissie
voor de Financiën en voor de Economische Aangelegenheden
|
Mercredi 26 janvier 2011
|
Woensdag 26 januari 2011
|
Séance du matin
|
Ochtendvergadering
|
|
|
Annales
|
Handelingen
|
|
|
Sommaire
|
Inhoudsopgave
|
Demande
d’explications de M. Bert Anciaux au vice-premier ministre
et ministre des Finances et des Réformes institutionnelles sur
«le financement différent de la dette publique» (nº 5-265)
Demande
d’explications de M. Rik Daems au vice-premier ministre et
ministre des Finances et des Réformes institutionnelles sur «le
risque potentiel de voir l’État belge pris pour cible par les
spéculateurs» (nº 5-274)
Demande
d’explications de M. Rik Daems au vice-premier ministre et
ministre des Finances et des Réformes institutionnelles sur «la
situation et l’estimation de l’actionnariat belge dans
diverses banques» (nº 5-275)
Demande
d’explications de M. Rik Daems au vice-premier ministre et
ministre des Finances et des Réformes institutionnelles sur
«l’évolution des investissements étrangers dans notre pays»
(nº 5-276)
Demande
d’explications de M. Bart Laeremans au vice-premier
ministre et ministre des Finances et des Réformes
institutionnelles sur «les subsides de l’autorité fédérale
à la Région de Bruxelles-Capitale» (nº 5-287)
Demande
d’explications de M. Richard Miller au secrétaire d’État
à la Mobilité sur «le transport de matériel militaire
transitant par la Belgique» (nº 5-244)
Demande
d’explications de M. Bert Anciaux à la ministre de
l’Intérieur et au secrétaire d’État à la Mobilité sur
«la sécurité à et aux alentours de l’aéroport de Zaventem»
(nº 5-258)
Demande
d’explications de M. François Bellot au secrétaire
d’État à la Mobilité sur «la trousse de sécurité dans les
voitures» (nº 5-333)
|
Vraag
om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de
vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele
Hervormingen over «het anders financieren van de staatsschuld»
(nr. 5-265)
Vraag
om uitleg van de heer Rik Daems aan de
vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele
Hervormingen over «het potentiële risico dat speculanten de
Belgische Staat onder vuur nemen» (nr. 5-274)
Vraag
om uitleg van de heer Rik Daems aan de
vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele
Hervormingen over «de toestand en waardering van het Belgisch
aandeelhouderschap in diverse banken» (nr. 5-275)
Vraag
om uitleg van de heer Rik Daems aan de
vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele
Hervormingen over «de evolutie van buitenlandse investeringen in
ons land» (nr. 5-276)
Vraag
om uitleg van de heer Bart Laeremans aan de
vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele
Hervormingen over «de toelagen van de federale overheid aan het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest» (nr. 5-287)
Vraag
om uitleg van de heer Richard Miller aan de
staatssecretaris voor Mobiliteit over «de doorvoer van militair
materieel in België» (nr. 5-244)
Vraag
om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de minister van
Binnenlandse Zaken en aan de staatssecretaris voor Mobiliteit
over «de veiligheid in en rond de luchthaven van Zaventem»
(nr. 5-258)
Vraag
om uitleg van de heer François Bellot aan de
staatssecretaris voor Mobiliteit over «de verbandtrommel in
wagens» (nr. 5-333)
|
Présidence
de M. Frank Vandenbroucke
(La
séance est ouverte à 10 h 15.)
|
Voorzitter:
de heer Frank Vandenbroucke
(De
vergadering wordt geopend om 10.15 uur.)
|
Demande
d’explications de M. Bert Anciaux au vice-premier ministre
et ministre des Finances et des Réformes institutionnelles sur
«le financement différent de la dette publique» (nº 5-265)
|
Vraag
om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de
vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele
Hervormingen over «het anders financieren van de staatsschuld»
(nr. 5-265)
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – Depuis l’année dernière, la dette
publique belge dépasse à nouveau la limite plus que symbolique
des 100% du produit intérieur brut (PIB). La dette belge est
ainsi à nouveau plus importante que la production totale
annuelle de l’économie belge.
La
dette totale de tous les niveaux de pouvoir a grimpé au cours du
premier trimestre de 2010 pour atteindre 342,9 milliards d’euros.
Le PIB n’a augmenté que d’un milliard et demi pour passer à
338,8 milliards. C’est surtout le pouvoir fédéral qui a
contracté de nouvelles dettes. Ceci rend l’État belge
particulièrement vulnérable sur les marchés financiers
internationaux.
Les
perspectives immédiates ne sont guère brillantes et 2011 promet
d’être une année extrêmement difficile pour la bonne gestion
de la dette publique. Les pays de la zone euro devront émettre,
rien que pour cette année, des obligations d’État pour 814
milliards. On s’attend dès lors, au début de 2011, à une
pression exceptionnelle sur le marché des obligations, justement
parce que tous ces pays s’y jetteront simultanément. Il n’est
en outre pas certain que les investisseurs internationaux seront
si rapidement disposés à investir dans des euro-obligations.
En
même temps, les consommateurs belges ont accumulé plus de 200
milliards d’euros sur leurs comptes d’épargne. Il s’agit
d’un capital énorme qui représente une occasion
particulièrement intéressante pour les autorités belges. Une
stratégie intelligente basée sur cette donnée offre à la
Belgique une grande indépendance vis-à-vis par exemple des
spéculateurs étrangers.
Le
Belge est connu pour son goût immodéré pour l’épargne et
met de côté en moyenne 12 à 15% de ses revenus. Une grosse
partie de cet argent atterrit dans des fonds de placement et sur
des comptes d’épargne, ce qui permet d’éviter le précompte
mobilier. Une part considérable de nos économies disparaît
ainsi à l’étranger. Ceci engendre un cycle plutôt vicieux
car ceci contraint notre pays à contracter des prêts à
l’étranger et il est livré au bon plaisir des spéculateurs
et des investisseurs et aux caprices des agences de crédit.
Celles-ci exigent alors un rendement plus important des
obligations belges. Une partie de ces exigences accrues est
simple à expliquer car les autorités belges ont été très ou
peut-être bien trop loin dans la garantie des risques des
banques belges.
La
solution me semble donc évidente : notre pays peut se
rendre moins dépendant vis-à-vis des spéculateurs étrangers
en s’adressant directement aux épargnants belges. À cet
effet, il me semble utile que les bons d’État puissent
bénéficier d’avantages fiscaux comparables à ceux des
livrets d’épargne. Pour ce faire, ces bons ne doivent
toutefois pas seulement être émis durant quatre périodes par
année mais le grand public doit pouvoir y souscrire en
permanence. Des taux d’intérêt favorables constituent alors
un présent du ciel pour les épargnants car ils gagnent
davantage d’argent. On crée ainsi une situation dans laquelle
tant l’État que la population sont clairement gagnants. Cette
année, la Belgique doit ramasser environ 41 milliards sur le
marché des obligations.
En
même temps, 200 milliards se trouvent sur les livrets d’épargne.
Un bon d’État bénéficiant d’une exonération du précompte
mobilier, tout au moins pour la première tranche, permet à
notre pays d’emprunter à des taux favorables et d’échapper
en grande partie à la spéculation infernale.
Le
ministre partage-t-il ce raisonnement ? Que fera-t-il pour
saisir cette occasion ? Quand récoltera-t-il les 41
milliards nécessaires sur le marché des obligations ? La
population belge recevra-t-elle en premier lieu la possibilité
de consacrer son épargne à cette forme d’obligations d’État ?
Le gouvernement prendra-t-il une initiative pour réduire le
précompte mobilier sur les bons d’État, tout au moins pour
les simples épargnants ? Le gouvernement mettra-t-il tout
en œuvre pour rendre possible cette situation dans laquelle tant
l’État que la population sont gagnants ?
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Sinds vorig jaar overschreed de Belgische
overheidsschuld opnieuw de meer dan symbolische grens van 100
procent van het bruto binnenlands product (bbp). Daardoor piekt
de Belgische schuld opnieuw over de totale jaarproductie van de
Belgische economie.
De
gezamenlijke schuld van alle overheden steeg in het eerste
kwartaal van 2010 tot 342,9 miljard euro. Het bbp steeg slechts
met 1,5 miljard euro tot 338,8 miljard. Vooral de federale
overheid zorgde voor veel nieuwe schulden. Dit alles maakt de
Belgische staat bijzonder kwetsbaar op de internationale
financiële markten.
De
vooruitzichten zijn niet meteen rooskleurig. 2011 belooft een
uiterst moeilijk jaar te zijn om de overheidsschuld behoorlijk te
beheren. De verschillende landen van de eurozone zullen alleen
dit jaar al voor 814 miljard euro aan overheidsobligaties moeten
uitschrijven. Men verwacht daarom in het begin van 2011 een
uitzonderlijke drukte op de obligatiemarkt, net omdat al die
landen zich tegelijk op de markt zullen storten. Daarbij is het
niet zeker dat de internationale beleggers zo snel bereid zullen
zijn om te investeren in euro-obligaties.
Tegelijk
verzamelden de Belgische consumenten meer dan 200 miljard euro op
hun spaarrekeningen. Deze som vertegenwoordigt een enorm
kapitaal, met bijzonder interessante kansen voor de Belgische
overheid. Een verstandige strategie op basis van dit gegeven,
bezorgt België een grote onafhankelijkheid tegenover
bijvoorbeeld buitenlandse speculanten.
De Belg
staat bekend om zijn spaarwoede en zet gemiddeld 12 tot 15% van
zijn inkomen opzij. Een groot deel daarvan belandt bij
beleggingsfondsen en spaarrekeningen, want zo wordt de roerende
voorheffing ontweken. Op die manier verdwijnt een aanzienlijk
deel van onze spaargelden naar het buitenland. Dat geeft een
eerder perfide cyclus, want daardoor moet ons land in datzelfde
buitenland leningen aangaan en wordt het overgeleverd aan de
willekeur van speculanten en beleggers en aan de grillen van de
kredietagentschappen. Die eisen dan weer een hogere vergoeding op
Belgische obligaties. Een deel van die verhoogde eisen valt
eenvoudig te verklaren, want de Belgische overheid ging erg of
misschien wel te ver in het waarborgen van de risico’s van de
Belgische banken.
De oplossing
lijkt mij dus overduidelijk: ons land kan zich minder afhankelijk
opstellen ten opzichte van buitenlandse speculanten door de
Belgische spaarders rechtstreeks aan te spreken. Daarvoor lijkt
het nuttig dat de staatsbons kunnen beschikken over fiscale
voordelen die vergelijkbaar zijn met die van de spaarboekjes.
Daarvoor moeten de staatsbons echter niet alleen gedurende vier
periodes per jaar worden uitgegeven, maar moet het brede publiek
doorlopend op deze staatspapieren kunnen intekenen. De gunstige
rentevoeten betekenen dan weer een godsgeschenk voor de
spaarders, want zij verdienen hierdoor meer. Zo ontstaat een
duidelijke win-winsituatie voor de Staat en voor de bevolking.
België moet dit jaar ongeveer 41 miljard euro ophalen op de
obligatiemarkt.
Tegelijkertijd
staat er 200 miljard euro op de spaarboekjes. Een staatsbon met
vrijstelling van roerende voorheffing, of toch minstens voor de
eerste aanvaardbare schijf, biedt ons land de mogelijkheid tegen
gunstige tarieven te lenen en grotendeels aan moorddadige
speculatie te ontsnappen.
Deelt de
minister deze redenering? Wat zal de minister doen om deze kansen
te realiseren? Wanneer zal de minister de noodzakelijke 41
miljard ophalen op de obligatiemarkt? Krijgt de Belgische
bevolking in eerste instantie de mogelijkheid om spaarcenten te
besteden aan deze vorm van staatsobligaties? Zal de regering een
initiatief nemen om de roerende voorheffing op staatsbons te
verlagen, althans voor de gewone spaarders? Zal de regering alles
in het werk stellen om deze win-winsituatie zowel voor de Staat
als voor de bevolking mogelijk te maken?
|
M. Didier
Reynders, vice-premier ministre et ministre des Finances et
des Réformes institutionnelles. – Le financement de l’État
s’est jusqu’à présent rondement déroulé. Le Trésor a
ainsi obtenu en 2010 significativement plus que ce qui était
planifié dans un premier temps. Ce fut aussi le cas au début de
janvier 2011. Je m’attends à ce que le Trésor puisse
aussi réaliser, dans les mois à venir, un financement rapide et
avantageux, d’autant plus que le gouvernement propose d’arriver
à un meilleur résultat budgétaire que projeté initialement.
Le placement des titres auprès d’un large groupe
d’investisseurs nationaux et internationaux a d’ailleurs
aussi des avantages liés à une plus grande liquidité des
titres.
L’investisseur
privé n’en reste pas moins invité à souscrire aux bons
d’État et aux OLO (obligations linéaires – lineaire
obligaties). Par le passé, ces produits sont apparus peu
populaires auprès de l’investisseur privé, notamment à cause
de la faiblesse des taux d’intérêt. Ainsi, en 2010, seuls 220
millions d’euros de bons d’État ont été émis, alors que
les besoins de financement du gouvernement fédéral ont atteint
43,49 milliards d’euros.
J’ai
demandé au Trésor d’analyser la stratégie relative aux bons
d’État, plus particulièrement en ce qui concerne l’émission
d’un bon d’une durée plus longue.
Je
suis partisan de l’octroi, même en affaires courantes, du même
avantage fiscal aux bons d’État qu’aux livrets d’épargne.
Je suis disposé à soumettre une telle proposition au
gouvernement ou à en discuter sur la base d’une proposition de
loi. Un lien entre un investissement dans des bons d’État et
une régularisation fiscale me semble également constituer une
bonne piste de réflexion. Les personnes qui veulent rapatrier
leur capital en Belgique pourraient investir cet argent dans des
bons d’État durant une certaine période. Une telle mesure ne
peut peut-être pas être instaurée par un gouvernement en
affaires courantes.
L’avantage
fiscal pour les bons d’État revient à une extension du champ
d’application de l’exonération actuelle du précompte
mobilier. Si les mêmes limites sont imposées, aucun coût n’y
est lié. Il est bien entendu possible de faire davantage. Dans
un premier temps, nous pourrions nous limiter à une extension de
l’avantage fiscal actuel.
Le
Trésor émettra des OLO pour un montant de 34 milliards d’euros,
selon le calendrier des adjudications publié sur le site web de
l’Agence de la dette et tenant compte du fait qu’une
adjudication peut être remplacée par le lancement d’un nouvel
emprunt par la technique de syndication. En outre, dans le
courant de l’année, grâce à différentes opérations, un
total de 4 milliards d’euros sera émis via le programme EMTN
(Euro Medium Term Note).
Le
lancement, hier, de la première opération de financement par le
Fonds européen de stabilité financière (FESF) a connu un grand
succès. Il s’agit d’une première étape vers
l’euro-obligation. Une plus grande solidarité entre les pays
de la zone euro pourrait permettre à l’avenir de réduire les
coûts de financement.
Je
suis disposé, même sur la base d’une proposition de loi, à
discuter d’une extension de l’avantage fiscale actuel aux
bons d’État. Ensuite, on pourra rechercher le moyen de
continuer à encourager les Belges à investir dans les bons
d’État.
|
De heer Didier
Reynders, vice-eersteminister en minister van Financiën en
Institutionele Hervormingen. – De financiering van de Staat is
tot nog toe vlot verlopen. Zo haalde de Schatkist in 2010
beduidend meer op dan aanvankelijk gepland. Dat was ook het geval
begin januari 2011. Ik verwacht dat de Schatkist ook de
komende maanden een vlotte en voordelige financiering zal kunnen
realiseren, temeer daar de regering een beter begrotingsresultaat
beoogt dan oorspronkelijk gepland. De plaatsing van een effect
bij een bredere groep van nationale en internationale
investeerders heeft trouwens ook voordelen wegens de grotere
liquiditeit van de effecten.
Dat betekent
niet dat de particuliere belegger niet uitgenodigd is en blijft
om in te tekenen op de staatsbons en de OLO’s. Die producten
zijn in het verleden weinig populair gebleken bij de particuliere
belegger, onder meer door de lage rentestand. Zo werd in 2010
slechts voor 220 miljoen euro aan staatsbons uitgegeven, terwijl
de financieringsbehoeften van de federale overheid 43,49 miljard
euro bedroegen.
Ik heb de
Schatkist gevraagd de strategie met betrekking tot de staatsbons
te analyseren, meer bepaald met betrekking tot de uitgifte van
staatsbons met een langere duurtijd.
