Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-1487

van Martine Taelman (Open Vld) d.d. 13 juni 2017

aan de minister van Justitie

Gevangenissen - Smokkel - Bestrijding - Repressieve maatregelen

strafgevangenis
strafstelsel
gedetineerde
Nederland
zwarte handel
verdovend middel
handel in verdovende middelen
mobiele telefoon
gegevensbescherming
mobiele communicatie

Chronologie

13/6/2017Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 13/7/2017)
6/12/2017Rappel
6/12/2018Antwoord

Vraag nr. 6-1487 d.d. 13 juni 2017 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Graag verwijs ik naar het Nederlandse evaluatierapport « Binnen de muren niet toegestaan » waar wordt ingegaan op de toetsing van de handhaving inzake orde en veiligheid in de penitentiaire inrichting.

Ik neem enkele interessante aanbevelingen uit dit rapport over en had graag vernomen hoe deze in ons land al of niet worden toegepast.

Transversaal element: met de uitvoering van de zesde staatshervorming krijgt Vlaanderen een pak nieuwe bevoegdheden. Sinds 1 januari is aldus de overheveling van de bevoegdheden van de Justitiehuizen naar de drie gemeenschappen een feit. De Justitiehuizen staan in voor de begeleiding en opvolging van onder andere voorwaardelijk in vrijheid gestelde gevangenen, veroordeelden tot een werkstraf, mensen met een enkelband en « probanten ». Ik verwijs tevens naar het Vlaamse decreet betreffende de organisatie van hulp- en dienstverlening aan gedetineerden. Deze vraag betreft een transversale aangelegenheid met de gemeenschappen.

Ik had dan ook volgende vragen voor de geachte minister :

1) Wekelijks worden in Nederland 5 % van de gedetineerden via urinecontroles getest op het gebruik van stimulerende middelen. Kunt u cijfermatig toelichten of bij ons periodiek een gelijkaardig aantal gedetineerden wordt gecontroleerd (procenten / aantallen) ? Hoeveel gedetineerden worden periodiek onderworpen aan een urinecontrole in het kader van het gebruik van beïnvloedende middelen ? Gaat u dat aantal verhogen ?

2) Eén van de aanbevelingen is het regelmatig doorzoeken van de gemeenschappelijke ruimtes, onder andere de bibliotheek, bezoekruimte, arbeidszaal en de lucht- en buitensportplaatsen voorafgaand aan het gebruik. Daarbij wordt gebruik gemaakt van detectiemiddelen voor mobiele communicatieapparatuur. Kunt u meedelen of dit ook in onze detentie- instellingen systematisch geschiedt ? Kunt u dit gedetailleerd toelichten ?

3) Nederland heeft een richtlijn waarbij minimeel éénmaal per jaar een drugshond wordt ingezet in elke instelling voor een algehele controle. Bestaat er bij ons een gelijkaardige richtlijn of praktijk ? Zo ja, kunt u dit toelichten ? Zo neen, waarom niet ?

4) In 2015 leverde de inzet van drugshonden in de Nederlandse detentie- instellingen 3,9 kilo drugs op. Kunt u meedelen hoeveel kilo drugs (indien mogelijk opgedeeld per soort) er op jaarbasis in onze detentiecentra werden aangetroffen en dit respectievelijk voor de jongste drie jaar ?

5) In Nederland gaat men meer controles invoeren tijdens de gebedsdiensten omdat gedetineerden van verschillende afdelingen bij elkaar komen en aldus smokkelwaar uitwisselen gezien het toezicht beperkt is. Kunt u meedelen hoe dit bij ons wordt gecontroleerd? Werkt men met een seal bag en wordt er een rapport opgesteld ? Behoeft dit verdere aanscherping zoals in Nederland ? Zo neen, waarom niet ?

6) Kunt u meedelen waarin de procedure voor de in beslag genomen smokkelwaar bestaat ? Is er een aangiftebeleid wat betreft drugs en aan wie wordt dit overgedragen ?

7) Worden in beslag genomen mobiele apparaten ingelezen en zo ja, hoe verloopt de procedure en bestaat er hieromtrent net als in Nederland een landelijke procedure om te voorkomen dat gegevens worden uitgewist of bepaalde signalen of informatie verloren gaat ? Zo neen, waarom niet en is er hiervoor geen nationale richtlijn nodig ? Kunt u meedelen hoeveel in beslag genomen mobiele apparaten werden ingelezen ?

