Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-6798

van Nele Lijnen (Open Vld) d.d. 26 juli 2012

aan de minister van Landsverdediging

Rwanda - M23 - Militaire samenwerking - Militaire financiering - Opleidingen - Bilateraal militair partnerschapverdrag - Schorsing - Verenigde Staten - Standpunt België

Rwanda
Democratische Republiek Congo
militaire samenwerking
multinationale strijdmacht
geweld

Chronologie

26/7/2012Verzending vraag
31/8/2012Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6797

Vraag nr. 5-6798 d.d. 26 juli 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De Verenigde Staten, recente bondgenoten van Rwanda, hebben hun militaire steun aan het land opgeschort wegens de steun aan de rebellen in het oosten van buurland Congo (DRC). Op basis van de informatie dat Rwanda gewapende groepen steunt in de DRC, heeft Buitenlandse Zaken beslist geen militaire financiering aan Rwanda te verstrekken voor het lopende begrotingsjaar, aldus een persbericht. De rebellenbeweging M23 strijdt tegen het Congolese leger in Noord Kivu, waar ze hun bases hebben in het grensgebied tussen Rwanda en Oeganda. Ze hebben verschillende plaatsen in de provincie veroverd. Ik verwijs tevens naar mijn mondelinge vraag 5 589 van 7 juni 2012 aan de minister van Buitenlandse Zaken.

België werkt nauw samen met zowel Rwanda als Congo, aangezien beide partnerlanden zijn in het kader van onze ontwikkelingssamenwerking. Belgische militairen zijn actief in de stad Kindu en leiden trainers op aan de militaire academie van Kananga. Sinds oktober 2009 traint België ook het 321e bataljon.

Defensie heeft met beide landen een bilateraal militair partnerschap en bijgevolg kunnen we een belangrijk signaal geven. Ons land steunt dus de Congolese militairen in hun strijd tegen de rebellen en tegelijkertijd steunen wij met veel geld Rwanda, dat rebellen ondersteunt en inzet in Congo. Deze schizofrene situatie is onhoudbaar. Wij zijn bijna betrokken bij een war by proxy.

Gezien heden bijna iedereen overtuigd is van de steun vanwege Rwanda aan de M23 en gezien de herhaalde berichtgeving van verkrachtingen en het verplicht doen aansluiten van kinderen aan deze rebellenbeweging en gezien de dreiging die hangt boven Goma; gezien de rebellen niet uitsluiten dat ze de stad zouden aanvallen, is het heden tijd om Rwanda niet enkel met woorden maar ook met daden aan te zetten tot het stopzetten van de steun aan de rebellen. De Verenigde Staten (VS) zijn immers de belangrijkste bondgenoot van Rwanda naast ons land en gezien de VS heden aangeeft dat Rwanda destabiliserend werkt voor de regio, is dit een bijzonder belangrijke wijziging in het beleid.

Ik had dan ook volgende hoogdringende vragen voor de ministers:

1) Hoe reageert u op het krachtige signaal vanuit de Verenigde Staten waarbij de militaire samenwerking wordt stopgezet wegens de steun van de Rwandese regering aan de M23?

2) Is België zinnens gelijkaardige stappen te ondernemen wat betreft ons militair partnerschap met Rwanda, in het bijzonder met betrekking tot de opleidingen die worden gegeven? Zullen deze bijgevolg worden geschorst? Zo neen, waarom nemen wij een andere houding aan en kunt u dit zeer uitvoerig toelichten? Zo ja, welke programma's betreft het?

3) Klopt de berichtgeving als zouden helikopters van de Verenigde Naties (VN) de rebellen in Oost Congo hebben beschoten?

4) Kan de bevoegde minister gedetailleerd oplijsten welke militaire samenwerking momenteel lopende is met Rwanda in het kader van het militair partnerschapsverdrag? Kan hij dit toelichten op het vlak van middelen en personeel?

Antwoord ontvangen op 31 augustus 2012 :

Het geachte lid wordt verzocht hierna het antwoord te willen vinden op de door haar gestelde vragen.

  1. De opschorting van de militaire hulp voor het fiscaal jaar 2012 door het Amerikaanse Departement of State beperkt zich tot een eerder symbolisch bedrag van 200 000 dollar ten voordele van de Rwandese Militaire Academie. De Verenigde Staten behouden vooralsnog hun engagement inzake de militaire hulp in de domeinen die Rwanda in staat stelt om haar capaciteit voor vredesondersteunende operaties te versterken. Tevens blijven ze ook op lange termijn investeren door studiebeurzen toe te kennen aan jonge Rwandese officieren. Elke wijziging in de houding van een bondgenoot wordt altijd in overweging genomen, doch dit vormt slechts één van de beoordelingsfactoren bij de besluitvorming van de Belgische Defensie. Voor meer informatie met betrekking tot het Belgische Afrikabeleid verwijs ik het geachte lid naar de minister van Buitenlandse Zaken, bevoegd in deze materie.

  2. De Belgische en Amerikaanse militaire partnerschappen zijn verschillend van aard en hebben elk hun eigen dynamiek. Ze kunnen dus niet met elkaar vergeleken worden. Gezien het Belgische militaire partnerschap zich voornamelijk richt op vormingen inzake leadership, oorlogsrecht en medische expertise zou een stopzetten hiervan eerder een contraproductieve impact kunnen hebben.

  3. De persconferentie van de Verenigde Naties van 18 juli 2012 vermeldt dat de MONUSCO vredesmacht de posities van M23 onder vuur heeft genomen.

  4. De uitgevoerde of nog voorziene activiteiten in het kader van het militair partnerschap programma van 2012 zijn de volgende:

    a. basisvormingen in de Koninklijke Militaire School van het type “Polytechniek” of “Sociale en Militaire Wetenschappen” met een looptijd van vijf jaar: momenteel volgen zes leerling-officieren deze vorming. Twee nieuwe leerlingen zijn voorzien om de vorming aan te vangen in september 2012;

    b. voortgezette vormingen: twee stagiairs zijn voorzien om de vorming “Kandidaat Hoger Officier” aan te vatten in september 2012 alsook één stagiair voor de “Hogere Stafcursus” (beiden looptijd één jaar);

    c. een Rwandese officier heeft de vorming “Recht der gewapende conflicten” gevolgd van 27 februari tot en met 30 maart 2012;

    d. vormingen in het medisch domein gegeven in Rwanda:

    e. vormingen in het medisch domein gegeven in België: