Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-2713

van Nele Lijnen (Open Vld) d.d. 12 juli 2011

aan de minister van Justitie

Strafzaken - Invoering van videoconferentie - Televoorgeleiden - Videoconferencing in strafinrichtingen

strafprocedure
strafrechtspraak
videocommunicatie
overbrenging van gedetineerden

Chronologie

12/7/2011Verzending vraag
27/10/2011Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-2714
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-2715

Vraag nr. 5-2713 d.d. 12 juli 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De Nederlandse Justitie en het politiewezen grijpen naar moderne middelen voor het verhoren van verdachten en getuigen. Zo werden alle detentiecentra voor vreemdelingen en de meeste gevangenissen uitgerust met apparatuur die videoconferentie met een rechtbank mogelijk maakt.

Gedetineerde verdachten, vreemdelingen, getuigen en deskundigen in het buitenland zijn dan op afstand te verhoren vanuit de rechtszaal. De invoering van het " telehoren '" levert een aanzienlijke besparing. Ik verwijs naar volgende passage van een evaluatieonderzoek van de implementatie van videoconferencing in Nederland: " Uit de financiële analyse komt voor het basisscenario een robuust batig saldo van besparingen en kosten naar voren van bijna 18 miljoen euro over vijftien jaar (netto contante waarde), een intern rendement van 34 % per jaar. Vanaf 2010 is er jaarlijks een positief saldo, voor 2010 wegen de jaarlijkse opbrengsten nog niet op tegen de jaarlijkse kosten. De totale terugverdientijd is zeven jaar. " (cf. http://www.google.be/url?sa=t&source=web&cd=4&ved=0CFAQFjAD&url=http%3A%2F%2Fwww.wodc.nl%2Fimages%2F1364_samenvatting_tcm44-102215.pdf&ei=d2P7TZTrMo7sOfDt_fIJ&usg=AFQjCNGK4Yyn0bMAxAGatpmXWA6nxw7bUg.).

Door het nieuwe systeem hoeven minder mensen te worden vervoerd, en dat levert een aanzienlijke kostenbesparing op. Naast een positieve impact voor het milieu is het vooral belangrijk wat betreft de risicovolle transporten tussen de gevangenissen en de rechtbanken. Deze maatregel komt dus vooral de veiligheid ten goede.

Ook de wachttijden voor de zittingen neemt af. Meer specifiek stelt de Nederlandse overheid het als volgt: " Om de efficiëntie van de rechtsgang te vergroten, wordt gewerkt aan de invoering van videoconferentie. Hierdoor wordt het mogelijk om verdachten, vreemdelingen, getuigen en deskundigen op afstand te horen (telehoren) via een directe beeld- en geluidsverbinding. Dit levert een besparing op in vervoer- en reiskosten, draagt bij aan de veiligheid van gedetineerden en resulteert in kortere wachttijden voor terechtzittingen. Videoconferentie is inzetbaar bij eenvoudige standaardzittingen in het strafrecht, vreemdelingenrecht, civiel recht en internationale zaken. "

Ook de politie gebruikt heden reeds videoconferentie bij het voorgeleiden van een verdachte aan de hulpofficier van Justitie, het zogenaamde " televoorgeleiden ".

Op diverse locaties heeft de overheid specifieke ruimtes ingericht. Ook webcams kunnen volgens het ministerie prima worden gebruikt, vooral in het buitenland.

Ik weet dat videoconferenties reeds gebruikt kunnen worden bij zedenmisdrijven jegens minderjarigen, doch hier gaat het voorstel verder.

Graag had ik dan ook een antwoord op de volgende vragen:

1) Hoe reageert u op dit onderzoek? Kan u aangeven in hoeverre " televoorgeleiden " ook in ons land een optie kan zijn? Zo neen, kan u uitvoerig aangeven welke de positieve en welke de negatieve punten zijn van het " televoorgeleiden " en waarom de negatieve punten uiteindelijk de doorslag geven? Zo ja, kan u aangeven wanneer dit zou worden doorgevoerd?

