SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2015-2016 Zitting 2015-2016
________________
4 février 2016 4 februari 2016
________________
Question écrite n° 6-823 Schriftelijke vraag nr. 6-823

de Jean-Jacques De Gucht (Open Vld)

van Jean-Jacques De Gucht (Open Vld)

au ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Accueil des réfugiés - Radicalisation - Aide - Pratiques de recrutement - Exemple de la Fondation Al-Ighaatha - Détenus - Coopération avec les autorités néerlandaises Vluchtelingenopvang - Radicalisering - Steun - Ronselpraktijken - Voorbeeld van de stichting Al-Ighaatha - Gevangenen - Samenwerking met de Nederlandse overheid 
________________
aide aux réfugiés
extrémisme
islam
terrorisme
musulman
intégrisme religieux
intégration des migrants
Pays-Bas
asile politique
demandeur d'asile
radicalisation
vluchtelingenhulp
extremisme
islam
terrorisme
moslim
religieus conservatisme
integratie van migranten
Nederland
politiek asiel
asielzoeker
radicalisering
________ ________
4/2/2016Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 10/3/2016)
21/9/2016Antwoord
4/2/2016Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 10/3/2016)
21/9/2016Antwoord
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-822
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-824
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-822
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-824
________ ________
Question n° 6-823 du 4 février 2016 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 6-823 d.d. 4 februari 2016 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Des musulmans de la Fondation Al-Ighaatha recherchent des réfugiés islamistes dans des centres de demandeurs d'asile. Mais en même temps, ils sympathisent avec des djihadistes et des martyrs.

« Chers frères et sœurs, comme beaucoup d'entre vous le savez, nous nous rendons aujourd'hui dans un camp de réfugiés à Bruxelles ». C'est en septembre 2015 qu'un homme portant une longue barbe noire annonce la première action d'Al-Ighaatha dans une vidéo postée sur Facebook. « Nous allons aujourd'hui y distribuer diverses choses aux nécessiteux, comme des produits de soins, des vêtements pour femmes, des draps, des couvertures, des sucreries pour les enfants, ainsi que de l'argent. », dit une annonce dans un journal néerlandais(cf. http://www.nrc.nl/next/2016/01/19/ zieltjes winnen voor de islam in het asielzoekerscentrum).

Al-Ighaatha signifie « Le Salut », et est le nom d'une nouvelle organisation d'aide islamiste qui travaille depuis six mois au départ des Pays-Bas. La Fondation a déjà rendu visite à des demandeurs d'asile à Bruxelles, ainsi que, fin septembre 2015 à Haarlem, et, en octobre 2015, à Zutphen. Al-Ighaatha ne fournit pas seulement des vêtements et des couvertures, mais offre également un soutien moral. Ainsi, elle a lancé un appel invitant à rendre visite à un réfugié de seize ans qui n'a pas de famille dans ce pays. Cette organisation d'aide est plus qu'une simple fondation caritative. Outre l'assistance aux réfugiés, la Fondation a un autre objectif. Ainsi, elle diffuse en ligne une vidéo glorifiant le martyre. La vidéo contient des chants sur des « femmes magnifiques » qui veulent épouser un « martyr » et non un « pantouflard ».

Selon des sources de la NRC, la police néerlandaise s'inquiète sérieusement au sujet de la Fondation et envisage l'ouverture d'une enquête pénale. Le fait qu'Al-Ighaatha s'occupe d'aide aux réfugiés rend la situation urgente. Le ministre néerlandais Ard van der Steur (Sécurité et Justice, VVD) pointe quant à lui le risque que des demandeurs d'asile ne soient recrutés dans les centres d'accueil. Les demandeurs d'asile sont souvent frustrés du fait de leur long séjour en centre d'accueil, ce qui les prédisposent à la radicalisation.

De plus, une partie de l'aide collectée est distribuée à des personnes incarcérées pour faits de terrorisme. Certaines collectes sont également faites au profit de la famille des détenus. Quant aux raisons pour lesquelles Al-Ighaatha recueille des fonds pour des détenus, la Fondation écrit sur Facebook qu'il s'agit de « chers » frères qui ont été arrêtés par « les ennemis  d'Allah » « sans la moindre forme de preuve claire ».