Ik ben er
voorstander van eenzelfde fiscaal voordeel toe te kennen aan de
staatsbons als aan de spaarboekjes, zelfs in lopende zaken. Ik
ben bereid een dergelijk voorstel aan de regering voor te leggen
of te discussiëren op basis van een wetsvoorstel. Ook een band
tussen een investering in staatsbons en een fiscale regularisatie
lijkt mij een goed denkspoor. Personen die hun kapitaal terug
naar België willen brengen, zouden dat geld gedurende een zekere
periode in staatsbons kunnen beleggen. Een dergelijke maatregel
kan wellicht niet door een regering in lopende zaken worden
ingevoerd.
Het fiscale
voordeel voor staatsbons komt neer op een uitbreiding van het
toepassingsgebied van de huidige roerende vrijstelling. Als
dezelfde grenzen worden opgelegd, zijn er geen kosten aan
verbonden. Uiteraard is het ook mogelijk meer te doen. In een
eerste fase zouden we ons kunnen beperken tot een uitbreiding van
het huidige fiscale voordeel.
De Schatkist
zal OLO’s uitgeven voor een bedrag van 34 miljard euro, volgens
de kalender van aanbestedingen die het Agentschap van de Schuld
op zijn website publiceert en rekening houdend met het feit dat
een aanbesteding vervangen kan worden door de lancering van een
nieuwe lening via de techniek van syndicatie. Voorts zal ze in de
loop van het jaar en via verschillende operaties in totaal 4
miljard euro uitgeven via het EMTN-programma.
De lancering
gisteren van de eerste financieringsoperatie door de nieuwe
Europese Faciliteit (EFSF) kende een groot succes. Het gaat om
een eerste stap naar de eurobon. Een grotere solidariteit tussen
de landen van de eurozone zou in de toekomst mogelijk tot lagere
financieringskosten kunnen leiden.
Ik ben
bereid, zelfs op basis van een wetsvoorstel, een uitbreiding van
het huidige fiscale voordeel tot de staatsbons te bespreken. In
een volgende fase kan worden onderzocht hoe de investering van
Belgische beleggers in staatsbons verder kan worden aangemoedigd.
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – Une suppression du précompte mobilier
sur les bons d’État serait également bénéfique pour l’État.
Si l’opération est bien calculée, la perte de revenus peut
être largement compensée par la réduction des charges
d’intérêt.
Le
ministre a fait référence à une régularisation de l’argent
noir se trouvant à l’étranger. Cela ne me semble pas un bon
signe pour l’instant. Il y a suffisamment d’argent sur les
livrets d’épargne belges pour financer une opération qui
rende la dette publique belge moins dépendante de la spéculation
des investisseurs étrangers. Tel doit être le principal souci
et je suis disposé à vérifier si une initiative doit être
prise à ce sujet.
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Een afschaffing van de roerende
voorheffing op staatsbons zou ook de Staat ten goede komen. Als
de operatie goed wordt uitgerekend, kan het verlies aan inkomsten
ruimschoots worden gecompenseerd door de verlaging van de
rentelast.
Een
regularisatie van zwart geld in buitenland, waarnaar de minister
ook verwijst, lijkt me op dit moment geen goed signaal. Er staat
genoeg geld op de binnenlandse spaarboekjes om een operatie te
financieren die de Belgische staatsschuld minder afhankelijk
maakt van speculatie door buitenlandse beleggers. Dat moet de
hoofdbekommernis zijn en ik ben bereid mee na te gaan of in dit
verband een initiatief moet worden genomen.
|
Demande
d’explications de M. Rik Daems au vice-premier ministre et
ministre des Finances et des Réformes institutionnelles sur «le
risque potentiel de voir l’État belge pris pour cible par les
spéculateurs» (nº 5-274)
|
Vraag
om uitleg van de heer Rik Daems aan de
vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele
Hervormingen over «het potentiële risico dat speculanten de
Belgische Staat onder vuur nemen» (nr. 5-274)
|
M. Rik
Daems (Open Vld). – En répondant à la question de mon
collègue Anciaux, le ministre Reynders a également
partiellement répondu à ma demande d’explications.
La
spéculation et le coût de la dette publique peuvent être liés
mais, aujourd’hui, cela ne semble pas être le cas. Le
phénomène peut être mesuré sur la base de deux critères
objectifs : le spread avec l’Allemagne et le coût des
assurances par default, tel que le coût des credit
default swaps.
Ces
derniers temps, le spread a sensiblement augmenté. La différence
est de plus de 100 points de base ; l’intérêt belge est
1% plus élevé que l’intérêt allemand. Si la Belgique devait
s’aligner sur le taux d’intérêt allemand, l’État devrait
débourser environ un milliard d’euros en moins. Ce n’est
qu’une illusion et notre pays n’atteindra jamais le niveau
allemand à court terme. Notre économie étant fortement liée à
l’économie allemande, il devrait être possible de réduire le
spread.
Le
problème le plus important me semble être celui de l’assurance
par défaut. Je souhaiterais obtenir les données les plus
récentes en la matière. Ces assurances-crédit – les credit
default swaps – ont pratiquement augmenté de 300% en un
an. Une prime d’assurance de 2 à 2,5% doit être payée
sur un encours. Ce n’est évidemment pas toujours fait sinon,
dans certains cas, on aurait un rendement nul voire une perte. Le
risque est réel de déboucher sur un dumping des obligations
d’État.
Les
fonds d’investissements qui possèdent des obligations belges
pourraient les vendre massivement si le coût des assurances
devait augmenter de manière telle que le rendement net serait
négligeable.
C’est
donc plutôt l’assurance-crédit que le spread avec l’Allemagne
qui me semble poser un réel problème en terme de spéculation.
Quelle
est l’évolution du spread et du coût des credit
default swaps ? Le ministre peut-il informer
mensuellement la commission de ces évolutions ? Comment le
spread et le coût des credit default swaps évolueront-ils
ultérieurement ? Je sais que je demande au ministre de
regarder un tant soit peu dans une boule de cristal.
Que
peut faire à ce sujet le gouvernement en affaires courantes ou,
le cas échéant, en affaires courantes élargies ? Il me
semble évident que le gouvernement essayera en premier lieu de
réduire le déficit. Tous les partis préconisent de ramener le
déficit en dessous de 4%.
Alors,
on ferait mieux que prévu. Le gouvernement en affaires courantes
veut-il réellement descendre en dessous de 4% ? Jusqu’à
présent, j’ai toujours entendu le premier ministre appeler à
faire mieux que prévu et donc, viser 4,1%. Maintenant, la
différence entre 4,1% et 4% n’est pas énorme. Si le
gouvernement affirmait formellement vouloir descendre en dessous
de 4%, ce serait un bon signal. Comme chacun sait, les marchés
financiers sont beaucoup plus sensibles à l’émotion qu’à
la raison. Si l’un réagit, les autres suivent. L’effet lemming
joue naturellement parce que l’offre et la demande ont un
impact direct sur le marché. Quelles mesures un gouvernement en
affaires courantes ou, le cas échéant, en affaires courantes
élargies peut-il prendre ? Le déficit est un des aspects.
Le gouvernement est-il prêt, à court terme, à déclarer
vouloir descendre en dessous de 4% ?
M. Anciaux
a également cité un deuxième élément. J’ai compris
que le gouvernement était prêt à examiner la manière dont
certains avantages fiscaux, appliqués actuellement à l’épargne,
peuvent être généralisés. Cela ne me semble pas stupide. La
question est de savoir si cela aura simplement un effet de
substitution ou si on épargnera davantage. Si on épargne
davantage, la mesure aura eu un effet positif pour le
gouvernement mais, dans ce cas, le volume de la consommation et
des investissements diminuera également. C’est le principe des
vases communicants, corrigé il est vrai par la hausse de la
croissance. Si les gens retirent l’argent de leur compte
d’épargne pour le transférer dans des obligations, quelle est
la différence ? Mais je suis toujours disposé à
travailler avec mon collègue Anciaux à une proposition de loi
visant au moins à inscrire ce point à l’ordre du jour de la
commission des Finances non pas parce que c’est bon pour
l’épargnant, mais parce que les instruments fiscaux ne
devraient pas être différents. Il s’agit d’une adaptation
relativement minime qui ne me semble pas véritablement poser de
problème politique. La proposition apporterait un peu d’équité
dans notre législation fiscale.
La
syndication de notre dette publique est aussi une possibilité.
Si nous évoluons vraiment vers des eurobonds de façon à lier
les économies fortes et moins fortes et à atteindre une sorte
de moyenne, cela aura aussi pour effet de réduire la
spéculation.
Voilà
quelques réflexions et questions en la matière. J’ai encore
d’autres questions pour la semaine prochaine. J’en avais
déposé 28, mais le Bureau du Sénat a estimé que c’était
trop. Je vais donc en déposer trois à la fois.
|
De heer Rik
Daems (Open Vld). – Minister Reynders heeft in zijn
antwoord op de vraag van collega Anciaux ook mijn vraag om uitleg
deels beantwoord.
Speculatie
en de kosten op de staatsschuld kunnen verbonden zijn, maar
vandaag lijkt dat echter niet het geval te zijn. Het fenomeen kan
op basis van twee objectieve criteria worden gemeten: de spread
met Duitsland en de kosten om te verzekeren bij default,
zoals de kosten voor credit default swaps.
De spread is
de jongste tijd behoorlijk opgelopen. Het verschil bedraagt meer
dan 100 basispunten; de Belgische intrest is 1% hoger dan de
Duitse. Mocht België op het Duitse rentepeil zitten, dan zou de
Staat jaarlijks ongeveer 1 miljard euro minder moeten uitgeven.
Dat is deels een illusie en op korte termijn zal ons land nooit
het Duitse peil halen. Aangezien onze economie sterk samenhangt
met de Duitse, moet het mogelijk zijn de spread terug te dringen.
Belangrijker
lijkt me het probleem van de verzekering bij default. Daarover
had ik graag recente gegevens gekregen. Die kredietverzekeringen
– de credit default swaps – zijn met bijna 300%
gestegen op een jaar tijd. Eenvoudig gesteld moet op een
uitstaand bedrag een verzekeringspremie van 2 tot 2,5% worden
betaald. Vanzelfsprekend wordt dat niet altijd gedaan, anders zou
men in sommige gevallen een nulopbrengst hebben of zelfs verlies
leiden. Het risico is reëel dat een golf op gang komt waarbij
overheidspapier wordt gedumpt. Investeringsfondsen die over
Belgisch schuldpapier beschikken, kunnen dat papier massaal
verkopen als de verzekeringskosten zodanig oplopen dat de
netto-opbrengst verwaarloosbaar wordt.
De
kredietverzekering lijkt me dan ook een echt probleem inzake
speculatie te zijn, eerder dan de spread met Duitsland.
Wat is de
evolutie van de spread? Kan de minister de commissie die evolutie
maandelijks meedelen? Dezelfde vraag geldt voor de evolutie van
de kosten voor de credit default swaps?
Hoe zullen
de spread en de kosten voor de credit default swaps verder
evolueren? Ik vraag de minister hiermee deels in een glazen bol
te kijken.
Wat kan de
regering in lopende zaken, of eventueel in versterkte lopende
zaken, in dit verband doen? Het lijkt me vanzelfsprekend dat de
regering in eerste instantie zal proberen het overheidstekort
verder terug te dringen. Alle partijen pleiten ervoor om het
tekort onder de 4% terug te dringen.
Dan doen we
het beter dan gepland. Wil de regering van lopende zaken
inderdaad onder de 4% gaan? Tot nog toe heb ik de premier altijd
voorzichtigheidshalve horen pleiten om beter te doen dan gepland
en dus te streven naar 4,1%. Nu is het verschil tussen 4,1 en 4
niet zo groot. Als de regering formeel zou verklaren dat ze onder
de 4% wil gaan, dan zou dat geen klein symbool zijn. De
kapitaalmarkten hebben, zoals iedereen weet, veel meer met emotie
te maken dan met ratio. Als er één begint te lopen, volgt de
rest. Het lemmingeffect speelt natuurlijk omdat vraag en aanbod
meteen effect hebben op de markt. Welke maatregelen kan een
regering van lopende zaken, of eventueel versterkte lopende
zaken, nemen? Het tekort is één aspect. Is de regering bereid
op korte termijn te verklaren onder de 4% te gaan?
Een tweede
element heeft ook collega Anciaux aangehaald. Ik heb begrepen dat
de regering bereid is te bekijken hoe bepaalde fiscale voordelen
die nu voor een deel van het spaartegoed gelden, kunnen worden
veralgemeend. Dat lijkt me niet dom. De vraag is natuurlijk wel
of dat puur een substitutie-effect zal hebben dan wel of er meer
gespaard zal worden. Als er meer gespaard wordt, dan heeft de
maatregel wel een positief effect voor de overheid, maar dan zal
ook het volume van consumptie en investeringen dalen. Dat zijn
namelijk communicerende vaten, weliswaar gecorrigeerd door de
stijgende groei. Als mensen geld van hun spaarboekje overzetten
naar obligaties, wat is dan het verschil? Maar ik ben wel meteen
bereid om samen met collega Anciaux een wetsvoorstel uit te
werken om dit punt tenminste op de agenda van de commissie voor
de Financiën te brengen, niet vanuit de redenering dat het goed
is voor de spaarder of voor de overheid, maar vanuit de
redenering dat fiscale instrumenten niet moeten verschillen. Het
is een relatief kleine aanpassing waarin ik niet echt een
politiek probleem zie. Het voorstel zou een stukje equiteit in
onze fiscale wetgeving brengen.
Ook het
syndiceren van onze overheidsschuld is een mogelijkheid. Als we
echt naar eurobonds gaan en zo de sterke en minder sterke
economieën verbinden en tot een soort gemiddelde komen, zal dat
ook de speculatie doen afnemen.
Tot zover
enkele bedenkingen en vragen ter zake. Ik heb voor de komende
weken nog vragen klaar liggen. Ik had er 28 ingediend, maar het
Bureau van de Senaat vond dat wat te veel. Ik zal het dus met
drie per keer moeten doen.
|
M. Didier
Reynders, vice-premier ministre et ministre des Finances et
des Réformes institutionnelles. – Nous avons encore tout le
temps qu’il faut pour traiter vos questions. Il y a encore
1 200 jours jusqu’aux prochaines élections de juin 2014.
Le
ratio d’endettement relativement élevé de la Belgique et
l’importance relative de notre secteur financier, pour lequel
d’importantes opérations de sauvetage ont dû être mises en
place en 2008, sont considérés comme des points négatifs par
les analyses financiers et les investisseurs. Depuis
septembre 2010, la situation politique a également mis la
pression sur l’intérêt belge. Les investisseurs craignent que
la Belgique ne prenne pas les mesures nécessaires pour atteindre
un équilibre budgétaire en 2015. D’autres éléments entrent
encore en ligne de compte, mais ce sont les points les plus
importants. Il y a cependant un point positif. Avec l’Allemagne,
les Pays-Bas, la Suisse et la Corée, nous faisons partie du top
cinq des pays où le montant de l’épargne est le plus élevé.
C’est également très important pour les analystes. Il ne
s’agit pas que de 200 milliards sur les comptes d’épargne.
En additionnant l’argent épargné dans les différents
produits d’épargne, nous arrivons à plus de 900 milliards.
À
savoir plus de deux fois et demi le montant total de la dette de
la Belgique.
Les
éléments négatifs ont entraîné un différentiel de taux
d’intérêt plus important, notamment avec l’Allemagne. Le
taux d’intérêt d’un emprunt belge à plus de 10 ans est
donc supérieur d’environ 100 points de base. Une telle
évolution rend effectivement notre pays vulnérable à la
spéculation. Bien que nous n’en ayons pas encore eu beaucoup
de preuves, la récente augmentation du CDS spread
fait penser à des actions de spéculateurs qui essayent de semer
la panique. Ce n’est pas seulement le cas pour la Belgique,
mais également pour d’autres pays. Entre-temps, le CDS spread
a sensiblement diminué. Il se situe actuellement à 103,75
points. Fin 2010, il était encore à plus de 250. Il s’agit
naturellement d’un instantané.
À
la demande du Roi, le gouvernement a donc préparé le budget
2011 avec, comme objectif, un déficit budgétaire de moins de 4%
et ce, sur la base des derniers chiffres relatifs à la
croissance et à l’emploi. Le montant total des revenus
provenant du secteur financier, taxe bancaire, intérêts et
autres, sera de plus de 2 milliards d’euros en 2011 contre 1,1
milliard en 2010. L’enrôlement a également été accéléré
en 2010. Le remboursement aux contribuables a coûté 700
millions à l’État, mais c’était une mesure ponctuelle. En
2010, il y a eu plus de trois millions de déclarations
électroniques. Cela permettra peut-être de ramener le déficit
budgétaire au niveau fédéral à 3% voire davantage. Nous
devons cependant pouvoir compter sur la collaboration des
régions. En 2010, il leur était impossible d’enregistrer de
meilleurs résultats que prévu. Il y a même eu un léger recul.
Mais, selon mes informations, ce serait dû à une erreur de
calcul dans le budget flamand. Les régions devraient pouvoir
réaliser un meilleur résultat en 2011, surtout en ce qui
concerne une évolution plus positive des pouvoirs locaux.