2) Hoe reageert u op het netto besparingseffect van ongeveer 18 miljoen euro op vijtien jaar? Vindt u dit een bijkomend argument? Zo neen, kan u aangeven waarom niet?

3) Werden er in ons land reeds proefprojecten inzake " televoorgeleiden " opgezet? Zo neen, bent u bereid proefprojecten op te zetten in ons land? Zo ja, wat waren hiervan de resultaten?

4) Werd het opzetten van " televoorgeleiden " en videoconferenties met hulpverleners en integratiewerkers hier reeds onderzocht? Zo ja, kan dit uitvoerig worden toegelicht en wat waren hiervan de resultaten? Zo neen, waarom niet, gezien de vele voordelen wat betreft een efficiëntere rechtsgang, het verkorten van de wachttijden bij zittingen, de milieueffecten, het reduceren van het ontsnappingsgevaar, …?

5) Kan u aangeven hoeveel de kostprijs berdaagt van de gevangenistransporten op jaarbasis rekening houdend met de aankoop en het onderhoud van het rollend materieel, de escortes van de politie en het begeleidend personeel? Kan u aangeven hoeveel manuren hier op jaarbasis aan wordt besteed? Een benaderende schatting volstaat indien u niet over exacte cijfers beschikt.

Antwoord ontvangen op 27 oktober 2011 :

1) Zoals ik reeds eerder in het antwoord op parlementaire vragen heb te kennen gegeven ben ik voorstander van het gebruik van het systeem van videoconferentie. Ik verwijs naar het gunstig geëvalueerde proefproject, dat door mijn voorganger de heer Jo Vandeurzen is opgestart, waardoor in het Hof van Beroep te Antwerpen zaken via videoconferentie vanuit de rechtbank in Hasselt worden behandeld. Niet enkel toont dit project aan dat het systeem bruikbaar is en naar andere provincies kan worden uitgebreid, maar ook dat het gebruik van videoconferentie in strafzaken, voor de raadkamer, de kamer van inbeschuldigingstelling, jeugdinstellingen en rogatoire commissies, moet worden overwogen. Vooralsnog bestaat er geen wettelijke grondslag om in die gevallen een videoconferentie te organiseren. Er zijn eerder proefprojecten geweest in de gevangenissen van Charleroi en Leuven, waarbij verdachten met hun toestemming konden deelnemen aan een videoconferentie bij de controle op de voorlopige hechtenis door de raadkamer. De kamer van inbeschuldigingstelling bij het Hof van Beroep te Bergen heeft op 10 april 2003 evenwel een arrest geveld waarin geoordeeld werd dat de verschijning van de gedetineerde voor de raadkamer via videoconferentie onwettig was. Het proefproject werd tengevolge hiervan opgeschort. Gelet op het belangrijk kostenbesparend effect en de beperking van het veiligheidsrisico bij de dagelijkse transporten van gevangenen, ben ik van oordeel dat de mogelijkheden voor het gebruik van videoconferenties in strafzaken verder moeten worden onderzocht. Hierna kunnen de nodige initiatieven worden genomen met het oog op de realisatie hiervan.

2, 3 en 4) Hierbij kan ik verwijzen naar mijn antwoord onder 1.

5) Het is onmogelijk om de kostprijs te berekenen van de gevangenistransporten.

De gevangenistransporten worden uitgevoerd door en onder de operationele verantwoordelijkheid van de lokale en federale politie met de hulp van het Veiligheidskorps en chauffeurs van de penitentiaire inrichtingen. Voor de voertuigen worden celwagens voorzien maar moet de politie eveneens politievoertuigen voorzien voor de escortes. Soms worden ook taxi's ingezet.

Elke instantie werkt met een eigen toegewezen budget. Gezien de verschillende instanties een veelheid aan opdrachten hebben en gelet op de complexiteit van de berekening van onder andere personeelsuren, inzet van middelen en slijtage en onderhoud van het materieel ( onder andere voertuigen) verzamelt geen enkele instantie globale statistieken voor de kosten van de gevangenistransporten.