(N.): Vraag gesteld in het Nederlands - (Fr.): Vraag gesteld in het Frans
De werkgroep Bio-ethiek van de Senaat buigt zich reeds geruime tijd over de problematiek van de medisch begeleide voortplanting. Meerdere wetsvoorstellen werden ter zake ingediend en een reeks vooraanstaande experten werd uitgenodigd om in hoorzittingen hun visie en ervaringen naar voren te brengen.
Toch ontbreken nog een reeks gegevens om een correct en actueel beeld te krijgen over de concrete situatie in ons land.
1. In welke medische centra in ons land worden momenteel in-vitrofertilisatie en ICSI (Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie) toegepast ? Beschikt de geachte minister per centrum over het aantal patiënten dat hierbij betrokken is en het aantal behandelingen gedurende de voorbije jaren ?
2. Hoeveel medisch begeleide voortplantingen vinden er plaats via spermadonatie ?
3. Welke centra zijn momenteel erkend inzake spermadonatie ?
4. Welke gegevens van de spermadonor worden momenteel door deze diverse centra geregistreerd ?
5. Hoeveel spermadonoren hebben zich de voorbije jaren in de diverse fertiliteitscentra en spermabanken aangemeld ? Voor hoeveel donaties stonden zij in ? Is de voorraad ingevroren sperma voldoende voor een normale vraag ? Welke evoluties kunnen er vastgesteld worden (toenemend aanbod ? toenemende vraag ? kwaliteitsproblemen ? ...)
6. Welke criteria hanteren de diverse fertiliteitscentra wat betreft het aantal donaties per donor en het aantal hierdoor gerealiseerde zwangerschappen ?
7. Bestaan er afspraken tussen de centra om te vermijden dat één donor op diverse plaatsen sperma levert ? Hoeveel kans bestaat er statistisch op de vorming van een paar, waarvan beiden dezelfde donorvader hebben ?
8. Acht de geachte minister het, gezien de toenemende vraag naar in-vitrofertilisatie (door de terugbetalingsregeling) en het pleidooi van de Raad van State bij de totstandkoming van de embryo-wet, niet wenselijk dat er een centrale registratie- en beheersinstantie ingesteld wordt voor alle gameetdonaties in ons land ?
Antwoord : Ik heb de eer het geachte lid als volgt te antwoorden.
Het geachte lid wil beschikken over objectieve, bijgewerkte gegevens op het gebied van de medisch begeleide voortplanting, een domein waarin momenteel over veel wetsontwerpen gedebatteerd wordt.
1. Activiteiten inzake IVF-ICSI
De officiële goedkeuring van de MBV-diensten valt onder de bevoegdheid van de Gemeenschappen (zie bijgevoegde lijst). Het gaat om de erkenning in ziekenhuismiddens van zorgprogramma's A (zonder MBV-laboratorium) en zorgprogramma's B (met MBV-laboratorium).
18 ziekenhuizen beschikken over een erkenning van het type B (met MBV-laboratorium) en passen IVF- en ICSI-technieken toe. Alle programma's A en B zijn onderworpen aan een externe kwaliteitsevaluatie volgens een registratiemodel dat door het College van Geneesheren « Reproductieve Geneeskunde » opgemaakt werd. Elk jaar wordt een gedetailleerd jaarrapport onder bescherming van het College gepubliceerd. Het rapport vermeldt het aantal uitgevoerde IVF- en ICSIbehandelcycli (rapporten beschikbaar op de website http://www.belrap.be).
Sinds de invoering van de terugbetalingsregeling van IVF-laboratoriumactiviteiten in juli 2003, wordt voor elk programma B uitgevoerd bij patiënten onderworpen aan de verplichte ziekteverzekering het aantal IVF- en ICSI-cycli op jaarbasis naar de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Verstuurd.
Jaarlijks aantal cycli in-vitrofertilisatie :
| Periode | IVF | ICSI | Mesa-tese | Totaal |
| 2001 | 3 109 | 6 061 | 292 | 9 462 |
| 2002 | 3 041 | 6 811 | 559 | 11 598 |
| 1 juli 2003 tot 30 juni 2004 (RIZIV) | 12 338 | |||
2. Aantal medisch begeleide voortplantingscycli via spermadonatie
De medisch begeleide voortplantingscycli via spermadonatie bevatten de in-vitrofertilisatiecycli (IVF en ICSI) evenals de kunstmatige in-vitrofertilisaties (kunstmatige inseminatie).