L’Agence
de la Dette attirera l’attention des investisseurs étrangers
sur les bases solides de la Belgique, comme la croissance
économique relativement élevée ou l’espoir que le niveau de
la dette de la Belgique en 2010 soit le plus faible de tous les
pays de la zone euro, même au niveau nominal. À partir de 2012,
le taux d’endettement va diminuer. Avec un déficit budgétaire
à moins de 4%, notre dette sera stabilisée à partir de 2011.
Il est peut-être possible de faire encore plus d’efforts, mais
c’est déjà une bonne réaction face au marché.
Concernant
la relation consommation et épargne : la seule extension de
l’exonération fiscale actuelle ne pose pas vraiment problème.
Il ne s’agira que d’un transfert des comptes d’épargne
vers d’autres instruments avec les mêmes avantages.
Par
contre, le coût d’une telle opération pose un problème pour
le Trésor. Pour les obligations d’État, outre les intérêts
et les avantages fiscaux, il faut également tenir compte des
frais de distribution. Pour les OLO, nous avons fait appel à
un réseau international qui facture des frais de distribution
très peu élevés. Pour les obligations d’État, nous devons
travailler avec une institution financière qui perçoit une
commission ou une redevance. Nous pouvons toutefois quand même
envisager de le faire avec la même exonération fiscale que pour
un compte d’épargne, peut-être par le biais d’une première
opération expérimentale démontrant que nous pouvons atteindre
des frais de distribution peu élevés. Ce n’est pas seulement
bénéfique pour le Trésor, mais également pour les
investisseurs.
|
De heer Didier
Reynders, vice-eersteminister en minister van Financiën en
Institutionele Hervormingen. – We hebben nog alle tijd om uw
vragen te behandelen, nog 1200 dagen tot de volgende verkiezingen
in juni 2014.
De relatief
hoge schuldratio van België en het relatief grote belang van
onze financiële sector, waarvoor in 2008 trouwens belangrijke
reddingsoperaties moesten worden opgezet, worden door financiële
analisten en beleggers als negatieve punten aangemerkt. Vanaf
september 2010 zorgde ook de politieke situatie voor druk op
de Belgische rente. Beleggers vrezen immers dat België de
maatregelen die nodig zijn voor het bereiken van het
begrotingsevenwicht in 2015 niet zal kunnen nemen. Daarnaast
spelen nog andere elementen mee, maar dat zijn de belangrijkste
punten. Er is echter ook een positief punt. Samen met Duitsland,
Nederland, Zwitserland en Korea behoren we tot de top vijf van de
landen met het hoogste bedrag aan spaargeld. Voor de analisten is
ook dat zeer belangrijk. Het gaat niet alleen over de 200 miljard
op spaarrekeningen. Tellen we al het geld in de verschillende
spaarproducten samen, dan komen we op meer dan 900 miljard.
Dat wil
zeggen meer dan 2,5 keer de totale schuld van België.
De negatieve
elementen hebben tot een groter renteverschil met onder andere
Duitsland geleid. De rente voor een Belgische lening op meer dan
10 jaar ligt rond de honderd basispunten hoger. Een dergelijke
evolutie maakt ons land inderdaad kwetsbaar voor speculanten.
Hoewel we daar nog niet veel bewijzen van hebben gezien, doet de
recente opstoot van de CDS-spread denken aan acties van
speculanten die paniek trachten te zaaien. Dat is niet alleen het
geval voor België, maar ook voor andere landen. De CDS-spread is
intussen wel gevoelig verminderd. Hij bedraagt nu 103,75 punten.
Eind 2010 was dat meer dan 250. Het gaat natuurlijk wel om een
momentopname.
Op vraag van
de Koning heeft de regering de begroting, of noem het
begrotingsmaatregelen, voor 2011 voorbereid met als doel een
begrotingstekort van minder dan 4% en dat op basis van de jongste
cijfers inzake groei en tewerkstelling. De totale omvang aan
inkomsten vanuit de financiële sector, bankheffing en intresten
en dergelijke, zal in 2011 meer dan 2 miljard euro bedragen,
tegenover 1,1 miljard in 2010. Ook de inkohiering werd in 2010
versneld. De terugbetaling aan belastingplichtigen kostte de
staat 700 miljoen, maar dat was een eenmalige maatregel. In 2010
waren er al meer dan 3 miljoen elektronische belastingaangiftes.
Op die manier zal het begrotingstekort op federaal niveau
misschien tot 3% of zelfs lager kunnen zakken. We moeten wel de
medewerking hebben van de deelgebieden. In 2010 was het voor hen
onmogelijk om betere resultaten te boeken dan gepland. Er was
zelfs een lichte achteruitgang. Maar dat zou, naar ik heb
vernomen, te wijten zijn aan een foute berekening in de Vlaamse
begroting. Het moet voor de deelgebieden alleszins mogelijk zijn
om in 2011 een beter resultaat neer te zetten, vooral inzake een
positievere evolutie van de lokale overheden.
Het
Agentschap van de Schuld zal de buitenlandse beleggers wijzen op
de sterke fundamenten van België, zoals de relatief sterke
economische groei of de verwachting dat de Belgische schuldgraad
in 2010 in vergelijking met alle landen van de eurozone het minst
is gestegen, ook op nominaal vlak. Vanaf 2012 zal de schuldratio
dalen. Met een begrotingstekort lager dan 4% zal vanaf 2011 onze
schuld gestabiliseerd zijn. Het is misschien mogelijk nog meer
inspanningen te doen, maar het is alvast een goede reactie
tegenover de markt.
Wat de
relatie consumptie en spaargeld betreft: met alleen een
uitbreiding van de huidige fiscale vrijstelling zie ik geen echt
probleem. Er zal alleen een transfer zijn van de spaarrekeningen
naar andere instrumenten met dezelfde voordelen.
Een ander
probleem voor onze schatkist zijn de kosten van zo’n operatie.
Voor staatsbons zijn er naast de intresten en de fiscale
voordelen, ook de distributiekosten. Voor de OLO’s hebben we
een beroep gedaan op een internationaal netwerk dat zeer lage
distributiekosten aanrekent. Voor staatsbons moeten we werken met
een financiële instelling die een commissieloon of retributie
aanrekent. We kunnen evenwel toch overwegen om dat te doen met
dezelfde fiscale vrijstelling als voor een spaarrekening.
Misschien kan dat via een eerste experimentele operatie waaruit
moet blijken of we die lage distributiekosten kunnen bereiken.
Dat is niet alleen voordelig voor de schatkist maar ook voor de
beleggers.
|
M. Rik
Daems (Open Vld). – Je remercie le ministre de sa réponse
et M. Anciaux de sa suggestion.
Je
retiens de la réponse du ministre que le gouvernement a
clairement l’intention de ramener le déficit global en dessous
de quatre pour-cents. Ce n’est pas vraiment une grande nouvelle
mais, si l’information se propage, ce sera probablement une
information importante pour les marchés financiers.
Je
retiens également que les chiffres communiqués aujourd’hui
mais qu’il faut encore faire connaître davantage, indiquent
que nous connaîtrons l’augmentation de la dette la plus faible
d’Europe et une stabilisation, voire une diminution à partir
de 2011, en tout cas proportionnellement.
Je
retiens surtout que le ministre et je présume l’ensemble du
gouvernement sont prêts à examiner favorablement une
proposition de loi en la matière. Je propose d’emblée à
M. Anciaux de déposer une proposition de loi commune dans
les prochains jours.
|
De heer Rik
Daems (Open Vld). – Ik dank de minister voor zijn antwoord
en de heer Anciaux voor zijn suggestie.
Ik onthoud
uit het antwoord van de minister dat de regering duidelijk de
bedoeling heeft om het globaal tekort onder de vier procent te
brengen. Dat is voor mij niet echt groot nieuws, maar als dat
ruim bekend raakt, wordt dat wellicht wel belangrijk nieuws voor
de financiële markten.
Ik onthoud
ook dat de cijfers die nu vrij komen maar zeker nog meer
bekendgemaakt moeten worden, erop duiden dat we de laagste
schuldstijging in Europa kennen met een stabilisering en mogelijk
zelfs een daling vanaf 2011, althans proportioneel.
Ik onthoud
vooral dat de minister en ik neem aan ook de hele regering bereid
zijn om een wetsvoorstel ter zake gunstig te bekijken. Ik doe
de heer Anciaux meteen het voorstel om de komende dagen
een gezamenlijk wetsvoorstel in te dienen.
|
Demande
d’explications de M. Rik Daems au vice-premier ministre et
ministre des Finances et des Réformes institutionnelles sur «la
situation et l’estimation de l’actionnariat belge dans
diverses banques» (nº 5-275)
|
Vraag
om uitleg van de heer Rik Daems aan de
vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele
Hervormingen over «de toestand en waardering van het Belgisch
aandeelhouderschap in diverse banken» (nr. 5-275)
|
M. Rik
Daems (Open Vld). – Après les nombreuses discussions sur
les opérations réalisées, en Belgique et dans toute l’Europe,
durant la crise bancaire, je reste convaincu que nous n’avons
pas réagi si mal que ça en Belgique. On peut légitimement se
poser des questions sur l’affaire Fortis, mais, en comparaison
avec le reste de l’Europe, nous avons mené une des opérations
les plus légères. L’opération reste naturellement importante
dans l’absolu, mais modeste par rapport à d’autres pays.
Selon les chiffres dont je dispose, il s’agit en Belgique d’un
total de 5 à 6% du revenu national, contre 70% au Royaume-Uni
voire 250% en Irlande.
Ma
question principale est : où en sommes-nous aujourd’hui ?
Quelle est la participation publique dans le Groupe Fortis, la
Banque Dexia, Ethias, KBC et RPI ? Quel a été le prix payé
par l’État pour entrer dans le capital et quelle est la valeur
actuelle de ces participations ? Quelles sont les garanties
données par l’État et combien rapportent-elles ?
Mes
propres calculs coïncident largement avec les chiffres que le
ministre a déjà communiqués. J’arrive à une somme comprise
entre 700 et 800 millions d’euros pour les recettes de 2010, et
à 1,5 milliard pour 2011. Bien entendu, il faut encore en
déduire les frais de financement. Ils s’élèvent selon moi à
quelque 500 millions ; est-ce correct ?
Au
décompte final, du strict point de vue financier, l’opération
ne coûte rien à la collectivité – pour ne pas dire qu’elle
est rentable – et elle est avantageuse pour le budget.
Le
sort des actionnaires originels des banques est une autre
question. L’accord prévoit pour les actionnaires de Fortis une
forme de participation aux plus-values, si l’État vend les
actions au-dessus d’un cours déterminé.
Le
gouvernement a-t-il l’intention de se retirer et de faire jouer
cette clause lorsqu’il y aura une plus-value appréciable –
ce qui n’est pas encore le cas aujourd’hui ? Le risque
ne doit certes pas être socialisé – acquérir des actions
comporte toujours un risque – mais l’action unilatérale de
l’État peut être contestable. Cet élément de l’accord
initial ne consolera peut-être pas les plus de 600 000
actionnaires, mais pourrait contribuer à compenser partiellement
l’opération, qui a eu lieu partout en Europe.
|
De heer Rik
Daems (Open Vld). – Na de vele discussies over de operaties
die in België en in heel Europa tijdens de bankencrisis hebben
plaatsgevonden, blijf ik ervan overtuigd dat wij die crisis in
België nog niet zo slecht hebben aangepakt. Er zijn zeker
terechte vragen over de zaak-Fortis, maar in globo hebben we in
vergelijking met de rest van Europa in volume een van de kleinste
operaties gedaan. Het blijft natuurlijk volumineus als men alleen
naar zijn eigen zakdoek kijkt, maar in vergelijking met andere
landen is de operatie bij ons zeer bescheiden. In België gaat
het volgens de cijfers waarover ik beschik, alles samen over 5 à
6 procent van het nationaal inkomen, terwijl het in het Verenigd
Koninkrijk om 70 procent gaat en in Ierland zelfs om 250 procent.
Mijn vraag
is vooral: waar staan we vandaag? Hoe groot is de
overheidsparticipatie in de Fortis Groep, Fortis Bank, Dexia,
Ethias, KBC en RPI? Tegen welke prijs heeft de overheid zich daar
ingekocht en wat is de waarde van die participaties vandaag?
Welke waarborgen heeft de overheid gegeven en hoeveel brengen die
op?
Op basis van
enkele berekeningen die ik zelf heb gemaakt, kom ik in de buurt
van de cijfers die de minister al heeft meegedeeld. Voor de
ontvangsten van 2010 kom ik op 7 à 800 miljoen euro en voor 2011
kom ik aan 1,5 miljard euro. Daar moeten natuurlijk nog de
financieringskosten van worden afgetrokken. Volgens mij bedragen
die ongeveer 500 miljoen euro. Klopt dat?
Als we de
slotsom maken en het allemaal puur financieel bekijken, kost de
hele operatie de overheid niets – om niet te zeggen dat ze
winstgevend is – en zorgt ze voor een budgettair voordeel.
Een andere
vraag is natuurlijk wat het lot is van de oorspronkelijke
aandeelhouders van de banken. Voor de Fortisaandeelhouders
bepaalt het akkoord dat er een soort van meerwaardedeling komt,
indien de overheid de aandelen verkoopt op een moment dat het
aandeel boven een bepaalde koers stijgt.
Is het de
intentie van de regering om, wanneer er een behoorlijke
meerwaarde is – wat vandaag nog niet het geval is – effectief
uit te stappen en gebruik te maken van de clausule? Het risico
mag uiteraard niet worden gesocialiseerd – aandelen kopen is
altijd een risico – maar de overheid heeft wel een eenzijdige
actie gevoerd die betwistbaar kan zijn. Dat onderdeel van het
oorspronkelijke akkoord kan misschien geen soelaas bieden voor de
meer dan 600 000 aandeelhouders, maar het kan wel
gedeeltelijk tegemoetkomen door de operatie, die overal in Europa
heeft plaatsgevonden, voor een deel te compenseren.
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – En Belgique, les différentes autorités
publiques n’ont pas seulement acheté des actions, mais aussi
accordé des prêts. Le ministre pourrait-il en parler dans sa
réponse ?
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – De verschillende overheden in België
hebben niet enkel in aandelen geïnvesteerd, maar ook leningen
toegestaan. Kan de minister daar ook op ingaan in zijn antwoord?
|
M. Didier
Reynders, vice-premier ministre et ministre des Finances et
des Réformes institutionnelles. – Je fournirai un tableau
reprenant la valeur actuelle des différents investissements,
soit au total 15,14 milliards d’euros. Pour les sociétés non
cotées en bourse, il est naturellement moins facile de
déterminer la valeur.
Des
dividendes ont déjà été perçus à deux reprises, une fois en
actions et une fois en espèces, chez BNP Paribas pour un montant
de 212 millions d’euros, et une fois, en actions, chez Dexia.
Il y a eu en outre des paiements pour les garanties de l’État.
Je fournirai un tableau avec les différentes recettes du secteur
bancaire. De 1,150 milliard d’euros en 2010, elles s’élèveront
à 2 milliards en 2011. Ces rentrées proviennent de la taxe
bancaire légale, basée sur les dépôts des différentes
banques, et des dividendes, intérêts, primes pour la garantie
de l’intérêt et autres. Un coût d’environ 500 millions
d’euros, en paiement des divers emprunts, est aussi lié à cet
investissement. Le bénéfice net de l’État s’élèvera donc
à 1,5 milliard en 2011. L’évolution est favorable.
On
se demande souvent pourquoi l’État n’a pas opté pour une
stratégie de « stand alone ». Avec deux années de
recul, il appert qu’on a très bien fait de ne pas agir ainsi,
mais plutôt de coopérer avec BNP Paribas pour Fortis. Si l’État
était aujourd’hui l’unique actionnaire de Fortis, des
attaques spéculatives contre notre pays se produiraient
vraisemblablement.
Les
possibilités de sortie diffèrent selon chaque banque.
Pour
ce qui concerne BNP Paribas, la sortie est tributaire de l’option
que détient Ageas – anciennement Fortis – sur 121 218 054
actions BNP Paribas détenues par la Société fédérale de
participations et d’investissement, au bénéfice de ses
actionnaires. Ceux-ci disposent d’une option d’achat
exécutable entre le 10 octobre 2010 et le
9 octobre 2016 au prix de 66,72 euros par action.
Nous
verrons quand Ageas pourra lever cette option, qui représente un
engagement de l’État belge en faveur des actionnaires durant
une période limitée.
RPI,
Royal Park Investment, l’instrument qui regroupe les actifs
toxiques de Fortis, est géré dans la perspective d’un
« run-off », mais le rachat de notre participation
par un tiers investisseur est théoriquement possible.
