SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
5 mars 2013 5 maart 2013
________________
Question écrite n° 5-8393 Schriftelijke vraag nr. 5-8393

de Nele Lijnen (Open Vld)

van Nele Lijnen (Open Vld)

à la ministre des Classes moyennes, des PME, des Indépendants et de l'Agriculture

aan de minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw
________________
Ukraine - Industrie de la volaille - Importation d’œufs et de viande de poulet - Sécurité alimentaire - Contrôles - Bien-être animal - Risques - Relocalisation d'entreprises belges Oekraïne - Kippenindustrie - Import van eieren en kippenvlees - Voedselveiligheid - Controles - Dierenwelzijn - Risico's - Herlocalisatie van Belgische bedrijven 
________________
Ukraine
inspection vétérinaire
bien-être des animaux
volaille
viande de volaille
oeuf
importation
inspection des aliments
sécurité des aliments
Oekraïne
veterinaire inspectie
welzijn van dieren
pluimvee
gevogelte
ei
invoer
Keuringsdienst van waren
voedselveiligheid
________ ________
5/3/2013Verzending vraag
28/3/2013Antwoord
5/3/2013Verzending vraag
28/3/2013Antwoord
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8392 Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8392
________ ________
Question n° 5-8393 du 5 mars 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-8393 d.d. 5 maart 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Dans l'Union européenne, les éleveurs de poulets doivent depuis l'an dernier respecter un certain nombre de prescriptions pour le bien-être animal. L'année dernière, les éleveurs de poulets ont par conséquent dû procéder à des investissements lourds pour se mettre en règle avec la directive européenne sur les poules pondeuses. Grâce à la suppression des taxes à l'importation élevées qui protégeaient notre marché des importations bon marché de pays extérieurs à l'Union européenne, l'Ukraine peut actuellement exporter chaque année 20 mille tonnes de viande de volaille congelée, 20 mille tonnes de viande de volaille fraîche et transformée, 3 mille tonnes d’œufs et 3 mille tonnes d'ovoproduits. L'Ukraine ne doit pas respecter les prescriptions de bien-être animal à la différence de nos propres producteurs de volaille. Les œufs sont encore produits dans de « vieilles » batteries de ponte qui sont donc interdites en Europe. Cela engendre non seulement un sérieux désavantage concurrentiel pour les producteurs européens de volaille mais signifie aussi une régression pour le bien-être animal. Les contrôleurs de l'UE ont constaté que l'Ukraine consacre beaucoup d'efforts à la santé publique. Mais ils ne disent rien du bien-être animal. L'Europe demande seulement à l'Ukraine d’élaborer une stratégie globale afin de respecter les normes européennes en matière de bien-être animal. Ainsi l'Ukraine est-elle devenue une solution de contournement de la règle pour les producteurs de volaille européens. Actuellement on y construit un poulailler pour 35 millions d'animaux, financé en grande partie par des capitaux néerlandais. Comme il y a encore beaucoup d'espace en Ukraine et que l'on ne doit pas y respecter les strictes prescriptions européennes, la production de l'industrie de la volaille y fait un « bond » extraordinaire. L'Europe risque non seulement de perdre des investissements précieux, mais de voir s'annuler tous ses efforts en vue d'assurer le bien-être animal et la sécurité alimentaire.

J’aimerais poser les questions suivantes à la ministre :

1) Quel pourcentage des produits de l'industrie de la volaille importés d'Ukraine est-il destiné au marché belge ?

2) L'Ukraine n'est pas soumise aux sévères règlements européens relatifs à la sécurité alimentaire. Comme condition à l'obtention d'une licence d'importation, on demande que des efforts soient faits pour le respect de la santé publique. Comment sont contrôlés ces produits du point de vue de la sécurité alimentaire ? Quelle est la procédure ? Combien y a-t-il de contrôles par an ? Prélève-t-on régulièrement des échantillons ? A-t-on déjà constaté des insuffisances et lesquelles ?

