Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-3115

van Alexander De Croo (Open Vld) d.d. 21 september 2011

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele Hervormingen

Kringloopfonds - Toxische kredieten - Schadevergoeding - Juridische procedures

kapitaalbelegging
monetaire crisis
financieel verlies
Kringloopfonds
obligatie
speculatiekapitaal

Chronologie

21/9/2011Verzending vraag
3/11/2011Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-3116
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-3117

Vraag nr. 5-3115 d.d. 21 september 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het Kringloopfonds dat heden in vereffening is, werd door de federale overheid opgericht op 13 mei 2003. Het is een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid en met sociaal oogmerk. De opdracht en doelstellingen van het Fonds waren duidelijk omschreven binnen enerzijds de wettelijke bepalingen en anderzijds in de statuten van de vennootschap. Meer specifiek stelde het Kringloopfonds zich als doel "elke vorm van tussenkomst ten voordele van organisaties of ondernemingen die tot de sociale en duurzame economie behoren, met name de participatie in het kapitaal en /of het verstrekken van leningen".

Om deze opdracht in te vullen beschikte het Fonds over een bedrag van maximum € 75 miljoen, waarbij het gebruik maakte van leningen of van de uitgifte van obligaties op naam met staatswaarborg met een looptijd van minimum vijf jaar. Eind 2009 bleek het kringloopfonds te hebben belegd in toxische producten van KBC, de ondertussen beruchte Collateralized debt obligations (CDO's), die zwaar werden getroffen door de financiële crisis en aldus moest het fonds in 2009 de 25,5 miljoen die daarmee gepaard ging integraal afboeken. Daarnaast slikte het fonds in 2008 ook een minderwaarde van 1,3 miljoen op een belegging van 3 miljoen euro die het deed bij Fortis. In mei 2011 bleek dat het Kringloopfonds van de financiële groep KBC een afwijzend antwoord gekregen om een schadevergoeding te krijgen voor waardeloos geworden herverpakte kredieten. Als vereffenaar werd het Participatiefonds aangesteld. Ook diverse al of niet beursgenoteerde bedrijven moesten zware minwaarden boeken op beleggingen van KBC in CDO's. Ook zij kregen nul op rekwest wat betreft een eventuele schadevergoeding. Vele van hen aanvaardden het standpunt van de bank niet en aldus werden diverse rechtszaken opgestart om de door hen geleden schade te recupereren. Op 30 augustus maakte KBC bekend dat ze een schikking bereikten met de Amerikaanse kredietverzekeraar MBIA via hun dochter in de Kaaimaneilanden. KBC was klant bij deze obligatieverzekeraar (MBIA) voor zijn portefeuille herverpakte bedrijfsobligaties (CDO's) en leed hierop zware verliezen. KBC wilde niet kwijt hoe groot de schikking was.

Ik had dan ook volgende vragen voor de geachte ministers en staatssecretaris:

1) Kan de bevoegde minister aangeven op hoeveel de totale minwaarde wordt begroot wat betreft de beleggingen die het kringloopfonds deed bij diverse banken en dit sinds 2003? Is het fonds reeds vereffend?

2) Kan hij aangeven of er heden reeds juridische procedures tot schadevergoeding zijn opgestart jegens de bank om de geleden schade te recupereren gezien diverse mede gedupeerden reeds procedures hebben opgestart voor de rechtbank? Zo ja, kan dit worden toegelicht en is men bereid tot het aanvaarden van een schikking? Zo neen, waarom werden nog geen procedures opgestart gezien het verlies toch groot is en het geld van de belastingbetaler betreft alsook gezien andere gedupeerden wel procederen? Graag een uitvoerige toelichting en stand van zaken.

3) Gezien de desbetreffende bank klaarblijkelijk een schikking heeft bereikt in het dossier MBIA lijkt het logisch dat deze proportioneel wordt verdeeld over de diverse gedupeerden en aldus moet ook de vereffenaar van het kringloopfonds hiervan een deel terugzien. Kan de bevoegde minister toelichten of dit het geval is en zo ja, op hoeveel wordt dit begroot? Zo neen, waarom niet en wordt dit eventueel betwist?

