Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-10696

van Nele Lijnen (Open Vld) d.d. 18 december 2013

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken

Rapport van de Verenigde Naties - Oost-Congo - M23 - Rol van Rwanda - Rol van het Congolese leger

Democratische Republiek Congo
Rwanda
oorlogsmisdaad

Chronologie

18/12/2013Verzending vraag
21/1/2014Antwoord

Vraag nr. 5-10696 d.d. 18 december 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Uit een recent rapport van een onafhankelijk expertenpanel van de Verenigde Naties (VN) blijkt volgens Reuters dat M23, die onlangs verslagen werd in Oost-Congo, nog steeds soldaten ronselt in Rwanda. Dit land zou de rebellen ook nog steeds ondersteunen. In oktober zouden nog Rwandese tanks aanwezig zijn geweest in het strijdveld. Het Congolese leger zou zelf mensenrechten van lokale inwoners schenden (kindsoldaten ronselen, seksueel geweld tegen ondermeer kinderen en executies) en grof geld verdienen aan illegale mijnen in de streek. Het goud dat dit jaar uit Congo gesmokkeld is zou zo'n 400 miljoen dollar waard zijn, oftewel 98 % van alle goud dat dit jaar geproduceerd is.

Rwanda reageerde zoals verwacht boos. Een artikel van Reuters hierover bemerkt dat volgens "westerse functionarissen" de houding van Rwanda weinig geloofwaardig is. Zelf antwoordde u mij op vraag 5-9820 : "Gedurende de meest recente militaire acties tegen M23 heeft deze beweging blijkbaar geen externe steun gekregen. (…) Rwanda heeft een belangrijke rol te spelen om deel uit te maken van de duurzame oplossing voor de regio en het zou contraproductief zijn het land in een hoek te drijven en te isoleren aangezien Rwanda de veiligheid in de DRC als een vitaal belang ziet." De bevindingen van het VN-expertenpanel wijken hiervan af, als het Reuters-bericht accuraat is. Een laatste element dat de aandacht trok in het rapport in de aanwezigheid van de "Islamist extremist Allied Democratic Forces (ADF)". Het ADF zou medische sites aangevallen hebben om medisch materiaal te verzamelen om zich al dat niet voor te bereiden op een offensieve aanval. De VN experts noemen het ADF "een grote, sterk georganiseerde and gevaarlijke kracht".

Graag had ik volgende vragen aan u gesteld:

1) Werd u in kennis gesteld van dit rapport?

2) Hoe evalueert u dit recente rapport met betrekking tot de rol van Rwanda? Bent u van plan contact op te nemen met de Rwandese regering? Op welke manier beïnvloedt deze nieuwe informatie uw beleid ten overstaan van Rwanda?

3) Hoe evalueert u de vaststellingen over de misdaden die soldaten van het Congolese leger zouden begaan? Zult u hierover contact opnemen met de Congolese regering? Op welke manier beïnvloedt deze nieuwe informatie uw beleid ten overstaan van de DRC?

4) Hoe evalueert u de aanwezigheid van het ADF in de regio? Heeft deze beweging volgens uw informatie banden met grotere terroristische netwerken zoals al Shabaab of al Qaeda? Kan u toelichten?

Antwoord ontvangen op 21 januari 2014 :

  1. De expertengroep is in New York voor de bespreking van haar rapport in het Sanctiecomité op 17 januari. Daarna wordt het rapport normaliter officieel gepubliceerd. In feite is het rapport van de expertengroep reeds “informeel” beschikbaar op internet. Op 23 januari volgt de bespreking van het rapport in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Op 28 januari is de goedkeuring voorzien van de resolutie voor de vernieuwing van het sanctieregime.

  2. Sinds enkele maanden benadrukken informele rapporten de steun van Rwanda aan de rebellen van M23. Ik heb al publiek gereageerd op deze beweringen. Het verslag van de expertengroep bevestigt deze beweringen alleen maar. Opvallend is dat het rapport suggereert dat ook na de nederlaag van de M23 rekruteringen zouden hebben plaatsgevonden in Rwanda. Zodra het rapport officieel wordt vrijgegeven, zal Rwanda de gelegenheid krijgen om te reageren op de nieuwe beschuldigingen van de expertengroep. Het is daarom nog te vroeg om een standpunt in te nemen over deze nieuwe elementen.

  3. Dat elementen van het Congolese leger betrokken zijn bij de handel in minerale grondstoffen, mensenrechten schendingen, is helaas niet nieuw. De hervorming van de veiligheidssector en de strijd tegen straffeloosheid maken reeds geruime tijd deel uit van de prioriteiten in ons beleid ten aanzien van de Democratische Republiek Congo. Ze zijn dan ook regelmatig voorwerp van gesprekken tijdens mijn ontmoetingen met de Congolese autoriteiten. De Congolese regering zal ook reageren op de beweringen van de expertengroep over de FARDC zodra het rapport officieel wordt vrijgegeven.

  4. We weten inderdaad dat sommige islamitische elementen circuleren in deze regio met poreuze grenzen. Tot nu toe zijn er echter geen aanwijzingen dat de ADF-Nalu organisatorische banden heeft met Al Shabaab en Al Qaeda. We blijven uiteraard zeer waakzaam wat deze kwestie betreft.