Outre l'aide financière, Al-Ighaatha offre également aux détenus une aide morale. Cela peut se faire en écrivant des lettres. En rue, Al-Ighaatha essaie de transmettre l'islam en rappelant aux musulmans « les obligations et interdictions imposées par Allah ». Pour ce projet appelé « Straat Dawah », la Fondation collabore avec Ahlus Sunnah Publicaties, un groupe de musulmans qui valorise le djihad violent sur son site web.

Quant au caractère transversal de cette question, l'accord de gouvernement flamand accorde une attention particulière à la prévention de la radicalisation. Il est question de la création d'une cellule regroupant des experts de divers domaines politiques afin de détecter, de prévenir et de remédier à la radicalisation, qui comporterait un point de contact central et travaillerait en collaboration avec d'autres autorités. C'est l'Agence flamande de l'Intérieur qui est chargée de la coordination de cette cellule. L'autorité fédérale joue un rôle clé, en particulier en ce qui concerne l'approche proactive et le contrôle. À l'avenir, un fonctionnaire fédéral du service public fédéral (SPF) Intérieur fera également partie de cette cellule. Il s'agit dès lors d'une matière régionale transversale. Je me réfère également au plan d'action mis récemment sur pied par le gouvernement flamand en vue de prévenir les processus de radicalisation susceptibles de conduire à l'extrémisme et au terrorisme.

J'aimerais dès lors obtenir une réponse aux questions suivantes :

1) Vos services ont-ils connaissance d'activités et/ou visites de la part de l'organisation néerlandaise Al-Ighaatha dans des centres d'accueil de réfugiés, en particulier à Bruxelles ? Dans l'affirmative, combien de fois et où ont-elles eu lieu et comment s'y oppose-t-on ?

2) L'organisation Al-Ighaatha s'adresse en particulier aux mineurs et vise à leur offrir un soutien « moral » et « financier ». Vos services le savent-ils et comment intervient-on contre cette Fondation qui glorifie le martyre et le terrorisme ? Pouvez-vous expliquer ce qui a été entrepris, en particulier sur le plan de la prévention, du screening et du contrôle ?

3) Êtes-vous en contact direct avec vos collègues néerlandais en ce qui concerne la Fondation Al-Ighaatha et ses associations apparentées et a-t-on également ouvert une enquête pénale à leur encontre dans notre pays ? Dans l'affirmative, pouvez-vous apporter des précisions ? Dans la négative, pourquoi ?

4) Connaissez-vous d'autres associations qui entrent activement en contact avec des demandeurs d'asile dans les centres d'accueil et les prisons ? Pouvez-vous illustrer votre réponse à l'aide de chiffres et me dire quelles mesures les diverses autorités ont prises pour prévenir ces pratiques de recrutement ? Ce problème a-t-il déjà été mis à l'ordre du jour du comité de concertation ?

5) Connaissez-vous des organisations d'aide, belges ou étrangères, qui aident financièrement et moralement des détenus condamnés pour faits de terrorisme ? Pouvez-vous illustrer ce phénomène à l'aide de chiffres et me dire comment on le combat ?

 

Moslims van de stichting Al-Ighaatha zoeken islamitische vluchtelingen op in asielzoekerscentra. Maar tegelijkertijd sympathiseren zij met jihadisten en het martelaarschap.

« Beste broeders en zusters, zoals velen van jullie weten gaan wij vandaag naar een vluchtelingenkamp in Brussel. » Het is september 2015 als een man met een lange zwarte baard de eerste actie van Al-Ighaatha aankondigt in een video op Facebook. « We gaan daar vandaag verschillende dingen uitdelen aan de behoeftigen, zoals verzorgingsproducten, kleding voor vrouwen, dekens, snoep voor kinderen en ook geld. », aldus berichtgeving in een Nederlandse krant (cf. http://www.nrc.nl/next/2016/01/19/zieltjes-winnen-voor-de-islam-in-het-asielzoekersc-1578137).