C’est
la situation financière de Dexia et d’Ethias qui déterminera
les stratégies de sortie éventuelle de ces deux organismes, qui
est impossible aujourd’hui, et dépend de la vitesse
d’implémentation des plans de restructuration. L’UE a aussi
des questions et il y a l’évolution interne. Nous devrons donc
attendre les résultats des différents plans de restructuration.
L’intervention
publique dans KBC a été exécutée par un emprunt subordonné,
remboursable à 150% en décembre 2013, mais ce
remboursement peut être anticipé, tandis qu’une conversion en
actions est également possible. Dans ce contexte, j’ai déjà
eu des contacts avec l’actuel, et peut-être futur, président
de KBC.
Depuis
2008, j’ai toujours dit que nous ne prendrions pas de décision
immédiate, mais attendrions un redressement des différentes
actions. Nous restons en contact avec toutes les institutions
afin de savoir s’il est utile pour elles et pour le Trésor de
mettre sur le marché une partie de nos actions. Nous n’avons
donc encore pris aucune décision. Elle pourrait encore prendre
des mois, voire des années. Avec une ampleur totale du secteur
financier dépassant deux milliards, des dividendes convenables
et un paiement correct de l’intérêt sur les prêts, il peut
s’agir d’une bonne affaire pour nous.
À
propos de Fortis, on affirme souvent que nous coopérons avec une
banque étrangère. L’État belge est quand même le premier
actionnaire de BNP Paribas, non seulement de la branche belge,
mais de l’ensemble. Autrement dit, la Belgique est le premier
actionnaire d’une des plus grandes banques au monde.
|
De heer Didier
Reynders, vice-eersteminister en minister van Financiën en
Institutionele Hervormingen. – Ik zal een tabel bezorgen met de
cijfers van de huidige waarde voor de verschillende investeringen
voor een totaal van 15,14 miljard euro. Voor de
niet-beursgenoteerde vennootschappen is het uiteraard moeilijker
de waarde te bepalen.
BNP Paribas
heeft al twee maal dividenden uitgekeerd, één keer in aandelen
en één keer in cash, voor 212 miljoen euro, en Dexia één
maal, in aandelen. Daarnaast waren er nog de betalingen voor de
staatsgaranties. Ik zal een tabel bezorgen met de verschillende
ontvangsten van de banksector. In 2010 bedroegen ze 1 150 000 000
euro. In 2011 zullen ze twee miljard bedragen. Die inkomsten
komen voort uit de wettelijke bankheffing, op basis van de
deposito’s in de verschillende banken, en uit dividenden,
intresten, premies voor de staatswaarborg en dergelijke meer. Aan
die investering is ook een kost verbonden van ongeveer 500
miljoen euro, de betalingen van de leningen voor de verschillende
investeringen. De opbrengst voor de staat zal in 2011 dus netto
1,5 miljard euro bedragen. Dat is een goede evolutie.
Er wordt
vaak gevraagd waarom de staat niet voor een stand alone
opteerde. Meer dan twee jaar later blijkt het een zeer goede
beslissing geweest te zijn daar niet voor te opteren, maar wel
voor een samenwerkingsakkoord met BNP Paribas voor Fortis. Indien
de staat vandaag de enige aandeelhouder in Fortis zou zijn, dan
zouden er wellicht nu tegen ons land speculatieproblemen zijn.
De
mogelijkheden tot exit verschillen van bank tot bank.
Voor BNP
Paribas is de exit afhankelijk van de optie die Ageas – het
oude Fortis – bezit op 121 218 054 aandelen BNP
Paribas, aangehouden door de Federale participatie en
investeringsmaatschappij ten voordele van haar aandeelhouders.
Die beschikken over een call-optie uitvoerbaar tussen
10 oktober 2010 en 9 oktober 2016 tegen de
prijs van 66,72 euro per aandeel.
We zullen
zien wanneer het voor Ageas mogelijk is zo’n optie te leveren.
Het betreft een verbintenis van de Belgische staat ten voordele
van aandeelhouders gedurende een bepaalde tijd.
RPI, Royal
Park Investment, het instrument dat de toxische activa van Fortis
groepeert, wordt beheerd in het perspectief van een runoff,
maar de terugkoop van onze participatie door een derde
investeerder is theoretisch mogelijk.
De
financiële situatie van Dexia en Ethias zal de mogelijke
exitstrategieën van deze twee instellingen bepalen. Dat is
vandaag nog niet mogelijk; het hangt ook af van de snelheid
waarmee de herstructureringsplannen worden geïmplementeerd. De
EU heeft ook nog vragen en er is de interne evolutie. We moeten
dus wachten op de resultaten van de verschillende
herstructureringsplannen.
De
overheidsinterventie in KBC gebeurde via een achtergestelde
lening, terugbetaalbaar tegen 150 procent in december 2013.
Die terugbetaling kan voortijdig gebeuren. Ook een conversie in
aandelen is mogelijk is. Ik heb in dat verband al contact gehad
met de huidige en de, misschien wel, volgende voorzitter van KBC.
Ik heb sinds
2008 altijd gezegd dat we niet onmiddellijk een beslissing zouden
nemen, maar dat we zouden wachten op een betere situatie van de
verschillende aandelen. We houden contact met alle instellingen
om na te gaan of het voor de Schatkist en voor de verschillende
instellingen nuttig is een beroep te doen op de markt voor een
deel van onze aandelen. We hebben dus nog geen beslissing
genomen. Dat kan nog enkele maanden en misschien wel enkele jaren
duren. Met een totale omvang van de financiële sector van meer
dan twee miljard, met correcte dividenden en met een correcte
betaling van de rente op leningen is dat misschien een goede zaak
voor ons.
Er wordt
vaak gezegd dat we, wat Fortis betreft, samenwerken met een
buitenlandse bank. De Belgische staat is echter de eerste
aandeelhouder van BNP-Paribas, niet alleen van het Belgische
onderdeel, maar voor de hele bank. Dat betekent dus dat België
de eerste aandeelhouder is van een van de grootste banken ter
wereld.
|
M. Rik
Daems (Open Vld). – Je remercie le ministre. Au moment où
une décision est prise, chacun a son avis, et les effets ne se
révèlent qu’ultérieurement. De manière générale, on peut
qualifier l’évolution de positive. J’espère qu’à un
certain moment le cours évoluera de manière à rendre
intéressante l’option d’achat d’Ageas. Cela pourrait aussi
être politiquement intéressant, nous verrons.
Nous
disposons à présent d’une source de revenus stable grâce aux
dividendes de ces investissements, dont le rendement est élevé.
Arbitrer entre ce capital et d’autres revenus importants pour
le budget constituera une décision majeure.
On
oublie souvent que nous sommes l’actionnaire de référence
absolu de BNP Paribas par l’échange de 75% des actions Fortis
contre environ 11% des actions de BNP Paribas. Cela devrait
ressortir plus nettement au conseil d’administration de BNP
Paribas. Il ne me semble pas déraisonnable de briguer dans les
divers comités une vice-présidence avec des compétences
définies, ne serait-ce que pour sauvegarder le caractère de la
banque Fortis en Belgique, où l’État détient 25% des parts,
et y limiter l’influence française. Cela devrait avoir des
répercussions sur le marché, les consommateurs et le
financement de nos entreprises.
J’ai
entendu un message positif. Le gouvernement a fait son travail et
j’espère qu’il continuera à le faire.
|
De heer Rik
Daems (Open Vld). – Ik dank de minister. Op het ogenblik
dat een beslissing wordt genomen, heeft iedereen een mening en
pas achteraf worden de effecten duidelijk. De evolutie kan in
algemene termen positief worden genoemd. Ik hoop wel dat op een
bepaald ogenblik de beurskoers in die mate evolueert dat de
call-optie van Ageas interessant wordt. Dat kan immers ook
politiek interessant zijn, maar dat zullen we dan wel zien.
We hebben nu
wel een stabiele inkomstenstroom uit dividenden van deze
investeringen, die een zeer goed rendement hebben. Het zal dan
ook geen onbelangrijke beslissing zijn om dat kapitaal af te
wegen tegen andere inkomsten die rechtstreeks een gevolg hebben
voor de begroting.
Blijkbaar
vergeet men altijd dat wij de absolute referentieaandeelhouder
zijn van BNP Paribas door 75 procent van de Fortisaandelen te
ruilen voor ongeveer 11 procent aandelen van BNP Paribas. In de
raad van bestuur van BNP Paribas zou dit sterker tot uiting mogen
komen. Het lijkt mij niet onzinnig in de aparte comités een
vicevoorzitterschap te ambiëren met bepaalde competenties, al
was het maar om zo het karakter van de Fortisbank in België,
waarin de staat 25 procent aandelen heeft, te vrijwaren en de
invloed van Frankrijk daar te beperken. Dat zou effect moeten
hebben voor de markt en voor de consumenten en de kredietvorming
van onze eigen bedrijven.
Ik heb een
positief verhaal gehoord. De regering heeft haar werk gedaan en
ik hoop dat ze dat blijft doen.
|
Demande
d’explications de M. Rik Daems au vice-premier ministre et
ministre des Finances et des Réformes institutionnelles sur
«l’évolution des investissements étrangers dans notre pays»
(nº 5-276)
|
Vraag
om uitleg van de heer Rik Daems aan de
vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele
Hervormingen over «de evolutie van buitenlandse investeringen in
ons land» (nr. 5-276)
|
M. Rik
Daems (Open Vld). – Selon les données dont je dispose, la
Belgique a attiré en 2010 des investissements étrangers directs
pour un total de 50 milliards de dollars. Ce montant est plus
élevé qu’en 2009, mais est encore inférieur aux
investissements du passé, qui tournaient autour des 100 à 125
milliards de dollars.
La
tendance est cependant positive. Une des explications de la
hausse réside dans les aspects fiscaux, en premier lieu la
déduction des intérêts notionnels. Le ministre peut-il
indiquer quelle est, à son estime, la part de cette mesure dans
l’attrait des investissements étrangers ? L’instrument
sera-t-il maintenu ou encouragé si la plus-value en termes de
productivité pour l’intérêt général pose question ?
Qu’en
est-il du ruling ? Sera-t-il encore davantage promu pour
pouvoir attirer des investissements étrangers ?
Le
gouvernement en affaires courants envisage-t-il d’autres
mesures pour encourager les investissements étrangers ? Je
parle naturellement d’investissements en termes de capitaux
frais et non, par exemple, de la reprise d’une entreprise belge
par une firme américaine, qui n’offre aucune plus-value sur le
plan purement économique. Le ministre peut-il donner des
chiffres sur cette différence entre les investissements
étrangers productifs et non productifs, si je puis m’exprimer
ainsi ? La hausse des investissements étrangers directs se
poursuivra-t-elle selon le ministre ?
Le
parlement peut-il aider le gouvernement en affaires courantes en
déposant lui-même des propositions pour renforcer cette
évolution favorable ?
Je
ne désire pas engager aujourd’hui le débat sur les fonds
d’investissement. Mais là aussi nous constatons une évolution
positive.
|
De heer Rik
Daems (Open Vld). – Volgens mijn gegevens heeft België in
2010 directe buitenlandse investeringen aangetrokken voor een
totaal van 50 miljard dollar. Dat bedrag ligt hoger dan in 2009,
maar blijft nog steeds onder de investeringen van vroeger, die
rond de 100 à 125 miljard dollar schommelden.
De tendens
is evenwel positief. Een van de verklaringen voor de stijging
heeft te maken met de fiscale aspecten, de notionele
interestaftrek voorop. Kan de minister aangeven wat naar zijn
inschatting het aandeel van die maatregel is in het aantrekken
van buitenlandse investeringen? Zal het instrument behouden
blijven of verder gepromoot worden als de productiviteit in
meerwaarde naar het algemeen belang een groot vraagteken is?
Hoe zit het
met de ruling? Zal ruling nog meer gepromoot worden om
buitenlandse investeringen te kunnen aantrekken?
Overweegt de
regering van lopende zaken andere maatregelen om buitenlandse
investeringen aan te moedigen? Ik heb het uiteraard over
investeringen in termen van vers kapitaal, niet over bijvoorbeeld
een overname van een Belgisch door een Amerikaans bedrijf, die
puur economisch geen meerwaarde oplevert. Kan de minister cijfers
geven over dat onderscheid tussen de productieve en
niet-productieve buitenlandse investeringen, als ik dat zo
eenvoudig mag zeggen? Zal de stijging van de buitenlandse directe
investeringen volgens de minister aanhouden?
Kan het
Parlement de regering van lopende zaken helpen door zelf
voorstellen in te dienen om de positieve evolutie te versterken?
Het debat
over de investeringsfondsen wil ik vandaag niet aangaan. Maar ook
daar zien we een positieve evolutie.
|
M. Didier
Reynders, vice-premier ministre et ministre des Finances et
des Réformes institutionnelles. – Je signale que la promotion
des investissements étrangers concerne une matière
régionalisée. Pour les statistiques, M. Daems doit dès
lors s’adresser aux régions qui ont chacune créé un
organisme spécifique dans le but d’attirer des
investissements. Il s’agit de Flanders Investment & Trade
(FIT) pour la Flandre, de l’Agence wallonne à l’exportation
et aux investissements étrangers (AWEX) pour la Wallonie et de
Invest in Brussels pour la Région de Bruxelles-Capitale.
Les
investissements étrangers concernent cependant aussi une série
de compétences fédérales. C’est pourquoi un accord de
coopération « Investissements étrangers » a été
signé le 7 février 1995 par l’État fédéral et
les trois régions. La fiscalité étant susceptible de jouer un
rôle important dans les matières fédérales lorsqu’un
investisseur étranger doit prendre une décision, une cellule
« Fiscalité des investissements étrangers » a été
créée au sein de mon département et est chargée d’informer
et d’aider les candidats investisseurs. La majorité des
questions auxquelles répond la cellule portent sur la déduction
des intérêts notionnels, la déduction pour revenus de brevets
et d’autres mesures fiscales dans le domaine de la recherche et
du développement.
Elles
concernent aussi l’exonération des salaires des chercheurs et
le tax shelter dans le secteur audiovisuel Ainsi, grâce aux
mesures de tax shelter, 500 millions ont été investis ces sept
dernières années dans des films et des programmes de
télévision, ce qui est une évolution remarquable avec de
belles retombées pour la Belgique. Le film « Rien à
déclarer », qui sort sur les écrans ces prochains jours,
représente par exemple un investissement de 4,5 millions par
l’intermédiaire du tax shelter et a employé, conformément à
la législation belge, de nombreux acteurs et techniciens belges.
Par
ailleurs, les mesures de ruling répondent à une demande des
investisseurs. La composition de la commission de ruling est
réglée par arrêté royal. La cellule de ruling de mon
département fournit non seulement les informations nécessaires
mais joue également un rôle de médiation. Elle met donc le
candidat investisseur étranger en contact avec les personnes
et/ou les administrations compétentes au niveau fédéral ou
régional. C’est pourquoi les organisations susmentionnées ont
régulièrement recours aux services d’appui de cette cellule.
Dans un certain nombre de cas, des investisseurs étrangers
potentiels s’adressent directement à ce service. Le monde
économique apprécie également les prestations de cette cellule
et M. Daems aura certainement remarqué qu’elle a été
nominée en 2010 pour le Taxman of the Year.
Je
sais que différentes études mesurent les investissements
étrangers. Il y a notamment les études annuelles des Nations
unies (Global Investment Trends Monitor de la CNUCED), de
Ernst & Young (Baromètre de l’attractivité
belge) et d’IBM Global Business Services (Global Location
Trends). Ces études arrivent toutefois à des résultats
différents car leurs bases de départ varient, par exemple,
selon que la reprise d’une société belge par un investisseur
étranger est ou non prise en compte. Mais en 2010 la tendance
était positive : plus de 50 milliards de dollars US. Je ne
dispose pas d’une répartition entre les différentes
catégories, mais je puis les communiquer ultérieurement. Une
telle évolution positive n’est pas perceptible dans d’autres
pays de l’eurozone.
Les
chiffres concrets que je puis communiquer sont ceux des dossiers
de l’année 2010 traités par cette cellule de mon département.
Participation
à des missions à l’étranger (entre autres missions
princières et économiques) : 25 ; réunions (entre
autres avec les responsables régionaux, la Chancellerie du
premier ministre, le SPF Économie, le SPF Affaires étrangères,
des investisseurs potentiels, des bureaux fiscaux, des ambassades
étrangères, des chambres de commerce, des organisations
patronales) : 135 ; réponses à des questions
(principalement sur les différents stimulants fiscaux) :
487 ; dossiers de projets concrets d’investissement :
56.
La
comparaison avec les chiffres des années antérieures m’amène
au constat que le recours à la cellule « Fiscalité des
investissements étrangers » connaît un succès croissant
d’année en année.
Enfin,
différents éléments attirent encore davantage les
investissements. Je pense en premier lieu et surtout à une
meilleure situation budgétaire, notamment un déficit inférieur
à 4%. Une baisse du ratio de la dette est le meilleur moyen de
créer un climat d’investissement favorable en Belgique.
