Schriftelijke vraag nr. 4-7166

van Martine Taelman (Open Vld) d.d. 10 maart 2010

aan de minister van Pensioenen en Grote Steden

Gemeentelijke administratieve sancties - Bemiddelaars rond jeugdcriminaliteit - Aantallen - Resultaten

jeugdcriminaliteit
bemiddelaar
administratieve sanctie

Chronologie

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-7167

Vraag nr. 4-7166 d.d. 10 maart 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Steden en gemeenten sluiten samenwerkingsovereenkomsten af inzake de bemiddelingsprocedure bij gemeentelijke administratieve sancties, in het kader van het veiligheidsbeleid en de aanpak van de federale regering met betrekking tot de jeugdcriminaliteit.

Daarbij wordt een bemiddelaar voor jeugdcriminaliteit aangesteld voor het desbetreffende gerechtelijke arrondissement. Dit gebeurt op basis van een regeringsbeslissing van 28 april 2006 waarbij de regering een voltijdse bemiddelaar ter beschikking stelt van de steden en gemeenten van de gerechtelijke arrondissementen voor een vlottere implementering van de bemiddelingsprocedure in het kader van de gemeentelijke administratieve sancties.

Graag kreeg ik dan ook van de minister een antwoord op de volgende vragen:

1. Hoeveel bemiddelaars rond jeugdcriminaliteit kent ons land?

2. Hoeveel kost deze maatregel?

3. Welke resultaten werden tot nog toe geboekt? In hoeveel gevallen kon bemiddeling tot resultaat leiden? In hoeveel gevallen moest er toch een administratieve sanctie uitgeschreven worden?

4. Hoeveel bemiddelingen gebeuren er jaarlijks per gemeente in het arrondissement Turnhout? Zijn er significante verschillen met andere arrondissementen in de provincie Antwerpen (Antwerpen en Mechelen)?

5. Hoeveel bemiddelingen gebeurden er in 2006, 2007, 2008 en tot nog toe in 2009? Welke tendens doet zich voor (stijgend / dalend)? Hoe verklaart de minister deze cijfers en welke conclusies trekt de minister uit deze gegevens?

Antwoord ontvangen op 20 april 2010 :

1. Hoeveel bemiddelaars rond jeugdcriminaliteit kent ons land?

Op de ministerraad van 28 april 2006 werd beslist om drieëndertig bemiddelaars ter beschikking te stellen per gerechtelijk arrondissement (of politiezone voor wat betreft Brussel) om de verzoeningsprocedure zoals voorzien in de wet van 13 mei 1999 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties te bewerkstelligen.

Heden zijn er zevenentwintig bemiddelaars aangesteld. Deze bemiddelaars zijn voornamelijk tewerkgesteld in de ‘hoofdplaats’ van het gerechtelijk arrondissement, maar vervullen hun opdracht op het niveau van het arrondissement / politiezone. Elf bemiddelaars zijn werkzaam in Vlaanderen (Vilvoorde, Leuven, Kortrijk, Turnhout, Antwerpen, Mechelen, Dendermonde, Gent, Geraardsbergen, Tongeren en Sint Truiden). Wallonië beschikt over tien bemiddelaars (Namur, Liège, Huy, Charleroi, Marche en Famenne, Verviers, Sambreville, Aubange, Bastogne, Tournai). In Brussel zijn de zes bemiddelaars aangesteld per politiezone (Sint Joost Ten Node, Jette, Oudergem, Sint Lambrechts, Woluwe, Elsene, Sint Gillis), en dus niet zoals in Vlaanderen en Wallonië per gerechtelijk arrondissement.

Op dit ogenblik zijn er aldus zes gerechtelijke arrondissementen die over geen bemiddelaar in kader van de gemeentelijke administratieve sancties beschikken. Het betreft Waals Brabant, Eupen, Dinant, Ieper, Veurne en Brugge. Voornaamste reden is dat deze steden, op het ogenblik dat hen vanuit de dienst Grootstedenbeleid het aanbod tot aanwerving van een bemiddelaar werd gedaan, hun politiereglement nog niet hadden aangepast op de GAS-wetgeving. Met een aantal van deze steden wordt er regelmatig overleg gepleegd om de noodzaak tot aanwerving te bespreken.