Al-Ighaatha betekent « De Redding » en is de naam van een nieuwe islamitische hulporganisatie. Die werkt sinds een half jaar geleden vanuit Nederland. De stichting bezocht al asielzoekers in Brussel, eind september 2015 in Haarlem, en in oktober 2015 in Zutphen. Al-Ighaatha geeft niet alleen kleren en dekens, maar ook morele steun. Zo verspreiden zij een oproep om een zestienjarige vluchteling te bezoeken die hier geen familie heeft. Deze zogenaamde hulporganisatie is meer dan zomaar een liefdadigheidsstichting. Behalve het bijstaan van vluchtelingen, heeft de stichting nog een ander doel. Zo verspreidt het online een video waarin het martelaarschap wordt verheerlijkt. In de video wordt gezongen over « paradijselijke vrouwen » die met een « martelaar » willen trouwen en niet met een « thuisblijver ».

De Nederlandse politie maakt zich ernstige zorgen over de stichting en overweegt een strafrechtelijk onderzoek te starten, stellen bronnen van NRC. Wat de situatie urgent maakt, is dat Al-Ighaatha zich bezighoudt met vluchtelingenhulp. Nederlandse minister Ard van der Steur (Veiligheid en Justitie, VVD) wees eerder op het risico dat asielzoekers worden geronseld in opvangcentra. Asielzoekers zijn vaak gefrustreerd over hun lange verblijf in opvangcentra en dit maakt hen vatbaar voor radicalisering.

Een deel van de door hen opgehaalde hulp gaat bovendien naar terrorismegevangenen. Ook voor families van gevangenen wordt gecollecteerd. Over de reden waarom Al-Ighaatha geld voor gevangenen inzamelt, schrijft de stichting op Facebook dat het gaat om « dierbare » broeders die « zonder enige vorm van duidelijk bewijs » zijn opgepakt door « de vijanden van Allaah ».

Naast financiële steun verleent Al-Ighaatha gevangenen morele steun. Dit kan door brieven te schrijven. Op straat probeert Al-Ighaatha de islam uit te dragen door moslims « te herinneren aan de geboden en verboden van Allaah ». « Straat Dawah » heet dit project, waarvoor de stichting samenwerkt met Ahlus-Sunnah Publicaties. Dit is een groep moslims die op haar website de gewelddadige jihad aanprijst.

Wat betreft transversaal karakter van deze vraag : in het Vlaams regeerakkoord wordt er aandacht besteed aan het voorkomen van radicalisering en is er sprake van « het oprichten van een cel met experten uit de diverse beleidsdomeinen om radicalisering te voorkomen, te detecteren en te remediëren, met één centraal aanspreekpunt en in samenwerking met andere overheden. De coördinatie van deze cel ligt bij het Agentschap Binnenlands Bestuur. Vooral wat betreft de proactieve aanpak en de handhaving vervult de federale overheid een sleutelrol. In de toekomst zal ook federale ambtenaar van de federale overheidsdienst (FOD) Binnenlandse Zaken deel uitmaken van deze cel ». Het betreft aldus een transversale gewestaangelegenheid. Ik verwijs tevens naar het recente actieplan van de Vlaamse regering ter preventie van radicaliseringsprocessen die kunnen leiden tot extremisme en terrorisme.

Ik had dan ook graag een antwoord gekregen op de volgende vragen :

1) Hebben uw diensten weet van activiteiten en / of bezoek vanwege de Nederlandse organisatie Al-Ighaatha in opvangcentra van vluchtelingen in ondermeer Brussel ? Zo ja, hoeveel maal vonden deze plaats, waar en hoe wordt hiertegen gereageerd ?

2) De organisatie Al-Ighaatha richt zich in het bijzonder tot minderjarigen om hen « morele » en « financiële » steun te bieden. Hebben uw diensten hier weet van en hoe wordt er opgetreden tegen deze stichting die het martelaarschap en het terrorisme verheerlijkt ? Kan u dit specifiek toelichten naar preventie, screening en handhaving toe ?

3) Staat u in rechtreeks contact met uw Nederlandse collega's wat betreft de stichting Al-Ighaatha en hun aanverwante verenigingen en werd er tegen hen ook in ons land een strafrechtelijk onderzoek opgestart ? Zo ja, kan u toelichten ? Zo neen, waarom niet ?

