Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-1321

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 11 februari 2011

aan de staatssecretaris voor Mobiliteit, toegevoegd aan de Eerste Minister

Vliegverkeer - Invloed op cirrusbewolking - Invloed op het klimaat

luchtverkeer
luchtverontreiniging
broeikasgas
burgerluchtvaart
militaire luchtvloot
ecologische voetafdruk

Chronologie

11/2/2011Verzending vraag
15/3/2011Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-1318
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-1319
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-1320

Vraag nr. 5-1321 d.d. 11 februari 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het staat buiten kijf dat het steeds intensere vliegverkeer de volksgezondheid en het leefmilieu ernstige beïnvloedt op negatieve wijze. De negatieve effecten ervan beperken zich niet tot de direct omwonenden van luchthavens. De vervuiling van de luchtvaart laat zich gevoelen in een veel ruimere, echt mondiale milieucontext. De aantasting van de cirrus of de natuurlijke bewolking op grote hoogte, ver boven het zichtbare, bepaalt de gezondheid van de ganse planeet.

Het klimaat bevindt zich gedeeltelijk op een energiebalans tussen het al dan niet teruggekaatst zonlicht enerzijds en het verlies aan warmtestraling aan de ruimte (broeikaseffect) anderzijds. Daarbij speelt de hoge bewolking een bepalende rol. Net door de uitstoot van vliegtuigen grijpt de mens bepalend en negatief in op een essentieel proces voor ons klimaat. De uitstoot van vliegtuiggassen vormen kunstmatige wolken. Deze uitlaatgassen bevatten aërosols of microscopische partikeltjes, waarop watermoleculen zich vastzetten of bevriezen. Hoe vuiler de uitstoot (oude toestellen en militaire toestellen) hoe dikker de wolkvorming. Dit leidde ondertussen overal tot een afname van cirrusbewolking, behalve in gebieden met een intens vliegverkeer, vooral in de noordelijke hemisfeer. Deze cirrusbewolking zorgt enerzijds voor een koeler effect op de temperatuur, door het filteren van het zonlicht, anderzijds veroorzaakt het waterdruppeltjes en regen. De invloed van het vliegverkeer zou dus veel groter zijn dan ooit gedacht. In druk bevlogen gebieden veroorzaakt dit zichtbare en meetbare temperatuursverhogingen.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Bent u zich bewust van de ernst van deze situatie? Kent u het wetenschappelijk onderzoek over de gevolgen van burgerlijk en / of militair luchtvaartverkeer op de cirruswolken en op het wereldwijd klimaat? Zo ja, hoe belangrijk schat u de conclusies van dit onderzoek in? Beaamt u de urgentie om dit bijna onzichtbare, sluipende maar sterk toenemende fenomeen te counteren?

2) Gaf u binnen uw bevoegdheid opdrachten voor onderzoeken naar de rechtstreekse invloed op de het klimaat en onrechtstreeks ook op de gezondheid van de wereldbevolking? Werd er in ons land al eerder onderzoek gedaan naar de invloed van het vliegverkeer op de opwarming van de aarde?

3) Werden er op de verschillende bevoegdheidsterreinen over deze aangelegenheden besprekingen gevoerd binnen de administraties, op de internationale fora, binnen de Europese ministerraden en andere overlegorganen? Bent u op de hoogte van onderzoeken hierover door andere landen? Lijkt het voor u houdbaar dat de vliegtuigindustrie onttrokken blijft aan een stevige onafhankelijke controle en internationale regelgeving? Wat zal u op dat vlak ondernemen of wat heeft u hier al in het verleden over ondernomen?

4) Beschikt u over kennis van de impact van militaire vliegtuigen op deze verontrustende ontwikkelingen? Hoe interpreteert en duidt u deze uiterst negatieve invloed?

Antwoord ontvangen op 15 maart 2011 :

1. Mijn diensten en ikzelf volgen nauwgezet de ontwikkelingen van het internationale onderzoek naar de impact van de luchtvaart op het leefmilieu en ik deel de bezorgdheid daarover.

Het effect van de uitlaatgassen van luchtvaartuigen in de atmosfeer wordt reeds gedurende jaren uitgebreid geobserveerd en bestudeerd in studies die de weerslag van de luchtvaart op de klimaatswijziging onderzoeken. Nauwkeurige analyses en rapporten over luchtvaart van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) worden als belangrijkste informatiebron gebruikt voor de projecten van het Committee on Aviation Environmental Protection (CAEP) van de internationale burgerluchtvaartorganisatie (ICAO).

Op basis van deze studies heeft ICAO reeds in 2004 twee leefmilieudoelen voor de uitstoot van luchtvaartuigen vastgelegd: ten eerste een beperking of zelfs afname van de uitstoot door luchtvaartuigen van gassen die schadelijk zijn voor de luchtkwaliteit en ten tweede een beperking of afname van de uitstoot door luchtvaartuigen van gassen die bijdragen tot het broeikaseffect en het klimaat negatief beïnvloeden.

2. Vermits luchtvaart een wereldgebeuren is, ligt het voor de hand dat deze problematiek op wereldniveau aangepakt wordt. België ondersteunt echter de initiatieven op het niveau van ICAO en de Europese Commissie. Ik wil echter benadrukken dat de studie van de effecten op gezondheid en klimaat behoort tot de bevoegdheden van de departementen Leefmilieu en Wetenschapsbeleid.

3. Onder Belgisch EU-voorzitterschap zijn wij erin geslaagd om tijdens de laatste algemene vergadering van ICAO een meer ambitieus programma voor het leefmilieu te laten aannemen. Het invoeren van maatregelen gebaseerd op marktmechanismen maakt een belangrijk onderdeel uit van dit plan.

4. Hiervoor verwijs ik het geachte lid naar mijn collega, de minister van Defensie.