De in-vitrotechnieken worden frequenter toegepast en kunnen buiten de medische context en door elke arts of gyneacoloog uitgevoerd worden en worden niet geregistreerd.
De beschikbare gegevens betreffen enkei de in-vitrotechnieken, IVF en ICSI. In 2002 werden er op een totaal van 11958 nieuw uitgevoerde cycli, 390 IVF- en ICSIcycli via spermadonatie toegepast : 213 IVF-cycli (7 % van de IVF-cycli) en 177 ICSI-cycli (2,6 % van de ICSI-cycli).
De gegevens van 2003 zullen komende september beschikbaar zijn.
3. Erkenning als spermabank
Er bestaat geen specifieke erkenning van de spermabanken, het officiële aantal is dus onbekend.
Volgens de gegevens van de jaarlijkse statistische enquête van de medische activiteit in de ziekenhuizen gaan 22 ziekenhuizen over tot « het invriezen en bewaren van gameten » en beschikken zij dus over een spermabank.
4 en 6. Geregistreerde gegevens betreffende de donor en het maximaal aantal inseminaties per donor.
Hoewel de banken In België niet onderworpen zijn aan precieze regels, houden ze zich strikt aan de regels van « Good medical practice » en aan de « Guidelines for gamete donation in Europe ».
Overeenkomstig hiermee :
1. gebeurt de selectie van de donors op grond van de kwaliteit van het genetisch materiaal : familiale en genetische voorgeschiedenis, tests op seksueel overdraagbare ziekten. Algemeen wordt een minimum aan niet-identificerende gegevens (huidskleur, grootte, kleur van de ogen en de haren) verzameld om een te groot verschil tussen de donor en het ontvangende koppel te vermijden. Deze gegevens worden niet meegedeeld aan de toekomstige ouders.
2. aanvaarden de banken in het algemeen per donor maximum inseminatie bij 10 families.
5. Aantal donors en donaties
Het aantal spermadonors voor heel België, evenals het totale aantal spermadonaties en alle medisch begeleide voortplantingstechnieken (IVF, ICSI en kunstmatige inseminatie IUI) is niet gekend.
7. Uitwisseling van gegevens
Er bestaat geen uitwisseling van gegevens op het niveau van de spermabanken om meervoudige donaties (op meerdere verschillende plaatsen) te vermijden. Volgens de wetenschappelijke gegevens, zijn de kansen op bloedverwantschap ten gevolge van medisch begeleide voortplantingstechnieken met donors lager dan de kans op toevallige bloedverwantschap bij de bevolking.
8. Standpunt van de minister
In de ethisch en sociologisch zeer gevoelige context van de medisch begeleide voortplanting en in het bijzonder van de donnaties van gameten, zijn de prioriteiten van de overheid Volksgezondheid enerzijds de kwaliteit garanderen van de gameten die in deze omstandigheden gebruikt worden en anderzijds er voor zorgen dat het beroep op deze technieken binnen het kader valt van de kinderwens en een authentiek ouderlijk project.
De zorgprogramma's « reproductieve voortplanting A en B » werden opgericht om te beantwoorden aan deze kwaliteitszorg. Voor de in-vitrofertiliteitstechnieken werd de opdracht over te gaan naar een externe evaluatie van de activiteit toevertrouwd aan het geneesherencoliege « reproductieve geneeskunde ». De bestaande spermabanken werden grotendeels binnen deze programma's samengesteld. Ik stel dus voor, naar overeenkomst met in-vitrofertilisatie, met de experts van het college de mogelijkheid te bestuderen om aan deze laatste de externe evaluatie van de spermabanken toe te vertrouwen en de modaliteiten ervan op te maken.
