SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
26 octobre 2010 26 oktober 2010
________________
Question écrite n° 5-280 Schriftelijke vraag nr. 5-280

de Christine Defraigne (MR)

van Christine Defraigne (MR)

au ministre pour l'Entreprise et la Simplification

aan de minister voor Ondernemen en Vereenvoudigen
________________
Internet - Sécurité - Réseaux sociaux - Dangerosité - Campagne de sensibilisation - Budget Internet - Veiligheid - Sociale netwerken - Gevaar - Sensibiliseringscampagne - Budget 
________________
Internet
protection de la vie privée
données personnelles
traitement des données
criminalité informatique
sensibilisation du public
piratage informatique
communauté virtuelle
médias sociaux
internet
eerbiediging van het privé-leven
persoonlijke gegevens
gegevensverwerking
computercriminaliteit
bewustmaking van de burgers
computerpiraterij
virtuele gemeenschap
sociale media
________ ________
26/10/2010Verzending vraag
24/1/2011Antwoord
26/10/2010Verzending vraag
24/1/2011Antwoord
________ ________
Question n° 5-280 du 26 octobre 2010 : (Question posée en français) Vraag nr. 5-280 d.d. 26 oktober 2010 : (Vraag gesteld in het Frans)

Aujourd’hui, les nouveaux réseaux sociaux sur Internet comme Twitter, Facebook ou Netlog tiennent une place importante dans la vie des gens, à tel point que certains ne pourraient plus vivre sans. Les gens veulent être disponibles et en ligne vingt-quatre heures sur vingt-quatre.

En Belgique, quatre millions de Belges fréquentent des réseaux sociaux. Un utilisateur de médias sociaux belge moyen a cent trente-trois amis et se connecte deux fois par jour.

L’inscription à ces réseaux est gratuite. Cependant, elle implique la transmission de certaines informations personnelles. Sur Facebook par exemple, il faut communiquer son nom, son sexe, sa date de naissance et son adresse électronique. Mais il faut savoir qu’en plus des données dites visibles, tout un ensemble d’autres données peuvent être transmises lors d’une session Internet. Facebook enregistre au fur et à mesure les traces des actions entreprises effectuées par l’utilisateur sur le site Internet.

Bien que Facebook, dans ses conditions d’utilisation, affirme qu’il ne commercialise pas nos données personnelles, il les garde dans une base de données et offre ses services aux annonceurs pour leur permettre de faire de la publicité ciblée.

Dans ce contexte, j’aimerais que vous répondiez à ces questions :

1) Quelles mesures comptez-vous prendre afin d’informer le public, utilisateurs d’Internet et de réseaux sociaux, sur les dangerosités des comptes et inscriptions en ligne ?

2) Comment allez-vous mettre en garde les utilisateurs lorsqu’ils doivent transmettre leurs données personnelles sur certains sites Internet ?

3) Quelles sont les campagnes que vous avez mises sur pied pour prévenir les gens contre les publicités mensongères et autres « arnaques » que l’on trouve sur Internet ?

4) Quel est le budget alloué à la mise en garde contre certains « méfaits » d’Internet ?

 

De nieuwe sociale netwerken op het internet, zoals Twitter, Facebook of Netlog nemen vandaag een belangrijke plaats in het leven van de mensen in. Sommige mensen zouden zonder die netwerken zelfs niet meer kunnen leven. Ze willen 24 uur op 24 online beschikbaar zijn.

Vier miljoen Belgen maken deel uit van sociale netwerken. Een gemiddelde Belgische gebruiker van die sociale media heeft 133 vrienden en logt tweemaal per dag in.

De inschrijving is gratis, maar men wordt verzocht bepaalde persoonlijke gegevens mee te delen. Op Facebook moet men bijvoorbeeld zijn naam, geslacht, geboortedatum en e-mailadres opgeven. Men moet echter weten dat er tijdens een internetsessie naast die zogenaamd zichtbare gegevens ook een reeks andere gegevens kunnen worden doorgegeven. Facebook registreert geleidelijk aan de sporen van de verrichtingen die de internetgebruiker op het internet heeft verricht.