3) En Ukraine les règles du respect du bien-être animal sont également différentes. En tant que ministre chargée du bien-être animal et du respect en cette matière des normes européennes en Belgique, avez-vous déjà pris des initiatives pour encourager l'Ukraine à rendre sa réglementation conforme aux règles européennes ? Quelle est votre position, du point de vue du bien-être animal et de la santé publique, sur l'importation de produits animaux de pays non européens ? Avez-vous déjà eu une concertation avec la Commission européenne à ce propos ?

4) Êtes-vous au courant, en tant que ministre des Classes moyennes et de l'Agriculture, des objections du secteur de la volaille européen à l'importation de ces produits bon marché d'Ukraine ? Quel est votre point de vue sur le préjudice concurrentiel que subissent nos producteurs indigènes ? Êtes-vous disposée à prendre des initiatives pour permettre à ce secteur de respirer à nouveau ?

5)Avez-vous connaissance de relocalisation d'entreprises belges dans des pays où les règles sont moins strictes ? Y a-t-il déjà des capitaux belges investis dans les méga-poulaillers en Ukraine ?

6) Êtes-vous prête à prendre des initiatives et à insister auprès de vos collègues européens pour imposer les normes européennes aux pays dont les produits sont importés chez nous, avant qu'ils n'obtiennent des licences d'importation ?.

 

Kippenkwekers binnen de Europese Unie moeten zich sinds vorig jaar houden aan een aantal diervriendelijke voorschriften. De Belgische kippenkwekers moesten dan ook vorig jaar dure investeringen doen om in regel te zijn met de leghennenrichtlijn van de Europese Unie. Door de opheffing van de hoge importheffing om onze markt te beschermen tegen goedkope producten uit landen buiten de Europese Unie, mag Oekraïne nu jaarlijks 20 000 ton bevroren pluimveevlees, 20 000 ton vers en verwerkt pluimveevlees, 3 000 ton eieren en 3 000 ton eierproducten naar Europa uitvoeren. Oekraïne dient zich echter niet te houden aan de diervriendelijke voorschriften die wel gelden voor onze kippenkwekers. De eieren worden nog geproduceerd in "oude" legbatterijen en zijn dus eigenlijk binnen Europa verboden. Dit zorgt niet enkel voor een ernstig concurrentienadeel voor de Europese kippenkwekers, maar betekent ook een stap achteruit in het beleid qua dierenwelzijn dat binnen Europa wordt gevoerd. Controleurs van de EU stelden in 2010 vast dat Oekraïne grote inspanningen levert op vlak van volksgezondheid. Over dierenwelzijn wordt echter met geen woord gerept. Europa vraagt enkel dat Oekraïne een allesomvattende strategie uitwerkt om het dierenwelzijn in overeenstemming te brengen met de Europese standaarden. Zo wordt Oekraïne ook een uitwijkmogelijkheid voor Europese kippenkwekers. Momenteel wordt daar een kippenstal gebouwd voor 35 miljoen dieren, die wordt grotendeels gefinancierd met Nederlands geld. Aangezien in Oekraïne nog veel ruimte is en men niet dient te voldoen aan de strenge Europese voorschriften, "boomt" de kippenindustrie. Europa dreigt niet enkel waardevolle investeringen te verliezen, maar ook de eigen inspanning op vlak van dierenwelzijn en voedselveiligheid wordt teniet gedaan.

Ik zou de ministers de volgende vragen willen stellen:

1) Welk percentage van de kippenproducten, die uit Oekraïne worden uitgevoerd, zijn bestemd voor de Belgische markt?

2) Oekraïne valt niet onder de strenge Europese reglementen qua voedselveiligheid. Als voorwaarde voor het verkrijgen van de importvergunning wordt wel gevraagd dat er inspanningen worden geleverd qua volksgezondheid. Op welke manier worden deze producten gecontroleerd qua voedselveiligheid? Wat is de procedure? Hoeveel controles gebeuren er jaarlijks? Worden regelmatig stalen genomen? Zijn reeds tekortkomingen vastgesteld en dewelke?

