SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
19 mars 2012 19 maart 2012
________________
Question écrite n° 5-5906 Schriftelijke vraag nr. 5-5906

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

au ministre des Entreprises publiques, de la Politique scientifique et de la Coopération au développement, chargé des Grandes Villes

aan de minister van Overheidsbedrijven, Wetenschapsbeleid en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden
________________
Musées royaux des Beaux-Arts - Musées royaux d'art et d'histoire - Projets - Communication - État actuel des choses Koninklijke Musea voor Schone Kunsten - Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis - Plannen - Communicatie - Stand van zaken 
________________
musée
beaux-arts
museum
schone kunsten
________ ________
19/3/2012Verzending vraag
5/6/2012Antwoord
19/3/2012Verzending vraag
5/6/2012Antwoord
________ ________
Question n° 5-5906 du 19 mars 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-5906 d.d. 19 maart 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

En réponse à ma demande d'explication n° 5- 1705 du 18 janvier 2012 au ministre de la Politique scientifique relative aux projets de réorganisation substantielle des musées sus-mentionnés au sujet desquels le directeur général s'exprime continuellement dans les médias, le ministre a répondu : « En raison de la longue période d’affaires courantes, il (M. Draguet) a pu présenter ces projets et attirer l’attention médiatique, sans que le précédent gouvernement en soit responsable. Depuis la nomination d’un gouvernement de plein exercice, M. Draguet n’a plus rien communiqué sur ses projets ». Dans l'interview qu'il a accordée le 10 février dernier au journal La Libre Belgique, le ministre répond en ce qui concerne la fermeture du Musée d'art moderne et d'art contemporain que : «  Michel Draguet lui-même a reconnu qu'il avait fait une erreur de communication ». Le ministre admet donc que M. Draguet n'en fait qu'à sa tête, que ses communications sont hasardeuses et, de ce fait, qu'il sème la confusion.

L'essai de Bart De Baere, publié dans le journal De Standaard du 18 février dernier, sur le regard immature que porte l'autorité fédérale sur ses propres musées et l'article très critique, paru le 7 mars 2012 dans le même journal, sur l'arrêt de l'aménagement des salles dédiées à l'art nouveau belge du Musée du cinquantenaire mettent le doigt sur la plaie. Compte tenu de ce qui précède et de mes questions complémentaires du 28 février 2012 au ministre, on pouvait s'attendre à ce que M. Draguet fasse preuve de réserve. Le ministre souligne les erreurs de communication du directeur général. Soit dit en passant, tout gestionnaire de crise sait qu'un problème s'estompe lorsque l'on admet des erreurs de communication. Le plus souvent, le public avale l'excuse de l' « erreur de communication », mais cette approche ne marche pas éternellement. Je souhaiterais confronter le ministre à la nouvelle dérive du directeur général ad intérim en termes de communication et lui demander ce qu'il en pense.

On retrouve une fois de plus sur le nouveau site web, brusselnieuws.be, une interview du 8 mars 2012 dans laquelle M. Draguet annonce publiquement sa décision relative à l'arrêt des travaux d'aménagement des salles dédiées à l'art nouveau et à l'art déco dans les Musées royaux des Beaux-Art et d'Histoire. Selon lui, le dossier a été constitué de manière tout à fait illégale. Cette déclaration sévère paraît curieuse étant donné que ce dossier a été approuvé par le conseil des ministres de l'époque.

Je souhaiterais obtenir une réponse aux questions suivantes :

1) Le ministre trouve-t-il normal que le directeur général (ad interim), alors qu'il devrait s'abstenir de communiquer, déclare illégale la décision précitée du conseil des ministres d'entamer des travaux dans les salles d'art nouveau et d'art déco ? Se rallie-t-il à cet avis ? Si non, rappellera-t-il ce fonctionnaire à l'ordre ? Avec quels arguments le ministre réfute-t-il cette critique ?

2) Dans l'hypothèse où le ministre se rallie à la position du directeur général (ad interim), à savoir que le dossier relatif aux salles dédiées à l'art nouveau a été constitué en toute illégalité, qui porte alors la responsabilité de cet exemple typique de mauvaise gestion ? Le ministre envisage-t-il de prendre des mesures en termes d'évaluation ou de sanction à l'encontre des personnes responsables de cette situation ? Si oui, lesquelles ? Si non, pourquoi pas ?

