Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-1807

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 21 maart 2011

aan de minister van Landsverdediging

De samenwerking met Africom (Amerikaanse militaire hoofdkwartier voor Afrika)

Verenigde Staten
strijdkrachten in het buitenland
Afrika
Libië
militaire interventie
militaire samenwerking

Chronologie

21/3/2011Verzending vraag
7/6/2011Antwoord

Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-640

Vraag nr. 5-1807 d.d. 21 maart 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Africa Command, of kortweg Africom, is het Amerikaanse militaire hoofdkwartier voor Afrika dat in Stuttgart is gevestigd. Deze structuur onderhoudt de militaire banden van de VS met Afrika. Volgens het Pentagon voorkomen dergelijke gespecialiseerde militaire structuren, verspreid over heel de wereld burgeroorlogen en bewaren ze de "regionale stabiliteit".

Generaal William Ward, hoofd van Africom, gaf op 18 februari in Washington een briefing over Africom. Volgens Ward werkt Africom nu met 53 Afrikaanse landen samen. Het doel is de "veiligheidscapaciteit" van deze landen te versterken. Amerikaanse en Afrikaanse militairen houden dus regelmatig samen militaire manoeuvres.

Voor de VS was Libië vroeger een schurkenstaat, maar die slechte relatie is de laatste jaren helemaal omgekeerd. Sinds 2009 werkt Africom in een partnership met Libië. Beide landen ondertekenden in januari 2009 daarvoor een Memorandum of Understanding. Later dat jaar bracht generaal Ward twee keer een bezoek aan Libië. Hij had er naar eigen zeggen een zeer hartelijk gesprek met president Kadhafi.

Libische militaire journalisten van Al Musallh, het officiële blad van het Libische leger, ondervroegen Ward over de samenwerking en de rol van Africom en hoe de VS zich zouden gedragen in het geval van een militaire interventie. Ward antwoordde "Of er zo'n interventie komt, dat is een beslissing van de Amerikaanse president, de minister van Buitenlandse Zaken en het Congres. Als zij tot interventie beslissen, moeten zij ons troepen geven, want Africom heeft geen effectieven. Maar wij staan wel in voor de uitvoering van het militaire luik van de interventie".

Mochten de VS nu tot een militaire interventie in Libië beslissen, dan speelt het Africom bureau in Stuttgart een sleutelrol. Wellicht coördineert het Pentagon zo'n interventie dan in het kader van de NAVO. Ook België is lid van dit militair bondgenootschap, waarvan het hoofdkwartier trouwens in Brussel is gevestigd. België onderhoudt directe verbindingslijnen met Africom in Stuttgart. Nog vorige week pleitte minister van Defensie Pieter De Crem (CD&V) in Boedapest voor een krachtdadiger optreden tegen piraterij aan de Hoorn van Afrika. De minister stelde ook voor om daarvoor de banden met de NAVO en de VS aan te halen.

België beschikt over een verbindingsofficier bij Africom in Stuttgart, namelijk een majoor die in Kinshasa is geboren. De laatste jaren werkte hij voor de Belgische Defensie in Congo, onder meer in het kader van een VN missie in Kalemie en als militair attaché in de Belgische ambassade in de Congolese hoofdstad. Via deze officier cultiveert België een rechtstreekse lijn met het Africa Command.

De Belgische marine participeert aan operaties van Africom. In maart 2010 gaven Belgische mariniers van het marineschip Godetia training aan militairen uit Togo en Benin in West Afrika. De training was een onderdeel van het Africa Partnership Station (APS) van de US Naval Forces. Er werd toen bericht dat "APS geleid wordt door België met de steun van de VS". Op 27 februari 2011 vertrok de Godetia opnieuw vanuit de haven van Zeebrugge naar West Afrika, alweer met een opdracht voor het Africa Partnership Station.

De directe lijnen tussen de Belgische Defensie en Africom zijn dus kort. Het lijkt daarom weinig waarschijnlijk dat de Belgische regering zich in geval van een militaire interventie in Libië zou verzetten tegen een deelname aan zo'n Westerse interventie.

Werd er in het kader van Africom of APS gesproken over een mogelijke militaire interventie in Libië? Is de minister het met me eens dat er maar sprake kan zijn van enig militair optreden in Libië binnen een VN mandaat? Werden er in het kader van Africom afspraken gemaakt over een toekomstige samenwerking op militair gebied?

Antwoord ontvangen op 7 juni 2011 :

Het geachte lid gelieve hierna het antwoord te willen vinden op de door hem gestelde vragen.

Na uw uiteenzetting stelt u drie concrete vragen. Ik zal eveneens concrete antwoorden op elk van de drie vragen geven:

  1. Onze verbindingofficier bij AFRICOM werd niet betrokken bij gesprekken in het kader van de inzet in Libië.

  2. België heeft nooit een militair optreden overwogen zonder een mandaat onder de vorm van een resolutie van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.

  3. Er werden geen afspraken gemaakt voor een toekomstige samenwerking op militair gebied in het kader van AFRICOM.