Hoewel Facebook in zijn algemene gebruiksvoorwaarden verzekert dat het die persoonlijke gegevens niet voor commerciële doeleinden zal gebruiken, slaat het die gegevens op in een databank en biedt het adverteerders zijn diensten aan zodat die gerichte reclameboodschappen kunnen opmaken.

In die context had ik graag een antwoord op volgende vragen :

1. Welke maatregelen zult u nemen om de bevolking, gebruikers van het internet en van sociale netwerken, te waarschuwen voor de risico's gekoppeld aan onlinerekeningen en -inschrijvingen?

2. Hoe zult u de bevolking waarschuwen voor de risico's verbonden aan het meedelen van persoonlijke gegevens op sommige internetsites?

3. Welke campagnes hebt u opgezet om de mensen te waarschuwen voor bedrieglijke reclame en andere oplichterij die men op het internet vindt?

3. Welk budget is uitgetrokken voor de waarschuwingen tegen cybercriminalitet?

 
Réponse reçue le 24 janvier 2011 : Antwoord ontvangen op 24 januari 2011 :

1. et 2. Le contrôle de la légalité de la collecte des données personnelles par les réseaux sociaux et de l’usage qui en est fait par la suite relève de la compétence des autorités en charge de la protection de la vie privée, en fonction du pays dans lequel les prestataires sont établis. En Belgique, la Commission de la protection de la vie privée a publié sur son site Web diverses informations en la matière (www.privacycommission.be). Elle a également réalisé une campagne de sensibilisation au départ du site Web www.jedecide.be, afin d’attirer l’attention des écoles secondaires sur la conscientisation des jeunes au respect de la vie privée, notamment sur les réseaux sociaux. Bien que n’exerçant pas de compétence en matière de vie privée, le Service public fédéral Economie (SPF), Petites et moyennes entreprises (P.M.E), Classes Moyennes et Energie, est attentif aux conséquences négatives que peuvent avoir les atteintes à la vie privée sur la confiance des consommateurs dans l’économie numérique et sur le développement des innovations en matière de nouvelles technologies.

3. Il y a un an, le SPF Economie a publié une alerte sur son site Web http://economie.fgov.be dans sa rubrique « arnaques », concernant un cas concret de publicité trompeuse sur Facebook. Mes services ont profité de l’occasion pour répéter les conseils de prudence afin d’éviter de tomber dans le piège des offres trop belles pour être vraies. Par ailleurs, chaque année, mes services organisent une campagne de sensibilisation dans le courant du mois de mars. Pour la campagne 2010, le SPF Economie a organisé une action de prévention sous la forme de l’élection de la « pire arnaque à la consommation », en collaboration avec les stations de radio VRT, VivaCité et BRF. Chacune de ces trois stations diffusait ainsi chaque jour ouvrable de mars une émission sur vingt exemples d’arnaques fréquentes, actuelles ou à grande échelle. Ces exemples étaient commentés et expliqués grâce à des conseils concrets. Les auditeurs pouvaient, pendant cette même période, voter en ligne pour ce qu’ils estimaient être la pire forme d’arnaque parmi les vingt exemples traités sur le site internet www.lapirearnaque.be. Le type d’arnaque qui avait reçu les plus grand nombre de voix à la fin du mois était annoncé en clôture de la campagne lors de la dernière émission. Durant cette campagne, l’attention des consommateurs a été attirée notamment sur les arnaques sur Internet. D’autres campagnes lors desquelles ce thème a été abordé sont toujours consultables sur le site Web du SPF Economie.

http://economie.fgov.be/fr/spf/structure/Directions_generales/Controle_Mediation/Representations/collaboration_internationale/RICPC/index.jsp

4. Si jusqu’en 2005, la stratégie de mes services se basait sur une diffusion régulière de communiqués de presse sur des thèmes touchant les consommateurs, depuis 2006 elle met sur pied chaque année une véritable campagne. L’objectif est de se concentrer alternativement sur un groupe-cible large ou plus spécifique. Les arnaques sur Internet ont fait l’objet de plusieurs campagnes de sensibilisation. A l’exception de l’édition d’une bande dessinée originale de Lucky Luke reprenant de manière ludique et didactique divers conseils notamment en la matière, les campagnes de prévention n’ont pas nécessité de budget spécifique et ont été le fruit exclusif de contributions de mes agents spécialisés en matière de protection des consommateurs.