3) Dans ma question du 28 février 2012 (n° 5- 5695), j'ai demandé au ministre ce qu'il comptait faire à court terme pour ramener le calme dans les Musées d'Art et d'Histoire. Ne serait-il pas temps d'intervenir ?

 

Op mijn vraag om uitleg nr. 5- 1705 van 18 januari 2012 aan de minister van Wetenschapsbeleid over de ingrijpende plannen voor de reorganisatie van voormelde musea die de algemeen directeur constant in de media ventileert , antwoordde de geachte minister: "Wegens de lange periode van lopende zaken kon hij [dhr. Draguet] met die plannen uitpakken en wat mediabelangstelling wegkapen, zonder dat de vorige regering daar verantwoordelijk voor was. Sinds de aanstelling van een volwaardige regering heeft de heer Draguet niets meer meegedeeld over zijn plannen". In het interview van de minister in La Libre Belgique van 10 februari 2012 antwoordt hij aangaande de sluiting van het museum voor moderne en hedendaagse kunst: "Michel Draguet lui-même a reconnu qu'il avait fait une erreur de communication." De geachte minister geeft dus te kennen dat de heer Draguet eigengereid optreedt, bedenkelijk communiceert en daardoor verwarring schept.

Het essay van Bart De Baere in De Standaard van 18 februari 2012 over de onvolwassen kijk van de federale overheid op de eigen musea en het zeer kritische artikel in dezelfde krant van 7 maart 2012 over de stopzetting van de inrichting van de zalen voor Belgische art nouveau van het Jubelparkmuseum legden de vinger op de etterende wonde. Tegen de achtergrond van het voorgaande en rekening houdend met mijn bijkomende vragen van 28 februari 2012 aan de geachte minister, mag men verwachten dat de heer Draguet zich terughoudend opstelt. De minister wijst op de communicatiefouten van de algemeen directeur. Terloops wijs ik erop dat elke crisismanager weet dat een probleem verzacht als men communicatiefouten toegeeft. Het publiek slikt doorgaans een omzwachteld excuus, verpakt als "communicatiefout", maar deze aanpak blijft niet werken. Ik wil de geachte minister confronteren met de hernieuwde communicatiedrift van de algemeen directeur ad interim, en hem vragen naar de opportuniteit hiervan.

Op de nieuwswebsite brusselnieuws.be is er immers opnieuw een interview terug te vinden van 8 maart 2012 waarin de heer Draguet zijn beslissing betreffende het stopzetten van de inrichtingswerken aan de art nouveau- en art decozalen in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis (KMKG) publiekelijk verdedigt. Volgens hem was dat dossier volledig illegaal opgesteld. Die straffe uitspraak klinkt eigenaardig, want dat dossier werd goedgekeurd door de toenmalige ministerraad.

Hierover de volgende vragen:

1) Vindt de geachte minister het gepast dat, hoewel er communicatiestilte zou moeten heersen, de algemeen directeur (ad interim) de voornoemde beslissing van de ministerraad om de werken aan de art nouveau- en art decozalen aan te vatten illegaal noemt? Sluit hij zich daarbij aan? Indien niet, roept hij deze ambtenaar tot de orde? Met welke argumenten weerlegt de geachte minister deze kritiek?

2) In het geval de geachte minister zich aansluit bij de stelling van de algemeen directeur (ad interim) dat het dossier betreffende de art nouveauzalen "in totale illegaliteit werd opgesteld", wie is er dan verantwoordelijk voor dit "typisch voorbeeld van slecht beheer"? Heeft hij dit onderzocht? Wat liep er allemaal fout? Plant de minister evaluatieve of bestraffende maatregelen ten aanzien van de personen die verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid droegen of dragen in deze ellende? Zo ja, welke? Zo neen, waarom niet?

3) In mijn vraag van 28 februari 2012 (nr. 5-5695) heb ik de minister gevraagd wat hij op korte termijn zou doen om de rust in de musea voor Kunst en Geschiedenis te doen terugkeren. Is het geen tijd om in te grijpen?

 
Réponse reçue le 5 juin 2012 : Antwoord ontvangen op 5 juni 2012 :

L’honorable membre trouvera ci-après la réponse à sa question.