3) Ook qua dierenwelzijn gelden in Oekraïne andere regels. Heeft u, als minister bevoegd voor dierenwelzijn en de naleving van de Europese regels hieromtrent binnen België, reeds initiatieven genomen om Oekraïne aan te sporen deze regels in overeenstemming te brengen? Wat is uw standpunt, in het kader van dierenwelzijn en volksgezondheid, over de invoer van dierlijke producten uit niet-Europese landen? Hebt u hierover reeds overlegd met de Europese Commissie.

4) Bent u, als minister van Middenstand en Landbouw, op de hoogte van de bezwaren van de Europese pluimveesector tegen de invoer van deze goedkope producten uit Oekraïne? Wat is uw standpunt omtrent het concurrentienadeel dat onze binnenlandse producenten hiervan ondervinden? Bent u bereid initiatieven te nemen om deze sector opnieuw ademruimte te geven?

5) Hebt u weet van de herlokalisatie van Belgische bedrijven naar landen waar de regels minder streng zijn? Is er reeds Belgisch geld geïnvesteerd in de megakippenkwekerijen in Oekraïne?

6) Bent u bereid initiatieven te nemen en erop aan te dringen bij de Europese collega's om aan de importerende landen de Europese productiestandaarden op te leggen, vooraleer zij de importvergunningen krijgen?

 
Réponse reçue le 28 mars 2013 : Antwoord ontvangen op 28 maart 2013 :

1). Pour l'exportation vers l'Union européenne (UE) de produits de volaille, les pays tiers doivent satisfaire aux conditions fixées par l'Union européenne et doivent figurer sur la liste des pays fixée dans le Règlement (CE) n ° 798/2008, dont l'Ukraine fait partie depuis le 21 février 2013.

Cet ajout s’est fait suite à la demande de l'Ukraine à la Commission européenne et sur la base d'audits relatifs à la santé publique et la santé animale, réalisés en juin 2009, mai 2010 et décembre 2010, qui ont finalement conduit à l’approbation par la Commission.

Les produits à base de viande doivent provenir d'exploitations qui sont incluses dans une liste d’entreprises agréées par l’Ukraine sur base des normes sanitaires européennes, qu’elle doit communiquer à la Commission. L’Ukraine n’en disposant actuellement pas, l'importation de produits à base de viandes de volailles n’est pas possible à ce stade.

Pour les œufs et les ovoproduits par contre, une liste d’ entreprises agréées n’est pas nécessaire. D'après les informations de la banque de données TRACES, aucune importation d'œufs et d'ovoproduits d'Ukraine n'a néanmoins eu lieu vers la Belgique.

2). Comme mentionné ci-dessus, l'Ukraine ne dispose actuellement pas d'une liste d'entreprises agréées pour exporter de la viande, rendant les importations impossibles.

L'importation d'œufs et ovoproduits est possible, mais avant de pouvoir pénétrer sur le territoire de l'UE, chaque lot doit être notifié et présenté dans un poste d'inspection frontalier agréé par l'UE, afin d’être soumis à un contrôle sanitaire à l'importation. Il doit être accompagné d'un certificat, suivant le modèle fixé par la réglementation UE, dans lequel le vétérinaire officiel déclare que les produits envoyés satisfont aux conditions fixées par l'UE en matière de santé animale et de santé publique.

Après approbation, le lot est déclaré comme répondant aux conditions de l’UE et est autorisé pour le marché interne de l'UE. Au poste d'inspection frontalier, un lot peut être échantillonné dans le cadre du monitoring.

Étant donné qu'il n'y a pas encore eu d'importation, il n'y a pas encore eu de contrôle à l'importation et aucun manquement n'a donc été constaté.

3). S’agissant de Bien-être animal, cette question doit être posée à ma collègue Madame Onkelinx, seule compétente en la matière.

4)+5)+ 6). Je comprends l’inquiétude du secteur de la « volaille » européen.

Je plaide toujours pour que les « Non trade concern », telles que les normes de bien-être animal ou d’environnement, soient pris en compte dans le cadre de négociations commerciales avec les pays tiers lorsque l’agriculture est impliquée.

