Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 4-4468

van Bart Tommelein (Open Vld) d.d. 23 september 2009

aan de minister van Buitenlandse Zaken

Cyprus - Turkije - Onderhandelingen van de Verenigde Naties - Ankara-protocol

Cyprus
Turkije
internationale onderhandeling
nationale eenwording
kwestie Cyprus

Chronologie

23/9/2009Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 22/10/2009)
23/11/2009Antwoord

Vraag nr. 4-4468 d.d. 23 september 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Vragen naar aanleiding van een bericht Reuters van 3 september 2009 over opschorting door de republiek Cyprus van deelname aan de VN-onderhandelingen over eenwording met Turks Cyprus. Dit is bijzonder verontrustend nieuws.

Ik had dan ook volgende vragen:

1) Hoe reageert de geachte minister op het bericht dat de republiek Cyprus deelname aan VN-onderhandelingen over hereniging met Turks Cyprus heeft opgeschort omdat vijfhonderd kerkgangers de toegang naar een bedevaartsoord in het Turks-Cypriotische deel is ontzegd?

2) Is dit een tijdelijke blokkade van de besprekingen en kan hij een appreciatie geven over de voortgang van deze onderhandelingen?

3) Is het waar dat Turkije naar aanleiding van het opschorten van de besprekingen heeft aangegeven de blokkade voor schepen en vliegtuigen uit de republiek Cyprus te handhaven?

4) Wat vindt hij van deze koppeling tussen onderhandelingen op Cyprus en het al dan niet voldoen aan het Ankara-protocol door Turkije?

5) Houden ons land en de Europese Unie vast aan de uiterste datum waarop Turkije dient te voldoen aan het Ankara-protocol?

Antwoord ontvangen op 23 november 2009 :

1-2. Directe onderhandelingen voor de hereniging van het eiland werden op 3 september 2008 aangevat tussen de president van de Republiek Cyprus, Demetris Christofias, en de leider van de Turks-Cypriotische gemeenschap (TC), Mehmet Ali Talat. De Verenigde Naties nemen dit keer niet de rol van scheidsrechter op zich, maar beperken er zich toe om hun goede diensten aan te bieden («een oplossing door de Cyprioten voor de Cyprioten»).

Tijdens een eerste ronde van de onderhandelingen werden een veertigtal sessies gewijd aan vraagstukken over bestuur en machtsdeling, eigendommen, Europese zaken, economische zaken, het grondgebied, de veiligheid en garanties. Zoals het geacht parlementslid opmerkt werd de start van de tweede onderhandelingsronde, oorspronkelijk voorzien voor 3 september laatstleden, uitgesteld op vraag van Grieks-Cypriotische zijde. Laatstgenoemde oordeelde inderdaad dat, hoewel er een akkoord bestond om een groep van 650 orthodoxe pelgrims toelating te verlenen om de bufferzone over te steken via de dichtstbijzijnde doorgang bij Limnitis, die normaal gesloten is, en hen aldus toe te laten om deel te nemen aan het feest van Ayios Mamas in het noordelijk deel van het eiland (Morfu), de Turks-Cypriotische « autoriteiten » te veel ijver aan de dag legden bij de controle van de identiteit van de pelgrims. Volgens de Grieks-Cyprioten moest de pelgrimstocht daardoor geannuleerd worden.

Dit incident getuigt van de broosheid van de vertrouwensband tussen beide partijen. Een discrete interventie van de internationale gemeenschap en de verantwoordelijkheidszin van de beide leiders, die het hoofddoel niet wensten uit het oog te verliezen, hebben ervoor gezorgd dat het uitstel tot het strikte minimum is beperkt gebleven. De tweede ronde van de onderhandelingen kon uiteindelijk een week na de oorspronkelijk voorziene datum van start gaan, namelijk op 10 september laatstleden. Beide leiders zijn verder akkoord gegaan om het ritme van de onderhandelingen te versnellen.

3. Nee, niet voor zover ik weet.

4. Turkije dient zijn verplichtingen ten opzichte van de Europese Unie te respecteren, onafhankelijk van de vooruitgang in de onderhandelingen over de hereniging van het eiland met bemiddeling van de Verenigde Naties.

5. Turkije had het Aanvullend Protocol bij het Europese Unie-Turkije Associatieakkoord sinds 29 juli 2005, datum van de inwerkingtreding van het Protocol, moeten uitvoeren. Tot op heden echter blijft het land beperkingen opleggen op het vrij verkeer van goederen van en naar Cyprus. Als reactie op deze houding besliste de Raad in december 2006 om, in het kader van de toetredingsonderhandelingen, acht hoofdstukken gerelateerd aan de douane-unie niet te openen en geen enkel hoofdstuk af te sluiten zolang Turkije het Protocol niet volledig en op niet-discriminerende wijze toepast voor alle lidstaten van de Europese Unie. De Raad zal zich in december van dit jaar opnieuw over deze kwestie buigen en beslissen over verdere stappen. België zal zich inspannen om constructief bij te dragen tot het bereiken van de benodigde consensus binnen de Raad