SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
27 janvier 2011 27 januari 2011
________________
Question écrite n° 5-827 Schriftelijke vraag nr. 5-827

de Liesbeth Homans (N-VA)

van Liesbeth Homans (N-VA)

au ministre du Climat et de l'Énergie

aan de minister van Klimaat en Energie
________________
Énergie - Fluxys et Gazprom - Protocole d'accord - Médiation Energie - Fluxys en Gazprom - Protocolakkoord - Mededinging 
________________
distribution du gaz
gaz
stockage des hydrocarbures
CREG
libéralisation du marché
gasdistributie
gas
opslag van koolwaterstoffen
CREG
marktliberalisatie
________ ________
27/1/2011Verzending vraag
7/4/2011Antwoord
27/1/2011Verzending vraag
7/4/2011Antwoord
________ ________
Question n° 5-827 du 27 janvier 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-827 d.d. 27 januari 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Durant la visite du président russe Medvedev en Belgique, l'entreprise énergétique russe Gazprom et le gestionnaire du réseau belge Fluxys ont profité de l'occasion pour conclure un protocole d'accord. Les possibilités économiques et juridiques d'utilisation à long terme du système de stockage du gaz à Loenhout par Gazprom y sont analysées.

Le problème réside toutefois dans le fait que l'article 15/11, § 2, de la loi du 12 avril 1965 relative au transport de produits gazeux et autres par canalisations dispose ce qui suit :

“Le gestionnaire d'installation de stockage de gaz naturel alloue les capacités des installations de stockage existantes par priorité aux titulaires d'une autorisation de fourniture qui approvisionnent les installations de distribution de gaz

Le Roi peut, après avis de la commission et par arrêté délibéré en conseil des ministres, limiter le droit d'allocation prioritaire à une portion des capacités de stockage existantes dans le cas où de nouvelles capacités de stockage sont développées et sous réserve du maintien d'une allocation prioritaire de capacités de stockage aux titulaires d'une autorisation de fourniture qui approvisionnent les installations de distribution de gaz au moins égales aux capacités qui leur sont allouées conformément au présent paragraphe avant le développement des nouvelles capacités de stockage.”

En outre, la Commission de régulation de l'électricité et du gaz (Creg) a déjà émis par le passé un avis négatif sur un projet similaire, en raison de la violation probable des principes de libéralisation et de concurrence.

Je désire poser les questions suivantes :

1) De quelle manière le gouvernement est-il concerné par ce dossier ? Quel fut l'avis du commissaire du gouvernement auprès de Fluxys International et de quelle manière était-il motivé ?

2) Quelle est la situation actuelle et quel est le calendrier des futures négociations ?

3) Prévoit-on une modification de loi pour pouvoir réaliser cet accord ? Dans l'affirmative, comment est-ce conciliable avec les principes de libéralisation et de concurrence ?

4) De quelle manière les distributeurs auront-ils la garantie que l'accès au stockage dépendra de tarifs régulés et de procédures transparentes non discriminatoires ?

 

Tijdens het bezoek van de Russische president Medvedev aan België maakten het Russische energiebedrijf Gazprom en de Belgische netwerkbeheerder Fluxys van de gelegenheid gebruik om een protocolakkoord te sluiten. In dat akkoord worden de economische en juridische mogelijkheden onderzocht van het langetermijngebruik van het opslagsysteem voor gas te Loenhout door Gazprom.

Het probleem is echter dat het artikel 15/11, § 2, van de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige producten en andere door middel van leidingen het volgende stelt:

"De beheerder van de opslaginstallatie voor aardgas wijst de capaciteiten van de bestaande opslaginstallaties bij voorrang toe aan de houders van een leveringsvergunning die de gasdistributie-installaties bevoorraden.

De Koning kan, na advies van de Commissie en bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, het prioritaire allocatierecht beperken tot een deel van de bestaande opslagcapaciteiten in het geval dat nieuwe opslagcapaciteiten worden ontwikkeld en op voorwaarde dat de opslagcapaciteiten die bij voorrang worden toegekend aan de houders van een leveringsvergunning die de gasdistributie-installaties bevoorraden minstens gelijk blijven aan de opslagcapaciteiten die aan hen worden toegewezen overeenkomstig de huidige paragraaf voor de ontwikkeling van de nieuwe opslagcapaciteiten".

