SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
23 décembre 2011 23 december 2011
________________
Question écrite n° 5-4436 Schriftelijke vraag nr. 5-4436

de Filip Dewinter (Vlaams Belang)

van Filip Dewinter (Vlaams Belang)

au vice-premier ministre et ministre des Finances et du Développement durable, chargé de la Fonction publique

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën en Duurzame Ontwikkeling, belast met Ambtenarenzaken
________________
Bal du bourgmestre d'Anvers - Loterie Nationale - Parrainage Bal van de Antwerpse burgemeester - Nationale Loterij - Sponsoring 
________________
Loterie nationale
parrainage
manifestation culturelle
représentant de collectivité locale ou régionale
Nationale Loterij
beschermheerschap
culturele manifestatie
vertegenwoordiger van lokale of regionale autoriteit
________ ________
23/12/2011Verzending vraag
14/10/2013Antwoord
23/12/2011Verzending vraag
14/10/2013Antwoord
________ ________
Herindiening van : schriftelijke vraag 5-3230 Herindiening van : schriftelijke vraag 5-3230
________ ________
Question n° 5-4436 du 23 décembre 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-4436 d.d. 23 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Depuis la loi du 19 avril 2002 relative à la rationalisation du fonctionnement et de la gestion de la Loterie Nationale, cette dernière est une société anonyme (SA) de droit public relevant de la compétence du ministre ayant les Entreprises et les Participations publiques dans ses attributions (article 2 de la loi du 19 avril 2002).

La Loterie Nationale a le monopole de l'organisation des loteries publiques. Les activités qu'elle organise sont une tâche de service public, dont les conditions ont été définies dans un contrat de gestion entre l'État belge et la Loterie Nationale. Le contrat de gestion contient entre autres les modalités de calcul et de paiement des indemnités éventuelles à verser par la Loterie nationale à l’État, en particulier la rente de monopole et les subsides. La nature, les montants et l'octroi des subsides de la Loterie Nationale sont déterminés par le Roi par un arrêté délibéré en conseil des ministres. La Loterie Nationale donne donc des subsides, mais à des fins d'utilité publique.

Depuis le 4 février 1978, la Loterie Nationale organise le jeu de hasard « Lotto ». Cette année, le « Lotto » - donc en fait la Loterie Nationale - fut l'un des principaux sponsors du bal du bourgmestre d'Anvers Patrick Janssens (sp.a), qui a eu lieu le samedi 16 septembre 2011 sur les quais à Anvers. Le logo du Lotto apparaissait clairement sur l'invitation au bal en plein air que les Anversois ont massivement reçue dans leurs boîtes aux lettres durant les semaines précédentes.

Un bal en plein air de nature politique n'est pas, me semble-t-il, une fin d'utilité publique. À moins d'un an des élections communales, ce bal en plein air n'est ni plus ni moins que le coup d'envoi de la campagne électorale de Janssens. Une loterie d'État, qui remplit une tâche de service public, peut-elle ainsi parrainer la campagne d'un homme politique...? Logiquement, c'est à mon sens incompatible !

1)Les activités d'hommes politiques peuvent-elles être parrainées par la Loterie Nationale ou d'autres personnes morales de droit public ?

2) La ministre était-elle au courant du parrainage du bal du bourgmestre d'Anvers par la Loterie Nationale ? Dans l'affirmative, pourquoi a-t-elle fermé les yeux sur ce parrainage ? Dans la négative, comment se fait-il qu'elle n'était pas au courant ? Il y a pourtant deux commissaires du gouvernement pour la Loterie Nationale.

3) Le parrainage d'une activité politique par une SA de droit public n'est-il pas une violation flagrante du contrat de gestion entre l'État belge et la Loterie Nationale ? Le contrat de gestion sera-t-il adapté ?

4) Quelles conclusions la ministre tire-t-elle de cette affaire et quelles mesures prendra-t-elle pour éviter à l'avenir un tel parrainage de propagande politique par une personne morale de droit public ?

 

Bij wet van 19 april 2002 tot rationalisering van de werking en het beheer van de Nationale Loterij is de Nationale Loterij een naamloze vennootschap (NV) van publiek recht, die onder de bevoegdheid valt van de minister van Overheidsbedrijven en Overheidsdeelnemingen (artikel 2 van de wet van 19 april 2002).

De Nationale Loterij heeft het monopolie op het organiseren van openbare loterijen. De activiteiten die de Nationale Loterij organiseert, zijn een taak van openbare dienst, waarvan de voorwaarden worden bepaald in een beheersovereenkomst tussen de Belgische Staat en de Nationale Loterij. Het beheerscontract omvat onder meer de nadere regels voor de berekening en de betaling van gebeurlijke vergoedingen door de Nationale Loterij te storten aan de Staat, inzonderheid de monopolierente en subsidies. De hoedanigheid, bedragen en toekenning van de subsidies van de Nationale Loterij worden bepaald door de Koning bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad. De Nationale Loterij geeft dus subsidies, maar aan doeleinden van openbaar nut.

