Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-4324

van Richard Miller (MR) d.d. 28 december 2011

aan de minister van Overheidsbedrijven, Wetenschapsbeleid en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden

Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS) - Veiligheid - Investeringen

Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen
spoorwegnet
veiligheid van het vervoer

Chronologie

28/12/2011Verzending vraag
1/10/2012Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 5-252

Vraag nr. 5-4324 d.d. 28 december 2011 : (Vraag gesteld in het Frans)

Graag kreeg ik van u, indien mogelijk, de lijst van de investeringen op het vlak van veiligheid die de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS) heeft gedaan sinds de ramp van Buizingen in februari 2010. Zijn die voor u voldoende? Welke prioriteiten heeft de NMBS om de veiligheid van de treingebruikers te verbeteren?

Antwoord ontvangen op 1 oktober 2012 :

Op het vlak van veiligheid heeft Infrabel sedert februari 2010 een investering gedaan van 1 052,1 miljoen euro in de volgende projecten (situatie eind juni 2012):

 

Miljoen euro

GSM-R

8,3

Concentratie van de seinposten

178,6

Afschaffing overwegen of verbetering van de beveiliging (camera’s)

18,1

ETCS & TBL1+

119,4

Instandhouding klassiek

528,5

Waarvan instandhouding seininrichting

58,5

HST (gedeelte instandhouding)

41,1

GEN (gedeelte instandhouding)

19,6

Concentratie van de seinposten (gedeelte instandhouding)

138,5

Totaal

1.052,1

In de eerste helft van 2012 werden er 610 seinen bijkomend uitgerust met het veiligheidssysteem TBL1+, wat neerkomt op een bijkomende efficiëntiedekking van 9,318 %.

In totaal geeft dit op datum van 30 juni 2012 een effectieve dekking van 80,774 % en zijn er 3 160 seinen uitgerust met het veiligheidssysteem TBL1+.

De planning voor de uitrusting van het rollend materieel behoort tot de spoorwegondernemingen.

Sinds het ongeval te Buizingen in februari 2010 geeft de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS) prioriteit aan de versnelde plaatsing van de TBL1+-boorduitrusting in de stuurposten van haar rollend materieel, plaatsing die in serie begonnen was vanaf september 2009 na het bekomen van de nodige homologaties. Het Directiecomité van 9 maart 2010 besliste de opstelling van TBL1+ sneller uit te voeren: 297 in 2010, 334 in 2011, 283 in 2012 en 85 in 2013.

Begin augustus 2012 waren in totaal reeds 1010 voertuigen van de NMBS (537 motorrijtuigen en motorwagens, 374 locomotieven en 99 stuurpostrijtuigen) uitgerust met TBL1+, waarvan 837 met een autonome TBL1+ en 173 met ETCS + STM-TBL1+ (functionaliteit TBL1+). Daarvan werden sinds 1 januari 2012, 158 uitrustingen door de werkplaatsen van de NMBS geplaatst.

Volgens de huidige planning zullen, voor het einde van 2013, 1 005 bestaande voertuigen van de TBL1+- uitrusting voorzien zijn. Daarnaast zullen tegen eind 2013 60 locomotieven type 13 en 120 locomotieven type 18, 85 stuurrijtuigen I11 en M6 en de nieuw te leveren motorrijtuigen reeks ’08 “Desiro” met ETCS en STM-TBL1+ uitgerust zijn.

De TBL1+ verhoogt sterk het veiligheidsniveau van alle treinbewegingen bij de exploitatie van het treinverkeer. De opvolging van de treinbewegingen vergt een deelsysteem “grond” en een deelsysteem “boord”. Het contact tussen beide deelsystemen wordt verzekerd door de zogenaamde Euro-antennes op de voertuigen en Eurobakens langs de spoorlijnen van Infrabel. Deze systemen zorgen er voor dat de treinen, rekening houdend met de door de infrastructuur aangeboden seininrichtingsgegevens, de snelheids- en afstandslimieten respecteren. TBL1+ bewaakt de bewegingen door middel van volgende functies:

MEMOR: de bestuurder wordt verplicht zijn waakzaamheid aan te stippen wanneer hij een sein passeert dat een bewegingsbeperking (in snelheid en/of afstand) aankondigt. Indien hij niet of te laat reageert, volgt automatisch een onomkeerbare noodremming tot stilstand;

