Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-6130

van Fauzaya Talhaoui (sp.a) d.d. 24 april 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken

De inperking van de vrije meningsuiting in Turkije

vrijheid van meningsuiting
Turkije
rechten van de mens

Chronologie

24/4/2012Verzending vraag
9/5/2012Antwoord

Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-2008

Vraag nr. 5-6130 d.d. 24 april 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Reeds lange tijd heerst er in Turkije een maatschappelijk conflict tussen de huidige AKP-regering en de legertop. Dit conflict neemt alsmaar grotere proporties aan. Verschillende hooggeplaatste militairen werden voor het gerecht gedaagd en in hechtenis genomen. Ook heel wat journalisten was hetzelfde lot beschoren. Telkens opnieuw worden zij onder verdenking geplaatst vanwege hun mogelijke verbondenheid met wat men de 'Ergenekon'-zaak noemt. Het Ergenekon-onderzoek leidde tot nog toe niet tot concrete onderzoeksresultaten maar is ondertussen wel een gemakkelijk middel gebleken om allerhande dissidente stemmen onder verdenking te plaatsen.

Human Rights Watch liet onlangs weten dat "De regering de vrijheid van meningsuiting en vergaderen heeft ingeperkt. Dat gebeurt met wetten die de overheid toelaten critici maandenlang of zelfs jaren op te sluiten, terwijl ze terechtstaan voor zogenaamde terreurmisdrijven op basis van magere bewijslast."

Ook in gesprekken met verschillende mensen die in Turkije woonachtig zijn krijg ik dezelfde signalen te horen: de vrijheid van meningsuiting wordt er heel sterk ingeperkt, alle critici van de huidige regering worden onder verdenking gesteld, de media komen alsmaar meer in handen van één bepaalde politieke groep en de bewijslast voor zij die in hechtenis worden genomen is flinterdun. Dit werd nogmaals bevestigd in een artikel in De Standaard van maandag 6 februari. Het artikel zet daarenboven uiteen hoe premier Erdogan alsmaar meer macht naar zich toetrekt, zijn positie misbruikt en sommige grondrechten met de voeten treedt.

In dat verband wil ik er op wijzen dat de beleidsnota van de minister stelt dat het wereldwijd versterken "van de democratische instellingen, de rechtsstaat en een goed bestuur met meer respect voor mensenrechten" hoog op de agenda staat en dat "de regering kwesties in verband met vrede en democratie onder de aandacht zal blijven brengen van de Europese en internationale instanties." Daarenboven, zo schreef de minister, "zijn de regio van de Grote Meren en het Middellandse Zeegebied op dit vlak prioritaire gebieden."

Aangezien dergelijke kwesties en ook de relatie met Turkije dan ook een prioriteit vormen voor de minister wil ik hem hierover het volgende vragen:

1) Volgt zijn kabinet deze kwalijke evoluties in Turkije en het machtsmisbruik van de huidige regering grondig op? En wat is de positie van de minister over dit alles?

2) Zijn er vanuit België of Europa diplomatieke gesprekken met Turkije waarin deze kwesties worden aangekaart of laat men alles op zijn beloop, zonder er veel aandacht aan te schenken?

3) Is de minister bereid om rond deze kwesties een duidelijk standpunt in te nemen, vastgestelde mensenrechtenschendingen en de inperking van vrije meningsuiting aan te klagen?

4) Zal de minister proberen deze kwesties op de agenda te brengen van Europese en internationale instanties? En zo ja, hoe denkt hij dat concreet te doen?

Antwoord ontvangen op 9 mei 2012 :

1. en 2. Mijn diensten volgen de mensenrechtensituatie in Turkije op de voet. Ik laat niet na mijn Turkse gesprekspartners te wijzen op de noodzaak om het hervormingsproces in het land voort te zetten, inclusief op het gebied van de “Kopenhagen criteria”, waaronder de mensenrechten en de fundamentele vrijheden vallen, waartoe ook de vrijheid van informatie en meningsuiting behoort. Ik heb dit gedaan tijdens mijn bezoek aan Turkije op 4 en 5 april jl.

Ik kan bevestigen dat ik de bezorgdheid van de Europese Commissie deel voor wat betreft de persvrijheid in Turkije. De Turkse minister van Justitie zei echter onlangs dat Turkije een analyse gemaakt heeft van de veroordelingen die het opgelopen heeft in het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) en beslist heeft om maatregelen te nemen om zich toekomstige veroordelingen te besparen. Vooral op het gebied van vrijheid van meningsuiting zal dit een grote vooruitgang betekenen.

3. en 4. Er is regelmatig overleg tussen de Europese Unie (EU) over het probleem van de vrijheid van meningsuiting en de gevangen journalisten. Ieder jaar levert de EU hierover kritiek in haar vooruitgangsrapport. Het onderwerp wordt tevens regelmatig in EU consultaties met Ankara opgebracht. Het is voor het eerst dat Ankara een datum voor een oplossing naar voor schuift.