Antwoord ontvangen op 6 december 2018 :

1) Er bestaat momenteel geen wettelijke basis voor dwingende drugtesten, tenzij binnen een medische context. Urinecontroles kunnen wel, mits akkoord van de gedetineerden, wanneer die zich engageren binnen een gestructureerd programma waarin ze aan hun problematiek wensen te werken. Bij een positieve test of weigering volgt een interne sanctie zoals verwijdering van de afdeling.

Globaal werden er in 2017 in alle gevangenissen controles op het bezit van drugs uitgevoerd aan de hand van :

speekseltesten (425) ;

urinetesten (4 420) ; en

controles via drughonden (8 429).

2) Alle gemeenschappelijke ruimten worden voor en na gebruik gecontroleerd door bewakingspersoneel. Alle gevangenissen beschikken over detectiemiddelen voor mobiele communicatieapparatuur die kunnen ingezet worden indien dit nuttig en nodig geacht wordt.

3) Een samenwerkingsovereenkomst tussen het directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen (DG EPI) en de federale politie regelt de structurele inzet van drugshonden in de Belgische gevangenissen en voorziet dus zowel in periodieke controles als ad hoc controles per penitentiaire inrichting. Elke inrichting bepaalt in functie van de kenmerken van haar gedetineerdenprofiel de frequentie van deze controles.

4) Zie bijgevoegde tabel.

5) De beweging naar de gebedsruimte is een collectieve beweging van gedetineerden en verloopt volgens een gestandaardiseerde veiligheidsprocedure die onder andere inhoudt dat bij vertrek iedere gedetineerde onderworpen wordt aan een controle aan de kledij (fouille). Naar de gebedsruimte mogen geen voorwerpen meegenomen worden, tenzij uitzonderlijk en expliciet toegelaten. Er zijn op dit moment geen aanwijzingen dat deze veiligheidsprocedure niet het verwachte resultaat oplevert.

6) Verboden en niet toegelaten voorwerpen, waarvoor indicaties bestaan dat die gebruikt worden in het kader van een misdrijf (bijvoorbeeld GSM, enz.), worden ter beschikking gehouden van de gerechtelijke overheden. Alle overige niet toegelaten voorwerpen worden de gedetineerde ontnomen en tegen ontvangstbewijs bewaard tot de vrijstelling van de gedetineerde. In beide gevallen kan de directeur een disciplinaire sanctie opleggen.

Omtrent inbreuken op de wetgeving inzake verdovende middelen binnen de gevangenissen werd overleg gevoerd met het college van procureurs-generaal, wat geresulteerd heeft in de redactie van twee parallelle en gecoördineerde omzendbrieven, één ten behoeve van de magistraten van het openbaar ministerie en één ten behoeve van de gevangenissen (ministeriële omzendbrief 1806 van 6 februari 2009). De directie brengt het parket op de hoogte van elke drugsvondst zoals in deze richtlijnen bepaald. Seal bags worden niet gebruikt.

7) In 2017 werden 336 GSM's gevonden in de gevangenissen. Indien mobiele toestellen bij een gedetineerde worden aangetroffen, worden deze, overeenkomstig artikel 108, § 4 en 109, § 2, van de basiswet in beslag genomen en onder afgifte van bewijs van ontvangst ten behoeve van de gedetineerde bewaard tot aan zijn invrijheidstelling. Met het oog op voorkoming of vaststelling van strafbare feiten kunnen deze ter beschikking gehouden worden van de bevoegde overheden. In dat geval wordt de politie ingelicht die, conform de vigerende wetgeving, over kan gaan tot inbeslagname. Deze diensten kunnen de GSM’s nader onderzoeken. Het DG EPI is daartoe niet gemachtigd.


2014

2015

2016

2017

Marihuana gr

228,13

162,90

188,00

132,90

Hash gr

545,48

497,10

490,00

751,70

Heroïne gr

1 194,12

14,80

10,00

13,00

Cocaïne gr

12,40

28,00

5,00

4,00

Amph. / Speed

22,00

65,00

13,00

16,00

Opium

2,00

0,00

0,00

0,00

Cannabis gr

70,80

57,00

46,00

134,00

Joints

22,00

28,00

28,00

35,00

XTC

41,00

71,00

34,00

41,00

Totaal

2 137,93

923,80

814,00

1 127,60