Schriftelijke vraag nr. 5-381

van Guido De Padt (Open Vld) d.d. 24 november 2010

aan de vice-eersteminister en minister van Werk en Gelijke Kansen, belast met het Migratie- en asielbeleid

Uitkeringsgerechtigde werklozen - Aanvatten van nieuwe studies - Behoud van werkloosheidsvergoeding - Aantallen

werkloze
werkloosheidsverzekering
student
minimumbestaansinkomen
officiële statistiek
geografische spreiding
OCMW

Chronologie

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-382

Vraag nr. 5-381 d.d. 24 november 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Uitkeringsgerechtigde werklozen die opnieuw willen gaan studeren, kunnen dat doen met behoud van de werklozensteun, voor zover men voldoet aan volgende voorwaarden:

1) de vorige studies dienen sinds ten minste twee jaar beëindigd te zijn;

2) de aanvrager dient uitkeringsgerechtigd volledig werkloos te zijn op het moment van de aanvraag van de vrijstelling;

3) de aanvrager dient minimum 312 dagen werkloosheidsuitkeringen te hebben ontvangen in de loop van de twee voorafgaande jaren. Voor studies die voorbereiden op "knelpuntberoepen" zijn de 312 dagen niet vereist. De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) stelt voor elk academiejaar de lijst van de knelpuntberoepen vast;

4) de studies moeten van hetzelfde of van een hoger niveau zijn dan de reeds gevolgde studies.

Het gevolg van die regeling is dat kandidaat-studenten die wel uitkeringsgerechtigd zijn en hogere studies (andere dan deze die leiden tot een knelpuntenberoep) willen aanvatten, maar niet voldoen aan de voorwaarden vermeld sub 1 en/of sub 3, soms aan hun werkloosheidsuitkering verzaken om zich dan tot het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) te wenden om er een leefloon aan te vragen.

Het advies om op die manier te werken, wordt soms door de vakbond ingefluisterd. Ze worden dan echter geconfronteerd met artikel 3, 4°, van de wet van 26 mei 2002 betreffende het recht op maatschappelijke integratie (RMI-wet), dat stelt dat men eerst andere rechten uitgeput moet hebben vooraleer een leefloon te kunnen krijgen.

De leefloonaanvraag wordt bijgevolg terecht afgewezen, waarna betrokkene zich opnieuw moet inschrijven bij de RVA waardoor hij een tijdje zonder inkomen zal hebben gezeten. De betrokkenen begrijpen dat niet echt goed, want ze ervaren dat de overheid hun er in feite toe aanzet werkloos thuis te zitten (in plaats van te gaan studeren) en zullen ook geen inspanningen doen om werk te vinden, teneinde zo vlug mogelijk aan de voorwaarde sub 3 te voldoen. "Slechte zielen" zouden overigens kunnen overwegen zo vlug mogelijk een definitieve RVA-schorsing op te lopen, zodat ze leefloongerechtigd zouden kunnen worden en dan veel vlugger zouden kunnen gaan studeren.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Hoeveel werklozen (uitgesplitst per gewest) hebben in 2007, 2008, 2009 en 2010 gebruik gemaakt van de mogelijkheid om, met behoud van de werkloosheidsvergoedingen, opnieuw re gaan studeren? Graag kreeg ik een opdeling naargelang het om middelbaar, dan wel om hoger onderwijs ging. Graag een opdeling naargelang het al dan niet ging om een knelpuntberoep. Om welk beroep ging het daarbij?

2) Is de minister het ermee eens dat de OCMW's in het hierboven geschetste geval het leefloon moeten weigeren en de betrokkenen terug moeten sturen naar de RVA, teneinde de wettelijke termijnen te doorlopen?

3) Hoeveel leefloongerechtigden werden, met de opdeling zoals gevraagd bij vraag 1, ingeschakeld in een Geïndividualiseerd Project voor Maatschappelijke Integratie (GPMI), in toepassing van artikel 11, § 2, a), van voornoemde wet? Hoeveel leefloongerechtigden waren uitkeringsgerechtigde werklozen vooraleer het GPMI werd opgestart?

Antwoord ontvangen op 26 april 2011 :

1) In de tabellen 1a en 1b in bijlage, vindt U het aantal werklozen dat gebruik maakt van de mogelijkheid om met behoud van werkloosheidsvergoedingen opnieuw te gaan studeren in toepassing van artikel 93 van het koninklijk besluit van 25 november 1991 houdende de werkloosheidsreglementering. (opsplitsing per gewest en studieniveau vanaf 2007 tot en met. oktober 2010).

De samenstelling van de lijst van de knelpuntberoepen behoort tot de bevoegdheid van de gewestinstellingen. De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) beschikt dienaangaande dus niet over gegevens.

Ten gronde wens ik er de aandacht op te vestigen dat de werkloosheidsverzeke-ring in principe bestemd is om een ver-vangingsinkomen te bezorgen aan de onvrijwillig werklozen die ingeschreven zijn als werkzoekende, beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt en actief werk zoeken.

Slechts bij wijze van uitzondering zal de werkloze die niet beschikbaar is voor de arbeidsmarkt studies met volledig leer-plan kunnen volgen met behoud van werkloosheidsuitkeringen. De uitzondering heeft dan vooral betrekking op werkzoekenden die langdurig werkloos zijn en hun tewerkstellingskansen aan-zienlijk kunnen verhogen door het be-komen van een diploma.

De beperkingen die voorzien worden in de werkloosheidsverzekering zijn nodig om te voorkomen dat jongeren hun studietraject opdelen in twee fases, zijnde :

• een eerste fase waarin ze een studie doorlopen die vereist is om het recht op uitkeringen te verkrijgen (bv. hoger middelbaar algemeen vormend onderwijs);

• een tweede fase waarin ze hun studie verder zetten, gefinancierd door de werkloosheidsverzekering.

Wordt deze werkwijze aanvaard, dan zou de werkloosheidsverzekering op systematische wijze dienst doen als studiebeurs (zonder dat rekening gehouden wordt met de inkomenssituatie van het gezin) en zouden de uitgaven aanzienlijk toenemen.

2) en 3) De problematiek in verband met het al dan niet betalen van het leefloon door het Openbaar Centrum voor maatschappelijk welzijn (OCMW) en met betrekking tot de inschakeling van de leefloongerechtigden in een Geïndividualiseerd Project voor Maatschappelijke Integratie behoort tot de bevoegdheid van de staatssecretaris voor Maatschappelijke Integratie (aan wie de vraag trouwens ook werd gesteld).

Tabel 1a

Aantal vrijgestelde werklozen voor het volgen van studies (Artikel 93 Koninklijk besluit 25 november 1991)

LAND

Jaargemiddelden

(1) omvat: vrijstelling studies volledig leerplan en vrijstelling voor studies aanvaard door de directeur

(*) gemiddelde 10 maanden

Vlaams Gewest

(1) omvat: vrijstelling studies volledig leerplan en vrijstelling voor studies aanvaard door de directeur

(*) gemiddelde 10 maanden

Tabel 1b

Waals Gewest

Jaargemiddelden

(1) omvat: vrijstelling studies volledig leerplan en vrijstelling voor studies aanvaard door de directeur

(*) gemiddelde 10 maanden

Brussels Hoofdstedelijk. Gewest

(1) omvat: vrijstelling studies volledig leerplan en vrijstelling voor studies aanvaard door de directeur

(*) gemiddelde 10 maanden