Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-1635

van Jean-Jacques De Gucht (Open Vld) d.d. 9 november 2017

aan de vice-eersteminister en minister van Werk, Economie en Consumenten, belast met Buitenlandse Handel

Blockchain - Initial Coin Offerings (ICO's) - Financiële innovatie - Regelgeving en omkadering - Initiatieven - Overleg met de financiële sector

elektronisch betaalmiddel
elektronische handel
virtuele gemeenschap
uitgifte van effecten
monetaire emissie
computercriminaliteit
Financial Services and Markets Authority
financiële voorschriften
sociale media
blockchain
marktmisbruik
virtuele munteenheid
Europese Autoriteit voor effecten en markten

Chronologie

9/11/2017Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 14/12/2017)
25/1/2018Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1636
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1637

Vraag nr. 6-1635 d.d. 9 november 2017 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Ik verwijs naar mijn eerdere schriftelijke vraag nr. 6-1429 betreffende virtuele munten en uw uitvoerig antwoord, alsook mijn schriftelijke vragen nrs. 6-1548 en 6-1547. De Economische Inspectie is sinds kort bevoegd om hiertegen op te treden, wat uiteraard positief is. Daarnaast zou er een informatiecampagne worden opgezet rond dit thema. In diverse landen werden er reeds zogenaamde Initial Coin Offerings (ICO's) opgezet. Het gaat om operaties waarbij geld bij het grote publiek wordt opgehaald via de uitgifte van digitale tokens.

De Franse Autorité des marchés financiers (AMF) heeft een nieuw initiatief gelanceerd rond de ICO's, waarbij zij de invoering van een regelgevend kader overweegt rond het gebruik van blockchain bij aanbiedingen aan het publiek. Hierbij worden het publiek, het bedrijfsleven en de start-upgemeenschappen en de financiële instellingen gehoord.

Dit is een goed initiatief met het oog op het scheiden van het kaf en het koren. Bonafide ICO's zijn een stimulans voor opstartende ondernemingen, terwijl malafide piramideverkopers van virtuele munten juist slachtoffers maken en het imago van blockchain besmeuren.

Wat het transversale karakter van de vraag betreft: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die zijn opgenomen in de kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2016-2019 en werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waar ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Cybercrime is één van de transversale prioriteiten. De beleggingen in zogenaamde "cryptocurrency " vallen hieronder. Het betreft dus een transversale gewestaangelegenheid waarbij de rol van de Gewesten vooral in het preventieve luik ligt.

Daarom heb ik volgende vragen voor u :

1) Bestaat er specifieke regelgeving wat betreft het opzetten van een ICO ? En zo ja, kunt u die toelichten ? Zo neen, is het niet aangewezen om in regelgeving te voorzien teneinde eventuele fraude te voorkomen alsook legitieme ICO's mogelijk te maken ?

2) Wat vindt u van het initiatief van de Franse Autorité des marchés financiers (AMF) en gaat de Autoriteit voor financiële diensten en markten (FSMA) gelijkaardige stappen zetten ? Zo ja, wie zal worden bevraagd en wat is het tijdschema ? Zo neen, verliest ons land dan geen opportuniteiten wat betreft blockchaintoepassingen en financiële innovatie ?

3) Heeft de FSMA reeds initiatieven (regelgeving of omkadering) genomen rond ICO's ? Zo ja, kunnen deze worden toegelicht ? Werd er een publieke bevraging gedaan ? Zo neen, waarom niet ?

4) Ziet u economisch potentieel in deze ICO's en hebt u hieromtrent reeds overlegd met Febelfin en / of andere economische actoren ? Kunt u dit desgevallend concreet toelichten ?

5) Welke mogelijkheden ziet u vanuit uw beleid om rond financiële innovatie en blockchain initiatieven te nemen om onze financiële sector en de start-upgemeenschap te versterken ?