4) Heeft u weet van andere organisaties die asielzoekers actief benaderen en ronselen in de opvangcentra en de gevangenissen ? Kan u dit toelichten met cijfers en meedelen welke maatregelen die de respectieve overheden treffen om deze ronselpraktijken te voorkomen ? Werd dit probleem reeds geagendeerd in het Overlegcomité ?

5) Heeft u weet van zogenaamde hulporganisaties uit binnen- en buitenland die gevangenen die veroordeeld werden wegens terrorisme financieel en moreel ondersteunen ? Kan u dit fenomeen met cijfers toelichten en meedelen hoe hiertegen wordt opgetreden ?

 
Réponse reçue le 21 septembre 2016 : Antwoord ontvangen op 21 september 2016 :

1), 2) & 3) L’organisation néerlandaise Al-Ighaatha est connue aussi bien de la Sûreté de l’État (VSSE) que de l'administration pénitentiaire (DG EPI). Les activités de cette organisation n’ont toutefois jamais attiré concrètement l’attention de la VSSE. À ce jour, aucun élément n’indique l’existence d’activités d’Al-Ighaatha en Belgique.

L’organisation ne fait actuellement pas l’objet d'une coopération internationale. Les services de renseignement ont toutefois pour habitude de se tenir mutuellement informés lorsque de nouveaux événements pertinents surviennent.

Il n’y a pas non plus de dossier judiciaire en cours en la matière.

4) & 5) La VSSE ne dispose pas d'informations pouvant indiquer que des organisations radicales ou terroristes tentent ouvertement de recruter des demandeurs d'asile. Par contre, des tentatives d'approche de réfugiés par des individus potentiellement radicaux exprimant des positions pro-djihadistes dans certains centres d'accueil ont bien été signalées de manière isolée, sans qu’il soit toutefois possible d’en dégager des chiffres concrets.

La VSSE dispose d'informations sur une organisation française qui offre une assistance sous forme de soutien moral (via des lettres) ou financier (via l’organisation de collectes) à un petit nombre de personnes détenues en Belgique pour des faits de terrorisme.

Le Plan d'action contre la radicalisation et le Plan d'action contre la radicalisation dans les prisons forment la base de la coopération entre toutes les autorités publiques concernées. Parallèlement aux échanges d'informations, des contre-mesures peuvent également être prises dans ce cadre.

1), 2) & 3) De Nederlandse organisatie Al-Ighaatha is zowel gekend bij de Veiligheid van de Staat (VSSE) alsook binnen het Gevangeniswezen (DG EPI). De activiteiten van deze organisatie hebben evenwel nooit op concrete wijze de aandacht van de VSSE getrokken. Er zijn heden geen elementen die wijzen op activiteiten van Al-Ighaatha in België.

De organisatie maakt momenteel niet het voorwerp uit van een internationale samenwerking. Er bestaat evenwel de gewoonte tussen inlichtingendiensten om elkaar op de hoogte te brengen en houden indien er nieuwe relevante gebeurtenissen zich voordoen.

Er zijn ter zake ook geen gerechtelijke dossiers lopende.

4) & 5) De VSSE beschikt niet over informatie die zou kunnen wijzen op uitgesproken rekruteringspogingen ten opzichte van asielzoekers vanwege radicale of terroristische organisaties. Daarentegen zijn er wel geïsoleerde meldingen van toenaderingspogingen tot vluchtelingen door mogelijk radicale figuren die pro-jihadi standpunten uiten in bepaalde opvangcentra, maar zonder dat er hier concrete cijfers uit kunnen worden gedestilleerd.

De VSSE beschikt over informatie met betrekking tot één Franse organisatie die bijstand verleent in de vorm van morele (via brieven) of financiële (door het organiseren van collectes) steun aan een beperkt aantal gedetineerden in België die in de cel zitten voor feiten van terrorisme.

Het Actieplan Radicalisme en het Actieplan Aanpak radicalisering in gevangenissen vormen de basis voor de samenwerking tussen alle betrokken overheidsinstanties. Naast informatie-uitwisseling kunnen hierbinnen ook tegenmaatregelen genomen worden.