Ensuite, un accord social est très important. La conclusion d’un
accord interprofessionnel ou la décision du gouvernement à cet
égard peut aussi constituer un élément très positif pour les
investisseurs.
Enfin,
en ce qui concerne les avantages fiscaux, je suis à chaque fois
étonné par la grande différence de ton entre les brochures des
trois organismes régionaux qui encouragent les investissements
étrangers dans notre pays et les réactions en Belgique aux
mesures fiscales qui y sont vantées. Les brochures de Flanders
Investment & Trade, de l’AWEX ou de Invest
in Brussels mentionnent toutes trois en première page la
déduction des intérêts notionnels. Mais en Belgique, je dois
constamment répondre à des questions critiques sur cette
déduction d’intérêts. Il me semble donc utile d’organiser
un jour une réunion de coordination sur la déduction des
intérêts notionnels avec les responsables de la promotion de la
Flandre, de Bruxelles ou de la Wallonie à l’étranger.
Nous
devons donner beaucoup plus d’informations à l’étranger. Je
me réfère au « roadshow » Invest in Belgium
d’il y a quelques années avec le premier ministre de l’époque
Guy Verhofstadt. Une bonne collaboration entre l’autorité
fédérale et les régions dans les différents pays me paraît
être la meilleure voie pour augmenter les investissements
étrangers. Ces dernières semaines, nous constatons d’ailleurs
une nouvelle évolution dans le secteur financier. Après les
États-Unis et le Japon, la Chine investit à présent aussi dans
le secteur bancaire belge. Là aussi, il est fait référence à
la déduction des intérêts notionnels.
|
De heer Didier
Reynders, vice-eersteminister en minister van Financiën en
Institutionele Hervormingen. – Ik wijs erop dat het bevorderen
van buitenlandse investeringen een geregionaliseerde materie
betreft. Voor statistieken dient de heer Daems zich dan
ook tot de gewesten te wenden. Elk gewest heeft een eigen
organisme om investeringen aan te trekken. In Vlaanderen is dat
Flanders Investment & Trade, in Wallonië
l’Agence wallonne à l’exportation et aux investissements
étrangers (AWEX) en in Brussel Invest in Brussels.
Buitenlandse
investeringen hebben evenwel nog te maken met een aantal federale
bevoegdheden. Daarom werd op 7 februari 1995 een
samenwerkingsakkoord Buitenlandse Investeringen ondertekend door
de federale staat en de drie gewesten. Omdat binnen de federale
materies fiscaliteit een belangrijke rol kan spelen wanneer een
buitenlandse investeerder een beslissing moet nemen, werd in mijn
departement de cel Fiscaliteit van de Buitenlandse Investeringen
belast met het informeren en ondersteunen van
kandidaat-investeerders. De meeste vragen die de cel beantwoordt,
hebben te maken met de notionele interestaftrek, de aftrek voor
octrooi-inkomsten en andere fiscale maatregelen op het gebied van
onderzoek en ontwikkeling.
Ik verwijs
naar de vrijstelling van de lonen van onderzoekers, de tax
shelter in de audiovisuele sector. Zo is dankzij de tax
shelter-maatregelen de jongste zeven jaar voor 500 miljoen
geïnvesteerd in films en televisieprogramma’s, toch een
opmerkelijke evolutie met een mooi terugverdieneffect in België.
Vandaag gaat trouwens de film Rien à déclarer in
première waarmee een investering is gemoeid van 4,5 miljoen via
tax shelter en waarbij conform de wetgeving veel Belgische
acteurs en technici enzovoort zijn betrokken.
Anderzijds
beantwoorden de rulingmaatregelen aan een vraag van de
investeerders. Voor de samenstelling van de rulingcommissie is
een koninklijk besluit uitgevaardigd. De rulingcel op mijn
departement verstrekt daarbij niet alleen informatie maar speelt
tevens een bemiddelende rol. Ze brengt dan ook de kandidaat
buitenlandse investeerder in contact met de ter zake bevoegde
personen en/of administraties op het federale niveau of dat van
de gewesten. De ondersteunende diensten van de cel worden dan ook
door de vermelde organisaties op regelmatige basis gebruikt. In
een aantal gevallen wenden potentiële buitenlandse investeerders
zich ook rechtstreeks tot die dienst. Die dienstverlening wordt
trouwens ook gewaardeerd door het bedrijfsleven, want het zal
de heer Daems niet ontgaan zijn dat die cel in 2010
werd genomineerd als Taxman of the Year.
Ik weet dat
er diverse studies bestaan die de buitenlandse investeringen
meten. Zo zijn er onder meer de jaarlijkse studies van de
Verenigde Naties (Global Investment Trends Monitor van UNCTAD),
van Ernst & Young (Barometer van de Belgische
attractiviteit), van IBM Global Business Services (Global
Location Trends). Die studies hebben evenwel verschillende
resultaten omdat er verschillende uitgangspunten zijn,
bijvoorbeeld naargelang de overname van een Belgisch bedrijf door
een buitenlandse investeerder al dan niet meegenomen wordt in de
weging. Maar in 2010 was de trend positief: meer dan 50 miljard
USD. Ik heb geen verdeling tussen de verschillende categorieën,
maar kan die later nog bezorgen. Een dergelijke positieve trend
is niet merkbaar in andere landen van de eurozone.
Wat ik wel
aan concrete cijfers kan geven zijn de dossiercijfers van het
jaar 2010 van voornoemde cel van mijn departement:
Deelname aan
buitenlandse zendingen (onder meer prinselijke en economische
missies): 25; vergaderingen (onder meer met de regionale
verantwoordelijken, de Kanselarij van de eerste minister, de FOD
Economie, de FOD Buitenlandse Zaken, potentiële investeerders,
fiscale kantoren, buitenlandse ambassades, kamers van koophandel,
werkgeversorganisaties): 135; antwoorden op vragen (in hoofdzaak
vragen over de diverse fiscale incentives): 487; dossiers over
concrete investeringsprojecten: 56.
Wanneer ik
vergelijk met cijfers uit voorgaande jaren dan moet ik
vaststellen dat het beroep op de cel ‘fiscaliteit van de
buitenlandse investeringen’ van jaar tot jaar toeneemt.
Tot slot
zijn er verschillende elementen die nog meer investeringen aan te
trekken. Ik denk eerst en vooral aan een betere
begrotingssituatie, met name een tekort lager dan 4%. Een daling
van de schuldratio is het beste middel om een goed
investeringsklimaat te scheppen in België. Ten tweede is een
sociaal akkoord van groot belang. Het afsluiten van een
interprofessioneel akkoord of de beslissing van de regering
daaromtrent kan ook een zeer positief element zijn voor
investeerders.
Wat ten
derde de fiscale voordelen betreft, ben ik telkens opnieuw
verrast door het grote verschil in toon in de brochures van de
drie gewestelijke organismen die buitenlandse investeringen in
ons land promoten en de reacties in België op de fiscale
maatregelen die in de brochures worden aangeprezen. De brochures
van Flanders Investment & Trade, van AWEX of
van Invest in Brussels vermelden alle drie op hun eerste
pagina de notionele renteaftrek. Maar in België moet ik
voortdurend antwoorden op kritische vragen over die renteaftrek.
Het lijkt me dan ook nuttig over de notionele intrestaftrek eens
een coördinatievergadering te organiseren tussen de
verantwoordelijken voor de promotie van Vlaanderen, Brussel of
Wallonië in het buitenland en het federale niveau waar sommigen
een wijziging vragen van de notionele renteaftrek.
We moeten
veel meer informatie geven aan het buitenland. Ik verwijs naar de
roadshow Invest in Belgium van enkele jaren geleden met
toenmalig premier Guy Verhofstadt. Een goede samenwerking tussen
de federale overheid en de gewesten in de verschillende landen
lijkt mij de beste weg naar meer buitenlandse investeringen. In
de financiële sector merken we jongste weken overigens een
nieuwe trend. Na de Verenigde Staten en Japan investeert nu ook
China in de Belgische banksector. Ook daarbij werd gerefereerd
aan de notionele intrestaftrek.
|
M. Rik
Daems (Open Vld). – La réponse détaillée du ministre
indique que l’on peut effectivement faire la différence si
l’on utilise une stratégie judicieuse pour attirer des
investissements étrangers, pour autant bien entendu que notre
propre base économique soit suffisamment forte pour justifier de
tels investissements.
La
promotion dans les brochures des trois régions est effectivement
en contraste flagrant avec les propos tenus dans notre pays et au
parlement.
La
cellule Fiscalité qui doit s’occuper de la coordination n’est
pas vraiment formalisée dans l’accord de coopération. Je
plaide pour que l’on en arrive à instaurer un
« one-stop-shopping ». Les investisseurs
étrangers qui cherchent sur internet des informations sur la
Belgique obtiennent maintenant des données présentées sous
différents angles. Un site web commun pourrait regrouper ces
informations.
|
De heer Rik
Daems (Open Vld). – Het uitvoerige antwoord van de minister
geeft aan dat men wel degelijk het verschil kan maken met een
juiste strategie om buitenlandse investeringen aan te trekken, op
voorwaarde uiteraard dat de eigen economische basis voldoende
stevig is om dergelijke investeringen te verantwoorden.
De promotie
in de brochures van de drie gewesten contrasteert inderdaad sterk
met wat in eigen land en in hier in het parlement wordt verteld.
De cel
Fiscaliteit die moet instaan voor de coördinatie, is in het
samenwerkingsakkoord niet echt geformaliseerd. Ik pleit ervoor
ter zake stappen te doen met het oog op one-stop-shopping.
Buitenlandse investeerders die op het internet op zoek gaan
informatie over België, krijgen nu informatie aangeboden vanuit
verschillende invalshoeken. Een gezamenlijke website zou die
informatie kunnen bundelen.
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – Vous plaidez pour une refédéralisation
du commerce extérieur.
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – U pleit voor een herfederalisering van de
buitenlandse handel.
|
M. Rik
Daems (Open Vld). – Non, c’est justement le problème.
Ceux qui, dans le respect des compétences respectives, essaient
de regrouper les forces, obtiennent ce type de réaction. Je
plaide pour un rassemblement des forces, par exemple en groupant
toutes les informations sur internet sous un seul titre, tel que
« Invest in Belgium ».
La
régionalisation a souvent de curieuses conséquences. Je
remarque parfois que des personnes de FIT (Flanders
Investment & Trade) travaillent à l’étranger
aussi pour l’AWEX et inversement.
Sur
le terrain, les représentants de l’AWEX et de FIT collaborent
généralement bien et concluent des accords pratiques,
impliquant souvent la transmission réciproque de dossiers
d’investissement. Il est donc possible de collaborer et d’unir
les forces. Le ministre – ou les régions si nécessaire – ne
peut-il pas prendre une initiative pour que les investisseurs
potentiels trouvent toutes les informations dans un seul point de
contact ?
Il
convient aussi de s’adresser directement aux conseillers en
investissements. Cela se pratique trop peu actuellement. Les
grands bureaux, qui vendent très cher leur expertise, ont un
impact important sur la distribution des investissements
étrangers. Ils déterminent en grande partie les endroits où il
est intéressant d’investir. Indépendamment du
« one-stop-shopping » et des « roadshows »,
qui pour ma part peuvent être organisés chaque mois, la cellule
Fiscalité doit aussi s’adresser directement aux cinq ou six
grands bureaux de conseillers en investissements. Dans la
pratique, notre pays n’est pas à la hauteur dans ce domaine.
|
De heer Rik
Daems (Open Vld). – Neen, dat is nu net het probleem. Wie,
met respect voor de respectieve bevoegdheden, probeert de
krachten te bundelen, krijgt dat soort reacties. Ik pleit ervoor
om met respect voor de bestaande bevoegdheden, de krachten te
bundelen door bijvoorbeeld alle informatie op het internet onder
één titel, bijvoorbeeld Invest in Belgium, te groeperen.
De
regionalisering heeft vaak bizarre effecten. Ik merk soms dat
mensen van FIT (Flanders Investment & Trade)
in het buitenland bijwerken voor AWEX en omgekeerd.
Op het
terrein komen de vertegenwoordigers van AWEX en FIT dus nogal
eens goed overeen en maken ze praktische werkafspraken, waarbij
vaak investeringsdossiers aan mekaar worden doorgespeeld. Het is
dus mogelijk samen te werken en de krachten te bundelen. Kan de
minister – of desnoods de gewesten – geen initiatief nemen
opdat mogelijke investeerders voor alle informatie bij één
aanspreekpunt terecht kunnen?
Ook moeten
de investeringsadviseurs rechtstreeks worden aangesproken. Dat
gebeurt nu te weinig. De grote kantoren, die voor veel geld hun
expertise verkopen, hebben een grote impact op de distributie van
buitenlandse investeringen. Ze bepalen grotendeels waar het
interessant is om te investeren. Los van de one-stop-shopping
en de roadshows, die voor mijn part elke maand mogen
worden georganiseerd, moet de cel Fiscaliteit ook doelgericht de
vijf of zes grote kantoren van investeringsadviseurs aanspreken.
Daar schiet ons land in de praktijk te kort.
|
Demande
d’explications de M. Bart Laeremans au vice-premier
ministre et ministre des Finances et des Réformes
institutionnelles sur «les subsides de l’autorité fédérale
à la Région de Bruxelles-Capitale» (nº 5-287)
|
Vraag
om uitleg van de heer Bart Laeremans aan de
vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele
Hervormingen over «de toelagen van de federale overheid aan het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest» (nr. 5-287)
|
M. Bart
Laeremans (VB). – J’ai déjà adressé au ministre une
question écrite afin d’obtenir des données récentes au sujet
du financement de Bruxelles par l’autorité fédérale. Comme
je n’ai pas reçu de réponse, j’ai transformé cette
question écrite en demande d’explications.
Le
11 mars 2005, le sénateur Van Overmeire a adressé au
ministre une question écrite sur les transferts de l’autorité
fédérale vers la Région de Bruxelles-Capitale,
Bruxelles-Ville, les autres communes bruxelloises et les autres
administrations locales bruxelloises, notamment les CPAS. Je
souhaiterais savoir quels transferts ont été réalisés depuis
lors, avec une ventilation par année.
Je
demande donc au ministre de me fournir un aperçu des subventions
que ces institutions ont reçues de l’autorité fédérale
depuis 2005.
Quels
changements sont-ils éventuellement intervenus, y compris les
nouveaux transferts éventuels réalisés depuis 2005, en ce qui
concerne :
a.
la base légale de cet octroi ;
b.
la raison de l’octroi du montant ;
c.
les conditions liées à l’octroi de la subvention ;
d.
le contrôle exercé par l’autorité fédérale sur
l’utilisation correcte de la subvention ;
e.
la périodicité et la durée de l’octroi des subventions ainsi
que les éventuelles clauses relatives à leur annulation ?
Le
ministre peut-il me donner une liste complète des montants
octroyés chaque année, depuis 2005, aux institutions précitées
au titre de chacune de ces subventions ?
Plutôt
que de me lire tous ces chiffre, j’imagine que le ministre
préférera me les transmettre par écrit.
|
De heer Bart
Laeremans (VB). – Ik heb de minister een schriftelijke
vraag gesteld om recente gegevens te krijgen over de financiering
van Brussel door de federale overheid. Aangezien ik daar geen
antwoord op heb gekregen, heb ik die vraag omgezet in een vraag
om uitleg.
Op
11 maart 2005 stelde senator Van Overmeire de minister
een schriftelijke vraag over de overdrachten van de federale
overheid naar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Brussel-Stad,
de andere Brusselse gemeenten en andere Brusselse plaatselijke
besturen, zoals de OCMW’s. Welke overdrachten hebben sindsdien
plaatsgehad, en dat uitgesplitst per jaar?
Kan de
minister mij derhalve een volledig overzicht geven van de
toelagen die deze instellingen sinds 2005 van de federale
overheid hebben bekomen?
Wat zijn de
eventuele wijzigingen, met inbegrip van eventuele bijkomende
nieuwe overdrachten die sinds 2005 werden gecreëerd, voor wat
betreft:
a. de
wettelijke basis van deze toekenning;
b. de reden
voor de toekenning van de toelage;
c. de
voorwaarden verbonden aan de toekenning van de toelage;
d. de
controle van de federale overheid op de correcte besteding;
e. de
periodiciteit en duur van de toekenning van de toelagen en de
eventuele clausules betreffende de opzegging ervan?
Kan de
minister mij een volledige lijst geven van de jaarlijkse bedragen
die sinds 2005 werden toegekend aan de voornoemde instellingen in
het kader van elk van die toelagen?
