|
|
Strafuitvoering - Overbezetting van de gevangenissen - Ongebruikte enkelbanden
strafgevangenis
voltrekking van de straf
vervangende straf
| 4/3/2011 | Verzending vraag |
| 26/9/2011 | Antwoord |
Via eerdere vragen confronteerde ik de geachte minister met ondraaglijke overbezetting in de gevangenissen. Daarbij antwoordde hij naar best vermogen met vooral plannen op de halflange tot lange termijn. De directeur-generaal van de Justitiehuizen maakte bekend dat er momenteel (einde februari 2011) zo'n vierhonderd enkelbanden ongebruikt liggen te wachten. Het personeelsgebrek in de regionale Justitiehuizen, vooral in Antwerpen, Franstalig Brussel en Dendermonde veroorzaakt deze onbegrijpelijke onderbenutting. Blijkbaar meldde deze leidend ambtenaar dit tekort al eerder aan haar voogdijminister, maar zonder gevolg.
Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:
1) Beaamt de geachte minister dat er einde februari 2011 ongeveer vierhonderd enkelbanden ongebruikt bleven omwille van een personeelstekort op de Justitiehuizen?
2) Hoe verklaart hij dit euvel, terwijl hij beter dan wie ook op de hoogte is van de dramatische overbezetting van de gevangenissen en al eerder over dit personeelstekort werd geïnformeerd?
3) Wat ondernam of plant hij om dit onbegrijpelijke falen te herstellen? Wanneer kan hij ons melden dat alle beschikbare enkelbanden zullen gebruikt zijn?
1. Op 16 mei 2011 registreerden we precies 1 154 personen die geplaatst zijn onder elektronisch toezicht (ET).
Deze situatie is inderdaad deels te wijten aan een probleem van gebrek aan personeel binnen de justitiehuizen (JH). Er worden momenteel inspanningen gedaan om een oplossing te vinden voor het probleem van het personeelstekort van de JH.
Daarnaast is dit ook te wijten aan de plaats die de JH innemen in de strafrechtsketen. De JH bevinden zich immers aan het einde van de strafrechtsketen, in een positie waar ze over geen enkel systeem beschikken om de toevloed aan mandaten te beheren. Het aantal mandaten neemt echter voortdurend toe.
Ter illustratie, het aantal dossiers van begeleiding van ET (dat wil zeggen de dossiers waarvoor een beslissing tot toekenning van ET werd genomen) is geëvolueerd van 2 892 nieuwe mandaten in 2008 naar 3 204 in 2009, tot zelfs 3 479 in 2010. Al deze begeleidingsmandaten moeten uitgevoerd worden. Dat impliceert onvermijdelijk de vorming van wachtlijsten die beheerd moeten worden.
Anderzijds moeten de JH gelijktijdig de mandaten uitvoeren die betrekking hebben op de andere opdrachten die tot hun bevoegdheid behoren, zoals de werkstraf, de voorwaardelijke invrijheidstelling, de vrijheid op proef… Er moet een evenwicht gevonden worden om op een doeltreffende wijze de verschillende opdrachten te kunnen beheren die aan de justitiehuizen zijn toegewezen.
Ter illustratie, op 1 januari 2010 registreerde de dienst Data Analyse en Kwaliteit van het DGMJH 38 743 actieve mandaten betreffende de strafrechtelijke opdrachten die verzekerd worden door de JH. Op 31 december 2010 registreerde de dienst 40 375 actieve strafrechtelijke mandaten, dit is een toename van 1 632 strafrechtelijke mandaten.
2. Het probleem van de overbevolking van de gevangenissen in België vereist dat er een breed fundamenteel debat wordt gevoerd op verschillende niveaus, zowel op het niveau van de politieke besluitvormers als op het niveau van de verschillende actoren en professionelen die betrokken zijn in de strafrechtsketen. De oplossing voor de daling van de overbevolking van de gevangenis kan niet herleid worden tot louter het gebruik van ET. Deze oplossing omvat verschillende maatregelen die op een efficiënte en rationele manier moeten genomen worden in elke fase van de strafprocedure (voor, tijdens en na het vonnis,) teneinde een coherent en humaan beheer van de (over)bevolking van de gevangenissen toe te laten.
3. De justitiehuizen proberen de wachtlijsten van het ET te beheren door het personeel te verdelen in verhouding tot de werklast binnen de verschillende werksectoren. Deze methode is erop gericht om op een zo realistisch mogelijke wijze de actuele werklast van de justitiehuizen vast te stellen met het oog op het bepalen van de personeelsbehoeften (Voltijdse Equivalenten: VTE), de categorieën van personeel die noodzakelijk zijn, per niveau, per taalregime, zowel op lokaal als op regionaal en nationaal niveau. Dit moet toelaten alle opdrachten binnen een aanvaardbare termijn uit te voeren, terwijl gelijktijdig de wachtlijsten van de verschillende justitiehuizen in alle werksectoren beheerd worden naargelang de algemene werklast.
Echter, het NCET beschikt momenteel over de technische mogelijkheid (of materiële) voor het dagelijks beheer van 1 350 veroordeelden onder ET. In de komende maanden zal deze dagelijkse capaciteit verhoogd worden tot 1 500 veroordeelden onder ET.
Het andere aspect van de effectieve uitvoering van een ET betreft de sociale begeleidingen door de justitiehuizen. Hiervoor moeten er bepaalde randvoorwaarden vervuld zijn, met name met betrekking tot de indienstneming van personeel en de vereenvoudiging van de procedure (aanpassing van de huidige ministeriële omzendbrief n°1803 (III) van 25 juli 2008 betreffende het ET als strafuitvoeringsmodaliteit). Alles is aanwezig om die doelstelling te bereiken, maar men mag volgende zaken niet uit het oog verliezen: 87 % van het personeel van justitiehuizen is vrouwelijk en 35 % van het personeel werkt deeltijds. Dit stelt de organisatie voor een echte uitdaging aangezien het gaat om een proactieve vervanging. Hierbij mogen de mogelijkheden van het personeel dat parttime werkt om het werk opnieuw voltijds te hernemen niet in het gedrang gebracht worden. Naast de beheersproblemen stellen zich ook problemen met betrekking tot de opleiding, informatieoverdracht en het algemeen beheer vanaf het ogenblik dat 35 % van het personeel niet voltijds aanwezig is. Concreet van de 826 plaatsen van justitieassistent, zijn er momenteel 814 bezet.
Het personeelsplan van 2011 is bijna afgerond. Dit zou moeten toelaten het gebrek aan personeel in de justitiehuizen te ondervangen door de aanwerving van 41 VTE contractuele justitieassistenten. De selectieprocedures om de wervingsreserves voor contractuelen aan te leggen, zijn momenteel lopende langs Nederlandstalige en Franstalige zijde van het land.