Antwoord ontvangen op 25 januari 2018 :

1) In antwoord op uw vraag verwijs ik naar de « statement » van de Europese Autoriteit voor effecten en markten (ESMA) van 13 november 2017 en de mededeling van de FSMA van dezelfde datum. Daarin wordt gewezen op mogelijke toepasselijke (Europese en nationale) regels, de grote risico’s voor beleggers en mogelijke verplichtingen voor promotoren van tokens.

Afhankelijk van de manier waarop de ICO gestructureerd is, heeft ESMA voorlopig vastgesteld dat diverse financiële regels van toepassing kunnen zijn, zoals de prospectusrichtlijn, de Markets in Financial Instruments Directive (MiFID), de Alternative Investment Fund Managers Directive (AIFMD), de Market Abuse Regulation (MAR), de Fourth Anti-Money Laundering Directive (AMLD4). Het is niet uitgesloten dat ook andere regels van toepassing zijn, zoals bijvoorbeeld de regelgevingen over boekhoudkundige normen, belastingplichten, elektronisch geld of prudentiële regelgeving.

In België gelden, naast de Europese regelgeving, mogelijk de volgende regels :

– reglement van de FSMA van 3 april 2014 betreffende het commercialiseringsverbod van bepaalde financiële producten aan niet-professionele cliënten. Dit reglement verbiedt de beroepshalve commercialisering in België aan één of meerdere niet-professionele cliënten van financiële producten waarvan het rendement rechtstreeks of onrechtstreeks afhangt van een virtuele munt ;

– wet van 16 juni 2006 op de openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten en de toelating van beleggingsinstrumenten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt. Deze wet maakt de opstelling verplicht van een door de FSMA goed te keuren prospectus in geval van een openbaar aanbod van beleggingsinstrumenten op het Belgisch grondgebied, voorziet in een bemiddelingsmonopolie voor de plaatsing van beleggingsinstrumenten op het Belgisch grondgebied en bepaalt dat de reclame die wordt gebruikt in het kader van het openbaar aanbod, voorafgaandelijk door de FSMA moet worden goedgekeurd ;

– wet van 18 december 2016 tot regeling van de erkenning en de afbakening van crowdfunding en houdende diverse bepalingen inzake financiën : deze wet bepaalt de vergunningsvereisten om als alternatieve-financieringsplatform (dat wil zeggen de financiële vorm van crowdfunding) te worden erkend, en de regels die van toepassing zijn op de verleners van alternatieve-financieringsdiensten.

De FSMA heeft in haar mededeling over ICO’s aan het Belgisch publiek van 13 november 2017 onder meer een lijst van ondeugdelijke praktijken rond ICO’s opgenomen. De FSMA heeft tevens een meldpunt geopend voor twijfelachtige ICO’s.

2) & 3) De FSMA heeft mij meegedeeld dat rond 13 november 2017 tientallen nationale autoriteiten, onder wie ook de FMSA, een mededeling hebben gepubliceerd om beleggers te waarschuwen voor de risico’s en gevaren van ICO’s en om promotoren te wijzen op mogelijke verplichtingen om bepaalde financiële regelgeving na te leven. Het initiatief van de AMF kadert in die collectieve berichtgeving.

In België kan de Fintech-sector via een gemeenschappelijk onthaal (SPOC), dat wordt georganiseerd door de NBB en de FSMA, in een redelijk vroegtijdige fase van hun project in contact worden gebracht met de toezichtsautoriteiten om hierover van gedachten te wisselen. De NBB en de FSMA hebben tot op heden enkele vragen over ICO’s via dat kanaal ontvangen en behandeld.

4) & 5) Het is momenteel nog voorbarig om uitspraken te doen over het economische potentieel of het nut van het fenomeen. De markt voor ICO’s is een « infant industry », waardoor er nog niet gesproken kan worden van marktpraktijken die als voorbeeld gesteld zouden kunnen worden. Overigens bestaan er nog andere, door de regering aangemoedigde mogelijkheden om de financiering van start-ups te financieren, waaronder crowdfundingplatformen en starter funds.