STOP: de trein die een gesloten stopsein voorbijrijdt, wordt door een automatische en onomkeerbare noodremming tot stilstand gebracht. STOP tracht dus de gevolgen van een seinvoorbijrijding te beperken door de afstand en de snelheid te beperken waarmee de trein eventueel in de gevaarlijke zone doordringt;

Controle op de beperking van de snelheid (CVR) : bij een groot aantal stopseinen wordt, indien het sein een stopopleggend seinbeeld vertoont, 300 m voor dit sein, de snelheid waarmee de trein het gesloten sein nadert gecontroleerd. Indien in de zone vanaf dit punt tot aan het volgende sein, de snelheid van de trein hoger is dan de snelheidsgrens van 40 km/u, dan volgt er een onomkeerbare noodremming.

ETCS is een Europees veiligheidssysteem met snelheidscurvebewaking en stuurpostsignalisatie. Hierbij moet de trein het plaatselijke snelheids- en afstandsconsigne opvolgen. Bij een niet respecteren van het consigne wordt de trein automatisch met een noodremming tot stilstand gebracht. Met deze functie wordt de waarschijnlijkheid dat een voertuig in de verboden zone doordringt zeer klein. Naast, of in vervanging van de laterale seinen naast de sporen, wordt de gecapteerde informatie getoond op een scherm in de stuurpost. Indien de bestuurder niet tijdig reageert op de getoonde informatie, voorkomt het systeem dat de trein het gevaarlijk punt bereikt.

Om de signalisatiegegevens op de lijnen die alleen uitgerust zijn met het nationale signalisatiesysteem (en dus niet met het ETCS-veiligheidssysteem) te verwerken, kan het ETCS-boord systeem voorzien worden van STM’s (Specific Transmission Modules).

Boorduitrusting voor ETCS met STM-TBL1+ (functionaliteit TBL1+) zal door de werkplaatsen van de NMBS in de loop van 2012 en 2013 worden geïnstalleerd op 60 locomotieven Type 13 die op de Corridor C (van Antwerpen naar Athus en verder naar Frankrijk) rijden en voor het einde van 2012 op 21 stuurrijtuigen I11.

De 60 stuurpostrijtuigen M6 (dubbeldeksrijtuigen) beschikken reeds over de uitrusting voor ETCS + STM-TBL1+ (functionaliteit TBL1+) en 4 stuurpostrijtuigen M6 zijn uitgerust met ETCS + STM-MEMOR (geschikt voor de HSL lijn 4). Het is voorzien om , in de loop van 2013, op deze 64 stuurpostrijtuigen M6 de ETCS + STM-TBL1+ functionaliteiten te activeren. Dit werk zal uitgevoerd worden door de NMBS-werkplaatsen.

Tot eind juni 2012 bedroegen de totale investeringen in de plaatsing van systemen TBL1+ en ETCS door de NMBS-werkplaatsen 66,5 miljoen euro, waarvan 5,2 miljoen euro in het eerste semester van 2012. Het volledige programma wordt begroot op ongeveer 93 miljoen euro.

Daarnaast wordt, in het nieuwe en toekomstige rollend materieel:

120 locomotieven Type 18 en 305 motorrijtuigen Reeks ’08 (Desiro),de boorduitrusting voor ETCS met STM-TBL1+ door de constructeur ingebouwd. Daarvan zijn, tot begin augustus 2012, 21 motorrijtuigen ‘Desiro’ en 92 locomotieven type 18 effectief geleverd.

Een nieuw project wordt opgestart voor de plaatsing van de boorduitrusting ETCS in de vierledige, “Break”, “Sprinter” en MR96-motorrijtuigen alsook in de motorwagens MW41. Dit project loopt tot in 2023 en wordt begroot op 315 miljoen euro in 2012.

De GSM-R boorduitrusting, die digitale communicatie tussen de treinbestuurder en de verkeersregeling mogelijk maakt, werd tegen eind 2011 op alle stuurposten geïnstalleerd om compatibel te zijn met de gronduitrusting van Infrabel. De investering in de boorduitrustingen van de NMBS-voertuigen bedroeg in totaal ruim 33,6 miljoen euro sinds 2005.