Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-7117

van Nele Lijnen (Open Vld) d.d. 4 oktober 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken

Congo - Repressie oppositie - Illegale detentie door de Congolese autoriteiten van parlementslid Diomi Ndongala

Democratische Republiek Congo
rechten van de mens
andersdenkende
vrijheidsberoving
Mensenrechtenraad van de VN

Chronologie

4/10/2012Verzending vraag
26/3/2013Rappel
24/9/2013Rappel
30/10/2013Herkwalificatie
6/1/2014Antwoord

Geherkwalificeerd als : vraag om uitleg 5-4188

Vraag nr. 5-7117 d.d. 4 oktober 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het Congolese parlementslid Diomi Ndongala is reeds meer dan 80 dagen opgesloten door de Congolese autoriteiten. De betrokken politicus werd eerder onder meer ondervraagd tijdens deze onrechtmatige opsluiting door kolonel Ntumba en de heer Amundala, die beiden agenten zijn van het zogenaamde Comité de Sécurité de l'Etat (CSE). Uw Nederlandse evenknie maakt zich alvast bijzonder ongerust en heeft volgende stappen ondernomen: "De Nederlandse ambassade in Kinshasa onderhoudt nauw contact met het mensenrechtenbureau van MONUSCO, Bureau Conjoint des Nations Unies sur les Droits de l'Homme, dat onderzoek doet naar de verdwijning van Diomi Ndongala. Daarnaast heeft de ambassade nadere uitleg gevraagd over de verdwijning van de heer Diomi Ndgongala bij de Congolese autoriteiten.".

1) Hoe reageert u op de ontvoering en illegale ondervragingen van de Congolese politicus Diomi Ndongala door de Congolese veiligheidsdienst?

2) Hebt u meer concrete informatie over de tenlastelegging, de locatie waar het parlementslid wordt gevangengehouden alsook zijn algemene gezondheidstoestand?

3) Bent u bereid duidelijkheid te eisen van de Congolese regering over zijn situatie alsook zeer concreet deze ontvoering formeel te veroordelen?

4) Wat is uw oordeel over de politieke situatie in Congo als politici van de oppositie zomaar kunnen "verdwijnen"? Is er naar uw mening sprake van een escalatie? Zo neen, waarom niet?

5) Kunt u gedetailleerd aangeven waar en wanneer u in uw veelvuldig overleg met de Congolese regering en president Kabila het lot van betrokken politicus heeft aangekaart? Wat was de reactie van de Congolese autoriteiten en waarom is betrokkene nog steeds opgesloten?

6) Werkt ook onze ambassade, zoals de Nederlandse, nauw samen met het mensenrechtenbureau van MONUSCO, Bureau Conjoint des Nations Unies sur les Droits de l'Homme, dat onderzoek doet naar de verdwijning van Diomi Ndongala? Zo neen, waarom niet? Zo ja, kunt u dit concreet illustreren aan de hand van overlegmomenten en concrete acties?

7) Moet men vrezen voor het leven van Diomi Ndongala? Bent u bereid al het mogelijke te doen om meer duidelijkheid te krijgen over het lot van Diomi Ndongala? Zo ja, op welke manier zult u dat doen?

Antwoord ontvangen op 6 januari 2014 :

1. We hebben ons destijds zorgen gemaakt om de arrestatie van volksvertegenwoordiger Diomi alsmede om zijn verdwijning, aangezien hij maandenlang op een geheime plaats is vastgehouden door het ANR. We zijn van mening dat de voorwaarden waaronder de heer Diomi werd gearresteerd en vastgehouden, onaanvaardbaar zijn, los van de inhoud van de klacht tegen hem. Wij hopen nu dat zijn rechtszaak die al een aantal keren werd uitgesteld maar nu toch in februari 2014 zou beginnen, op transparante en rechtvaardige wijze zal verlopen.

2. De aanklacht tegen volksvertegenwoordiger Diomi is niet erg duidelijk. Hij wordt beschuldigd van verkrachting van minderjarigen maar zou ook een complot hebben gesmeed tegen het staatsgezag. Nadat de heer Diomi eerst onder huisarrest was geplaatst, werd hij in juli overgebracht naar de gevangenis van Makana, in afwachting van zijn rechtszaak. Volgens onze gegevens verkeert hij in slechte gezondheid en zou hem het recht op de nodige zorgen worden ontzegd.

3. Het spreekt vanzelf dat België de Congolese regering vraagt te zorgen voor aanvaardbare detentievoorwaarden en dat volksvertegenwoordiger Diomi toegang krijgt tot de zorgen die zijn gezondheidstoestand vereist. De voorwaarden waaronder hij werd gearresteerd, kunnen onze goedkeuring niet wegdragen.

4. Het is moeilijk om uit willekeurige arrestaties af te leiden dat er sprake is van een veralgemeend intimidatiebeleid ten aanzien van de oppositie. Dit neemt echter niet weg dat het aantal rechtszaken met een uitgesproken politieke ondertoon de jongste maanden is toegenomen. Dit verschijnsel is wellicht mede toe te schrijven aan de context van het conflict met M23.

Het is nu te hopen dat er verbetering komt in het politieke klimaat en de veiligheidssituatie. Dat was ook het doel van de nationale overlegrondes waartoe de aanzet werd gegeven door president Kabila en die vorige maand werden afgerond.

Tijdens dit overleg opperde president Kabila de mogelijkheid tot amnestie, presidentiële gratie of voorwaardelijke invrijheidstelling

De President heeft eind oktober een maatregel van presidentiële gratie genomen, maar die geldt niet voor hele reeks misdaden, waaronder ook degene waarvan de heer Diomi wordt beschuldigd.

5. Ik zou er eerst willen op wijzen dat de Raad voor de rechten van de mens van de VN in september zijn goedkeuring hechtte aan een resolutie over de mensenrechtensituatie in de DRC. Tijdens het interactieve debat dat aan de goedkeuring van de resolutie voorafging, heeft de Belgische delegatie het woord genomen om onder de aandacht te brengen dat verschillende rechtszaken die in de DRC lopen, een uitgesproken politieke ondertoon hebben.

Tijdens mijn laatste gesprek met president Kabila had ik niet de gelegenheid om het geval van volksvertegenwoordiger Diomi ter sprake te brengen.

6. Onze diplomaten ter plaatse hebben regelmatig contact met de MONUSCO en met de vertegenwoordigers van de UNJHRO. Het is ook zo dat een Europees diplomaat alle hoorzittingen van de zaak Diomi bijwoont. Er wordt hierover dus voortdurend informatie uitgewisseld.

7. Het is moeilijk te achterhalen hoe het inmiddels gesteld is met de gezondheid van volksvertegenwoordiger Diomi en of er sprake is van fysieke dreigementen.