Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-4547

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 23 december 2011

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Antibiotica - Overmatig gebruik - Mogelijke nieuwe kwalijke gevolgen

antibioticum

Chronologie

23/12/2011Verzending vraag
22/3/2012Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 5-3037

Vraag nr. 5-4547 d.d. 23 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het hoeft geen betoog meer dat overmatig gebruik van antibiotica kwalijke gevolgen heeft. De gevaarlijke bacteriën bouwen resistentie op. Daardoor verliezen de antibiotica hun effect als ze écht nodig zijn. Volgens Martin Blaser, vooraanstaand bacterioloog en departementshoofd Geneeskunde van de New York University sorteert antibioticagebruik nog een heel ander ongewenst effect.

Volgens Blaser beïnvloedt het gebruik van antibiotica onze 'goede' bacteriële darmflora veel ingrijpender dan vroeger gedacht. De ravage die antibiotica aanrichten onder onze natuurlijke darmbacteriën is mogelijk verantwoordelijk voor de toename van allerlei ziekten de voorbije decennia, van astma, over chronische ontstekingen van het maag-darmkanaal tot type 1-diabetes en obesitas.

Enkele antibioticakuren in de kinderjaren kunnen tot levenslange problemen leiden. En omdat we allemaal onze 'beginpopulatie' bacteriën bij onze geboorte meekrijgen van onze moeder, is het een probleem dat zelfs van generatie op generatie kan worden doorgegeven.

Hierover stelde ik graag de volgende vragen:

1. Kan de minister deze verontrustende stellingen bevestigen? Hoe evalueert en beoordeelt de minister deze ongunstige ontdekking? Beschikt de minister over ander wetenschappelijk werk dat deze stellingen onderschrijft? Bestaat er een verband tussen het gebruik van antibiotica en de toename van ziekten zoals astma, obesitas, diabetes, enz.? Zullen de diensten van de minister dit ten gronde onderzoeken?

2. Trof de minister reeds maatregelen om dit fenomeen te bestrijden? Aangezien kinderen extra kwetsbaar zijn voor dit fenomeen: kan de minister mij vertellen of zij specifiek maatregelen zal nemen om het antibioticagebruik door kinderen grondig te onderzoeken en indien nodig aan te passen? Welke bijkomende initiatieven plande de minister? Is er sprake van een actieplan of omvattende strategie?

3. Blijkt de thesis van een mogelijke degeneratie juist te zijn of kan men de 'goede' bacteriële darmflora terug inplanten bij personen waar ze niet (voldoende) aanwezig zijn?

Antwoord ontvangen op 22 maart 2012 :

Tijdens een radio-interview met Nature Magazine op 25 augustus 2011 heeft dr. Martin Blaser gesproken over het thema waar zijn onderzoekslaboratorium zich op toelegt, namelijk de mogelijke langetermijneffecten van het gebruik van antibiotica op de darmflora. De darmflora bestaat uit miljoenen bacteriën die voor ons organisme onontbeerlijk zijn. Antibiotica doden de geviseerde bacteriën, maar ook andere, waaronder die van de darmflora. Het gebruik van antibiotica heeft er dus zeker voor gezorgd dat we langer leven, maar het kan onze natuurlijke afweer ook aantasten. Het overmatige antibioticagebruik zou dus tot verschillende aandoeningen leiden. Martin Blaser geeft het voorbeeld van de Helicobacter pylori-bacterie, die niet meer in onze darmflora voorkomt. Haar verwijdering tast de regulering van twee in de maag geproduceerde hormonen aan en zou kunnen gepaard gaan met meer maagzuuroprispingen, astma bij kinderen, enzovoort. Maar voor het ogenblik gaat het dus om een hypothese waarvoor onvoldoende wetenschappelijke bewijs bestaat.

Het huidige Belgische antibioticabeleid wordt gecoördineerd door de BAPCOC of Belgian Antibiotic Policy Coordination Committee (www.health.belgium.be/antibiotics) en legt zich toe op het stimuleren van het verantwoord gebruik van deze geneesmiddelen. Het richt zich trouwens ook al specifiek naar ouders van jonge kinderen, omdat men weet dat het antibioticagebruik bij kinderen hoog is. De gegevens van de BAPCOC tonen aan dat deze campagnes een positief effect hebben gehad omdat ze het voorschrijven van antibiotica drastisch hebben doen verminderen.