Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-10999

van Guido De Padt (Open Vld) d.d. 31 januari 2014

aan de minister van Justitie

Wifitracking - Gegevensvergaring - Schending van de privacy - Wettelijke beschermingsmaatregelen

eerbiediging van het privé-leven
telefoon- en briefgeheim
verzamelen van gegevens
elektronische handel

Chronologie

31/1/2014Verzending vraag
28/4/2014Einde zittingsperiode

Vraag nr. 5-10999 d.d. 31 januari 2014 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Gisteren las ik dat een mobiel marketingbedrijf bezig is alle restaurants -87 in totaal- van een hamburgerketen uit te rusten met wifitracking. Die technologie maakt het voor winkelketens mogelijk het gedrag van consumenten via het wifisignaal te volgen. Men zal kunnen zien hoeveel mensen naar de hamburgerketen komen, wanneer ze er geweest zijn en welke producten uit het aanbod ze precies wanneer kopen. Daarnaast kan men de klanten individueel opdelen naar regelmaat van bezoek, leeftijd, geslacht en nationaliteit en zal men ook zien welke sites ze via het wifinetwerk in de vestiging bezoeken. Wifitracking noemt men dat en in ruil voor gratis wifi verzamelt het bedrijf via zijn platform zo veel mogelijk gegevens via de smartphone van de gebruiker. Bij het inloggen geeft de gebruiker behalve zijn telefoonnummer, naam, adres en leeftijd ook toegang tot zijn leven online. Men registreert naar welke sites de klant tijdens het winkelen surft, welke links hij aanklikt en welke zoekopdrachten hij doet. Daarnaast ziet het bedrijf hoeveel mensen kopen, bij welke rekken ze langer blijven hangen, of hoeveel tijd ze gemiddeld in de winkel doorbrengen. Op basis van die informatie kunnen winkelketens dan automatisch geïndividualiseerde reclameboodschappen naar hun klanten sturen. Mobiele marketing is een business die in de lift zit. Wereldwijd waren er vorig jaar 1,5 miljard smartphones in omloop en dat aantal zou tegen 2020 stijgen naar 5 miljard. De federatie van Belgische webwinkels, BeCommerce, maakte onlangs bekend dat de onlineverkoop in ons land vorig jaar een omzet van 1,8 miljard dollar realiseerde. Dat is een stijging met 18 procent tegen 2012.

Grote onlinebedrijven zijn in het voordeel, omdat ze een pak data over hun klanten kunnen verzamelen door hun surfgedrag over het hele internet te volgen. Daartegenover staan fysieke ketens die een groeiend aantal gegevens via getrouwheidskaarten verzamelen, maar nu via wifitracking evenveel data kunnen verzamelen als hun onlineconcurrenten. Daarbij wordt overigens gewerkt aan een systeem waarbij het mobiele netwerk van de klant automatisch op het wifinetwerk van de winkel overschakelt met de bedoeling het doen en laten van consumenten overal via hun smartphone te kunnen volgen. Op die manier kan men zeer veel datasets over klanten verzamelen en zal men zelfs kunnen voorspellen in welke producten ze in de toekomst wellicht geïnteresseerd zullen zijn.

In Nederland ontstond onlangs commotie over winkelketens die aan wifitracking doen zonder dat hun klanten daarvan op de hoogte waren. Hoewel de meesten van ons, bewust of onbewust, ons doen en laten en onze persoonlijke identiteit uit de sfeer van de privacy zien verdwijnen, moeten we er ons bewust van zijn dat dit ook ongewild kan gebeuren.

Ik pleit er dan ook voor dat, naar analogie met wat de camerawet voorschrijft, een specifiek pictogram zou worden aangebracht dat waarschuwt voor wifitracking in voor het publiek toegankelijke besloten plaatsen zoals handelszaken, overdekte winkelruimten, shoppingcentra, grootwarenhuizen, publieke ruimtes in hotels, cafés, restaurants, stations, sport- en spelzalen, sportterreinen, recreatiedomeinen en bungalowparken en ook op plaatsen waar een evenement wordt georganiseerd, zoals Rock Werchter.

Tevens moet worden nagegaan of het niet nodig is om de hierboven geschetste evoluties wettelijk te kaderen teneinde misbruiken te voorkomen. Daarbij zou bijvoorbeeld het gebruik van een pictogram kunnen worden opgelegd.

Mijn vraag :

Is de minister van oordeel dat er momenteel voldoende wettelijke beschermingsmaatregelen zijn tegen het gebruik of misbruik van wifitracking? Schaart zij zich achter de idee om de publieke aankondiging van deze vorm van gegevensvergaring wettelijk op te leggen?