|
|
Klimaatproblematiek - Nut van witte daken en objecten - Reductiepotentieel - Proefprojecten
opwarming van het klimaat
milieubeleid
milieuonderzoek
| 11/1/2010 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 11/2/2010) |
| 11/2/2010 | Antwoord |
Wereldwijd manifesteren zich steeds meer wetenschappers die het wit schilderen van daken, andere infrastructuur en wagens als een nuttige maatregel zien in de strijd tegen de klimaatverandering. Ook de minister voor Energie van de Verenigde Staten en Nobelprijswinnaar Steven Chu pleit hier al enige tijd voor. Terwijl andere mensen denken dat kernenergie een oplossing kan bieden voor de opwarming van de aarde, anderen vertrouwen op wind- of zonne-energie zijn er klimaatdeskundigen die met een heel ander advies op de proppen komen: iedereen zou het dak van zijn huis (en in een volgende fase ook andere objecten) wit moeten schilderen. Meer nog, de bestrating zou eigenlijk ook wit moeten zijn.
Het effect van witte daken en straten is tweeledig volgens Steven Chu: witte daken zorgen ten eerste voor betere isolatie, en dus voor zuiniger energiegebruik. Daarnaast reflecteren de witte oppervlaktes de zonnestralen terug de ruimte in, waardoor het broeikaseffect wordt beperkt.
Gezien het voorgaande kader, volgende vragen:
1. Wat is het standpunt van de geachte minister hierover?
2. Beschouwt hij deze maatregel als nuttig en in die mate dat dit een plaats moet krijgen in zijn klimaatbeleid? Zo nee, waarom besteedt hij hier geen aandacht aan?
3. Bestaan er cijfergegevens over het eventuele reductiepotentieel hiervan, al dan niet op Belgisch of Europees niveau?
4. Bestaan er proefprojecten in België?
5. Zijn hier evaluaties over beschikbaar? Zo ja, kan hij ons deze bezorgen?
6. Wat zijn eventuele voor- en nadelen?
In antwoord op de eerste twee vragen, kan ik u het volgende melden:
Amerikaans milieuminister Steven Chu stelt dat het nut van witte daken en objecten zich situeert op twee, voor mij belangrijk, te onderscheiden vlakken:
enerzijds zorgen witte daken voor een betere isolatie tegen verhitting door de zon van de binnenruimte in woning of wagen. Hierdoor kan het energiegebruik voor airconditioning worden beperkt.
anderzijds weerkaatsen licht gekleurde oppervlaktes zonnestralen beter terug de ruimte in en dragen zij zo bij tot een verminderde warmteopname van de atmosfeer.
Laat mij toe eerst het isolerend effect te bespreken. Witte oppervlakken reflecteren warmtestraling, zoals ze ook licht reflecteren. Dit betekent dat in de zomer een wit dak en witte muren van een gebouw minder zonnewarmte opnemen (absorberen), en dus later ook minder (infrarood)) warmte opnieuw gaan uitstralen, zowel naar buiten als naar binnen. En dat betekent dan weer dat men binnen minder moet koelen.
Het is evident dat het nut van dergelijke maatregel het grootst is in warme landen waar de koeling van het binnenklimaat een belangrijk aandeel heeft in het energiegebruik van gebouwen. Collega Steven Chu stelt echter dat ook landen met kouder klimaat voordeel van de maatregel kunnen ondervinden. Witte daken zouden volgens hem ook de binnenwarmte terugkaatsen in het gebouw, een beetje zoals dat ook gebeurt door de folie bevestigt op dakisolatie. Het is interessant om ook dit effect nader te bestuderen en na te gaan wat in ons klimaat de nettobalans is op de energievraag van een woning met een wit dak. Immers zullen donkere daken meer zonlicht absorberen en zorgen dat er ‘s winters minder verwarmd moet worden als de zon schijnt. In de Verenigde Staten waar men een stuk verder staat met witte daken, meldt de NY-Times dat wetenschappers erkennen dat de extra stookkosten in koudere steden als Detroit of Minneapolis mogelijks niet opwegen tegen de airconditioning besparingen. Ook de signalen van onze energie experts en uit onze bouw-, isolatie- en roofing sector zijn niet eenduidig. Consensus is er wel over het nut van doorgedreven isolatie voor het buiten houden van zowel warmte als koude. Met andere woorden, bij ons is dit nut nog niet te bewijzen.
Indien na verder onderzoek blijkt dat de balans positief is, zal dit zeker verdedigd worden bij de uitwerking van nieuwe productnormen en de labeling voor dakbedekking. Voor de integratie van de maatregel in gebouwnormen of voorschriften kunt u terecht bij mijn gewestelijke collega’s, gezien dit als dusdanig buiten mijn bevoegdheid valt. Het blijft uiteraard een absolute noodzaak dat de federale en gewestelijke maatregelen in het kader van het klimaatbeleid in het algemeen en dus ook in het kader van de uitstoot van broeikasgassen door de gebouwensector, een coherent geheel vormen.
Ten tweede, de bijdrage van witte daken en objecten in België tot een verminderde warmteopname door de atmosfeer. Ten eerste vrees ik dat de schaal waarop deze maatregelen kunnen worden toegepast, te beperkt is om effect te hebben. Bovendien kan de maatregel tal van neveneffecten met zich meebrengen. Zelfs al mochten wij er in de toekomst in slagen een belangrijk deel van de ontvangen zonnestraling terug te kaatsen in de ruimte, dan nog zou deze maatregel slechts tijdelijk het opwarmingseffect van de reeds uitgestoten broeikasgassen kunnen tenietdoen. Want terwijl de effectiviteit van de witte oppervlaktes niet toeneemt in de tijd, stapelen de broeikasgassen zich wel verder op.
In termen van prioriteit, denk ik dat het klimaatbeleid moet gericht zijn op brongerichte maatregelen, namelijk een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen door rationeel energiegebruik, de inzet van hernieuwbare energie en het behoud van onze koolstofreservoirs waaronder de bossen en andere ecosystemen. Dit is niet alleen mijn mening maar ook de mening van de wetenschappers van het IPCC alsook de reden waarom emissiereductie het speerpunt is van de huidige en mogelijk toekomstige klimaatakkoorden.
Cijfergegevens over proefprojecten of het reductiepotentieel van witte daken en objecten op Belgisch of Europees niveau ontbreken ons. Wij kunnen hier dan ook geen evaluatie over geven.
De eventuele voor- en nadelen kwamen reeds aan bod in het eerste deel van mijn antwoord en zullen verder opgevolgd worden naarmate de wetenschap hierover evolueert.