Ik begrijp
dat de minister mij al die cijfers moeilijk kan voorlezen, maar
ik neem aan dat hij ze mij schriftelijk kan overhandigen.
|
M. Didier
Reynders, vice-premier ministre et ministre des Finances et
des Réformes institutionnelles. – Je me réfère à ma réponse
à la question écrite identique nº 4-6644 qui m’avait
été adressée par le sénateur Karim Van Overmeire le
29 janvier 2010. Les chiffres qui y sont mentionnés
concernant les transferts pour la période 2005-2009 ont
entre-temps été complétés par des données pour l’année
budgétaire 2010. Pour le reste, aucune modification n’a été
apportée. Je transmettrai ces chiffres à M. Laeremans.
|
De heer Didier
Reynders, vice-eersteminister en minister van Financiën en
Institutionele Hervormingen. – Ik verwijs naar mijn antwoord op
de identieke vraag van senator Karim Van Overmeire van
29 januari 2010, meer bepaald de schriftelijke vraag
nr. 4-6644. De aldaar meegedeelde cijfergegevens over de
overdrachten voor de periode 2005-2009 heb ik inmiddels aangevuld
met gegevens voor het begrotingsjaar 2010. Voor het overige
werden geen wijzigingen aangebracht. Ik zal die aan
de heer Laeremans overhandigen.
|
Demande
d’explications de M. Richard Miller au secrétaire d’État
à la Mobilité sur «le transport de matériel militaire
transitant par la Belgique» (nº 5-244)
|
Vraag
om uitleg van de heer Richard Miller aan de
staatssecretaris voor Mobiliteit over «de doorvoer van militair
materieel in België» (nr. 5-244)
|
M. Richard
Miller (MR). – Si je me permets de revenir vers vous avec
une question que je vous ai posée récemment, c’est parce que
la réponse que vous m’avez apportée est en contradiction avec
celle du ministre-président wallon sur le même sujet.
L’objet de
la question était le suivant : un avion transportant du
matériel militaire qui atterrit sur un aéroport belge, qui ne
décharge pas sa cargaison, et change éventuellement d’équipage
ou charge d’autres marchandises ordinaires est-il soumis à
l’obligation d’obtenir une autorisation de la part des
autorités belges, une autorité de transit en l’occurrence ?
Autrement dit, les autorités belges exercent-elles un contrôle
sur le contenu de la cargaison de cet avion ?
Pour
préciser la contradiction entre votre réponse et celle du
ministre-président wallon, je vous communique quelques éléments
de cette dernière.
M. Demotte
renvoie à l’arrêté ministériel fédéral du
28 septembre 2000 qui réglemente le transit des biens
et technologies à double usage, arrêté dont les principes
qu’il contient sont appliqués mutatis mutandis au transit des
produits considérés comme étant des armes par les douanes.
Ainsi,
l’article 1 stipule : « une licence est requise
pour le transit dans les mêmes conditions que pour
l’exportation ».
L’article 2
précise toutefois que cet article 1 ne s’applique pas
dans différentes circonstances et, notamment : « au
transit de biens expédiés sans transbordement ou changement de
moyen de transport ».
Par contre,
vous indiquez dans votre réponse que : « Le
transit sur notre territoire implique obligatoirement l’obtention
d’une autorisation par le directeur général de la Direction
générale des transports aériens. Mais cette autorisation n’est
pas nécessaire en cas de simple survol ».
Ici, il ne
s’agit pas d’un simple survol, mais d’un avion qui se pose
sur un aérodrome belge et qui redécolle sans transbordement de
sa cargaison. Ce vol doit-il ou non faire l’objet d’une
autorisation de transit ?
|
De heer Richard
Miller (MR). – Ik kom terug op een vraag die ik u onlangs
stelde omdat het antwoord dat u gaf strijdig is met dat van de
Waalse minister-president over hetzelfde onderwerp.
De
vraag ging over het volgende: moet een vliegtuig dat militair
materieel vervoert en op een Belgische luchthaven landt, dat zijn
lading niet uitlaadt, eventueel van bemanning wisselt of andere
gewone goederen laadt, daartoe een machtiging krijgen vanwege de
Belgische autoriteiten, in dit geval een autoriteit van doorvoer?
Anders gezegd, oefenen de Belgische autoriteiten een controle uit
op de inhoud van de lading van dat vliegtuig?
Om
de tegenstrijdigheid tussen uw antwoord en dat van de Waalse
minister-president te verduidelijken, deel ik u enkele elementen
van dat laatste mee.
De heer Demotte
verwijst naar het federaal ministerieel besluit van
28 september 2000 tot regeling van de doorvoer van
producten en technologie voor tweeërlei gebruik. De beginselen
van dat besluit worden mutatis mutandis toegepast op de doorvoer
van producten die door de douane als wapens worden beschouwd.
Zo
bepaalt artikel 1: ‘Onder dezelfde voorwaarden als deze
voorzien voor de uitvoer is een vergunning vereist voor de
doorvoer.’
Artikel 2
preciseert echter dat artikel 1 niet van toepassing is in
een aantal gevallen en met name voor ‘de doorvoer van producten
die zonder overlading of verandering van vervoermiddel worden
verzonden.’
Daarentegen
zegt u in uw antwoord: ‘Voor de doorvoer op ons grondgebied
moet een machtiging worden verleend door de directeur-generaal
van het Directoraat-generaal Luchtvaart. Die machtiging is echter
niet vereist in geval van een eenvoudig overvliegen.’
Hier
gaat het niet om een eenvoudig overvliegen, maar over een
vliegtuig dat landt op een Belgische luchthaven en er weer
opstijgt zonder zijn lading over te laden. Moet die vlucht wel of
niet een doorvoervergunning hebben?
|
M. Etienne
Schouppe, secrétaire d’État à la Mobilité, adjoint au
premier ministre. – Apparemment, la notion de « transit »
donne lieu à des interprétations contradictoires. J’ai donc
reposé la question à des spécialistes en la matière et voici
ce qu’ils m’ont répondu.
Si un avion
atterrit sur un aéroport belge uniquement pour une raison
technique, par exemple le ravitaillement ou un changement
d’équipage, et que sa cargaison n’est pas déchargée, cet
avion n’est pas considéré comme étant en transit et les
autorités aéronautiques belges n’effectuent pas de contrôle
de ce fret.
La
réglementation applicable dans le domaine du transport aérien
de matières dangereuses est l’annexe 18 de la Convention de
Chicago, développée en profondeur dans le document 9284 de
l’OACI, le règlement européen 39/22/91 du 16 décembre 1991
et, au niveau belge, l’arrêté royal du 18 novembre 2005
réglementant le transport aérien des matières dangereuses.
Conformément
à cet arrêté royal du 18 novembre 2005, une
autorisation du directeur général de la direction générale
Transport aérien doit être obtenue pour chaque transport aérien
d’explosifs, de matières fissiles et de matières radioactives
partant de la Belgique, à destination de celle-ci, en transit ou
même simplement en survol du territoire belge. Toutes les autres
matières dangereuses ne nécessitent pas une autorisation pour
le survol de notre territoire mais bien pour le départ,
l’arrivée ou le transit. Le matériel militaire et les armes
ne sont pas considérés comme des matières dangereuses. Ils
doivent faire l’objet d’une licence d’exportation ou
d’importation mais leur transport aérien ne nécessite pas une
autorisation, sauf dans les cas spéciaux précités.
|
De heer Etienne
Schouppe, staatssecretaris voor Mobiliteit, toegevoegd aan de
eerste minister. – Blijkbaar zorgt het begrip ‘doorvoer’
voor tegenstrijdige interpretaties. Ik heb dus de vraag opnieuw
voorgelegd aan specialisten ter zake en ik geef hier hun
antwoord.
Als
een vliegtuig enkel op een Belgische luchthaven landt om een
technische reden, bijvoorbeeld voor bevoorrading of een
verandering van bemanning, en de lading niet wordt uitgeladen,
wordt dat vliegtuig niet beschouwd als zijnde in doorvoer en
oefenen de Belgische luchtvaartautoriteiten geen controle uit op
de vracht.
De
reglementering die van toepassing is op het luchtvervoer van
gevaarlijke goederen is de bijlage 18 van de Conventie van
Chicago. Die is uitgewerkt in het document 9284 van de ICAO, het
Europees reglement 39/22/91 van 16 december 1991 en, op
Belgisch niveau, in het koninklijk besluit van 18 november 2005
tot regeling van het luchtvervoer van gevaarlijke goederen.
Overeenkomstig
het koninklijk besluit van 18 december 2005 moet een
machtiging van de directeur-generaal van het Directoraat-generaal
Luchtvaart worden verkregen voor elk luchtvervoer van
explosieven, splijtstoffen en radioactieve materialen die uit
België vertrekken, of België als bestemming hebben, in doorvoer
of zelfs voor eenvoudig overvliegen van het Belgische
grondgebied. Alle andere gevaarlijke goederen behoeven geen
machtiging voor het overvliegen van ons grondgebied, maar wel
voor het vertrek, de aankomst of de doorvoer. Militair materieel
en wapens worden niet beschouwd als gevaarlijke goederen. Ze
moeten het voorwerp uitmaken van een uitvoer- of invoerlicentie,
maar hun luchtvervoer behoeft geen machtiging, behalve in de
zojuist genoemde speciale gevallen.
|
M. Richard
Miller (MR). – Votre réponse est claire. Il n’y a plus
de contradiction avec la réponse du ministre-président wallon.
Toutefois, notre législation ne présente-t-elle pas une
faiblesse ? En effet, un transport aérien d’armes pour
lesquelles on ne sait pas si des licences ont été accordées
légalement, peut s’arrêter en Belgique et redécoller sans
aucun contrôle.
|
De heer Richard
Miller (MR). – Uw antwoord is duidelijk. Er is geen
tegenstrijdigheid meer met het antwoord van de Waalse
minister-president. Vertoont onze wetgeving echter geen zwak
punt? Luchtvervoer van wapens, waarvan men niet weet of daarvoor
een wettelijke licentie werd gegeven, kan in België stoppen en
weer opstijgen zonder enige controle.
|
Demande
d’explications de M. Bert Anciaux à la ministre de
l’Intérieur et au secrétaire d’État à la Mobilité sur
«la sécurité à et aux alentours de l’aéroport de Zaventem»
(nº 5-258)
|
Vraag
om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de minister van
Binnenlandse Zaken en aan de staatssecretaris voor Mobiliteit
over «de veiligheid in en rond de luchthaven van Zaventem»
(nr. 5-258)
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – Voici environ dix ans, je posais ici même
une question concernant les mesures de sécurité dans l’aéroport
de Zaventem et aux alentours. Entre-temps, l’insécurité y a
augmenté de manière préoccupante.
Certains
signaux indiquent à nouveau des manquements à cet égard. Il
ressort d’une enquête de justice et de police que Zaventem
fait fonction de plaque tournante du trafic international de
cocaïne et d’autres drogues illicites. Les barons de la drogue
jettent leur dévolu sur Zaventem comme centre
d’approvisionnement pour le continent européen. Le contrôle
des passagers pour ce qui est des objets dangereux et des armes
s’intensifie de plus en plus, mais le contrôle du personnel de
l’aéroport est une vraie passoire. Apparemment, les bandes
criminelles internationales le savent depuis un certain temps. Le
personnel du service des bagages entre dans l’aéroport et en
sort sans aucune forme de contrôle. Cela pose immédiatement
question quant au contrôle exercé notamment sur le personnel
des compagnies aériennes et sur le personnel ainsi que les
utilisateurs des avions privés.
La
possibilité d’organiser discrètement le trafic d’importantes
quantités de drogues s’applique bien entendu aussi aux
explosifs, aux armes ou autres produits dangereux pouvant être
introduits à bord d’un avion. Le risque ne se limite
d’ailleurs pas aux bagagistes ; des pressions peuvent
aussi être exercées sur le personnel volant, le personnel de
l’exploitant de l’aéroport et des compagnies aériennes, les
agents de sécurité, les douaniers, etc.
On
se demande si l’aéroport de Zaventem bénéficie d’une
politique sérieuse en matière de sécurité. Et qui est
responsable, en fin de compte ? Il reste bien entendu
souhaitable de prendre les mesures internationales adéquates en
matière de contrôle des passagers, mais je considère la
sécurité au sol, dans l’aéroport et aux alentours,
expressément comme une priorité.
Je
n’évoquerai pas la problématique de la protection contre les
attentats terroristes car j’ai posé une autre question à ce
sujet, à la suite de l’attentat survenu en Russie.
Quelles
mesures ont-elles été prises pour renforcer la sécurité dans
l’aéroport et aux alentours ? Qui met ces mesures en
œuvre et qui assume la responsabilité finale ? Quels
organes ou institutions sont-ils impliqués dans cette
problématique ?
Quelle
est l’ampleur des moyens consacrés annuellement à la sécurité
de l’aéroport, tant par les autorités que par l’exploitant
et les utilisateurs ? La contribution de l’exploitant
m’intéresse, car je me demande à quel point il souhaite
investir dans un domaine qui n’est pas directement lucratif
pour lui. Comment les moyens destinés à la sécurité ont-ils
évolué au cours des cinq dernières années ? Des
économies ont-elles été réalisées en la matière ?
Quelle est la situation de Zaventem en comparaison des grands
aéroports voisins comme ceux de Londres, Paris, Francfort et
Amsterdam ? Investissons-nous les mêmes montants dans la
sécurité ?
La
ministre est-elle satisfaite des mesures de sécurité
actuelles ? Répondent-elles aux critiques antérieures ?
La ministre est-elle satisfaite de la contribution de
l’exploitant de l’aéroport en la matière ? La ministre
ressent-elle des pressions destinées à faire baisser cette
contribution ? La ministre envisage-t-elle de prendre des
mesures pour, soit contraindre l’exploitant à augmenter son
effort, soit à mettre éventuellement fin à la licence
d’exploitation si la collaboration et le cofinancement ne
s’améliorent pas considérablement ?
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Ruim tien jaar geleden stelde ik in de
Senaat een vraag over de veiligheidsvoorzieningen in en rond de
luchthaven van Zaventem. De luchthaven verzamelde ondertussen een
bedenkelijk palmares inzake onveiligheid.
Opnieuw
vangen we signalen op dat de veiligheid in en rond de luchthaven
zeker niet optimaal zou zijn. Uit een onderzoek van justitie en
politie blijkt dat Zaventem fungeert als spil in de
internationale trafiek van cocaïne en andere illegale drugs.
Internationale drugsbaronnen kiezen Zaventem als
bevoorradingspoort voor het Europees continent. De passagiers
worden steeds meer gecontroleerd op vreemde of gevaarlijke
voorwerpen en wapens, maar klaarblijkelijk is de controle op het
personeel van de luchthaven zo lek als een zeef. Internationale
misdaadbendes weten dit blijkbaar al enige tijd. Het personeel
van de bagageafhandeling kan de luchthaven zomaar binnen en
buiten lopen zonder enige vorm van controle. Dat roept meteen
vragen op naar de controle op anderen, personeel van de
luchtvaartmaatschappijen en personeel en gebruikers van
privévliegtuigen.
De
duidelijke kansen om ongezien grote hoeveelheden drugs de
luchthaven binnen en buiten te smokkelen gelden uiteraard ook
voor springstoffen, wapens of andere gevaarlijke producten die
aan boord van een vliegtuig kunnen worden gebracht. Het risico
hoeft ook helemaal niet beperkt te blijven tot het
bagagepersoneel, er kan ook druk uitgeoefend worden op vliegend
personeel, personeel van de luchthavenuitbater en van
vliegtuigmaatschappijen, veiligheid, douane, enzovoort.
Daarbij
rijst de vraag of de luchthaven van Zaventem wel beschikt over
een ernstig veiligheidsbeleid en wie de centrale regie voert en
dus de eindverantwoordelijkheid draagt. Het blijft uiteraard
aangeraden om adequate internationale maatregelen te nemen ter
controle van de passagiers. Toch beschouw ik de veiligheid op de
grond in en rond de luchthaven als een hoge en dus uitdrukkelijke
prioriteit.
Ik zal in
deze vraag niet ingaan op de beveiliging tegen terroristische
aanslagen. Daarover heb ik, naar aanleiding van de aanslag in
Rusland, een andere vraag ingediend. Ik zal me dus tot de
volgende vragen beperken.
Welke
maatregelen werden genomen om de veiligheid in en rond de
luchthaven te verscherpen? Wie regisseert die maatregelen en
draagt de eindverantwoordelijkheid? Welke instellingen of organen
zijn ermee bezig?
Hoeveel
middelen worden jaarlijks ingezet voor het waarborgen van de
veiligheid van de luchthaven, zowel door de overheden als door de
exploitant en de gebruikers? Ook die van de exploitant
interesseren me, want ik vraag me af hoe groot zijn wil is om te
investeren in zaken die voor hem niet direct winstgevend zijn.
