Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-5705

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 28 februari 2012

aan de minister van Justitie

Gevangenis - Geïnterneerden - Zorg - Behandeling

strafgevangenis
psychiatrie
geestesziekte
sociaal verweer
opname in psychiatrische kliniek

Chronologie

28/2/2012Verzending vraag
26/11/2012Rappel
24/7/2013Rappel
20/8/2013Antwoord

Vraag nr. 5-5705 d.d. 28 februari 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het Belgische systeem van internering heeft een dubbele opzet. Ten eerste beschermt het de maatschappij tegen gevaarlijk gedrag van psychiatrisch gestoorde patiënten en ten tweede staat het garant voor de medisch-psychiatrische behandeling van de geesteszieke.

In realiteit start een groot deel van de geïnterneerden het interneringstraject in de gevangenis. Een jaar geleden waren 1 106 geïnterneerden opgesloten in de gevangenis, ongeveer 10% van de gevangenispopulatie. Daar wachten ze het moment af waarop een geschikte instelling bereid is hen op te nemen. Ze blijven daar dan jaren zitten, met een gering of onbestaand behandelingsaanbod.

Sinds enkele jaren werkt er in de strafinstellingen een zorgteam, bestaande uit een psychiater, een psycholoog, een maatschappelijk werker, een psychiatrisch verpleegkundige, een ergotherapeut en een opvoeder, om de zorg aan de geïnterneerden in de psychiatrische afdelingen beter te omkaderen.

Hierover de volgende vragen:

1) Hoeveel zorgteams zijn momenteel beschikbaar en zijn die beschikbaar in alle gevangenissen waarin geïnterneerden zijn opgesloten? Hoeveel geïnterneerden hebben geen toegang tot de zorgteams?

2) Over hoeveel voltijdse equivalenten (VTE) per beroepscategorie (psychiaters, psychologen, maatschappelijk werkers, psychiatrisch verpleegkundigen, ergotherapeuten en opvoeders) gaat het hier in totaal en per gevangenis? Acht de minister dat voldoende om in een toereikende verzorging te kunnen voorzien? Hoe evolueerden deze cijfers in de periode 2006-2011? Betekende deze evolutie een verhoging van het aantal verzorgers (per categorie) in verhouding tot het aantal geïnterneerden, een status quo of een achteruitgang?

3) Is dezelfde verzorging in elke gevangenis gegarandeerd of zijn er verschillen tussen de gevangenissen? Kan de minister dit duiden? Wie bepaalt het contingent verzorgend personeel per gevangenis?

4) Is dezelfde zorg beschikbaar voor geïnterneerden die zijn opgesloten tussen de gewone gevangenen als voor degenen die zijn opgesloten in een psychiatrische afdeling? Zo neen, krijgen deze gedetineerden enige andere vorm van medische en therapeutische begeleiding? Zo ja, uit wat bestaat ze en acht de minister ze voldoende? Zo neen, waarom niet en plant de minister hieromtrent een initiatief?

5)De twee geplande forensische psychiatrische instellingen voor geïnterneerden kunnen slechts ongeveer vijfhonderd geïnterneerden opvangen. Betekent dit dat er in de toekomst nog een groot deel in de gevangenissen zal moeten verblijven? Hoe denkt de minister die mensen in de toekomst de medisch-psychiatrische behandeling te geven waar ze recht op hebben (in plaats van de pretherapeutische en minimale zorg die ze nu krijgen)? Overweegt ze hiervoor een uitbreiding van de omvang en het takenpakket van de zorgteams?

Antwoord ontvangen op 20 augustus 2013 :

1. Thans beschikt elke gevangenis met een psychiatrische afdeling of een afdeling/inrichting tot bescherming van de maatschappij, over een verzorgend team.

Er zijn 12 teams. De tabel in bijlage 1 specificeert de samenstelling ervan op 1 februari 2012.

Het totale percentage tenlastenemingen bedraagt 80 tot 86 % en is dus globaal hoger dan de vermelde cijfers aangezien rekening moet worden gehouden met de gedeeltelijke uitbesteding van de psychiatrische hulpverlening.

Alle geïnterneerden hebben op eenvoudig verzoek toegang tot het psychiatrisch consult en tot de noodzakelijke verpleegkundige verzorging. Dit zorgaanbod kan niet worden opgelegd aan de geïnterneerden, het is voor hen toegankelijk voor zover zij erom verzoeken en aanvaarden samen te werken met het verzorgend team.

2 en 3. In bijlage 2 vindt u een tabel met de evolutie van het aantal beschikbare VTE per categorie, van 2006 tot 2011.

Er moet worden opgemerkt dat het vermelde aantal psychiaters betrekking heeft op de volledige gevangenisbevolking, maar zij besteden de meeste werktijd aan de geïnterneerden.

Hetzelfde geldt voor de psychiatrische verpleegkundigen. Zij zijn geïntegreerd in het totaal aantal verpleegkundigen omdat zij zich wijden aan de geïnterneerden naargelang van de behoeften. Zij verstrekken de rest van de tijd algemene verpleegkundige verzorging.

