Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-7520

van Yoeri Vastersavendts (Open Vld) d.d. 10 december 2012

aan de minister van Justitie

Cybercriminaliteit - Malware - Ransomsoftware - Losgeld - Klachten - Maatregelen

computervirus
gegevensbescherming
computercriminaliteit

Chronologie

10/12/2012Verzending vraag
15/4/2013Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7519

Vraag nr. 5-7520 d.d. 10 december 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Steeds meer internetgebruikers worden naar verluidt geconfronteerd met berichten als "dit besturingssysteem is geblokkeerd vanwege veiligheidsredenen". De oorzaak hiervan is Ransomware, een bepaald soort malware. Het is een scam die gebruik maakt van malware om de computers van de slachtoffers uit te schakelen totdat er losgeld betaald wordt om de toegang terug te krijgen.

Om de slachtoffers tot betalen aan te zetten gebruiken Cybercriminelen vaak trucs, zoals het versturen van valse berichten die zogenaamd afkomstig zijn van de politie. De berichten bevatten vaak waarschuwingen als "je hebt illegale materialen bekeken en moet daarom een boete betalen".

Ransomware heeft in 2012 veel slachtoffers gemaakt in Frankrijk, Duitsland, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. De berichten veranderen in de loop der tijd. Cybercriminelen gebruiken verschillende insteken om gebruikers erin te luizen. Zo maakten ze gebruik van een geblokkeerde scherm met pornografische afbeeldingen om gebruikers te dwingen de boete te betalen. Tegenwoordig worden logo's van overheidsinstanties gebruikt om gebruikers te overtuigen. De criminelen werken meestal via niet traceerbare betalingen zoals Ukash. Op zo'n digitaal kaartje, een Ukash of Paysafecard bijvoorbeeld, staat een code die de gedupeerde kan intoetsen in een box die de malware op de desktop heeft open staan. Vervolgens komt de waarde van de kaart bij de cybercrimineel terecht.

Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd aan de minister:

1) Hoeveel mensen hebben in ons land reeds klacht ingediend tegen zogenaamde ransomsoftware? Is er ook bij ons sprake van een toename en kunt u de cijfers duiden?

2) Hoe kan tegen deze vormen van anonieme betalingen worden opgetreden en wordt hieromtrent in Europese context gewerkt wat betreft de handhaving?

3) Welke oplossingen schuift u naar voren om de criminele bendes achter deze ransomsoftware aan te pakken? Kan dit uitvoerig worden toegelicht?

Antwoord ontvangen op 15 april 2013 :

1. Ik beschik niet over de gevraagde cijfers. De databank REA-TPI van de statistische analisten van het Openbaar ministerie laat niet toe om het aantal klachten wegens deze specifieke vorm van cybercriminaliteit te bepalen.

2. De veiligheid van het elektronische betaalverkeer behoort niet tot mijn bevoegdheid maar tot die van mijn collega van economische zaken.

3. De problematiek van criminele bendes die via het internet oplichting plegen, in casu gebruik makend van ransomsoftware (of andere malware), verschilt in wezen niet van andere technieken waarbij mensen ten onrechte en al dan niet onder morele dwang of bedreiging worden aangezet om betalingen te doen. Het belangrijkste probleem is hier uiteraard het achterhalen van de identiteit van de daders die zich een fictieve identiteit hebben aangemeten en ook de betalingen ontraceerbaar maken.

Sensibilisering en preventie (waaronder een goede beveiliging van de PC en mailbox tegen malware, spam en frauduleuze mails) lijken mij ter zake de beste waarborgen. Dit behoort echter niet tot mijn bevoegdheden.