2. Hoeveel kost deze maatregel?

Iedere stad of gemeente ontvangt voor het huidige werkingsjaar 2009-2010 een maximale subsidie van 50 134,53 euro, aan te wenden in het kader van het veiligheidsbeleid en de aanpak van de federale regering met betrekking tot jeugdcriminaliteit voor de aanwerving van een voltijdse bemiddelaar in kader van de gemeentelijke administratieve sancties voor de duur van 1 jaar.

Indien de drieëndertig bemiddelaars zouden aangeworven worden, zoals aanvankelijk voorzien op de Ministerraad van 28 april 2006, dan zou er vandaag de dag gerekend worden op een kostprijs van 33 x 50 134, 53 euro (nl. het huidig toegekend subsidiebedrag): dus 1 654 439,4 euro.

Het begrotingsbudget voor 2010 voorzien voor de bemiddelaars in kader van de gemeentelijke administratieve sancties bedraagt 1 581 000 euro.

In een aantal gerechtelijke arrondissementen is de subsidie ontoereikend gezien er enerzijds bemiddelaars zijn met wat jaren anciënniteit en anderzijds er arrondissementen zijn waar het project zeer goed draait (zie vraag 5) en dit heel wat werkingskosten met zich mee brengt. Dit maakt dat de steden vaak zelf moeten investeren in het project. Om het verderbestaan van het project te garanderen zijn bijkomende middelen aangewezen. De dienst Grootstedenbeleid draagt bij tot de uitbouw van leefbare en veilige steden. Bemiddeling is een middel om de overlast op preventie wijze aan te pakken. Maar dit noopt een lange termijn aanpak.

De maatregel kost heden 1 353 632,3 euro (27 x het subsidiebedrag). Een deel van het resterende budget (150 000 euro) werd in 2009 aangewend voor een project rond stadsbendes in drie Brusselse gemeenten. Het resterende saldo wordt ter beschikking gehouden indien een gerechtelijk arrondissement een bemiddelaar wenst aan te werven.

3. Welke resultaten werden tot nog toe geboekt? In hoeveel gevallen kon bemiddeling tot resultaat leiden? In hoeveel gevallen moest er toch een administratieve sanctie uitgeschreven worden?

We beschikken op dit ogenblik enkel over de resultaten van het opstartjaar 2007-2008 en van het tweede werkingsjaar 2008-2009.

De bemiddelaar beoogt de communicatie tussen de verschillende partijen van een conflict te vergemakkelijken en tevens hen te helpen zelf tot een akkoord te komen inzake het herstel of vergoeding van de schade. De meest voorkomende resultaten voortvloeiend uit de bemiddeling zijn: verontschuldigingen (mondeling of schriftelijk), financiële vergoeding, uitwisselen van standpunten, verrichten van een aantal uren bij een gemeentelijke dienst (bijvoorbeeld groendienst of reinigingsdienst), meewerken aan sensibiliseringscampagne rond overlast, een dag mee op ronde met de gemeenschapswachten of seingevers aan scholen, …

Hieronder worden de cijfers meegedeeld van het aantal geslaagde bemiddelingen per regio.

2007-2008

Vlaanderen: 159

Wallonië: 54

Brussel:12

2008-2009

Vlaanderen: 468

Wallonië: 265

Brussel: 47

Wij beschikken heden niet over de gegevens in hoeveel van deze dossiers er door de sanctionerend ambtenaar alsnog een administratieve geldboete werd opgelegd. Deze gegevens dienen vanaf dit werkingsjaar in het activiteitenrapport van de bemiddelaars te worden opgenomen.

4. Hoeveel bemiddelingen gebeuren er jaarlijks per gemeente uit het arrondissement Turnhout? Zijn er significante verschillen met andere arrondissementen in de provincie Antwerpen (Antwerpen en Mechelen)?

Turnhout

De bemiddelaar in kader van de gemeentelijke administratieve sancties voor het gerechtelijk arrondissement Turnhout is sinds oktober 2007 actief.

Voor het werkingsjaar 2007-2008 (het opstartjaar) was de bemiddelaar actief in vijftien van de zevenentwintig gemeenten van het gerechtelijk arrondissement en werden er eenenvijftig bemiddelingdossiers behandeld.

Het aantal bemiddelingdossiers is in het tweede werkingsjaar (2008-2009) toegenomen van eenenvijftig naar zesenzeventig dossiers. Dit betekent een toename van ongeveer 50 % en kan dus als positief worden geëvalueerd. Op dit ogenblik hebben eenentwintig gemeenten van de zevenentwintig gemeenten een samenwerkingsovereenkomst met de bemiddelaar afgesloten.

Mechelen

Sinds 1 april 2007 is de GAS bemiddelaar actief voor het gerechtelijk arrondissement Mechelen, waaronder dertien gemeenten vallen.

In 2007 heeft de bemiddelaar voor twee gemeenten gewerkt met name voor de stad Mechelen en de stad Lier. De situatie in Mechelen verschilt van de andere arrondissementen daar de stad Mechelen in het opstartjaar de GAS bemiddeling niet heeft toegepast voor meerderjarigen en er ten aanzien van alle minderjarigen een bemiddelingsprocedure wordt opgestart bij administratieve inbreuken, via het NERO project. In kader van het NERO project werden er in 2007 vijftien dossiers behandeld en in 2008-2009 waren er dit drieëndertig.

De cijfers hebben dus betrekking op enkel de stad Lier, zijnde tien dossiers. Voor het werkingsjaar 2008-2009 ging het om negentien dossiers waarbij stad Lier was betrokken.

Recent werden alle dertien gemeenten verenigd in een interlokale vereniging GASAM waardoor in de toekomst vanuit het volledige arrondissement bemiddelingdossiers zullen doorstromen naar de bemiddelaar.

Antwerpen

De bemiddelingdossiers in kader van de GAS worden behandeld door bemiddelaars aangeworven bij VZW Elegast. De bemiddelaar treedt op voor het gehele gerechtelijk arrondissement Antwerpen.

De cijfers van het opstartjaar hebben echter enkel betrekking op overtredingen binnen de stad Antwerpen. In totaal werden 210 bemiddelingsdossiers opgestart.

Gedurende het werkingsjaar 2008-2009 werden er 468 dossiers opgestart voor bemiddeling. vijfendertig dossiers werden aangemeld uit andere gemeenten van het arrondissement.

5. Hoeveel bemiddelingen gebeurden er in 2006, 2007,2008 en totnogtoe in 2009? Welke tendens speelt er zich af (stijgend / dalend)? Hoe verklaart de geachte minister deze cijfers en welke conclusies trekt de geachte minister uit deze gegevens?

Het aantal dossiers dat tijdens het opstartjaar en het tweede werkingsjaar zijn overgemaakt aan de bemiddelaars zijn in onderstaande tabel opgenomen. Een onderscheid wordt gemaakt per regio.

Opmerking: Wat de cijfers voor het opstartjaar 2007 betreft, dient in rekening te worden gebracht dat er toen slechts drieëntwintig bemiddelaars tewerkgesteld waren, dit in tegenstelling tot het totaal van zevenentwintig bemiddelaars sedert 2008.

De duidelijke positieve evolutie in het aantal bemiddelingsdossiers (meer dan een verdubbeling) is niet enkel het gevolg van deze toename in aantal bemiddelaars (van 23 naar 27), maar deze stijgende tendens is voornamelijk het gevolg van de continue sensibilisering ten aanzien van de steden en gemeenten betreffende bemiddeling als middel in strijd tegen overlast. Stilaan groeit bij de lokale beleidsmakers dat een administratieve geldboete de problemen van overlast en kleine criminaliteit niet oplost. De betrokkenheid van de lokale actoren in de bemiddelingsprocedure wordt enerzijds vaak als tijdrovend ervaren, anderzijds beschouwen ze deze betrokkenheid als positief gezien hun actieve bijdrage aan een lokaal preventiebeleid en het mee bewerkstelligen van de leefbaarheid van hun stad of gemeente.

Met het oog op de verderzetting van deze sensibilisering van de steden en gemeenten, en de betrokken lokale actoren (burgemeester, schepenen, korpschef, preventiediensten, jongerenverenigingen, …) heeft de minister voor Grote Steden besloten begin juni 2010 een colloquium te organiseren rond gemeentelijke administratieve sancties en bemiddeling. Tijdens dit colloquium zullen verschillende sprekers uit het werkveld hun visie omtrent GAS bemiddeling kritisch toelichten.