4) Kan gedetailleerd worden toegelicht hoeveel euro's de schatkist inclusief de kosten van vereffening tot op heden definitief heeft verloren?

5) Kan de bevoegde minister toelichten of de federale overheid rechtstreeks of onrechtstreeks via overheidsbedrijven of fondsen nog andere minwaarden heeft moeten boeken op CDO's sinds 2008 en zo ja, om hoeveel gaat het en waar werd de minwaarde geboekt?

Antwoord ontvangen op 3 november 2011 :

Ik heb de eer aan het geachte lid de door hem gevraagde inlichtingen mede te delen.

1) De geboekte waardeverminderingen op beleggingen bedroegen op 31 december 2010:

CDO's KBC 25 500 000,00 euro en belegging BNP Paribas Fortis 894 167,00 euro, goed voor een totaalbedrag van 26 394 167,00 euro.

Er werden nog geen definitieve afboekingen gedaan, immers de betrokken CDO's komen pas op eindvervaldag eind 2016.

Het Kringloopfonds is nog niet vereffend: volgens de notariële akte van ontbinding gaat het om een langdurige vereffening, meer bepaald tot 2029 (uiterste vervaldag van de afgesloten leningen). Dit is ingegeven door de zorg om tegen te gaan dat de organisaties of ondernemingen die tot de sociale economie behoren in de problemen zouden komen.

2) Zoals ik het reeds heb geformuleerd in mijn antwoord op de parlementaire vraag nr. 345 van de heer volksvertegenwoordiger Georges Gilkinet van 27 april 2011: "In samenspraak met de hoofdaandeelhouder (de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij) heeft de vereffenaar voorlopig beslist om geen rechtsvordering in te stellen".

In november 2009 hebben de vereffenaar (het Participatiefonds) en de hoofdaandeelhouder van het Kringloopfonds (de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (FPIM)) een regeling gevraagd aan KBC betreffende de geleden verliezen inzake de CDO's. Er werd verwezen naar de regelingen die KBC had getroffen betreffende deze problematiek. Op 11 maart 2010 antwoordde KBC na een grondig onderzoek tot de volgende bevindingen te zijn gekomen: "Ingevolge analyse, bevindingen en beoordeling werd finaal geconcludeerd dat KBC geen fout kan verweten worden met betrekking tot de aankoop van de CDO belegging door het Kringloopfonds".

Tot zover werden, na overleg met FPIM, geen verdere juridische stappen ondernomen omdat de kansen op succes alsnog als onbestaande werden ingeschat. Het Kringloopfonds belegde indertijd actief in CDO's.

Vanzelfsprekend wordt het dossier van KBC en de CDO's verder gevolgd, om gepast te kunnen reageren indien er zich voor het instellen van een vordering voor het Kringloopfonds gunstige ontwikkelingen voordoen. Ik beschik op dit ogenblik niet over de nodige elementen om in te schatten of de schikking tussen KBC en MBIA als een dergelijke gunstige ontwikkeling mag beschouwd worden. Allicht sloeg de dekking van MBIA op het risico van KBC zelf.

3) Zoals reeds hoger vermeld, ontbreken mij de elementen om dit te kunnen inschatten en/of bijgevolg uw hypothesen te onderschrijven of te weerleggen. De vraag rijst ook of de getroffen schikking onder het openbaarheidsbeginsel valt.

4) Met verwijzing naar het antwoord op de eerste vraag, herinner ik eraan dat de Schatkist tot op heden nog geen enkele euro definitief heeft verloren.

De kosten van vereffening bedragen op jaarbasis 100 000,00 euro (te indexeren volgens de gezondheidsindex).

5) Ik ben niet op de hoogte van andere minwaarden die de federale overheid, rechtstreeks of onrechtstreeks, via overheidsbedrijven of fondsen, zou hebben moeten boeken op CDO’s sinds 2008.