Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-9061

van Nele Lijnen (Open Vld) d.d. 22 mei 2013

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken

Oekraïne - Homofobie - LGTBI - Discriminatie - Toenadering tot de Europese Unie

Oekraïne
discriminatie op grond van seksuele geaardheid
seksuele minderheid
genderidentiteit

Chronologie

22/5/2013Verzending vraag
18/9/2013Rappel
15/10/2013Antwoord

Vraag nr. 5-9061 d.d. 22 mei 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Amnesty International is zeer ongerust over het klimaat van homofobie, dat heerst in Oekraïne. Momenteel liggen in het parlement wetten ter stemming die "propaganda van homoseksualiteit"' zouden criminaliseren. Dit gaat volgens mij ten sterkste in tegen de vrijheid van meningsuiting en het recht op vergadering. Een recente wet wil discriminatie aanpakken, maar maakt geen melding van discriminatie op basis van genderidentiteit.

Volgens de organisatie is er sprake van een grote mate van homofobie in het land. LGBTI'ers worden openlijk aangevallen. Er is zelfs sprake van iemand die omwille van zijn geaardheid vermoord is. Toch onderzoekt de politie deze zaken nauwelijks. Het rapport van Amnesty International over deze kwestie stelt dat LGBTI'ers ernstige vormen van discriminatie ondervinden door burgers en ambtenaren. Regeringsambtenaren en hooggeplaatsten binnen de kerk stimuleren aanvallen tegen deze mensen in plaats van ze een halt toe te roepen. Omwille hiervan heeft er nog een nooit een Gay Pride in het land plaatsgevonden: de politie wil of kan de demonstranten niet voldoende beschermen tegen aanvallen van extremisten. Reeds jaren zoeken Oekraïne en de Europese Unie verdere toenadering tot elkaar en er bestaat al een sterke associatie tussen de twee.

Graag antwoord op de volgende vragen.

1) Hoe evalueert de minister de kritiek omtrent homofobie in Oekraïne? Is het zo dat de homofobie ook gestimuleerd wordt vanuit de overheid en de kerk?

2) Acht de minister de ontwikkelingen, bijvoorbeeld de nieuwe wetsvoorstellen, verontrustend?

3) Is dit onderwerp reeds ter sprake gekomen op het Europese niveau en op welke manier?

)4 Zijn volgens de minister vermelde problemen een belemmering voor verdere toenadering van Oekraïne tot de Europese Unie?

Antwoord ontvangen op 15 oktober 2013 :

  1. De kritiek over homofobie in Oekraïne is ten dele terecht in de zin dat er geen grote maatschappelijke tolerantie bestaat ten opzichte van de LGTBI-gemeenschap. Vorig jaar werd de allereerste Kiev Pride in Kiev afgelast, nadat de politie beweerde de veiligheid van de manifestanten niet te kunnen verzekeren. Dit jaar heeft op 25 mei toch een “symbolische” Gay Pride kunnen plaatsvinden in Kiev buiten het stadscentrum. Een groep betogers heeft gedurende twintig minuten gemanifesteerd onder het oog van een duizendtal leden van de ordediensten. Vertegenwoordigers van de tak van de orthodoxe kerk van het patriarchaat van Moskou hebben vervolgens, omgeven door mannelijke figuren in paramilitaire kledij, in de nabij betoogd waarbij ze spandoeken meedroegen ten gunste van "het heilige Rusland". De "gay pride" was niettemin formeel verboden door de stadsautoriteiten, net als andere publieke bijeenkomsten behalve deze in het kader van de viering van het Feest van de stad. De woordvoerder van Commissaris Füle heeft op 24 mei de Oekraïense autoriteiten opgeroepen om de rechten van burgers op vrijheid van vreedzame samenscholing en vrijheid van meningsuiting te respecteren en te beschermen, daarbij nota nemend van tekortkomingen in het bestaand wettelijk kader en de administratieve praktijk betreffende de toepassing van het recht op vreedzame samenscholing, zoals aangegeven in een recente beslissing van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens.

  2. Deze ontwikkelingen zijn uiteraard verontrustend. Het zou echter te ver gaan te stellen dat homofobie actief gestimuleerd wordt door de overheid, maar de autoriteiten zijn uiteraard wel gevoelig voor de houding van de publieke opinie en de orthodoxe kerk. De autoriteiten blazen op dit vlak warm en koud. Het wetsvoorstel betreffende het verbieden van homosexuele propaganda blijft ondertussen hangende in het Parlement, waar het niet meer besproken lijkt te worden.

  3. Deze onderwerpen komen regelmatig ter sprake op Europees niveau, bijvoorbeeld telkens wanneer de Europese Raad Buitenlandse Zaken zich buigt over de vooruitgang die Oekraïne maakt binnen het kader van het Oostelijk Partenariaat van de EU met het oog op het ondertekenen van een Associatie-Akkoord.

  4. Deze problemen zouden een impact kunnen hebben op de toenadering tot de EU als ze de vereiste hervormingen in de weg staan. Zo besliste het Parlement op 14 mei de stemming over een antidiscriminatiewetgeving uit te stellen sine die. Deze nieuwe antidiscriminatiewetgeving is één van de - nog niet vervulde - voorwaarden, die de EU stelde voor het succesvol beëindigen van de eerste fase van het Visa Liberalisation Action Plan.