(N.): Vraag gesteld in het Nederlands - (Fr.): Vraag gesteld in het Frans
Honderd- tot vijfhonderdduizend Belgen hebben last van lusteloosheid na de winterperiode. Bovendien is ook dikwijls hun biologische klok helemaal in de war door de omschakeling van winter- naar zomeruur. In wetenschappelijke termen heet dat een Season Affective Disorder (SAD) of een seizoensgebonden depressie.
Psychische aandoeningen worden in de komende decennia het grootste probleem voor de gezondheidszorg. Noch de samenleving noch de gezondheidszorg zijn daar momenteel op voorbereid. Voortekenen, zoals onder meer het hoge aantal zelfmoorden, het hoge verbruik van antidepressiva, de exploderende werkstress, zijn er genoeg, maar vooralsnog sluit het beleid de ogen daarvoor.
Jaarlijks vangen psychiatrische ziekenhuizen en dito afdelingen in algemene ziekenhuizen zo'n 30 000 tot 35 000 patiënten op. Het is echter vooral in de eerstelijnszorg en in de preventie waar het schoentje knelt. Ook aan kinderpsychiaters is er een tekort.
Zowel de aandoeningen als de patiënten die eraan lijden worden vaak niet ernstig genomen. Dit heeft te maken met het taboe dat nog rust op de psychische aandoeningen. De overheid is bovendien ook ten onrechte zeer terughoudend en bevestigt hierdoor het maatschappelijk vooroordeel.
Het is dan ook van belang voor de volksgezondheid in het algemeen en voor de geestelijke gezondheidszorg voor jongeren dat de publieke opinie zich bewust wordt van de noden en dat het beleid nu reeds begint te investeren in de geestelijke gezondheidszorg.
1. Erkent de geachte minister de tekorten in de eerstelijnszorg (en in de preventie) op het vlak van psychische aandoeningen ?
2. Overweegt hij een heroriëntering van de gezondheidszorg in het licht van deze problematiek ?
3. Zal hij extra inspanningen doen om het beroep van kinderpsychiater te promoten om aldus aan de stijgende vraag te kunnen voldoen nu en in de toekomst ?
Antwoord : Ik heb de eer het geachte lid als volgt te antwoorden.
1. Vooreerst dien ik erop te wijzen dat de preventieve aspecten van het gezondheidsbeleid tot de bevoegdheden van de gemeenschappen behoren.
Toch is het beleid zich bewust van de nood aan verdere ondersteuning van de eerstelijnszorg in geval van psychische problemen bij patiënten. Ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) onderstreept het belang van de huisarts bij de behandeling van psychische problemen bij patiënten. Daarom werden reeds in het najaar van 2001 de eerste voorbereidingen getroffen om van start te gaan met het pilootproject « Eole ».
Vertrekkende vanuit het kader van een federaal pilootproject richt het Eole-project zich voornamelijk op de ondersteuning van het netwerk eerstelijnszorg inzake dringende gevallen en psychiatrische crises. In eerste instantie werd een helpdesk opgericht die de huisartsen en de andere eerstelijnshulpverleners begeleidt en ondersteunt indien zij melding maken van detectie van een psychische problematiek bij hun patiënten. Vervolgens dient een website te worden gecreëerd die guidelines bevat voor de te nemen beslissingen door eerstelijnshulpverleners inzake de oriëntatie en behandeling van patiënten met een psychische problematiek. Deze site zal verbonden zijn met de officiële website van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Het pilootproject beperkt zich momenteel tot het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het is wenselijk te onderzoeken hoe het project Eole te veralgemenen met een partner in Vlaanderen en een andere in Wallonië die dankzij de ervaring van Eole in staat zouden zijn om een soortgelijke regeling te organiseren en te ontwikkelen ter ondersteuning van de eerstelijnszorgverleners op het vlak van geestelijke gezondheidszorg; in dit verband zou er natuurlijk rekening worden gehouden met de plaatselijke eigenschappen. In dit kader moet er overleg inzake cofinanciering gepland worden met de gemeenschappen/gewesten.
2. Zoals reeds duidelijk aangegeven in de Gemeenschappelijke verklaring van 24 juni 2002 van de ministers van Volksgezondheid en Sociale Zaken inzake het toekomstig beleid voor de geestelijke gezondheidszorg en het daaropvolgende amendement, en zoals aangegeven in mijn nieuwe beleidsnota geestelijke gezondheidszorg 2005, zal de geestelijke gezondheidszorg in België georganiseerd worden volgens de principes van zorgcircuits en zorgnetwerken. Een zorgcircuit is het zorgaanbod, met andere woorden het geheel van mogelijke zorgtrajecten, voor een bepaalde doelgroep van patiënten binnen een bepaald werkingsgebied. De diverse zorgvormen waaruit een dergelijk zorgcircuit bestaat dienen naadloos op elkaar aan te sluiten zodat patiënten de garantie kunnen genieten van zorgcontinuïteit binnen een zorgaanbod dat is uitgebouwd volgens hun zorgbehoeften. Een dergelijk zorgcircuit wordt in de praktijk gerealiseerd door de samenwerking van verschillende instellingen, initiatieven en actoren in de geestelijke gezondheidszorg en zal juridisch worden geformaliseerd onder de vorm van een zorgnetwerk.
La priorité sera donnée au développement de circuits de soins pour les patients présentant des problèmes psychiatriques chroniques et complexes, indépendamment de l'âge. Dans une première phase, ce développement sera concrétisé dans le cadre de projets pilotes et thérapeutiques respectivement conçus au sein de l'Institut national d'Assurance Maladie et Invalidité (INAMI) et du Service public fédéral (SPF) Santé publique, Sécurité de la Chaîne alimentaire et Environnement.
3. De promotie van bepaalde beroepscategorieën dient een gezamenlijke inspanning te zijn van alle betrokken overheden, de betrokken sector en het onderwijs. Zo heb ik de specialisatie kinderpsychiatrie uit de contingentering gehouden zodat dit specialisme in vergelijking met andere specialismen in de geneeskunde actief wordt gestimuleerd.