Sinds 4 februari 1978 organiseert de Nationale Loterij het kansspel 'Lotto'. Lotto - dus in se de Nationale Loterij - was dit jaar één van de hoofdsponsors van het bal van de Antwerpse burgemeester Patrick Janssens (sp.a), dat plaatsvond op zaterdag 16 september 2011 aan de kaaien in Antwerpen. Op de uitnodiging voor het openluchtbal, die de Antwerpenaren de voorbije weken massaal in hun bussen kregen, was dan ook duidelijk het logo van Lotto te zien.

Een politiek openluchtbal is me dunkt toch geen doeleinde van openbaar nut. Minder dan een jaar van de gemeenteraadsverkiezingen verwijderd is dit openluchtbal niet meer of niet minder dan het startschot voor Janssens' kiescampagne. De vraag rijst dan ook of een staatsloterij, die een openbare dienst verzorgt, zomaar een politicus zijn campagne kan en mag sponsoren… logischerwijze is dit volgens mij onverenigbaar!

1) Kunnen activiteiten van politici gesponsord worden door de Nationale Loterij of andere publiekrechtelijke rechtspersonen?

2) Was de geachte minister op de hoogte van de sponsoring van het Bal van de Antwerpse burgemeester door de Nationale Loterij? Indien wel: waarom heeft u deze sponsoring door de vingers gezien? Indien niet: hoe komt het dat u niet op de hoogte was? Er zijn toch twee regeringscommissarissen voor wat betreft de Nationale Loterij?

3) Is de sponsoring van een politieke activiteit door een NV van publiek recht geen flagrante schending van de beheersovereenkomst tussen de Belgische Staat en de Nationale Loterij? Komt er een aanpassing van de beheersovereenkomst?

4) Welke conclusies trekt u uit deze zaak en welke maatregelen zal u nemen om dergelijke sponsoring van politieke propaganda door een publiekrechtelijke rechtspersoon in de toekomst te vermijden?

 
Réponse reçue le 14 octobre 2013 : Antwoord ontvangen op 14 oktober 2013 :

1-4. Le contrat de gestion actuel entre l’État belge et la Loterie Nationale stipule en son article 49 par rapport au sponsoring : « Le sponsoring constitue pour la Loterie Nationale un instrument tant de marketing que commercial. Cependant, le sponsoring a également un rôle à jouer dans la réalisation de l'objectif social et sociétal de la Loterie Nationale. La Loterie Nationale veille à cet égard à un équilibre suffisant dans la répartition de ses budgets de sponsoring au niveau géographique ainsi qu'au niveau des groupes-cibles. » Les décisions par rapport au budget de sponsoring de la Loterie Nationale ne peuvent donc pas être confondues avec l’octroi des subsides, qui relève de sa tâche de service public et dont la répartition est fixée annuellement par arrêté royal délibérée en conseil des ministres. Le sponsoring fait partie de la compétence de la Loterie Nationale comme entreprise. 

Chaque année, la Loterie Nationale sponsorise plus de 1 000 initiatives. Un aperçu est soumis, chaque année, au Conseil d’administration. Outre les grandes activités et les grands événements, tels que les manifestations sportives et les festivals de musique, la Loterie Nationale soutient aussi des centaines d'initiatives qui rassemblent les habitants d'une ville ou d'un quartier et dont les recettes sont souvent destinées à une bonne cause. Le sponsoring de la fête populaire M’Eel Aantwaarpe, une fête populaire gratuite au bénéfice de bonnes causes, s'inscrit dans cette stratégie.

1-4. Het huidige beheerscontract tussen de Belgische Staat en de Nationale Loterij vermeldt in art. 49 over de sponsoring : « Sponsoring is voor de Nationale Loterij zowel een marketing- als een handelsinstrument. Sponsoring moet echter ook een rol spelen bij het bereiken van het sociaal en maatschappelijk doel van de Nationale Loterij. Daarbij waakt de Nationale Loterij over voldoende evenwicht bij de verdeling van haar sponsoringbudgetten zowel geografisch gezien als wat de doelgroepen betreft. » Beslissingen omtrent het sponsorbudget van de Nationale Loterij dient dan ook niet verward te worden met de besteding van subsidiegelden, dewelke deel uitmaakt van haar taak van openbare dienst en waarvan de verdeling jaarlijks bij een in ministerraad overlegd koninklijk besluit wordt vastgelegd. Sponsoring behoort tot de bevoegdheid van de Nationale Loterij als bedrijf.  

Jaarlijks worden door de Nationale Loterij meer dan 1 000 initiatieven gesponsord. Een oplijsting hiervan wordt jaarlijks voorgelegd aan de Raad van Bestuur. Naast grote activiteiten en evenementen zoals sportmanifestaties en muziekfestivals steunt de Nationale Loterij ook honderden initiatieven die in een stad of buurt de bewoners samenbrengen en waarvan de opbrengst vaak naar een goed doel gaat. De sponsoring van het volksfeest M’Eel Aantwaarpe, een gratis volksbal ten voordele van goede doelen, kadert in deze strategie.