Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-11134

van Fabienne Winckel (PS) d.d. 18 februari 2014

aan de minister van Werk

de sociale fraude in de sector van de dienstencheques

zwartwerk
bijkomend voordeel
arbeidsinspectie
Rijksdienst voor Sociale Zekerheid
Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening

Chronologie

18/2/2014Verzending vraag
22/4/2014Antwoord

Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-3033Ook gesteld aan :

Vraag nr. 5-11134 d.d. 18 februari 2014 : (Vraag gesteld in het Frans)

Volgens bepaalde bronnen worden niet minder dan 300 bedrijven van fraude verdacht. Daarbij zouden ook 20.000 werknemers zijn betrokken. Verantwoordelijken van erkende bedrijven zouden valse mailadressen met namen voor fictieve gebruikers creëren en zo dienstencheques bestellen bij het bedrijf Sodexo. Die cheques worden ingevuld en naar Sodexo teruggestuurd om te worden gesubsidieerd.

Bepaalde frauderende bedrijven handelen alleen, zonder medeplichtigheid van de gebruikers en de werknemers, wier identiteit bij de creatie van de Sodexo-account wordt misbruikt. De bestolen gebruiker komt het bedrog pas te weten bij zijn belastingaangifte en de werknemer kan in de problemen komen want hij wordt beschouwd als zijnde aan het werk, terwijl hij een uitkering blijft ontvangen.

De fraude wordt mogelijk gemaakt doordat het systeem onvoldoende beveiligd is. Het wordt overigens niet geblokkeerd in geval van een vals adres of een fout in het rijksregisternummer, waartoe Sodexo als privébedrijf geen toegang heeft.

Valse werknemers kunnen ook medeplichtig zijn en zo proberen de sociale rechten te verwerven inzake het verblijf in België en/of werkloosheidsuitkeringen te verkrijgen waartoe een contract met een dienstenchequebedrijf  aanleiding kan geven. De gebruiker zou winst maken doordat het bedrijf zijn cheques terugbetaalt en hij ze tegelijkertijd fiscaal aftrekt. Het bedrijf van zijn kant zou per aangegeven cheque meer dan 14 euro ontvangen zonder werkgeversbijdragen.

In beide hierboven beschreven gevallen zou het frauderende bedrijf loon noch sociale bijdragen betalen en zou het de Staat met een zwaar verlies opzadelen.

De RVA zou de informatie hebben bevestigd en een reeks criteria hebben vastgelegd om meer gerichte controles mogelijk te maken.

Ik weet dat de staatssecretaris aandacht heeft voor het probleem van de fraude in de sector van de dienstencheques, maar volgens mij bieden de bepalingen die in 2012 zijn aangenomen geen oplossing voor het aanmaken van valse gebruikersaccounts.

Mijnheer de staatssecretaris,

Beschikt u over extra informatie? Welke maatregelen zijn genomen om de vervalsing van e-mailaccounts tegen te gaan? Welke criteria heeft de RVA vastgelegd? Hoeveel ambtenaren van de RVA en de RSZ zijn specifiek toegewezen aan het opzoeken van die fraude?

Antwoord ontvangen op 22 april 2014 :

1) De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) is zich terdege bewust van de globale problematiek betreffende het misbruik van de identiteit van dienstenchequegebruikers, en stelt alles in het werk om die fraude zo goed mogelijk te bestrijden.

2) Om de vervalsing van accounts tegen te gaan, zet de RVA verschillende acties op touw op verschillende niveaus.

a) De RVA gaat over tot een analyse van de gegevens betreffende de actoren van de dienstencheque-opdracht, en dat om de ondernemingen die die praktijk toepassen zo goed mogelijk op te sporen.

De RVA heeft momenteel een rooster opgesteld met een twintigtal relevante indicatoren die de aandacht vestigen op potentiële misbruiken en die het mogelijk maken om zijn controles gerichter uit te voeren. Meerdere van die indicatoren hebben betrekking op de gebruikers en focussen onder andere op de volgende situaties:

b) De RVA verifieert de informatie over de gebruikers door de gegevens die werden meegedeeld door de onderneming te vergelijken met enerzijds de gegevens die werden geregistreerd door Sodexo en, anderzijds, met de verklaringen van de gebruikers.

Bij het voeren van een onderzoek neemt de RVA immers contact op met meerdere gebruikers van de dienstenchequeonderneming om onder andere de echtheid van de gegevens inzake de identiteit van de gebruiker en de werknemer, het bestaan van de plaats waar de prestaties werden uitgevoerd en de aard van de prestaties, te verifiëren …

De RVA vergelijkt vervolgens de informatie die werd verzameld met de inlichtingen die werden bezorgd door de dienstenchequeonderneming die het voorwerp vormt van het onderzoek, en met de gegevens die werden meegedeeld door Sodexo.

c) Wanneer er een anomalie bestaat tussen de informatie die werd meegedeeld door zowel de onderneming als Sodexo en de verklaringen van de gebruiker, beschikt de RVA over meerdere actiemiddelen.

Als blijkt dat er sprake is van misbruik van identiteit van de gebruiker, en daardoor dus ook van vervalsing van de Sodexo-account, gaat de RVA enerzijds over tot inhouding, wat betekent dat hij aan de uitgiftemaatschappij vraagt om hem de bedragen over te schrijven die verband houden met de dienstencheques die werden ingediend door de onderneming met het oog op de terugbetaling en, anderzijds, tot het blokkeren van de betrokken gebruikersaccount bij Sodexo, zodat de fraude niet blijft voortduren.

Wanneer echter blijkt dat de gebruiker bewust heeft meegewerkt aan een inbreuk die werd begaan door de onderneming kan de RVA, voor het verleden, de federale tegemoetkoming terugvorderen bij de betrokken gebruiker en, voor de toekomst, hem verbieden om gedurende ten hoogste één jaar dienstencheques te bestellen en te gebruiken. Bovendien kan tegen hem een pro justitia worden opgesteld.

3) De onderzoeken op dat vlak worden sinds eind 2012 uitgevoerd door alle controleurs van de RVA die zijn geaffecteerd bij de zogenaamde “centraliserende” werkloosheidsbureaus, zijnde een theoretisch totaal aantal van 127 controleurs die hun onderzoeken voeren met de eventuele medewerking van de inspectiediensten die wettelijk bevoegd zijn voor de controle van het stelsel van de dienstencheques (RSZ, TSW en SI).