Bovendien heeft de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG) in het verleden al een negatief advies verstrekt voor een gelijksoortig project, wegens de waarschijnlijke schending van de principes van liberalisering en mededinging.

Graag stelde ik hierover de volgende vragen:

1) Op welke manier is de regering bij dit dossier betrokken? Wat was het advies van de regeringscommissaris bij Fluxys International en op welke manier werd dit gemotiveerd?

2) Wat is de stand van zaken en de tijdlijn voor de toekomstige onderhandelingen?

3) Wordt voorzien in een wetswijziging om deze deal mogelijk te maken? Zo ja, hoe valt dit te rijmen met de principes van liberalisering / mededinging?

4) Op welke wijze zullen de distributeurs de garantie krijgen dat de toegang tot de opslag afhankelijk zal zijn van gereguleerde tarieven en transparante niet-discriminerende procedures?

 
Réponse reçue le 7 avril 2011 : Antwoord ontvangen op 7 april 2011 :

L'État est représenté par une « golden share » au Conseil d'administration de SA FLUXYS et un observateur au sein de Fluxys Holding.

La conclusion du MOU (daté du 8 décembre) avec Gazprom Export, a eu lieu à la suite de la visite du Président Russe Dimitri Medvedev en Belgique. Elle s'inscrit dans la logique développée par Fluxys, logique qui a fait l'objet en septembre d'une prise d'acte par le gouvernement belge, en vue de mettre en place une diplomatie gazière afin de conforter le rôle de la Belgique en tant que plaque tournante du transport et de transit du gaz en Europe de l'Ouest. Fluxys au travers de cet MOU non binding s'est engagé uniquement à examiner la faisabilité économique et juridique d'un tel engagement. Un MOU identique a été signé avec STATOIL en janvier de cette année.

Le commissaire du gouvernement n'est pas intervenu auprès de la SA Fluxys lors de la conclusion d'un tel MOU, compte tenu du contexte non liant dans lequel il s'inscrivait et compte tenu des missions qui lui incombent car ce MOU prévoit précisément, qu'en cas d'urgence, les volumes additionnels apportés par le producteur serviront de réserve stratégique.

Outre l'intérêt de producteurs et l'avantage d'une sécurité d'approvisionnement accrue, il y a le fait que cet hiver la capacité de stockage à Loenhout n'a que partiellement été utilisée par les entreprises entrant en ligne de compte.

Selon le calendrier établi par Fluxys, le premier pas consiste à se concerter avec la Commission de Régulation de l'Électricité et du Gaz (CREG) au sujet des procédures et des lignes de force des documents régulatoires. A l'issue de la consultation des parties prenantes et à l'issue de l'accord de la CREG, Fluxys prévoit d'ouvrir une période d'inscription pendant le mois d'octobre pour la réservation contraignante de la capacité de stockage. Cela permettra alors d'assurer à temps, donc avant la saison de stockage en 2012, que le taux nécessaire de remplissage du stockage soit assuré.

En ce moment, seuls les MOU sont signés.

Le système actuel d'octroi prioritaire du stockage à certains fournisseurs n'est applicable qu'en Belgique, et ne se conçoit pas directement avec les principes de la libéralisation. L'ouverture du stockage est en tout cas une mesure qui s'oriente dans la bonne direction. Une approche non discriminatoire et transparente est garantie par le système où tous les acteurs du marché pourront effectuer une proposition pour l'usage du volume mis à disposition, y compris les entreprises éligibles actuelles, et ce tant pour le court, le moyen que le long terme. Comme vous l'avez indiqué, cela implique en effet une adaptation de la loi gaz; une proposition de loi a d'ailleurs été votée en Commission Économie de la Chambre, ce mardi 29 mars 2011.

