(N.): Vraag gesteld in het Nederlands - (Fr.): Vraag gesteld in het Frans
Huisartsen besluiten steeds vaker om patiënten door te verwijzen naar een psychiatrisch ziekenhuis (PZ) of een psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis (PA) voor een behandeling voor depressie. Hoewel het taboe niet helemaal verdwenen is, lijkt depressie beter aanvaard in onze maatschappij. Zo is het ook dat mensen zich zelf aanmelden bij een PZ of een PA om in therapie te gaan. Deze mensen worden bijna altijd behandeld zoals patiënten die doorgestuurd worden door de huisarts : zij worden opgenomen in de structuur van een gesloten centrum die werd uitgebouwd voor gedwongen opnames. Men doet dit ook voor de vrijwillige opnames, omdat men een zelfmoord vreest. Nochtans is er geen noodzakelijk verband tussen depressie en zelfmoord : men kan depressief zijn en geen zelfmoord overwegen.
Voor mensen die zich vrijwillig melden voor therapie, werkt deze vrijheidsberoving niet opbeurend. Het geeft een averechts effect aan de therapie, omdat men meteen zelfmoord impliceert in de behandeling van depressie (men houdt de patiënt in een gesloten instelling wegens zelfmoordgevaar, terwijl de initiële klacht depressie is !). Waarschijnlijk is dit een onbewuste aanpak van de PA's en de PZ's, maar men moet hier toch voorzichtig zijn.
Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen :
1. Hoeveel mensen werden er opgenomen in de Psychiatrische Ziekenhuizen (PZ's) en de Psychiatrische Afdelingen van algemene ziekenhuizen (PA's) in 2004 en 2005 voor een behandeling of therapie voor depressie ?
2. Hoeveel patiënten meldden zich in 2004 en 2005 vrijwillig voor een behandeling of therapie voor depressie bij een PZ of een PA ? Hoeveel patiënten werden gedwongen opgenomen, al dan niet na doorverwijzing van de huisarts, in een PZ of een PA in het kader van hun depressie ?
3. Hoeveel zelfmoorden en zelfmoordpogingen werden er geregistreerd in de PZ's en de PA's in 2004 en 2005 ? Hoeveel waren er dat in het geval van opnames binnen een gesloten structuur ?
4. Welke middelen bieden de PZ's en de PA's voor de opvang en therapie van mensen met depressie ? Welke middelen plant de geachte minister hiervoor binnen zijn beleidsdomein ?
5. Welke maatregelen worden er getroffen om, in geval van een zelfmoordpoging binnen de instelling, te voorkomen dat de patiënt opnieuw een poging zal ondernemen ? Hoe wordt de patiënt daarna begeleid ? Hoe evalueert men die begeleiding ?
Antwoord : Ik heb de eer het geachte lid als volgt te antwoorden.
De meest recente gegevens waarover ik momenteel beschik zijn afkomstig uit de MPG (Minimale Psychiatrische Gegevens) voor het jaar 2002 en 2003.
1. Het aantal verblijven binnen psychiatrische ziekenhuizen en psychiatrische afdelingen van algemene ziekenhuizen, waarvan de reden tot opname depressie was, bedroeg in 2002 19 399 verblijven en in 2003 19 644 verblijven.
2. In 2002 waren 18 360 van deze verblijven (met als reden van opname depressie) vrijwillig, terwijl 427 plaatsvonden onder juridische maatregelen. In 2003 bedroegen deze aantallen respectievelijk 18 707 en 389 verblijven.
3. Het aantal zelfmoorden binnen psychiatrische ziekenhuizen en psychiatrische afdelingen van algemene ziekenhuizen bedroeg in 2002 81 gevallen en in 2003 86 gevallen. Het aantal pogingen werd niet actief geregistreerd, evenmin werd geregistreerd of de zelfmoorden plaatsvonden binnen een open of gesloten instelling.
4. Gemiddeld 16,5 % van het budget van de ligdagprijzen wordt uitbesteed voor de diagnose depressie. Daar depressie één van de vaakst voorkomende diagnoses is, zal dit waarschijnlijk ook één van de eerste groepen zijn waarvoor een traject wordt uitgewerkt binnen de zorgcircuits en netwerken.
5. Er is een federaal actieplan uitgewerkt ter preventie van zelfmoord dat werd goedgekeurd door de Hoge Gezondheidsraad. Hierin zijn volgende 3 benaderingen uitgewerkt : een betere behandeling met farmaceutische specialiteiten, de therapeutische opvang van de suïcidale persoon verbeteren en het verzekeren van intensieve therapeutische opvolging van de suïcidepatiënt.
In het kader van dit federaal plan werd een proefonderzoek opgezet in drie Belgische ziekenhuizen. Op basis van de resultaten van dit onderzoek zullen gidsen worden opgesteld en opleidingen worden uitgewerkt voor alle betrokkenen bij zelfdoding.