Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-840

van Bart Tommelein (Open Vld) d.d. 27 januari 2011

aan de minister van Justitie

Gevangenissen - Zelfmoorden - Maatregelen - Frans onderzoeksrapport

strafgevangenis
zelfmoord
officiële statistiek
gedetineerde

Chronologie

27/1/2011Verzending vraag
8/9/2011Rappel
27/9/2011Antwoord

Vraag nr. 5-840 d.d. 27 januari 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

In 2008 pleegden vijftien gedetineerden zelfmoord in een Belgische penitentiaire inrichting. Het aantal zit sinds 2004, toen er acht zelfdodingen werden geteld, in de lift. In 2005 en 2006 waren er telkens elf zelfdodingen en in 2007, dertien.

Alleen al in de gevangenis van Lantin pleegden drie gedetineerden in 2009 zelfmoord. Ook in 2010 heb ik weet van alvast één zelfmoord in de gevangenis van Andenne en een andere in Lantin.

In Frankrijk pleitte onlangs de psychiater Louis Albrand die de auteur is van een lijvig rapport over het stijgend aantal zelfmoorden in de Franse gevangenen voor een staten generaal.

Graag had ik hieromtrent dan ook volgende vragen voorgelegd:

1) Hoeveel gedetineerden pleegden zelfmoord sinds januari 2009 in een penitentiaire instelling en dit respectievelijk voor 2009 en 2010 en kan u indien mogelijk de cijfers opsplitsen al naargelang de betrokkenen beklaagden of veroordeelden waren?

2) Hoeveel pogingen tot zelfmoord vonden plaats sinds januari 2009 en dit respectievelijk voor 2009 en 2010 in een penitentiaire instelling en kan u indien mogelijk de cijfers opsplitsen al naargelang de betrokkenen beklaagden of veroordeelden waren?

3) Kan u het aantal zelfmoorden alsook het aantal zelfmoordpogingen sinds begin 2009 opsplitsen per penitentiaire instelling en kan u de cijfers duiden?

4) Hoe reageert u op deze cijfers en kan u aangeven welke bijkomende maatregelen er werden getroffen sinds uw aantreden om deze cijfers terug te dringen?

5) Hoe reageert u op het Franse rapport van psychiater Louis Albrand?

6) Bent u voorstander van een formeel overleg met alle actoren om het aantal zelfmoorden in gevangenissen terug te dringen? Zo ja, hoe gaat u dit concreet invullen? Zo neen, waarom niet?

7) Houdt u bij de planning van de nieuwe gevangenissen rekening met de aanbevelingen van het Franse rapport van Louis Albrand? Kan u dit concreet toelichten?

Antwoord ontvangen op 27 september 2011 :

1), 2) en 3).

In 2009 hebben 12 zelfmoorden plaatsgevonden in de Belgische gevangenissen.

Uitgesplitst per gevangenis kan dit worden weergegeven als volgt: zie Tabel 1

In 2010 hebben 19 zelfmoorden plaatsgevonden in de Belgische gevangenissen.

Uitgesplitst per gevangenis kan dit worden weergegeven als volgt: zie Tabel 2

De penitentiaire administratie beschikt niet over betrouwbare gegevens met betrekking tot pogingen tot zelfmoord.

4) en 5) Ik ben op de hoogte van het rapport, dat verschenen is naar aanleiding van de alarmerende stijging van zelfmoorden in de Franse gevangenissen. De stijging van het aantal zelfmoorden in gevangenissen is een internationaal fenomeen. Zonder de situatie in België te banaliseren, kunnen we toch vaststellen dat de situatie in België niet dezelfde is als in Frankrijk. In Frankrijk was de suïcideratio in 2008 24.5/10 000 gedetineerden, daar waar dit bij ons in 2008 15.2:10 000 was. Bovendien blijkt uit het rapport Albrand dat de suïcideratio in Franse gevangenissen al jarenlang stijgt. In België zijn we er wel in geslaagd om deze curve te doorbreken.

Anderzijds is het waar dat België niet ontsnapt aan een internationale trend, en dat ook bij ons de suïcideratio terug lijkt toe te nemen. De analyse van het rapport Albrand geldt in grote lijnen ook voor België:

6) De psychosociale zorg is een gedeelde verantwoordelijkheid voor de federale Overheid en de Gemeenschappen.

De problematiek van zelfmoordpreventie staat dan ook op de agenda van het overleg tussen de diensten van alle betrokken departementen.

7) Bij de bouw van nieuwe gevangenissen wordt rekening gehouden met de mogelijkheid om camera’s te voorzien in de strafcel en de beveiligde cel, dit ter bescherming van de gedetineerde indien er een gewaar bestaat dat hij zichzelf zou verwonden of zich van het leven wil beroven.

Bijlagen

Tabel 1

Strafinrichting

Aantal

Mechelen

1

Turnhout

1

St. Gillis / St. Gilles

1

Leuven Hulp

2

Brugge

1

Tournai

1

Lantin

3

Paifve

1

Nivelles

1

Totaal

12

Tabel 2

Strafinrichting

Aantal

Forest/Vorst

1

St. Gillis / St. Gilles

2

Turnhout

1

Ieper

1

Brugge

1

Gent

1

Hasselt Nieuw

2

Mons

1

Lantin

5

Verviers

1

Arlon

1

Namur

1

Andenne

1

Totaal

19