Complémentairement à ce que je viens d'exposer, je désire tout d'abord souligner que rien n'est changé au système des tarifs régulés avec le maintien du monitoring par le régulateur, et en deuxième lieu, que dans le système actuel aucune obligation de stockage n'est imposée aux fournisseurs des entreprises de distribution. Une obligation de mise disposition immédiate des volumes stockés est précisément introduite par le projet de loi en question, conjointement à la possibilité pour le gouvernement de pouvoir saisir en cas d'incident ou de péril une certaine partie du stock. De la sorte, la sécurité d'approvisionnement pour les clients résidentiels et les PME est mieux garantie et table sur des procédures transparentes et objectives.

De overheid is vertegenwoordigd door een “golden share” binnen de Raad van Bestuur van de NV FLUXYS en een waarnemer binnen de Fluxys Holding.

De conclusie van de MOU (die dateert van 8 december) met Gazprom Export, vond plaats naar aanleiding van het bezoek van de Russische president Dimitri Medvedev aan België. Zij ligt in de lijn van de logica die door Fluxys wordt ontwikkeld, een logica die in september het voorwerp heeft uitgemaakt van een “aktename” door de Belgische regering met het oog op het instellen van een gasdiplomatie, teneinde de rol van België te versterken als draaischijf voor het vervoer en de doorvoer van gas in West-Europa. Via deze niet- bindende MOU heeft Fluxys zich alleen verbonden de economische en juridische haalbaarheid van een dergelijke verbintenis te onderzoeken. Eenzelfde MOU werd in januari van dit jaar met STATOIL ondertekend.

De regeringscommissaris is niet bij de NV Fluxys tussengekomen ten tijden van het sluiten van een dergelijk MOU, rekening houdende met de niet-bindende context waarbinnen het zich bevond en rekening houdende met zijn bevoegdheden want dit MOU voorziet juist dat in geval van hoogdringendheid, de bijkomende volumes die door de producent worden geleverd zullen dienen als strategische voorraad.

Bovenop de interesse van producenten en het voordeel van een hogere bevoorrading-zekerheid, is er het feit dat deze winter de opslagcapaciteit in Loenhout slechts gedeeltelijk werd gebruikt door de in aanmerking komende bedrijven.

Volgens de tijdslijn die Fluxys heeft opgesteld is de eerste stap het overleg met de Commissie voor de Regulatie van de Elektriciteit en het Gas (CREG) over procedures en de krachtlijnen van de regulatoire documenten. Na consultatie van de stakeholders en na akkoord van de CREG, voorziet Fluxys gedurende de maand oktober een tijdsvenster open te stellen voor het bindend boeken van opslagcapaciteit. Dit zal dan toelaten tijdig, dus voor het komende opslagseizoen van 2012, de nodige vullingsgraad van de opslag te verzekeren.

Momenteel zijn alleen de MOU's ondertekend.

Het huidig systeem van prioritaire toewijzing van de opslag aan bepaalde leveranciers is alleen in België van toepassing, en valt in feite niet direct te rijmen met de principes van liberalisering. Het openstellen van de opslag is in elk geval een maatregel in de goede richting. Een niet-discriminatoire en transparante aanpak wordt gegarandeerd door het systeem waarbij alle marktspelers een voorstel zullen kunnen maken voor het gebruik van het ter beschikking gesteld volume, inclusief de huidige eligiebele bedrijven, en dit zowel voor korte, middellange als lange termijn. Zoals u hebt aangegeven impliceert dit inderdaad een aanpassing van de gaswet; een wetsvoorstel werd uiteraard op dinsdag 29 maart 2011 in de Commissie Bedrijfsleven van de Kamer gestemd.

Bijkomend bij wat ik zojuist heb uiteengezet wens ik vooreerst te benadrukken dat er niets wordt gewijzigd aan het systeem van de gereguleerde tarieven, met behoud van de monitoring door de regulator, en ten tweede dat er in het huidige systeem geen opslagverplichting is opgelegd aan de leveranciers van de distributiebedrijven. Een verplichting voor een onmiddellijke ter beschikking stelling van de opgeslagen volumes wordt juist met het voorliggend wetsontwerp ingevoerd, gekoppeld aan de mogelijkheid voor de regering om bij incident of in geval van nood, beslag te kunnen leggen op een bepaald deel van de opslag. Op die manier is de bevoorradingszekerheid voor de huishoudelijke afnemers en de KMO's beter gegarandeerd, en is gestoeld op transparante en objectieve procedures.