Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-10989

van Nele Lijnen (Open Vld) d.d. 27 januari 2014

aan de vice-eersteminister en minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen

De prostitutie

prostitutie

Chronologie

27/1/2014Verzending vraag
17/4/2014Antwoord

Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-4396

Vraag nr. 5-10989 d.d. 27 januari 2014 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

In Frankrijk wordt over een nieuwe prostitutiewet gestemd. "Kopen" van seks kan bestraft worden met een boete van 1500 euro. De bedoeling is niet om massaal klanten te vervolgen maar om aan te tonen dat de regering prostitutie, die volgens hen in 90% van de gevallen gedwongen prostitutie is, afwijst. Frankrijk baseert zich daarvoor op Zweden. Ook Duitsland heeft plannen in die richting. De prostitutiewet van 2002 had de bedoeling om de positie van de prostituee te verbeteren door prostitutie te legaliseren, maar in de praktijk werkt dit niet waardoor men eraan denkt de klanten van prostituees te bestraffen wanneer het duidelijk is dat de vrouw gedwongen is tot prostitutie. Op een congres laatstleden liet u zich ontvallen dat u zich schaart achter de Franse visie op prostitutie en de klanten van prostituees wil "responsabiliseren". Momenteel is het in België verboden om 'ontucht' te exploiteren (pooierschap), een huis van 'ontucht' open te houden, kamers te verhuren of ter beschikking te stellen met de bedoeling profijt te halen uit de prostitutie en reclame te maken voor sekswerk.

Ik had daarom volgende vragen aan de minister:

1) Is het waar dat u zich schaart achter de Franse visie op prostitutie en dat u eraan denkt om maatregelen te nemen om klanten te responsabiliseren? Aan welke maatregelen denkt u en binnen welke termijn plant u ze te nemen?

2) Vreest u niet dat, door het bestraffen van klanten, de prostitutie nog meer in de illegaliteit zal worden gedrukt en het nog moeilijker zal worden om de prostitutie die het gevolg is van dwang of mensenhandel aan te pakken? Bent u van mening dat, net zoals in Frankrijk, een hoog percentage van de prostitutie onder dwang gebeurt?

Antwoord ontvangen op 17 april 2014 :

De Franse Assemblee heeft onlangs inderdaad de nieuwe prostitutiewet goedgekeurd, waarbij prostituees zelf niet bestraft worden maar waarbij klanten van prostitutie gecriminaliseerd zullen worden. Dit systeem bestaat reeds meer dan tien jaar in Zweden, en werd in de laatste jaren door verschillende landen overgenomen zoals Noorwegen en IJsland. Ook Ierland en Finland voeren hetzelfde debat. Daarnaast zijn er ook een aantal landen, zoals het Verenigd Koninkrijk en Finland, waar de klant bestraft wordt indien hij op de hoogte was of kon zijn dat de prostituee het slachtoffer is van mensenhandel of pooierschap.

Het debat woedt dus over geheel Europa, en ook de Europese Commissie verplicht de lidstaten via haar richtlijn van 2011 inzake de voorkoming en bestrijding van mensenhandel duidelijk de vraag naar mensenhandel te verminderen en vraagt de lidstaten om de criminalisering van de klant te overwegen. Want de cijfers zijn overal in Europa en ook in België duidelijk: in 80 tot 90 % van de gevallen zijn prostituees het slachtoffer van mensenhandel. De overigen zijn slachtoffer van pooierschap en er is slechts een heel klein percentage die zich uit vrije wil prostitueert, maar zij zijn helaas degenen die altijd het luidst zijn in dit debat. De slachtoffers zwijgen echter in alle talen, of zijn verplicht te zwijgen.

Dit is niet gewoon een mening, dit zijn de feiten, overal in Europa. Ook in landen zoals Nederland en Duitsland, waar prostitutie gelegaliseerd is. Men merkt zelfs, in die landen, een stijging van mensenhandel op. Zij erkennen zelfs dat hun beleid gefaald heeft. En zoals u zelf ook meldt, wil Duitsland nu op zijn beleid terug komen, en klanten van prostituees bestraffen indien het duidelijk is dat vrouwen gedwongen zijn tot prostitutie.

Bovendien heeft Zweden, na een beleid van meer dan tien jaar, bewezen dat prostitutie niet in clandestiniteit vervalt na criminalisering van de klant. Meer nog, verschillende politierapporten van hooggeplaatste commissarissen in Duitsland en Nederland luidden de alarmbel over het gebrek aan mogelijkheden zij hebben onderzoek te doen naar mensenhandel in de legale sector. In Zweden daarentegen werden er, naast de wetgeving, ook middelen en personeel ingezet om prostitutie en mensenhandel op te sporen. Volgens hen bestaat er dan ook geen clandestiniteit: want prostituees hebben klanten nodig. En als klanten prostituees kunnen vinden, dan kan de politie dat ook. Het is alleen een kwestie van prioriteiten.

Ik ben dus inderdaad van mening dat de klant moet geresponsabiliseerd worden, zoals de Europese Commissie ons ook vraagt. Want voor welk crimineel feit wordt een medeplichtige niet verantwoordelijk gesteld?

Maar ik ben wel van mening dat, naast een aantal acties die de overheid kan voeren, waar ik straks op terugkom, het parlement het best geplaatst is om deze reflectie te voeren, zoals ze ook in Frankrijk en Ierland gevoerd is. Een gemengde ad hoc commissie zou, voor deze legislatuur en op zijn minst voor het begin van de volgend legislatuur, de huidige wetgeving met betrekking tot mensenhandel met het oog op seksuele uitbuiting en de exploitatie van prostitutie kunnen evalueren en de acties die voorgesteld worden door de actoren op het terrein kunnen analyseren.

Intussen blijft ons juridisch systeem gelden : het bestraft mensensmokkel en mensenhandel en de uitbuiting van anderen. Prostitutie is op zich geen overtreding voor de prostituee en in ons huidig systeem ook niet voor de klant.

Ondanks deze duidelijke wetgeving, wordt er de laatste jaren in België een gedoogbeleid gevoerd. Daarom werk ik momenteel aan een richtlijn die de huidige regels en de praktijken inzake de vervolging en de behandeling door de politieoverheden en de gerechtelijke overheden opnieuw preciseert. Men moet de huidige onduidelijke situatie achter zich laten en men moet een zo gemeenschappelijk mogelijk kader creëren, met het oog op de zeer uiteenlopende praktijken inzake de materie.

Daarnaast plan ik tevens een rondetafelgesprek met alle gerechtelijke en politionele actoren, vertegenwoordigers van de lokale overheden, vrouwenverenigingen en vrouwenraden, de Vereniging van steden en gemeenten, om de visie en de praktijken en het na te streven beleid zoveel mogelijk te coördineren.

Een verduidelijking en een strenger toepassen van het wetgevend kader, en een beter coördinatie tussen de verschillende betrokken partners, zal des te meer nodig zijn, nu er een toevloed van Franse klanten naar België zal ontstaan. En meer klanten, betekent meer vraag. Meer vraag betekent meer aanbod. Meer aanbod, betekent meer mensenhandel en uitbuiting van prostitutie, want criminele netwerken die prostitutie exploiteren, maken gebruik van de verschillen in aanpak in de verschillende landen.