3-68

3-68

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 1 JULI 2004 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Vraag om uitleg van de heer Luc Willems aan de minister van Middenstand en Landbouw over «de aanpak van schijnzelfstandigen» (nr. 3-320)

De heer Luc Willems (VLD). - De ontwikkeling van de diensteneconomie vraagt steeds meer specialisatie en flexibiliteit. Activiteiten die door werknemers in dienstverband werden waargenomen, worden meer en meer door outsourcing of verzelfstandiging uitgevoerd door zelfstandige ondernemers. De statistieken over jonge starters zijn erg positief, maar er zitten vele niet echte zelfstandigen tussen.

Voor de concessionarissen en de handelsagenten bestaat er reeds een wettelijk kader maar voor het

gros van de zelfstandigen, zoals geranten of franchisenemers, is dat niet het geval. Zij organiseren hun rechten en plichten binnen het gemene recht. Rechtsonzekerheid ontstaat wanneer de zelfstandige activiteiten geacht worden te gebeuren onder gezag waarbij de rechtsverhouding tussen opdrachtgever en zelfstandige kan worden gekwalificeerd als een arbeidsrelatie die beheerst wordt door de wet op de arbeidsovereenkomsten.

Rechtszekerheid is noodzakelijk om een duidelijke scheidslijn te maken tussen echte zelfstandigen en echte werknemers en hiermee de uitbreidende grijze zone te beperken of zelfs te elimineren.

In hoeveel gevallen komt de RSZ tot de conclusie dat een zelfstandige eigenlijk een werknemer is?

Hoe wenst de regering de onzekerheid rond de kwalificatie werknemer of zelfstandige weg te nemen teneinde de gevolgen voor de betrokkenen in te dijken?

Bestaan er wetgevende initiatieven om franchisecontracten en distributieovereenkomsten een normatief kader te geven?

Dienen de wet op de arbeidsovereenkomsten of het vennootschapsrecht niet te worden aangepast?

Mevrouw Sabine Laruelle, minister van Middenstand en Landbouw. - Ik nodig de heer Willems uit om kennis te nemen van het verslag Voorkoming en bestrijding van schijnzelfstandigheid dat het Rekenhof in mei aan de Kamer van Volksvertegenwoordigers heeft overgemaakt. Dit verslag bevat een eerste becijferde aanpak van de kwestie der schijnzelfstandigen. Het zou interessant zijn om de omvang van het verschijnsel der schijnzelfstandigen te kennen. Sommigen willen dat de regering een probleem oplost waarvan niemand in staat is het behoorlijk in te schatten. Er zal moeten worden vermeden het paard achter de wagen te spannen. De vraag verdient misschien niet de belangstelling die haar vandaag wordt toegekend, tenzij er een ideologische wens is in vervat.

Het regeerakkoord bepaalt uitdrukkelijk dat na overleg met de betrokken sectoren de regering wetgevende maatregelen zal nemen waaronder het vastleggen van welomschreven criteria om het fenomeen van de schijnzelfstandigen tegen te gaan. Onder meer zal een rulingcommissie schijnzelfstandigen worden opgericht die niet alleen preventief, maar ook normerend zal optreden. In het kader hiervan zal een wetgevend initiatief verduidelijken welke criteria niet in aanmerking mogen worden genomen om het statuut te bepalen en voorzien in de criteria die bepalen of een werknemer loontrekkende of een zelfstandige is. Zo ook zullen er specifieke criteria voor bepaalde sectoren of beroepen via koninklijk besluit worden vastgelegd.

Een betere informatie van de kandidaat-zelfstandige zal worden verzekerd bij zijn inschrijving in een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen, dankzij een vragenlijst die bij het inschrijvingsformulier zal worden gevoegd. Bovendien zal zeer binnenkort een aantal concrete voorstellen worden gedaan. Het betreft louter administratieve maatregelen die tot doel hebben de opsporing te verbeteren.

En ce qui concerne les initiatives sur un cadre normatif relatif au contrat de franchise, l'accord de gouvernement prévoit également la mise en place d'une législation spécifique relative à cette franchise. Dans ce cadre, ma collègue en charge de l'économie, Mme Moerman, et moi-même avons préparé un avant-projet de loi relatif à la franchise. Cet avant-projet fait actuellement l'objet de concertations avec les organisations interprofessionnelles, les acteurs du secteur, la fédération des franchises, la distribution mais également l'association des franchisés.

Het initiatief in verband met de aanpassing van de arbeidsovereenkomsten of het vennootschapsrecht zal de vorm aannemen van een specifieke wet.

Le problème de la fausse indépendance est circonscrit au problème de la sécurité sociale.

De heer Luc Willems (VLD). - Ik begrijp dat er momenteel nog heel wat overleg wordt gepleegd. Er is het voorstel een rulingcommissie in te stellen. Ik meen dat het ogenblik waarop het probleem rijst ook het ogenblik is dat de activiteit moet worden gestopt. Zolang men als schijnzelfstandige werkt heeft men inkomsten. Bij het beëindigen van de activiteit zijn de betrokkenen verstoken van sociale rechten. De wetgevende initiatieven moeten vooral te maken hebben met de wijze waarop een samenwerking wordt beëindigd. Er moeten regels worden vastgelegd waarbij in een termijn of een vergoeding wordt voorzien om te kunnen overstappen naar een andere activiteit. Ik hoop dat de rulingcommissie ook de Kafka-test zal doorstaan.