|
|
De gerichte controle van Duitse betogers door de Belgische politie gedurende de betoging " Stop Tihange " van 17 september 2011
politie
vrijheid van meningsuiting
Duitsland
recht tot betogen
kerncentrale
politiecontrole
eerbiediging van het privé-leven
persoonlijke gegevens
| 23/12/2011 | Verzending vraag |
| 28/3/2012 | Antwoord |
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-1268
De antikernenergiebetoging “Stop Tihange” vond plaats op zaterdag 17 september 2011 voor de kerncentrale van Tihange. Het was de eerste euregionale antikernbijeenkomst sedert 1982.
Het Belgische netwerk “Nucléaire Stop ” en de Duitse bondgenoot “Aktionsbündnis gegen Atomenergie Aachen” deden de oproep tot vreedzame deelname aan deze dag van grensoverschrijdend verzet tegen kernenergie. Alle niet-gouvernementele organisaties en alle manifestanten hebben die vraag gerespecteerd.
Deze betoging had als doel de sluiting - zo snel mogelijk en ten laatste volgens het tijdschema opgenomen in de wet van 2003 - van de drie oudste Belgische kernreactoren (Tihange 1, Doel 1 en 2), en daarna van de vier andere reactoren op ons grondgebied.
Gelet op het grensoverschrijdende belang van de uitstap uit kernenergie, werd dit evenement georganiseerd op basis van een samenwerking tussen Belgische, Duitse en Nederlandse organisaties. Het publiek bestond dan ook uit internationale deelnemers.
Volgens de media hebben meer dan 2000 mensen meegelopen in de stoet en nadien deelgenomen aan de betoging voor de kerncentrale van Tihange.
De politie moet uiteraard aanwezig zijn bij een dergelijke betoging om de veiligheid van de deelnemers te verzekeren. Sommige betogers hebben echter vastgesteld dat de politie vooral bij Duitse betogers identiteitscontroles heeft gedaan. Die laatsten waren gemakkelijk te herkennen aan hun uitrusting en materiaal.
De federale politie heeft trouwens van de gelegenheid gebruik gemaakt om foto's van de betogers te maken.
Ik heb de politieagenten die van dienst waren, gevraagd naar de bedoeling van die identiteitscontroles en het nemen van foto's van de betogers, maar ze weigerden mij daarop te antwoorden.
Daarom wens ik u enkele vragen te stellen.
Mevrouw de minister, men kan zich inderdaad afvragen of de politie de instructie gekregen had om vooral de Duitse betogers te controleren en de betogers te fotograferen.
Ik zou graag weten waarom die foto's genomen zijn. Was dat om ze toe te voegen aan een databank en zo ja, hebben nationale of internationale onderzoekers toegang tot die databank? Hoe zullen de foto's worden verwerkt (bijvoorbeeld vergelijking met gegevens afkomstig van sociale netwerken om de identiteit van de betrokken mensen vast te stellen) en zullen ze na de verwerking worden vernietigd?
Meer ten gronde moet men zich afvragen of dergelijke maatregelen het recht op vrije meningsuiting niet beperken, of ze niet bijdragen tot het criminaliseren van vreedzame betogers en of de anonimiteit van de burgers hiermee niet in het gedrang komt.
Mevrouw de minister, kunt u me verduidelijken welke exacte opdrachten de federale politie heeft gekregen voor de betoging in Tihange? Waren er, naast de federale politie, nog andere diensten van de veiligheid van de Staat aanwezig en zo ja, welke opdrachten hadden zij?
Kunt u me meer uitleg geven over de specifieke regels voor het gebruik van de tijdens deze betoging genomen foto's?
1Op 17 september laatstleden was er een antinucleaire betoging in Hoei, met een route die erg dicht bij de kerncentrale van Tihange kwam. Wegens de ruchtbaarheid die de organisatoren eraan hebben gegeven, wegens de aangekondigde deelname van verschillende groeperingen en hoofdzakelijk wegens het voorwerp zelf van de betoging, heeft de politiedienst van Hoei in samenwerking en coördinatie met de federale politie een ordedienst op poten gezet. Overeenkomstig de wet van 21 maart 2007 tot regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera’s is aan de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer meegedeeld dat mobiele bewakingscamera’s in het kader van grote volkstoelopen gebruikt zouden worden. Voor het nemen van foto’s voorziet de gemeenschappelijke richtlijn MFO-3 van 14 juni 2002 van de Ministers van Justitie en van Binnenlandse Zaken betreffende het informatiebeheer inzake gerechtelijke en bestuurlijke politie erin dat deze maatregel genomen mag worden wanneer groeperingen die een ernstige dreiging tegen de openbare orde kunnen vormen of veroorzaken, aan dat evenement deelnemen, wat hier het geval was. Er werd geen enkele specifieke richtlijn gegeven voor een systematische controle van de betogers en nog minder tegen de Duitse deelnemers.
2. Als sommige deelnemers specifiek gecontroleerd zijn, dan was dat omdat ze op een zeker ogenblik aan de toegangshekken van de kerncentrale van Tihange zijn beginnen rammelen en de G4S-bewakers binnen de installaties provoceerden. Pas later is vastgesteld dat ze de Duitse nationaliteit hadden. De controle verliep dus binnen het kader van artikel 34, § 1 van de wet op het politieambt, dat de politiediensten onder andere ertoe machtigt de identiteit te controleren van ieder persoon indien zij, op grond van zijn gedragingen, materiële aanwijzingen of omstandigheden van tijd of plaats redelijke gronden hebben om te denken dat hij heeft gepoogd of zich voorbereidt om een misdrijf te plegen of dat hij de openbare orde zou kunnen verstoren. Omdat uiteindelijk geen enkel feit is vastgesteld dat een misdrijf of een verstoring van de openbare orde uitmaakt, wordt het beeldmateriaal niet langer dan de wettelijk voorgeschreven termijn van één maand bewaard en wordt geen enkele foto toegevoegd aan de algemene nationale gegevensbank van de politiediensten.
Het politiebeheer van het evenement moet worden gezien in het globale referentiekader dat ik heb vastgelegd in mijn rondzendbrief CP4 van 11 mei 2011 betreffende het genegotieerd beheer van de publieke ruimte voor de geïntegreerde politie, gestructureerd op twee niveaus.
U zult zien dat deze rondzendbrief bij zijn doelstellingen de fundamentele rechten en vrijheden ter harte neemt, en in het bijzonder de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vergaderen. Beeldmateriaal en foto’s nemen binnen het wettelijk en reglementair kader vormt geenszins een rem op de uitoefening van die twee vrijheden. Integendeel draagt deze maatregel voor dit soort evenementen ertoe bij dat het risico op incidenten dat door sommigen wordt veroorzaakt, zoveel mogelijk verminderd wordt en dat de deelnemers hun rechten kunnen uitoefenen in veiligheidsomstandig¬heden die met de verwachtingen van iedereen overeenkomen, dit in een gemoedelijke sfeer.
De federale politie heeft geen specifieke opdracht gekregen voor het beheer van deze betoging, maar ze is de algemene voorziening komen versterken die zorgde voor de omkadering van de betoging, voor de bescherming van de site van de kerncentrale en voor de regeling van het verkeer rondom het evenement.
Voor de vraag of de Veiligheid van de Staat aanwezig was, kan ik u enkel naar mijn collega van Justitie verwijzen.
Deze vraag is hierboven al beantwoord.