De stijging van het aantal verzorgenden is groter dan de stijging van het aantal geïnterneerden met niettemin een terugloop op het niveau van het intern verpleegkundig personeel en een gevoelige stijging van het aantal psychiaters.

De uitbestede werklast wordt als volgt gepreciseerd :

4. De verzorgende teams proberen voor zover mogelijk de geïnterneerden die het meeste nood hebben aan verzorging te plaatsen in de psychiatrische afdelingen. In andere afdelingen is de verzorging beperkter maar de psychiatrische en verpleegkundige basisverzorging is steeds gewaarborgd.

5. momenteel tellen wij ongeveer 1 100 geïnterneerden intra muros

De capaciteit van de geplande FPC's is van 272 plaatsen in Gent, en 180 in Antwerpen.

FPC Gent: 272

FPC A’pen: 180

In masterplan 3 voorzie ik ook om in de toekomst te Paifve een extra uitbreiding te doen met 300 extra plaatsen voor geïnterneerden, en de kwaliteit van de zorg naar het niveau van de Forensische Centra te brengen. 

Dit zorgt ervoor dat er nog 350 ofwel in de psychiatrische annexen, ofwel in de afdelingen bescherming maatschappij zullen zitten, zoals bijvoorbeeldas.

Het is mijns inziens redelijk dat geïnterneerden in sommige gevallen in een psychiatrische annex verblijven (bijvoorbeeld ingeval van voorlopige hechtenis, of in afwachting van plaatsing bij een externe zorginstelling). De kwaliteit van de zorg in de psychiatrische annexen zal trouwens ernstig verbeteren naarmate men er minder geconfronteerd wordt met overbevolking. 

Verder wordt ook ingezet op een betere doorstroming naar de externe zorginstellingen. EPI heeft daartoe reeds 3 zorgcoördinatoren die instaan voor het overleg met de zorgsector en de doorstroming moeten faciliteren.

Maar ook deze externe zorginstellingen worden geconfronteerd met een capaciteitstekort. Daarvoor verwijs ik u door naar de bevoegde minister.

Tableau/Tabel 1 février/februari 2012 

Prison/Gevangenis

Population/populatie

prise en charge /Bereik zorg

Psychologue/psycholoog

Assistants sociaux  / MA

Educateurs  / OPV

Ergothérapeutes  / ERGO

Total / totaal

Psychiatres  / psychiater

Antwerpen

95

90.00%

2

1

2

1

6

2,2

Brugge

24

100%

1

0,95

0,95

0,95

3,85

2,5

Gent

123

86%

0,8

0,95

1

0,95

3,7

1,35

Leuven Hulp

41

72%

1

0

0,95

0,95

2,9

1

Merksplas

333

60%

2,46

2,7

6,05

2,85

14,06

2,8

Turnhout

61

95%

1

1,9

4

0,95

7,85

1,2

Forest

97

85%

2

0,95

1

0,8

4,75

2,7

Jamioulx

26

100%

1

0,95

0,95

1

3,9

1

Lantin

48

95%

1,8

0,95

0,95

1

4,7

1,2

Mons

35

95%

0,8

0

1

0,8

2,6

1,25

Paifve

199

100%

3,8

2,85

10,15

0,95

17,75

4

Namur

35

95%

1

1

1

1

 

1,35

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Total / Totaal

1117

 

18,66

14,2

30

13,2

72,06

22,55

Tableau/Tabel 2: 2006 – 2011

Soins de Santé/gezondheidszorg

PP2006

PP2007

PP 2008

PP 2009

PP 2010

PP 2011

Infirmiers / verpleegkundigen

156

184

206

185

162,7

183,85

Gradué B / Gegradueerd B

122

150

172

160,3

143

164,15

Breveté C / Gebrevetteerd C

34

34

34

24,7

19,7

19,7

Assis sociales / Maatschappelijk assistenten

0

12

19

19

19,5

17,15

Ergothérapeutes / Ergotherapeuten

0

12

16

13

13,3

12,35

Educateurs B / Opvoeders B

0

3

4

7

23,25

24,8

Educateurs C / Opvoeders C

0

0

22

9,95

12,75

9,95

Psychologues / Psychologen

0

12

19,5

19,4

19,26

17,4

 

156

223

284,5

253,35

250,76

265,5

Soins de Santé / Gezondheidszorg

PP2006

PP2007

PP 2008

PP 2009

PP 2010

PP 2011

Assis sociales / Maatschappelijk assistenten

0

12

19

19

19,5

17,15

Ergothérapeutes / Ergotherapeuten

0

12

16

13

13,3

12,35

Educateurs B / Opvoeders B

0

3

4

7

23,25

24,8

Educateurs C / Opvoeders C

0

0

22

9,95

12,75

9,95

Psychologues / Psychologen

0

12

19,5

19,4

19,26

17,4

 

0

39

80,5

68,35

88,06

81,65

Nombre des internés / Aantal geïnterneerden

862

965

994

1038

1089

1103

ETP/interné / VTE/geïnterneerde

0,00

0,04

0,08

0,07

0,08

0,07