Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-9485

van Johan Verstreken (CD&V) d.d. 5 juli 2013

aan de minister van Justitie

De interlandelijke adopties uit Ethiopië

internationale adoptie
Ethiopië
mensenhandel

Chronologie

5/7/2013Verzending vraag
26/7/2013Antwoord

Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-3582

Vraag nr. 5-9485 d.d. 5 juli 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het Nederlandse reportageprogramma Brandpunt bracht aan het licht dat Ethiopische kinderen voor adoptie werden meegegeven hoewel ze geen wees zijn. De reportage werd onlangs heruitgezonden op Login. Nochtans moet een kind in de regel als wees worden verklaard door het Ministery of Labour and Social Affairs (MOWA) om te kunnen worden geadopteerd. Ondertussen werd na zes jaar een adoptie vernietigd van een Ethiopisch kind dat bij Nederlandse wensouders was terechtgekomen.

Malafide tussenhandelaren die andere bedoelingen dan het belang van het kind voor ogen hebben, ronselen kinderen of ontvoeren ze, uiteraard zonder toestemming van hun ouders. Voor adoptieorganisaties in verschillende landen is het te makkelijk om met dit soort tussenpersonen in zee te gaan, waardoor een georganiseerde kinderhandel ontstaat.

Waarschijnlijk komt de praktijk niet alleen in Ethiopië voor, maar ook in sommige andere landen waar veel kinderen voor adoptie worden meegegeven. Dit is niet alleen voor de kinderen, maar ook voor de ouders mensonwaardig. De kinderen worden uit hun vertrouwde leefomgeving weggerukt en de ouders blijven in het ongewisse betreffende de situatie van hun kind. Er bestaat geen twijfel over dat zulke praktijken in strijd zijn met het Haags Adoptieverdrag van 1993. Ethiopië heeft het verdrag van Den Haag nog niet onderschreven.

De Federale Centrale Autoriteit , FCA, gaat de voorwaarden voor erkenning na. Om een erkenning te krijgen moet de adoptant alle originele en gelegaliseerde adoptiedocumenten aan de FCA bezorgen. Enkele voorwaarden voor erkenning zijn: de adoptie is niet strijdig met de openbare orde en de adoptie kwam tot stand door de bevoegde autoriteit, overeenkomstig de procedure en de vormvereisten van het land.

In het kader van deze berichten, had ik graag volgende vragen gesteld:

1) Is de minister op de hoogte van de situatie in Ethiopië? In welke andere landen is het risico groot dat kinderen zonder toestemming van de ouders voor adoptie worden meegegeven? Welke maatregelen met betrekking tot de erkenning en de registratie van interlandelijke adopties worden in zulke gevallen getroffen om nieuwe misbruiken te vermijden? Wordt ten aanzien van die landen een bijkomende zorgvuldigheidstoets uitgevoerd? Is de regering bereid om desgevallend de interlandelijke adopties uit Ethiopië tijdelijk op te schorten?

2) Hoe wordt geverifieerd dat adoptieorganisaties correcte informatie doorgeven?

3) Kan de minister een overzicht geven van het aantal door de FCA geweigerde en toegekende erkenningen per land voor de afgelopen 3 jaar?

4) Welke procedures kunnen worden gevolgd mocht achteraf blijken dat een kind zonder toestemming van de ouders naar ons land werd overgebracht in het kader van een interlandelijke adoptie?

Antwoord ontvangen op 26 juli 2013 :

1. Mijn diensten zijn op de hoogte van de reportage in het Nederlandse programma Brandpunt.

Op dit ogenblik zijn er geen redenen om de samenwerking met Ethiopië te beëindigen of op te schorten. De Ethiopische autoriteiten namen zelf maatregelen om het adoptieproces beter te omkaderen.

Interlandelijke adopties zijn een gedeelde verantwoordelijkheid van zowel het herkomstland als het ontvangstland. Sommige ontvangstlanden zijn minder streng in hun controle van de adoptabiliteit van het kind en de tussenkomst van lokale adoptiediensten of personen waardoor misbruik niet kan worden uitgesloten.

De reportage waarvan sprake toont aan dat zowel Belgische adoptiediensten als lokale tussenpersonen permanent geëvalueerd moeten worden.

In België worden de adoptiediensten die tussenkomen bij interlandelijke adopties erkend door de Vlaamse of Franstalige Gemeenschap. Deze diensten worden door hen gecontroleerd.

De adoptiebeslissing die in het herkomstland tot stand komt, wordt door de federale centrale autoriteit onderworpen aan een aantal wettelijk bepaalde controlesmet het oog op erkenning en registratie.

De Belgische regelgeving over interlandelijke adopties, zowel op federaal niveau als bij de gemeenschappen, behoort volgens het Permanent Bureau van de Conferentie van Den Haag, de International Social Service , en Unicef, tot de strengste ter wereld en het meest in overeenstemming met de geest en de letter van het Verdrag van Den Haag van 1993.

België wil ook op het terrein deze erkenning waard blijven.

2. Wat uw tweede vraag betreft, kan ik u meedelen dat erkende adoptiediensten de toestemming van de bevoegde Gemeenschap moeten krijgen om een samenwerking met een bepaald herkomstland te mogen opstarten

In het onderzoek voorafgaand aan deze toestemming, wordt de adoptiewetgeving van het herkomstland onderzocht, wordt gepeild naar de ervaringen van andere ontvangstlanden, en kan bij de Federale Overheidsdienst (FOD) Buitenlandse Zaken navraag gedaan worden naar de betrouwbaarheid van de personen - zoals de lokale contactpersonen en autoriteiten - die tussenkomen in de adoptieprocedure.

De lokale contactpersonen van de adoptiediensten moeten ook door de autoriteiten van het herkomstland erkend zijn; alleen erkende weeshuizen mogen een kinddossier voorleggen aan de contactpersonen. Elk voorgesteld kinddossier wordt bovendien door de centrale autoriteiten van de gemeenschappen gecontroleerd.

3. De afgelopen drie jaren heeft de Federale Centrale Autoriteit 1051 adoptiebeslissingen erkend en 153 adoptiebeslissingen geweigerd te erkennen. De statistieken per land zullen u eerstdaags overgemaakt worden.

4. De adoptie kan uitsluitend herzien worden wanneer er voldoende aanwijzingen zijn dat de adoptie is tot stand gekomen ingevolge de ontvoering van, de verkoop van of de handel in kinderen. De herziening kan gevorderd worden door het openbaar ministerie of door een persoon dit tot de derde graad deel uitmaakt van de biologische familie.

Indien het bewijs van de feiten werd geleverd, verklaart de rechtbank dat de adoptie geen gevolgen meer heeft vanaf de overschrijving van het beschikkend gedeelte van de beslissing houdende herziening in de registers van de burgerlijke stand.