Les propos attribués au directeur général ont été largement retirés de leur contexte. La décision de fermer certaines salles aux Musées royaux d’Art et d’Histoire (MRAH) ne relevait pas d’une réaction unilatérale ou arbitraire. Il s’agissait notamment de restaurer une certaine cohérence intellectuelle dans le redéploiement des collections. A ce niveau, une place de choix devait être réservée à l’importante collection « arts décoratifs » regroupant des œuvres aux techniques très différentes illustrant l’évolution des styles du Moyen-âge à l’époque contemporaine : tapisseries, argenteries, verres, céramiques, mobiliers, sculptures, etc.

Le parcours «  arts décoratifs » se situera dans la continuité du circuit Moyen-âge – Baroque et occupera quatre salles d’exposition permanente allant du XVIIème siècle jusqu’à l’apparition du design.

Comme je vous l’ai signalé dans ma réponse à votre question n° 5-5701 du 28 février 2012, le 13 décembre 2011, une firme scénographique a été sélectionnée par un jury composé de membres internes aux MRAH, d’experts et de membres externes (Régie des Bâtiments, Commission et Direction des Monuments et Sites, Fonds Inbev-Baillet Latour), pour réaliser en concertation avec la Direction et le Département des Industries d’Art, un « vrai » musée des arts décoratifs européens, conformément aux normes de sécurité adaptées à la présentation et à la conservation d’objets et d’ensembles très variés, témoins de l’art de vivre propre à chaque période. Le contrat a été rédigé et se trouve actuellement chez l'Inspection des Finances.

Mon but est d’insuffler une dynamique nouvelle à la Politique scientifique fédérale, de redessiner sa structure en veillant à l’amélioration générale du climat de travail au sein de toutes ses composantes.

Dans le cas d’un regroupement des établissements scientifiques fédéraux en pôles, placé chacun sous un directeur unique, des fonctions nouvelles seront créées, et un nouvel appel à candidatures sera lancé.

Het geachte lid vindt hierna het antwoord op zijn vraag.

De uitlatingen van de algemeen directeur zijn ruimschoots uit hun context gerukt geweest. De beslissing om sommige zalen in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis (KMKG) te sluiten was geen eenzijdige of willekeurige reactie. Het ging erom onder andere bij de herinrichting van de collecties opnieuw een zekere intellectuele coherentie te garanderen. Zo diende voor de belangrijke collectie decoratieve kunsten een eersterangsplaats worden gereserveerd, waarin kunstwerken zijn gegroepeerd waarbij zeer verschillende technieken worden gehanteerd, zoals wandtapijten, zilverwerk, glas, keramiek, meubilair, sculpturen enz., die de ontwikkeling illustreren van de kunststijlen vanaf de middeleeuwen tot de hedendaagse tijd.

Het aan de decoratieve kunsten gewijde parcours zal aansluiten op dat van de middeleeuwen en de barok dat over vier permanente tentoonstellingszalen zal lopen en de periode zal bestrijken van de XVIIe eeuw tot de opkomst van het design.

Zoals al aangegeven in mijn antwoord op uw vraag nr. 5-5701 van 28 februari 2012, selecteerde een jury van interne leden van het KMKG, experts en externe leden (Regie der Gebouwen, Directie monumenten en landschappen, Fonds Inbev-BailletLatour) op 13 december 2011 een firma voor de scenografie, met de bedoeling in overleg met de directie en het Departement kunstnijverheden een ‘echt’ museum van Europese decoratieve kunsten op te richten, overeenkomstig de beveiligingsnormen die zijn aangepast aan de presentatie en de bewaring van voorwerpen en zeer gevarieerde verzamelingen, die getuigen zijn van een levenskunst die eigen is aan elke periode. Het contract werd opgesteld en bevindt zich nu bij de inspectie van Financiën.

Ik streef ernaar het Federaal Wetenschapsbeleid een nieuwe dynamiek te geven en de structuur ervan te hertekenen, met aandacht voor een algemene verbetering van het werkklimaat in al zijn componenten.

Indien de federale wetenschappelijke instellingen in polen zouden worden gegroepeerd, elk onder leiding van één directeur, zullen nieuwe functies het licht zien en zal er daartoe een nieuwe oproep tot kandidaten worden gelanceerd.