1. en 2. Het toezicht op de wettelijkheid van het verzamelen van persoonlijke gegevens door de sociale netwerken en op het gebruik dat daar vervolgens van gemaakt wordt, behoort tot de bevoegdheid van de autoriteiten die belast zijn met de bescherming van de persoonlijke levenssfeer, naargelang van het land waarin de dienstverleners gevestigd zijn. In België heeft de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer op haar website uiteenlopende informatie daaromtrent gepubliceerd (www.privacycommission.be). Ze heeft ook een sensibiliseringscampagne op touw gezet vanaf de website www.ikbeslis.be om de aandacht van middelbare scholen te vestigen op de bewustmaking van jongeren rond het respecteren van het privéleven, in het bijzonder op de sociale netwerken. Hoewel de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, Kleine en middelgrote ondernemingen (K.M.O.), Middenstand en Energie niet bevoegd is inzake persoonlijke levenssfeer, heeft deze wel aandacht voor mogelijke negatieve gevolgen van inbreuken op de persoonlijke levenssfeer op het vertrouwen van de consumenten in de digitale economie en op de ontwikkeling van innovaties op het vlak van nieuwe technologieën.

3. Een jaar geleden heeft de FOD Economie een waarschuwing geplaatst op zijn website http://economie.fgov.be onder de rubriek “consumentenbedrog”. Het betrof een concreet geval van misleidende reclame op Facebook. Mijn diensten hebben de gelegenheid aangegrepen om de voorzichtigheidsaanbevelingen te herhalen, om te vermijden dat men in de val zou lopen van aanbiedingen die te mooi zijn om waar te zijn. Bovendien zetten mijn diensten elk jaar een sensibiliseringscampagne op in de loop van de maand maart. Voor de campagne 2010 heeft de FOD Economie een preventiecampagne georganiseerd in de vorm van de verkiezing van het “schokkendste consumentenbedrog”, in samenwerking met de radiozenders VRT, VivaCité en BRF. Elk van die zenders verzorgde elke werkdag van maart een uitzending over twintig vaak voorkomende, actuele of grootschalige vormen van bedrog. Die werden besproken en toegelicht met concrete tips. De luisteraars konden gedurende die hele periode online stemmen voor wat volgens hen de meest schokkende vorm van bedrog was van de twintig voorbeelden die besproken werden op de website www.hetschokkendstebedrog.be. De vorm van bedrog die op het einde van de maand de meeste stemmen had gehaald, werd ter afsluiting van de campagne bekendgemaakt tijdens de laatste uitzending. Gedurende die campagne werd de aandacht van de consumenten onder andere gevestigd op bedrog via het internet. Andere campagnes waarin dit thema aan bod kwam, kunnen eveneens nog worden geraadpleegd op de website van de FOD Economie:

http://economie.fgov.be/nl/fod/structuur/Algemene_directies/Controle_bemiddeling/Vertegenwoordigingen/Internationale_samenwerking/ICPEN/index.jsp

4. Tot 2005 bestond de strategie van mijn diensten erin op regelmatige basis persberichten te verspreiden rond consumententhema’s, maar sinds 2006 zetten ze jaarlijks een heuse campagne op touw. De bedoeling is dat er afwisselend wordt gefocust op een brede dan wel een meer specifieke doelgroep. Rond bedrog via het internet werden al meerdere sensibiliseringscampagnes georganiseerd. Behalve voor de uitgave van een originele Lucky Luke-strip die op ludieke en didactische wijze diverse tips terzake meegaf, was er voor de preventiecampagnes geen specifiek budget vereist; ze waren uitsluitend het resultaat van de bijdragen van mijn agenten die gespecialiseerd zijn op het vlak van consumentenbescherming.