|
|
Inlichtingendiensten en parketten - Afluisteren van telefoongesprekken - Skype - Frequentie
geheime dienst
openbaar ministerie
telefoon- en briefgeheim
frequentieband
informatietechnologie
nieuwe technologie
codering van informatie
| 27/2/2009 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 2/4/2009) |
| 24/7/2009 | Antwoord |
De telefoontap is een vrij intrusieve methode, maar wel een methode die bij evenwichtig proportioneel gebruik een schat aan informatie oplevert voor (binnenkort) de inlichtingendiensten en het parket. Bovendien lijkt het parket meer en meer gevonden te zijn voor de toepassing van telefoontaps gezien zijn efficiëntie om informatie in te winnen.
Toch blijkt dat deze controle gemakkelijk omzeild kan worden via het voice over IP-programma Skype. Een gesprek via Skype wordt zodanig complex gecodeerd dat het zeer moeilijk af te luisteren is. Bovendien gaat het hier om een IP-netwerkgebonden applicatie dat wettelijk niet als klassieke tap maar als hack wordt beschouwd. De ontwikkelaars van Skype willen haar codering van het encryptiesysteem niet vrijgeven aan de autoriteiten.
De British Broadcasting Corporation (BBC) meldde dat criminelen elkaar Skype aanraden op basis van de vaststelling onder meer van de Italiaanse politie toen zij een van cocaïnesmokkel verdacht persoon een medeplichtige de voice over IP-dienst hoorde aanraden.
Gezien het voorgaande kader, volgende vraag aan de geachte minister :
1. Hoeveel telefoontaps werden in 2008 door het parket gebruikt ?
2. Hoeveel waren er dit in 2007 ?
3. Hoeveel zijn er dit tot nog toe in 2009 ?
4. Is er een tendens merkbaar waarbij het parket steeds meer en steeds vlugger de tap als methode gebruikt ? Zo ja, wat de vindt hij hiervan ?
5. Is hij op de hoogte van de bovenstaande problematiek ? Zo ja, welk beleid koppelt hij hieraan ?
6. Is het parket wettelijk in staat om Skype-gesprekken af te tappen ?
7. Is het parket technisch in staat om Skype-gesprekken af te tappen ?
1. In 2008 werden er 4 881 afluistermaatregelen uitgevoerd. Hier moet opgemerkt worden dat indien een afluistermaatregel werd opgestart op het IMEI-nummer van een GSM-toestel, deze door de drie operatoren zal gefactureerd worden, aangezien de maatregel bij elk van hen opgestart dient te worden. Zo kan men namelijk alle gesprekken die via eenzelfde toestel worden gevoerd, maar waarvoor verschillende SIM-kaarten van verschillende operatoren worden gebruikt, toch registreren.
Voor meer informatie dient verwezen te worden naar de evaluatieverslagen die door de Dienst voor het Strafrechtelijk beleid jaarlijks worden opgesteld, in uitvoering van artikel 90decies Wetboek van Strafvordering.
2. In 2007 werden er 3 603 afluistermaatregelen uitgevoerd. Voor meer informatie hierover kan verwezen worden naar het verslag 2008 in uitvoering van artikel 90decies Sv dat de minister aan het Parlement heeft overgemaakt.
3. Hierover zijn nog geen gegevens beschikbaar. Deze zullen op tijd bekend gemaakt worden via het verslag 2009 in uitvoering van artikel 90decies Sv. Dit verslag wordt verwacht in het najaar.
4. Er is inderdaad een stijgende tendens merkbaar in het gebruik van de telefoontap. Dit kan niet ontkend worden. Echter, dit stijgend gebruik van de afluistermaatregel moet evenwel geplaatst worden tegenover het algemeen toenemend gebruik van telecommunicatie in onze maatschappij. Telecommunicatie en informatica beheersen vandaag de dag onze samenleving. Tegenwoordig ligt de aanschaf en het gebruik van een GSM, een smartphone, en dergelijke meer binnen het bereik van iedereen. Jammer genoeg ook van criminelen. De GSM en andere informatica-applicaties worden intensief gebruikt om informatie uit te wisselen, strafbare feiten voor te bereiden en de uitvoering ervan te vergemakkeliiken. Uit ervaring blijkt keer op keer dat de analyse van het telefoonverkeer, maar zeker ook de tap, in grote mate tot de opheldering van (ernstige) misdrijven kan bijdragen.
Het is natuurlijk aangewezen om de inzet van dergelijke maatregelen met zorg af te wegen, daar de tap belangrijke en fundamentele individuele rechten, zoals het recht op privacy aantast.
5. De problematiek waarvan sprake is mij niet vreemd. Namelijk, als minister van Justitie ben ik aan het Parlement verplicht jaarlijks te rapporteren over de toepassing van onder andere de bijzondere opsporingsmethoden en de afluistermaatregel (in uitvoering van de verplichting in artikel 90decies Sv). Bij de bespreking en validatie van deze gegevens tijdens het Nationaal Overlegplatform Telecommunicatie (NOT) komen deze en andere ervaringen uitgebreid aan bod.
Hieruit blijkt ook een noodzaak aan een verdere analyse en bijsturing van de technische en wettelijke mogelijkheden om communicatie/data te intercepteren en alsook de contractregeling en de daaraan gekoppelde de kosten.
6. Het parket is in beginsel niet toegestaan om communicatie af te tappen. Het is voornamelijk de onderzoeksrechter die toegelaten is om in uitzonderlijke gevallen, overeenkomstig art. 90ter §1 Sv, een afluistermaatregel te bevelen. Paragraaf 5 van datzelfde artikel stelt wel dat, in geval van heterdaad, de procureur des Konings de maatregel bedoeld in §1 kan bevelen, doch die moet binnen 24 uur door de onderzoeksrechter bevestigd worden.
Toegepast op de Skype-gesprekken is de onderzoeksrechter weldegelijk wettelijk in staat om deze te intercepteren.
7. Hoewel het aftappen van Skype-gesprekken wettelijk toegestaan is, schort het op technisch vlak. Namelijk, wat het technisch aspect betreft, bestaat het intercepteren van Skype-gesprekken erin het internet-verkeer te onderscheppen. Dit vergt een gestructureerde medewerking van de operatoren. Deze medewerking vereist evenwel een aangepast/bijgewerkt koninklijk besluit.
Op heden is het koninklijk besluit van 9 januari 2003 niet van toepassing op de verstrekkers van een internettoegang. Teneinde deze problematiek te verhelpen, wordt momenteel gewerkt aan een nieuw K.B. die internetoperatoren verplicht technische bijstand te verlenen.