Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-6456

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 12 juni 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Gevangenissen - Gezondheidszorg - Overheveling bevoegdheden naar Volksgezondheid - Stand van zaken - Federaal agentschap - Les Marronniers

gezondheidsverzorging
gedetineerde
opname in psychiatrische kliniek
strafgevangenis

Chronologie

12/6/2012Verzending vraag
24/7/2013Rappel
6/12/2013Herkwalificatie
21/1/2014Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6457
Geherkwalificeerd als : vraag om uitleg 5-4414

Vraag nr. 5-6456 d.d. 12 juni 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De Raad van Europa, de penitentiaire gezondheidsraad, het Europees Comité voor de Preventie van Folteringen, Onmenselijke of Vernederende Behandeling of Bestraffing (CPT) en een heleboel middenveldorganisaties en belanghebbenden vragen gezamenlijk een overheveling van de bevoegdheden voor de gezondheidszorg in de gevangenissen naar de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid.

Gezondheidzorg behoort namelijk niet tot de kernactiviteiten van de FOD Justitie. Dat leidt vaak tot verkeerde, ondoordachte aanbevelingen en tot de onderfinanciering van de gezondheidsdiensten in de gevangenissen. Bovendien liggen de kosten er doorgaans veel hoger en is de kwaliteit van de zorg ondermaats.

Hierover de volgende vragen:

1) Beaamt de geachte minister dat het voor een optimale werking van de gezondheidsdiensten in de gevangenissen nodig en nuttig is om ze onder de vleugels van FOD Volksgezondheid en/of de gemeenschappen te plaatsen?

2) Plegen Justitie en Volkgezondheid hierover, enerzijds, overleg met elkaar en, anderzijds, overleg met de Gemeenschappen? Zo ja, met welke resultaten? Zo neen, overweegt de geachte minister dit overleg alsnog op te starten?

3) Bestaat er specifiek overleg over de verzorging van geïnterneerden, aangezien hun zorgsituatie vele malen complexer is?

4) Welke samenwerkingsakkoorden bestaan er reeds tussen Justitie en Volksgezondheid en met de Gemeenschappen? Hoe evalueert de geachte minister die samenwerking? Overweegt ze om de bestaande samenwerking te veralgemenen en/of uit te breiden naar andere instellingen/terreinen?

5) Wat denkt ze ervan om een federaal agentschap op te richten dat zich specifiek op de zorg voor gedetineerden en geïnterneerden richt? Hebben Justitie en Volksgezondheid hierover al overleg gepleegd?

6) De instelling ter bescherming van de maatschappij (IBM) te Doornik, Les Marronniers, werd gedefederaliseerd en kwam onder de bevoegdheid van de Franse Gemeenschap. De FOD Justitie betaalt enkel nog de rekening. De situatie inzake infrastructuur, verzorging en begeleiding is er sindsdien aanzienlijk verbeterd. Waarom zijn alleen Les Marronniers overgeheveld naar de Franse gemeenschap? Waarom blijven andere instellingen voor sociaal verweer onder Justitie? Wat was/is de reden van deze sui generis aanpak?

Antwoord ontvangen op 21 januari 2014 :

1) en 2) Vooreerst wens ik toch te stellen dat uw vragen mijn bevoegdheden als minister van Volksgezondheid overtreffen. Ik beschik dus niet over alle gegevens en informatie om uw vragen te beantwoorden aangezien een aantal van deze vragen onder de bevoegdheden van Justitie vallen. 

Wat betreft de geïnterneerden, observeert men een consensus volgens dewelke de geïnterneerden recht hebben op een kwaliteitsvolle zorgverlening en equivalent aan degene die in de vrije maatschappij verstrekt wordt. Deze consensus bestaat sinds de publicatie van het rapport van de commissie Internering van 1999 en het federaal veiligheids- en detentieplan van 2000 en is conform aan de internationale normen. Verschillende politieke initiatieven werden genomen om de situatie van de geïnterneerden te verbeteren in de zin van een tenlasteneming door Volksgezondheid. 