Les négociations menées par les Autorités européennes compétentes en matière de commerce extérieur n’en tiennent malheureusement pas toujours assez compte.

En ce qui concerne les normes sanitaires, il est par contre acquis que les produits importés doivent répondre aux normes européennes, ce qui explique que les entreprises doivent être agréées en ce qui concerne la viande et que tous les envois de produits animaux sont contrôlés à leur arrivée dans l’UE.

Je vous invite à questionner mes collègues Didier Reynders si vous souhaitez plus de précisions sur les négociations commerciales elles-mêmes et Laurette Onkelinx pour ce qui concerne le bien-être animal.

1) Voor de uitvoer naar de Europese Unie (EU) van pluimveeproducten moeten derde landen voldoen aan de voorwaarden die de Europese Unie stelt en moeten ze voorkomen op de landenlijst die is vastgelegd in verordening (EG) nr. 798/2008 waarin Oekraïne sinds 21 februari 2013 is opgenomen.

Deze toevoeging is er gekomen op vraag van Oekraïne aan de Europese Commissie én op basis van audits met betrekking tot de volksgezondheid en de dierengezondheid, uitgevoerd in juni 2009, mei 2010 en december 2010, welke finaal leidden tot de goedkeuring door de Commissie.

Voor vleesproducten geldt dat de producten afkomstig dienen te zijn van bedrijven die opgenomen zijn in een lijst van goedgekeurde bedrijven, welke nog door Oekraïne moet meegedeeld worden aan de Commissie. Omdat Oekraïne daar momenteel niet over beschikt, is de invoer van vleesproducten op basis van pluimveevlees niet mogelijk in dit stadium.

Voor eieren en eiproducten daarentegen is een lijst van goedgekeurde bedrijven niet nodig. Volgens de gegevens uit de TRACES-databank heeft er nog geen invoer uit Oekraïne naar België plaatsgevonden .

2) Zoals hierboven vermeld, beschikt Oekraïne momenteel niet over een lijst van goedgekeurde bedrijven om vlees uit te voeren, waardoor invoer onmogelijk is.

De invoer van eieren en eiproducten is wel mogelijk maar iedere partij moet, alvorens het grondgebied van de EU te kunnen betreden, worden aangemeld en aangeboden in een door de EU erkende grensinspectiepost voor een sanitaire invoercontrole en dient hierbij vergezeld te gaan van een certificaat volgens het model zoals vastgelegd door de EU-regelgeving waarin de officiële dierenarts verklaart dat de verzonden producten aan de door de EU vastgelegde voorwaarden inzake dierengezondheid en volksgezondheid voldoen.

Na goedkeuring is de partij EU-waardig en toegelaten voor de interne EU-markt. In de grensinspectiepost kan een partij bemonsterd worden in het kader van monitoring.

Aangezien er nog geen invoer is geweest, zijn er nog geen invoercontroles gebeurd en zijn er dus ook geen tekortkomingen vastgesteld.

3) Omdat het gaat om het dierenwelzijn, moet deze vraag worden gesteld aan mijn collega, Laurette Onkelinx, die exclusief bevoegd is in deze materie.

4)+5) +6) Ik begrijp de bezorgdheid van de Europese pluimveesector.

Ik pleit er altijd voor opdat er zou rekening gehouden worden met de “Non trade concerns”, zoals de normen voor dierenwelzijn en leefmilieu, in het kader van de handelsonderhandelingen van de derde landen wanneer het gaat om landbouw.

De onderhandelingen gevoerd door de bevoegde Europese instellingen over de buitenlandse handel houden hier jammer genoeg niet altijd voldoende rekening mee.

Wat de sanitaire normen betreft, werd daarentegen bekomen dat de geïmporteerde producten erkend moeten zijn voor wat vlees betreft en dat alle zendingen van dierlijke producten worden gecontroleerd bij aankomst in de EU.

Ik nodig u uit contact op te nemen met mijn collega’s, Didier Reynders, als u meer preciseringen wenst over de handelsonderhandelingen zelf of met Laurette Onkelinx voor wat het dierenwelzijn betreft.