Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 4-3902

van Christine Defraigne (MR) d.d. 11 augustus 2009

aan de minister van Buitenlandse Zaken

Zimbabwe - Morgan Tsvangirai - Economische toestand

Zimbabwe
economische situatie
politieke situatie
economische wederopbouw
democratisering
ontwikkelingshulp
rechten van de mens

Chronologie

11/8/2009Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 10/9/2009)
4/9/2009Antwoord

Vraag nr. 4-3902 d.d. 11 augustus 2009 : (Vraag gesteld in het Frans)

Het politieke akkoord over de machtsdeling van september 2008 maakte een verdeling van de macht in Zimbabwe mogelijk. Volgens dit akkoord blijft president Mugabe in functie, wordt Morgan Tsvangirai eerste minister en worden de regeringsposten verdeeld tussen de leden van de respectieve partijen. Zimbabwe is nu het voorwerp van een energiek heroplevingsplan dat de gesel van de inflatie wil indijken en een einde wil maken aan de schaarste. De liberalisering van de economie begint vruchten af te werpen en het door de regering aangenomen noodplan heeft het IMF kunnen overtuigen. In mei heeft het beslist om het land opnieuw te steunen.

Wat is de exacte economische situatie in Zimbabwe en wat zijn de prioriteiten en de doelstellingen van de nieuwe regering?

Wat kan de EU doen om de nieuwe eerste minister te helpen bij deze politieke en economische heropbouw? Kan zij bijstand verlenen om de ordestrijdkrachten te professionaliseren door hen verdraagzaamheid en respect voor de mensenrechten bij te brengen? Hoe staat het met de gerechtelijke sector?

Welke vooruitgang werd gemaakt inzake de democratisering van het land? Wanneer zal de procedure voor de grondwetshervorming worden gestart? Wat zijn de doelstellingen en de modaliteiten van die hervorming? Zal er een commissie voor de mensenrechten en een verkiezingscommissie worden opgericht? Is er sprake van echte cohesie binnen de regering?

Is de regering in staat de talrijke gevallen van aids, cholera en hongersnood aan te pakken? Werden de humanitaire orgnisaties en ngo’s gehoord die pleiten voor een opheffing van de beperkingen op hun werking? Beschikken de autoriteiten over de nodige nood- en basisuitrusting en -geneesmiddelen?

Drie miljoen Zimbabwanen zouden naar Zuid-Afrika zijn getrokken. Hoe kan hun terugkeer worden aangepakt?

Wat is de toestand met betrekking tot de grondeigendom? Tussen de oorspronkelijke Zimbabwanen en de Zimbabwanen uit de koloniale periode bestaan er ernstige geschillen. Werden die opgelost?

Antwoord ontvangen op 4 september 2009 :

Zimbabwe bevindt zich nog steeds in een precaire economische situatie en het herstel zal wellicht nog lang op zich laten wachten. Sinds de nieuwe regering aan het werk is, zijn er toch al een aantal verbeteringen zichtbaar. Ingevolge het gebruik van de Amerikaanse dollar voor lopende transacties werd de inflatie die een aantal miljoen procent bedroeg, teruggebracht tot 6 %. Voor een groot deel van de overheidsinkomsten kon de minister van Financiën orde op zaken stellen en er is weer geld voor de ambtenarenlonen. Voorts werkte de regering een plan voor economisch herstel op korte termijn uit.

Premier Tsvangirai maakte een rondreis langs een aantal Europese hoofdsteden en werd ook ontvangen door mijn voorganger. De rondreis was een gelegenheid om de Europese steun te bevestigen en de politieke dialoog tussen de Europese Unie en Zimbabwe nieuw leven in te blazen. Als gevolg van de problemen die te maken hadden met het toenmalige regime gaven de belangrijkste donoren alleen nog humanitaire hulp. Voortaan krijgen opnieuw meer sectoren hulp, zoals onderwijs. Voor de uitvoering van een totaalprogramma dat met geld van het Europees Ontwikkelingsfonds is opgezet, is het wachten op tekenen van vooruitgang zoals eerbieding van de mensenrechten en democratisering.

De democratisering en de grondwetswijziging maken deel uit van het « Globaal politiek akkoord» van september 2008, dat het mogelijk maakte een nieuwe regering te vormen. Het akkoord voorziet onder meer in het traject voor de totstandkoming van een nieuwe grondwet, de instelling van een mediacommissie, enz. Een bijzondere commissie zal zich over de kwestie van de nationale verzoening buigen. Volgens het akkoord is ook een hervorming van het veiligheidssysteem van het land gepland maar het is vooralsnog wachten op de uitvoering.

De beperkingen die naar aanleiding van de verkiezingen werden afgekondigd, zijn opgeheven. Niet-gouvernementele organisaties (Ngo’s) zoals Artsen zonder Grenzen (ook AZG België) leveren goed werk in de strijd tegen hiv-aids en cholera. België is zeker niet aan de kant blijven staan en heeft in 2008-2009 herhaaldelijk humanitaire noodhulp of voedselhulp geleverd ten bedrage van 3 350 000 euro. De regering van Zimbabwe heeft niet de vereiste nooduitrusting en –medicatie en dient daarvoor een beroep te doen op haar belangrijkste donoren.

Tot op heden is niet geweten hoeveel Zimbabwanen zich in Zuid-Afrika bevinden. Het is vooral de Internationale Organisatie voor Migratie die in het grensgebied tussen beide landen werkzaam is, die zich met deze problematiek bezighoudt. Bij ontmoetingen tussen Premier Tsvangirai en de Zimbabwaanse diaspora ter gelegenheid van bezoeken aan Zuid-Afrika, spoorde hij zijn landgenoten aan om naar huis terug te keren en mee te helpen aan de wederopbouw van het land.

President Mugabe gaf in 2000 het startschot voor de landbouwhervorming waardoor tal van blanke boeren hun grond moesten verlaten. Het politiek akkoord van september 2008 bevat een hoofdstuk over deze kwestie en voorziet onder andere in een hoorzitting. Het is echter één van de sectoren waar de uitvoering van het akkoord zeer moeizaam vooruitgang boekt. Tot op vandaag zouden er in bepaalde regio’s van het land nog steeds boeren worden verdreven en de hoorzitting in kwestie werd nog niet opgestart. De minister bevoegd voor grondkwesties heeft onlangs verklaard dat hij fondsen nodig zou hebben (30 miljoen USDollar) om een onafhankelijk comité met betrekking tot grondkwesties op te richten.