Hoe zijn de middelen voor veiligheid in de afgelopen vijf jaar
geëvolueerd? Werd hierop bespaard? Hoe komt Zaventem uit de
vergelijking met de ons omringende grote luchthavens zoals
Londen, Parijs, Frankfurt en Amsterdam? Besteden we hetzelfde
bedrag aan veiligheidsinvesteringen?
Is de
minister tevreden met de huidige veiligheidsmaatregelen en komen
ze tegemoet aan eerdere kritieken op de onveiligheid? Is de
minister tevreden met de bijdrage die de luchthavenexploitant
hiertoe levert? Voelt de minister druk, ten behoeve van
winstdoeleinden van de exploitant, om de bijdrage aan de
veiligheid van die laatste te beperken? Overweegt de minister
maatregelen om ofwel de exploitant tot meer inspanningen te
dwingen ofwel eventueel de exploitatievergunning te beëindigen
indien de samenwerking en cofinanciering niet optimaal worden?
|
M. Etienne
Schouppe, secrétaire d’État à la Mobilité, adjoint au
premier ministre. – Les mesures de sécurité en vigueur dans
les aéroports belges sont énumérées dans le règlement
européen 300/2008 du Parlement européen et du Conseil du
11 mars 2008 relatif à l’instauration de règles
communes dans le domaine de la sûreté de l’aviation civile et
abrogeant le règlement (CE) nº 2320/2002 et les arrêtés
d’exécution y afférents (règlement 185/2010 du 4 mars 2010
fixant des mesures détaillées pour la mise en œuvre des normes
de base communes dans le domaine de la sûreté de l’aviation
civile), dans l’arrêté royal du 3 mai 1991 portant
réglementation générale de la sûreté de l’aviation civile
et dans le plan de sécurité aéroportuaire.
Ces
mesures de sécurité sont applicables à toutes les entités
actives dans l’aéroport et concernent principalement le
contrôle d’accès et le contrôle de sécurité. Le contrôle
d’accès est effectué au moyen de badges et de cartes d’entrée
afin de pouvoir empêcher l’accès aux zones sécurisées des
aéroports à des personnes ou des véhicules non autorisés. Le
contrôle de sécurité porte sur les mesures visant à prévenir
l’introduction d’armes et de marchandises susceptibles d’être
utilisées pour poser des actes illégaux dans le cadre de la
sûreté aérienne.
Tant
le contrôle d’accès aux zones de l’aéroport à accès
limité pour des raisons de sécurité que le contrôle
obligatoire de sécurité s’appliquent à l’ensemble du
personnel qui travaille à l’aéroport. Tous les membres du
personnel, y compris les bagagistes et les collaborateurs des
compagnies aériennes, sont contrôlés lors de l’accès aux
zones sécurisées de l’aéroport afin de vérifier s’ils
sont bien autorisés à y accéder. Ils sont soumis à un
contrôle de sécurité selon des méthodes autorisées, à
savoir les fouilles manuelles et/ou les portiques détecteurs de
métaux.
Les
contrôles visent principalement à prévenir l’introduction
d’objets interdits qui peuvent représenter un danger pour la
sûreté de l’aviation civile. Ainsi, toute personne entrant
dans la salle de tri des bagages est fouillée. Le fait de faire
sortir des substances illégales comme des drogues ne relève pas
de la législation relative à la sûreté de l’aviation.
Les
mesures de sécurité sont applicables à toutes les personnes
qui veulent pénétrer dans la zone de sécurité de l’aéroport,
tant le personnel volant et les membres de l’équipage que les
bagagistes et les voyageurs. Il convient de préciser qu’avant
de se voir attribuer un badge, les membres du personnel sont
soumis à une enquête portant sur leurs antécédents, y compris
d’éventuels antécédents criminels, leur milieu et leur
identité, afin de juger s’ils sont susceptibles d’obtenir
l’accès non accompagné aux zones à accès limité pour des
raisons de sécurité.
Les
contrôles d’accès aux aéroports par voie de terre sont donc
très stricts. La philosophie du système de sécurité européen
consiste en effet à empêcher l’accès des personnes aux
avions et à tout ce qui concerne l’exploitation, compte tenu
de la spécificité et de la structure des différents aéroports.
Les
contrôles d’accès et de sécurité dans l’aéroport sont
effectués par les membres mandatés de l’inspection
aéroportuaire de la Brussels Airport Company, conformément à
l’arrêté royal du 4 mai 1999 réglementant les
conditions de formation et de certification des inspecteurs et
inspecteurs en chef adjoints de l’inspection aéroportuaire. La
réglementation relève de l’autorité de la Direction générale
Transport aérien tandis que le contrôle de qualité externe est
exécuté, conformément à la législation européenne et belge,
par les inspecteurs de l’Inspection aéroportuaire de la
Direction générale Transport aérien du SPF Mobilité et
Transports. La Commission européenne DG MOVE veille au respect
de ces règles par le biais d’inspections régulières,
toujours conformément à la réglementation européenne.
L’arrêté
royal du 20 juillet 1971 a créé un Comité national
de sûreté de l’aviation civile et des comités locaux de
sûreté d’aéroports. Ce comité est l’organe de
coordination et d’avis du gouvernement incluant toutes les
entités portant une responsabilité concernant la sûreté de
l’aviation. Tous les partenaires concernés par la sécurité
aéroportuaire sont représentés dans les comités locaux de
sûreté d’aéroports.
Les
problèmes de trafic et de sortie de drogues ne sont pas visés
par la législation sur la sûreté de l’aviation.
Étant
une société anonyme de droit privé, Brussels Airport Company
ne doit pas communiquer les montants consacrés aux différents
postes de dépenses, à l’exception des informations que les
sociétés sont légalement tenues de publier.
La
mission de Brussels Airport Company consiste à assurer le
respect de toutes les prescriptions réglementaires. Cela
implique la mise en œuvre effective et efficace des moyens
nécessaires. Lors de la tarification des montants que BAC peut
réclamer aux compagnies aériennes en fonction des différents
types d’avions, toutes les dépenses doivent être clairement
mentionnées, y compris l’amortissement des investissements
pour le contrôle des passagers. Ces dépenses doivent aussi être
vérifiées, tant par la Direction générale Transport aérien
que par le régulateur. Ces dépenses n’apparaîtront donc pas
dans la comptabilité mais dans la justification de la
composition du prix réclamé aux compagnies aériennes.
Chaque
aéroport procède aux dépenses nécessaires pour respecter les
prescriptions réglementaires de l’Union européenne et de
l’État national. À cet égard, la superficie, l’architecture
et le nombre de passagers jouent un rôle crucial, à côté des
éventuelles interventions des pouvoirs publics dans les frais de
sécurité.
L’établissement
de paramètres de référence n’est pas réalisable dans l’état
actuel des choses, mais la question mériterait une étude
approfondie, à condition que les autres aéroports optent pour
une totale transparence.
La
Direction générale Transport aérien (DGTA) et la Commission
européenne contrôlent régulièrement les mesures de sécurité
actuelles de Brussels Airport en procédant aux contrôles de
qualité externes prescrits par l’Europe.
Il
y a quelques années, ces contrôles avaient mis en évidence
divers manquement. Actuellement, la situation s’améliore et
les audits réalisés dernièrement par la Commission européenne
et la Direction générale Transport aérien n’ont pas relevé
de fautes graves. Lorsqu’ils procèdent aux inspections des
aéroports européens, les inspecteurs de l’Union européenne
partent généralement de Zaventem et profitent de l’occasion
pour procéder à des contrôles supplémentaires.
La
DGTA m’informe que l’exploitant de l’aéroport respecte ses
obligations et garantit ainsi un niveau acceptable de sécurité.
La DGTA estime qu’il n’y a donc pas lieu d’imposer des
mesures radicales d’amélioration.
Mon
administration ne m’a signalé aucun indice d’une éventuelle
pression de la part de l’exploitant pour réduire sa
participation à la sécurité dans un but lucratif. Les tarifs
que l’exploitant peut appliquer, y compris la marge
bénéficiaire, doivent être clairement précisés. La
fluctuation dépend presque exclusivement du nombre de passagers
ou du tonnage. C’est la raison pour laquelle les exploitants
visent à transporter un maximum de passagers ou de marchandises.
Nous n’avons toutefois pas de remarques à faire au sujet
d’éventuelles économies concernant la sécurité. Il n’y a
donc aucune raison d’envisager des mesures supplémentaires à
l’égard de l’exploitant.
|
De heer Etienne
Schouppe, staatssecretaris voor Mobiliteit, toegevoegd aan de
eerste minister. – De beveiligingsmaatregelen die van kracht
zijn op de Belgische luchthavens zijn opgenomen in de Europese
verordening 300/2008 van het Europese Parlement en de Raad van
11 maart 2008 inzake gemeenschappelijke regels op het
gebied van de beveiliging van de burgerluchtvaart en tot
intrekking van verordening (EG) nr. 2320/2002 en de
bijbehorende uitvoeringsbesluiten (verordening 185/2010 van
4 maart 2010 houdende vaststelling van gedetailleerde
maatregelen voor de toepassing van de gemeenschappelijke
basisnormen op het gebied van de beveiliging van de luchtvaart),
in het koninklijk besluit van 3 mei 1991 houdende
regeling van de beveiliging van de burgerluchtvaart en in het
luchthavenbeveiligingsplan.
Deze
beveiligingsmaatregelen zijn van toepassing op alle entiteiten
werkzaam op de luchthaven en hebben hoofdzakelijk betrekking op
de toegangscontrole en het beveiligingsonderzoek. De
toegangscontrole is de controle door middel van badges en
toegangsbewijzen om de toegang tot de beveiligde zones van de
luchthaven van onbevoegde personen of onbevoegde voertuigen of
beide te kunnen verhinderen. De veiligheidscontrole betreft de
maatregelen waardoor het binnenbrengen kan worden voorkomen van
wapens en goederen die gebruikt kunnen worden om wederrechtelijke
daden te stellen in het kader van de luchtvaartbeveiliging.
Zowel de
toegangscontrole tot de om beveiligingsredenen beperkt
toegankelijke zones van de luchthaven als het verplichte
beveiligingsonderzoek zijn van toepassing op al het personeel dat
werkzaam is op de luchthaven. Alle personeelsleden, met inbegrip
van het bagagepersoneel en de medewerkers van
luchtvaartmaatschappijen, worden bij de toegang tot de beveiligde
zones van de luchthaven gecontroleerd. Er wordt nagegaan of zij
wel geautoriseerd zijn tot de betreffende zone. Ze worden
onderworpen aan een beveiligingsonderzoek volgens goedgekeurde
methodes, namelijk manuele fouillering en/of
metaaldetectiepoorten.
De focus van
de controles ligt hoofdzakelijk op het voorkomen van het
binnenbrengen van verboden voorwerpen die een gevaar kunnen
betekenen voor de beveiliging van de burgerluchtvaart. Zo wordt
iedereen die de bagagesorteerzaal betreedt, gefouilleerd. Het
naar buiten brengen van illegale stoffen als drugs valt niet
onder de luchtvaartbeveiligingswetgeving.
De
beveiligingsmaatregelen zijn van toepassing op alle personen die
de beveiligde zone van de luchthaven willen betreden, dus zowel
vliegend personeel, crew members, als bagagepersoneel
en passagiers. Iedereen wordt aan de verplichte
beveiligingsmaatregelen onderworpen. Hierbij dient te worden
vermeld dat de personeelsleden, alvorens hen een badge wordt
toegekend, onderworpen worden aan een background screening,
een achtergrondcontrole, een geregistreerde controle van de
identiteit van een persoon, met inbegrip van eventuele criminele
antecedenten, als deel van de beoordeling of die persoon in
aanmerking komt voor niet-begeleide toegang tot om
beveiligingsredenen beperkt toegankelijke zones.
Personen die
van de landzijde naar de luchthavenkant gaan, worden dus streng
gecontroleerd. De filosofie van het Europese veiligheidssysteem
is er immers op gericht te verhinderen dat mensen toegang krijgen
tot de vliegtuigen en alles wat met de exploitatie te maken
heeft, gelet op de specificiteit en de structuur van de
verschillende luchthavens.
De
toegangscontrole en het beveiligingsonderzoek op de luchthaven
worden uitgevoerd door gemandateerde leden van de
luchthaveninspectie van Brussels Airport Company, conform het
koninklijk besluit van 4 mei 1999 houdende regeling van
de opleidings- en certificatievoorwaarden van de hulpagenten,
agenten en inspecteurs van luchthaveninspectie. De regulering
valt onder het gezag van het Directoraat-Generaal Luchtvaart
terwijl de externe kwaliteitscontrole, conform de Europese en
Belgische wetgeving, wordt uitgevoerd door de inspecteurs van de
luchtvaartinspectie van het Directoraat-Generaal Luchtvaart van
de FOD Mobiliteit en Vervoer. De Europese Commissie DG MOVE ziet
op haar beurt toe op de naleving van deze voorschriften door
middel van geregelde inspecties, steeds conform de Europese
regelgeving.
Het
koninklijk besluit van 20 juli 1971 voorziet in de
oprichting van een Nationaal Comité voor de Veiligheid der
burgerlijke Luchtvaart en van plaatselijke comités voor de
veiligheid van de luchthavens. Dat is het coördinatie- en
adviesorgaan van de regering waarin alle entiteiten opgenomen
zijn die een verantwoordelijkheid dragen voor de beveiliging van
de luchtvaart. Op het vlak van de luchthavens zijn er lokale
veiligheidscomité’s, waarin alle partners inzake
luchtvaartbeveiliging vertegenwoordigd zijn.
Zoals
gezegd, behoren de problemen inzake de trafiek en het naar buiten
brengen van drugs niet tot de beveiligingswetgeving.
Brussels
Airport Company is een nv naar privaat recht en moet dus niet
bekendmaken welke bedragen overeenstemmen met de diverse
uitgavenposten, behoudens de informatie die vennootschappen
wettelijk verplicht moeten geven.
De opdracht
van Brussels Airport Company is de naleving van alle
reglementaire voorschriften verzekeren. Daartoe moeten met de
nodige efficiëntie en effectiviteit de middelen worden
aangewend. Bij het vastleggen van de tarifering die de BAC aan de
luchtvaartmaatschappijen mag vragen, afhankelijk van de
verschillende types vliegtuigen, moeten al die uitgaven
nauwkeurig worden opgenomen, inclusief de afschrijvingen van de
investeringen voor de screening van de passagiers. Die uitgaven
moeten ook worden geverifieerd, zowel door het
Directoraat-Generaal Luchtvaart als door de regulator. Men zal
die uitgaven dus niet vinden in de boekhouding, maar wel in de
verantwoording van de samenstelling van de prijs die zij aan de
luchtvaartmaatschappijen aanrekenen.
Elke
luchthaven maakt de onkosten, nodig om de reglementaire
voorschriften van de EU en van zijn nationale Staat na te leven.
Daarbij speelt onder meer de oppervlakte, de architectuur en het
aantal passagiers een cruciale rol, naast de gebeurlijke
tegemoetkomingen van de overheid in de kosten van security.
Een
benchmark is dus niet zomaar doenbaar, maar zou, op voorwaarde
dat de andere luchthavens volledige transparantie geven, een
diepgaande studie vergen.
In verband
met de huidige veiligheidsmaatregelen, kan ik antwoorden dat het
Directoraat-Generaal Luchtvaart (DGLV) en de Europese Commissie
geregeld Europees voorgeschreven externe kwaliteitscontroles op
de beveiliging van Brussels Airport uitvoeren.
Waar deze
controles enkele jaren geleden wezen op tekortkomingen, zien we
een duidelijke verbetering en werden tijdens recent uitgevoerde
audits door de Europese Commissie en door het
Directoraat-Generaal Luchtvaart geen ernstige gebreken meer
vastgesteld. De inspecteurs van de Europese Unie vertrekken voor
hun inspectie van Europese luchthavens gewoonlijk in Zaventem en
maken van de gelegenheid gebruik om bijkomende controles te doen.
Wat de
bijdrage van de luchthavenexploitant betreft, meldt DGLV mij dat
de luchthavenexploitant de opgelegde verplichtingen nakomt en
daardoor een aanvaardbaar niveau van beveiliging garandeert. DGLV
oordeelt derhalve dat er geen reden is om ingrijpende
verbeteringsmaatregelen op te leggen.
Ik heb van
mijn administratie geen enkel signaal gekregen dat wijst op
mogelijke druk van de exploitant, ten behoeve van
winstdoelstellingen, om zijn bijdrage aan de veiligheid te
beperken. De tarieven die de exploitant mag toepassen, inclusief
de winstmarge, moeten duidelijk worden aangegeven. De schommeling
is bijna uitsluitend afhankelijk van het aantal passagiers of de
tonnage. Daarom beogen de exploitanten zoveel mogelijk passagiers
of tonnage te vervoeren. We hebben echter geen bemerkingen over
eventuele bezuinigingen op het vlak van veiligheid.