Zorgprogramma reproductieve geneeskunde – Type A
| CIV | ERK | GEW | PROV | Instelling | Campus | Adres | Post | Gemeente | Associatie met |
| 023 | 396 | WVL | Algemeen ziekenhuis groeninge | St. Niklaas | Houtmarkt 33 | 8500 | Kortrijk | ||
| 042 | 117 | V | WVL | Heilig hart ziekenhuis VZW | Wilgensraat | Wilgensraat 2 | 8800 | Roeselare | |
| 082 | 689 | V | ANT | Imelda ziekenhuis | Imeldalaan 9 | 2820 | Bonheiden | ||
| 128 | 099 | V | ANT | Algemeen ziekenhuis St. Augustinus | St. Augustinus | Oosterveldlaan 24 | 2610 | Wilrijk | |
| 152 | 111 | B | BRU | VZW Europaziekenhuis | St. Elisabeth | De Frelaan 206 | 1180 | Brussel-18 | |
| 184 | 043 | W | BRW | Clinique Saint Pierre | Avenue reine Fabiola 9 | 1340 | Ottignies | ||
| 218 | 290 | V | OVL | Algemeen ziekenhuis Sint-Lucas | St. Lucas | Groenebriel 1 | 9000 | Gent | A.Z. St. Elisabeth — Zottegem |
| 244 | 256 | V | OVL | Algemeen ziekenhuis waasland | Stadskliniek | L. De Meesterstraat 5 | 9100 | Sint-Niklaas | |
| 269 | 718 | w | HAI | Centre hospitalier de Charleroi | Charleroi | Boulevard Zoë Drion 1 | 6000 | Charleroi | |
| 304 | .071 | w | HAI | Clinique Notre-Dame | Avenue Delmee 9 | 7500 | Tournai | ||
| 357 | 243 | V | LIM | Virga Jesse ziekenhuis (AV) | Stadsomvaart 11 | 3500 | Hasselt | ||
| 390 | '039 | w | NAM | Cliniques universitaires (UCL) | Avenue Dr. G. Therasse 1 | 5530 | Mont- Godinne | ||
| 499 | 710 | V | ANT | Algemeen ziekenhuis klina VZW | Augustijnslei 100 | 2930 | Brasschaat | ||
Zorgprogramma reproductieve geneeskunde – Type B
| Civ | Erk | Site | Gew | Prov | Instelling | Campus | Adres | Post | Gemeente | Association - Associatie |
| 004 | 049 | SP | V | WVL | Algemeen ziekenhuis St-Jan (AV) | St. Jan | Ruddershove 10 | 8000 | Brugge | A.Z. St. Lucas — Brugge |
| 054 | 009 | SP | V | ANT | Algemeen ziekenhusi Middelheim | Middelheim | Lindendreef 1 | 2020 | Antwerpen-2 | |
| 139 | 108 | SP | V | VBR | Regionaal ziekenhuis heilig hart | Naamsestraat 105 | 3000 | Leuven | ||
| 161 | 332 | SS | W | BRW | C.H. interregional Edith Cavell (CHIREC) | Rue Wayez 35 | 1420 | Braine-l'alleud | ||
| 165 | 076 | SP | B | BRU | Centre hospitalier St. Pierre | Rue Haute 322 | 1000 | Bruxelles-1 | ||
| 217 | ,713 | SP | V | OVL | Algemeen ziekenhuis Jan Palfijn | Watersportbaan | Henri Dunantlaan 5 | 9000 | Gent | Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis — Aalst |
| 221 | 670 | SP | V | OVL | Universitair ziekenhuis | De Pintelaan 185 | 9000 | Gent | ||
| 268 | 027 | SP | W | HAI | Fabiola | Notre-Dame | Grand'Rue 3 | 6000 | Charleroi | |
| 337 | 158 | SP | W | LIE | Centre hospitalier St. Vincent & St. Elisabeth | St.-Vincent | Rue François Lefebvre 207 | 4000 | Rocourt | |
| 354 | 371 | SP | V | LIM | Zienkenhuis Oost-Limburg | St.-Jan | Schiepse bos 6 | 3600 | Genk | |
| 377 | 168 | SP | W | LUX | Centre hospitalier de l'Ardenne | Libramont | Avenue de Houffalize 35 | 6800 | Libramont | |
| 393 | 006 | SP | W | NAM | Centre hospitalier régional de Namur | Avenue Albert 1er 185 | 5000 | Namur | ||
| 418 | 403 | SP | B | BRU | Cliniques universitaires St. Luc | Avenue Hippocrate 10 | 1200 | Bruxelles-20 | ||
| 425 | 143 | SP | B | BRU | Akademisch ziekenhuis (V.U.B.) | Laarbeeklaan 101 | 1090 | Brussel-9 | ||
| 428 | 406 | SP | B | BRU | Clinique univ. de Bruxelles — Hôpital Erasme | Route de Lennik 808 | 1070 | Bruxelles-7 | ||
| 441 | 300 | SP | V | ANT | Universitair ziekenhuis Antwerpen | Wilrijkstraat 10 | 2650 | Edegem | ||
| 451 | 412 | SP | W | LIE | Centre hospitalier régional de la Citadelle | Citadelle | Boulev. du 12e de ligne 1 | 4000 | Liège | |
| 457 | 322 | SP | V | VBR | Universitaire ziekenhuis K.U.L. | Gasthuisberg | Herestraat 49 | 3000 | Leuven | |