Het centrale politieke doel is niet veranderd sindsdien. In het jaar 2013 werd de concrete samenwerking tussen Justitie en Volksgezondheid signicatief verhoogd ten voordele van de geïnterneerden. Deze evolutie is zeer bemoedigend. 

Op dit moment, is de zorgverstrekking voor gevangenen en geïnterneerden in de verzorgingsdiensten in de gevangenissen onderwerp voor overleg tussen Justitie en Volksgezondheid (Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV)).

Justitie heeft reeds concrete stappen ondernomen ter verbetering van de zorg in de gevangenissen.

Justitie heeft budgettaire middelen vrijgemaakt om multidisciplinaire basisteams aan te werven voor elk psychiatrische afdeling (een psychiater, een psycholoog, een maatschappelijk werker, een ergotherapeut, een opvoeder, een fysiotherapeut en een psychiatrische zorgverpleegkundige).  

De kwestie om Volksgezondheid bevoegd te maken voor de gezondheidszorg – zowel lichamelijk als psychisch – van de geïnterneerden en de gevangenen werd effectief aanhangig gemaakt door het European Committee for the Prevention of Torture. De overdracht van het geheel van de gezondheidszorg van de gevangenisbevolking naar de Volksgezondheid dient vooraf gegaan te worden door een politieke discussie, zowel in het Parlement als in de regering. Deze discussie moet gepaard gaan met budgetaire en veiligheidsoverwegingen. 

3) en 4) Binnen het kader van mijn politieke visie volgens de welke het zorgtraject voor forensisch psychiatrische patiënten (geïnterneerden) integraal moet deel uitmaken van het GGZ zorgprogramma voor volwassenen en naar analogie met de projecten ‘artikel 107’ werd er voorgesteld om de betrokkenheid van de Gemeenschappen en de Gewesten te voorzien bij elke ontwikkelingsfase van het zorgtraject.

Bij de vooropgestelde acties tijdens de Interministeriële Conferentie (IMC) Volksgezondheid van 18 juni 2012, heeft de IMC aan de interkabinneten werkgroep 'taskforce geestelijke gezondheidszorg' de toelating gegeven contact op te nemen met Justitie om te overleggen over de verschillende wetten binnen justitie die betrekking hebben tot de pilootprojecten van Volksgezondheid, in het bijzonder de wet van 21 april 2007 met betrekking tot internering; vertegenwoordigers van de Minister en/of haar administratie uit te nodigen om aan deze werkzaamheden actief deel te nemen; alsook de minister van Justitie uit te nodigen voor een volgende IMC Volksgezondheid indien er beslissingen moeten worden genomen die haar competenties impliceren. De betrokkenheid van Justitie is ook met aandrang vereist om tot een optimale samenwerking te komen tussen de netwerkcoördinatoren internering van Volksgezondheid en deze van Justitie. 

5) Wat betreft de oprichting van een specifiek Federaal Agentschap voor de geïnterneerden- en gevangenenzorg en gezien de budgettaire restricties, zijn nu andere objectieven prioritair geworden.  

6) Het Regionaal Centrum voor Psychiatrische zorg Les Marronniers (CRP Les Marronniers) wordt beschouwd als een psychiatrisch ziekenhuis behorend tot de bevoegdheid van het Waals Gewest, ingevolge de bijzondere wet van 8 augustus 1980 van institutionele hervormingen waarin staat dat het Waalse Gewest verantwoordelijk is voor het gezondheidsbeleid en meer bepaald voor de psychiatrische ziekenhuizen (met name Le Chêne aux Haies te Mons en Les Marronniers te Tournai). Het verschil bestaat erin dat het gaat om bedden ter bescherming van de maatschappij binnen psychiatrische ziekenhuizen, wat niet het geval is voor, bijvoorbeeld, Paifve of Merksplas. Justitie neemt de beslissing om de geïnterneerden te plaatsen in Les Marronniers en het RIZIV financiert de zorg voor de geïnterneerden, met dien verstande dat Justitie bepaalde specifieke kosten op zich neemt evenals het bedrag dat het voorziene budget voor de geïnterneerden in zorginstellingen overschrijdt.