U vraagt ook
of ik maatregelen overweeg om ofwel de exploitant tot meer
inspanningen te dwingen of eventueel de exploitatievergunning te
beëindigen indien deze noodzakelijke samenwerking en
cofinanciering niet optimaal worden. Aangezien er daar geen
directe reden voor is, worden geen bijkomende maatregelen in
overweging genomen.
|
M. Bert
Anciaux (sp.a). – Je remercie le secrétaire d’État pour
sa réponse détaillée.
La
DGTA se plaignait constamment de ne pas toujours recevoir des
informations correctes de la part de l’exploitant. J’ai
compris que de nouvelles directives européennes étaient entrées
en vigueur en 2008 et en 2010. J’en déduis qu’elles
contiennent des normes plus sévères, ce qui est un élément
positif.
Le
secrétaire d’État répond que l’ensemble du personnel est
contrôlé. Fort bien, mais je rappelle qu’un trafic de drogue
a été organisé des années durant sans être découvert. Les
drogues ne relèveraient pas de la législation relative à la
sûreté aérienne. Mais si un trafic de drogue peut être
organisé, il en va de même pour un trafic d’explosifs. Les
contrôles sont surtout exercés « du sol vers le ciel ».
Des produits peuvent toutefois arriver de l’espace aérien et
être transférés dans un autre avion à partir de la zone
protégée. Le contrôle exercé à cet égard est insuffisant.
Enfin, la ministre opère à juste titre une distinction entre
l’inspection aéroportuaire et l’inspection aéronautique.
L’inspection
aéroportuaire dépend de l’exploitant privé. Je me demande
toutefois si cette mission importante peut encore, à notre
époque, dépendre d’un exploitant.
|
De heer Bert
Anciaux (sp.a). – Ik dank de staatssecretaris voor zijn
gedetailleerde antwoord.
Eén van de
permanente klachten van DGLV was dat ze van de exploitant niet
altijd de juiste informatie kreeg. Ik heb begrepen dat er in 2008
en in 2010 nieuwe Europese verordeningen zijn ingevoerd. Ik ga
ervan uit dat die strengere normen inhouden. Dat is positief.
De
staatssecretaris antwoordt dat al het personeel wordt
gecontroleerd. Dat is uiteraard goed, maar er heeft wel jarenlang
een drugstrafiek plaatsgevonden zonder dat ze werd ontdekt. Drugs
zouden niet onder de luchtvaartbeveiligingswetgeving vallen. Als
er echter drugs kunnen worden binnengesmokkeld, kan evengoed
springstof worden binnengesmokkeld. De controles gebeuren vooral
in de richting van ‘land naar lucht’. Het gevaar bestaat
echter dat zaken binnenkomen via de lucht en dat ze vanuit de
beschermde zone opnieuw in een vliegtuig worden geladen. Dat
wordt vandaag onvoldoende gecontroleerd. Tot slot maakt de
minister terecht een onderscheid tussen de luchthaveninspectie en
de luchtvaartinspectie.
De
luchthaveninspectie hangt af van de privé-exploitant. Ik vraag
mij echt af of het in deze tijden nog kan dat een belangrijke
opdracht zoals de luchthaveninspectie afhankelijk kan zijn van
een exploitant.
|
M. Etienne
Schouppe, secrétaire d’État à la Mobilité, adjoint au
premier ministre. – L’Union européenne donne en effet la
priorité au contrôle exercé « du sol vers le ciel »,
partant de l’hypothèse selon laquelle la sécurité est en
principe assurée quand les contrôles ont partout la même
efficacité.
M. Anciaux
souligne à juste titre que le danger peut venir d’un autre
aéroport européen où atterrissent des avions en provenance de
pays situés hors Europe. C’est l’élément auquel les
services de police et éventuellement les services de sûreté
aérienne réagissent. Lorsqu’en Angleterre, par exemple, des
colis suspects provenant du Yémen et destinés aux États-Unis
furent découverts, le comité de sécurité, qui agit pour toute
l’Europe, est immédiatement intervenu et a mis l’aéroport
du Yémen sur la liste noire, uniquement pour des raisons de
sécurité. On ne peut inspecter en détail chaque avion en
provenance d’un pays hors Europe, mais des décisions
ponctuelles sont prises sur la base des constats établis. Les
services de police ont ainsi soumis à des contrôles spécifiques
des avions provenant, par exemple, d’Amérique du Sud.
Quant
à la distinction entre le contrôle aéroportuaire et le
contrôle aéronautique, l’obligation imposée à l’exploitant
date encore de l’époque antérieure à la privatisation. À la
suite de certains faits qui nous ont été signalés et après en
avoir amplement débattu avec la direction aéroportuaire, nous
pouvons conclure que le contrôle des mesures prises par
l’exploitant donne entière satisfaction, en tout cas ces
derniers mois. Nous n’avons plus aucune remarque à formuler à
ce sujet.
|
De heer Etienne
Schouppe, staatssecretaris voor Mobiliteit, toegevoegd aan de
eerste minister. – Het concept van de Europese Unie is
inderdaad gericht op een efficiënte controle bij het binnenkomen
van de luchthaven, in de richting ‘land naar lucht’,
uitgaande van de veronderstelling dat de veiligheid in principe
verzekerd is wanneer de controles overal even efficiënt zijn.
De heer Anciaux
wijst terecht op de mogelijkheid dat het gevaar niet van binnen
Europa komt, maar van een andere Europese luchthaven waar
vluchten van buiten Europa landen. Dat is het element waarop de
politiediensten, en eventueel de luchtvaartbeveiligingsdiensten,
inpikken. Toen in Engeland bijvoorbeeld verdachte pakjes werden
gevonden afkomstig uit Jemen voor verzending naar de Verenigde
Staten, is het veiligheidscomité dat voor heel Europa opereert
onmiddellijk in actie getreden en heeft het de luchthaven van
Jemen onmiddellijk op de zwarte lijst gezet, zodat uit die
luchthaven niets meer naar Europa mag komen, juist om
veiligheidsredenen. Men kan in Europa uiteraard niet elk
vliegtuig dat van buiten Europa komt in detail screenen, maar er
wordt punctueel geopereerd aan de hand van de vaststellingen. Zo
onderwerpen de politiediensten vliegtuigen die bijvoorbeeld uit
Zuid-Amerika komen aan specifieke controles.
Wat het
onderscheid tussen de luchthavencontrole en de luchtvaartcontrole
betreft, wijs ik erop dat de verplichting voor de
luchthavenexploitant nog dateert uit de periode van vóór de
privatisering. Naar aanleiding van enkele voorvallen die ons
werden gesignaleerd en na uitvoerige bespreking ervan met de
leiding van de luchthaven kunnen we concluderen dat de controle
op wat de luchthavenexploitant doet volkomen voldoening schenkt,
zeker de jongste maanden. We hebben daar geen opmerkingen meer
over.
|
Demande
d’explications de M. François Bellot au secrétaire
d’État à la Mobilité sur «la trousse de sécurité dans les
voitures» (nº 5-333)
|
Vraag
om uitleg van de heer François Bellot aan de
staatssecretaris voor Mobiliteit over «de verbandtrommel in
wagens» (nr. 5-333)
|
M. François
Bellot (MR). – Tout automobiliste doit disposer dans son
véhicule d’une trousse de secours dont il doit vérifier
régulièrement le contenu. Si cette trousse est incomplète,
l’automobiliste peut être verbalisé par la police.
Le problème
est qu’il est actuellement difficile de détenir la parfaite
trousse de sécurité complète et conforme. En effet, la liste
établie en 1968 et reprise dans le règlement technique du Code
de la route est très détaillée. La trousse doit contenir, dans
un coffret, non fermé à clé mais étanche à l’eau et à la
poussière, au moins les objets suivants : trois bandages
stériles triangulaires, une bande de cambric de 5 cm, une bande
de cambric de 7 cm, une bande de cambric de 10 cm,
trois paquets d’ouate hydrophile de 10g, dix ampoules de 1 cc
d’alcool iodé et une lime, une cartouche de pansement de 7 cm,
une cartouche de pansement de 10 cm, un sachet contenant un
assortiment de sparadraps préparés avec gaze iodoformée, un
garrot constitué par un bandage élastique, dix agrafes pour
pansement ou dix épingles de sûreté et un mode d’emploi.
Cette liste
est obsolète en ce qui concerne certains éléments, notamment
le garrot et la ouate hydrophile qui ne sont plus vraiment
utilisés dans les soins médicaux ou de premiers secours.
Selon
l’IBSR, il serait opportun d’actualiser le contenu de cette
liste pour rendre à cette trousse de secours toute son utilité
et son efficacité en cas de besoin faute de quoi elle devient
sans intérêt et rate son objectif.
Êtes-vous
d’accord avec l’idée d’actualiser la liste de 1968 ?
Des cas de conséquences dommageables provoquées par un contenu
inadéquat vous ont-ils été rapportés ? Je pense
notamment au garrot. Si oui, avez-vous déjà récolté l’avis
ou les conseils de personnes averties ? Y a-t-il des
exigences européennes en vue de l’uniformisation du contenu
des trousses ? Comptez-vous procéder à une actualisation
ou attendez-vous que des initiatives soient prise à ce sujet ?
|
De heer François
Bellot (MR). – Iedere automobilist moet in zijn voertuig
beschikken over een verbandkist waarvan hij de inhoud geregeld
moet nakijken. Indien de kist onvolledig is, kan de automobilist
door de politie worden geverbaliseerd.
Momenteel
is het moeilijk om een volledige en conforme verbandkist te
hebben. De in 1968 opgestelde lijst die werd opgenomen in het
Technisch Reglement van de verkeersreglementering is zeer
gedetailleerd. De verbandkist, die niet op slot mag worden gedaan
maar water- en stofdicht moet zijn, moet ten minste volgende
voorwerpen bevatten: drie pakjes driehoekig steriel verband, één
cambric-zwachtel van 5 cm, één cambric-zwachtel van 7 cm, één
cambric-zwachtel van 10 cm, drie pakjes van 10 gram slorpwatten,
10 ampullen met 1 cc jodiumalcohol en een vijl, één pakje
verband van 7 cm, één pakje verband van 10 cm, één zakje met
een assortiment hechtpleister bereid met jodoformgaas, één
knevelverband bestaande uit een elastische band, 10
verbandagrafen of 10 veiligheidsspelden, één
gebruiksaanwijzing.
Die
lijst is voor bepaalde dingen verouderd, zoals het knevelverband
en de slorpwatten die niet meer in de medische wereld of bij
eerste hulp worden gebruikt.
Volgens
het BIVV is het aanbevelenswaardig de lijst up-to-date te maken
zodat de verbandkist in geval van nood opnieuw bruikbaar en
efficiënt is, anders heeft ze geen nut meer en mist ze haar
doel.
Gaat
u akkoord om de lijst van 1968 aan te passen? Werden u nadelige
gevolgen gemeld als gevolg van een onaangepaste inhoud? Ik denk
met name aan het knevelverband. Zo ja, hebt u al advies of raad
ingewonnen bij deskundigen? Bestaan er Europese vereisten met het
oog op de eenvormigheid van de inhoud van de verbandkisten? Bent
u van plan de lijst aan te passen of wacht u op initiatieven ter
zake?
|
M. Etienne
Schouppe, secrétaire d’État à la Mobilité, adjoint au
premier ministre. – Les trousses de sécurité qui doivent se
trouver dans les voitures ont déjà fait l’objet d’études
et de commentaires tant à l’intérieur du pays qu’à
l’extérieur. La présence de cette trousse à bord du véhicule
est en effet obligatoire dans de nombreux pays.
La question
qui reste en suspens est de savoir si la trousse de sécurité
idéale, répondant aux exigences en matière de premier secours
et autres, existe vraiment. Une trousse de secours doit répondre
à des exigences parfois contradictoires. Elle doit pouvoir être
utilisée par un citoyen moyen, en d’autres termes une personne
qui n’a pas fait d’études de médecine, être compacte et
économique.
Actuellement,
une trousse de secours sert surtout pour administrer, si
nécessaire, les premiers soins en attendant l’arrivée des
services de secours. C’est pour cette raison que la trousse de
secours actuelle est encore et toujours un bon compromis.
La
composition dont question dans le règlement technique des
véhicules est une composition minimale qui peut être complétée
par d’autres éléments.
Il est
difficile voire impossible de savoir si le contenu actuel de la
trousse de sécurité a oui ou non permis de donner des soins
adéquats aux personnes blessées lors d’un accident. Il faut
par ailleurs reconnaître qu’à l’heure actuelle,
particulièrement dans notre pays, les services de secours
généralement sont très rapidement sur place de sorte que les
premiers soins à donner aux passagers d’une voiture accidentée
sont vraiment limités.
De toute
façon, je suis disposé à faire réexaminer le contenu de la
trousse afin d’en actualiser le contenu. Je m’informerai donc
auprès des spécialistes des premiers secours afin de connaître
les adaptations pouvant permettre une amélioration, tout en
tenant compte des éléments que j’ai cités.
|
De heer Etienne
Schouppe, staatssecretaris voor Mobiliteit, toegevoegd aan de
eerste minister. – Over de verbandkisten die zich in de
voertuigen moeten bevinden werden al studies gemaakt en
commentaren geformuleerd, zowel in binnen- als in buitenland. In
vele landen moeten ze inderdaad in elk voertuig verplicht
aanwezig zijn.
De
vraag blijft of de ideale verbandkist, die beantwoordt aan de
eisen inzake eerste hulp en aan andere eisen, wel bestaat. Een
verbandkist moet aan vereisten beantwoorden die soms
tegenstrijdig zijn. Ze moet kunnen worden gehanteerd door een
gemiddelde burger, dat is een persoon die geen medische studies
heeft gedaan, en ze moet compact en goedkoop zijn.
Momenteel
dient een verbandkist vooral om de eerste hulp te verlenen in
afwachting van de komst van de hulpdiensten. Daarom is de huidige
verbandkist nog steeds een goed compromis.
De
inhoud van de verbandkist waarvan sprake is in het Technisch
Reglement van de voertuigen is een minimale samenstelling die met
andere zaken kan worden aangevuld.
Het
is moeilijk, zo niet onmogelijk, te weten of de huidige inhoud
van de verbandkist toelaat de nodige verzorging te geven aan
mensen die zijn gewond bij een ongeval. We moeten trouwens
erkennen dat nu, zeker in ons land, de hulpdiensten over het
algemeen zeer snel ter plaatse zijn zodat de eerste hulp die aan
de passagiers van een bij een ongeval betrokken voertuig moet
worden gegeven, echt beperkt is.
Ik
ben bereid om de inhoud van de verbandkist opnieuw te laten
onderzoeken om de inhoud ervan aan te passen. Ik zal me bij
experts inzake eerste hulp informeren om de aanpassingen te
kennen die een verbetering mogelijk maken, daarbij rekening
houdend met de elementen die ik heb opgesomd.
|
M. François
Bellot (MR). – Il serait peut-être utile de prévoir une
couverture thermique dans l’équipement. Elle prend peu de
place et est indispensable puisqu’une personne blessée subit
immédiatement un choc thermique. L’IBSR vous a déjà
sensibilisé à ces questions.
J’imagine
qu’une association d’urgentistes peut vous conseiller à ce
sujet. Il en existe par exemple une en Angleterre. Elle exerce
une influence sur les campagnes de sécurité et de prévention.
Je ne sais pas si une telle association existe chez nous. Si ce
n’est pas le cas, essayez de consulter quand même des
urgentistes.
|
De heer François
Bellot (MR). – Het zou wellicht nuttig zijn om een
thermische deken in de lijst op te nemen. Die neemt weinig plaats
in en is onmisbaar omdat een gewonde onmiddellijk een thermische
schok ondergaat. Het BIVV heeft u daar al op gewezen.
Ik
denk dat een vereniging van spoedartsen u daarover kan adviseren.
Er bestaat er bijvoorbeeld één in Engeland. Ze oefent een
invloed uit op de veiligheids- en preventiecampagnes. Ik weet
niet of er bij ons een dergelijke vereniging bestaat. Indien dat
niet zo is, dan raad ik u in elk geval aan de spoedartsen te
raadplegen.
|
M. Etienne
Schouppe, secrétaire d’État à la Mobilité, adjoint au
premier ministre. – Je leur laisserai la liberté de faire des
propositions tout en veillant à ce qu’ils n’exagèrent pas.
Une voiture ne doit quand même pas contenir un petit hôpital.
Je leur demanderai d’actualiser la composition de la trousse.
|
De heer Etienne
Schouppe, staatssecretaris voor Mobiliteit, toegevoegd aan de
eerste minister. – Ik zal hun de vrijheid geven om voorstellen
te doen, erover wakend dat ze niet overdrijven. Een voertuig moet
toch geen klein hospitaal bevatten. Ik zal hun vragen de
samenstelling van de verbandkist te actualiseren.
|
(La
séance est levée à 12 h.)
|
(De
vergadering wordt gesloten om 12 uur.)
|